Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

:

Fulgentius fine fuo confilio nec eum Fratrem, qui Præpofiti gerebat Officium, finebat aliquid agere. Lucidè ita loquitur in Sancti Auguftini vita bea- Cap. 27. tus Poffidonius. Loquitur de Monafterio Cleri- Cap. 24. corum. Et hinc lucet aliam Clericis Auguftini, aliam ejus Monachis fuiffe regiminis formam, & Regulam his, non iftis fcriptam: Ea enim per Præpofitum intelligit non Procuratorem, fed ipfum Patrem feu Monafterii Præfectum. In Monaftica item Regula fcribit Sanctus Ifidorus Archiepifcopus Hifpalenfis: Ad Præpofitum pertinet follicitudo Monachorum, actio caufarum, cura poffeffionum, fatio agrorum, plantatio & cultura diligentia legum, confiruclio ædificiorum, opus Carpentariorum feu Fabrorum. Omnia temporalia Monafterii Officia dicit ordinanda à Patre, & fpectare ad curam Præpofiti. Etiam ad fuos Sancti Quintini Regulares Canonicos fcribit Sanctus Ivo Carnutenfis Epifcopus: Ab

vinearum ›

mirabilium operator, clarus habetur. Claruiffe
affirmat fub Imperio Juftini primi. Et ex ifto
Servitano Monafterio prodierunt & plurimi &
fanctiffimi Hifpaniarum Epifcopi, quos inter
fuit Sanctus Eutropius Valentinus Antiftes,
quem laudat in virorum Illuftrium Catalogo
Sanctus Ifidorus Hifpalenfis Archiepifcopus,
& adjungit: Seripfit ad Petrum Epifcopum Itali-
cenfem de diftinctione Monachorum, falubri fermone
compofitam epiftolam, & valdè Monachis neceffa
riam. Ad quod Donati Encomium addit
Aubertus Miræus Donatus fcripfit Regulam ad
Virgines, quam ex vetufio codice fuo defcriptam
Canonici Regulares Monafterii Corporis Chrifti Co-
lonia ad me tranfmiferunt. Et edicit iftius Regulæ
exordium Sandis à me plurimùm venerandis
Chrifti Virginibus Gautflrude, omnique fuæ con-
gregationi in Coenobio, à famula Dei Flavia con-
frudlo, Donatus. Ex quo lucet utriufque fexus
Monafteria à Sancto Donato per Hifpaniambas vefter faciat fibi Præpofitum, qui omnia exte
fuiffe diffufa. Et quis inficietur aut ambigat
ipfum fuiffe Auguftinianæ Regulæ ? Etenim
nullos nifi Sancti Auguftini Monachos tunc
noverat Africana Ecclefia. Eutropius floruit
fub Magno Gregorio, quem omnes fcimus &
Benedictine Regulæ zelofiffimum, & Richaredo
Gothorum in Hifpania Regi, ac ejus Doctori
& Directori Sancto Leandro Hifpalenfi Archi-
epifcopo fuiffe amiciffimum. Forfitan ille hos
ad admittendam iftam Regulam voluerit inda
cere, & Sanctus Eutropius, utpotè Servitani
Monafterii nuper Abbas & jam Protector, pof-
fit pro Sancti Auguftini Regula interceffiffe.
Scio has quæftiones effe rixas Monafticas ac
interminabiles genealogias, nec ipfis velim in-
tricari: attamen arrogantiæ non eft dicere veri.
tatem. Benedictina Regula eft per Summos Ec-
clefiæ Patres judicata Monachis aptior quam Au-
guftiniana, atque ita plura Sancti Auguftini per
Europam Monafteria olim obtinuit Sanctus Be
nedictus. Præfentis, inquam, Synodi tempore
nullam Monafticam nifi Sancti Benedicti Regu.
Jam noverat Gallicana, Italica, Hifpanica,
Anglicana, & omnis fermè Europæa Ecclefia.
Hinc nofter Canon mandat Monachis victum &
veftitum præberi juxta Regulam Sancti Benedicti.

