Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

Lib, 6.

cobum Gretzerum. Quam pertinaciter Epifcopus reftiterit, & quanta humilitate Princeps illum tandem inflexerit, videre poffis apud Ditmarum Epifcopum Merfeburgenfem. Apud eundem, nec non & apud Witichindum Monachum videre poffis Magdeburgenfis Archiepifcopatus & aliquot Suffraganearum fedium, ad Othonis primi Imperatoris preces decretam à Romano Pontifice & Archiepifcopo Moguntino, erectionem fuiffe dudum impeditam & fufpenfam à folo Bernardo Epifcopo Halberftadienfi. Ejus tandem Succeffor Hilduardus inflexus laudatas civitates à fuæ fubjectionis & obedientiæ vinculo folemniter abfolvit, atque ita in erectionis executionem etiam Joannes decimus tertius Pontifex ae ejus apud Ravennam celebrata Synodus confenfit Plurima adduci poffint fimilia exempla.

.

Regium confenfum, mirè in fuis ad centefimum fecundum Carthaginenfem Canonem Scholiis exaltat Theodorus Balfamon, dicens fine Metropolita, Parochiæ fuæ parte privandi Epifcopi, ac totius Synodi affenfu non poffe novum Epifcopatum erigi, & adjungens: Provin tie decernet Synodus, nifi Rex pro fibi data à Supe ris poteftate aliquid aliud voluerit. Et ad Canonem fexagefimum: Et de eo in aliis Canonibus fcriptum eft. Ad Canonem fextum decimum dicit ita ftatutum effe per Synodum Chalcedonenfem & Trullanam. Etenim duodecimus Chalcedonenfis Canon mandat, ut novæ, quam per Provinciæ alicujus fectionem Princeps erexerit, Metropolios Cathedra Epifcopalis etiam Metropolitica fiat, licet non re ac poteftate, tamen nomine & honore. Octavus autem & trigefimus Trullanus Canon omnem civitatis dignitate à Principe donatum locum donari mandat etiam. Cathedra Epifcopali. Et Ecclefiafticam Hierarchiam civili Romanorum Monarchiæ per omnia conquadrarunt etiam Apoftoli, & ipfum à fuis pofteris jufferunt faciendum. Et hinc Sanctum Bafilium, omnemque ejus Synodum, quod fine Principis auctoritate novos in prima Cappadocia. creaffent Epifcopatus, in læfæ Majeftatis & vioJatorum Canonum reatum vocavit Demofthenes Provinciæ Præfectus; etiam Sanctum GregoEp. 38 rium Nazianzenum, quod unum ex illis Zazymorum Epifcopatum acceptaffet. Epifcopatuum erectionem fpectare ad folos Laicos Principes multis demonftrare conatur Marcus Antonius de Dominis.

[ocr errors]

Refpondeo Theodorum Balfamonem loqui ex frivola Schifmaticorum Græcorum Theologia, quæ Augufti Principis Regiam unctionem afferit effe novi Teftamenti Sacramentum, eminentius & ad quafvis facras functiones efficacius ipfa etiam Epifcopali confecratione. Nullus olim Imperator attentavit quid ejufmodi, ne quidem Valens, homo Arianus. Quo Sanctum Bafilium vexaret, Cappadociam ille fecuit, atque ita Thyanam, novam fecundæ Metropolim, una cum Suffraganeis Ecclefiis Cæfarienfi Cathedræ fubtraxit, Sanctus autem Archiepifcopus iftam fuæ Synodi jacturam reparaturus, novos in variis locis Epifcopatus erexit: Nequaquam

