titulo infignitas. Nec iftos dumtaxat cum Bibliotheca exuffit Leo, fed infuper addidit, quod etiam ab Abdela Saracenorum Principe factum Fol. 150 fcribit laudatus Anaftafius: Abdelas, cum Amera fungeretur officio, multa mala Chriftianis fub Principatu fuo degentibus demonftravit. Litteras difcere probibebat. Quod ipfum de illo confirmat Martyr Theophanes.

noris expers fuit Conftantinus. Unum enim referam,
dignum profectò admiratione, & quod multa ejus fol. 635;
peccata obfcurare poffit. Scientias enim, Arithmeti-
cam, Muficam, Aftronomiam, Geometriam,
omnium Principem Philofophiam, quæ jam longo
tempore ob incuriam & infcitiam Imperatorum perie-
rant, fua induftria inftauravit, conquifitis qui in
quovis genere excellerent, & conftitutis Doctoribus,
ftudiofifque receptis & conductis. Quo factum eft,
ut exigui temporis decurfu, barbarie profligata
urbs litteris floruerit. Verùm longa iterùm non
fuit ifta felicitas. Scribit enim Anna Comne-
na: A Principatu Bafilii Porphyrogeniti ad Con-

Quin ex feptima Synodi mandato Sanctus Pa-
triarcha Tharafius fit ftudia reparare conatus,
dubitandum non eft. Attamen ob fubfecutas
inter Imperatorem Conftantinum & Matrem Ire-
nem difcordias, & alias deinceps calamitates fuit
modicus fucceffus. Et non ita dudum poft Im-fantini Monomachi Imperium melioris doctrinæ ftu-
perator Leo Armenius refumpfit Iconoclaftiam
ac de ejus in Imperium fucceffore Michaele Amo-
rienfi fcripfit Georgius Cedrenus: Michael litte-
raturam eft adeò averfatus, ut ne pueros quidem ea
permiferit erudiri, ne vel vefaniæ ipfius coarguendæ
atque refellende inftrumenta alii inde pararent, vel)
difciplina adjuti, cum oculorum ac linguæ velocitate
in legendo uterentur, ipfi palmam ejus rei præripe-
Fol. 499
Tent. Adeò enim in litteris componendis & conficien-
dis fyllabis erat tardus, ut alius librum facilius per-
legeret, quàm ipfe fui nominis elementa percenferet.
Et hinc omnem Orientalem Ecclefiam miferan-
da ignorantia occupavit, & multùm prævaluit,
hærefis Iconoclaftica.

Res ita cucurrit ufque ad Imperatorem Michaelem tertium, ac ejus avunculum, Cæfarem, & Rectorem Bardam, de quo idem Cedrenus: Bardas profanas quoque litteras, quæ Imperatorum barbariè atque infcitia jam à multis annis pror fus obfoleverant & evanuerant, recreavit, fingu lis fcientiis certo loco fuas fcholas attribuens, fupremæ autem omnium Philofophiæ ad ipfam Regiam in

Fal $47. Magnaura. Itaque ex eo rursùm florere fcientiæ cœ

dium à plerifque neglectum jacuerat. Non tamen
ut exflindum, pleneque fepultum effet. Exftitit
ergò atque emerfit illuftrius, excitatum ingeniis ex-
cellentibus, qualium circa tempora Alexii Imperato-
ris magnus proventus apparuit. Illi feriò veram
eruditionem arri uerunt, nugante antehac ferè ju-
ventute, otiofifque aucupiis cothurnicum, aut aliis
ex probabilioribus ludicris ætatem difcendi per iner-
tem lafciviam conterente, in fummo contemptu ele-
gantium litterarum atque eruditarum artium. De-
monftrat non folùm Patrem fuum Imperatorem
Alexium, fed & Matrem Irenem fuiffe infigui-
ter ftudiofam & doctam, ideoque plura tufc
præclara ingenia undequaque Conftantinopolim
confluxiffe. Et reverà omnes femper meliores
tam Epifcopi quam Principes & civilium & fa-
crarum litterarum ftudia, tamquam Ecclefiæ ac
Reipublicæ firmamenta, fingulari femper cura
& impenfis promoverunt. Privilegia ac ftipen-
dia, quæ Doctoribus affignavit dictus Alexius
Comnenus, in decimi noni Trullani Canonis
Commentario exponit Theodorus Balfamon.

