confirmationem, fententia non poffe effe Epif-11 Reipublicæ, fecunda feria Pater nofter Adrianus

copum, firmat potiùs quam ftatuat laudata Nicena Synodus, atque etiam in factis à Clero. & populo electionibus obtinere affirmat Sanctus Leo. Hinc item laudatis ejus verbis adjungit Nicolaus fecundus: Quia Sedes Apoftolica fupra fe Metropolitanum habere non poteft, Cardinales Epifcopi procul dubio Metropolitani vite funguntur, qui videlicet electum Epifcopum ad Apoftolici culminis apicem provehant. Eis non folam fuffragii prærogativam in electione tribuit, fed & illius jam per reliquos Cardinales facte confirmationem. Quocircà factam ab eis electionem ex caufis omninò poterant & caffare. Hinc de Petri Leonis Antipapæ electione fcribit apud Guilielmum Malmesberienfem Petrus Cardinalis Epifcopus Portuenfis: Hanc ego electionem Canonicè celebra Fal. 177. tam confpexi, & auctore Deo confirmavi. Et de

Gregorio feptimo, fibi ab Henrico quarto Im-
peratore fufcitandum Antipapam metuente, fcri-
bit Cardinalis Benno: Gregorius Cardinales E-
pifcopos convocavit, & in manu fua jurare coegit,
ne umquam ab eo diffentirent, numquam Regis
caufam defenderent, numquam fuperordinato fibi
Papa faverent vel obedirent. Ex noftro hoc Ca-
none norat Gregorius fine Cardinalibus Epifco-
pis nulli poffe effe vel Papæ fpeciem. Græco-
rum, apud quos Epifcopi per Comprovinciales
Collegas fuere conftanter juxta Apoftolicum mo-
rem femper electi, Metropolitaæ femetipfos ab
electionibus excluferunt, eifque præfecerunt fuos
Chartophylaces: Ne datum cum prærogativa
fuffragium ipfos, ubi factam electionem caffare
tentarent, de humano in iftud affectu redderet
fufpectos. Quare Cardinalium Epifcoporum,
quibus & fuffragii prærogativam, & electionis
confirmationem effe fanxit Nicolaus Pontifex,
auctoritas fuit admodum magna.

Canonis partem, quæ etiam Religioforum. Ordinum, Clericorum, & Laicorum confenfum requirit, intelligere poffis ex fuprà adductis litteris, quibus Antipapa Octavianus fcribit fe ex Romani Cleri petitione & populi, etiam Senatoriæ dignitatis Honoratorum, & Capitaneorum affenfu fuiffe electum. Et Alexander tertius affirmavit fe coram Epifcopis Cardinalibus, Abbatibus, Prioribus, Judicibus, Advocatis, Scriniariis, Primiceriis, Schola Cantorum, No. bilibus, & quadam populi parte fuiffe folemniter confecratum. Quod nempè omnes ifti in ejus electionem confenfiffent, Ad Romani populi petitionem, ac de totius ferè Senatus, omniumque Capitaneorum, Baronum, ac Nobilium, tam intra quam extra urbem habitantium, confenfu fuiffe electum Octavianum, ad Fredericum Imperatorem fcribunt etiam ipfius Cardinales. Quod ipfum in litteris ad eundem Principem confirmat Sancti Petri Capitulum, Cap, 70. addens etiam se univerfo defiderante electum. A Clero & populo dandi confenfus modum exponit Papienfis apud eundem Radevicum Synodus: Tunc, celebrata per Cardinales electione Cap. 71. Octaviani, Scriniarius fecundùm antiquam Romanorum confuetudinem adfcendens in altum, voce ma magna dicens; Audite Cives Romant & Catus

Cap, 56.

