COSTUYMEN

ENDE VSANTIEN

DER STADT

BERGEN OP-TEN-ZOOM.

Aer dien by langhdurighe experientie ende verloop van vele Jaren bevonden is, dat de oude Rechten, Coftuymen ende Ufantien defer Stadt by de practifijns, ende parthien dinghtalen verfcheydelijck, in henne pleydoyen ende proceffen, dagelijcks worden verftaen gealligeert,ende voorgeftelt ende dat daer over menichmalen,lange proceduré appellation, ende anderfints quame tuffchen parthien tot hennen grooten coften ende ongherieven te ontstaen, Om waer inne te voorfien hebben de Heeren Droffaert Borgemeefters Schepenen ende Raedt defer Stadt op den xx. Aprilis 1613.met rijpe deliberatie van Raede tot afweeringe vande voorfz.Inconvenienten,ende omme de voorfz. oude wel- gestabilieerde Costuymen Rechten ende Ufantien te brengen op eenen valten lekeren ende geruften voet ende ordre, raedtfaem gevonden ende gerefolveert de felve by twee Commiffariffen uyt hen Collegie te doen ruymineren, overfien, ende in foodanigen ftaet ende reglement te ftellen, dat de voorfz. mif-verstanden ende duysterniffen cen-mael tot geruftigheyt vande ghemeyne Ingefetene mochte komen te cefferen, ende parthien litiganten eenen sekeren voet. ende ordre hebben omme henne pleydoyen ende proceffen daer naer voortaen te reguleren ende conformeren. Van welcke beloingien by de voorfz.Heeren Commiffariffen rapport ghedaen zijnde, ende de fake daer naer gebracht welende ter kennifle vande Heeren vanden breeden Raede defer Stadt, als representerende het gemeyne corpus der felver, goet gevon den is de voorfz. befoingien noch naerder ende andermael by Commiffariffen,uyt de dry leden vanden voorfz. breeden Raede, te doen revideren, examineren, ende conform den ouden Rechten ende Ufantien, foo vele doenlijck ende moghelijck was te reftabilieren, ende dat fulcx voltrocken zijnde,bevonden wert de voorfz.befoingien,acten ende actitaten den welftant vande Juftitie ende gemeyne faken defer Stadt ten hooghsten oirboir ende dienstigh te zijn, hebben dienvolghens de felve by henne refolutie van date den xj. Aprilis 1619. befloten ende ghearresteert ende dat in conformiteyt van de felve alle voorvallende faken, in Judicio daer naer fouden werden gedecideert ende ghetermineert: ende dat daer toe tot meerder gheruftigheyt van eenen jegelijcken dies van noode hebbende confirmatie ende approbatie vanden Raede van Brabandt foude werden verfocht, welck alfoo gheremonftreert zijnde ende de voorfz.Heeren Raeden met kenniffe van faken hen op alles behoorlijck gheinformeert hebbende, zijn eyndelijck de voorfz. Rechten, Coftuymen ende Ufantien der voorfz. Stadt Berghen mede by de voorfz. Heeren Raeden in date xvj. Julij 1627. gheapprobeert gheconfirmeert ende bevefticht ende aen een jeghelijck ghelaft hen voortaen daer naer te reguleren.

COSTVY

COST VYMEN
ENDE VSANTIEN

DER STADT

BERGHEN OP-TEN-ZOOM.

EERSTEN TITEL.

Van Officien, Iurifdictie, ende Admini-
Stratie van luftitie.

I

I.

Ndên eerften de neghen Schepenen der Stadt
van Berghen opten Zoom, zijn ordinarische

cature ter maninghe vanden Schouteth over alle
de Poorters, 't fy buyten oft binnen Poorters,

ende andere Inwoonders der voorfchrevene ftadt,

II. TITEL.

Ordonnantie op het Daghement voor Bor-
ghemeefteren, Mitfgaders de maniere
Dan procederenter ordinarifche Rolle.

I.

Borghemee.