Eadem per Merovingiorum Regum defidiam

perunt. Et infrà: Bardas Sergium Leonis difcipu-inducta barbaries omnem olim Francorum Chrilum Geometrico gymnafio, & Theodofium itidem ejus familiarem Arithmetico ac Aftronomico ludo præpo fuit. Large eis fumptus fuppeditavit, utque erat fudiofus bonarum artium, fæpè ipfe quoque fcholam frequentavit, alacritatem difcentium fua exemplo confirmans. Hoc pacto bonas litteras, prorfus antè exftindas, ita ut ne veftigium quidem earum aut fcintilla exftaret, brevi temporis fpatio ad magnam evexit amplitudinem. Laudatus à Cedreno Fol. 550 Leo fuit fummus Philofophus, ejufdem fcientiæ primus à Barda datus profeffor, Joannis Patriarchæ Conftantinopolitani confobrinus per ipfum ab Imperatore Theophilo promotus ad Archiepifcopatum Theffalonicenfem. Verùm & Theophilus, & Joannes, & Leo fuerunt peffimi Iconoclaftæ, ideoque hunc Imperatrix Theodora ac Sanctus Patriarcha Methodius Epifcopatu ejecerunt. Quarè ipfum ad docendam ac reparandam Philofophiam non nifi ex inte grarum perfonarum inopia Bardas admovit. Et factum non placuit octave Synodo: Statuit enim illa nullum deinceps hæreticum publicæ litterarum profeffioni admovendum.

ac

Verùm reparatio non dudum viguit. Hinc enim de Imperatore Conftantino Porphyrogenito, Leonis Sapientis filio, fcribit idem Geor gius Cedrenus; Non prorfus omnis præclari faci

Lib. 5.

ftianitatem evertit, ideoque de ejus reparatore
Carolo Magno fcribit fecunda Cabilonenfis Sy-
nodus: Oportet, ut ficut Dominus Imperator Ca-
rolus præcepit, Epifcopi fcholas conftituant, in qui-
bus & litteralis folertia difciplinæ, & facræ Scri-
pture documenta difcantur, & tales ibi erudiantur, Can. 3-
quibus meritò dicatur à Domino, VOS ESTIS
SAL TERRÆ. Et qui condimentum plebibus esse.
valeant ›
&quorum doctrina non folùm diverfis
bærefibus, verùm etiam Antichrifti monitis, & ipfi
Antichriflo refiftatur. Et Joannis octavi Romana
Synodus: Carolus religionis ftatum, inter diver-
forum errorum & pravitatum vepres incultum inven-
tum, facris litteris erudivit, Divina pariter & hu-
mana fcientia perornavit, erroribus expurgavit,
ratis dogmatibus fignavit, atque intra breviffimum
tempus ita pietatis ftudio egit, ut novus quodam-
modò videretur mundus. Quod ipfum in ejus
vita fcribit Sancti Galli Monachus, addens ab
ipfo undique conquifitos viros doctos, ipfof-
que inter fuiffe Albinum Flaccum, evocatum
ex Ecclefia Eboracenfi. Unde fcholarum erectio-
nem Epifcopis affiduè mandant pleræque iftius
temporis Synodi. Quas exfequens Sanctus Theo-
dulphus Aurelianenfis Epifcopus ftatuit in suọ
Capitulari: Si quis ex Presbyteris voluerit nepotem
fuum, vel aliquem confanguineum ad fcholam

mittere, in Ecclefia fandle crucis, aut in Monafie-
vio Sancti Aniani, aut Sandli Benedicli, aut Sancti
Lifardi, aut in cæteris de iis Canobis, quæ nobis
ad regendum concessa sunt, ei licentiam id faciendi
Cap. 19. concedimus. Quod Epifcopi publicas fcholas tunc
paffim in Regularium Clericorum Collegiis, aut
Sancti Benedicti Monafteriis pofuerint, plurimo
oftendi poffit teftimonio atque exemplo, ac de
laudatis Monafteriis demonftrat in fcholiis ad
Sancti Lanfranci vitam Lucas Dacherius. Quo
promovendarum litterarum zelo viguiffe etiam
Ludovicum Pium, ideoque potiùs Epifcopum
fuiffe quam Regem, affirmat Annalifta Aftro-
An 811. logus. Verùm Sanctus Lupus Abbas Ferrarien-
fis, dum adhuc Monachus in fuo Cœnobio ex
Aldrici Senonenfis Archiepifcopi mandato litte-
ras doceret fub Regno ejufdem Ludovici, feri-
plit ad amicum fuum Eginhardum: Per famofif
fimum Imperatorem Carolum, cui litteræ eo ufque
d ferre debent, ut æternam ei parent memoriam
cœpta revocari ipfarum ftudia aliquantum quidem
extulere caput, fatifque conftitit veritate fubnixum
præclarum Ciceronis dicum: Honos alit artes, &
accenduntur omnes ad fludia gloriæ. Nunc oneri
funt qui aliquid difcere affectant, & velut in edito
fitos loco ftudiofos quofque imperiti vulgò adfpectan
tes, fi quid in eis culpæ deprehenderint, id non hu
mano vitio, fed qualitati difciplinarum affignant.
Epif. Ita dum alii dignam fapientia palmam non capiunt,
alii famam verentur indignam, à tam præclaro ope-
re deftiterunt. Studia contemni deplorat tanquam
fuperftitiofa otia, & graffari inopiam Magiftro-
rum. Et in litteris ad Alcuinum Senonenfem
Monachum: Nunc litterarum fudits pene obfole-
tis, quotus quifque inveniri poffit, qui de Magiftro-
rum imperitia, librorum penuria, oti denique ino-
pia meritò non queratur? Quam miferiam ex filio-berent, lucet ex Sancti Petri Damiani litteris ad
rum adversùs Patrem Ludovicum rebellione pro-
veniffe exiftimo. Hæc enim omnem Franciam
duriffimè percuffit.