mortuus eft, & proximo fequenti Sabbatho Dominus
Octavianus Cardinalis Santa Cecilie in Romanum
Pontificem eleclus, & immantatus, & in Cathedra
beati Petri collocatus eft, & Papa Victor nomina-
tus. Placet vobis? Refpondit magna voce Clerus
& populus: Placet. Addit ternis vicibus Clerumi
& populum confuetum ita interrogari & refpon-
dere, Enumerat & Romanum hujus confenfus
jure gaudentem Clerum: Nempè Capitulum San-
di Petri cum fuo Decano, omnium Titulorum, Ec-
clefiarum, ac Monafteriorum Rectores, Archipresby-
teros, Decanos, Abbates, Priores, Clericos & Mo-
nachos. Et hinc Sancto Petro Damiani Ca-
daloum à nullo Romano electum fuiffe aut ex-
petitum afferenti, refpondit Regius Advocatus
adfuiffe Abbatem Monafterii ad Clivum Scauri,

Comitem Gerardum. Romani Senatores habuerunt fingulare privilegium: Eos enim ipfi in claufa Sancti Petri Ecclefia electioni adfuiffe, lucet ex laudatis Alexandri tertii litteris ad Epifcopum & ftudium civitatis Bononienfis. Proindè in præfenti Canone per Religiofos Ordines Clerus Regularis, per Laicos intelliguntur Senatus, Comites, Barones, Capitanei, Nobiles, Honorati .

Lib. 4.

C. 17.

Infima plebs folum applaufum habuit & acclamationem, de qua fcribit, Petri Alexandrini Patriarchæ electionem laudans, in Ecclefiaftica Hiftoria Theodoretus: Suffragati funt omnes tum Sacerdotalis Ordinis, Honorati & Magiftratus; populus quoque univerfus lætitiam fuam acclamationibus declaravit. Ita Bonifacium primum Pontificem Epifcoporum ac Presbyterorum electione, meliorum Civitatis confenfu ac totius populi acclamatione fuiffe promotum, habes in in Epiftolis Symmachi Præfecti Urbani. Civi- Epift, 22. tatis meliores fuiffe Senatum, Corporatos, Officia, ac Regionum Majores docet alia ibidem Epiftola. Symmachum Papam à folis Cardina libus & Senatu fuiffe electum fcribit in libro Pontificali Anaftafius Bibliothecarius. Illuftriffimus Lucas Holftenius nuper publicavit hocce Stephani quarti Synodale Decretum: Nulli umquam Laicorum, five ex armata manu, five ex aliis Ordinibus, præfumant inveniri in electione Pontificis, fed à certis Sacerdotibus atque Proceribus Ecclefiæ, & cunclo Clero ipfa Pontificalis electio proveniat. Et priufquam Pontifex electus fuerit, & in Patriarchium deductus, omnes Optimates militiæ, vel cunctus exercitus, & Cives honefti, atque uni verfa generalitas populi bujus Romanæ Urbis, ad falutandum eum ficut omnium Dominum properare debeat. Et ita more folito Decretum facientes, & in eo cuncti pariter concordantes fubfcribere debeant. Utique Optimates militia & Cives honefti. Eos ab electione excludit, ipforum tamen confenfum ante illius publicationem vult exquiri & obtineri. Adrianum fecundum ab Epifcopis, Clero, & Urbis Primoribus promotum affirmat Bibliothe carius Guilielmus addens hifce populos obfe cundatos Utique applaufu & acclamatione. Apud Guilielmi Malmesberienfis novellam Hiftoriam exftat Epiftola, qua Petrum Leonis fuiffe à Cardinalibus cum petitione populi & Hono

non

Fol. 176. ratorum confenfu electum teftatur Petrus Car-
dinalis Epifcopus Portuenfis. Quare per Hen-
ricum quartum Imperatorem intrufus Antipapa
Wigbertus fine fundamento in Regia ejufdem
Guilielmi Hiftoria dixit in Romani Pontificis
electione fequendum Imperatoris Judicium
Fol. 115, Laniftarum, aut Pellificum Romanorum. Romani
enim Pellifices nullum hic habuerunt judicium,
fed folum gaudium & acclamationem. Quem
morem in omnibus olim viguiffe Ecclefiis poffit
facilè oftendi. Et hinc infimam plebem à dan-
do in electiones confenfu excludunt etiam leges
Imperatoris Juftiniani.

