Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

quas plurimi olim cenfuerunt defunctum in Catholica pace Epifcopum non poffe damnari poft mortem: Quod neque exordio accufandus, neque litis termino accufatus poffit adeffe. Hifce ergo Canonibus non ligari Romanum Pontificem dictat Gregorius feptimus. Eujus mentem exponit apud Gregorium nonum Innocentius tertius: In caufis, quæ Summi Pontificis judicio

deciduntur,& ordo juris & vigor æquitatis eft fubtiliter observandus, cùm in fimilibus cafibus cæteri teneantur fimiliter judicare, nifi fortè cùm aliquid, caufa neceffitatis & utilitatis infpecta, dif- L. 2. Titò penfativè duxerit ftatuendum. Deformata ac tur- 27. C. 29a bulenta Gregorii noftri tempora, ac in ipfis graffantia Epifcoporum peffima vitia poftulabant [in adductis Canonibus frequenter difpenfari.

CANON VI

Uòd cum excommunicatis à Papa, inter cætera, nec in eadem domo debemus manere.

Ο

SCHOLI ON.

Dversùs Andronicum Beronicenfem, Pen

Joannes Ravennæ Archiepifcopus effet à Summo Pon tifice excommunicatus, in tanta fe cuftodie circum Spectione dediderunt, ut nec in fuis domibus eum reciperent, nec bominibus ejus paterentur aliquid venumdari, ne per tale commercium faltem locutionis eorum viderentur effe participes, ac per hoc excommunicationis notam incurrerent. Excommunicatam Bofonis uxorem Ingeltrudem nullo intra omne Lotharienfe Regnum hofpitio donari præcepit rigidiffimè laudatus Papa Nicolaus. Et de excommunicato Francorum Rege Roberto fcribit ad Defiderium Abbatem Caffinenfem Sanctus Petrus Damiani: Sacerdotalis Edicti tantus omnem undique populum terror invafit, ut ab ejus focietate univerfi recederent, nec præter duos fibi ad neceffarii victus obfequium remanerent, qui tamen &ipfi omnia vafa, in quibus Rex edebat vel bibe- L.2. Epift. bat, percepto cibo abominabilia judicantes, pabu- 13. lum ignibus exhibebant. Reliqui ad fuftendandam Regis vitam judicarunt fe fuperfluos, ideoque nec idem cum ipfo tectum retinere præfumpferunt. Et de excommunicato Comite Gaufre do habet Gervafius Monachus Cantuarienfis: Cùm in exitu fylvæ, pausandi gratia, calorifque vitandi, in gramine recubaret, berba viridiffima fub ipfo emarcuit, ut eo furgente quafi præmortua videretur, nec toto ferè anno viriditatis fuæ vires recuperavit. Unde datur intelligi, quàm deteftandum fit confortium excommunicatorum. Et de nefcio quo excommunicato prædone Baldricus Tornacenfis Epifcopus: Terra, qua fepulturæ ejus locus ambiebatur, tribus per circuitum cubitis ab imo ita exarfit, ut ab occultis meatibus incendio emisso fatifceret. Et per triennium in agro illo ros aut pluvia L. 1.c.46. non cecidit, nec gramina pavit. Iftum ergò antiquum Canonem in Romanæ præfertim Ecclefiæ excommunicatos fervandum Gregorius nofter rectè dictavit.

