vit non ftatim dimifit, aut cognofcens non dimiferit Aut qui uxo-
rem alterius rapuit, feu rapuerit, vel qui fuam uxorem fine judicio
Epifcopali dimittens aliam duxit vel duxerit donec fe fructuofæ tra-
dat pœnitentiæ, à Corpore & Sanguine Domini noftri Jesu Christi,
& à liminibus Ecclefiæ fe exclufum & alienatum, & omnimodis
ficut putridum membrum à fano corpore præcifum gladio fpiritus,
quod eft Verbum Dei, agnofcat.

SCHOL 10 N.

Omniabat Remenfem

Mnia hæc vitia expofui fuprà ad Sancti Leo-
nis noni Remenfem Synodum. Et adhuc

graffabantur in Gallia. Hinc iterùm debuere
damnari. Quòd porrò excommunicatus olim ab
Ecclefiæ liminibus fuerit exclufus, ideoque
ipfam intrare non potuerit, fuo loco oftende-

tur.

Lib. 4.

CANON

X.

Uicumque Monafticæ Religionis defertor inventus fuerit, à Regno Dei, & à confortio Chriftianorum, ficut Apoftata excludatur & alienus exiftat donec refipifcens dignè poeniteat. Similiter qui ejufmodi dignè pœnitentes recipere noluerit, tertiò admonitus, fi non acquieverit, à communione fratrum fufpendatur, five fit Abbas, five Abbatiffa, donec acquiefcat.

SCHOLI ON.

Principi Apoftolorum Dominus confuluit converfo pec-
catori non tantùm dimittendum fepties, fed ufque
Septuagies fepties. Affirmat quartam ac etiam
ulteriorem Apoftatæ receptionem non prohiberi
à laudata Regula, fed Abbatibus dumtaxat non
imperari. Ex eadem ad Lotharium Imperato-
rem, qui Monachum Apoftatam, non tantum

>

Ep. 57.

Onachi Apoftafiam effe facinus & tempo.
rali apud homines & æterna apud Deum
excommunicatione digniffimum, eft abundè
oftenfum in fuperioribus. Quàm circà hujus Sy-
nodi tempora graffatum fuerit, ideoque Cano-recipi in Monafterium, fed etiam Secretarii
nis frono habuerit opus, docet Ditmarus Mer-
feburgenfis Epifcopus. Docet plures profeffio-
nem fuam de fubftantiali vitio per falfos teftes
conviciffe, atque ita apud homines exfufflaffe.
Solos dignè pœnitentes recipi mandat Canon.
Loquitur enim juxta Sancti Benedicti, quæ
tunc ferè fola vigebat apud Latinos, Regula:
Frater, qui proprio vitio egreditur de Monafterio,
fireverti voluerit, fpondeat priùs omnem emendatio-
nem vitii, pro quo egreffus eft, & fic in ultimo gra-
du recipiatur, ut ex hoc ejus humilitas comprobetur.
Cap. 29. Quòd fi denuò exierit, ufque tertiò ita recipiatur,
jam pofteà fciens omnem fibi reverfionis aditum de-
negari. Exponit in litteris ad Goffredum Abba-
tem Vindocinenfem Sanctus Ivo Carnutenfis
Epifcopus: De fratre illo, qui ter à vobis fugiens
fecundùm Conftitutionem Monaftice Regulæ ter fufce-
ptus fuerat, & nunc quarta vice averfus fugerat,
&item converfus & reverfus fepulturam cumfra-
tribus per mifericordiam obtinuerat, mihi fatis pla-
cet, quia fuperexaltat mifericordia judicium, &

officio reddi poftularat, refcripfit Sanctus Lupus
Abbas Ferrarienfis: Quod Sacra veftra fignifica- Ep. 108.
bant ut refumpto habitu in officio condendarum
Epiftolarum perfeveraret nec vos decebat, &
nobis confentire erat impoffibile. Quoniam Propofi
tum noftrum vix mediocriter intra claufira Monafterii
cuftoditur, nedum inter tumultus mundanos à quo-
libet, præfertim non fatis cauto, valeat adimpleri.
Recepit Apoftatam, verùm officio reddi non
poffe addidit, quod Regula mandet iftiufmodi
receptos detrudi in gradum & locum ultimum,
atque ipforum humilitatem & pœnitentiam ita
probari. Et hinc pro cognato fuo Guilielmo,
fecundùm ordinis difciplinam recepto Apoftata,
ad ejus Abbatem fcripfit Stephanus Tornacenfis
Epifcopus: Rogamus vos, ut pro amore Domini