Art. 40

Ita fuit ufque ad Innocentium fecundum, de quo habet in Cæleftino fecundo liber Pontifi calis: Cæleftinus fecundus, juxta conftitutionem Innocentii Prædecefforis fui, qua populus omninò à Pontificis electione arcebatur, primus fine ullis populi fuffragiis, tefte Onufrio, propter civile bellum, quod à Romanis Senatum reftituere fatagentibus im minebat, Pontifex creatus eft. Et hoc eft Decre

tum,

adversùs quod blateravit damnatus à Conftantienfi Synodo hic Joannis Wicleffi articulus: Electio Papa à Cardinalibus eft per Diabolum in troduca Blateravit Laicos à Papali electione fuiffe perperam exclufos.

copus ordinandus nullus dignus, quod evenire
non credimus, poterit reperiri. Primùm enim illi
reprobandi funt, ut aliqui de alienis Ecclefiis meritò
præferantur. Habeat unufquifque Clericorum fue
fructum militiæ in Ecclefia, in qua fuam per omnia
tranfegit atatem. In aliena ftipendia minimè al-
ter obrepat, nec alii debitam fibi alter audiat
vindicare mercedem. Sit facultas Clericis reniten-
di, fi fe viderint prægravari. Et quos fibi ingeri
ex tranfverfo agnoverint, non timeant refutare.
Quod Decretum in fuis ad Carolum Calvum
Francorum Regem
Francorum Regem, quibus Egilonem Mona-
chum Ecclefiæ Senonenfi confirmavit Archie-
pifcopum, litteris laudat, dolet non fervari in
Gallia, ac deinceps fervandum mandat Nicolaus
primus. Egilonis laudibus ac virtutibus congau-
det, at dolet illum Senonenfis, cui viri Epifco-
patu digni defuiffe non poffint, Ecclefiæ non
fuiffe filium. Et hinc Hincmarum, Sancti Dio. Ep. 54.
nyfii propè Parifios Monachum, à Comprovin
cialibus Epifcopis & Remenfis Ecclefiæ Clero ac
populo poftulatum Archiepifcopum, antequam
eligeretur, fuiffe laudatæ Ecclefiæ incardinatum
affirmant Acta Synodi Trecenfis. Etiam Colo-
nienfi ac Trevirenfi, quarum Epifcopos Gun-
tharium & Thetgaudum degradarat, Ecclefiis
novos ex propriis filiis eligi laudatus Nicolaus
juffit. Juffit ex Ludovici Imperatoris Capitula-
ribus, qui Gallicanæ Ecclefiæ Canonicas Epif-
coporum electiones reftituens addidit: De pro.
pria Dioecefi eligantur. Et ad Gennadium Con- Tit. 1.
ftantinopolitanum Epifcopum fcripfit Sanctus
Leo Magnus: Enitere, frater, ut Alexandrinis
ex Clero fuo Catholicus Epifcopus fecundùm morem
veterem confecretur, Sancti Cæleftini Decretum in
fua Romana Synodo laudavit etiam ac innova-

Apud Photii Bibliothecam Sanctus Eulogius
Patriarcha Alexandrinus refert Novatum feu No-
Lib. 282. yatianum, Cornelio Pontifice, Romane fuiffe Ec
clefiæ creatum Archidiaconum, ad quem ipfum Pon-
tificium, pro ejus temporis more, decedente è vita
Pontifice, deferebatur. Archidiaconum enim fucce.
dere Summo Sacerdoti ftatutum erat. Verùm bunc
fuperbia laborantem Cornelius, & imminentem in
fuam mortem cum cognoviffet, Presbyterum ordi-
nat, omnes fic illi ad fupremam Cathedram perve
niendi fpes præcidens. Quod ipfum repetit in
Quod ipfum repetit invit Eugenius fecundus, & addidit: Quòd fi in

Lib, 280. alio ejufdem Bibliothecæ libro, addens hanc

Cap. 5.