tapolitana Provinciæ Tyrannum potiùs quàm Præfectum, à fe ac fua Ecclefia excommunicatum, ad omnes Ægyptiaca Diœcefis Antiftites fcribit Sanctus Synefius, Ptolomaidis Epifcopus, ac præfatæ Provinciæ Metroplita: Si quifquam velut exigua Urbis Ecclefiam noftram contempferit, & ab eadem damnatos receperit, quafi pauperi parere nihil necesse fit, noverit scissam à fe Ecclefiam effe, quam effe unam vult Chriftus. AtEpift. S. que bic, five Levita, five Sacerdos fit, five Epifcopus, apud nos eodem, atque Andronicus, loco cenfebitur. Ex Apoftolico enim per Nicænam Synodum ftabilito Canone inflicta per quemvis Epifcopum excommunicatio tanquam lepra adhæret aut peffimi contagii scabies: Quifquis excommunicato communicat, eodem mox vincu lo eft innodatus. Tanta eft etiam pauperrimi Epifcopi, aut minimæ Ecclefiæ virtus, adeoque longè validior eft Cathedra Romana. Pergit Sanctus Synefius: Privatos omnes & Magiftratus bortor, ut nec ejufdem cum Andronico tecli participes effe velint. Et prima Toletana Synodus ftatuit: Si quis Laicus abftinetur, ad bunc vel ejus domum nullus vel Clericorum vel Religioforum accedat. Et Romanis fidelibus, ne errantis Cypriani Legatos Epifcopos fub fua tecta admitterent, à Sancto Stephano Papa fuiffe mandatum fcribit Sanctus Firmilianus in Cappadocia Archiepifcopus Cæ farienfis. Et Sigbertum, piiffimum Anglorum Regem, in excommunicati Comitis domo, quam contra excommunicantis Epifcopi vetitum intraverat, Divinitus fuiffe permiffum trucidari à germanis fratribus, affirmat in EcclefiaL.3.c.22. ftica Anglorum hiftoria Venerabilis Beda. Et in fuo Capitulari fanxit Beatus Theodulphus Aurelianenfis Epifcopus: Excommunicatum nullus in fuam domum recipiat. Et de Luitardo Papienfi Epifcopo, ejufque civibus fcribit in Nicolai primi Pontificis vita Anaftafius Bibliothecarius: Cùm audiffent, quòd civitatem ingreffus

[ocr errors]

C.26.37

Verùm his obeffe videtur Regula, quam ad Laurentium in Charitatis apud Antifiodorenfes Cœnobio Monachum fcripfit Sanctus Ivo Carnu tenfis Epifcopus: De excommunicato hospitio rece pto fufficere videtur, fi hofpes, qui eum fufcepit, contineat fe à menfa excommunicatis ofculo.

Et ad Franços Crucefignatos fcripfit Innocentius | Epift. 186. tertius: Eft cautum in jure, quod fi quifquam per terram Hæreticorum aut quorumlibet excommunicatorum tranfierit, neceffaria emere ac recipere poterit ab iifdem. Exftat epiftola in ejus vita. Quid autem peregrino magis neceffarium quàm hospitii tectum? Ifta ex Regula Pontifex probat lau datos Francos in excommunicatorum Venetoram navibus potuiffe vehi in Terram fanctam . Et antiqui paffim Canones folius colloquii, falutationis, ofculi, aut fimilis fraternæ amicitiæ, nequaquam ejufdem tecti communionem nobis interdicunt.

Refpondeo rem hanc effe implexam. Quod enim quidam antiqui Canones ac fidelium gentium mores etiam hofpitio vetent excommunicatum fufcipi, lucet ex huc ufque dictis. Et Petrus Abbas Byzacenus, à Primate fuo Liberato" excommunicatus, in fuis apud Carthaginenfem Bonifacii Primatis Synodum querelis infigniter confirmat: Cur etiam hofpitalitas, quam femper exhibuimus, denegatur ? Et hinc olim Majores,

Inoftri cum excommunicatis Venetis nec ad terram fanctam fuerunt aufi in eadem navi navigare. Quòd nempè navis per mare peregrinantibus fit domus & tectum. Verùm quòd majorem, quàm Veneti nolebant reddere, folviffent fui nauli partem, ad Innocentii tertii judicium pro fuæ confcientiæ fecuritate habuerunt refugium. Et ipfi etiam Pontifici hæfit aqua, Tandem ut ipfos fervaret indemnes, permifit cum iftis navigare, ea tamen lege ut non nifi in neceffariis, & quidem cum dolore & amaritudine cordis, fub pœnitentiæ ac veniæ fpe, communicarent, Et ad hoc indulgendum non fola fuperiùs ladata Regula fuit ufus, fed & ifta fubtilitate, qua Navarchum dixit effe quafi Patrem-familias, cui excommunicato poteft familia omninò communicare. Excommunicati funt homines & fratres noftri, non bruta aut lapides: Hinc illis hofpitii tectum denegare multis vifum eft acerbum & durum. Et hanc Regulam fecutus eft etiam Sanaus Ivo. Gregorius item nofter poffit peregrinos non comprehendiffe,

Lib. 2. c.

12.

