Lib. 4. Epift. 11. tes Narbonenfis Provincia: Clemens quintus etiam fecit, quod de Parifienfi Sancti Victoris Porrò de fanctæ Mariæ Cella Roiffredus Comes fecerat, quod de Sancti Judoci Cella factum fuiffe à Comite Rhodigno queritur apud Carolum Calvum Regem Sanctus Lupus Abbas Ferrarienfis Cellam Sancti Judoci, quam Pater ve fter nobis conceffit, per fubreptionem Rhodingus à vobis obtinuit. Quod enim olim Reges non dum. taxat Cellas, fed & Abbatias poffiderent tamquam alodiales proprietates, fuifque etiam militibus darent, aut etiam venderent, omni Ecclefiafticæ antiquitatis perito eft manifeftum. Et hinc Roiffredus Comes de fancte Marie Cella | mo Francorum Rege fcribit magnum Belgii Chronicon In Domum vel Monafterium Sancti Victoris Parifienfis, quæ erat Prioratus nigrorum Monachorum Sancti Victoris de Maffilia, ejectis prær didis Monachis adductus eft Conventus Regularium de Sando Rufo de Valentia, per Magiftrum Hugonem qui dictus eft de Sandlo Victore, & Regis Francie auctoritate. Roiffredus, licèt alterius Regulæ Monachos non intruferit, Cellam tamen à Sancti Vincentii Abbatia abfcidit ac emancipavit, erexitque in Abbatiam. Commifit dupli cem exceffum. Primò, alienam Cellam inva fit. Deindè, ipfam emancipavit. Nam & in alodiali Cella hoc non poterat. Privativè fpectabat ad Abbatem, aut certè ad Sedem Apoftoli cam. Hinc in ipfum, Albertum Monachum ac ipfam Cellam à Sancto Leone nono datum judicium Nicolaus fecundus hac in Synodo confirmavit. CONCI ANDEGAVENSE CELEBRATUM A STEPHANO Romanæ Ecclefiæ Presbytero NICOLAI SECUNDI PER GALLIAS LEGAT O. , B Incarnatione Domini noftri Jefu Chrifti, anno millefimo fexagefimo indictione decima tertia, Kalendis Martii, Luna decima tertia, quarta feria, præfidente Stephano Catholicæ urbis Romæ Cardinali Presbytero, & Apoftolicæ Sedis Vicario, in Bafilica Sancti Mauritii, Sociorumque ejus, fancta Synodus, quæ ex Præcepto Domini noftri beatiffimi Summi Pontificis & univerfalis Pape Nicolai, Turonis, quæ eft Metropolis Galliæ convenit, propofitis Sacrofanctis Evangeliis, & præmiffis ad Deum intentiffimè precibus, diligenti confideratione retractatis iis, in quibus Ecclefiarum ftatus in toto penè orbe, & maximè in Galliis vacillare & peffumdari videbatur , quæ breviter infrà placuit annecti condigna follicitudine defini vit. convolutabantur. Atque ideò oportet bærefes effe, inquit Apoftolus, ut qui probati funt, manifefti fant. Pænam etenim peccati esse hærefim, unanimi confenfione afferunt fancti Patres. Tantis malis ut occurreret fummus Ecclefiæ Paftor Nicolaus, Concilium, vices illius gerente in Galliis Stephano Cardinali, voluit celebrari. Videtur indictum in Turonenfem Metropolim, verùm ob necdum fecuram Berengarii caufam fuiffe translatum in civitatem Andegavenfem. Et quia erroris non meminit, creditur ille à fua apud Nicolaum Pontificem profeffione ufque tunc non refiliiffe. SA CANON N I An&ti Spiritus auctoritate, ut credimus in Chalcedonenfi Synodo fententia de Simoniacis probata fic ab omnibus obfervetur, quatenùs quicumque deinceps pecunia, aut aliqua inconveniente conventione fæculari, aut quolibet modo contra Canonicam Cenfuram, Epifcopatum, aut Abbatiam, aut Archidiaconatum, feu Archipresbyteratum, aut aliquam dignitatem Ecclefiafticam five aliquem gradum, vel Ministerium, vel beneficium, quod non nifi Clericos habere Sanctorum Patrum fancivit auctoritas, dare vel accipere quolibet modo Canonibus contrario tentaverit, & dans à proprio decidat gradu & dignitate, & accipiens Minifterium feu beneficium malè ufurpatum numquam recuperaturus amittat, L SCHOLI O N. Icèt è Chalcedonenfibus Canonibus nullum confirmarit,& quofdam difertè circumduxerit atque damnarit Magnus Leo Pontifex, hunc tamen adversùs Simoniacos tandem admifit Magnus Gregorius, ejufque judicium Romana Ecclefia conftanter eft huc ufque fecuta. Quod ipfum fequitur & præfens Canon, Hine addit illum à fe credi Sancti Spiritus auctoritate