dogmata, affiduè doceant. Quia in his maximè Di-
vina manifeftantur atque declarantur mandata. Can. 34.
Quod ipfum fanxit Leo quartus, & addidit:
Etfi liberalium artium præceptores in Plebibus, ut
affolet, rarò inveniantur, tamen Divinæ Scripturæ
Magiftri, & Inftitutores Ecclefiaftici Officii nullatenùs
defint, qui & annualiter proprio Epifcopo de ejuf
dem actionis opere follicitè inquifit debeant refpon-
dere. Nam qualiter ad Divinum utiliter cultum ali-
quis accedere poffit, nifi jufta inftructione docentis ?
Verùm femper accrevit malum: Præfertim poft Cap. 34.
exftinétum Caroli Magni genus, & patrata scan-
dala in Formofum Pontificem. Ignorantia &
nequitia tunc plurimùm invaluerunt. Reparare
cœpit Clemens fecundus, ac ejus Succeffores,
præfertim Sanctus Leo nonus, fub quo floruit
Sanctus Lanfrancus, de quo Guilielmus Mal-
mesberienfis Lanfrancus liberales artes, quæ F. 205.
jam dudum forduerant, è Latio in Gallias vocans,
acumine fuo expolivit. Abrincatenfis fcholæ Do-
ctor in totius Galliæ pauperrimum Beccenfe Mo-
nafterium fefe abdidit, & quòd nesciret agrefti
opere viclum quærere, publicas fcholas de Dialecti
ca profeffus eft, ut Monafterii egeftatem fcholarum
liberalitate temperaret. Exivit fama ejus in remo-
tiffimas Latinitatis plagas, eratque Beccum magnum

Er. 34

Reparare conatus fuit in Romana Synodo Eugenius fecundus: De quibufdam locis ad nos refertur, non Magiftros neque curam inveniri pro ftudio litterarum. Idcircò in univerfis Epifcopiis, fubje difque Plebibus, &aliis locis, in quibus neceffitas occurrerit, omninò cura & diligentia babeatur, ut Migifri&Doctores conflituantur, qui ftudia litterarum, liberaliumque artium, ac fancla babentes

famofum litteraturæ gymnasium. Abundè hoc lucet ex Alexandro fecundo Pontifice, qui Lanfranco jam Cantuarienfi Archiepifcopo fe accedenti affurrexit præter Romanæ Ecclefiæ morem & Apoftolicæ Sedis dignitatem, ac dixit: Non ideò affurrexi ei, quia Archiepifcopus Cantua riæ eft, fed quia Becci ad scholam ejus fui, & ad pedes ejus cum aliis auditor adfedi. In Lanfranci vita hæc fcribit Milo Crifpinus. Quòd etiam alia Sancti Benedicti Monafteria tunc fcholas ha

Cap. II.

Defiderium Abbatem Caffinenfem: Hoc mihi in
veftro Canobio non mediocriter placuit, quòd ibi
fcholas puerorum, qui sæpè rigorem sanctitatis ener-
vant, non inveni. Quod dictum videtur non pro- Lib. 2.
bandum. Quidam tamen Petrum loqui volunt Ep. 17.
non de pueris fcholas frequentantibus, fed de
oblatis per parentes ad Monachatum. Quidquid
fit, fcholas ubique reparari nofter Gregorius
juffit per Epifcopos. Horum enim eft iftud.

munus.

UT

CANON XIX.

aut

omnes Epifcopi ornamenta Ecclefiæ fine certa utilitate
gravi neceffitate, nullo modo, nulloque ingenio Ecclefiis fubtra-

hant, ne periculum facrilegii, quod abfit, incurrant.