[ocr errors]
[blocks in formation]

Uòd Papæ foli licet pro temporis neceffitate novas leges condere, novas Plebes congregare, de Canonica Abbatiam facere, & è contra, divitem Epifcopatum dividere, & inopes unire.

IN

SCHOLION.

N concordantia Catholica fcribit Nicolaus Cardinalis Cufanus Romanus Pontifex in condendis Statutis generalibus non eam habet poteftatem, quam quidam adulatores ei contribuunt, fcilicet quod ipfe tantum ftatuere habeat, aliis confulentibus. Iftorum adulatorum unus fuit ad quinti decimi fæculi finem Joannes Angelus per hunc à facra Parifienfi facultate meritò damnatum arti- | culum: Papa poffet totum jus Canonicum deftruere,

novum conftruere. Et ad ejufdem fæculi exordium Joannes Saracenus per hunc articulum: Quandocumque in aliquo Concilio aliqua inftituuntur, tota auctoritas dans vigorem Statutis, in folo refidet fummo Pontifice. Cardinalis Cufanus diftinguit totius Ecclefiæ univerfales Canones ab Apoftolicæ Sedis Decretis, affeverans illos à fola generali Synodo poffe condi, & hæc omnia ex iftis debere hauriri. Aliud hac in re Pontificem non poffe, quam generales Regulas ad fingulares factorum aut faciendorum fpecies applicare. Ex Africanæ Ecclefiæ praxi diftinguit & duplicem totius Ecclefiæ Synodum: Aliam per præfentes Epifcopos, aliam per folos Dioecefion feu Nationum Legatos. Bafileenfe Concilium fan

xit Romanæ Ecclefiæ deinceps effe folos viginti quatuor Cardinales, eofque affumptos ex fingu. lis fidelium nationibus: Ipfos effe voluit iftarum repræfentativos Legatos, atque ita totam in ipfis Ecclefiam, & quafi generalem Synodum Romano Pontifici femper adeffe. Sine talis Synodi non folum confilio, fed etiam affenfu Cufanus vult nullam pro tota Ecclefia legem poffe condi. Ejufdem fententiæ in famofa adversùs nepo tem fuum Epiftola fuit Hincmarus Metropolita Remenfis, fundans fe in prima Sancti Leonis Epiftola, rigidè mandante à cunctis Italicarum Provinciarum Epifcopis fervari & fua, & fuorum Antecefforum Decretalia Conftituta, que Cap. s. de Canonum funt ordinata feu haufta difciplinis. Omnia Gregorii Magni & aliorum fanctorum Pontificum Decreta affirmat ex ipfis haufta, cunctaque illis adverfantia, feu ex ipfis non haufta effe nullius ponderis, nec recipienda. Quod ipfum in variis, tam fuo quam Caroli Calvi Regis nomine fcriptis, Epiftolis conftanter inculcat. Et hinc de ipfo fcribit in Remenfis Ecclefiæ Hiftoria Presbyter Flodoardus: Hincma. rus fcripfit Apologeticum contra Obtrectatores fuos, qui calumniabantur quod nollet auctoritatem recipere Decretorum Pontificum Sedis Romane, ad que ref pondit refellens hos, & fe Decretalia Pontificum

Roma

Lib. 2.

Ep. 3.4.

[ocr errors]