probatum. Hæc verba : Quod non nifi Clericos habere Sandorum Patrum fancivit aucloritas, exiftimo addita propter Officium Ecclefiaftici Defenforis feu Advocati. Prior folis Clericis, pofterior difciplina ipfum permifit etiam Laicis. Hinc ejus nundinationem, licet de crimine, non tamen de Simonia credo hic damnari. Quod locum non habet in Romana, aut quavis alia, Defenforibus cuftodiente antiquam dignitatem, Ecclefia. Gallicana femper dilexit antiquos Canones, & ex ipfis per Apoftolicam Sedem aut Provinciarum Synodos deprompta Decreta: Hinc Simoniacis à Nicolao Pontifice inflictas poenas apud Gallos promulgaturus ac executurus Cardinalis Stephanus, demonftrandum duxit ipfas hauftas ex antiquo fonte, ideoque laudavit Canonem Chalcedonenfem. Nam & ipfo adver sùm Galliæ Simoniacos olim ufus fuerat Magnus Gregorius. Porrò Archidiaconum Archipresbytero anteponi eft antiquiflima omnium Ecclefiarum con fuetudo. Ipfam aliqui probant ex Sancti Eulogii libris, in Photii Bibliotheca exftantibus, adversùm Novatianenfes: Eulogius refert NovatiaFol. 182. num, Cornelio Pontifice, Romanæ Ecclefiæ effe creatum Archidiaconum, ad quem ipfum Pontificium, pro ejus temporis more, decedente è vita Pontifice, deferebatur. Archidiaconum enim fuccedere Summo Sacerdotio ftatutum erat. Verùm hunc fuperbia laborantem Cornelius, & in fuam mortem imminentem cùm cognoviffet, Presbyterum ordinat, omnes fic illi fpes ad fupremam Cathedram perveniendi 180. , præcidens. Lucidè affirmat Archidiaconatum apud Romanos fuiffe primum ab Epifcopo gradum, omni Presbyterorum dignitate fuperiorem. Verùm ex quo fonte hæc Eulogius acceperit, ignoro. Certum eft falli. Certum eft Novatianum non Archidiaconum, fed Romana Ecclefiæ fuiffe Presbyterum, non fub Cornelio, fed fub Anteceffore Fabiano. Certum eft de Archidiaconi in Pontificatum fucceffione nullum iftic exftitiffe Inftitutum aut legem. Quocircà firmior fumitur probatio ex Arabicis. Canonibus, quos uti certum eft non effe Nicenos, ita certum eft effe antiquos. Canon quinquagefimus feptimus in folemni Ecclefiæ confeffu primum Epifcopo, fecundum Archidiacono, tertium, Chorepifcopo, quartum locum dat Archipresbytero, & adjungit caufam : Archidiaconus eft loco Epifcopi, & præeft omnibus que ad orationem Ecclefiam pertinent. Archipresbyterum non nifi abfente Epifcopo donat primo loco. Canon quinquagefimus octavus Archidiaconum & Chorepifcopum affirmat effe duas Epifcopi alas, illum non folummodò in Ecclefia, fed in omni loco mandat effe dextrum, hunc finiftrum. Nec refert quod Archidiaconum Chorepifcopo ac Archipresbytero quandoque poftponant iidem Canones. Tunc enim ipforum ordinem ex confecrationis charactere attendunt, non ex gradu dignitatis. Confonat in Sancti Ezechielis Commentario Sanctus Hieronymus; fcribens de cun&tis generaliter Diaconis: Igno- Cap. 48, rant humilitatem fiatus fui, ultra Sacerdotes, eft, Presbyteros intumefcunt, & dignitatem non merito, fed divitiis æftimant. Et pergit de Archidiacono Certè qui primus fuerit Miniftrorum, quia per fingula concionatur in populos, & à Pontificis latere non recedit, injuriam putat fi Presbyter ordinetur. Et non meminit menfarum & viduarum Minifter in obfequium fe & Minifterium non folùm Sa» cerdotum, fed & viduarum & pauperum delegatum. Quòd cuncti, Romani præfertim, Diaconi, non ordine & charactere, fed dignitate fe Presby teris anteferrent, pluribus oftendit & carpit Sans &us boc Qu. 101. Ep. 57. Lib. 20 Ep. 15. Lib. 1. &us Hieronymus in Epiftola ad Evagrium. Con-Hinc enim ad Lucium Pelufii Archidiaconum fcribit Ifidorus Pelufiota: Si venerandi Altaris Eliberina item & Ancyrana, necnon quædam Sancti Cypriani Epiftolæ, quarum genuinum fenfum in erudito de Pœnitentia opere infigniter exponit Joannes Morinus. Et quòd Archidiaconi in Presbyteros confecrari noluerint, ac per talem confecrationem fub honoris fuco fe degradari frequenter quefti fuerint, demonftrat Ætius Conftantinopolitanus, & Honoratus