Cap. 41: leges de ætate feciffe. Et in decima fuper eandem fis. vocatus innovavit Urbanus fecundus. Quòd non folum modo adversùm Italos, fed etiam adversùm Francos innovarit, lucet ex Stephano ejufdem fæculi Auguftodunenfi Epifcopo, qui in libro de Sacramento Altaris docet vigefimo primo ætatis anno poffe Diaconum confecrari. At verò Cap. 12. ejufdem fæculi Doctor Sanctus Bernardus fuprà nobis dixit nullum ante vigefimum quintum in Diaconum, aut ante trigefimum annum poffe in Presbyterum confecrari, nifi fuerit ejufdem cum Sancto Malachia fanctitatis. Lucidè laudat noftrum Canonem, qui & in ordinandis exquirit iftam ætatem, & ob infignia ordinandi merita indulget præveniri. Hac igitur in re non concordabant Ecclefiæ, & antiqua difciplina videbatur ægrè reparanda. Hinc in Lateranenfi Synodo Alexander tertius emifit Canonem, quoad facros Ordines & Ecclefiaftica minifteria edixit requiri maturitatem ætatis, gravitatem morum, & litterarum fcientiam, ideoque neminem, qui trigefimum necdum compleffet annum, in Epifcopum eligi; nullum qui necdum attigiffet vigefimum quintum permifit in Decanum, Archidiaconum, aut Parochialem Prefbyterum promoveri, & adjunxit: Cùm autem af cani & reliqui admoniti non fuerint præfixo à Cano- Cap. 3. Refpondeo Canonem effe antiquiffimum. ECap. 39 tenim in libro Apologetico fcribit Tertullianus de noftris Epifcopis & Presbyteris : Præfident probati feniores. Et in Præfcriptionum libro hæ-reticorum ordinationes dicit effe temerarias, leves, inconftantes, & adjungit : Nunc Neophy gos conlocant, nunc fæculo obfiridos, nunc Apofta-fumptus fuerit, fi Archidiaconus in Diaconum, De- Cap. 3. tas noftros. Eos de juniorum provectione non ar guit, quod univerfaliffimum Ecclefiæ Canonem nullus eo ufque præfumpfiffet prævaricari. Vel folùm, quod omninò eft ab Apoftolis inductum in Ecclefias, Presbyteri nomen evincit & in Epifcopis & in Presbyteris requifitam ab ipfis fuiffe virilem ætatem. Et dum Epifcopum Timotheum Paulus vocat adolefcentem, intelligit -juventutem, quæ & annum trigefimum comple-lus fiat Decanus in Ecclefia, nifi Presbyter, nultitur. Nam & Sancti Hieronymi fratrem Paulinianum, qui triginta erat annorum, Joannes Hierofolymeæ Epifcopus puerum appellavit. Quidquid fit de promoto per Prophetiam feu divinam revelationem Timotheo, quotquot ordinandis Sacerdotibus aut Diaconis annos præfigunt antiqui Canones, nullomodo inducunt novam legem, fed dumtaxat firmant avitam con-fuetudinem. Omnium antiquiffimus Neocæfareenfis aliud non ftatuit, quàm fuper trigefimo -Presbyteri anno ob folam fcientiæ aut vitæ eminentiam non poffe difpenfari. Quorumdam Epifcoporum compefcit exceffus & prævaricationes. Quocirca hic locum omninò habet à Sancto Auguftino in litteris ad Januarium fixa Regula: Illa que non fcripta, fed tradita cuftodimus, quæ quidem toto terrarum orbe obfervantur, dantur intelligi vel ab ipfis Apoftolis vel plenariis Conciliis commendata atque ftatuta retineri. At verò hæc univerfalis difciplina eft omni generali Concilio manifeftè antiquior: Eft ergo ab ipfis Apoftolis. Sanctus Joannes Chryfoftomus ac Theodoretus - dumtaxat volunt non fuiffe fcripto ab Apoftolis traditam. Epift. 