"

Lib. I.

SCHOLI O N.

On folùm facra vafa, fed & varia Bafilica

Galliæ ac Italiæ Epifcopos Magnus Bafilius: Al-
taria cultu spirituali vacant. Et fuum item Epi-
fcopalem thronum fuiffe ftolatum adfirmat in
fugæ fuæ Apologia Sanctus Athanafius. Et in
proximo ante fuam deportationem Sermone San-
&tus Joannes Chryfoftomus : Dilectiffimi planè
noviftis, quibus de caufis me ab hoc throno depellunt.
Tapetas ad ornatum minimè impendi. Sumptuofa
Templa, & aurea ipforum ornamenta laudat
item in quinquagefima prima Homilia fuper San-
&ti Matthæi Evangelium, & in Homilia de cor-
reptione & doctrina. Per ipfam adimpletam af-
firmat Prophetiam Regii Vatis: A domibus ebur-
neis. Prophetavit hæc Dominum in pretiofiffi-
mis omnium Gentium Bafilicis adorandum.

Quod ampliffimè verum fuit præfertim in civi-
tate Antiochena. Etenim in Eufebiani Chroni
ci fupplemento fcribit Sanctus Hieronymus: In
Antiochia Dominicum, quod vocatur aureum,
adi-

Ep. 64.

An. 330.

rum ornamenta effe antiquiffima, docet nos Menfurius Carthaginenfis Archiepifcopus, de quo ob occultatum, qui de Tyranno Imperatore Diocletiano famosam Epiftolam fecerat, Felicem Diaconum ad Comitatum evocato fcribit Sanctus Optatus Epifcopus Milevitanus: Menfurius non leves patiebatur anguftias. Erant enim Ecclefiæ ex auro & argento quàm plurima ornamenta, quæ nec defodere terræ, nec fecum portare poterat. Quòd L.3.C. 29. Paulus Cirthenfis Epifcopus inter alia Ecclefiæ EL.165. ornamenta tunc Gentilibus tradiderit etiam Capitulatam argenteam, & argenteam lucernam, ex publicis Actis demonftrat in libris contra Crefconium, & in litteris ad Generofum Sanctus Auguftinus. Eandem perfecutionem memorat Eufebius Cæfareenfis Epifcopus, atque adjungit:ficari cœptum. Utique ab Imperatore Conftantino. Et infrà: Antiochiæ Dominicum aureum dedicatur. Et tunc fub Conftantii Imperio celebrata An 343. fuit famofa illa Synodus, quæ paffim dicitur Encæniorum. Hæc eft illa Ecclefia, quam amplitudine & pulchritudine eximiam, & cujus Sanctuarium feu Chorum fuiffe octogonum & infinitæ altitudinis, fummifque opulentum ornamentis, fcribit in Conftantini vita præfatus Eufebius. Fuiffe à Conftantio perfectam, & fub L.3.C. 49. ipfo dedicatam, etíam Socrates affirmat. Vocatur aurea à deauratis fornicibus. Aliam ibidem Ecclefiam laudat in fermone de Apoftolicorum Actuum infcriptione Sanctus Joannes Chryfoftomus: Rursùs ad Matrem Ecclefiam reverfi fumus ad defideratam & charam omnibus hanc Ecclefiam ad noftrum & omnium Ecclefiarum Matrem. Nam Mater quidem eft, non quòd antiquior tantùm fit tem

Lib 8.cap. Epifcopi multa tormentorum genera ab Imperatorum

22.

Procuratoribus pro facris Ecclefiarum vafis & thefau ro fubierunt. Ea enim omnia Diocletianus tran fcripferat in fuum fifcum. Opulentia admodum crevit poft datam à Conftantino pacem. Quòd enim hic plurima ornamenta plurimis per orbem Ecclefiis donaverit, affirmant Scriptores multi, inter quos eft in variis locis Sanctus Joannes Chryfoftomus: Quòd facram fuam ex aureis filis contextam ftolam, ut ipfa amictus Epifcopus facrofandi Baptifmatis minifterium obiret, dederit Ecclefiæ Hierofolymitanæ in Seleucienfi apud Theodoreti Hittoriam Concilio teftatur Acacius Metropolita Cæfareenfis. Hermias Zozomenus L. 2.c. 27. addit donata fuiffe Thefaurum Ecclefiæ & facra Aulea. Et adverfus filium Conftantium fcribit L.4.c.24. Sanctus Hilarius Pictavienfis: Auro Reipublicæ

Verf. 3.

