De Staten De Staten Generael der Vereenichde Nederlanden. Dele, Erentfeste, Eerfame, vrome, Lieve, getrouwe, uyt de hier nevens gaende bylage fullen V.L: connen vernemen, wat wy huyde hebben gerefolveert, ende gheftataeerr,op de poincten van Remarcques bevonden inde Rekeningen der stadt s'Hertogen-bofch, de welcke wy V:L: toe-fenden, ten fine als daer inne vermelt, waer toe ons verlatende, bevelen V: L: in Godes Heylighe protectie, inden Hage den 7.November 1657. Was geparapheert 1. de Merode, onder ftont: Ter Ordonnantie vande hoogh gemelte Heeren Staten Generael, ende was onderteeckent N. Ruyfch. ut Poin&ten Geremarqueert in d'Examinatie van Generael de Reeckeningen der Stadt s'Hertoghen-bofch. der Veree nichde Nederlanden doorgefien, overwooghen, ende rijpelijck geexamineert hebbende, de hier neffens ftaende poincten van Remarques bevonden inde Reeckeninghen der Stadt s'Hertoghen-bosch, oock daer op ghehadt het Schriftelijck pofitiff advies vande Heeren Schoock ende ander Ho: Mo: Gedeputeerden, ende de Ghecommitteerden uyt den Raet van State der voorfz.Vereenichde Nederlanden hebben naer deliberatie goet ghevonden voor den dienst ende welstant vande voorfz. Stadt te Ordonneren ende ftatueren, ghelijck ten felven eynde geordonneert ende gheftatueert wert mits defen, om in het toekomende vaft ende onverbreeckelijck gheobserveert ende onderhouden te werden, 't ghene in margine van yder vande voorschreve poincten van Remarques hier naer gbeteeckent ftaet. I. Wy hebben naergefien de Reeckeningen vanEnde wat den Boffche,van den Jaeren tot Bamiffe 1627.tot betreft het Bamiffe 1650.incluys, uyrgefondert de Rekenin 1. Point getot Bamiffe 1629.die naer alle aengewende deder Remar- voire ingevolge van de refolutien van haere Ho: ques op 't Mo: niet en hebben connen becomen. ftuck van de rekeninghen der Stadt s'Hertoghen-boffche, over het vermiffen vande Reeckeninge tot Bamisse 1629.die naer alle aengewende debvoiren niet en heeft konnen become werden, dies aengaende nemen hare Ho: Mo: Contentement geconfidereert alle de Regenten der gemelte Stadt, booft voor hooft, ende elck in't befonder, fich met folemnelen Eede aengaende het vermiffen vande voorfz. Rekeninghen hebben gheexpurgeert. H. ningen geene uytgefondert,ende ingevalle sy geene ande- IV. Dat de Rentmeefters werden gecontinueert tot acht, 10.ende meer jaren, uytwijfende het Register daer van zijnde,recht tegen die Privilegien int vo- Aengaende rige Articul geallegeert,de welcke geeludeert wer- bet vierde den met het atdancken vande Rentmeefters in de Poina 14felve op eenen tijt weder aen te nemen, welcke e- kende de lufie te abfurder is, alfoose bedanckt worden eer- verkiefinge fe oyt ghereeckent hebben. ende continuatie der Rentmeefteren,alfoo die vande Regeringe verklaren, fich na de Privilegie der ftadt gereguleert te hebben,ende fich noch daer na te fullen reguleren, ende dat de Rentmeesters naer t'expireren vant laer haerder bedieningen,maer werden bedanckt voor baere moeyteende niet voor hare gedaene Rekeningben, foo nemen haer Ho: Mo: daer in Contentement. V.. 1 Dat tegen het gemelte Privilegie van Hertogin- Op't eerfte Op het 2. Ende inde felve geremarqueert dat gemelte Rene Johanna geen vier copyen vande Rekeningen deel vant ende derde keningen niet gedaen en werden op een behoor-gemaeckt en werden, ofte nu geen Gilden zynde, 5. Point, poinct,aen- lijcken tijt, van half Jare tot half Jare, volgens gaende den het privilegie van Hertoghinne Johanna de Ao. it van't 1387. ende het tweede d'Anno 1398. oock niet doen der naer het gebruyck van meeft alle andere wel gheRekeninge policeerde Steden, van Jaere tot Jaere, maer vier, ende voor vijf, ofte meer jaeren naderhandt, uytwijfende het wien, ver- regifter vande