113.0 1. Altera quæftio eft, Quis ordinandorum Sacerdotum ac Diaconorum ætatem ad. præfentis tandem temporis normam perduxerit? Refpondeo præfentis Synodi Canonem ab omnibus etiam Galliæ Ecclefiis non ftatim fuiffe admif fum. Hinc enim ipfum in Melphitana Synodo lus Archidiaconus nifi Levita. Sub voce, Decanus, comprehenduntur quævis curata beneficia. Quod Decretum Pafchalis fecundus, Innocentius fecundus, Calixtus fecundus, Eugenius tertius, & variæ Provinciarum Synodi frequenter confirmarunt. Simoniacam puerorum hærefim conati funt per ipfum penitus eradicare. Sed plenam executionem inveteratus abufus impedivit. Hinc ipfum moderatus eft Alexander tertius: Permifit beneficia illa poft expletum vigefimum quartum ætatis annum acceptari à necdum ordinatis, ea tamen lege ut præfixo per Sacros Canones tempore debitum fuo beneficio ordinem acciperent; poft vigefimum quintum in Diaconos, poft expletum trigefimum annum ftatim in Presbyteros confecrarentur. Hoc eft enim tempus per Sacros tunc ufque Canones conftanter præfixum: Quare præfentem noftrum, & alios de hac ætate antiquiores Canones Alexander confirmavit. Verùm & hoc Decretum pertulit prævaricationes. Quare in Lugdunenfi Concilio ftatuit Gregorius decimus, ut omnis habens curatum beneficium intra annum, nifi illud vellet perdere, facro Presbyteratus ordine, atque ita plena officii fui capacitate infigniretur. Non differri ad annum, fed ultra non differri jus fit, atque ità indulfit completo vigefimo quarto ætatis anno accipi Presbyteratum. Varium fucceffum exindè difciplina habuit: Hodiernam formam dedit Sacrofancta Synodus Tridentina. Leo Leonis noni de fervandis Sacrarum Ordinationum legitimis temporibus Canonem innovat noftra Synodus, & adjungit: Aliter irrita fiat ordinatio. Loquitur cum Zozymo Pontifice, qui Urfum ac Tuentium illegitimo die à Proculo Maffilienfi confecratos Epifcopos, ab omni Cle. ricali communione anathematizavit. Et cum Sancto Leone Magno, qui adverfum confecraEpift. 2. tos extra legitimum diem ab Hilario Arelatenfi Cap. 3 Lib. 5. Canones fixum fuum tempus ac locum, & concludens de Matrimonio: Aliud eft nuptiale Myfterium, aliud carnale facrilegium. Quod Cana nicè fit, Sacramentum eft; quod autem contra Canones ufurpatum eft, facrilegium eft. Et infra. Quomodo Quadragefimale tempus nuptias non eva Ep. 11. cuat, quas Canonum auctoritas damnat? Et iterum Cenfura Canonica nuptias illicitis temporibus inftitutas remoto omni fcrupulo dividit, concubitum verò fola parvæ pœnitudinis animadverfione percellit. Nuptiæ contra legum mandata contrace ufque ad divortium condemnantur. Avita Patrum difciplina conjugale commercium prohibet per totam Quadragefimam, & vel unicum hic lapfum punivit quadraginta dierum pœnitentia: Hinc aliud effe in Quadragefima Conjugium contrahere, aliud tunc ipfo uti fcribit laudatus Petrus, affirmatque hoc fola modica pœnitentia, iftud delictum divortio feu attentati matrimonii nullitate caftigari. Et adjungit de Sacramento Ordinis: Qui præter ftatuta tempora Clericos ordinat non cos utique provehit, fed offenfionis obftaculum, ne de cætero provehantur, opponit. Pergit etiam de Baptifmo & Confirmatione: Qui passim, nec certo tempore Chrifmatis vel Baptifmi Șacramenta celebrat, non tam Opifex Sacramenti, quam reus dicitur facrilegii. Omnia extra tempus data Sacramenta videtur ducere irrita & nulla. Nec dubium, quin noftrum, tunc omninò recentiffimum, ac à Leone etiam nono & Victore fecun do confirmatum, Canonem refpiciat. Metropolita Epifcopos fcripfit ad Provinciam Viennenfem ac Narbonenfem: Non paffim, fed legitimo die ordinatio celebretur. Nec fibi conftare ftatus fui noverit