&

Sandlum Dei honoras, vel detrada templis, velpore, fed quòd Apoftolorum manibus fit fundata. publicata Edictis, vel exacta pœnis Deo ingeris. Utique in Bafilicarum ornamenta. Et de hujus fratre Conftante Augufto laudatus Optatus: Miferat ornamenta domibus Dei. Cunctis, quas Diocletiani rabies penitùs expilaverat, Bafilicis Catholicorum Afrorum. Et in anniverfario fuæ, confecrationis Sermone dixit de fua Cathedrali Bafilica Sanctus Gregorius Epifcopus Nyffenus: Vides hanc concamerationem, quæ capitibus nofiris imminet? Quàm pulchra fit afpeclu? Quam affabrè factis fculpturis aurum interfplendeat? Hæc cum tota videatur aurea, circulis quibufdam multorum angelorum ceruleis picla diftinguitur. Romanorum Templorum aurata teda laudat in litteris ad OceaEp.3, c. 4. num etiam Sanctus Hieronymus. Quòd in Bafi

licis noftris paffim niterent marmora, laquearia auro fplenderent, Altare diftingueretur gemmis, addit in litteris ad Nepotianum. In AfriEpift. 2. canis Bafilicis fuiffe gradatas abfidas & velatas

Quam ob caufam multoties propter Chrifti nomen
everfa, Chrifti virtute rursùs eft erecta. Quod
Ecclefia vetus paffim diceretur, affirmat Epi-
graphe fecundæ homiliæ ad populum Antioche-
num. Eandem laudare videtur in homilia ad
versùm eos qui ad Miffam non accurrunt, af-
firmans fuiffe ftratam lapide, altiffimam, infi-
gniter frigidam, ideoque æftivo tempore com-
modiffimam. Aliis tamen videtur laudare Con-
ftantinianam. Quidquid fit, hanc Ammianus L.22.c.3
Marcellinus omninò vocat Ecclefiam majorem.
De
De ejufdem, dum Perfarum Rex Chofroes in-
vafit Urbem, opulentia fcribit in libris de ifto
bello Procopius Cæfareenfis: Chofroes ex arce in
templum, quod vocant Ecclefiam, cum Legatis de-
fcendit, ubi aureæ & argenteæ fupellectilis vim
tantam naclus eft, ut quamvis præter illam nihil
aliud fibi legerit è manubiis, magno tamen operè
ditatus exierit. Plurima quoque marmora exquifi- Lib.2.c.9.
tiffima inde diripi, extraque urbem reponi jussit,
in Perfidem avebenda. Ubi nota Cathedralem
Bafilicam abfolutè Ecclefiam, nec fine funda-
mento, nominari. Ibidem fuiffe Ecclefiam Dei-
paræ, Sancti Petri Apoftoli, fanctorum Apofto-
lorum in Palea, Sancti Euftatii, Sancti Juliani,
Sancti Michaelis, Sancti Babylæ, fanctorum
Machabæcrum, teftantur Theodoretus, Eva-

com.

finis, ideoque deteftanda eft Nicephori primi
Imperatoris doctrina, de qua idem Theophanes:
Nicephorus eos, qui ab antiquo aurea vel argentea
quæque vafa Deo devota confecrassent, vituperiis
inceffebat, & quæ nunc poffideret Ecclefia,
munibus ufibus deputanda, prout Judas Domini-
cum unguentum, deblaterabat. Nihilominùs de
pretiofis Ecclefiæ vafis ac ornamentis pretiofam
doctrinam tradit laudatus Chryfoftomus in quin-
quagefima prima fuper San&i Matthæi Evange-
lium homilia: Non putemus fatis effe nobis ad fa-
lutem, fi cùm viduas & orbos parentum fpoliaveris,
aureum calicem & gemmis ornatum facræ menfe of-

grius Epiphanienfis, memoratus Procopius, Sanctus Auguftinus, ac laudatus Joannes Chryfoftomus, addens in homilia de appellatione Cemiterii: Divino munere, quocumque ex latere urbs noftra Sanctorum reliquiis circumdatur. Seu variis Sanctorum Bafilicis. Fuiffe iftic etiam Martyria, quæ Romana appellantur, id eft, varias Latinorum Ecclefias, in Dialogo cum Theodoro Romanæ Ecclefiæ Diacono afferit Cap. 5. Palladius Epifcopus Helenopolitanus. Non soJùm frequentibus terræ motibus ac Perfarum bellis, fed & gemina fub impiis Saracenis ac Turcis captivitate fuit admodum vexata & truncata Antiochia, & tamen in ipfa, dum Chriftoferas. Vis hoc facrificium bonorare? Animam tuam Domino reddidit Godefridus Lotharingiæ Dux, fuifle trecentas fexaginta Ecclefias adfirmant in Lib 6. Hierofolymitana hiftoria Robertus Monachus San&ti Remigii, & Guibertus Abbas Novigenti. Baldricus Archiepifcopus Dolenfis, & Magnum Belgii Chronicon afferunt fuiffe trecentas dumtaxat & quadraginta .

