Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub
[merged small][ocr errors]

C. 18.

ves, quales bodiè lineæ funt. Et infra adducit ejufdem Principis ad Gallonium Avitum Thracia Legatum litteras, quibus Bonofi Tribuni fponfæ donari mandat duas dileres interulas, que matrona conveniant. Vocem Paragauda quidam Parthicam, quidam affirmant Syriacam. Quid quid fit, fignificat fimbriam feu fegmentum aureum, ideoque unius aut pluris lori tunica fuit. tunica habens unicum aut plura iftiufmodi fegmenta. Hinc quidam in præfenti Edicto credunt lorum effe idem cum Phrygio, feu aureo Papalis Mitræ circulo. Et ità fenfiffe omnino videtur Theodorus Balfamon. Et favet Edicti contextus: Nos fando ipfius capiti radiantissimum lorum impofuimus. Verùm obftat alius Edicti contextus: Lorum & bumerale, quod Imperatorie Majeftatis collum cingit. Et textus vulgatus: Superbumerale, videlicet Lorum, quòd Imperiale circumdare affolet collum. Hinc alii volunt lorum effe famofum, olim folorum Patriarcharum, nunc omnium, in Occidente præfertim, Metropolitarum laneum pallium, quod eft omnino aliquod lorum feu fegmentum. Et hinc in Græco habetur, Homophorion, vox ifti pallio apud omnes Ecclefias propriiffima. Verùm non collo, fed folis humeris ipfum imponitur: Neque eft Imperiale & aureum, fed laneum atque Ecclefiafticum.

culus auri. Hoc ergo poffit effe colli lorum, L. 9.C. 31
quod dicitur datum à Conftantino. Omnem
quippè, ex collo pendere folitum, aureum vel
argenteum funiculum dici lorum advertit etiam
Ambrofius Calepinus. Memoratus Scriptor in-
tellexiffe poffit etiam Regium illum limbum,
de quo in Regina Zenobia Trebellius Pollio:
Zenobia ad conciones galeata proceffit cum limbo pur-
pureo, gemmis dependentibus per ultimam fimbriam.
Uti laticlavus quandoque pro ornato laticlavis
veftimento, ita hic limbus accipi paffim cen- C. 31.
fetur pro vefte habente iftiufmodi collarem lim-
bum, qui dependentium & per humeros fluitan-
tium gemmarum caufa rectè poffit dici fuperhu-
merale. Anonymus ifte Scriptor nos cogit pro
rebus inutilibus tempus expendere, cujus nemo
poffit reparare jacturam.

Tertium hic memoratum Imperiale ornamen
tum eft purpurea chlamys, & tunica coccinea.
In Græco habetur vox Chiton, de qua in erudito
opere de antiqua re veftiaria Octavius Ferrarius :
Tunica Græcis Chiton dicitur, veftimentum fcilicet
interius, cui toga aut pallium, aut alia fuperior
veftis fuperinjiceretur. Et bine pallium auferre vo-
lenti fuafit Dominus dandam & tunicam. Difcipu
lis fuis duas item tunicas interdixit. Quòd nempè
foli divites duplici uterentur: Linea una, interula
feu indufio, lanea altera, adversùm frigus. Ex-

Refpondeo rem hanc effe perplexam. Texponit in litteris ad Cratonem Monachum Ifido:
tus Græcus diftinguit duplex lorum: Aliud capi-
tis, aliud colli. Primum eft omninò ipfum
aureum Phrygium, à Clodoveo Rege tranfmif-
fum Pontifici Hormifdæ. Inftrumenti iftius fi-
torem Otho tertius Imperator in Diplomate,
quo Sylveftri fecundi Pontificis confirmavit ele-
&tionem, fcribit effe Joannem Romanæ Ecclefiæ
Diaconum Utique Joannem cognomento Di-
gitorum, quod effet digitis mutilatus, qui fub
Othone vixit fæculo decimo. Alii volunt effe
Joannem, qui fcripfit vitam Sancti Gregorii,
& floruit fub Pontificatu Joannis octavi. Suntiquam induit, fed lineo palliolo dumtaxat ufus eft
qui fictum putent temporibus Pippini. Quidquid
dit, unicum Phrygium lorum feu coronam ha-
bebat tunc Papale Regnum, atque ita Clodovei
donum Scriptor ifte tranftulit in Conftantinum .
Secundam coronam ad defignandum in Ponti-
fice utrumque gladium addidit dudum poft Bo-
mifacius octavus. Tertiam tandem Urbanus
quintus Reges Perfarum, inquit Pomponius
Lætus, Tiaram, qua utebantur, tribus coronis
exornabant. Afferebant fe Reges Regum. Om-
nium Regum, licet non quoad temporalia,
certè quoad fpiritualia, reverà Rex eft Ro-
manus Epifcopus. Cur igitur affumpfiffe non
poffit fimilem Tiaram? Quid per colli lo-
rum intelligat ifte Scriptor videtur poffe
colligi ex libro Tertulliani de idololatria: Pur-
pura & aurum, cervicis ornamentum, infignia
erant dignitatum. Laudat aureas torques, qui-
bus Danielem Prophetam, & Patriarcham Jo-
feph ornaverunt Reges Pharao & Balthazar.
Torques, inquit in Etymologiis Sanctus Ifido-
rus, circuli aurei à collo ad pectus dependentes, à
viris geruntur. Et Poeta in quinto libro Ænei-
dos: In pectore fummo flexilis obtorti per collum cir-