fuiffe palmarem radicem Novatianenfis Schifma-
tis. Ecclefiarum Archidiaconos, dum olim in
Presbyteros inviti promoverentur, fuiffe gravif
fimè conqueftos, & fefe fub honoris fuco de-
gradari proteftatos, plura docent exempla. Ve.
rùm quòd ipfis in Romana vel alia quavis Ec-
clefia Epifcopalis fucceffio ex Statuto vel confue-
tudine deberetur, Sanctus Eulogius fine funda-
mento affirmat. Etiam Novatiani in Romana
Ecclefia Archidiaconatus nullo authentico tefti-
monio poffit oftendi. Et neutiquam Sancti Cor.
nelii, fed Sancti Fabiani fuit Presbyter: Com-
Presbyter Sancti Cornelii, ideoque & in ipfum
conflavit Schisma.

55.

C. 84.

Ep. 100%

Act. 4.

eadem Ecclefia dignus non inveniatur, tunc alter Cap. 5
de altera eligatur. Quod ipfum in variis Epiftolis
juffit Gregorius Magnus. Et Sancti Ignatii eje-
&tione ac Photii intrufione devaftatam Conftan-
tinopolitanam Ecclefiam reparaturus idem Pon-
tifex Nicolaus, Michaelem Imperatorem horta-
tur, ut tales alere omni Religione eruditos ftudeat
viros, qui ad bonorem Cardinis ipfius Sande Eccle-
fie, Præfulibus fuis mortuis, vel quolibet cafu ac
modo decedentibus, valeant fubrogari, quod non
folùm in tanto Patriarchatu obfervari omninò de-
bet, verùm etiam in fingulis quibufque civitatibus
ex confuetudine Canonica, magna cum cautela fer-
vatur & cuftoditur. Exftat Epiftola in actis Sy-
nodi octave. Quod ipfum, degradatum Pho
tium reparans ac reftituens, juffit Joannes octa-
vus: Decernimus, ut poft hujus Patriarchæ obitum
nullus de Laicis vel Curialibus in Patriarchatus eli-

Antiquam eligendi Epifcopi formam laudat in
litteris ad factionem Eufebianam Sanctus Julius!
Pontifex, Georgii Cappadocis intrufionem Ale-
xandrinam damnans uti adverfam Canoni Apo-gatur & confecretur honore, nifi de Cardinalibus
ftolico, non folùm quòd facta per militarem vio-
lentiam, fed etiam quòd ipfe ab Ecclefia ista es
fet extraneus & peregrinus. Quod vitium Par-
meniano, Carthaginenfi Donatiftarum Prima-
ti, objicit item Sanctus Optatus Epifcopus Mile-

vitanus. Rationem dat in litteris ad Viennenfis
ac Narbonenfis Provinciarum Epifcopos Cælefti-
nus primus: Tunc alter de altera Epifcopus eligatur
Ecclefia, fi de Civitatis ipfius Clericis, cui eft Epif-

Presbyteris & Diaconis Conftantinopolitana fedis
fecundùm facros Canones Spiritu Dei conditos, o
totius mundi reverentia confecratos Et adversùs
Conftantinum, qui ex Laico Pontifex intrudi
præfumpferat, ftatuit in Romana fua Synodo
Stephanus quartus: Oportebat ut hæc Sacro-fancta
Domina noftra Romana Ecclefia, juxta quod à bea-
to Petro & ejus Successoribus inftitutum eft, ritè ordir
naretur, & in Apostolatus culmen unus de Cardina

An. 883.

kibus Presbyteris aut Diaconis confecraretur. Et,num Epifcopum conftitueret. Felicis intrufionem
hunc Apoftolicum Canonem præfenti in Synodo
innovavit Nicolaus fecundus.

>

coque ad oftendant.