Datum vande Reeckeningen by ons ftaen haer gemaeckt hier nevens gaende. de Rent- Dat de Rekeningen niet ghedaen, opgenomen ор drye maer alleene twee,eene voor de ftadt,en eene dient het ontfangh,of uytgeve en fullen mogen uytgelaten worden Op't achte Dat in ontfangh doorgaens uytgave ende korPoint vin- tinghe ghebracht werdt teghen ftyl van Rekeninden haer ghen ende duyfternifle. Ho. Mog. goet, dat de Rentmeefteren den ghebeelen ontfangh,fonder kortin- ghe ofte quijtscheldinge in rekeninghe fullen hebben te brenghen, ende dat fy dan de feive cortinghe oft quitfcheldinghe onder hare behoorlijcke Capittelen van uytgeef ftellen. IX. Ghelyck Dat de Capittelen niet ghevolght en werden, baer Ho. onder yeder ftellende t'gene daer onder behoort, Mo. oock maer tot groote duyfterheyt, vinden by Exemple goet vin- Tractamenten in Cappittelen van onttanck van den op het Turff ende Kaerffen, van Schenckagien, van neghende Maeltijden, van anderhande faken; niet teghenende thien- ftaende een fpeciael Cappittel van tractementen de Point, is, wederom van Schenckagien in alle voorverdat de haelde Cappittelen ende 100 in andere specien, voorschreve Rentmeefteren elcke fpecie van uytgave precifelijck onder haer Cappittel van uytgeve fullen hebben te brengen, ende dat daer op in't opnemen der Rekeninghen pun Auelijck fal moeten werden ghelet. Ende aen X. Dat noch boven dien gevonden wert een Capittel van alderhande faken,niet alleen continerende kleyne ende gheringhe poften, maer vol van notable poften, die onder een voorgaende fpeciael Capittel ghehooren, ende fpeciael vol fchenckagien. XI. Dat inde Rekeninghen en de Slacht-boecken, gaende het ghevonden werden regulen doorghefchrapt, ende elfde point ghecladt te zijn,fonder Apostillen. verstaen haer Ho. Mo.dat gheene Royeringhe ofie Del etien inde Rekeninghen ofte Slacht-boecken vande Stadt en fullen ghedaen werden fonder Apoftille. XII. Op het Dat groot verschil ghevonden werdt inden twaelfde ontfanck van Pachten van Huyfen, Landen, ende poinct, dat Viffcheryen, fonder dat inden Text, ofte by de Rent- Appoftillen daer van eenighe redenen ghegheven meefteren werden. vande ftadt by Huer ende Pachtcedullen fullen doen blijcken van den ontfangh van de Pachten vande Huyfen, Landen ende Viffcheryen,ende dat fulcx by Appoftille op de Rekenin ghen fal moeten aengheteeckent worden. Aengaende Dat niet alleen Schepenen, maer oock Ghed'exemptie sworens ende Raden haer alle eximeren van des van Sche- ftadts Acchynffen van Wijn en Bier, Contrarie penen, als uyt de ftadts Slacht boecken bevinden voor Ghefwo- de Reductie gheweeft te lijn. rens, ende Raden, inde ftadts Aechynffen van Wijn en Bier, in dit vierthiende Poinct ghementioneert, alfoo fulcx by de Regeringhe der Stadt volkomen is gheredreffeert, foo nemen baer Ho. Mo. daer aen contentement, Laftende ende bevelende, die vande voorfchreven Regeringhe, datse voorts aen in conformite van het voorschreven redres, fullen hebben te reguleren, ende dien oighens de voorfchreven Acchynfen van Wijn ende Bier, ende andere stadts laften mede te betalen, fonder haer daer van in eenigher manieren, t'fy in't gheheel, ofte ten deele t'eximeren. XV. Dat inde Cappittelen van betaelde Lijf-ren- Ende wat ten, gheen verhael ghedaen en werdt van Atte- belanght ftatien de Vita, maer alleen van Quitantien, waer het vijfop die betaelt werden. thiende Poinct, nademael die vande Regeringhe voorschreven verclaeren, dat de Quitantien vande lyf-renten werden uytghemaeckt by een Ghefworen Clercq, die fulex niet en doet, voor ende alleer hem claerlijck fy ghebleken van atteftatien de Vita, ende datter feer weynighe Lyf renten meer, tot lafte van de stadt ftaen, foo werdt het felve gheglissecrt. XVI. Dat teghen een stricte ende