noftro illum revocetis, & animam ejus ab amaritudine eripientes, affignetis ei ftallum in Choro, fedem in Capitulo, locum in Refectorio, & nos, cum ad vos venerimus offenfam ejus & culpam faciemus regulariter emendari. Quòd folos pœnitentes,

Ep. 230

Ep. 25.

nitentes, ac emendationem fpondentes Apofta- |, rapi juffit ad Monafterii carcerem, atque ità in
tas recipi mandent & præfens Canon & Sancti
Benedicti Regula, fundamentum habet à Sancto
Ambrofio in litteris ad Ecclefiam Vercellenfem,
fcribente de Sarmatione ac Barbatiano, fui
Monafterii Apoftatis, & fequacibus Hærefiar-
cha Joviniani: Hic pofiti jejunabant, intra Mona-
fterium continebantur. Nullus erat luxuriæ locus,
interdicta ludibriofæ difputationis licentia. Hoc de
licati non potuerunt ferre. Abierunt. Deindè volen
tes redire, non funt recepti. Pleraque enim audie-
ram, quæ deberent caveri. Monueram, nihil pro-
feci. Verùm Magnus Gregorius fuit alterius fen-
tentiæ. Apoftatas non folùm recipi pœnitentes,
fed impœnitentes etiam quæri, & violenta manu

ipfis pœnitentiam per vexationes excitari. Plura
in ejus Epiftolis exftant iftiufmodi exempla. Et
eandem Regulam hodiè cuftodit omnis Latina
Ecclefia Servari etiam à Græcis demonftrat
tercius Canon illius Synodi, quam in San-
&torum Apoftolorum Ecclefia celebravit Photius
Patriarcha Conftantinopolitanus. Videnda funt
Scholia Theodori Balfamonis. Quod verò circa
præfentis Synodi tempora quidam Abbates negli
gerent fuos Apoftatas, ac etiam pœnitentes reci-
pere nollent, lucet ex laudati Ivonis epiftola ad Ep. 160.
Odonem Abbatem Gemeticenfem. Hinc pofte
rior hujus Canonis pars fuit neceffaria,

જ

ALEXANDRI IL

PONTIFICIS
CONCILIU M

ROMANUM.

cellenfi Epifcopis, ipfa die Feftivitatis Apoftolorum
Simonis & Jude, in Papam eligi faciunt. Lau-
datus Defiderius fuit Caffinenfium Abbas, ad
Sanctam Cæciliam Cardinalis Presbyter, Princeps
autem ille fait Robertus Guifcardus utriufque
Siciliæ Dux, qui Papalem à Cardinalibus Epi-
fcopis probatam electio nem tutari Nicolao Pon
tifici defuncto jurarat.

Icolaus fecundus Pontifex obiit fine fua auctoritate gefta fuiffe: Cadaloumque Paranno Domini millefimo fexa-menfem Epifcopum à Placentino dumtaxat & Ver- L. 3. C 20. gefimo primo, fcribitque Her mannus Contractus: Roma Nicolao Papa defuncto, Romani coronam & alia munera Henrico quarto Germaniæ Regi tranf miferunt, eumque pro eligendo fummo Pontifice interpellaverunt. Qui ad fe convocatis omnibus Italiæ Epifcopis, generalique conventu Bafileæ habito, eadem impofita Corona Patritius Romanus appella tus eft. Deindè cum communi confilio omnium Parmenfem Epifcopum Cadaloum fummæ Romanæ Ec clefie elegit Pontificem. Interim dum hæc aguntur,, Anfelmus Epifcopus de Luca, quibufdam Romanis faventibus, Apoftolicam Sedem fibi ufurpavit. Re-rofi, auctore Guiberto Parmenfi, Regis Cancella