Rechters ende hebben kennifle, ende Judi-Ehebruyck van het Daghement van partyen dat voortaen in plaetse van het oudt van Ordonnantie in't ghenachte, d'welck mette naervolgende Or- op het dage. donnantie fal cefferen, (blyvende niet te min de meni vor de ende heure goederen in faecken foo criminele als proceduren ende daghement, van uytfluyt inde fers Iurifdictie civile; oock vanden ghenen, die van buyten al-drye poort ommeganghen van outs ghepleeght op hen gheheel) gelijck hier naer fal worden gehier worden ghearresteert, ende infghelijcks over leght, Te weten voor de fchulden, ende actien, de ghearresteerde, befette,ende becommerde goe- aldaer oock breeder ghefpecificeert. deren,in allen faken reele, perfonele, civile ende criminele ter kenniffe vanden ordinarischen

van de Sche

penen.

Saecken ra kende de

mombaers

rechte behoorende, uytghenomen de faken den
Ambachten aengaende, Defghelijcks den Vanck-
put,ofte Sout-neeringhe: item de Moer-neerin-
ghe, de welcke ter eerfter inftantien behooren
ter kennifle ende Judicature van heuren Dekens,
ende Ghefworens, daer af in cas van appel de
Judicature competeert de voorfchreven Sche-

penen.

II.

II.

fter wilt

De ghene die jemant wilt doen daghen voor Borghemeefters, is ghehouden daeghs te vorens got tits te comen inden comptoire vande Gref- Die jemans fie by den Greffier, oft zijnen Clerck opten voor den Stadthuyfe, omme te doen maken ende fchryven Borgemee een billet, oft daegh-briefken, daer inne hy ftelle de gene die gedaeght werdt, Ende dat alfdan den te doen. dag hen wat Schouteth, oft in zijnder abfentie den Stadt-houder over te gheven,omme by hem gheteeckent te werden, ende alfdan eene vande Corteroeden te geven, om partye wete te doene vanden Daghemente,verthoonende partye het dagement-briefken ende hebbende de Corteroede inde hant, op

Item voorts alle de faken, de Weefen, ende wefen ende heure Momboirs aengaende,worden beflicht ende ghetermineert ter eerfter inftantie voor de dry Voor weef- Weef-meefteren met hennen Clerck, van wiens meesters beflicht. Judicature wordt ter eerfter inftantie gheappel-pene van nulliteyt vanden daghemente. leert aende voorfz. Schepenen, ende nergens elVan Weef ders,met fulcken verftande nochtans,dat hier memeefters de de Weesen, niet en wort benomen hun recht wort aen de van ter eerfter inftantie te moghen comen voor Schepenen geappelleert, den Raede van Brabandt.

"

ende

Partyen niet Gelijck mede voor recht werden gerenvoyeert connende at alle partyen, de weleke de voorfchreve Borghecorderê wor meefters oft henne plaetfe bewarende niet en konnen veraccorderen, ende in hare differenten verdraghen.

den voor

recht gheren voyeert.

VII.

Ende foo wanneer iemant ghedaeght wert buyden buyten ten der Stadt abfent zijnde voor de eerfte gheflaas ween- daen were, fal herdaeght worden naer gheieglent heydt der faecke, ende goet-duncken van Borghe-meefters.

de, wort her. daughs,

X.

aenfpracke fonderen ende verificeren wille, foo
ghen alle de ftucken daer by hy de felve zijne
verre hy de felve ftucken in promptis heeft, oft
ghere zijne aentpraeke wilt fonderen, ende hem
weet te ghekrijghen, Ende inghevalle d'aenleg-
van noode is voorder befcheet te reconvieren i
't fy by compulforien, oft requifitorien, fullen
de Borghe-meefters ende Schepenen d'aenleg-
gher daer toe gheven eenen fekeren dagh, ende
fal den verweerdere hier af copye oft vifie laten
volghen,
XV.

Ende naer dien d'aenlegghere zijne conclusie,
oft aenfpracke fal overghegheven hebben, foo
fal den verweerdere worden ghegunt dagh om op Den anleg
te faeke te antwoorden fulckx als hy te Rade fal
bevinden, Ende by too verre den verweerdere overgegevers
ger conclufié
ten daghe dienende niet en compareert, noch en hebbende,
voldoet, fal noch hebben eenen peremptoiren wel den vera
dagh van acht daghen, ende niet langher, ton-
ton-erderdagh
der den voorfchreven verweerder langer dilay oft
gratie te verleenen, ten ware in eenighe noot-
facke, d'welck ftaen fal ter arbitragie van Bor-
ghe-meefteren ende Schepener,

XVI.

gbegunt.