tamen de læfa Majeftate, fed de violato dumtaxat Canone fuit vocatus in culpam, quod quidam in pagis & viculis dicerentur erecti. Et reverà Zazyma fuit Vicus adeò mifer, ut laudatus Gregorius illic nec refidere umquam voluerit, nec offerre, Et antiquum morem feu Canonem, qui ad Civilis Provinciæ divifionem dividebat etiam Ecclefiafticam, nullo modo probavit Chalcedonenfis Synodus, fed exftinxit. Neque mos ifte à dividente Principe, fed ad ejus opus à Patriarcha aut Primate erigi jubebat novam Metropolim, aut certè in Principis reverentiam ipfe Canon erigebat. Eodemque fenfu loquitur Synodus Trullana. Attamen non in folo, fed dumtaxat in omni civitatis jus habente loco mandat erigit fedem Epifcopalem. Etiam in aliis, dummodò infignibus ac populofis, erigi nullus umquam Canon interdixit. Lucet ex jam laudato facto Sancti Bafilii. Et in Fuffalenfi oppido id ipfum faciendum à Numidia Primate impetravit Sanctus Auguftinus. Et generatim ad novo Epifcopatui dandam originem, non civilem civitatis dignitatem, fed folius populi multiplicationem requifierunt fecunda ac tertia Synodus Carthaginenfis. Quod ipfum probavit fextus Sardicenfis Canon, dumtaxat vetans in pago, aut parvo loco, cui unicus fufficiat Pref byter, erigi Cathedras Pontificales. Civitatis dignitatem nullo modo requirit. Plures fune ejufmodi Canones, plura exempla .

Huic igitur negotio primùm fe mifcere cœpeFunt Romani Imperii laceratores Reges Barbari: Gothi, Wandali, Franci, Burgundi, Angli, Longobardi. Ex Epifcopis Abbatibus, ac Proceribus mixtam inftituerunt Regnorum fuorum Curiam feu Synodum, ideoque uti fine fuo confenfu nullum confecrari novum Epifcopum, ita multò magis nullum permiferunt erigi novum Epifcopatum. Ipfos inftituere adeò non fuerunt permiffi, ut illos, quos ad violentas Wambe Regis juffione inftituerat Stephanus Metropolita Emeritenfis, fuprà audiverimus fuiffe caffatos à duodecima Synodo Toletana. Et ad Childebertum Francorum Regem, parantem Meloduni in Senonenfi Dioecefi novum Epifcopatum erigere, fcripfit ejufdem fedis Metropolita Leo: Illa debent veftris fieri temporibus, unde

pax inter Sacerdotes effe poffit, & plebs non permittatur à Paftoris proprii cuftodia per novam & illicitam ordinationem divelli. Cuftodite, quæfo, Statuta Patrum, & Canonum feveritate conftricti non patiamini ad petitionem ejus plebis, fuperftite proprio Sacerdote, alterum Epifcopum ordinari. Oftendit Attentatum hoc effe peffimam novitatem, & concludit: Gloria veftra optimè debet & credere & fcire, quia fi contra Statuta Canonum quicumque Epifcoporum fine confenfu noftro Meloduni Epifcopum voluerit ordinare, ufque ad Papæ notitiam vel Synodalem audientiam, tam hi qui ordinaverunt, quam qui ordinatus fuerit, à noftra erunt communione fejundi. Quin & malè exstinctum Merfeburgenfem Epifcopatum reftituere fine Epifcopali auctoritate Sanctus Imperator Henricus non præfumpfit. Ita habes in ejus vita.

Regü tamen confenfus neceffitatem Epifcopi paflim

Epift.7.

[ocr errors]

paffim admiferunt. Hinc enim Childebertum Regem arguit laudatus Leo, non folùm quod fine fua Metropolitics poteftate, fed etiam quod fine Theodoberti Regis, in cujus Regno erat Melodunum aut certè Senonenfis civitas, licentia Epifcopatum erigere attentaffet. Etiam Dunenfis Epifcopatus de Sigiberti Regis licentia fuit erectus. Et Apoftolum noftrum Sanctum Bonifacium, quod cum affenfu Ottilonis Ducis tres novos Epifcopatus creaffet in Bavaria, laudavit Gregorius tertius. Olomucenfem in Moravia Epifcopatum Adrianus fecundus Epifcopatum Nitrenfem erexit Joannes octavus, alioEp. 194. rum erectionem relinquens gentis Apoftolo Santo Methodio, ac Duci. Quod Regium jus quidam volunt adeò firmum femper fuiffe in Gallia, ut primus illud infringre tentarit Bonifacius octavus Pontifex, de quo Thomas Walfingamen-lanenfes: Plenitudo poteftatis fuper univerfas orbis A.1297. fis: Urbs Apamea boz anno proprium accepit Epifcopum, à Tholofano Epifcopatu per Papam Bonifacium feparata, fed citò poft Ludovicus filius Regis Sicilie Epifcopus facius Epifcopatum tenuit reunitum. Etenim Francorum Rex Philippus Pulcher Papale factum circumduxit, coactufque fuit Bonifacius Regium confenfum expoftulare.