Lib. 8.

3.

Lib.
F. 1:30-

Lib.,

11.

5.

4. C.

offeras, propter quam Chriftus immolatus eft, eam
auream facias. Non igitur laboremus folùm ad au-
rea vafa offerenda, verùm etiam multò magis de
jufto labore acquifita offeramus. Hæc enim aurea
funt & pretiofa, que avaritia non maculantur .
Et certè non erat ex argento menfa illa, nec ex
auro ille calix ›
quo Chriftus difcipulis præbuit
fuum fanguinem. Pretiofa tamen erant omnia, &
venerationis plena, quia fpiritu abundabant. Vis
corpus Chrifti bonorare? Non defpicias ipfum nu-
dum, neque bunc quidem in Ecclefia fericis pannis

gligas. Qui enim dixit: HỌC EST CORPUS
MEUM, & rem fimul cum verbo confecit, idem
dixit: ESURIENTEM ME VIDISTIS, ET
NON CIBASTIS, ET IN QUANTUM
NON FECISTIS UNI EORUM MINIMO-
RUM, NEC MIHI FECISTIS. Hoc certè cor-
pus Chrifti non amicłu, fed anima munda indiget,
illud autem multa cura & magna diligentia eget. Non
eft opus vafis, fed animis aureis. Hæc dico, non
quia vetare velim talium vaforum oblationem, fed
quia dignum putem ante omnia mifericordiæ & beni-
gnitati incumbendum. Nam & vafa Deus fufcipit,

Et hinc ad omnia hæc, dum ad Perficum Bellum abiit, confpicatum Imperatorem Julianum meritò dixit Felix Regii thefauri PræfeAus: Ecce quam pretiofis vafis filio Mariæ miniftretur. Ita teftatur in Ecclefiaftica hiftoria Theo-induas, foris autem frigore & nuditate confici nedoretus, affirmans vafa ifta fuiffe Conftantini & Conftantii dona. Quòd ejufdem Principis avun culus Julianus non folùm facra ibidem vasa, sed & quævis pretiofiffima ornamenta in Fifcum tranfcripferit, eorumdem cuftodem TheodoreLib. 5. c. tum Presbyterum carceraverit, atque ideò horrendè percuffus à Deo fuerit, addit Hermias Zozomenus. Ejufdem rei meminit in quarta fuper Sancti Matthæi Evangelium homilia San&tus Joannes Chryfoftomus: Cùm profanus Julianus facrata Deo vafa temerando, ebrietatem fuæ mentis oftendit, Quæftor Regalis rarii per medium repentè diruptus eft. Tunc etiam ejufdem Re-fed illa multò magis ci gratiofa funt. Et vafa quigis avunculus, nominis quoque illi communione conjunctus vermibus exefus interiit. Quæ omnia latiùs refert in fermone de laudibus Sancti Pauli Apoftoli, in libro de Sancto-Epifcopo Babyla adversùm Gentiles, & in centefimi decimi Pfalmi commentario, conftanter affirmans non foJùm avunculum feu patruum Julianum, fed & Quaftorem Felicem fuiffe à Deo percuffos. Erudito compendio rem complexus eft Sanctus Theophanes, affirmans contigiffe, dum ad Perficum Bellum proficifcens Julianus, divinitùs exuftum Serapidis in Daphnidis fuburbio fanum credidit fuiffe à Chriftianis incenfum, & adjungens: Iratus Imperator, velut Deo bellum indicturus, magnam claufit Ecclefiam, & omnem facram Supellectilem publicavit. Ad quam miffi duo Comites Felix Julianus Apoftatæ, in hæc verba eruperunt: Præfentem quamdam virtutem hic ineffe arbi trabamur, que nos prohiberet. Felix verò: Vidèn quibus vafis Mariæ filio miniftretur? Et paulò poftraffe facra videris vasa, aut ornatum quemdam Felix quidem magnam fanguinis vim repentè de ore evomens, excruciatus vitam finivit; Julianus Comes ipfa die in difficillimum morbum incidens, adeò ut ejus vifcera tabo liquefcerent, & excrementa ore egereret, inter dolores exfpiravit.

