oft de goeden te priseren, foo en valter gheen caExceptie en lengieringhe, Ten ware datter manghelinghe mangbelinge ghebeurde van goet op eenighe quytbare renten, van goedt in welcken ghevalle ment vermanghelt goet teghen quijtbaere renten. foude moghen vernaerderen, mits de hooft-penninghen vande rente voldoende, oft een andere ghelijcke rente op goede panden affignerende. XII. Gheen ver naerderinge in coop ten opficht van urient/chap oft maegh. jchap gheWaen. Vyt cracht van gemerne Item wanneer vrienden oft maghen, tot inden derden graet, ende voorders niet, onderlinghe doen eenighen koop van huyfen oft erven, foo verre de contrahenten, befonder den verkooper, derve affirmeren by eede, dat hy 't selve huys oft erve voor dien prijs, oft op fulcke conditien niet verkocht en foude hebben, oft willen over laten eenen vremden, maer dat hy 't felve verkocht ende overghelaten heeft niet alleen voor den befproken prys, oft fomme, maer oock meer in refpecte van maeffchap, indien ghevalle ceffeert de calengieringhe, XIII. Item men magh uyt crachte van ghemeyne mueren, privaten, water-loopen, over-fprongen, ofiedruppen, ghemeene deur-ganghen, ghemeemu:rem oft ne born-putten, vouten onder d'aerde, inacke andere ferui- ringhen, inlegginghen van balcken, opengaende suren en valt venfters op een anders erve, ende andere diergheen naer ghelijcke fervituyten, de verkochte goeden caderfchap. lengieren, inden verstande, foo verre daer eenighe fervituyten concurreren, fal den meeft fervituyt lijdende worden gheprefereert ter decifie Quÿjibare renten en ge vanden Rechter. XIV. lijck te boecke gheftelt worden met diftincte ex- Opdrachten S XVI. TITEL. Van Preferentien. 1. Oo wanneer eenighe perfoonen, 't fy man oft vrouwe, alhier ghefailleert zijn, competeert den Schouteth uyt krachte zijnder Officie ten verfoecke vande crediteuren met voorgaende Schouteth decreet vanden rechte t'aenveerden alle ende je- maeckt inghelijcke goeden, have, ende erve, waren, ende ventaris van coopmanschappen, hoedanigh die zijn binnen goederen den defer Stadt ende Vrijheyt gheleghen, ende be- ghefailleervonden den ghefailleerden, oft den becominer- hoorende den fterf-huyfen toebehoorende, ende daer afte nemen behoorlijcken inventaris, ghemaeckt ter prefentien van twee Schepenen,de felve aldaer op te fluyten ende de floten te befeghelen, ende voorfz. goeden in bewaerder hant te houden, tot kofte vande felve goeden, tot dat metten rechte, oft metter minnen anders fal wefen gheordon neert. II. `den toebe_ Item naer de verkoopinghe vande felve goeden moeten de penninghen daer af procederende Penninghen Item quytbaer chynfen, oft renten, en gheven komen onder recht inde handen vanden befet- van fulcke ven geen ca. gheen recht van calengieringhe. lengieringe. XV. vercoopinghe boeck-houder alhier, de welcke hem fal hebben comen in Item alle calengieringhen van erf-goederen; Calengierin. ghe vanerf. als huysen, erven,ende dierghelijcke, die ter opgoeden ter dracht komen, fal den ghenen, die calengieren opdracht co- wil, 't felve moeten doen in't ordinaris ghenach-ninck. mende, gbe te ende in't fitten vande Heeren, fonder daer naer fchiet in't daer toe gheadmitteert te worden. gbenacht. XVI. Ende oock binnen fonneschijn de gheloofde Confignatie van ghelds koop-penninghen, oft payementen moeten binnen Son- betalen, oft ten minften namptiseren onder recht nefchijn. in goeden cuysbaren ghelde, oft anders wort van zijn recht verfteken. boeckhouder: › van credi Eerft fullen de hypothecariffe crediteuren Preferentien hebbende expressam aut tacitam hypothecam, op teurs op hunhenne hypoteken gheprefereert