firmitatem, qui non die Sabbatht vefpere, vel ipfo Dominico die fuerit ordinatus. Et ad Sanctum noftrum Apoftolum Bonifacium refcripfit Zacharias Pontifex: De ordinatione Pref byterorum ac Diaconorum, cogente neceffitate & paupertate rogantium non legitimis temporibus ac diebus à te promoveri, te offenfionem incurriffe infinuafli. Dicimus autem tibi, Frater, ut bene nofti, quod facri Canones docent aptis temporibus Sacerdotes ordinandos. Attamen in co, quod à te propter zelum fidei actum eft, à Domino noftro indulgentiam poftuEp. 13 lamus. Et de nefcio quo Presbytero, qui fe extra tempora dubitabat ordinatum Subdiaconum ac Diaconum, ad Sancti Mauritii Agaunenfis Abbatem fcripfit Innocentius tertius: Si conftaret quod extra ftatuta Sabbatha fuiffet ordinatus, quamquam fuftineri pofet quod fuit de ordine Subdiaconatus præfumptum, Diaconalis tamen ordinis çi deberet executio interdici. Quoad folum Subdiaconatum permittit illum habilitari ad Ministerium, quod nempe Diaconatus non folum extra tempora, fed etiam à fufpenfo effet fufceptus. Ex quo lucet datos extra tempora facros ordines fuiffe quoad executionem femper irritos, ideoque irritationem hanc feu perpetuam fufpenfionem à Pio fecundo non fuiffe inductam, fed dumtaxat adverfus quorumdam tunc prævaricationes innovatam ac reparatam, Lib. 4. Ep. 148. D' 11. Refpondeo ad quæftionem fuiffe jamdudum refcriptum à Gregorio nono per litteras ad Archiepifcopum Barenfem: Confultationi tuæ refpon- L. 1. tit, demus, quod eos, qui extra tempora ftatuta facros Ordines receperunt, characterem non eft dubium recepiffe, quos pro tranfgreffione hujufmodi, primo eis pænitentia impofita competenti, fuftinere poteris in fufceptis Ordinibus miniftrare Quod ipfum fu pra audivimus à Zacharia Pontifice refcribi ad Apoftolum Bonifacium. Quod contractum extra tempora conjugium fuerit olim fubftantialiter nullum, fateor cum Sancto Petro Damiani: Verùm ut de Baptifmo, Chriftiana confirmatio ne, aut Ecclefiafticis ordinibus iftud ipfum quis opinetur, nullum eft fundamentum. Edicationes item Ecclefiarum eadem Sancta Synodus per pecu- Ipus: Antarados hodiè corrupta nuncupatione Torte iens, Cclefiarum Dedicatio eft adeò antiqua, ut à Sancti Petri Apoftoli Difcipulo, ac pri-diè frequentatur acceffu, & ubi Divinitùs per mo noftro Evangelifta Sancto Materno plurimas ejufdem Virginis interceffionem multa dicuntur ino in Belgio fuiffe dedicatas Ecclefias teftetur ma- digentibus fidelibus præftari beneficia. Eft Tyrenf gnum noftrum Chronicon. Maternus didice- Metropoli fuffraganea. Quod cum Chrifto Dorat à fuo Magiftro, de quo in Sacri Belli hi-mino jam dudum regnans idem Apoftolus, L. 22, C.3. ftoria fcribit Guilielmus Tyriorum Archiepifcocum magno Angelorum comitatu defcenderit Tol. 3. Fol. 235. L. 8. C. 2. £ap. 3. Fol. 26. 22 ecoelis, & à Sancto Mellito Epifcopo exftru-) ctam Londinenfem Occidentalis Monafterii Ecclefiam confecrarit, teftantur Guilielmus Malmesberienfis, & in libro de Sancti Regis Eduardi vita Ailredus Abbas Rievallenfis. Quin imò Deiparæ Virginis Glaftonienfem in Anglia, & Santi Dionyfii prope Parifios Bafilicas, fuiffe ab affirmant in ipfo Chrifto Domino dedicatas من Anglorum hiftoria Nicolaus Harpsfeldius, & in Sancti Regis Ludovici vita Guilielmus Nangiacenfis. Quidquid fit de hifce exemplis, Sacras noftras, quas perfecutor Diocletianus dejecit per omne Imperium, ædes fuiffe precibus di catas teftatur in Ecclefiaftica hiftoria Eufebius Cæfarienfis. Et inter cætera, quæ Conftantini Imperium dedit Chriftianitati, beneficia & gau dia fcribit fuiffe Dedicationum feftivitates per urbes Lib. 10. fingulas, Templorum nuper ædificatorum confecrationes. Quòd ædificatam à fe Hierofolymis Ecclefiam, non ab uno Epifcopo, fed ab universa Tyria Synodo confecrari jufferit laudatus Conftantinus, affirmat in ejus vita idem Eufebius. Eufebiana erat ifta Synodus, & Sanctum AthaLib. 