Et ad Hugonem Primate Lugdunenfem fcribit Sanctus Ivo Carnutenfis Epifcopus: Non dico quòd contra novos exceffus non liceat nova promulga re mandata, fed hoc dico quod dicit Papa Zozimus Narbonenfibus; contra Statuta Patrum concedere aliquid vel immutare nec hujus quidem Sedis poteft auctoritas. Apud nos enim inconvulfis radicibus vivit antiquitas, cui Patrum Decreta fanxere reves rentiam. Adversùm novos exceffus affirmat à Romano Pontifice condi poffe non novos Canones, fed nova dumtaxat mandata, haufta utique ex antiquis Canonibus, quibus nec ipfius Sedis Apoftolicæ auctoritas poffit derogare. Pluribus. Romanorum Pontificum teftimoniis id confirmat. Et de Nicænis Canonibus, quorum fexto. per fuum vigefimum octavum derogarat Chalcedonenfis Synodus, ad Anatolium Conftantinopolitanum Epifcopum fcribit Sanctus Leo Magnus: Tanto divinitus privilegio Nicæna Synodus eft confecrata, ut five per pauciores, five per plures Ecclefiaftica judicia celebrentur omni penitus auctoritate fit vacuum, quidquid ab illorum fuerit conftitutione diverfum. Ejus Canones dicit effe fpiritu Dei conditos ac totius mundi reverentia confecratos, ideoque nec à generali Synodo poffe abrogari, fed ufque ad fæculi finem in plena auctoritate manfuros. Plura ejus de hoc puncto teftimonia fuo loco adduxi. Et hinc generalem, qui in generalium Canonum obfer vantia confiftit, Ecclefiæ ftatum à Papa non poffe mutari edixit Synodus Bafileenfis. Et palmare, ex quo nos prævaricatores & Schifmaticos Græci affeverant, principium eft, quod Ephefinum de non faciendo ad Symbolum additamento Canonem fola Papali auctoritate tranfmutaverimus. Et hæc quidem funt non contemnenda fundamenta, ex quibus videatur Pontifex non poffe novos condere Canones. Et fanctiffima Gregorii feptimi adversùm Simoniacos & conju gatos Clericos Decreta eodem telo fuiffe à quibufdam impugnata, affirmat eorumdem licet Anonymus, eruditus tamen Defenfor.

Romanorum à fanctis Conciliis recepta & approbata | | recipere & fequi difcretè, prout funt fequenda, depromens. Hoc eft, à fe recipi omnia è generalium Synodorum Canonibus haufta. Hinc etjam Anfegifi Senonenfis Metropolitæ Apoftolicas per Galliam ac Germaniam vices Pontigonenfis Synodus recipere noluit, nifi fub hac forma: Secundùm facros Canones, & Decreta Sedis Romanæ Pontificum ex eifdem facris Canonibus promulgata. Et Adelbertus Morinenfium Electus fuo Metropolitæ præfato Hincmaro fecit hanc profeffioCap. 12. nem: Afacris Canonibus, & Regularibus Decretis Apoftolice Sedis me non deviaturum profiteor. Exftat apud Jacobum Sirmondum in formulis Epifcopalium promotionum. Porrò Regularia Apo. ftolicæ Sedis Decreta funt Decreta haufta ex generalibus Ecclefiæ Regulis. Confonat in litteris ad Seguinum Senonenfem Archiepifcopum Gerbertus, qui pofteà fuit Sylvefter fecundus Pontifex, Metropolita Remenfis : Sit lex communis Ecclefiæ Catholica, Evangelium, Apoftoli, Propheta, Canones Spiritu Dei conftituti, & totius mundi reverentia confecrati, & Decreta Sedis Apoflolice ab his non difcordantia. Unde & in alia Epiftola, de Apoftolicis Sancti Dionyfii Mona. fterio datis privilegiis difceptans, conftanter profeffus eft à fe non recipi Ecclefiarum aut Monafteriorum privilegia, nifi promulgata auctoritate Canonum, feu quæ ex generalibus Ecclefiæ Canonibus fint haufta, ac ipfis non adversentur. Etiam ad undecimi fæculi annum vigefimum quintum celebrata Anfenfis Synodus per Odilonem Abbatem producta Cluniacenfis Monafterii privilegia exfufflavit, quod Canonicis non folum non concordarent, fed etiam contrairent fenL. 4. C. S. tentiis. Decretum è Matifconenfis Ecclefiæ Tabulario produxit, ac fuis de Sacerdotii & Imperii concordia libris inferuit Dominus Petrus de Marca. Quod ipfum pofteà docuit Gervafius Remenfis Archiepifcopus, & alii plures. Nam & laudato San&ti Dionyfii Monafterio, Corbejenfi, & pluribus aliis Landericus Parifienfis, Bertefridus Ambianenfis, ac aliarum Ecclefiarum Epifcopi non qualemcumque olim dederunt libertatem, fed fecundùm Canones & Synodum Bonifacii Primatis Carthaginenfis. Etiam Facundus Hermianenfis Epifcopus fcribit ad Imperatorem Juftinianum: Novos conftituere Canones non nifi multis & in unum congregatis primi Ordinis Sacerdotibus licet. Et in fui Nomo-canonis præfatione Photius Conftantinopolitanus: Non ignoro Magnos illos viros, Bafilium & Gregorium Nyffe num, in ea effe fententia, ut exiftiment Canones Ecclefiafticos eos effe dicendos & habendos, quos non modò feorfum & privatim aliquis, fed plures Sandi Patres in unum convenientes, de communi fententia, cum accurata ac follicita perquifitione decrefollicita perquifitione decreviffent. Et in ipfo Nomo-canone: Quod non ab uno Epifcopo, fed à communi Epifcoporum cætu Canones promulgentur, Bafilii Canon quadragefimus Septimus circa finem, Gregorii Nyffeni Canon fextus circa medium, utique docent. Sancti Bafilii ac aliorum Patrum Canones affirmat non effe veros Canones, fed dumtaxat Metropolitica ex veris Canonibus deprompta Responsa.