F. 350.

Et quidem huic Gentili impietati omninò af

dem danti folùm profuerint, benignitas verò etiam accipienti. Et hic quidem oftentatio nonnumquam poteft accufari, ibi verò totum mifericordi animo`contribuitur. Refponde, quæfo, quænam utilitas eft, fi cùm mensa ejus multis calicibus aurels ornatur, ipfe inedia pereat? Priùs igitur ipfum efurientem fatura, deindè ex quadam fuperabuntia mensam ejus ornabis. Calicem aureum facis, & aquæ frigida calicem ei non præbes. Et quod hinc emolumentum confeque ris? Coopertoria menfæ auro nitent, & ipfi neceffa ria velamina negas. Quid igitur præbes?

De magnificarum Bafilicarum ædificatione ad-
firmat effe eandem rationem, addens nullum ob
Deo non oblata hujufmodi, multos autem ob
non datas eleemofynas in æternum damnari. Pre-
tiofi unguenti fuper ipfius recumbentis caput ef-
fufionem non fieri juffam, fed jam factam dum
taxat admiffam fuiffe à Domino fcribit in alia ho-
milia, ac pergit: Itaque & tu fi quofdam præpa

alium circa parietes Ecclefiarum & pavimenta confe- Hom. 81.
ciffe, noli reprehendere, aut venumdari jubere, aut
deftrui quod factum eft, ne animum ejus, qui fecit
perturbes. Sin verò antequam fecerit, te confuluerit,
pauperibus offerre jubeto. Quod ipfum eifdem fe
rè verbis repetit in homilia de correptione & do-

Ep. 246.

E

&trina. Eandem unguenti effufionem tractat in
litteris ad Afclepium Epifcopum etiam Ifidorus
Pelufiota, atque profequitur: Quemadmodum fi
ante effufum unguentum interrogatus fuiffet Domi-
nus, baud dubiè illud vendi, & pauperibus dari

ille

ad tertii decimi fæculi annum feptuagefimum
nonum ufi non fuerint fericis ornamentis, te-
ftantur Annales Patrum Prædicatorum Colma-
rienfium. Imitandus illis eft Sanctus Presbyter
Nepotianus, de quo defuncto ad Patruum Helio-

Hieronymus: Erat follicitus, finiteret Altare, fi
parietes abfque fuligine, fi pavimenta tersa, si ja-
nitor creber in porta, vela femper in offitiis, fi Sa-
crarium mundum, fi vafa luculenta, & in omnes
ceremonias pia follicitudo difpofita. Non minùs,
non magis negligebat officium: Ubicumque eum quæ-
reres, in Ecclefia invenires. Ipfum cum Quinto
Fabio, Bezeleel, & Hyram Tyrio comparat,
Ecclefiæ &
& adjungit caufam : Qua Bafilicas
Martyrum Conciliabula diverfis floribus & arborum
ramis, vitiumque pampinis adumbraret, & quid-
quid placebat in Ecclefia, tam difpofitione quàm vi-
fu Presbyteri laborem & ftudium teftaretur. Hujus
modi enim ornatus quàm optimè repræfentat to-
tius univerfi pulchritudinem, quem effe palma-
rem ornandæ Bafilicæ fcopum adfirmat in libro
de Miffa & templo Simeon Archiepifcopus Thef-
falonicenfis.

jussisset, fic pofteaquam effufum fuerat, mulieris fidorum Altinenfem Epifcopum fcribit Sanctus dem per objurgationem exftinguere abfurdum erat Atque ad eundem quoque modum nunc faciunt proL. 2. E. batiffimi quique Sacerdotes. Nam fi quis dicat, con pift. 88. fecrare atque appendere aliquid volo, id eum pauperibus dare jubent. Sin autem id jam ipfe fecerit, non modò eum non increpant, verùm etiam blandè ac leniter admittunt. Non quòd hoc illo melius ac non enim propterea vult præftantius effe ducant Chriftus, ut Ecclefias auro & argento impleat, fed ne eum, qui hoc donarium obtulit, animi anxietate afficiant. Eufebium Pelufii Epifcopum, quòd Bafilicas, quas ornabat auro, foedaret malis Clericis, graviter arguit in litteris ad Theodofium Epifcopum, & repetit: Neque enim parietum, fed animarum caufa cœleftis Rex buc venit. Et prima ejus cum Theophilo Alexandrino Epifcopo difcordia fuit, quòd Ecclefiafticam pecuniam hic in facras fabricas & ornamenta, vellet in pauperes effundi. Et ad Nepotianum feribit Sanctus Hieronymus: Multi ædificant pavietes, & columnas Ecclefiæ fubftruunt, marmora nitent, auro fplendent laquearia, gemmis Altare diftinguitur, & Miniftrorum Chrifti nulla electio eft. Neque verò mihi aliquis opponat dives in Judæa templum, menfam, lucernas, thuribula, patellas, Scyphos, mortariola, & cætera auro fabri-guinis Domini eadem, qua corpus ejus & fanguis cata. Tunc hæc probabantur à Domino, quando SaEpift. 2. cerdotes boftias immolabant, & fanguis pecudum Quamquam bæc omnia erat remiffio peccatorum præcefferint in figura. Nunc verò cùm paupertatem domus fuæ pauper Dominus dedicarit, cogitemus crucem ejus, & divitias lutum putabimus. Munda & moderata, nequaquam pretiofa noftræ Ba-degradatum adfirmat Hermias Zozomenus. Et filicæ ambiunt ornamenta. Quare Venerabilem Stephanum tertium Ciftertienfem Abbatem meritò laudant antiquæ iftius Ordinis Origines: Hujus temporibus introduxerunt Fratres unà cum eorum Abbate, ne quid in domo Dei, in qua die & nocte devote fervire cupiebant, remaneret quod fuperbiam aut fuperfluitatem redoleret, aut pauper