falutaire Refolu- Op t'feftie, al voor de Reductie vande ftadt ghenomen thiende ende naderhandt vernieuwt van gheene quytfla- point.verghen aende ftadts Pachteren te moghen doen, ftaen haer ende in-ghevalle fulcx door importuniteyt van- HoMo dat de Pachteren ghefchieden, dat in fulcken ghe- aen gheene valle de Heeren die daer inne gheconlenteert l'achiena, hebben, tot vergoedinghe uyt hebben, tot vergoedinghe uyt haer propre mid- ren eenige delen aen de stadt te doen, feer vele ende ex- quytfchelceffive quytflaghen aen de Pachteren újn ghe- dinghe en daen, dickwils fonder allegatien vande minste fullen moredenen. ghen wer den ghedaen, als naer behoorlijck ende ghenauw onderfoeck, ende dat fulex niet en fal ghefchieden als inde vergaderinghe der ghefamentlijcke Leden, in Conformite van de Ordonnantien, daer op de middelen fullen zijn verpacht, ende over Cafus daer inne ghementioneert ende anders niet. XVII. Dat de Frequente Appoftille van fijn ver- Ende op dacht, dat involghende Rekeninghe te verant- het sevenwoorden, inde volghende Rekeninghen niet thiende ghementioneert, ende jaren daer naer, fonder poinct dat dat de Appoftille gherepeteert worden, abrupto alle ongheghefuyvert te werden, oock fommighe noyt ghe- fuyverde fuyvert en werden. Apoftillen, van voorgaende Rekeninghen inde volghende fullen ghebracht, ende gherepeteert moeten werden ende dat fulcx van Rekeninghe tot Rekeninghe sal ghefchieden, ten tijde daer op in't opnemen der Rekeninghen foodanigh werden ghelet, dat de felve door alle moghelijcke middelen op het spoedighfte werden ghefuyvert. XVIII. Dat in uytgave ghebracht werden, vele ma- Wat betrialen van Hout, Steen, oock Turff, arbeydts- langht het loon, ende fonder declaratien ofte fpecificatien achthiende daer van te alegeren ofte oock te exprimeren Articul dat waer aen de matrialen, ofte andere fpecien fijn van incoop verftreckt, hoe uytghegheven, door wat Or- van madre, ende door wien, of waer toe die fijn ghe- trialen van employeert. Hout,Stee, Turff,arbeyts-loon &c. sal moeten blijcken by declaratie, specificatie,behoorlijcke Ordonnantie ende Quitantie, ende fulcx op de Rekeningen werden geappostilleert. XIX. Dat den Rentmeefter werdt toegheftaen in- Op t'netereft van verfchoren penninghen, oock intreft genthiende van flooten van vorighe Rekeninghen, ghedue- poinct, dat rende hare adminiftratie. gheene Rentmeesters vande stadt eenighen intreft vande verSchoten penninghen, oftevan flooten van voorgaende Rekeninghen en fal moghen werden toegheftaen. Dddddd 3 Dat Op het twintich XX. Dat doorgaens ghevonden werden in uyt-! fte point, gave feer veel fommen, fonder andere allegatie dat op alle van redenen, waerom die ghevalideert worden, poften van als in't generael, om redenen de Heeren Scheuytgave, penen bekent; om totabele dienste; om redefal moeten nen daer toe moverende, over de verfchoten blicken by penninghen fonder eenigh bewijs daer van te goet bewys doen, jae vinden de Rekeninghen tot Bamiffe van fpeci- 1630. Fol. 37. verfo, dat ghegheven fijn aen ficatie, be600. gl. van beloofde hoorlijck dienfte met Conditie, van foo die niet ghepreOrdonnan fteert wierden van reftitutie,fonder dat naderhant tie Qui- jets defen aengaende wert vermelt. tantie. XXI. Op het een van de Re XXII. geringbe Dat exceffive onkoften van Maeltijden, en- XXIII. Noch groote ende menichte fommen van Van ghe Schenckagien in ghelt ghedaen, directelijck te- lÿjcke, vergheos de Privilegien, foo inde ftadt aen elckan- klaren die der op den naem van Pafpoorten, Ame ryn- van de Refche wyn, voor de Schepenen ghetracteert te geringe op hebben &c. als door Ghecommitteerdens in t'dry enden Haghe ghegheven, (foo se fegghen:) aen twintichHeeren van goede diensten. fte Point, gheene