4. nafium iniquiffimè damnaverat, ideoque fcribit cap. 44. Martyr Theophanes: Sanè veritatis fama obtinuit magnum Athanafium, Tyro fugientem, acceffiffe Hierofolymam, & conceptis precibus loca orationibus &o facrificiis deftinata Sancto inunxiffe unguento, ante impiorum adventum confecraffe. Hæc enim confecratio eft Sacramenti genus, ideoque ipfum Hæreticis numquam credidit Ecclefia. Nec dumtaxat antiquum eft, fed etiam femper fuit necceffarium hoc Sacramentum. Hinc enim laudatum Athanafium, quod in nova necdum confecrata Bafilica Pafchalem Synaxim celebraffet, apud Imperatorem Conftantium graviffimè aceufavit, & ad multam Apologiam compulit eadem Eufebiana factio. Et quidem por fibi à numerofiffimo, quem reliqua Bafilicæ non ca& qui in ipfis conftringi pertinaciter perent, nollet, populo injectam neceffitatem fe excufafavit ille, & per Antecefforum fuorum fimilia difpenfatoria exempla. Etiam de quadam fuæ Dioecefis Ecclefia ad Theophilum fuum Patriarcham fcripfit Sanctus Synefius Prolomaidis Epifcopus, Pentapolitane Provincia Metropolita: Quod hoftili excurfione compulfi homines necefEp. 67. farid ibi precati funt, non ea res locum illum confecrat. Affirmat ac demonftrat non fimplici facrificio, fed grandi ac multifaria precum & Sacrorum rituum paratura Ecclefias confecrari. Et addit de confecratis per Arianos Ecclefiis: Privati juris babentur. Hanc foedam notam à Hierofolymitanis Ecclefiis divertere volens Athanafius, fecit quod ftatim audivimus à Sancto Theophane. Et licet ipfas refacratas non legamus, res tamen non caret fundamento. Quidquid fit, lucet Ecclefiarum confecrationes effe antiquiffimas, & haud dubiè Apoftolicum inftitutum effe è Synagoga mutuatum affirmat Felix quartus. Ejus radicem aperit laudatus Synefius: Sacris illis cæremoniarum elementis & vocibus numen adducitur. Nempè ut fingulari gratia illic affiftat, & fuorum fidelium poftulata exaudiat. De Lateranenfi Bafilica ad Tarraconenfem Ar chiepifcopum fcripfit Clemens fextus: illam Bea- Et fieri, præfertim poft datam Chriftianis à Defecit pedetentim ifta Principum & Proce Lib. Cap. 43. Ep. 25. Cap. 5. CONCILIUM ut tiit Albertus Hoftienfis Epifcopus, Cardinalis Legatus Innocentii fecundi. Adeò graffatum fuit malum, ut adverfus Gerardum Engolifmensem Epifcopum, laudati Honorii in Aquitania Legatum, fcribat Arnulphus Epifcopus Lexovienfis: Cap. 1. Bafilicarum Dedicationes, Altarium benedictiones codem quo cætera more tractafit, ut planè nihil faciendum putares, quod non alicujus emolumenti aufpicatio præveniret. Per plures iftius fæculi Synodos vix potuit evelli. Braccarenfis Synodus: Placuit ut quoties ab aliquo fidelium ad confecrandas Ecclefias Epifcopi invitan tur, non quafi ex debito munus aliquod à fundatore requirant, fed fiipfe quidem aliquid ex fuo voto obtulerit, non refpuatur, fi verò aut paupertas illum aut neceffitas retinet, nihil exigatur ab illo. Adeò olim in Gallia invaluit ifta exactio, alcaria, vel