rus Pelufiotes: Quod veflitus mollities & fubtili-
tas, colorque elegans, religiofæ ac Deo grate exer
citationis regulam minimè servant, Theologum Joan-
nem interroga, defcribentem Domini tunicam. Ti-
bi dicet: Erat autem tunica ejus inconfutilis, de-
fuper contexta per totum. Quis autem veflis illius
vilitatem ignoret? Ut qua Galilæorum pauperes utan- L. 1. E-
tur, apud quos etiam maximè hujufmodi veftis pift. 74.
genus fieri folet, arte quadam, ut pectoralia, ro-
tractim confutum. Et in Panario Sanctus Epipha-
nius: Jacobus frater Domini tunicam alteram num-

L.78.C.13.

quemadmodum teflatur Evangelium. Fugit in-
quit, adolefcens relicta findone, qua erat amicus.
Erat amictus findone, feu linea tunica fuper nu-
do. Et Dominus ipfe & plerique Apoftoli fue-
runt pauperes Galilæi, ideoque ipfis omnibus
ille voluit vilem hunc amictum effe communem.
Et hinc moderni quidam Evangeliorum Inter
pretes, volentes non duas fimultaneas, fed
dumtaxat mutatorias tunicas fuiffe Apoftolis in-
terdictas, graviter errant. Jacobus Domini
frater in nullam fuit miffus Provinciam, fed
Hierofolymis manfit femper Epifcopus, ideoque
etiam poft Domini mortem retinuit iftam veftem.
Hinc Hierofolymorum etiam Patriarchæ, ut
ipfum, fi non humilitate, faltem qualicumque
qualitate imitarentur, folo femper lino fuerunt
amiti. Porrò de tunica feribit Quintilianus:
Cui laticlavi jus non eft, ita cingatur, ut tunice
prioribus oris infra genua paululum, pofterioribus
ad medios poplites ufque perveniant. Nam infra C. 11.
mulierum eft, fupra Centurionum. De talaribus
tunicis fcribit in libris de doctrina Chriftiana
Sanctus Auguftinus: Talares & manicatas ba- L. 3. c.
bere tunicas, clim apud Romanos erat flagitium.

[merged small][ocr errors][merged small]

C. 221

,

Quidquid fit de Conftantini Indulto, orna tum iftum jam pridem gerit Romanus Epifcopus, & quidem ex Holoferico, de quo in Aureliani Imperatoris vita fcribit Flavius Vopifcus : Veftem holofericam neque ipfe in vestiario fuo habuit, neque alteri utendam dedit. Et cùm ab co uxor fua peteret, ut unico pallio blatteo uteretur, ille refpondit; Abfit in auro fila penfentur. Libra enim auri tunc libra ferici fuit. Et de Alexandro Imperatore Ælius Lampridius: Veftes sericas ipse raras ba- Cap. 45. buit, Holofericas numquam, fubfericas numquam donavit. Sericas & fubfericas, id eft, ex fericorum ac laneorum, feu lineorum filorum mixtura contextas confundit. Primum Holoferica veftis geftatorem fuiffe Heliogabalum, & antea folam fubfericam fuiffe in ufu, Elius Spartianus obfervat. Quare hæc Dionis de Caligula. Imperatore verba, Ut plurimum in ferico veftitu verfabatur, de fubferico funt accipienda. Ex Lib, 59 ferico non togas, fed vela confici, & ipfas esse vitreas togas fcribunt Cicero & Varro : Quod nempè uti vela leviffimo etiam vento raperentur, & tamquam vitra perlucerent, non plenè tegerent corpus, ideoque meretricibus, non honeftis perfonis convenirent. Verum paulatim decrevit pretium, & folidi etiam ferici textura reperta eft, atque ita ferica veftis & frequens fa &ta eft & cafta. Donationis Edictum ejus non meminit: Quòd nempè numquam fuerit propria foli Imperatori. Quando ipfam geftare cœperit Romanus Pontifex, ignoro. Porrò Epifcopalem dignitatem effe quid inter Divinam & hu manam naturam medium fcribit ad Hermogenem