tatem

cuftodem virtutum, fpontè quam elegerant, aliquando corrumperet. Confirmaverunt fe, ne retinerent cruces aureas feu argenteas, nifi tan tùm lignes coloribus depictas, neque candelabra nifi unum ferreum, neque thuribula nifi cuprea vel ferrea, neque cafulas nifi de fuftaceo vel lino fine pallio aureo vel argenteo, neque albas neque amidus nifi de lino, fimiliter fine pallio aureo vel argenteo, pallia verò omnia, & cappas atque dal maticas, tunicafque ex toto dimiferunt. Sed calices argenteos, non aureos, fed fi fieri potuerit deauratos, & fiftulam argenteam, & fi poffibile fuerit deauratam, ftolas quoque & mappulas de pallio Cap. 17. tantùm fine auro & argento retinuerunt. Palle autem Altarium ut de lino fierent, & fine pictura planè, præcipiebant. Et ut ampullæ vinarie fine auro

argento effent. Quam temperantiam fervare deberent omnes Regulares, præfertim Mendicantes. Et certè quod Fratres Minores ufque

De hifce omnibus ad Theophilum Alexandriæ Patriarcham rectè fcribit Sanctus Hieronymus : Difcant qui ignorant, qua debeant veneratione fan&ta fufcipere, facrofque calices & facra velamina, & cætera quæ ad cultum pertinent Dominicæ passionis, non quafi inania, & fenfu carentia fanctimoniam non habere, fed ex confortio corporis & fan

Majeftate veneranda. Hinc ipfa in Laicam manum aut ufum vendere, donare, oppignorare, vel quovis modo tradere aut affumere fuit femper horrendum fcelus. Etenim Cyrillum Hierofolymæ Epifcopum, quòd donata à Conftantino ornamenta vendidiffet, fuiffe à Seleucienfi Synodo

inter articulos, de quibus Antoninum Ephefiorum Archiepifcopum accufavit in Conftantinopolitana Sancti Joannis Chryfoftomi Synodo, & ad degradationem poftulavit Eufebius Valentinopolitanus Epifcopus, fuerunt & hi: Quòd fufis facris vafis argentum in nomine filii depofuerit. Quòd fumptum de ingreffu Baptifterit marmor, in fuo balneo pofuerit. Quòd Ecclefiæ columnas, plures annos jacentes, erexit in fuo triclinio. Exftant Acta apud Palladium Helenopolitanum Epifcopum in Dialogo cum Theodoro Romanæ Ecclefiæ Diacono. Addit idem Palladius de Porphyrio Patriarcha Antiocheno: Ajunt illum præter cætera fcelera, facra quoque vafa poft ordinationem fuam fudiffe, Principibufque largitum. Utique in folutionem empti ab illis Epifcopatus. Et de Sylvano, mercatore Romano, qui facra Syrmienfis Ecclefiæ vafa à nefcio quo Conftantio oppignorata, & fixo tempore non repetita detinebat, fcribit in Gothica hiftoria Prifcus Rhetor: Ea Sylvanus Sacerdotibus, qui primi fe obtuliffent, nummis argenteis permutavit. Nec enim fas eft hominibus pocula Deo confecrata propriis ufibus applicare.

De Bigane Chloromarenfis in Perfarmenia civitatis Præfecto, & ipfam obfidente Mauritio, fcribit Tiberii Conftantini Imperatoris Duce, Me

Epift. 3.