Acacius fuafit, Conftantius fecit. Exindè nul-
lus audaciam imitatus eft ufque ad Odoacrim
Erulorum in Italia Regem, cujus Edictum in
quarta Symmachi Pontificis Synodo recitavit
Hormifda Romanæ Ecclefiæ Diaconus: Cùm
in
in unum apud Beatum Petrum Apoftolum refedif-
fent cum Simplicio Papa fynodaliter adunati
Epifcopi, fublimis & eminentiffimus vir Præfe-
dus Prætorio atque Patritius, agens etiam vices
Præcellentiffimi Regis Odoacris, Bafilius dixit;
Quamquam ftudii noftri & Religionis interfit, ut
in Epifcopatus Electione concordia principaliter
fervetur Ecclefiæ, ne per occafionem feditionis fta
tus Civitatis vocetur in dubium, tamen admoni-
tione Beatiffimi viri Papæ noftri Simplicii, quam
ante oculos femper habere debemus, boc nobis
meminiftis fub obteftatione feciffe mandatum Ga
propter illum firepitum & venerabilis Ecclefia
detrimentum, fi eum de hac luce migrare contige-
rit, non fine nofira confultatione cujuslibet cele-
bretur electio. Turbas, quas à quorumdam am-
bitu metuebat, in fui fuccefforis electione com
pefci dumtaxat rogarat Simplicius: Neminem
deinceps fine fua confultatione feu approba-
tione fieri Pontificem Odoacer de fuo addidit.
Hinc adversùs iftud Edictum pronuntiavit in
laudati Symmachi Synodo Crefconius Tuder-
tinus Epifcopus: Hic perpendat Sancta Synodus »
uti prætermiffis perfonis Religiofis, quibus maximè
cura eft de tanto Pontifice, electionem Laici in
fuam redegerint poteftatem, quod contra Canones
effe manifeftum eft. Edictum caffat atque exfuf-
flat. Verùm non ità dudum poft ipfum refti-
tuit ac refumpfit Theodoricus Gothorum in
Italia Rex, de quo ad Urbis Senatum fcripfic
apud Caffiodorum ipfius nepos Rex Athalari-8. E.
pift. 15.
cus: Gratiffimum noftro profitemur animo
> quod
gloriofi Domini Avi noftri respondiftis in Epifco-
patus electione judicio. Oportebat enim arbitrio

Eligi oportet ex Cardinalibus Presbyteris aut
Diaconis. Nequaquam ex Epifcopis. Etenim
etiam Cardinales Epifcopos ad Sedem Apofto-
licam transferri adeò ignoravit olim Ecclefia,
ut de Marino fuo Anteceffore ad Bafilium
Imperatorem fcribat Stephanus fextus. Qui di-
eunt Marinum anteà Epifcopum fuiffe
aliam Sedem non potuiffe transferri
Marinus Romanæ Ecclefiæ adhuc Cardinalis
Diaconus, & Adriani fecundi Pontificis Lega-
tus, octavam Synodum celebrarat, factufque
Pontifex ipfam validè muniverat: Ea omnia
everfurus à Photio circumfcriptus Bafilius obje
eit Marinum non fuiffe legitimum Pontificem,
quia ex alio Epifcopatu translatus. Fuiffe do-
lofam Photii ftropham affirmavit in litteris ad
laudatum Stephanum Stylianus Metropolita
Neocæfarienfis. Undè & ipfum in laudatis ad
Principem litteris idem Pontifex conftanter ne-
gavit. Ex Diaconi gradu Marinus Pontificatum
adfcenderat. Ejus in vita perperam id negat li
bri Pontificalis ex variis Scriptoribus compila-
tum fupplementum. Fuiffe Romanæ Ecclefiæ
Archidiaconum, difertè affirmant etiam Ful-
denfes Francorum Annales. Primus ex alia Ca-
thedra translatus Pontifex fuit Formofus Por-
tuenfis Epifcopus, eadem de caufa poft mortem
degradatus. Iniqua & latrocinalis fuit degrada-
tio; ftatuit interim in fua Romana Synodo
Joannes nonus: Quia neceffitatis caufa de Portuen.
fi Ecclefia Formofus pro vite merito ad Apoftoli
cam Sedem provectus eft, ftatuimus & omninò de-
cernimus ut id in exemplum nullus affumat,
præfertim cùm Sacri Canones hoc penitùs interdi-
cant, & præfumentes tanta feriant ultione ut
etiam in fine laicam eis prohibeant communionem.
Utique primus ac fecundus Canon Sardicenfis.
Clemens fecundus, Damafus fecundus, Leo boni Principis obediri, qui fapienti deliberatione
nonus, ac Victor fecundus, ex Germaniæ E-pertractans, quamvis in alia Religione, talem vi-
pifcopis nuper adfcenderant Sedem Apoftoli-fus eft Pontificem delegisse, ut nulli meritò debeat
cam. Hanc novitatem profcriptam volens, li-
cèt ex Florentino Epifcopo Pontifex Nicolaus
fecundus hocce propriæ promotioni adverfum
Decretum emifit. In Ecclefiafticarum, Cura-
tarum præfertim ac Epifcopalium, dignitatum
electione aut collatione digniores femper præ-
ferri mandant & æterna naturæ lex, & avita
Patrum Regula. Verùm intra folos ejufdem
Ecclefiæ aut Epifcopalis Parochia Clericos &
Monachos eft facienda comparatio. Quoufque
illic reperitur dignus, dignior foris quæri non
debeat nec poffit. Quifquis quæfierit, digno
illi gravem irrogat injuriam. Qui antiquiffi
mus ac univerfaliffimus Ecclefiæ Canon eft in
noftra tempora omninò revocandus.