volus, petimus & confulimus, ut à benevolentia ejus nulla vos fubreptio fubtrahat, nulla perfuafio disjungat. Palàm fatetur Regio confenfu non egere Pontificem, verùm iftius Epifcopatus reftaurationem non convenire oftendit multis, ideoque fupplicat amicum Regem non offendi, & Germanicum Sacerdotii ac Regni fchifma in Gallias non induci. Et perfuafit. Verùm addit in appendice ad Sigebertum Gemblacenfem Robertus Abbas Montenfis Ecclefia Tornacenfis, quæ per annos circiter fexcentos, à tempore Beati Medardi, fub Epifcopo Noviomenfi fine proprio fue- A. 1146. rat Sacerdote, hoc anno proprium Epifcopum cœpit habere, Anfelmo Abbate Sandi Vincentii Laudunenfis à Papa Eugenio Romæ confecrato, & eidem civitati in Epifcopum deftinato. Acta hæc funt auctore Sancto Bernardo, fcribente ad Medio

24.

[ocr errors]

Aft longè aliud clamat Primatus Ecclefiæ Lugdunenfis. Adeò enim ipfum fine Regio affenfu inftituit Gregorius feptimus, ut ad Calix. tum fecundum pro Senonenfi, Primatum illum conftanter refutante, Archiepifcopo fcripferit Rex Ludovicus fextus: De fententia in Metropolitanum Senonenfem pro noftro bonore relaxata animum noftrum ex parte mitigaflis. Sed quoniam ad tempus eft relaxata, fufpenfum vehementer dubium reddidiflis. Videtur enim aliquam adhuc fpem habere Lugdunenfis Archiepifcopus fuper illa, quam quærit, fubjectione. Sed ut verum fatear, fuftinerem potiùs Regni noftri totius incendium, capitis etiam noftri periculum, quam bonis fubjectionis & abjectionis opprobrium. Videtur enim ad noflrum refpicere contemptum, contra nos boc modo fieri, quod numquam exftiterat factum. Germanico Imperio tunc fuberat Lugdunenfium civitas, ideoque ejus Epifcopum fuorum Metropolitanorum effe Primatem, Francorum Reges deteftabantur. Regni fui in Apoftolicam Sedem merita, & præftita adversùm nuperas Henrici quinti Imperatoris violentias adjutoria extulit omni eloquentiæ conatu laudatus Rex, & tamen iftius Primatus exftinctionem à Calixto non potuit impetrare. Nec enim folum Gregorii feptimi facum, fed & præfentem ejus, Laicæ hujus fervitutis excufforem, Dictatum cenfuit Pontifex effe conftanter fuftinendum. Eundem infigniter fuftinuit Sanctus Ivo Carnutenfis Epifcopus, Pafchali fecundo, ne Tornacenfem à Noviomenfi, cui per quadringentos fermè annos fuerat adjunctus, Epifcopatum contra ejufdem Ludovici Regis voluntatem fepararet dehortans, atque Ep. 238. adjungens: Nec in hoc refiftimus, quin poffit Sedes Apoftolica Parochiarum amplitudinem minorare, aut brevitatem dilatare, fi utilitas populi Dei ita exigat, & nullum indè fchifma contingat. Quia ergò Rex Francorum, utpotè bomo fimplicis naturæ, erga Ecclefiam eft devotus, & Sedi Apoftolicæ bene

Ecclefias Apoftolice Sedi donata eft. Poteft, fi utile judicaverit, novos ordinare Epifcopatus, ubi haElenus non fuerunt. Poteft eos qui funt, alios depri. Ep. 13 14 mere, alios fublimare, prout ratio dictaverit, ita ut de Epifcopis Archiepifcopos creare liceat,&è converfo, fi neceffe vifum fuerit. Acta funt fine affenfu Regis Ludovici feptimi. Hinc enim Anfelmum Abbatem, Romæ cafu repertum, ne fortè Remenfis Metropolita fine Regis venia non fuiffet aufus, propriis manibus Eugenius Pontifex confecravit. Litteras, quibus Clerum & populum Tornacenfem à Noviomenfis Ecclefiæ obedientia abfolvit, ac ad Anfelmo deinceps obediendum adftringit, & quibus Ludovicum Regem ad fuis hifce novis difpofitionibus non adverfandum adhortatur, nuper publicavit eru ditus vir Lucas Dacherius. Eadem de caufa Lam- Tom. 5. bertum, primum reftitutæ Atrebatenfis Ecclefiæ Electum, confecravit Urbanus fecundus: Quod nempè Epifcopatum illum, Cameracenfi jam pridem unitum, non folùm Henrico quarto Imperatore, fed etiam Philippo Francorum Rege & Flandrenfium Comite Roberto repugnantibus reftituiffet, ideoque laudatum Electum Rainaldus Remenfium Archiepifcopus non auderet confecrare. Dura & longa fuit hæc tragedia: Ur bano tamen Pontifici Sanctus Petrus Apoftolus donavit victoriam, exponendam latius in Scholiis ad Synodum Claromontanam.