blijven by ordre ne hypothe van beschreven rechten. IV. Ende fal alfdan gheprefereert worden huyfhuere binnen 's jaers ghebrocht op de goeden bevonden binnen den verhuerden huyse ten tijde vande inventarifatie,foo verre die by den eyffchere vande huyf-huere bewefen worde den Fugitiven oft dooden toe te behooren. V. ken. Van huyshuere. Item inghevalle jemant zijn eyghen goet ten Die fijn goei huyfe vanden Fugitiven oft dooden, als boven, ten buye bevonden,wilde vendiceren, de felve ghehouden van fugitive fal wefen hem te expurgeren't felve niet verhuertile vendi ghevonden te hebben om loon tot huyf-houdinghe oft ex- teren moet ercitie van zijn ambacht ende neeringhe,ghelijck hem expur. onder het Capittel van hueren ghefeght is. VI. geren f. Item daer naer worden gheprefereert alle crediteuren van pyne en arbeyts loon, als jonck- Preferentie wijfs, knechts, boden,arbeyders, dienaers, ende van arbejis dierghelijcke; Wel verftaende op de penningen ghekomen vande meublen inden fterf-huyse be vonden. VIL loon. Item daer naer worden gheprefereert der Stadt van Bergen acfysen binnen een halven jare daer van adts Preferentie te voren ghevallen, ende verfchenen, ende niet accyfen. Item fal in't ftellen vande op-drachten ter Se- Goederen tatie van kinders ver creghen niet alienabel, Ende foo wanneer de lanxft-levende van man oft wijf by teftamente vanden eerften af lijvigen de proprieteyt van alle de goederen ghemaeckt is om zijnen vryen wille daer mede te doene, Ende dat de felve lanxft-levende by den felven tetot alimen- ftamente belaft wort heurlieder beyder kinderen te onderhouden tot dat fy tot ftate fullen ghekomen zijn, ende alfdan lekere fomme gheits te betalen, ofte dierghelijcke; Ende dat de felve lanxft-levende naer de doot vanden eersten aflijvighen, d'onruerende goeden by den eerften af-lijvighen achterghelaten, ghealieneert heeft, ende daer naer infolvent wort, fonder zijn kinderen naevolghende den teftamente voldaen te hebben, foo blijven nochtans de voorfz. immeuble goeden,niet teghenftaende alfulcke alienatie, verbonden ende gheaffecteert voor de voldoeninghe vande voorfz. teftamentaire difpofitie,ende voordere gherechtigheyt die de kinderen ter faeken van heur legitime oft anderffints foude moghen competeren. X. IV. 1 Item een jegħelijck magh van zijne eyghen Leder magh propre goeden, hem met vollen rechte toebe- van fijngochoorende, difponeren, ende de felve gheven,la- deren difpo ten, ende maken by teftamente den ghenen oft neren. ghene, diet hem belieft, foo verre de legataris habil is, om 't goet te moghen ontfanghen, Be- Ouders moe houdelijck dat d'ouders die wettighe kinders en hun wettighe kinder's hebben, die moeten de kinderen heure legittime de legitime vry laten, Ten ware dat fy redenen ghenoegh laten. hadden, om die te onterven. V. Item een manf perfoon, out zijnde veerthien jaren, ende een meysken, out twaelf jaren, oft Man (per foor daer overe, hare finnen, memorie, ende verftant van 14 jaren machtigh, ende anderffints naer rechte daer toe ende meyfghedifponeert zijnde, moghen valide difponeren by teftamente van allen heuren eyghen goeden efteren. tot behoef vanden ghenen dient hem belieft habil zijnde om 't felve te ontfanghen. VII. jaren magh ren van on Maer en moghen van gheen onruerlijcke En moghen goeden difponeren, noch de felve belaften tot niet difpone_ behoeve van heure curateurs,bewaerders,oft an- ruirlyck goes dere adminiftrateurs, noch van heure kinderen, ten behoeve noch oock tot profijte van heure ftief-vader en- van curade ftief-moeder, oft van heure concubinen, Ende teurs fiefvader &c. oft ly anders