Ep.32.

riora difponat. Et in Auguftano Sancti Udalrici
Monafterio alium Sveviæ, alium Bavariæ fuiffe
Præpofitum, teftatur ejufdem Ecclefiæ Chro-
nicon: Quòd nempe alter apud Svevos, alter L. 2. c. 2.
apud Bavaros fita Monafterii bona gubernaret.
Uti quædam Ecclefiæ diverfos Archidiaconos,
ita magna Cœnobia varios habuere Præpofitos;
Et Monachorum Coenobia & Clericorum. Ea-
dem in fignificatione vocem ufurpat prima
Aquenfis Synodus. Refert verba fuperiùs addu-
&ta Sancti Crodogangi. Et hunc Præpofitum
leges Juftiniani appellant Monafterii Apocrifa-
rium.

L.4.C. 8.

Aliter verò in Ecclefiæ fuæ hiftoria fcribit Simeon Monachus Dunelmenfis: Sanctus Cudbertus fucceffit in Præpofiti, id eft, Prioris officium. Nam qui nunc Prior, à Beato Benedicto Præpofitus Monafterii appellatur. Hinc idem Benedictus ei Cap. 21. fupponit omnes Decanos, quos hodiè dicimus Superiores. Eum ftatuit ab Abbate cum meliorum Fratrum confilio eligendum, & profequitur: Sæpiùs contingit ut per ordinationem Præpofiti Cap. 65. Scandala gravia in Monafteriis oriantur, dum fint aliqui maligno fpiritu fuperbiæ inflati, qui æftimantes fe fecundos effe Abbates, affumentes fibi tyrannidem, fcandala nutriunt, & diffenfiones in ConAd evellendas quafvis proprietatis radices ad- gregatione faciunt; & maximè in illis locis, ubi dit de Monachis: Abfque voluntate Abbatis Præ- ab eodem Sacerdote, vel ab eifdem Abbatibus, qui pofituram aliquam non teneant. Voces, Præpofi Abbatem ordinant, ab ipfis etiam & Præpofitus ortus ac Præpofitura, apud antiquos Monachos dinatur. Quod quàm fit abfurdum, facilè adver. habuerunt fignificationem variam, de qua in titur. Quia ab ipfo initio ordinationis materia ei dadata fuis Canonicis Regula Sanctus Crodogangus tur fuperbiendi, dum ei fuggeritur à cogitationibus Metenfis Epifcopus: Quamvis omnes, qui præfuis, exutum eum effe à poteftate Abbatis fui, quia Cap. 46. funt, Præpofiti ritè dicantur, ufus tamen obtinuit ab ipfis eft ordinatus à quibus & Abbas. Hinc cos vocari Præpofitos, qui quandam Prioratus cu-fufcitantur invidiæ, rixa, detractiones, æmularam fub aliis gerunt. Præpofitum dicit effe illum, quem plura hodie Monafteria vocant Proviforem aut Procuratorem. Eodemque modo loquitur

[ocr errors]

tiones, diffenfiones, exordinationes. Et dum con-
traria fibi invicem Abbas Præpofitufque fentiunt, &
ipforum neceffe eft fub hac diffenfione animas pericli-

in fua Regula Sanctus Pachomius: Diftinguittari, & ii qui fub ipfis funt, dum adulantur parti

enim Monafterii Patrem, Monafterii Principes feu Majores, Monafterii Præpofitum ac Secun dum, id eft, Præpofiti abfentis aut impediti Cap. 11. Vicarium. Quod ipfum in fua Regula facit San&tus Fructuofus Archiepifcopus Braccarenfis. Eodem fenfu loqui videtur vita Sancti Fulgentii:

bus, eunt in perditionem. Cujus periculi malum illo refpicit in capite, qui talibus in ordinatione fecerunt auctores. Ideoque nos prævidemus expedire propter pacis charitatifque cuftodiam, in Abbatis pendere arbitrio ordinationem Monafterii fui. Et, fi fieIri poteft, per Decanos ordinetur omnis utili

tas Monafterii, prout Abbas difpofuerit: ut dum
pluribus committitur, unus non fuperbiat. Quòd fi
aut locus expetit, aut Congregatio petierit rationabi
liter cum bumilitate, & Abbas judicaverit expedire,
quemcumque elegerit Abbas cum confilio Fratrum