Et Rex Philippus Pulcher videtur his non obviaffe. Etenim opulentæ, ad quam Apameenfe fpectabat oppidum, apud Sanctum Antoninum Abbatiæ perpetuam protectionem feu Advocatiam, & certam exindè redituum portionem Ludovico fancto Regi dederat Clemens quartus Pontifex, atque ita illius jam dictus nepos & fucceffor fibi fubftituit Rogerium Comitem Fuxienfem, Abbatiæ adverfarium, de quo in Bonifacii octavi Apologia Joannes Rubeus: Fidem L. 1.c.16. juramentum mox exegit à Clientibus Monafterii, & quæ hoftilis funt detentionis exercens, enormia &gravia commifit. Hinc Abbatiam adversùs talem protectionem protecturus laudatus Bonifacius, ipfam erexit in Cathedram, ac ejus Abbatem provexit in primum Epiicopum, fecutus hunc Remenfem Eugenii tertii Canonem: Subadvocatos & exaclores eorum modis omnibus

C. 6.

ab Ecclefiarum infeftationibus removeri præcipimus.
Quod fi quis contra hanc fententiam de cætero atten-
tare præfumpferit, Chriftianorum careat fepultura.
Cenfebat Regem Advocatiæ juribus excidiffe,
ideoque ad exftinguendum Monafterium non
effe opus ejus affenfu. Verùm integra fibi effe
avita jura prætendebat Philippus, ideoque ex-
ftinctionem iftam fine fe non potuiffe attentari,
nec à fe permitti. Advocatus enim aliud non
eft, quàm Monafterii adversùs quamvis inju-
conftans ac
riam, exftinctionem præfertim,
intrepidus defenfor. Non ergò de Regis, fed
de Apoftolici Advocati jure fuit hæc quæftio.
Quidquid fit, Philippi Pulchri in octavum Boni-
facium infolentia nequit ponere legem. Etiam
Anglorum Reges ac Germanorum Augufti du-
dum recalcitrarunt adversùs præfentem Gregorii
Dictatum, tandem tamen vicit Apoftolica pote-
ftas, & jam pridem ubique viget.

Etiam Epifcopi, à cujus Parochia decidendus eft novus Epifcopatus, confenfum exftinguens Gregorius, antiquo ac generali Patrum Canoni non eft adverfatus. Etenim novis Epifcopatibus erigendis modum præfcribens Sardicenfis Canon nec apicem habet de Epifcopi confeniu. Et Sylvanum Calaguritanum Epifcopum arguit Hilarus Pontifex, non quod fine Cæfarauguftani Epifcopi affenfu, fed folummodo quod fine Afcanii Tarraconenfis Metropolitæ auctoritate novam in illius Parochia Cathedram fixiffet. Et magnus Bafilius de reformanda Ifaurorum Ec clefia fcripfit ad Sanctum Amphilochium Metropolitam Iconienfem: Inprimis id agamus, ut exiEp.406. quæ civitates & tenuiores viculi, quibus olim Epi

fcopi præfidebant, Præpofitos fuos nancifcantur Tum Epifcopum profectò Urbis excitabimus, ne qui conftituetur fit impedimento nobis aliquo ad confequentem rerum difpenfationem, neve bellum domefticum exordiamur gerere propter illam pluribus imperandi cupiditatem. Poftremò, ne nolit fuffragio fuo ratas facere Epifcoporum ordinationes. Ifaurorum Ecclefia, olim divifa in plures, tunc contra confuetum Provinciarum morem contracta erat ad unicum Epifcopum, & antiquam formam Bafilius judicabat omninò reponendam. Faciendum id fuadet vacante Sede, ne forfan fefe opponat Epifcopus, moveatque bellum inteftinum. Ejus itaque diffenfum, utpote ex pluribus imperandi cupiditate confuetum enasci cenfuit contemnendum. Et Auguftus olim Prin. ceps, ut oppidum vel caftrum in civitatem eveheret, adeoque Patriarcham ad inducendam iftic novam Cathedram cogeret, nullo indigebat af fenfu Epifcopi. Cur ergo indigeat ipfe Patriarcha? Et dum Gregorius fecundus ac Zacharias