deden is nul, ende van onweerden. VIII. Teftament Item een jeghelijck magh zijn teftament feo verander. dickwils ende menigh- werven veranderen als baer foc dick hem dat belieft. wils alimen IX. will. Teflament t'famen van Item een vrouwe magh haer teftament by heur,ende heuren man t'iamen ghemaeckt, voor foo vele alft heurder difpofitie aengaet, wel alleen gebuychen in absentie van heuren manne revoceren, niet ghemaeckt teghenftaende dat fy in't maken vanden tefta- magh van een alleen mente ghelooft heeft 't felve te onderhouden, ende niet te breken fonder confent van haren gbere voceers manne,&c. contrario een man. X. worden. Item niemant en magh difponeren van leen- van leen goer goeden, fonder Oaroy vanden Hertoghe van niet te tefteBrabant oft confent vanden Leen-hove, daer af ren fonder dat leen ghehouden wort. confens. Item Baftaerden en moghen niet tefteren, en moghen fonder Octroy vanden Heere, Ten ware datfe niet tefteren hadden,ende achter lieten levende kinderen, en- fonder Oftrog de dat ten behoeve vande selve. XII. en hebben XVH. Item en fullen egheene claufulen, raeckende fidei commis, fubftitutien, verbiedinghen van te alieneren, oft ghelijcke laften, gheordonneert by teftamenten, donatien, oft contracten, hebben effect van teftament realitate eft affectatie van recht, Ten fy dat de voorfz. claufule van teftamenten donatien oft contracten, inhoudende fulcken laft binnen den tijt van fes weken naer dien den DoClassfulen nataris openiffe ende kenniffe vanden voorfz. ra-cker.de fidei com teftamente, contract, oft anderfints gehadt heeft, mis fubfr fy ghenorificeert, ende gheregiftreert by den Sesusion &c. cretaris alhier in een apart regiftre vande goedegem effea ren, gheleghen binnen defer vierfchare, ende de wan Tealifa. andere daer buyten gheleghen ter plaetse daer die gheleghen zijn, Oft alft leenen zijn by 't hof, van 't welcke fy ghehouden, ende leen-roerigh Exception. zijn; welck devoir fal ghedaen moeten worden by den ghenen die eerft moet profijteren van alfulcke difpofitien als boven, al eer hy doen fal d'apprehenfie van 't goet alfoo belaft, op pene van te verliefen de helft van 't ghebruyck vande felve goeden, tot profijte vande ghefubftitueerde oft andere, Tot voordeel vande welcke die alienatie foude verboden worden. tien. Subftitution fidei commis, verbiedinghen van te alieneren, conditien, van weder keeringhe, oft andere ghelijcke, ghedaen by ordonnantie van uyterften wille oft by contracten inter vivos, van houwelijck oft fidei comandere, diemen ghemeenlijck noemt conventio- misc. nele, in wat termijnen dat die ghemaeckt zijn, en hebben masr fullen maer drymael effect hebben, daer inne be- drymael effect. de eerfte inftitutie, ende tot profijte van grepen dry perfoonen, daer onder begrepen den eerften gheinftitueerden, declarerende die ghene, die voorder gheordineert zijn van egheene weerde. XIX. Item naer de doodt van vader of moeder fucce- Naer de doos deren ab inteftato alle de kinderen even ghelijck fuccederen in heur vaders oft moeders goedt, fonder dat de de kinders mans-perfoonen oft outfte kint eenich voordeel gelijkelijck Item alle alfulcke difpofitien van substitutien, hebben voor d'ander, ende is den lanext-leven- ab inteftato XVIII. den den ghehouden binnen fes weken te fcheyden Moeten alle fterf-huyfen, oft fucceffien, ende bende, ende Een van i wee V. Broeders oft Ende foo wanneer twee broeders oft fufters kindi den Succeffie in ftirpes & non in ca. pita grijpt placife. oom oft moye. VI. Item d'oncoften vande bruyloft, oft maeltijt, ende dierghelijcke by de ouders ghedaen, noch Onrofien oock de