Reconventié
Item foo wanneer eenighe reconventie fal wor-
Voor latifcon
inde proceffen van conventien ende reconventien kelyck met
den ghedaen voor de litilconteftatie, dat alfdan cedeeri gelijć-
teftarie pro-
ghelijckelijck fal worden gheprocedeert.

XVII.

de conventié,

Item inghevalle den verweerdere, ghedaeght Item foo wat partyen d'een den anderen voor zijnde, ende hebbende dagh om te antwoorden, De verweer's Borghe meefters ghedaecht zijnde aldaer met Verbeuringhe woorden ofte wercken Injurieerde, die ververfoeckt tijdt van fommatie van garande, teghen der wordt Dan pariyen beurde daer aen t'elcke reyfe dry Carolus gul-ken te moeten verantwoorden, dat hem daer toe cordeert om andere, die hy pretendeert voor hem vande fae- daghgheac synde, mal. dens, ende anderfints na de merite van 't dekanderen in lit arbitrahijck ghecorrigeert te worden fal gheaccordeert worden eenen dagh, om par pin garande jurisrende. bekeeren d'een deel tot behoeve vanden Schoutye die hy fommeren wil te doen daghen, met te fommeren tech ende het tweeden den armen defer Stadt.

XI.

te

Irem alle accorden voor de voorfchreven BorAccorde voor ghe-meefters by party en gemaeckt fullen by den den Borghe Greffer op een befonder, ende Borghe meefters meester gbemaccks, waer Rolle, die apart ghehouden wort, aengheteeaen se toke kent, ende re boecke gheftelt werden, oock ter executie gheleght moghen worden ghelijck Schepene vonniffe.

nen.

XII.

Partyen voor Borghe-meefters comparerende Partyen com ende infonderheydt den aenlegghere fal aldaer parerende ghehouden zijn te exhiberen zijn befcheeden, exhibeert de ende Documenten, daer uyt hy is agerende, op anleggber dat daer naer de faeke. fummarie over-hoort zijnbm vejchee de, daer inne mach ghedifponeert worden 't fy by accorde, ofte renvoy voor recht, als boven ghefeyt is.

den.

XIII.

Voor partyen
Item en fullen voor Borghe-meesters niet mo
en moghen ghen compareren eenighe Procureurs oft andere
ghemachtighde by fpeciale Procuratie, ten fy
reves compa- de felve parcy en zijn van buyten ende van bin-

gneen Procu.

nen by fpeciale, admiffie, ende confent vande Heeren Borghe-meefters, uyt fckere moverenException. de redenen ende met kennifle van fake, maer anders niet.

XIV.

Ende de faeke alfoo voor recht gherenvoyeert zijnde, fal d'aenlegghere oft zijnen Procureur Met de hem moeten fonderen, ende zijn aenfpraeke aenleggber ghereet ende in promptis hebben, ende die fich fonder. over gheven fal den aenlegghere daer by voe

daeght zijnde niet en compareert,
Ende by foo verre defe partye alfoo ghe-
fal
zijne diligentie, ende van alle kosten, schaden, Partye niet
garant vertoeckende, moghen protesteren van
partye
ende intereften, teghens de partye ghedaeght comparerende
zijnde niet comparerende, om die teghens hem, protesteert de
ende hare erf-ghenamen oft op henne goeden kende partye
garant joecó
te verhalen, foo verre by fuccumbeert, Ende van bare dis
in defen ghevalle fal den originelen verweerdere ligensie,
dagh ghegheven worden, om inder materien
principale peremptorie te kommen antwoor-
den,

Item inghevalle partye, inde voorfchrevé fom-
reert, ende verklaert niet te willen garanderen, fal niet willende
matie van garande ghedaeght zijnde, compa- parerende,
Partye toma
daer mede gheftaen aengaende defer materien van garanderen
fommatien, om der materien principale daer me-
de niet te retarderen, maer fal de verweerdere principack
moghen protesteren van zijne diligentie, ende niet.
Fffff
anders

en retardeerd

de materie

1