Quod ipfum vario Romanorum Scriptorum pof|| Constantinus indulfiffe.
fit firmari teftimonio. Porrò chlamys, uti &
toga, erat veftimentum confuetum fuperimponi
tunicæ : Verùm hæc pacis, illa belli tempore
geftabatur. Erat varia; Puerilis, muliebris
virilis. Et hæc duplex: Vulgaris, dicta Sa-
gum; ac Imperatoria, dicta Paludamentum,
Cujus formæ & materiæ fuerit, & an ipfam
olim Epifcopi & Clerici geftaverint in fpiritua-
lis fuæ militiæ tefferam, eft alterius quæftionis
Sanè videntur potiùs togam, idem cum cafula
ac planeta veftimentum, aut etiam pallium ge-
ftaffe. Præfentis Edicti auctor videtur vetuftam
Romanorum rem veftiariam non plenè calluiffe,
atque ita tunicam & chlamydem pro ordinario
Clericorum duplici veftimento accepiffe. Quid-
quid fit, folùm hic Auguftarum veftium quæri-
mus colorem, de quo apud Julium Capitolinum.
fcribit ad Clodium Albium in litteris, quibus
ipfum creat Cæfarem, Commodus Auguftus:
Sane ut tibi infigne aliquod Imperialis Majeftatis
accedat, babebis utendi coccinnei pallii facultatem
me præfente, & cum mecum fueris, habiturus &
perpuram, fed fine auro, quia & proavus meus
Verus, qui puer vita fundus eft, ab Adriano, qui
eum adoptavit, accepit. Pallium largiffimè ac-
cipit pro omni genere veftimenti. Romanorum
alii album, alii galbium, alii geftaverunt colo-
rem ruffum, verùm purpureus fuit Imperialis di-
gnitatis teffera adeò diftinctiva, ut in cujufcum
que olim domo repertus iftiufmodi pannus ipfum
redderet graviffimè fufpectum perduellionis &
affectatæ Tyrannidis. Hinc quidam æmuli fui
de ifto crimine apud Julianum Auguftum delator
interrogatus, Quibus indiciis ad hæc pervenifti?
refpondit: Purpureum fibi indumentum ex ferico
pallio parat. Philofophum agebat, atque ità
ejufmodi fufpiciones ridebat Julianus, ideoque
hoc ejus facrarum largitionum Comiti datum
præceptum laudat Ammianus Marcellinus. Jube
periculofo garritori pedum tegmina dari purpurea ad
adverfarium perferenda, quem, ut datur intelligi,
chlamydem hujus coloris memorat fibi confarcinasse
ut fciri poffit, quid fine viribus maximis pannuli
proficiant leves. Et in prioris ad Corinthios epi-
ftolæ commentariis fcribit Sanctus Joannes Chry-
foftomus: Si veftes quidem fint aureæ & calcei
aliquo etiam alio indumento opus habemus, ut di-
Seamus Regem. Sed fi purpuram viderimus dia-
dema, nullum aliud videre quærimus Regni fignum.
Solam purpuram affirmat effe incommunicabi-

Lib. 3.

Epifcopum Ifidorus Pelufiota. Et ad Theodofium Epist. 20.
Epifcopum Sacerdotium Regno præftantius eft.
Quod ipfum in multis aliis epiftolis affirmat. Et
ex hoc principio Michael Cerularius Conftantie
nopolitanus Patriarcha fecit quod fcribit Joannes Epift. 127.
Schylitza: Michael aggreffus eft etiam cocco tindła
induere calceamenta, antiqui Sacerdotii morem bunc Fol.808.
afferens,& oportere his uti novum quoque Archiepi-
fcopum, nam inter Sacerdotium & Regnum nibil
intereffe vel admodum parum, & in rebus pretiofio-
ribus ampliùs fortaffe & magis colendum Sacerdo-
tium. Quod ipfum fcribit Michael Glycas. Vi-
detur Cerularius refpexiffe ad præfens Edictum,
& Romani Epifcopi jura in fe tranfcripfiffe. Et
hunc ejus faftum poffit Dictatus compefcere.
Quidquid fit, Ifidori dicta præfertim locum
habent in Romano Epifcopo, atque ita jure me

lem characterem fupreme Majeftatis. Hunc igi-rito quadrat ipfi Regius ornatus. Quocirca ifta

tur & in tunica & in chlamyde, id eft, in om-
pi vefte colorem Romanis Pontificibus dicitur

Conftantini donatio, licet fpuria fit, nihil devii
hic affeverat.