Lib. 12. cap. 13.

[ocr errors]

Ep. 60.

Ep. 53.

cap. z.

Et adversùm illos ipfe Pontifex fcripfit ad Sancum Annonem Colonienfem Archiepifcopum : Novit Fraternitas tua, quia præcepta hæc non de Lib. 2. noftro fenfu exfculpimus, fed antiquorum Patrum Ep. 67. Sanctiones, Spiritu Sandio prædicante prolatas, officii noftri neceffitate in medium propalamus. Quamquam buic fanctæ Romanæ Ecclefiæ femper licuit, femperque licebit contra noviter increfcentes exceffus nova quoque Decreta atque remedia procu

rave

quæ rationis & auctoritatis edita judicio, nulli bominum fit fas ut irrita refutare. Et hanc doctrinam adversùm Simoniacos ac impudicos blaterones præfenti Dictatu confirmat, & facit authenticam. Et jure merito. Ipfam enim omnis jam pridem Ecclefia probavit, damnans hunc, ab Henrico Knygthono relatum, follardorum articulum: Papa non poteft condere Canones Decre- A. 1389. tales, feu conftitutiones fi quos condiderit, nullus tenetur eos obfervare. Et Stephanus Tornacenfium Epifcopus fcribit: Solus Pontifex poteftar tem habet & condendi novos Canones, & exponendi veteres. Et ad Rudolphum Bituricenfem Ar chiepifcopum ac ejus fuffraganeos Nicolaus

||

Epift. 40. primus: Sedi Apoftolicæ facultas eft in tota Chrifti Ecclefia leges fpeciali prærogativa ponere ac Decreta ftatuere, atque fententias promulgare. Addit hæc non effe fua commenta, fed Dei Inftituta, quæ non ignoret, fed in fuis Archivis recondita poffideat Ecclefia Gallicana. Et in litteris ad Valche linum Vintonienfem Epifcopum Arnulphus Epifcopus Roffenfis: Numquid Decreta & Canones univerfi Chriftianæ fidei Confeffores aut defenfores uno Spiritu, eodemque fenfu decrevere? Pluraque enim ab uno, Romano utique Pontifice, nonnulla à pluribus funt definita, quæ tamen ab omnibus gratanter funt accepta, à nemine contempta. Exftat epiftola apud Lucam Dacherium. Et in novella ad Ætium utriufque militiæ in Gallia Magiftrum lege Theodofius fecundus ac Valentinianus tertius Imperatores: Gallicanis Epifcopis, omnibufque pro lege fit quidquid fanxit vel fanxerit Apoftolice Sedis auctoritas. Exftant in Codice Theodofiano. Condendi Canonis poteftatem nequaquam conferunt Romano Epifcopo, fed avitum morem & Evangelicum Inftitutum declarant ac firmant. Et ad omnes ubique Orthodoxos fcribit Magnus Athanafius: Non nupera aut novitia res eft Canonum Ecclefiafticorum inftitutio, fed à primis ufque Patribus per manus tradita eft