Primus Imperator, Romani Pontificis electioni fe mifcere aufus, fuit Conftantius, fautor Eufebianæ factionis, de quo in Ecclefiafticorum Scriptorum Catalogo Sanctus Hieronymus: Acacius Lufcus Cæfarienfis Ecclefiæ in Palæstina Epifcopus in tantum fub Conftantio Imperatore claruit, ut in Liberii locum Roma Felicem Aria

difplicere: Ut agnofcatis illum boc optaffe præcipuè,
quatenus bonis Sacerdotibus Ecclefiarum omnium
Religio pullularet. Recepiftis itaque virum, & Dis
vina gratia probabiliter inftitutum, & Regali exa-
minatione laudatum. Poft exftinctum in carcere
Sanctum Joannem primum Pontificem, & Ro-
manam Cathedram Catholico Epifcopo priva-
re, & ad à tanto ipfius zelo dogmaticas lites
fuftinere deinceps nolens Arianus Rex Theo
doricus, eligendi Pontificis perfonam ftatuit
defignare, & pro prima vice defignavit virum
optimum, à Clero & Senatu fine contradictio
ne admiffum, Felicem quartum. Hocce avi
fui factum laudat in adductis litteris, eodem-.
que jure uti prætendit fucceffor Athalaricus..
Et utcumque ipfo fuiffe ufum oftendunt ejus
ad Joannem fecundum Pontificem litteræ: Nu-
per ad nos Defenfor Romanæ Ecclefiæ flebili alle-
gatione pervenit, cùm Apoftolice Sedi peteretur L. 9. E.
Antiftes. Dico, Utcumque : Quòd enim eli- pift. 15.
gendam perfonam non defignarit, fed eligen-
di dumtaxat licentiam à fe peti, & electio-

nem ac Electum confirmari prætenderit, perfuadet fchifmatica Diofcori Diaconi contra Bonifacium fecundum electio. Regia perfonæ defignatio non poterat Schifma permittere. Omnem modum exceffit Rex Theodatus, de quo in libro Pontificali Anaftafius Bibliothecarius:confuetudinem, & cum Imperatoris confcientia & Silverius Pontifex levatus eft à Tyranno Theodato fine deliberatione Decreti Qut Theodatus ruptus pecuniæ dato, talem timorem indixit Clero, ut qui non confentirent in ejus ordinatione, gladio punirentur. Sacerdotes quidam non fubfcripferunt in eum fecundùm antiquum morem, neque Decretum confirmaverunt ante ordinationem. Jam autem ordinato Silverio fub vi & metu, propter adunationem Ecclefiæ & Religionis, poftmodùm fubfcripferunt Presbyteri. Qua ipfa violentia quidam exiftimant ufum fuiffe Regem Odoa

Lib. 3.