CANON

195

Lib. 5.

Lib. 9.

CANON

IX.

Uòd folius Papæ pedes omnes Principes deofculatur.

Quòd

SCHOLION.

Auftralis navigatio Jacobi le Maire, anno

vir orthodoxus effet & Sanctus, Divina bonitas
dedit ei gratiam in Barbari oculis, atque ita &
iftud etiam pro fuccefforibus privilegium. Nec F. 1561
tantùm de ipfo Sultano, fed etiam de Chriftia-
no Conftantinopoleos populo & Ebraimo Baffa
scribit eadem hiftoria: Accurrens populus deofcu-
labatur pedes Baffe. Et de nefcio quo Pfeudo-
Vatis Mahometis confanguineo, quem uti Pa-

[ocr errors]

perftitio, fcribit in' Conftantinopolitanæ per Amurathem fecundum obfidionis hiftoria Joannes Cananus: Tamquam Angelum de cœlo Turci proni admittunt, neque manus illius & pedes folummodo deofculantur, fed & mulæ, qua vehebatur fræna & pedes. Verùm huic Thrazoni supersti tiofa ftultitia, ifti Baffe indebita, utpotè foli Regi competens, reverentia fuit impenfa. Et quin ipfam etiam Gerlachius Prædicans impenderit, non eft quod dubitemus: quin fuerit ofculatus Regis pedem. Nempè Fratres ifti Evange lici, & magno Turce honorem iftum impendere, & fuis Nautis impenfum admittere poffunt fine omni crimine, verùm Summo Pontifici à nobis impenfus damnatur de Idololatria. Revixit apud ipfos antiqua Donatiftarum Regula: Quod volu mus fan&tum eft.

hujus fæculi decimo nono edita Lugduni Batavorum, hæc fcribit de Indis: Qui intrabant navem noftram, in genua procidentes, pedibus noftris ofcula figebant. Et infrà de ipfo illorum Rege: Comites illius pedes noftros exofculabantur,triarcham & Prophetam venerabatur cæca fuacceptofque eos in manibus fuis capiti imponebant ad demiffionem fubjectionemque demonftrandam. Quod confoederati Belgii Legatus Turcici Imperatoris veftem fuerit flexis genibus ofculatus anno præfentis fæculi duodecimo, affirmat Ecclefiaftico-Politica Chronologia, addita tomo actavo Chronici Chronicorum. Quod ipfum à Gerlachio Prædicante Lutherano factum Martinus Crufius affirmat in Turco Gracia. Evangelicus ifte vir omninò fecit, quod à Bajazete Adrianopoleos Præfecto & aliis Turcorum Proceribus fuiffe factum Muftaphe, Turcici Imperii adverfus fratrem Amurathem fecundum invafori, fcribit Laonicus Chalcondylas : Cum Mustaphas agmine compofito accederet, Turci confeftim omnes ad illum tranfitionem faciunt, eumque ut Regem adorant. Pergit Laonicus de Mahomete fecundo: Cum Mahometes iter per Cappadociam ageret, filius ejus natu maximus, qui Amazæam imperio qui Amazæam imperio moderabatur, accedebat, munera maxima Patri offerens, eumque in terram procumbens, ut mos eft gentis, adoravit. Etiam de primo post captam Urbem Patriarcha Gennadio, ac ejus Ecclefiam vifitante dicto Mahomete fcribit Politica apud Turco-Græciam hiftoria: Quòd cum Patriarcha didiciffet, è fua habitatione defcendit, ac Sultanum falutans adoravit. Et de Patriarcha, dum à Solimanno fecundo Patriarchatus inveftituram accepit, Jofepho quarto habet Patriarchalis per Emmanuelem Malaxum defcripta hiftoria: Manum Sultani ofculatus, infigne poteftatis accepit. Videlicet Patriarchale Pedum. Et de inveftito per eumdem Regem Hieremia fecundo: Hieremias manum Regis deofculatus eft, conceffu & beneficio, quod habent Patriarchæ jam indè à tempore Sultani Mahometis, qui Urbem cepit, quo licet quicumque Patriarcha factus fuerit, Regem deofculari. Et de eodem dum Solimani filio & fucceffori Amurathæ tertio Pefcefium folvit, Hieremia Hieremias more Patriarchico manum Regis eft deofculatus. Regiæ manus ofculum Scriptor ifte appellat morem Patriarchicum, datumque à fecundo Mahomete beneficium: Quod nempè alii omnes ofcularentur Regis pedem. Quin ipfum etiam laudatus Gennadius fuerit ofculatus, vix eft ambigendum. Verùm quòd