erigere. Et hunc jam expofui. Alter eft: Nemo præter Papam poteft deinceps erigere, exftinguere, dividere, aut unire Epifcopatus. Et quæftio eft, An etiam hunc Gregorius nofter intenderit? Refpondeo affirmativè. Hanc in Ecclefia Latina poteftatem Sedi fuæ deinceps refervavit. Et hinc Tornacenfes ac Atrebatenfes exftinctam fibi reparari Cathedram, non à fuo Metropolita aut ejus Synodo, fed ab Urbano fecundo, Pafchali fecundo, ac Eugenio tertio poftularunt atque impetrarunt. Nullus præter Papam exindè legitur Epifcopatus erexiffe. Anglorum quidem & Hibernorum Pontificales, paffim in vilibus contra Canones locis fixas Cathedras, ante hunc Dictatum cœpit ad digniores Civitates fuæ Synodi auctoritate transferre Sanctus Lanfrancus, verùm ipfo pofterior Sanctus Anfelmus fine Papali affenfu non perfecit. Adversùs nimiam Epifcopatuum erectionem ftatuit Africana Ecclefia Plebes quæ numquam habuerunt proprios Epifcopos, nifi ex Concilio plenario uniuscujuf que Provincia & Primatis, atque consensu ejus, C. 65. ad cujus Diœcefim eadem Ecclefia pertinebat decretum fuerit, minimè accipiant. Erectionem hanc à tot conditionibus fufpendit. Cur ergò eandem Apoftolica Sedes non poffit fibi refervare? Solis Patriarchis ac Autocephalis Primatibus competere ex antiquo Canone, & quibufdam hinc indè Metropolitis fuiffe fola diffimulatione indultam, infigniter lucet ex facto Sancti Athanafii Patriarchæ Alexandrini. Palebifca, Erythrenfis in Pentapolitana Provincia Ecclefiæ oppidum, ob Orionis Epifcopi fenectutem & nimiam facilitatem elegerat fibi proprium Epifcopum, ipfumque confecraverat laudabilis quidem vitæ vir, fed in rebus agendis audacior, Philon Epifcopus Cyrenenfis, atque hac de re ad Theophilum Patriarcham fcribit Sanctus Synefius Ptolomaidis Epifcopus, dicta Provincia Metropolita: Formidolofis Valentis Ariani Imperatoris temporibus fummum jus prætermitti neceffe eft. Ideo Magnus ille Athanafius id tempori dedit. Palam dicit Epift.67.

fine Athanafii auctoritate fieri non potuiffe. Alexandrini Patriarchæ fuorum jurium fuerunt femper tenaciffimi. Hinc nullus ibi umquam Metropolita aut Provincialis Synodus legitur Epifcopatum erexiffe. Mos eft, inquit in Panario Sanctus Epiphanius, Alexandrinorum Archiepifcoporum, ut per totam Ægyptum, Thebaidem, L. 68 Marcotidem, Libyam, Ammoniacam, polim, Ecclefiaftica negotia adminiftrent. Et in litteris adverfus venerabilem Frumentium Auxumios Epifcopum Imperator Conftantius : Georgius, Alexandriæ Epifcopus, in creandis ac dijudicandis Epifcopis fummam au&oritatem ba

Penta

Pontifices in Francia ac Bavaria novos Epifcopa-bet. Et Hypfelitarum Epifcopus Arfenius è Me

letii fchifmate accedens ad unitatem Catholicam, inter varia profeffus eft Sancto Athana. fio fe citra ejus fententiam nullum de Epifcopis aut alio dogmate communi & Ecclefiaftico editurum

tus fundarunt per Legatum fuum Sanctum Bonifacium, nullum Ordinarii affenfum leguntur exquifiviffe. Nempè nullus generalis Ecclefiæ Canon, fed folus pacis amor & quarumdam gentium mos, quos ligari numquam voluit Apoftolicaeffe Decretum, fed ceffurum Canonibus ante fufceSedes, fuftinuit iftam neceffitatem.