C. 10.

cut temporibus pie recordationis Domini Caroli Atavi
noftri, five Domini Pippini Avi noftri, vel & Ca-
roli Imperatoris genitoris, confuetudo erat faciendi.
Ad quod Edictum reétè fcribit in opere de Sacer-
dotii & Imperii concordia illuftriffimus Petrus
de Marca: Ludovicus Pius Imperator beneficia Pa-
tris & Avi in Romanam Ecclefiam, Sardine & Si-
ciliæ donatione cumulavit, cui dono hanc legem addi-
dit, ut Eledi Pontifices poft confecrationem fuam
Legatos ad Reges Francorum mittant, qui inter eos
amicitiam, charitatem &pacem firment. Ex
hoc, inquam, Edicto habemus duo. Primò,
quod poft excuffam facrarum juffionum, & fuæ
ab Exarcho poftulande confirmationis fervitu-
tem Romani Pontifices cæperint Francorum Re-
ges colere adjutorii gratia, ipfifque non tam-
quam Dominis confirmandam electionem, fed
tamquam amicis fuam factam confecrationem
referre. Ita Gregorius tertius facere cæpit Ca-
rolo Martello, Regiæ domus Præfecto, &
apud ejus filium Pippinum Regem, & Caro-
lum Imperatorem Succeffores Papæ continua-
rant. Et hinc lucet fecundum : Quòd nempè
Carolo Magno per Adrianum primum conceffa
nominandi Pontificis facultas fit manifefta fabu-
la. Pluribus id fuprà eft oftenfum. Et quomo-
do, fi nominandi Pontificis jus habuiffet ab A-
driano primo Carolus, folam Papalis Confecra-
tionis relationem data Sardania atque Sicilia Lu-
dovicus Pius impetraffet? Marfilium Patavinum,
& Radulphum de Columna, fabulofæ conceffio-
Cap. 8.
nis Patronos, in opere de translatione Imperii
Cap. 293
adeò preffit iftud Edictum, ut profiteantur Ca-
rolum ifta fua poteftate numquam fuiffe ufum.
Ei Ludovicum per iftud Edictum renuntiaffe fcri-
bit in libro de veteri Germanorum Principum
in Chriftianam Religionem zelo Lupoldus Bam-
Cap. 8. bergenfis. Verùm fine fundamento. Etenim
Atavi, Avi, & Patris fui jura fibi impendi aut
reparari ftipulatur palàm Ludovicus. Adriano.
Pontifici nullam talis conceffionis fuiffe poteftarit, me confentiente confecratus Pontifex non fiat
tem, rectè addit memoratus Marfilius. Revera
enim Apoftolicæ Sedis dignitatem ifti fervituti
addicere non potuit, ideoque nec addixit.
Quam libertatem fuo adhuc tempore viguiffe,
fuprà nobis dixit Magifter Florus. Quod ipfum
10 libello de Epifcoporum inveftitura agnovit
Waltramus Naumburgenfis Epifcopus, fcribens
ab Adriano primo conceffum fuiffe Carolo,
non ut electionem, fed ut Romani Pontificis
confecrationem, utique facta ad fe relatione,
confirmaret. Et hinc de Adriani proximo Suc-
ceffore Leone tertio fcribit Abbas Regino: Leo
in Pontificatu fucceffit, ftatimque mifit Regi Legatos
cum muneribus. Non antè, fed poft confecratio-
nem, qua fola tunc Papalis fucceffio compleba-puli, qualis effet, examinavit. Et fuprà laudatus
tur. Etiam Stephanum quintum fine Ludovici
Pii venia fuiffe confecratum affirmat Aftrologus
Annalista, & adjungit: Mifit duos Legatos, qui
quafi pro fua confecratione Imperatori fuggererent.
Pergit de ejus Succeffore Pafchali primo: Pa-
An. 817. fchalis Succeffor electus poft completam folemniter
ordinationem fuam, & munera & excufatoriam mi-
fit Imperatori Epiftolam, in qua fibi non folùm no-
lanti, fed etiam plurimum renitenti Pontificatus