[ocr errors]

,

[ocr errors]

201

Pedum ergò ofculandorum mos eft longè an tiquiffimus, ac de ejus apud Romanos exordio fcribit in Tiberio Cæfare Svetonius Tranquillus: Priufquam triumphaturus in Capitolium fle- Cap. deret, defcendit è curru, feque præfidenti Patri ad genua mifit. Et infrà: Tiberius, jam factus Cap. 27. Imperator, adulationes adeò averfatus eft, ut Confularem fatisfacientem fibi, ac per genua orare conantem, ita fuffugerit, ut caderet fupinus. Et de Ne rone Augufto: Tgridatem Armeniæ Regem admifit ad genua, allevatumque dextra exofculatus eft. Et in Adriano Augufto Elius Spartianus: Supervenit quædam mulier que diceret fomnio fe Cap. 25. monitam ut Adriani genua ofcularetur

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors]

> rece

ptura vifum, fi id feciffet. Quod infomnium, cum impleffet, oculos recepit. Et de Maximino fecundo Julius Capitolinus: In falutationibus fuperbissi- Cap. 2. mus erat, & manum porrigebat, genua fibi ofculari patiebatur, &nonnumquam etiam pedes. Quod numquam paffus eft Senior Maximinus, qui dicebat: Dii prohibeant ut quifquam ingenuorum pedibus meis ofculum figat. Et de Alexandro Augufto Elius Lampridius: Salutabatur nomine, hoc eft, Ave Alexander. Si quis caput flexiffet, aut blandius aliquid dixiffet, uti adulator vel abjicieba tur, vel ridebatur ingenti cachinno. Adeò pedis ofculum optimus Princeps non patiebatur. Pri- Cap. 18. mus ipfum exegit Diocletianus, de quo Eufebii Cæfarienfis Epifcopi Chronicon: Primus Dio

num recordationem ufurpatum eft, admitteret,
eifque lautia præberet, tamquam penes illam effet
Romani fumma Imperii. Nec folùm fuos Patri-
cios, fed & aliarum gentium Reges Juftinia-
nus coegit ad iftam reverentiam. Etenim de
capto per Belifarium, & Conftantinopolim
ad Juftiniani confpectum perducto Wandalo-
rum apud Afros Rege Gilimere fcribit in Ec-
clefiaftica hiftoria Anaftafius Bibliothecarius :
Pertingentem Gilimerem juxta Imperatoris Tri-
bunal, purpura ejus ablata pronum cadere
adorare Imperatorem coegerunt. Nempè Juftinia-
no adftantes Proceres.

eletianus adorari fe ut Deum juffit, & gemmas vefti-
bus calceamentifque inferi, cum ante eum omnes Im-
peratores in modum Judicum falutarentur,& chlamyde
An. 296. tantùm purpurea à privato plus baberent. Quod
ipfum Aurelius Victor, Eutropius,
ac alii
teftantur. Exponit Pomponius Lætus: Diocle-
tianus, Romanorum Principum victoriofiffimus, Di-
vinos honores Imperatoribus Auguftis habendos præ-
cepit. Nam cùm priores ut Confules falutarentur,
primus ipfe voluit adorari, velut in eo effet cæleftis
Majeftas. Perfarum ifte mos, quorum Princeps
Rex Regum appellatur, & adoratur, fratrem Solis
ac Lunæ fe nuncupans. Imperatores antea manus
exofculandas Nobilibus præbebant, poft fuis mani-
bus fublevabant ad oris ofculum. Vulgus genua
· exofculabatur. Diocletianus Edicto fanxit, ut om-
nes fine generis difcrimine proftrati pedes exofcula-flexo, plurima Divinis fupplex dabat ofcula plantis.
Cap. 22. rentur. Quibus etiam venerationem quandam exhi

Cap. 15.