Romanæ feditioni acceffit & alia Longobardica, de qua in antiquis Romanorum Pontificum Geftis Nicolaus Arragonenfis: Cùm in urbe Romana bæc agerentur, Longobardorum Epifcopt tam Simoniaci & incontinentes, quàm alii facino

rio, convenerunt in unum, & confimilium Clerico-
rum multitudinem congregata communiter flatuerunt,
ut aliundè non deberent Papam recipere, quam ex
Paradifo Italia, ità Longobardiam nominabant,
&talem perfonam, quæ infirmitatibus eorum com-
pateretur, & condefcenderet. Hoc eft, qui illis
uxores permitteret & Simoniam. Et quia hæc
crimina acerrimè damnarat Nicolaus Pontifex,
omnia ejus Decreta fuiffe à factiofis illis circum-
ducta, caffata atque damnata, difertè affirmat
in fua contra Regium Advocatum difputatione
Sanctus Petrus Damiani. Addit fuiffe coopera
tos etiam quofdam Germaniæ Epifcopos. Per-

gi fuo Henrico favit Hermannus, ideoque labitus in duobus. Primò, quòd Anfelmus Lucenfis Epifcopus, feu ex Anfelmo Alexander fecundus Pontifex Apoftolicam Sedem ufurparit. Legitimè enim juxta laudatum fupra Nicolai fecun-" di Decretum fuit electus. Secundus error eft, quòd fit electus poft Cadaloum. Quòd enim viginti feptem diebus ante ipfum electus fuerit, rectè advertit in Catholica Concordantia Nicolaus L.3. c.3. Cardinalis Cufanus. Nec Romæ, fed Florentiæ mortuus eft Nicolaus fecundus. Veriora fcribit in Caffinenfis Monafterii Chronico Leo Hoftienfis Epifcopus: Defuncto Apoftolico Florentiæ, cum ingens inter Romanos feditio de ordinando Pontificegit laudatus Nicolaus Arragonenfis: Quo facto, oriri cœpiffet, Hildebrandus Archidiaconus, babito confilio cum Cardinalibus nobilibufque Romanis, ne diffenfio increfceret, Anfelmum Lucenfem Epifcopum poft menfes fermè tres in Pontificem eligunt, Alexandrumque vocart decernunt, noftro Defiderio cum Principe Romam proficifcente. Quod cùm Imperatrix audiffet unà cum filio tulere graviter hæc

aliquos ex ipfis ad Imperatricem ultra montes mifes
runt, qui ejus animum quibufdam verò fimilibus
figmentis allicerent, & fibi propitiam facerent. Ve-
nientes autem ad eam fuggefferunt, quòd ejus filius
ita in honorem Patritiatus deberet fuccedere, ficut
in Regia dignitate, Prætereà impudenter affere
bant, quod Nicolaus Papa ftatuerat Decretis fuis,
quòd

quòd nullus deinceps baberetur Romanus Epifcopus,eft. Quid ergò mali Romana fecit Ecclefia, fi filio

nifi priùs à Cardinalibus eligeretur, cui pofteà accederet confenfus Regis. Revera impudenter Quid enim impudentius, quam ea ipfa, quæ circumduxifti & damnafti, Decreta in tuæ audacia patrocinium advocare?

fuo, cum adhuc impubes effet, cùm adhuc tutoris
egeret, ipfa tutoris officium fubiit, & jus quod illi
competebat implevit? Quis enim nefciat, quia Sa-
cerdotem eligere puer ignorat? Puer impubes erat
tunc Henricus quartus fub tutela matris Agne-