[ocr errors]

bernante. A Monafterii feptis item mandat arce

ri mulieres, & denuò fubjungit: Si Abbas in bac Cap. 16.
parte aut Præpofitus negligens apparuerit, excom-
municetur. Utrumque hoc officium manifeftè
spectat ad Priorem. Et Sancti Leodegari Augu-

timentium Deum ordinet ipfe fibi Præpofitum.ftodunenfis Epifcopi Monachales Canones ha-
Tanta in quibufdam Monafteriis erat Prioris
feu Præpofiti dignitas, ut ipfe non minùs quàm
Abbas ab Epifcopo folemniter benediceretur.
Et hinc tanta illi etiam fuperbia, ut fe ab Abba-
tis poteftate exemptum crederet, imò fecundum
Abbatem. Qua de caufa maluit Sanctus Benedi-pline poft Abbatem effe cuftodem
&tus fua Monafteria carere Præpofitis & variis
per ipfos difciplinæ periculis, ac regi per folos
Abbates ac Decanos. Permifit tamen arbitrio
Abbatum. Et hunc articulum innovat, ac fer-
vari mandat Moguntina fub Carolo Magno Sy-
Cap. 11. nodus: Decrevimus, ficut fandla Regula dicit, ut
Monafterium, ubi fieri possit, per Decanos ordine-
tur, quia Præpofiti fæpè in elationem incidunt,
&in laqueum Diaboli. Quam formam etiam in
Ægypti Monafteriis fuiffe fervatam, fcribit ad
Euftochium Sanctus Hieronyinus.

Ep. 22. c. 15.

Lila 6.
Ep. 10.