C. 30.

buit, exornans calceamenta auro, gemmis &mar-
garitis, quod feciffe ante Cajum Caligulam memo-
rant. Confonat Sanctus Martyr Theophanes :
Secundo fortune fucceffu Diocletianus elatus, à Se-
natoriæ dignitatis viris fe adorari, nec ut priùs
Jalutari vel confueto habitu procedere expetiit
verùm auro, margaritis, & pretiofis lapidibus cal
ceamentum exornavit, Utique quo pedum ofcula
ofculantibus minùs difplicerent. Etiam de De-
cebalo Dacorum Rege habemus in hiftoricis
Fragmentis Petri Patricii & Magiftri Deceba
lus in confpectu Imperatoris Trajani arma projecit,
&in terram cadens eum adoravit, & ad ejus pedes
proftratus jacuit. Et ad Carporum Legatos dicit
ibidem Tullius Melophilus, Præfectus Moefiæ:
Si Imperatoris, Marci Aurelii, gratificatione in-
digetis, accedite ad eum, & ad ejus pedes procum-
bite, & ei fupplicate. Quapropter hæc ofcula non
induxit Diocletianus, fed dumtaxat reparavit,
ac Senatoriæ etiam dignitati impofuit.

[ocr errors]

Et fucceffores funt morem zelosè profecuti. Etenim de proximo Juftiniani fucceffore & nepote Juftino fcribit Poeta Corippus: Et poplite

F. 116.

Et de Sebochte Perfici Regis ad eumdem Jufti-
num Legato fcribit Menander Protector: Simul
atque ingreffus eft, Imperatorem, ut moris eft,
venerans, ad pedes ejus procubuit. Et de Tza-
tho Lazorum Rege Juftinus ipfe fcripfit ad Ca-
badem, Perfarum Regem Tzathus ad Regiam
noftram profectus eft, & pedibus noftris advolu-
tus. Ita habes apud Sanctum Martyrem Theo- F. 144.
phanem. Quo more etiam Imperatorem Mau-
ritium fuiffe ufum, in non uno loco oftendit
Theophylactus Simocata. Et de Turcarum
Principe, dum ad ipfum Imperator Heraclius
accederet, fcribit in hiftorico Breviario Sanctus
Nicephorus Patriarcha Conftantinopolitanus:
Princeps adeffe Imperatorem audiens, cum magna Cap. 11.
Turcorum manu obviam proceffit, & ex equo defi-
liens, bumi fe coram illo proftravit. Idem &uni-
verfi ejus comites fecerunt. Pergit de Imperatore
Juftiniano fecundo: Bulgarorum Principem Ter- Cap, 28,
belium, extra Blachernarum mania ftationem ha
bentem, omni munificentia ac bonore profecutus Ju-

An Conftantinus, & alii Chriftiani Imperaftinianus, demùm ad eum veniens, Imperatoriam
tores morem plenè retinuerint, non poffim ad-
firmare. Fuiffe dimiffum cenfere videtur in Ar-
cana hiftoria Procopius Cæfaræenfis, de acce-
dentibus ad Auguftam Augufti Juftiniani uxo-
rem Theodoram fummis etiam Imperii Primori-
bus fcribens: Ad illam ingressi, perpavidi ftatim
fe fubducebant, eam venerati dumtaxat, fummisque
labiis utrumque pedem ofculati. Degeneraverat in
fervilem hanc adulationem Senatus Theodora Magi-
ftra, Romanumque Imperium deformabatur, par-
tim levitate Tyranni, partim difficili Theodore pro-
tervia. Et iterùm: Cæterùm ex iis, quæ Jufti-
nianus atque Theodora novarunt, hæc funt etiam.
Senatoribus olim Imperatorem adeuntibus ita libebat
falutare. Quifque Ordinis Patricii Imperatorem
ad dexteram mammam venerabatur, illumque rece-
dentem ofculo Cæfar impartiebat in capite. Reliqui
ad unum omnes dextro fubnixi genu difcedebant.
Aft Augufta adorandæ nullus mos fuit. Verùm cùm
in confpectum Juftiniani & Theodore venirent
tum alit, tum qui Patritie dignitatis effent, fta-
tim in faciem procumbebant, ac manibus pedibuf-
que tenfis, utrumque Principis pedem ofculo pro-
fequebantur, &tum abfcedebant. Neque hunc ho-
norem refpuit Theodora, quæ & Perfarum ac alio-
rum Barbarorum Legatos, quod nunquam poft bomi-