Archidiaconus Salonitanus. Etenim adversùs iftiufmodi degradationem ille Anatolium ad Magni Leonis Pape, hic Natalem fuum Epifcopum provocavit ad Tribunal Magni Gregorii. Quod nempè omnibus Presbyteris effent loco & dignitate majores. Eruditè hæc elucidat in litteris ad Richardum Londinenfem Epifcopum Petrus Ep. 123. Blefenfis: Simplices Diaconi, urgente neceffitatis vel utilitatis inftantia, juxta Carthaginenfe Concilium ad eminentiores ordines poffunt cogi; fed quòd ad boc de jure arctari poffit Archidiaconus numquam legi. Imò è diverfo Beatus Gregorius præctpiendo decrevit Natalem Epifcopum Salonitane Ecclefiæ & ufu & bonore pallii deflitui, quia Honoratum ejufdem Ecclefiæ Archidiaconum invitum fecerat in Presbyterum ordinari. Et adjungit caufam : Dignitatis turbato ordine Archidiaconi hodiè Sacerdotibus præeminent, & in eos vim & poteftatem fuæ jurifdictionis exercent. Eapropter Archidiaconum in Presbyterum promoveri non eft honorem ejus augeri, fed minui. Ex hifce principiis laudatus Scriptor ex Bathonienfi Archidiacono numquam voluit in Presbyterum confecrari. Archidiaconi ante Presbyteros præcedentiam fateor effe turbatum dignitatis Ordinem, at nego effe, aut tunc fuiffe hodiernum. Nam & antiquus dignitatum & Officiorum in magna Conftantinopolitana Ecclefia Catalogus tres dignitatum & Officiorum quinarios præponit Protopapæ feu Archipresbytero, quos certum eft olim fuiffe dumtaxat Diaconos. Uti Romæ Cardinales Diaconi Epifcopos, ita Conftantinopoli quindecim ifti Diaconi præcedebant Presbyteros: Præfertim quinque priores, quos à fingulari aureæ crucis ornamento vocabant Crucigeros. Et quin olim omnes iftos antecefferit Magnus Archidiaconus, non eft dubitandum. Quem morem viguiffe etiam in Conftantino Ep. 57. gnus, de Andrea, quem Eutychianæ Hærefeos Que omnia dudum viguiffe etiam in Latina Lib. 6. cap. 20. obfervant, reperias. Hæc rerum humanarum condi- fenfi. Confonat in. litteris ad Ludifredum Cor-1 dubenfem Epifcopum Sanctus Ifidorus Hifpalenfis Archiepifcopus: Archipresbyter fe effe fub Archidiacono, ejufque Præceptis, ficut Episcopi fui, fciat obedire. An Sancti Ifidori legitima fit ifta Epiftola, ignoro: Nec deeft ratio dubitandi. Eam interim ipfi adfcribunt non tantùm in fuis diftinctionibus de Confecratione Gratianus, fed etiam in fuo Decreto Sanctus Jvo Carnutenfis Epifcopus. Quin & integrum, ex quo defumpta videntur laudata verba, Conftitutum producit in fuo Decreto, & primo Toletano Concilio adfcribit Burchardus Epifcopus Wormatienfis. Quare certum eft ipfum effe antiquum. Cujufcumque fit, modò eft authenticum. Etenim ipfum probavit in fuis Decretalibus, ac eidem Concilio adfcripfit Gregorius nonus. Inferuit & hanc Romani Ordinis Regulam: Primicerius fciat fe effe fub Archidiacono, ficut & Archipref-gnitatibus magnæ Ecclefiæ non recenfentur . byter, & ad ejus curam fpecialiter pertinere. Et diplomati, quod de confecrata à fe Caffinenfis Monafterii Bafilica emifit Alexander fecundus primus poft hunc, etiam ante omnes Cardinales Epifcopos, fubfcribitur Hildebrandus lifcumque Romanæ Ecclefiæ Archidiaconus. Exftat Fol. 121. diploma apud Bartholomæum Chioccarellum infertur omnibus in Divinorum Sacramentorum afCatalogo Epifcoporum Ecclefiæ Neapolitana.fumptione? Et an licet Antiftiti fuprà cos, qui Lib. r. qua Et ex his plurimùm firmatur juftitia moris, quo من Et in jure Græco-Romano Conftantinus Cabafilas Dyrrachienfis Epifcopus ac veteris Epiri Metropolita proponit has quæftiones: Archidiaconicum Officium cujus eft ordinis, & cujus gradus? Et an præeft omnibus Diaconis, quafi & ipfe Archidiaconus fit ex officiis Ecclefiafticis ? Et an pre priores ingreffi funt, nihil autem babuerunt officit, rio fcribit Theodorus Balfamon: Quomodo multi Verùm ad Panfophium nefcio cujus Ecclefiæ abufivè gradus vocantur. Eft enim propriè gradus te, & fecundam uxorem duxerit, citra ullum im- Et hinc ad præfatam quæftionem refpondit Jo annes a |