bent: Monachi Abbati fuo ac Præpofito fint obedientes. Et iterùm: Quifquis hæc dictata tentaverit aliqua transgreffione cassare, fi Abbas eft, anno uno ei communionis poteftas fufpendatur, fi Præpofitus annos duos. Edicit Præpofitum Monafticæ difci, ideoque eundem cum hodiernis Prioribus. Et in diretis ad Monachos Capitulis Carolus Magnus commendat exhibendam Abbati reverentiam, & fubjungit: De Decanis & Præpofitis, ut corum mutatio fecundùm Regulam fiat. Ubi Sancti Benedicti Regulam denuò antonomasticè appellat Regulam. Et Aquenfis Abbatum fub Ludovico Pio conventus Præpofitus intra & extra Cap. 31, Monaflerium poft Abbatem majorem reliquis Abbatis fubditis babeat poteftatem. Senior Decanus reliquis Decanis præponitur, & Abbate vel Præpofito præEt ex his intelligimus varia Patrum ac Syno- fente proprium locum teneat. Ut Abbas, Præpofi- Cap. 55. dorum obfcuriora loca. In primis Sancti Grego- tus, vel Decanus, quamvis Presbyteri non fint, rii Epiftola ad Agnellum, quem vulgata EpiLectoribus benedictionem tribuant. Per Præpofitum Cap. 62, graphe perperam appellat Epifcopum, Abbatem Prior, per Decanum intelligitur Supprior. Et Ariminenfem Dicimus quòd Dilectio tua Præpo- idem Conventus quandoque habebat plures. fitum non habens, omninò in regendis fratribus Nam & hodiè quidem habent plures Priores : elaboret. Si ergò qui vos in ordine fequitur, talis Magnum, & fecundum, & tertium, & quareft ut circa cellæ ordinationem, Fratrumque cufto- tum. Primus eft Præpofitus, alii funt Decani. diam, nec non & in lucrandis animabus folers va- Et hinc etiamnum hodiè folus primus habet ubileat inveniri, is debet ad hunc locum incunclanter que, etiam præfente Abbate, fuæ dignitatis accedere. Si verò talis non eft qualem locus repofcit, locum, aliorum fenior non nifi Abbate ac made quolibet etiam ultimo gradu, fi talis inter fratres gno Priore abfente. Eis præfentibus, recedit fuerit repertus, hujus non locus, fed utilitas pro- ad locum fuæ profeffionis. Pompofa tot Priofedlò eft prævidenda. Epifcopos Gregorius ac rum gradus & nomina peperit pofteriorum fæcuomnes femper Romani Pontifices, non veftra lorum humanus dies: Sunt tamen antiqua. EtDilectionis, fed veftræ fraternitatis titulo femper enim de Guilielmo Sancti Carilefi Monacho fcrihonorarunt. Et ifto tempore Caftorium Epifco- bit Simeon Dunelmenfis: Primò Prior Clauftri, pum femper infirmum habebat Ariminenfis Ec- deindè fecundus ab Abbate, Major fcilicet Prior conclefia, ac ejus loco vifitatorem Leontium Epi- ftituitur. Prior Clauftri fuiffe tunc videtur fenior fcopum Urbinatem, atque ità conftat Agnel. feu primus Decanorum. Sancti Benedicti Ordo Jum fuiffe Abbatem. Et Epifcopos aut Cleri-, hodiè Pachomiano more Economum appellat cos effe fimul Abbates numquam permifit, fed Præpofitum. Excipe Monafteria perpetuò com. fanctiffimè femper Gregorius interdixit. Agnel-mendata: Hæc titulum iftum avito more dant lus itaque Sancti Patris Benedicti fecutus confilium, noluit habere Præpofitum, fed per Decanum aut Decanos rexit fuum Monafterium. Verùm quia onus fuperabat, aut certè fatigabat ejus vires, Præpofitum affumi juffit Pontifex : Et hoc non juxta ætatis, fed juxta meritorum ordinem ac idoneitatis. Præpofito affirmat incumbere ordinationem cellæ, Fratrum cuftodiam, lucrandarum animarum zelum, Fratribus dandum omnis virtutis exemplum: Quæ omnia lucidè funt officium Prioris. Lucidè Gregorius loquitur ex Sancti Benedicti Regula, atque ità lucet ipfam tunc in omnibus Italiæ Monafteriis habuiffe vim Canonis, ac folam viguiffe. Eodem fenfu fecunda Turonenfis Sydus duos in eadem cella habitare, aut in eodem lecto decumbere Monachos vetat, & adCap. 14. jungit Schola labore communi conftruatur, omnes jaceant aut Abbate aut Præpofito gu

ubi

Priori.

ac

[ocr errors]

Verùm de neutra Præpofitorum fpecie ftatuit
hic nofter Canon. Præter Abbatias ac folemnes
Monachorum Conventus olim fuerunt
etiamnum funt conventiculi
, quos Patres &
Canones vocant Abbatiolas, Cellas, Obedien-
tias, Gangrias, Prioratus, Præpofituras. De-
pendent ab Abbatia, ficut membra à capite: Et
ipforum Præfectus femper debuit effe manualis ad
nutum Abbatis, & illi obligatus ad rationes.
Apud quofdam titulatur Prior, apud quofdam
Præpofitus: Nam Sancti Benedicti Regula hos
titulos confundit. Hinc intellige quid apud
antiquos Monafticarum rerum Scriptores fint
Prior & Monachi Obedientiarii, quid Clau-
ftrales: Hi ipfam Abbatiam incolunt, ifti Obe-
dientias feu Cellas. Habuerunt femper propria,
& à principali Conventu divifa bona, atque ex
illis obligantur alere fratres certo numero, facere

F. 4 C. I.

[ocr errors]

Fol. 756.
Fol. 228.

L.1.tit.31. cap. 7.

adminiftrationem, quàm ejus refignationem de-
pendere nolebat à voluntate Abbatis. Et hunc
abufum nofter Canon abolet & circumfcribit.