Schenckagien, ofte vereeringhen teghens baerer ftadts Privilegien re fullen doen, inhoudende het Privilegie van Hertoginne Iohanna van den laere 1398. dat de Schepenen van den Boffche,noch die Borgemeester ten tijde wefende, niemant schencken en fullen als haren gheboren Lants Heeren, den welcken fy Schencken fullen mogen dat hun duncken fal, der felver ftadt oirbaer ende eerlijck te wefen, ende oock uyt ghescheyden, Prelaten, Baenrotfen, Lants-Heeren, Ridderen,ende Raeden van goede fteden de welcke fy fullen mogen fchensken tot fes kannen wijns, naer dat hun goet duncken fal,dat zy 'werdigh fijn,ende wanneer eenige van hen eens ghefchenckt worde, foo en falmen hen niet meer fchencken binnen dien laere, waer mede hare Ho.Ms. nemen Contentement, Laftende ende bevelende, daeromme,die vande meergenoemde Regeringhe, hen daer naer in allen deelen ende punctuelÿjck, oock preciselÿck te reguleren,fonder haer oyt verder t'eflargeren,Laftende ende bevelende voorts haer Ho.Mo.den Hooch-Schout Bergaigne,ofte fijnen Succeffeur in Officio, in dier tijt, de teghenwoordighe Schepenen,Gefworens ende Raden,tot naerkominge van alle de voorfz. poincten ende yder van dien,als nu te be-eedighen ende daer inne van laer tot laer,ten reguarde vande op nieuws aenkomende Schepenen te continueren fonder daer van in gebreken te blijven, op pane van r'incurreren haer Ho. Mo. Indignatie geconfidereert de felve fulcx ten hoochften Ernst is. Aldus ghedaen, gheordonneert ende gheftatueert, ter vergaderinghe vande hooghghemelte Staten Generael, Inden Haghe den fevenden November 1600. feven-envyftigh, Was gheparapheert 1. de Merode u onderftont ter Ordonnantie van de felve ende was onderteeckent N. Ruyfch, nederwaerts was ghedruckt het Cachet der Heeren Staten Generael in rooden wafiche overdeckt met wit papier. EXTRACT Vyt het Register der Refolutien van de Hoogh-Mo- Mercury den 7. November 1657. า Aengaende den tijde van 't deen der Rekeningen, enda voor Wich, verder : 1 middelen van constrainte, in dufdaenighe ende dierghelijeke gheleghentheydt naer Rechten en Ufantie ghebruyckelijck, ende dat alfoo de gheleverde Rekeninghen, den tijdt van veerthien daghen volghens de Privilegien open gheleghen hebbende, voor den eerften defer aenftaenden maent Martij by Schepenen Ghefworens ende Raeden, opghenomen ende ghefloten fullen moeten werden, ende dat volghens de flooten by de Refpective Rendanten binnen dry maenden naer't flot haerder Rekeninghe, in contante penninghen, ten vollen fullen werden ghefuyvert, fonder daer van eenighe obligatie te moghen pafferen ofte in betalinghe te gheven. Ten anderen, alfoo haer Ho. Mo, vernemen dat twee diftincte Rentmeefters waer van d'eerste nu fes, ende den anderen meer dan vier verloopen jaeren, in ghebreke fijn ghebleven, ende noch fijn de flooten haerder Rekeninghe te fuyveren en te voldoen, waer door vier ofte meer volghende Rekeninghe van Rentmeefter ongheflooten blijven legghen, wert goet ghevonden ende verftaen, datmen de felve tot het fuyveren ende betalen van't flot haerer Rekeninghen fal houden ende conftringeren binnen den tijt van fes weken naer dato defes vallende, met den intreffe van dien teghens den pen. twintigh ofte vyf ten hondert à tempore more ofte by onftelteniffe daer voor acnftonts haer ofte haer borgen werden ge-executeert. Ten derden, om te vermyden dat in toekomende de Rentmeesters inder tijdt door Jangheydt van tije niet komen te vervallen in eenighe fchulden, is goet ghevonden ende verftaen dat gheene Rentmeefters langher dan voor twee laeren fullen moghen werden aengheftelt ofte ghecontinueert, fonder middelertijdt, ofte foo langhe de felve het flot harder Rekeninghe, in voeghen als voren niet en hebben ghefuyvert, in eenighe Stadts vergaderinghe