Voces, Quod foli Papæ licet, poffint habere duplicem fenfum. Primus eft: Soli Papæ fine Regis aut Epifcopi confenfu licet novos Epifcopatus

ptis, ad exemplar & modum Ammoniani, & Ty. ranni Metropolitæ Pelufiani, & aliorum Epifcoporum. Qui Canon adeò ftrinxit cunctos iftius Diœcefis Epifcopos, ut omnes fimul in Chalce

donenfi

[merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small]

SCHOLI ON,

R Efpicit Gregorius ad famosum Constanti

nianæ donationis inftrumentum, ex quo ad Henrici quarti Advocatum dixit in Synodali difceptatione etiam Sanctus Petrus Damiani: Conftantinus Sylveftro, ejufque Succefforibus obtulit, ut Regali more aurea corona plecterentur in capite, & cæteras Regii cultus infulas ufurparent. Verùm Beatus Sylvefter ornamenta, que Sacerdotali congruere judicabat officio, in proprios ufus affumpfit, coronam verò, vel cætera que magis ambitiofa quam Myftica videbantur , omifit. Et ex hoc fonte etiam proceffit quod de Bonifacio octavo fcribit Conrardi Abbatis Ufpergenfis fupplementum: Bonifacius penes fe utriufque gladii poteftatem effe affirmabat, quod ipfo apparatu in Jubilæo, qui tum Rome agebatur, folemniter oftentavit. Primò quidem folemni die in Pontificalibus ap parens populo, Apoftolicam illis benedictionem impartitur. Poftera die, Imperiali babitu, infula Cæfarea infignis, gladium nudatum ante fe juffit deA. 1294 ferri. Et fedens alta voce teftatur: Ecce duo gladii bic. Plurium Jurifconfultorum, qui non folam Romanam urbem, fed omne cum fpectantibus ad ipfum Regnis Occidentale Imperium fuiffe à Conftantino datum Sylveftro tunc paffim docebant, fententiam Bonifacius fequebatur. Et quidem iftud donationis inftrumentum à cunctis tunc adeò credebatur Authenticum, ut ipfum admiferit etiam Henrici Regis Advocatus.

C 4.

Effe fpurium & fictitium nemo eruditus hodie dubitat, ejus tamen à noftro hìc Gregorio refpectus articulus non caret omni fundamento. Etenim in opufculo adversùs Gerardum Engolifmenfem Epifcopum fcribit Arnulphus Epifcopus Lexovienfis Quibus veftibus induatur Pontifex, jam non ex ipfius pendet arbitrio, fed Sandorum Patrum antiqua conflitutione decretum eft.

Et de Conftantino Papa, Regiam urbem ingre diente, Anaftafius Bibliothecarius Pontifex, & ejus Primates cum Sellaribus Imperialibus, fellis frænis inauratis, fimul & mappulis ingreffi funt civitatem. Apoftolicus Pontifex cum Camelaugo ut folitus eft Romæ procedere, à Palatio egreffus in Placidias ufque properavit. Et de Schifmatica Urficini adversùs Sanctum Damafum electione, & eam ob caufam Romæ patratis in Ecclesia motibus & cædibus fcribit homo gentilis Ammianus Marcellinus: Neque ego abnuo, oftentationem rerum confiderans Urbanarum, hujus rei cus pidos, ob impetrandum quod appetunt, omni contentione laterum jurgari debere, cum id adepti futuri fint ita fecuri ut ditentur oblationibus Matronarum, procedantque vehiculis infidentes, circumfpedè veftiti, epulas curantes profufas, adeò ut eorum convivia Regales fuperent menfas. Qui effe poterant revera beati, fi magnitudine urbis defpecia, quam vitiis opponunt, ad imitationem Antiftitum quorumdam Provincialium viverent, quos tenuitas edendi, potandique parciffimè, vilitas etiam indumentorum, &fupercilia humum fpectantia, perpetuo Numini, verifque ejus cultoribus, ut puros commendant & venerandos. Ex tunc ergo Pontifex habuit fplendidum ornatum, diftinctum à vefte cæterorum Epifcoporum.