Hæc igitur conjunctæ factiones Alexandri ele-tis, ideoque Papalis electionis confirmationem &tionem accufarunt de multis. Primò, quòd fa&ta effet per cooperationem Nortmannorum, hoftium Romani Imperii. Ita lucet ex Cardinalis Bennonis in Gregorium feptimum calumniis . Secundò, quod facta effet per Simoniam. Ita videbis ex mox adducendis teftimoniis Matthæi Parifientis & Sigeberti Gemblacenfis. Tertiò, quòd Regius affenfus non fuiffet poftulatus, & fine ipfo Alexander effet confecratus in Pontificem. Repugnare id dixerunt non folùm nuperis Nicolai fecundi Decretis, fed etiam perpetuæ Romani Imperii ac Apoftolicæ Sedis confuetudini, nullum huc ufque admittentis Pontificem, nifi à Romano Patritio approbatum. Porrò Henricum Regem, licèt necdum Auguftum, jam tamen omninò effe Romanum Patritium. Et in hujus dignitatis profeffionem miferunt illi Patritialem Coronam. Quin & ille edixit Regii juris violationem effe ludiciffimam, & ab ipfo etiam Alexandro agnofci fic probavit memo ratus Cardinalis Benno: Ubi Alexander intellexit fe dolis & arte ab Hildebrando & inimicis Imperatoris electum &inthronizatum, die quodam cum inter Miffarum folemnia fermonem baberet ad populum, prædicavit, fe nolle federe in Sede Apoftolica abfque licentia gratia Imperatoris. Et publicè dixit, fe litteras bujus rei gratia miffurum ipfi Imperatori. Ob quæ verba garric ipfum poft peractam Miffam fuiffe a lapis ab Hildebrando percuffum. Ex his ergò caufis præfati factiofi ab adolefcente Prin. cipe & ejus matre poftularunt ejici Alexandrum, & novum eligi Pontificem, & de facto elegerunt Cadaloum Parmenfem Epifcopum, fuggeftum & commendatum à Guitberto Regis Cancellario, homine Parmenfi. Ipfum elegerunt foli Placentinus & Vercellenfis Epifcopi, fœdiffimè & notoriè criminofi, deduxerunt Romam cum armato milite, Romani populi focem corruperunt pecuniis, atque ita Idolum fuum in Sancti Petri thronum intruferunt.

ad neutrum ifta vice spectaffe fuftinuit laudatus
Petrus Damiani. Fatetur & Civilia & Eccle
fiaftica negotia tractari in Palatio, verùm hæc
uti non per puerum, ita nec per fœminam tra-
ctari poffe, quoad ifta Romanam Ecclefiam
effe Romani Regis tutricem, ideoque ab illa fo
la Papalem electionem debuiffe confirmari. Ad-
dit & aliam caufam: Tunc quando Pontificem Ro-
mana fibi præfecit Ecclefia, tantæ fimultatis fomes
in feditionem Cives accenderat, tantus livor
odium tumultuantis populi corda turbaverat, ut de
tam longinquis terrarum fpatiis nequaquam possemus
Regie Clementiæ præftolari oraculum. Nifi enim
quantocius ordinaretur Antiftes, perniciofus in po-
pulo gladius mutuis vulneribus defæviret, & non
parva Romanorum Civium ftrages fieret. Et infrà:
Gloriofo Regi, nobis eligendo Pontificem, abfit ut
nos intuliffemus injuriam, cum ad hoc nos neceffitas
impulerit, non rapina. Ad hoc, inquam, nos in-
vitos attraxit imminens periculum civilis belli, non
lædendi vel minuendi livor Imperii. Ex tanta cau-
fa affeverat, licèt iftud in Decreto fuo Nicolaus
fecundus difertè non exprefferit, electum Pon-
tificem fine facra Principis juffione potuiffe con-
fecrari. Et fanè Pelagium primum, quòd Roma
obfideretur à Longobardis, ita fuiffe confecra-
tum teftatur liber Pontificalis. Tertium Petri
Damiani Refponfum dixit omnia Nicolai fecun-
di Decreta à factiofis fuiffe circumducta & dam-
nata, ideoque ad datum per ipfa Regii affenfus
jus non poffe ab iifdem proclamari. Quòd ipfum
Sancto Annoni Colonienfi Archiepifcopo, Hen-
rici Regis ad Alexandrum Pontificem Legato
infigniter oftendit in antiquis Romanorum Pon-
tificum apud Nicolaum Arragonenfem Geftis
Cardinalis Hildebrandus. Addidit Petrus Ale-
xandrum non ex Romano Clero, fed ex Palatio
fuiffe electum, ideoque de Regio affenfu nemi-
nem dubitaffe.