[ocr errors]

Divina quotidie Officia, & in incolas ac pere- || fed ut firmum ac immobilem, & tam quoad
grinos pauperes confueta opera charitatis. Ea
Abbas augere poterat, non diminuere, nec fuæ
menfæ applicare. Quidam olim ftudebant bono-
rum augmento, atque ità adfpirabant fuo tem-
pore erigi in Abbatiam: Quibufdam Fundator
hanc conditionem appofuerat. Laxata difciplina
hofce Conventiculos redegit in folitudinem, &
quali in carceres aut insulas, in quas Abbates
invifos fibi Monachos detrudebant. Et hinc na-
tus eft alius abufus, in quem ftatuit apud Gui-
lielmum Malmesberienfem Sanctus Anfelmus .
Ne Monachi teneant villas ad firm.m. Et apud
Rogerium Hovedenfem Succeffor ejus Hubertus:
Prohibemus ne Monachi reditus, quos Obedientias
vocant, teneant ad firmam. Et in Oxonienfi Sy-
nodo ejufdem Sedis Antiftes Stephanus: Mona-
chus Ecclefiam vel Monafterium, vel quodlibet præ-
dium Ecclefiæ fuæ non audeat retinere ad firmam.
Et ad Auxitanum in Gallia Archiepifcopum fcri-
plit Innocentius tertius: Ad audientiam noftram
noveris perveniffe, quòd Monachi, Canonici, &
alii Regulares tue Provincie, cùm deberent in Clau-
ftro potiùs juxta Regularia Conftituta divinis obfe-
quiis vigilare, de Obedientiis ac reditibus, quorum
curam gefferunt, pecunia congregata, Clauftrum
abhorrentes, per Curias Principum & Potentum
difcurrere non verentur. Mandat illos compefci,
fpoliari ipfis pecuniis, ipfafque redigi in ufum
communem. Exftat Epiftola apud Gregorium
nonum. Præfatas igitur vacuas Cellas feu Præ-
pofituras Abbates elocabant fuis Monachis, at-
que ita Simoniam committebant, fovebantque
proprietatem ac inobedientiam. Conductor
enim Monachus gerebat fe, non ut manualem,|

At ecce hinc humana iniquitas invenit aliam
artem adversùs quam fcribit ad Ucetienfem
Epifcopum laudatus Innocentius: Ad noftram
audientiam pervenit, quòd quidam Canonici Ne-
maufenfis Ecclefiæ à nobis litteras confirmationis fur
per adminiftrationibus fuis obtinere laborant, Reli-
gionis fuæ conditione fuppreffa. Nemaufenfis enim
Ecclefia erat tunc Regularis. Et in aliis ad ne-
fcio quem Abbatem litteris: Porrecta nobis ex
parte tua petitio continebat, quòd plures ex Religio-
fis , qui Prioratibus vel aliis adminiftrationibus
præsunt, à nobis super ipfis quoad vixerint possiden-
dis confirmationis litteras fe afferunt impetraffe. Et
Monachi & Regulares Clerici, quòd Cellas
aut Præpofituras à fuis Abbatibus aut Epifcopis
deinceps conducere, & ad vitæ finem firmi reti-
nere non poffent, firmitatem iftam ab Apoftoli-
ca Sede flagitabant, & quandoque impetrabant:
& quidem fuæ profeffionis qualitate fuppreffa.
Omnes iftiufmodi gratias effe fubreptitias, com-
munis vitæ profeffioni ac paupertatis voto fub-
ftantialiter adverfas, ideoque nullas declarat
Pontifex, & ab omnibus exfufflandas. Exftant
ambæ litteræ apud laudatum Gregorium. Quæ Lib.2. tit
omnia infigniter confirmavit atque innovavit 30°c.5.6.
fancta Tridentina Synodus, fanciens nulli Re-
gulari, cujufcumque conditionis fuerit, bona
ftabilia poffe à Superioribus concedi in ufumfru-
&tum, ufum, adminiftrationem
, aut Com-
mendam.

Seff. 25.

cap. 2.

Pla

[blocks in formation]

Lacuit quoque Presbyteros, Diaconos, & reliquos Clericos, qui Ecclefiafticos tenuerint honores, abftinere omnimodis ab uxoribus, vel reliquis mulieribus. Quod fi non fecerint, honore fimul & officio priventur, & à propriis Epifcopis excommunicentur.

[merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]
[ocr errors]
[blocks in formation]

Nter hæc quoque placuit noxios diverforum fcelerum diverfis fen-
tentiis refrænari. Et quia audivimus quofdam
quofdam Laicorum nefario
aufu res Ecclefiafticas fuis ufibus applicuiffe, & injufto Dominio in
fuum
opus
retinuiffe, idcircò omnimodis prohibemus, ut nemo Lai-
corum Abbatiam Monachorum vel Clericorum Archidiaconatum,
neque Præpofituram vel honorem Presbyterii, vel Sacrifta, feu
Magiftri Scholæ, neque ullos honores ad jus prædictum pertinentes
aufit fuis ufibus retinere. Et fi fecerit, excommunicationi subjaceat.

UT

,

SCHOLION.

&

violenter ifto fæculo redigebant in fuam fervitu
tem atque utilitatem, fibi aut fuis filiis trade-
bant in Commendam, & utebantur tanquam
propriis: Præfertim illis, quorum ipforum Ma-

Ti Carolus Martellus & quidam poft
ipfum Reges, Duces & Comites Epi-
Duces & Comites Epi-jores ferebantur fuiffe Fundatores. Exemplis
fcopatus, Abbatias, ipfarum Cellas, & alia
pinguiora Sacerdotia, ita inferiores Proceres
ac Pagorum etiam Domicelli Archidiaconatus,
Parochiales Ecclefias, & alia id genus beneficia

[ocr errors]

variis hoc fuprà oftenfum eft, & fuo adhuc loco
oftendendum. Hæc igitur facrilegia præfens Ca
non profcribit & damnat.

Lib. 3. cap.31.

[ocr errors]
[blocks in formation]

Ræcipimus quoque ut nullus Laicorum aliquid fufcipere audeat de rebus aut fubftantiis defunctorum, nifi quantum ipfi defuncti adhibitis idoneis teftibus in vita fua ordinaverint: Aut fi inteftati obierint, ad libitum propinquorum hæredum dividantur. }

[ocr errors]

,

SCHOLI O N.

Ilios in parentum bona fuccedere & natura mandat & jus gentium. At verò in extraneos teftandi, legandi, aut per quamvis ultimam voluntatem de fuis bonis difponendi facultatem Gentiles Romanorum Principes cenfuerunt effe fuum beneficium. Mors enim aufert dominium, & decedentium bona devolvit in communem mundum, ideoque Principis eft de ipfis arbitrari & ordinare. Apud plures Barbaras Gentes nullum fuit jus extremæ in extraneos voluntatis. Et ità etiamnum eft apud noftros in Belgio Geldrienfes. Et hinc tam Chriftiani quàm Gentiles Romanorum Imperatores iftud jus fuis populis dederunt fub variis condi tionibus, & quædam ob crimina ipfo privaverunt. Scribit Nicephorus Calixtus: Antoninus Pius, abrogata veteri Caii Julii Cæfaris lege, qua Senatorio viro de bonis fuis teftari non permiferat, nifi dimidiam corum partem, qui pro tempore futurus effet, Principi relinqueret, omnibus per conftitutionem dedit liberam poteftatem de facultatibus

fuis ita ut vellent difponendi. Et conditionum
unam prodit in Neronis Augufti vita Svetonius
Tranquillus: Nero inflituit ut ingratorum in Prin- Lib. 6.
cipem teftamenta ad fifcum pertinerent, & ne impu- cap.321
nè effet fludiofis juris, qui fcripfifssent ea vel diclaffent.
Et in Antonini Philofophi vita Julius Capitoli
nus: Leges addidit de vigefima hæreditatum. Et Cap. 11.
de Antonino Heliogabalo lius Spartianus: Cap. 12.
Ad vigefimam hæreditatum Mulionem curare juffit.
Ex quo fonte Nicephorus ifta hauferit, ignoro:
Iftius fanè per Julium Cæfarem in Senatores in-
ducti, aut per Antoninum Pium exftincti one-
ris nemo Romanæ Hiftoriæ authenticus Scriptor
meminit. Et ftatim adducenda aliud demon-
ftrabunt. Quidquid fit, firmato Augusti Octa-
viani Imperio omnis ftatim populus cœpit adeò
adulari ut fcribat memoratus Svetonius :
Nonnulli Patrum familiarum teftamento caverunt, cap. 59.
ut ab hæredibus fuis, prælato Victimæ titulo, in
Capitolium ducerentur, votumque pro fe folveretur,
quòd fuperftitem Auguftum reliquiffent. Et exinde
invaluit mos, quo quifque moriens Princi-
pem legato aliquo atque elogio honoraret. Hinc
de defuncta Junia, Caffii uxore, forore Mar-