Notanda funt verba: Securi ut ditentur oblatio nibus matronarum. Edicunt Papales opes tunc non è Romanæ urbis aut vicinarum Provinciarum proventibus, fed è folis fidelium oblationibus proceffiffe, ideoque adversùs Conftantini donationem fuggerunt validum argumentum. Notanda funt item hæc verba: Eorum convivia Regales fuperant menfas. Ipforum veftitum dicit non Regium, fed dumtaxat circumfpe&tum, ideoque Regalia Pontificum indumenta videntur tunc necdum apparuiffe. Regiam coronam feu coronatam tiaram Hormifda Pontifex primus accepit à Clodoveo Francorum Rege,

Tit. 8.

de quo liber Pontificalis: Eodem tempore venit Regium donum cum gemmis pretiofis à Rege Francorum Clodoveo Chriftiano, beato Petro Apoftolo. Exponit in Remenfis Ecclefiæ Hiftoria Flodoardus: Rex Ludovicus, exhortante Sandlo Remigio, Regnum, hoc eft, Coronam cum gemmis pretiofis auream, donum beato Petro Apoftola mifit. Nulla eft antiquior Regni memoria, ideoque videtur non effe donum Conftantini. Quomodo fuam ex aureis filis contextam ftolam ad celebrandum baptifmatis Sacramentum, & honorandam Hierofolymæ Ecclefiam, Macario Epifcopo dederit laudatus Conftantinus, lucidè enarrant antiqui Ecclefiæ Scriptores: De plena Regi ornatus in Romanum Pontificem communione Pontificem communione quomodo tacuiffent? Hormifdæ miffum Regnum fuiffe iftud ipfum, quod una cum bratea tunica in collati per codicillos, Confulatus ornamentum Clodoveo Regi tranfmiferat Anaftafius Imperator, infinuat Sigebertus Gemblacenfis.

tii Laterani domus, de qua in litteris ad Ocea
num Sanctus Hieronymus: In Bafilica quondam
Laterani, qui Cæfareano truncatus eft gladio,
Fuerat à Nerone Augufto percuffus, ideoque
ipfius in Fifcum redactas ædes vel Constantinus
conjugi fuæ, vel filiæ fuæ Fauftæ dedit Hercu
lius Maximinus, atque ita ipfas Sanctus Opta-
tus Milevitanus Epifcopus vocat ædes Faufte in L.. 1.
Laterano. Addit Sanctus Hieronymus ad Chro-
nici fui annum trecentefimum trigefimum pri-
mum: Conftantinus uxorem fuam Fauftam interfi-
cit. Fuit is feptimus decimus Sylvestri annus,
adeoque non Conftantinus, fed ipfa Faufta vi-
detur fuas ædes donaffe Melchiadi. Hinc ipfas
Romani Pontifices in beneficii memoriam perre-
xerunt titulare edes Faufte.Conftantinus adjunxit
hodiernam Bafilicam, quæ fola vocata femper
fuit Conftantiniana. Verum hæc non fpectant
ad rem præfentem.

Primùm igitur Regium ornamentum, quod
poft recufatam coronam Sylvefter accepit, fuit
Phrygium, id eft, mitra. Per Phrygium qui-
dam Patriarchale, laneum ac crucibus infigni.
tum, pallium malè intellexerunt. Effe Epifco
palem mitram feu tiaram affirmat etiam Theodo-
rus Balfamon, & adjungit: Hujus quoque tem-
poris Patriarcha Alexandrinus ex præfenti Edicio··