bonorem velut impofitum affeverat, & paclum
quod Prædecefforibus fuis factum fuerat, etiam se-
cum fieri, ac firmari rogavit. Hanc Legationem
Theodorus Nomenclator & detulit, & ea quæ pe-
tierat impetravit. Exponit in Guntheri Liguri
ni ad primum de Frederici primi Augufti Geftis
librum Commentario Jacobus Spigelius: Ger-
manorum Annales, ac etiam quidam externarum
rerum Scriptores tradunt Ludovicum Auguftum mo-
nuiffe Clerum & populum Romanum, qui contra
fuperiorum annorum exempla, non confulto Impera-
tore, Pafchalem Pontificem elegerant, conducere
Romanorum rebus, ut priftino inftituto ftaretur,
darentque publicè operam, ne ampliùs fimili exem-
plo Imperatoris læderetur majeftas. Verùm folam
Papalis confecrationis relationem fpectare ad
vetus inftitutum Pafchalis oftendit, obtinuitque
fuprà laudatum Ludovici Edictum. Hinc pergit
Aftrologus de ejus Succeffore Eugenio fecun- An. 8241
do: Eugenius fubrogatus atque ordinatus eft. Cujus
rei nuntium Quirinus Subdiaconus ad Imperatorem
detulit. Et de Valentino primo: Valentinus à
Romanis electus ordinatus eft. Quæ omnia affir-
mant etiam liber Pontificalis, & in fuis Anna-
libus Eginardus. Quapropter Decretum iftud,
quod Romani Pontificis Electionem fine Impe-
rialium Legatorum præfentia, & confecrationem
fine Imperiali notitia contra Canonicum ritum
& confuetudinem fieri vetat, Stephano quinto
perperam adfcribit Gratianus. Alteri alicui ex
Succefforibus potiùs adfcribendum optimè cenfet Dift. 63.
illuftriffimus Lucas Holftenius. Videtur effe cap. 28.
Romanæ Synodi fub Joanne nono..

An. 796.

An. 816.

Ab Eugenio fecundo Ludovicus non folam fidelitatis profeffionem exegit, fed infuper hæc, per Pauli Diaconi Continuatorem memorata, à Clero & populo Romano pacta: Et quod non confentiam, ut aliter in hac Sede Romana fiat eledo Pontificis, nifi Canonicè & juflè, fecundùm vires & intellectum meum; & ille, qui electus fue

An. 8274

priufquam tale Sacramentum faciat in præfentia.
Miffi Domini Imperatoris
& populi
> cum jura-
mento, quale Dominus Eugenius Papa fponte pro
confervatione omnium factum habet perfcriptum.
Avita fidelitatis profeffione contentus deinceps
effe Ludovicus noluit, fed ipfam fieri voluit an-
te confecrationem. Verùm violenta hæc & ex-
torta pacta adeò non curavit Romanus Clerus,
ut ipfum Eugenii proximum Succefforem mo-
re antiquo confecrarit. Primus ergò, cujus ele-
ctio denuò vexari cæpit per Imperatorem, fuit
Gregorius quartus, de quo Bertiniani Franco-
rum Annales: Non priùs ordinatus eft, quàm Le- An. 820
gatus Imperatoris Romam venit, & electionem po-

Aftrologus: Gregorius Presbyter tituli Sancti Mar

ci electus eft, fed non priùs ordinatus, quàm Le- An. 8278
gatus Imperatoris Romam veniret, & electionem
populi examinaret. Et Joannes Baptifta Platina:
Gregorius tante modeftiae fuit, ut eledus à Clero
populoque Romano non priùs Pontificium munus
obire voluerit, quàm à Legatis Ludovici Impera-
toris, ob eam caufam Romam miffis, qui diligenter
tantam electionem difcufferant, confirmatus effet.