cleederen, ende cleynodien met hen be- van maeltj den van fluyt, ende toebehoorten, die fy voor 't houwelijck ghehadt hebben, ende ter caufen van houbruyloft, welijcke niet ghemaeckt en zijn, noch de boec- kleederen, bruylofsken by de ouders henne kinderen ghecocht ende boecken, enda ghegheven, als oock de oncoften vande ftudien, van fludien en ifmen niet ghehouden in't fterf-huys in te. brenghen, Ten ware dat d'ouders by teftamente anders hadden ghedifponeert. XII. niet inne te brenghen. Ende foo wanneer jemant eenighe helft, paert, oft deel heeft in een huys, hof, ott erve, oft andere onruerende goeden, diemen niet ghevoe ghelijcken tot profijte en can ghefcheyden, oft ghedeylen, ende hy zijn helft ende ghedeelte begheert te vercoopen, foo verre d'ander portiona Item in fucceffie heeft ende grijpt reprefentatie ris oft portionarifen niet mede vercoopen, maer plaetfe ende fuccedeertmen in ftirpes, & non in heure deelen daer af willen behouden alfdan Capita, In fulcker vueghen, dat d'erf ghenamen moeten de ghene, die hen deel niet vercoopen ende defcendenten, foo wel in collaterale fuccef-. en willen (hoe veel ghedeelten ly oock daer in fien, als inden rechten tronck altijt ftaen moeten moghen hebben) den portionaris oft portionainde plaetse van heure ouders ofte prodeceffeurs, rifen, die hen deelen willen rifen, die hen deelen willen vercoopen, hen part hoe verre datfe oock zijn ghedefcendeert, Ende ende portie af coopen tot fulcken prijse,als fy des dien achtervolghende broeders oft fufters kinde- met malcanderen connen over-comen oft en ren deylen in heure ooms oft moeyens goederen connen fy des niet eens worden, foo moghen de ftaeckighewijfe, 't fy datter oom oft moye mede gene, die hen deelen niet vercoopen en willen, vaneenpaers Vercoopinghe deylen oft niet, ende de neven, pronepoten,ender gheheel goet, huys, oft hof, den anderen (die in goederen andere defcendenten, moeten ex perfona Sua heur hen deelen vercoopen willen) fetten te gheven, niet gheuse." legitime vry houden, ghelijck hen ouders, in ofte te nemen, voor eenen fekeren prijs, ende dien fy noch leefden fouden moeten gehadt heb alfdan heeft de ghene, die verkoopen wilt, keule oft hy zijn deel naer advenant van dien ghefetten prijfe den fetter laten, oft dat hy hien deelen daer voren aenveerden, ende betalen wilt,welcke keu fe hy doen moet, oft lijden, dat de fetter vanden ben. VII. Oaders fuc- met d'andere kinders, VIII. Ouders en niet als jemant ghe. inftitueert Item de crediteuren vanden fterf-huyfe mogen convenieren voor heure crediten den lancxt-levende van man oft wijf alleenlijck oft een vande Crediteuren erf-ghenamen alleen, wie dat hen belieft, ende veieren die altijt elek een voor al, Dies heeft de ghevenieerl'hun belieft de zijn verhael op zijne mede erf genamen, ende en voor al confoorten vanden fterf-huyfe,daer toe men hem zijnen dach van garande verleenen moet, te weten teghens de weduwe, ende zijne mede erf-genaemen, elck voor zijn aendeel, wel verftaende Naer de doodt van eenen Notaris, die binnen defer Stadt d'officie van Notariffchap bedient heeft, moeten zijne regiftren, protocollen, ende papieren, by hem, aengaende zijne Officie ghehouden, ghebracht worden in handen van Borghemeefters ende Schepenen, om by den Secre taris bewaert ende daer uyt befcheer ghelevert te worden die't verfoecken, oft van doen hebben fullen tot hunnen redelijcken cofte, waer van de weduwe, ende erf-ghenamen des aflijvighen Noaflijvig ben taris, voor de voorfz. registren, papieren, ende Notaris. anderfints fullen betaelt ende ghecontenteert worden, naer difcretie vande Magiftraet, ende merite