fundata in Ecclefiis. Etenim rigidum illum, & in omnibus olim fub Cœlo Ecclefiis obfervatum, qui tribus gravioribus peccatis Sacramentalis Reconciliationis Viaticum etiam morituris negavit, Canonem Montaniftæ ac Novatianenfes malè afferuerunt effe Divinum Inftitutum : Nequidem fuiffe Apoftolicum, oftendi in Scholiis ad Canones Nicænos. Erat Canon Romanæ Ecclefiæ. Ejus item pro mochia circumductionem feu mitigationem fuiffe Zephyrini Pontificis Edictum teftatur in libro de Pudicitia Tertullianus. Et ipfum ab omni fub Colo Ecclefia fuiffe receptum, lucet ex Sancti Cypriani litteris ad Epifcopum Antonianum. Pauci qui non recipiendum duxerant, Epifcopi adduxerunt excufatorias rationes. Eundem Canonem pro Thurificatis, Libellatis, aut alia quavis idololatria pollutis circumducendum ac mitigandum vacantis Romanæ Ecclefiæ Clero fuafit laudatus Cyprianus, circumduxit autem ac mitigavit, variafque dandæ illis pacis regulas fixit Sanctus. Cornelius Papa. Et omnis Ecclefia recepit. Celebrandum ubique in Dominico die Pafcha fanxit item Pius Pontifex, & ejus Succeffor Victor validè confirmavit. Nec adversùs ipforum auctoritatem, fed adversùm folas rationes Afiatici Epifcopi intercefferunt. Nec defunt alia fimilia. exempla.

In famofo adversùs nepotem fuum Laudunenfem Epifcopum opufculo refpondit Hincmarus Metropolita Remenfis: Animadvertenda eft diCap. 25. fcretio inter Synodalia Concilia, & Apoftolicorum

virorum Epiftolas, quas ante Concilia celebrata diverfis temporibus dederunt. Primitivam Ecclefiam Apoftolicis Decretis feu Refcriptis fatetur fuiffe gubernatam, Donec per facra Concilia Patres noftri in unum convenientes, manfuras ufque ad finem fæculi leges condiderunt. Hifce folis vult jam pridem regi Ecclefiam, ipfas à Romano

Pontifice non poffe aboleri, nec addi alias, nifi ex ipfis defumptas. Varia id Sancti præfertim Gelafii Pontificis, ac Sancti Auguftini auctorita⚫ te conatur ftabilire. Duas mifcet quæftiones. Prima eft, An legitimos generalium Synodorum Canones Romanus Epifcopus abrogare poffit aut mutilare? Altera eft, An ipfis poffit alios addere licet ex eis non depromptos? Prima quæftio ad præfentem locum non fpectat, ad alteram conftanter refpondendum eft affirmative. Etenim omnium generalium Synodorum prima & princeps eft Nicæna,quæ fuprà Sancti Petri Romanam Cathedram nihil fuit aufa conftituere, fciens illi omnia commiffa à Domino. Ita ad Theffalia Epifcopos fcripfit Bonifacius primus. Longè ergò minus voluerit aut potuerit laudata Synodus laudatam Cathedram avita condendorum Canonum auctoritate exuere, aut hanc circumfcribere ad certos fines & modos. Gallicanarum, aliarumque Provincialium Synodorum Canones non effe paris cum Nicænis aut Chalcedonenfibus ponderis rectè fatetur in opufculo contra Barbaram Burgundionum de duellis legem Agobardus Metropolita Lugdunenfis, recteque adjungit: Congrua veneratione pro caufis neceffariis, quarum Cap. 11. definitiones in generalibus non inveniuntur, fides eft Gallicanis Canonibus adhibenda religione debita, & melius eft unicuique corum fequi au&oritatem, quam proprium fenfum. Quod ipfum pluribus con firmat in opufculo de rerum Ecclefiafticarum difpenfatione. Ut non decifis per generales Synodos quæftionibus darentur regulæ, bis per annum fieri in quavis Provincia Synodum Patres fanxerunt. Qua poteftate per omnem Ecclefiam fungi etiam Romanos Pontifices quis inficietur? Eam ftatim poft Nicænam Synodum exercuerunt Sylvefter ac ejus Succeffores, initi ante Sacrum Ordinem conjugii ufum, quem illa ob Paphnutii Epifcopi interceflionem non damnarat, damnantes pro omni Latina Ecclefia ac rigidiffimè profcribentes. Sabbathi item jejunium, & variam aliam Ecclefiæ difciplinam promanaffe à laudato Sylveftro, cunctis Ecclefiafticarum rerum peritis eft manifeftum. Etiam matrimonii ultra fecundum gradum impedimenta induxit folus Gregorius fecundus. Nec defunt alia fine numero exempla.