,

Lib. 2.

Lib. 3. cap. 76.

ci Bruti, fcribit in Annalium libris Cornelius Tacitus: Teftamentum ejus multo apud vulgus rumore fuit. Quia in magnis opibus cùm fermè cundos Proceres cum honore nominaffet, Cæfarem omifit. Quod civiliter acceptum: Neque prohibuit quo minùs laudatione pro roftris, cæterifque folemnibus funus cohoneftaretur. Mulcus erat rumor in populo, timebaturque Tiberius Juniam uti ingratam funebribus honoribus privaturus: Quòd nempe confuetum tunc honoris morem idonea perfona in fuo teftamento non fervaffet. Et iftum morem Nero in legem redegit, legatum iftud non poffe effe vigefima hæreditatis parte minus defini. vit Antoninus Philofophus, & iftis vigefimis. colligendis ordinavit Præfectum & Curatorem. Erat officium honoratum: Hinc notatur foedus Heliogabalus, quòd ipfo Mulionem donaffet. Ex quo lucet Neronis iegem à nullo Succeffore fuiffe circumductam. Circumduxiffe tandem videtur magnus Conftantinus: Nullus enim Chriftianus Imperator legitur ufus ifto jure. Et neque in Theodofiano, neque in Juftinianæo Codice eft ulla ipfius memoria.

Adulatrix Gentilitas dicto legati honore paffim non fuit contenta. Romanorum plurimi Principem fcripferunt vel nuncuparunt hæredem. Adeò mos ifte invaluit, ut de reducto ad inopiam, ideoque ad rapinas converfo Imperatore Lib. 4. c. Cajo Caligula fcribat Svetonius: Teftamenta Pri

38.

12.

mipilarium, qui ab initio Principatus Tiberii neque illum neque fe hæredem reliquiffent, ut ingrata refcidit. Item cæterorum ut irrita & vana, quofcumque quis diceret hærede Cæfare mori deftinaffe. Quo metu injecto, cum jam & ab ignotis inter familiares, & à parentibus inter liberos palàm hæres nuncuparetur, deriforès vocabat, quòd poft nuncupationem vivere perfeverarent. Et multis venenatas madeas mifit. Et aliis infuper modis occidit. Pergic idem Scriptor de Imperatore Domitiano : L. 12. c. Confifcabantur alienissimæ hæreditates, vel exiftente uno, qui diceret audisse se ex defuncio, cum viveret, bæredem fibi Cæfarem effe. Ad Principem ex nuncupativo teftamento probandum hæredem volebat fufficere unicum teftimonium. Simili tyrannide ufi fuiffe videntur & quidam Christiani Imperatores, adversùm quos in fcripta ad Conftantinopolitanum populum & omnes Provinciales Lege fanxerunt Honorius ac Theodofius fecundus: Nolumus convelli deficientium fcriptas jure ac folemniter voluntates, dum quoddam mo rientis fupremum, & non adfcriptum proceffiffe confirmatur arbitrium, tanquam Patrimonium fuum ad nos deficiens maluerit pertinere. Omnibus enim privatis & militantibus interdicimus, ne bujufmodi perhibeant teftimonia, & falfi criminis reos teneri præcipimus, fi cum fcriptæ jure ac folemniter defi cientium exftiterint voluntates, non fcriptum aliquod fub noftrorum nominum mentione falfo adftruere moliantur. Exftat lex in Codice Theodofiano. Per ejufdem tituli fecundam, Proculo Urbis Præfecto fcriptam, legem Valentinianus fecundus ac Theodofius Magnus fibi aliquid per Epiftolam aut Codicillum legari, quod in privatos beneficium omninò valebat, prohibent, & quoad alias cum legitimis folemnitatibus fcriptas