vande felve protocollen, ende registers, Ten waere dat de voorfz. Notaris zijne Proto collen van Proton collen vande Als vader oft moeder den lancxt-levenden van Item als eenighe lijf-tocht-renten ghecocht Zijfrentan worden met ghemeyne penninghen van weel- met gemeyne kinderen, niet teghenftaende datfe meer op des Weef peneens lijf ghecocht ftaen,dan op des anderen, foo cochi fijn moeten nochtans de lijf-tochten ghedeylt wor- dylber. den, ghelijck andere ghemeyn goeden. XXIII. Item als de lancxt-levende van man oft wijf over de fes weken in't fterf-huys blijft fittende • Langhft-ie. ende de ghemeene goeden blijft adminiftreren vende in Item inghevalle als boven ende oock den fonder vande kinderen, oft erf-genamen te fchey- 'terf-buys lancxt-levenden belaft is elck vande kinderen jet den,ende te deylen,die is fchuldigh ende behoort blijvende te gheven, alft vijf-en-twintich jaren out wefen alft den kinderen oft erf-ghenamen belieft inven. mois inven. foude, ende binnen middelen tijde oock te ali- taris ende ftaet van allen de goeden des voorfz. menteren, ende dat eenigh vanden felven kinde❘ fterf-huys over te gheven rekeninghe, bewijs, ren eer gheraeckte te houwen,is de lanext-leven-ende reliqua van zijnder Administratie te doene. ouderdom va de fchuldigh alfulcken ghehouden kinde zijn 25.jaeren, aendeel te laten volghen, Infghelijckx foo verre Wettighen Ftact verge. leken aen Goeden van eenighe vande felve kinderen eer ftorve, is de alimentatie. XVII. die by d'Al- Item de goeden van perfoonen, die alleenlijck moeffeniers by d'aelmoeffeniers worden onderhonden, blij onderhouden ven naer hen doodt tot behoeve vanden armen. fijn volghen den armen. Stadts voor? deel voor den XVIII. . XXIV. tavis made ken. kinders ende Item de kinderen ende erf-ghenamen moghen terftont naer de doodt des eerften aflijvighen, als daer by daer inne ghefaifeert zijnde, in't fterf huys comen, ende daer inne blijven,etende drinckende, flapende, het fterf-buys occuperende, ge Hoe lank de lijek de lancxt-levende, foo lange dat anders met erfgbenamen rechte fy gheordonneert, oft tot dat den ouder teghens den kinderen, oft de ghemeene erfghe- sirf buys namen onder den anderen inder minnen van blijven. malcanderen fullen zijn ghefcheyden ende ghedeelt, behoudelijck dat de oncoften d'erfghenamen aengaende de doode zijde fullen af gaen. XXV. moghen in Item cefferende houwelijckfche voorwaerden oft contracten ter contrarien, foo moet de lanxtlevende van man oft wijf voor uyt hebben voor alle deelinghe het voordeel inde haeffelijcke goe-voordeel, oft poort-recht, nochtans moet hem recht heeft deren, D'welck is een tafel gherecht metten am- daer toe noch volgen d'een helft van alle den re- den langhst melaecken, datmen pleghe te besighen. ftereiden huyf-raedt, meublen, ende haeffelijcke Den beften tennen pot. goeden. Item al ift dat de lanext-levende voor uyt heeft Bovenport Den beften napt, tot een merck Gilvers, ende langht-le. ift meerder dat moetmen deylen, De befte fchovende, als de tel, den beften lepel. voorwaarden cefferen. Voordeel van de Vrouwe. Voordeel van den man. Item een weduwe,erf-ghenaeme għeinftitueert zijnde, die de goederen van haers mans fterf- erfghennom Een lampet, ende een becken metter handt- huys aenveert onder beneficie van inventaris, en jnde onder dwale vande beften. is niet fchuldich des mans fchulden te betalen, beneficie en Een bedde berecht met alle zijne toebehoor-Ten ware dat fy daer af hadde gheprofijteert, oft moet den dat die gheconverteert waren in heuren oirboir, mans fchul oft dat fy die wettelijck hadde ghelooft te beta- betalen. len. |