Et aliud non docent Magnus Bafilius, aue ejus frater Gregorius. Bafilius enim non de condendi novi, fed de antiqui, datum vel acceptum in hærefi baptifma exfufflari vetantis, Canonis exponendi poteftate agit, aitque quæftionis hujus pondus ob Romanæ Ecclefiæ adverfantem fibi auctoritatem effe tantum, ut à fe uno decidi non poffit, fed Synodo fit omninò opus. Etiam Gregorius fefe dumtaxat dicit ad condendorum circa omiffos à Patribus cafus Canonum poteftatem non effe fide dignum feu aptum : Quod nempè non Romanorum effet fupremus Pontifex, fed Provincialis folummodò Epifcopus modicæ in Cappadocia Nyffe. Symboli additamentum involvit Ephefini Canonis derogationem ideoque an à folo Pontifice fieri potuerit, eft involuta quæftio, nec fpectat ad hunc Dictatum. Quidquid fit, præfentem veritatem amplexus tandem

12.

Cap. 20.

[ocr errors]
[ocr errors]

tandem eft Hicmarus, cum aliis Pontigonenfis Concilii Epifcopis fanciens hunc Canonem : Ut bonor Domno & fpirituali Patri noftro Joanni, Summo Pontifici, & venerabili univerfali Papæ, ab omnibus confervetur, & quæ fecundùm facrum fuum Minifterium auctoritate Apoftolica decreverit, cum fumma veneratione ab omnibus fufci& debita illi obedientia ab omnibus

piantur, confervetur.

2

nales loco univerfalis Ecclefiæ fuum habere officium.
Et tales Synodos olim omninò habuit Africana
Ecclefia. In condendis hodie Canonibus Roma-
ni Pontifices folo utuntur Cardinalium confilio
non exquirunt consensum.

In Chriftianis terris, proprios Epifcopos ha-
bentibus, fine Ordinarii, cujus Parochia dif-
membranda eft, confenfu non poffe erigi novos
Epifcopatus affirmat in fuo ad fexagefimum Car-
thaginenfem Canonem Commentario Theodo-
rus Balfamon, & adjungit: Fieri Epifcopos de
novo in Parochiis, quæ funt aliis Epifcopis fubje-
da, fine Regio mandato non permittitur, etiamfi
millies confenferit, qui eam babet Epifcopus. Syno-
dicè enim conftitutum eft, ut nec ipfa magna Synodus

,

من

Quæftio eft, An hæ voces, Papa foli, non dumtaxat generalem totius Ecclefiæ, fed etiam Occidentalis Patriarchatus, aut certè Romana Provincia particularem Synodum, ac item Dominorum Cardinalium Collegium excludant? An condendorum Canonum auctoritatem adfcribant foli Pontificis perfonæ ? Par-fine jussu Regio possit novare Epifcopos. Et quidem tem affirmativam fuadet Cardinalis Bennonis in noftrum feptimum Gregorium Invectiva: Gregorii, ejectis à confilio & cuftodia ejus Cardinalibus, vita & fides & do&rina fine teftibus fuit, cum facri Canones præcipiant, ut in omni loco tres Cardinales Presbyteri, & duo Diaconi Papam non defe rant, propter teftimonium Ecclefiafticum, & propter figlum veritatis. Addit ab ipfo etiam Henricum Cæfarem præter voluntatem & confilium Cardinalium, ideoque citra Canonum judicandi ordinem, fuiffe excommunicatum. Videtur ergò Gregorius omnia folus egiffe. Refpondeo Cardinalem Bennonem infigniter calumniari. Omnia enim fua Decreta & Edicta, & quævis majora negotia, non folum cum Cardinalibus, fed etiam cum fua quandoque Patriarchali, quandoque Provinciali, quandoque ex folis vicinis aut advenis Epifcopis collecta Synodo egit Gregorius: More Majorum. Olim enim non tantum Romanorum Pontificum, fed omnium etiam Patriarcharum aut Metropolitarum Decretales Epiftolæ femper fuerunt Synodales. Quocircà præfatæ voces excludunt folam generalem Synodum. Plures Juftiniani Imperatoris leges habent hanc finalem additioner: Recitata Septies. Legendum eft, Septimi. Septimum enim fuit Conftantinopolitanæ urbi vicinum Palatium, in quo frequens fiebat adunatio Senatus, adeoque & illic per Principem aut ejus fanctius confilium conceptæ leges recitabantur. Lex enim non erat lex, nifi priùs per Notario. rum Primicerium in Senatu recitata & probata. Romani Pontificis Senatus eft aliqua ejus Synodus, ac ejus novi Canones per hanc olim fuerunt femper probati. Verùm Dominorum Cardinalium auctoritas paulatim excrevit, & facri iftius Senatus amplitudo tandem ad ipfos folos contra&ta eft, ac folus ipforum confenfus novos Canones jam pridem firmavit. Dominorum Cardinalium, inquit Joannes de Turrecremata, confilio & affenfu Summus Pontifex regit, difponit, atque gubernat univerfalem Ecclefiam. Quem morem cum antiqua forma conciliare conati Cardinalis Cufanus atque Bafileenfe Concilium, fanxerunt Cardinales affumi è diverfis nationibus, ipfos apud Pontificem effe fuæ nationis Vicarios & Legatos, atque ita ex ipfis fine quovis alio Epifcopo componi Synodorum totius Occidentis. Huc etiam refpicit Cardinalis Hoftienfis, dicens Cardt