veftem circumdedit, & Cæfarem appellavit. Ne-
que bis contentus, fed ad confeffum infuper admit-
tens, adorari fecum à populo voluit. Utique per
pedum ofcula, An hunc, quem uti vetuftum
laudare videtur Menander, morem primus è
Chriftianis Imperatoribus reduxerit Juftinianus,
dubitare me faciunt hæc Felicis tertii Pontificis
ad Zenonem Auguftum pro exftinguendo Acacia-
no fchifmate verba: Putafne me, venerabilis
Imperator, non cum lacrymis ifta profundere, &
velut præfentem ad tue Pietatis veftigia? Nec
enim piget, in tali maximè caufa, Imperialibus
inclinari officiis, cum fe Apoftolus omnium factum
dicat effe peripfema. Exftat epiftola apud Ja- Ep. 4
cobum Sirmondum in appendice Codicis Theo
dofiani.

[ocr errors]

Ex eifdem verbis oritur alia quæftio, An etiam Epifcopi, ac ipfi Romani Pontifices fint confueti Regios pedes ofculari, & an id Juftinianus item jufferit? Etenim in precibus Juftiniano exhibitis dicunt apud Mennæ Patriarchæ Synodum Orientales Epifcopi & Monachi: Archi epifcopus veteris Romæ Agapetus, qui ad piorum veftrorum veftigia pedum admiffus eft. Utique veneranda & ofculanda. Et ad Conftantinum quartum fcripfit Sanctus Agathon Pontifex: Tam

quam

""

quam præfentialiter proftratus, & veftris veftigiis provolutus, quæfo. Et ad Imperatorem Anaftafium dixit Sanctus Archi-Mandrita Sabbas: Vefra Pietatis veftigia adoraturus veni. Et ad Imperatorem Martianum Euftatius Tyriorum Metropolita: Oro ad veftrorum pedum veftigia provolutus. Et de Leontio Tripolitano apud Lydos Epifcopo fub Imperio Conftantii habet Svidas: Leontius animo fuit ingenuo adversùm omnes, & ore libero. Et quodam tempore Concilio indido, cum Eufebia Conftantii uxor, fuperbia elata, ab Epifcopis adoraretur, folus cam adulationem adspernatus, domi manfit. At illa irritata, & animo inflammata, ad eum mittit expoftulatum, pollicitationibus etiam hominem adliciens, Ecclefiam illi maximam exftruHuram fe effe, & affatim pecuniæ præbituram, fi fe conveniret. Solus ergò ex Epifcopis Leontius per fingularem libertatem videtur tunc Auguftos Principes, utique per pedum ofcula, non ado. raffe.

adfirmare. Certè quod ullus unquam Epifcopus fit Sultano ofculatus pedes, ufque huc non legi Quidquid fit, Chriftianorum Imperatorum er ga Patriarchas, Epifcopos, & omnes Clericos, reverentiam imitari, & ita ipfos fibi devincire voluit aut fimulavit Mahometes, ideoque lucet quod Epifcopi Chriftianis Imperatoribus pedes numquam fuerint ofculati. Et adducta in contrarium teftimonia non evincunt. Aliud non funt, quam verbalis apud Auguftam Majeftatem humilitas, confueta præfertim apud Græcos, ejufmodi adulationibus femper delectatos. Qua omnia in opere de Divinis Ecclefiæ & Aule Conftantinopolitana officiis infigniter confir mat Georgius Codinus. Demonftrat quod in Pafchali officio omnes Proceres Imperatori pedem ofculentur, & adjungit de Clericis: Patriar Cap. 14. cha accedens benedicit, & ofculatur Imperatorem in ore, eodemque modo fert ipfe ofculum ab Imperatore. Pofteà fat vicinus Imperatori. Epifcopi por rò duo accedentes ofculantur ipfi Imperatorem: Primò quidem manum, deinde genam. Deinde idem faciunt omnes Ecclefiæ Proceres, Archi-Mandrite etiam ac Monafteriorum Præfect. Omnes genam ofculantur & manum. Et hoc privile gium videtur Mahometes cunctis iftis reddidiffe.