Quidquid fit, prætenfa Conftantini donatio
fic habet: Tradidimus Sanctis Apoftolis, beatis Do-
minis meis Petro & Paulo, ac poft illos beato Syl
veftro, Patri noftro, magno Epifcopo, & Catho
lke Papa urbis Romæ, omnibufque Succefforibus
ejus, Imperatorium noftrum palatium Lateranenfe,
quod fuperat atque vincit omnia murdi palatia. Pre-jus habet, ut cum Phrygio celebret. Habuit autem
tereà etiam diadema, five Coronam capitis noftri.
Tum lorum quoque & bumerale, quod Imperatoriæ
Majeftatis collurs cingit. Simul etiam purpuream
ghlamydem, & tunicam coccineam, omniaque Im-
peratoria indumenta, nec non Imperatoriorum ju-
mentorum infignia. Et iterum: Sancimus ad hæc,
at & ipfe pius Pater nofter Sylvefter, Magnus Epi-
fcopus,& omnes Epifcopi Succeffores ejus, gefta-
zent diadema, five coronam ex puro auro & inafii
mabilibus margaritis confectam, quam ipfi ex capite
noflro tradidimus. Verùm ipfe beatiffimus Papa
Sylvefter fuper coronam, five Papalethram, quam
ad gloriam Dei & fandi Petri habebat nolebat
portare coronam meam, vel margaritarum plenam:
Nos verò proptereà fando ipfius capiti radiantisi-
mum lorum,facro-fandam Refurredlionem denotans,
noftris manibus impofuimus. Ita fuis ad Photii
Nomocanonem Commentariis inferuit in utra-
que lingua Theodorus Balfamon. Pro Papale
thram legendum videtur Papalem mitram. Vul-
garis lectio non nihil differt: Diadema, videli-
cet coronam capitis noftri, fimulque Phrygium, id
eft, Mitram, nec non & Superhumerale, videlicet
lorum, quod Imperiale circumdare affolet caput.
Et infrà: Ipfe verò beatiffimus Papa, quia fuper
coronam Clericalem, quam gerit ad gloriam fan&i
Petri, omninò ipfa ex auro non eft passus uti corona,
nos Phrygium quoque candidi nitoris, fplendidam
Refurrectionem Dominicam defignans, ejus facratif
fimo vertici manibus noftris impofuimus .

[ocr errors]

Errat in ipfo capite. Etenim Lateranenfe paJatium poffedit Melchiades Pontifex, & in ipfo Synodaliter damnavit Donatum Epifcopum in Cafis nigris, & alios Donatiftas, ideoque ipfum Conftantinus non dedit Sancto Sylveftro. Nec verum eft ipfum fuiffe eminentiffimum cunctorum in toto mundo palatiorum. Erat enim Plau

L.3. Epift.

hanc facultatem Sanctus Cyrillus Alexandrinus à Ra-
raano Papa Cæleftino, quando coa&ta eft Synodus
Ephefina adversùs Neftorium. Cum non poffet Can
leftinus adeffe Ephefi & judicare Neftorium, vifum
eft ut Sancte Cyrillo à Cæleftino permitteretur buic Sy
nodo præfidere. Ut itaque conftaret eum habere jus
& auctoritatem Papæ, fedit cùm Phrygio, & con-
demnavit Neftorium. Et de apparente Sancto Pe-
tro Apoftolo fcribit ad nefcio quem Archiepifco-
pum Sanctus Petrus Damiani: Phrygium fufcepit
in capite. Ipfum effe Imperialis galeri inftar, 10.
aureo circulo concinnatum, & à Papa geri con-
fuetum ornamentum fcribit etiam in Ludovici
Groffi Francorum Regis vita Sugerius Abbas
Sancti Dionyfii. Et in fermone de Sancto Syl- C. 9.
veftro Innocentius tertius: Sylvefter pro diadema-
te Regio utitur auripbrygio circulari. Id eft, mitra
cui aureus circulus Phrygii operis arte eft circum-
jectus. Epifcopalem mitram effe Apoftolicum
inftitutum eft oftenfum alibi. Quare non ipfam,
fed folùm Phrygium feu aureum ejus circulum de-
diffe Sylveftro afferitur ab ifto Edicto Augustus
Conftantinus. A folo circulo tota mitra obtinuit
Phrygii nomen. Debet effe alba: Quomodo
enim ejus candor Chrifti Domini Refurrectio-
nem & gloriam repræfentet, exponit in anima
Gemma Honorius Auguftodunenfis.

Aliud Imperiale ornamentum, quod Roma-
nis Epifcopis indulfiffe dicitur Conftantinus, est
Regium lorum, de quo Theodorus Balfamon:
Papa in omnibus, quæ ubique funt, proceffioni-
bus & Divinis earum Myfteriis caput regio loro tegi
tur. Exiftimat lorum effe capitis ornamentum
De Imperatore Aureliano
De Imperatore Aureliano, quod primus para
gaudas veftes militibus dederit, affirmat Fla
Monolores
vius Vopifcus: Et quidem aliis
aliis Dilores, Trilores aliis, &ufque ad Pentalo,

[ocr errors]

L. I. C.

214.

« VorigeDoorgaan »