Ecclefias gratis fine præmio benedicere pro magno privilegio Epifcopi addixerint obfervantioribus Monafteriis. Lucet ex prima formula apud Marculfum Monachum. Et tale privilegium Corbeienfi Monafterio dedit Bentefridus Epifcopus Ambianenfis: Altaria Epifcopus benedicat fine pretio. Etiam Vezeliacenfi Monafterio dedit Nicolaus primus: Subjungimus, ut locum avaritia fecludamus, nullum de Sacerdoti. bus pro confecratione Bafilicæ audere Xenii loco quiquam accipere. Et eifdem verbis confirmavit Joannes octavus. Eorum diplomata exftant apud Tom. 3. Lucam Dacherium in Chronico iftius Monafterii. Exftat & Diploma, quo datum Corbeienfi Cœnobio à Bentefrido privilegium novavit & auxit Leo nonus: Epifcopus Ambianenfis Altarium&Bafilicarum confecrationem differre non debebit, nec aliquod proptereà munus expofcere. Et Auregniacenfi Monialium Coenobio Innocentius tertius: Ne pro confecrationibus Altarium vel Ec. clefiarum Dioecefanus Epifcopus fub obtentu confuctudinis, vel quolibet modo alio quidquam exigere vel extorquere præfumat. Et hinc difciplinam reparaturus Carolus magnus fancitum voluit à fecunda Cabilonenfi Synodo: Pro dedicandis Bafilicis nibil accipiendum eft. Firmavit fub Ludovico Pio fecunda Synodus Aquifgranenfis. Nullus Epifcoporum pro Dedicatione Sande EccleCap. 16. fi aliquid exigere præfumat. Qui fuerit convi dus, canonicæ fubjaceat difcipline. Et hinc Hedenulpho Laudunenfi Epifcopo, ne pro Ecclefiarum confecrationibus aliquid quovis ingenio venaretur, tanquam lucidam Simoniam rigidiffimè per Canonicas, apud Jacobum Sirmondum exftantes, litteras interdixit Hincmarus Metropolita Remenfis. Laudatum Braccarenfem Canonem etiam innovavit, fuum fecit, & ad omnem Franciam extendit fub Adriani fecundi Pontificatu celebrata Synodus Wormatienfis. Hæc ergo omnia confirmat & præfens Canon. Et hinc Guidonem Mediolanenfem Archiepifco- | Cap. 2. pum ad abjurandam omnem pro confecrandis Bafilicis exactionem cum alia varia Simonia compulit etiam Sanctus Petrus Damiani. Quare non dubitem, quin hunc Canonem Victor item fecundus ediderit in fua Florentina Synodo. Tom. 6. Lib. 2. Ep. 46. Lib. 1. cap. 5. Tom. 2. Laudatus Cardinalis Albericus Londinenfi fux Verùm plena obedientia non eft ftatim fecuta. Hinc enim Joannes & Benedictus, Pafchalis fecundi per Galliam Cardinales Legati, in prima fua Pictavienfi Synodo ftatuerunt: Nullus Epif copus pro Ecclefiarum benedictionibus munus acciCap. 4. piat. Et Joannes Cardinalis de Crema, Honorii fecundi per Angliam Legatus, in Londinenfi Synodo: In dedicationibus Ecclefiarum non cappa, non tapetes, non manutergia, non baccilia, & nihil omninò per violentiam nifi fpontè oblatum fuerit, penitùs exigatur. Quod ipfum in alia Londinenfi apud Gervafium Monachum Synodo repe Cap. 2. Eodem fenfu accipio Alexandri tertii, exftans apud Gregorium nonum, Refcriptum ad Vigi L. 5. tit. 3. lienfem Epifcopum: Confultationi tuæ taliter ref pondemus, quod nihil pro Ecclefiarum confecratione Cap. 10. potes vel debes præter procurationem, exigere. Loquitur de propria Vigilienfis Diœcefis Ecclefia. Nempè pauper eft hodiè, & tunc erat Vigiliarum Epifcopus, ideoque gaudebat jure Hartvici Bremenfis Archiepifcopi, de quo rebus omnibus exfpoliato fcribit in Sclavorum Chronico Arnoldus Abbas Lubecenfis: Epifcopus ex bis, quæ de Cathedraticis vel Ecclefiarum confecrationibus confequi poterat, fuftentabatur. Com- Lib. 3. petentibus opibus