Lib. 4. tit. 4. C. 5.

aut nuncupatas in fui favorem extremas volunta tes fanciunt fe nullo frui privilegio, fed populo effe pares. Adducta junioris Theodofii lex eft multo benignior. Etenim fcriptum teftamentum non folùm alio pofteriori fcripto, fed etiam, fi quidem fua forma conftiterit, nuncupativo teftamento ftatuit revocari atque caffari. At verò in fui favorem nec unico nec centum teftibus credi hic voluit optimus Princeps, nuncupativo teftamento nullum permifit effe locum. Om, nem qui deinceps pro tali testamento teftis juraf fet, tractari voluit ut perjurum: Quia nempe anteà quidam adulatione pejeraverant. Hanc legem fuo Codici inferuit etiam Imperator Juftinianus, verùm temperatam, ac reductam ad juris communis términos. Cenfuit Principem in hoc puncto non oportere effe iniquioris conditionis quam privatos. Redeamus ad Gentiles Auguftos. Memoratum ipfos inftituendi morem probat etiam factum Nobilis viri Lucii veteris, de quo per Neronem ad mortem damnato fcribit in fexto decimo Annalium libro Cornelius Tacitus: Nec defuere qui monerent magna ex parte Cap 11. hæredem Cæfarem nuncupare, atque ita nepotibus de reliquo confulere. Quod afpernatus: Ne vitam proximè libertate actam noviffimo fervitio fœdaret. Nobilem virum Agricolam tanti fecit idem Scriptor, ut fingularem de ejus vita libellum nobis reliquerit. Etiam ab ipfo teftatur exofum Domitianum ex æquo cum uxore & filiis fcriptum hæredem, & adjungit de Tyranno: Satis conftabat Cap. 43. leclo teftamento Agricole, quo cohæredem optime uxori piiffime filiæ Domitianum fcripfit, lætatum eum velut honore, judicioque. Tam cæca & corrupta mens affiduis adulationibus erat, ut nefciret à bono patre non fcribi hæredem, nifi malum Principem. Et de Commodo Imperatore, multos per calumniam trucidante, fcribit Ælius Lampridius: His, quibus deerat falfi criminis oppofi- Cap. 5. tio, objiciebatur quod fcribere voluiffent Commodum hæredem. Et utique non fcripfiffent. Ex quibus liquet inftitutiones iftas fuiffe omninò adulatorias atque extortas .

,

[ocr errors]

Lib. 2 C

Et hinc in Octaviani Augufti laudem fcribit Svetonius Quamvis minimè appeteret hæreditates, ut qui nunquam ex ignoti teftamento capere 66. quidquam fuftinuerit, amicorum tamen fuprema judicia morofiffimè penfitavit, neque dolore diffimulato, fi parciùs, aut citra bonorem verborum ne. que gaudio, fi gratè pieque quis fe profecutus fuiffet. Legata vel partes hæreditatum à quibufcumque Parentibus relict a fibi, aut ftatim liberis concedere aut fi pupillari ætate essent, die virilis togæ vel nuptiarum, cum incremento reftituere confueverat. Et in rectum adhuc agentis Domitiani laudem: Relictas fibi hereditates ab iis, quibus liberi erant non recepit. Etiam Tiberium Imperatorem in Annalium libris laudat Cornelius Tacitus: He- Lib. 2. reditatem cujufquam non adiit, nifi cum amicitia c. 48. meruiffet. Ignotos, & aliis infenfos, eoque Principem nuncupantes, procul arcebat. Quidam enim, ne bona fua ad malè fibi vifos hæredes tranfirent, inftituebant Principem, fperantes de hujus adver sùm iftos potentia. Et de Adriano Imperatore fcribit Ælius Spartianus;Ignotorum hæreditates re-,

[ocr errors]

Lib : 2. C. 9.

Cap.

« VorigeDoorgaan »