Cur Romanus populus in Pontificis electione
olim fuerit ufque ad mutuas in Ecclefia codes
quandoque tumultuatus, habes apud Ammia-
num Marcellinum. Regiæ Majeftati etiam quo.
ad externam potentiam & fplendorem Epifcopa-
tus ifte fuit femper æqualis. Jam dictos tumul-
tus fecerunt Hugo Blancus Cardinalis Sancti
Clementis, Placentinus & Vercellenfis Epifco-
pi, Abbas Monafterii ad Clivum Scauri, Gui-
bertus Cancellarius, & Gerardus Comes Gale-
fienfis. Hi Romanum populum induxerunt ad

Verùm de Nortmannis quæfita calumnia eft adeò frivola ut ipfe contra Sanctum Petrum Dainiani difputans Regius Advocatus nullam omninò fecerit ejus mentionem. Non ad eligendum, fed ad factam electionem contra violentias tutandam Dux Nortmannorum fuit advocatus. Dicto autem Advocato, alleganti jus Regium & datam ipfi à Nicolao fecundo confirmationem, laudatus Damiani reddidit tria peremptotia Refponfa. Primum eft: Privilegium invictiffimo Regi noftro ipfi quoque defendimus, & ut fem.Regi Henrico mittenda Patritiatus infignia, hi per plenum illibatumque poffideat, vehementer optamus. Porrò autem Romana Ecclefia multò nobiliùs atque fublimiùs, quàm mater carnis, mater eft Regis. Illa fiquidem peperit ut per traducem revertatur in pulverem, ifta genuit ut Chrifti, fine fine regnan tis efficiat cohæredem. Et cuncti liquidò novimus quia Rex, licet egregia indolis, tamen adhuc puer

perfuaferunt in Alexandri confecratione læfum
effe jus Regium, Regem puerum & optimam
ejus matrem circumfcripferunt, atque ita horren-
do fchifmate arietarunt totam Ecclefiam. Et
hæc exiftimatur fuiffe una ex caufis, ob quas
Domina Agnes abdicarit filii tutelam, tranftule-
ritque in Sanctum Annonem Archiepifcopum

Abb. 25.

A. 1067.

Lib.3.
Ep. 4.

Lib. I. Ep. 10.

Lib. 1.
Ep. 22.