Cap. 5.

Epifcopi, qui aliqua Diœcefis fuæ parte fpolian-
dus venit, affenfum requirit etiam fecunda Car-
thaginenfis Synodus: Diœcefes quæ numquam
habuerunt Epifcopos, non habeant. Et fi accedente
tempore, crefcente fide, Dei populus multiplicatus
defideraverit proprium habere Rectorem, ejus vo-
luntate in cujus poteftate Diœcefis eft conftituta
babeat Epifcopum. Quem Canonem ad Epigonii
Epifcopi querimonias & preces tertia etiam Sy-
nodus innovavit & confirmavit. Eft & alius in
vaga illa collectione Africanus Canon: Plebes, Cap. 65.
que numquam habuerunt proprios Epifcopos, nifi
ex Concilio plenario uniuscujufque Provinciæ,
Primatis, atque confenfu ejus, ad cujus Diœcefim
cadem Ecclefia pertinebat, minimè accipiant. Et
Sylvanum Calaguritanum Epifcopum, non fo-
lum quod fine Metropolitica auctoritate, fed et-
iam fine Cæfar - Auguftani Epifcopi confenfu
novum in ejus Dioecefi Epifcopatum erexiffet,
apud Hilarum Pontificem graviter accufavit A-
fcanius Metropolita Tarraconenfis. Et de qui-
bufdam, quos ad Wambe Regis violentiam fine
Ordinariorum affenfu erexerat, novis Epifco-
patibus Stephanus Emeritenfis Metropolita à
duodecima Toletana Synodo veniam fupplici-
ter rogans, impetravit caffari fuum factum, ac
deinceps fervari laudatos Africanos Canones .
Eandem effe Nicænorum, Sardicenfium, Lao-
dicenfium, ac Taurinenfium Canonum fenten-
tiam laudata Synodus oftendit. Et Dunenfem
Epifcopatum, quem de Sigeberti Regis confen-
fu erexerat in Carnutenfi Dioecefi fine Pappoli
Epifcopi licentia Ægidius Metropolita Remen-
fis, ad ejufdem Pappoli interceffionem exftinxit
quarta Synodus Parifienfis. Rei fucceffum mul- Lib. 7.
tis exponit in Francorum Hiftoria Sanctus Gre. C.17.
gorius Epifcopus Turonenfis, Addit etiam Ari-
fitenfem, ab eodem Rege erectum, Epifcopa-
tum, fuiffe exftinctum ad preces Dalmatii Epi-
fcopi Ruthenenfis. Ventanæ item civitatis Epi-
fcopatum, quem invito Agilberto Dorcincano
Epifcopo erexerat Cenvvalch Occidentalium in Lib. 3.
Anglia Saxonum Rex, à Theodoro Cantuarien- C. 7.
fi Archiepifcopo fuiffe fynodaliter caffatum af-
firmat in Anglorum Hiftoria venerabilis Beda.
Quomodo Sanctus Imperator Henricus Bamber-
genfem Epifcopatum fine Henrici Herbipolenfis
Epifcopi affenfu nec erexerit, nec erigere po-
tuerit, multis refert ejus vita publicata per Ja-

Lo S. C. S.

C.14.15.

« VorigeDoorgaan »