Et iftius reverentiæ pofteriores Græcorum Imperatores fuerunt conftanter tenaciffimi. Lucet ex Georgio Codino, exponente laudatum Pafchale officium: Proceres omnes, ufque ad noviffimum, ingreffi ofculantur, primò pedem Imperato ris, deinde dexteram manum, pofteà dexteram genam. Si eo loco, in quo verfatur Imperator, fit quoque Genuenfium Poteftatus feu Præfectus, ingreditur, ofculaturque & ipfe cum fuo comitatu Imperatorem, quemadmodum & Proceres, nempè pedem,& manum, &genam ejus. Veneti verò ad ofculum non veniunt Caufa eft ifta. Imperator Michael primus Paleologorum perpetuum cum Genuenfibus fœdus pepigit, in quo etiam de honors Imperatori exhibendo conftitutum eft, quando nimirum Poteftatus ex Genua appellit, inito, & tuns folium, ad venerationem Imperatoris ingreffus, genua bis flectit, femel ftatim ac triclinii januam intrat, & rursùs in medio ejus, quo facto accedit,

Respondeò Svidam pergere de ifto Leontio : Hanc Regulam Ecclefiæ vocabant. Quare audiendum eft ab ipfo datum Auguftæ Eufebia Refponfum: Iftorum quidem fi quid Imperatrix exfequi volueris, non tam mibi te feito, quam animæ tuæ gratum facturam. Si me verò ad te venire volueris, debita Epifcopis reverentia conservata, & ego quidem ingrediar, tu autem de fublimi isto solio ftatim defcendens, reverenter mihi obviam procedas, & caput meis manibus fupponas, benedictionem acceptura. Ac deindè ego fedeam, ut verecundè adftes, cum juffero dato figno, feffura. Si hæ tibi condiciones placuerint, veniam ad te. Sin alio modo, non tam multa dabis, tam magna non poteris, ut nos honore Epifcopis convenienti neglecto, Divinum Sacerdotii Inftitutum violemus. Eufebiæ iram adversùs Leontium, duras apud maritum querimo, nias, & vindicta expoftulationem exponit Svidas, atque profequitur: Conftantius ingenuum Leontii animum magis laudat, placataque ira uxorem in gynicæum ablegat. Quod nempè noffet ex Canone, ac inducto per patrem suum Constan, tinum more locutum effe ac egiffe Leontium. Quantam enim reverentiam Conftantinus Epifcopis exhibuerit & fanxerit,eft omnibus notum. Quod etiam Turcarum Sultanus, ac Conftan, tinopolitanæ urbis expugnator Mahometes Conftantinopolitanos Patriarchas exemerit à pedum ofculo, & ad manus ofculum admiferit lege perpetua, fuprà audivimus à Patriarchali per Emmanuelem Malaxum defcripta Hiftoria. Honores, quos Gennadio fecundo, primo poft captam urbem Patriarchæ, exhibuit victor Mahometes, latè exponit Georgius Phranzes, atque profequitur: Mahometes dedit etiam litteras Patriarchæ cum fubfcriptione aucleritatis Regie, quibus illi à vexationibus cavit, rebellari vetuit, & quidquam tributi nomine ab eo exigi, vim à quopiam adverfario inimico adferri interdixit, & ut à vectigalibus & publicis contributionibus ipfe, omnefque Succeffores, fubjectique Epifcopi in perpetuum vacarent, mandavit. Etiam ut Patriarcha, non aliorum more pedes, fed Principis manum deofcularetur. Quod privilegium an etiam ad omnes Epifcopos fuerit extenfum, non poffim

Lib. 3.

cap. 10.

م

ofculatur pedem & manum Imperatoris fedentis in throne. Similiter & alii Genuenfum Proceres peregrè reverfi, cum veneratione ofculantur Imperatoris pedem & manum. Bella adversùm Venetos fovit Michael Paleologus, ideò ipfos ad hoc folemne non admifit ofculum: Erat enim honor atque privilegium. Imperator Conftantinus Pa leologus fuum Proto-veftiarium, ac in arduis negotiis confuetum Legatum Georgium Phranzen evehere ad altiora dudum voluit, verùm au lica quorundam ipfum invidia perfuafit differri. Audiamus rei finem ab ipfo Phranze, jam ad Cypriam Legationem abituriente: Præftolor L. 3. C. 6. aliquantùm, cum ecce Imperator prediens, Tu ex boc, inquit, magnus Logotheta efto. Hoc folùm tibi mando, ut propter temporis eventa, & varias Procerum voluntates, & alias ob caufas, in fa cris feftorum dierum folemniis, pro more offici tui, ne me adores. Novam dignitatem, ne ni,

[ocr errors]
« VorigeDoorgaan »