Sede Apoftolica impetravit. Fuit & infignis Colonienfem. Quidquid fit, Conventum OsboSimoniacus, vendens omnes Præbendas & Parienfem indixit laudatus Anno, cùm Regio Adrochias Civitatis & Dioecefis Parmenfis. Addit vocato ibidem de Regio jure difputavit Sanctus in fcriptis ad ipfum litteris Petrus: In multis tibi Ep. 20: Petrus Damiani, Palatio placuit ipfius victoria, Romana pepercit Ecclefia, frequenter à te legitimi atque ita indicta fuit Mantuana Synodus, de rigoris cohibuit disciplinam, adeò ut afferant qui se qua Chronicon Monafterii Laurishamenfis: Orto in Romana Ecclefia Schifmate, fecutoque ex ftudiis interfuisse fatentur, quod in tribus jam Conciliis Synodalibus, Papienfi fcilicet, Mantuano, & Florenpartium ufque ad fanguinem certamine pro electione tino, perfpicua damnationis in te fententia claruit duorum Pontificum, ad reformandam Ecclefiæ pacem & unitatem Anno Archiepifcopus & Godefridus ubique tamen Sedes Apoftolica maternæ pietatis affedu tibi clementer indulfit. Et in litteris ad AgneLotharingia Dux à latere Regis, rogatus Ecclefie tem Imperatricem : Cadalous millies anathematiza- Lib. 7. diriguntur, atque indicto Mantue Conventu, autus, dum pro venaliter acquirenda Romana Ecclefia Ep.5. ditis utriufque part is allegationibus, utrifque etiam infinitas per populos fpargit pecunias, corda bomiEledis præfentibus, Canonica fententia Alexander num per avaritiam in æris fpeciem velut in fanguiin Sede Apoflolica confirmatur. Et Matthæus Parifienfis: Duobus Rome, Alexandro & Cadelo, de nem vertit. Sicque peftilentes homines, dum metalli bujus non definunt habere rubedinem, fplendor Papatu contendentibus, Mantuæ Synodus colligitur, Quod & mediante Annone Colonienfi Archiepifcopo, Ale- Ecclefiæ quodammodo vertitur in cruorem. enim non folius Parmenfis, fed etiam Romanæ xander, cum fe de Simonia purgaffet, in Sede ApoEcclefiæ ærarium atque thefaurum penitùs effuftolica ftatuitur, & Cadelus expellitur, Simoniacus comprobatus. Eadem verba habet ad eundem derit peffimus Simon, habes in litteris ad ipfum, & in litteris ad memoratum Henricum Ravenannum Sigebertus Gemblacenfis. At Synodum hanc fuiffe anno iftius fæculi fexagefimo quar- natem. Et in litteris ad Cunibertum Taurinento factam, rectius affirmat Hermannus Con- fem Epifcopum Clerici uxorati Nicolaitæ vocan- Ep. 204 tractus. Facta fuit ad tumidum Cadaloum, qui tur, quoniam à quodam Nicolao, qui hanc dogmalicet Roma expulfus, & à toto mundo derifus, tizavit hærefim, hujufmodi vocabulum fortiuntur. Sed nunc accedit Papatum deponere nolebat, conterendum tanut hoc infigne vocabulum novum, fi prævaleat dem & compefcendum. Verùm fine fructu. ut Lib. 4 accipiat incrementum qui bactenus dicti funt Nicolaita amodo vocen- Ep. 3. Etenim in Bibliotheca Vaticana habet antiquus Cenfuum liber: Cadalous, etfi per contu tur & Cadaloite. Sperant enim, quia fi Cada meliam repulfus, tamen quoad vixit, à jure fuo lous, qui ad hoc gehennaliter afluat, univerfali non cedebat, Alexandro femper derogans, adul Ecclefie Antichrifti vice præfederit, ad eorum voterumque Ecclefiæ Dei & Pfeudoapoftolum appel- tum luxuriæ fræna laxabit. Hujufmodi enim lans. Miffas quoque feorfim celebrans, ordinationes novos Canones impurus homo fuis fequacibus facere, & fua per Ecclefias Decreta & Epiftolas promittebat. Quòd & Simoniam in Gallia fovemore Sedis Apoftolicæ deftinare non defifiebat. rit, habes in litteris Alexandrini Pontificis ad Etiam per feditioforum arma recuperare Papa- Guilielmum Archiepifcopum Remensem. Et Epift. 6. tum tunc conatus eft, fcribitque de illo in lau- carnis & Simoniæ vitium tunc graffabatur prædatis Actis Nicolaus Arragonenfis: Cadalous poft fertim in Longobardia. Hinc ejus Epifcopi cafpaucos dies ex Divino judicio pessimam mortem farant omnia Nicolai Pontificis Decreta, ediincurrit. Verùm hæc omnia non contigerunt xerant deinceps non eligendum Pontificem nifi ex fuo Italiæ paradifo, atque ità Placentinus & Vercellenfis elegerunt hunc Parmenfem, aptum qui ipforum infirmitatibus compateretur. Hoc igitur fchifma omnem, à Leone nono & ejus fuccefforibus colligi cœptam, Ecclefiæ difcipli

1

uno anno.

Qui autem fuerint Cadaloi mores & fines, exponit variis in locis Sanctus Petrus Damiani. Ipfum fuiffe hominem ftolidum, defidem, nullius ingenii, fcribit in litteris ad Henricum Archiepifcopum Ravennatem. In litteris ad Ale-nam denuò diffipavit, compulitque Alexan

xandrum Pontificem affirmat fuiffe despicabilis
perfone minchionem. Ambitiofæ & turbulentæ
fuperbiæ fpiritus folet in ejufmodi cordibus do-
minari. Ex ipfo Cadalous, licet Provincialis
dumtaxat oppiduli Epifcopus, deportandæ ante
fe argentea crucis privilegium ambivit, & à

drum ad Synodum, in qua aliud non ageret, quàm Nicolai fecundi Canones innovare. Quare non iftos fingulos, fed folos novum aliquid addentes hic exponemus. Acta fuit Synodus anno Domini millefimo fexagefimo tertio, dum Cadaloi infania adhuc ebulliret.

CANON