te moghen compareren, veel min seffie nemen. Ten vierden, de wijle haer Ho. Mo, in ervaringhe komen, dat de middelen van de Stadt oft cenighe fpecien van dien som wijlen uyt ter hant werden verpacht, oft aen jemant vergunt, verftaen haer Ho.Mo. dat fulcx voortaen niet meer en fal moghen gheschieden,maer dat alle de middelen publieckelijck voor alle man opgheveyit ende verpacht fullen moeten werden. Lastende ende bevelende den teghenwoordighen Hoogh-Schout, ofte fijnen Succeffeur in Officio, goet ende nauw regard te nemen, dat de voorfz. poincten wel ende exactelijck werden ghepractiseert ende nae gheleeft, ende fal hy tot des te meerder bevoorderinghe van dien, alle jaeren de Schepenen hier op, als mede op haer Ho.Mo. voorgaende Refolutie van den 7. November 1657. voornoemt den behoorlijcken Eedt 'hebben afte nemen ende voorts haer Ho.Mo, laerlijcx een maent voor❜t veranderen van de Weth over te fchrijven, of den inhouden van defe ende van haer Ho. Mo. op gemelte refolutie vanden 7.Novemb. 1657.meerghenoemt, wel ende in alle haere Poin Яen ende leeden werden gheobferveert ende naer ghekomen. Aldus ghedaen, gheordonneert ende gheftatueert tot ampliatie als voren, ter vergaderinghe van de boogh ghemelte Heeren Staten Generael inden Hage den 24.Septemb, 1667. Waer op ghedelibereert fijnde hebben haer Ho. Mo.de meerghenoemde Heeren der felver Ghedeputeerde over,ende ter faecke vande ghenomené moeyten bedanckt,ende fijn voorts de voorfz.twee diftincte Poincten ende Articulen dienende tot redres ende ampliarie als boven verhaelt, ghehouden voor ghearresteert, fullende de Poincten ende Articulen raeckende de tuftitie ghedruckt ende nevens extract vande andere dicnende tot ampliatie van haer Ho. Mo.refolutie van den 7. Novemb. 1657. den voorfz. Hooch-Schout, mitsgaders Schepenen der ghemelte Stadt s'Hertoghen-boffche toe ghefonden werden met order, om fich punctuelijck naer den inhout van den felve Voor foo veel hun aengaet te reguleren, en de anderen, daer 't van nooden is, te doen reguleren. Ende was onderteeckent Pieterfon, onder ftont, accordeert met het voorfz, Register, Ruysch. REGLE 1 nen hun niet REGLEMENT, Tot beter adminiftratie vande Iuftitie in den Sche- Lfoo haer Ho. Mog. in ervaringhe fijn ghekomen, dat de Schepenen der over het lefen ende fententieren van Proceffen, ende andere faecken van importantie, ende dat I. DAt gheene Schepenen uyt de Stadt en ful ve, len moghen gaen, fonder eerft fulcx den Prefident ofte voorfittende Schepenen in't Collegie bekent te hebben ghemaeckt, de welcke ghehouden fal fijn forghe te draghen, dat fooDe Schepe danigh ghetal van Schepenen inde Stadt verblij als tot de onder-ghefpecificeerde faecken abjenteven, worden gherequireert: Ende indien den Prefident-Schpen ghenootfaeckt mochte wefen fich buyten de Stadt te vervoeghen, too fal hy daer van al voren advertentie gheven aen't Collegie, of wel aen de eerfte van Schepenen prefent fijnde, en aen hem overleveren foodanighe fucken ende Pampieren, waer op nootfaeckelijck by fijn afwefen fal dienen gheadviseert ende ghere ten. folveert te worden. II.' Dat den Prefident, ofte voor-Schepen, alle de Schepenen (des noot fijnde) tot de befoignes | De Schepe op haren Eedt fal doen ciceren, op pæne dat nen op baren de non Comparanten op den gheprefigeerden Eads se cite- rijdt oft ure, verbeuren fullen jeder in faecken van Policie ende Civile Juftitie, de fomme van twaelf ftuyvers, in Criminele faecken de fomme van dry guldens, ten ware by fieckte ofte dierghelijcke wettighe oorfaecken, als die by Collegie van Schepenen voor wettighe worden erkent. V. promoveert werdende, fullen ghehouden wesen cie rechte gheduerende haere bedieninghe, eenighe VIII. Advis vande natie van Ten. Wetten, Advocaten |