inftructi Epifcopi obligantur cap. 21. æmulari Theodoricum Lubecenfem Epifco 24 eandem Ecclefiam fufpendat, & fic Parochiani per de quo laudatus Arnoldus: In confecratio- || pum, nibus Ecclefiarum magis omnes de propriis fumptibus, & curatione ftudebat procurare, quam fua jucunditate alios importunè gravare. Inter primævos Joannis Wicleffi difcipulos fuit Joannes de Purneye, cujus hunc etiam articulum refert Henricus Cnyghtonus Epifcopus nolens confecrare Ecclefiam pauperrimæ Parochiæ abfque quadraginta folidis, ubi tota Parochia non fufficit folvere, & fiderit, eruditis ad Eugenium quartum litteris quadraginta denarii sufficiant, per quadraginta dies 'demonftravit Julianus Cardinalis Cæfarinus. L. 3. A. 1382. Tem placuit ut nullus Clericus vel Monachus, vel alius aliquis eis Episcopatum vel Abbatiam, vel Presbyteratum emere præfumat. Sed neque Comes I 1a pro , communione vel alia ulla Poteftas eadem vende- D SCHOLION. ram fanctam ac omnem ferè Orientem Chrifto reftituit? Et tamen de ipfo fcribit in fui Cœnobii Chronico Rudolphus Abbas Sancti Trudonis: Dux Godefridus, qui pofteà Hierofolymam L. E Laicis Principibus Ecclefiarum Antiftites nominare attentantibus rectè ad Guilielmi profectus eft, totam Abbatiam noftram fuo mancipat fecundi Siculorum Regis Capellanum fcripfit fervitio. Addit quòd nobiliter natum quidem, Petrus Blefenfis: Peremptorium eft in Principe vel fed per omnia ineptum Monachum Herimanauram adorare munerum, vel favorem quærere per- num nominarit in Abbatem, & profequitur: fonarum. Affirmat vel ob munus à manu, vel Fratres vehementiffimè reclamabant, tum quia ad ob munus ab obfequio paffim attentari iftam vio- talem curam eum inutilem omninò fciebant, tum quia lentiam. Eft enim Simonia Neophytorum, feu metuebant de promiffa ab eo Duci pecunia totam vaNeophytos etiam exaltans hærefis, quam è Gal- ftandam Abbatiam. Nec fuit vanus timor. ProJia ejeciffe laudatur Magnus Gregorius. Circa miffe enim pecuniæ fecuta folutio Abbatiam exhæc tempora adeò graffata fuit per Europam, haufit, & redegit ad panis inopiam ac fœdam ut Burgundiæ Reges ex leprofo ifto quæstu qua- mendicitatem. Nempè Godefridus hæc didicefi victitaffe fcribat Ditmarus Epifcopus Merfe- rat à fuo avunculo & anteceffore Godefrido, cuburgenfis. Ipfa infatuatus adeò fuerat Imperator jus Capellani in Ecclefiafticis Prælaturis diftinConrardus Salicus, ut filius & fucceffor, præ-guebant fpiritualis poteftatis & divinæ confecrafentis Synodi tempore regnans, Henricus tertius ipfi exindè timuerit fempiternam damnationein, ideoque & de fua anima anxius ftuduerit peftem eradicare. Et omnes illi Epifcopi, quos in Remenfi Leo IX. ac in Lugdunenfi Synodo degra davit Hildebrandus Subdiaconus, ab Henrico Francorum Rege Epifcopatum emerant, aut ab ejus patrem Roberto. Quis ifto fæculo Princeps fanctior Godefrido Lotharingiæ Duce, qui pro Divino honore avita patrimonia vendidit, exiit exulatum cum electa nobilitate Galliæ, & Ter tionis officium à temporalium proventuum jure lac beneficio: Iftud folùm effe Simoniæ obje &um prædicabant publicè, ideoque hoc à Prin cipibus fine fcrupulo poffe vendi. Pagenfes Ecclefiæ Domicelli Patroni eodem modo tractabant. Et hofce errores & fordes præfens Canon. damnat ac profcribit. Rectè addit: Vel aliquis alius pro eis. Quòd enim etiam mediatores Simoniam committant, & incurrant omnes Simoniacorum pœnas, lucet ex Canone Chalcedonensi. CANON |