A. 1083. Vindiciae Chartae Theodericianae proxime antecedentis, a. 1083. d. 26. Ful. quae Comitum Hollandiae omnium. d. 26. Iul. antiquisfima proftat. Ex veteribus hanc Chartam protulerunt, Chronographus noster ex parte, 10. A LEID. Chron. Belg. L. xv. C. 4. 10. DE LEID. Ann. Egm. C. XVII. p. 15. Ex ferioribus Do v z A, F VRMERIVS, SCRIVER IVS, M Iet alii permulti. Nulla autem RAE VS MIERIS, MATTHAEVS 9 ex omnibus Hollandiae Comitum Chartis, magis doctos offendit viros, maioremque votia, fufpicionem incurrit, quam haec; argumentorum tamen fpicula contra eam vibrata nullo pondere nullaque vi in vanum nunc abibunt, postquam ipfam Chartam, hactenus latentem, ex Autographo defcriptam hic profero, in quam neque ex forma neque ex literis, neque ex ftilo, ulla cadat fufpicio. Quidquid autem olim, ac nuperrime etiam, huic obiectum Chartae est, istud nostratium vel ignorantiae yel depravatis lectionibus imputari debet; idque iam olim egregie vindicatum est a V. Rev. VAN RIJN, Kerkelijke Historie en Oudheden D. IV. bl. 124-126. fol. quod hinc maius accipit robur. Vt tamen omnes penitus hac de re dubitationes in perpetuum cesfent, quaecumque nunc et olim argumenta alicuius momenti ex Chartae verbis depromta funt, examinare nunc lubet. Habemus quae obmoventur, in MATTH. not. ad Ann. Egm. p. 189. et de Nobilit. L. I. p. 136. HVYDE C. ad STOKE D. I. bl. 485. et 491. alibique. Contra genuinam habent FVRMERIVS, DOVZA, MIRAEVS, VAN LOON, SCHEID. Origg. Guelph. T. IV. p. 575. et qui primo numerandus erat loco W. HEDA, qui ipfam Chartam Originaliter fe vidisfe testatus est, et in quem non est, quod propterea tam vehementer invectaretur Vir Ill. H VYD. 1. 1. bl. 495. Neque enim folus HEDA, fed et 10. DE LEID. Ann. Egm. C. XVII. fuo tempore eam asfervari in Abbatia Egmund. asferuit. Chartam quidem genuinam cenfet SCRIVER. Toetfteen op 't Goudsch Chronijckje bl. 211. fed eius contenta ab Egmondanis Monachis Comiti exhibita esfe falfa. Quae enarrare est refutare. Quis enim fcribas, quis testes, quis ipfum Comitem tam fimplicis pectoris hominem fuisfe crediderit, ut non exhibitis Parentum fuorum, Comitum, Privilegiorum Chartis, contra morem receptisfimum haec omnia fimpliciter confirmaret. Praefertim quum Comes testetur, per Abbatem ad fe fuisfe delatas ipfas Donationum Auctoritates, i. e. ipfa Diplomata. Vid. not. (5). HEDAE testimonium iam a. 1632. A. BVCHELIVS in MEELII Epist. 8°. p. 122. defendit, testatus, exftare etiam in Registris Com. Holland. declarationem Epifcopi Zudenfis Iacobi, qua indicat fe huiusmodi Inftrumentum vidisfe. Num quis plura defiderat? Et tamen plura habeo. Non folum enim eiusmodi Decla- A. 1083. ratio Epifcopi exftat in Registris Hollandiae; non modo ipfa exftat Charta in d. 26. Iul. iisdem Registris haud femel defcripta; fed hanc. Originalem Declarationem oculis ufurpavi, ex qua IACOBVS Epifcopus Zudenfis et GERARDVS Dominus de Voerne et Castellanus Zelandie a. 1317. testantur, et totidem verbis repetunt hanc Theoderici V. Chartam, cuius finis hic est: Datum in Haerlem anno domini millefimo trecentefimo decimofeptimo in die natalis fancti Iohannis apostoli et Ewangeliste; appendentque in veri fidem duo adhuc Sigilla, prius Epifcopi, alterum Domini Vornenfis cum Leone Hollandiae integro, et cum eiusdem contrafigillo; cuiusmodi contrafigillum dabo Tabula XVI. ad Chartam a. 1331. Neque haec modo datur Declaratio, fed et altera itidem in Originali Officialis Traiectenfis, a. 1404. Indictione X11. die Sabbati, v. Iun. cum eius Sigillo. Postremo, tertiam hic memoro Chartam, quae rem cum iuridi ce tum historice penitus conficiet; nimirum Comes Hollandiae, Wilhelmus VI. hanc Egmondenfium. Chartam confirmavit, et per formamVidimus has Maiorum fuorum donationes ratas fecit, Datum Hagae anno 1407. menfe Maii die fexta, cum integro adhuc Comitis Sigillo.. Quae tres Chartae. fuperftites etiamnunc) proftant in Archivis primaevae Camerae Rationum Hollandiae, quae Hagae funt. His igitur tanta fide stabilitis, videamus nunc paucis argumenta inficiantium, genuinum esfe Diploma. Obmovent 1°. infolitum illud, quod Theodericus fe Dei gratia Comitem vocet. 2o. Quod praeter morem voculam EGO Comes Theod. adiiciat. 30. Quod Abbas Stephanus vivus et vigens bonae memoriae Abbas audiat. 4°. Quod Theodericus huius Chartae. dator fe quartum vocet, quum fatis conftet, fuisfe quinctum. 5. Quod imprecationes ac diras ad iiciat, Comitibus haud ufitatas. De fingulis feparatim erit dicendum. Et 10. vocat fe Comes in Chartae principio Dei gratia, in figillo vero Dei vir tute Comes. At nihil futilius ac magis est ridiculum, quam argumentum, quod nonnulli hinc contra hanc Chartam fecerunt; quafi titulus Dei gratia non quadraret in eos, qui alieni esfent vafalli. Vnde concludunt, vel falfam esfe hanc Char tam, vel Comites non fuisfe Vafallos Imperii. Vtrumque coniungit н V Y D. D. I. bl 46. Vtrumque abfurdum. De priori nunc dicam. Ignorant vel ignorare fimus lant hi fcriptores, haec verba Dei gratia olim non fuisfe dignitatis vel auctorita, tis titulum, ut nunc; fed tantum abhibita ex pietatis affectu; qui faepe aliis permutabatur titulis: e. gr. Dei permisfione, Dei beneficio, Dei virtute, Dei mifericordia, Dei miferatione, divina mifericordia. Sic ab antiquisfimis inde temporibus Comites Flandriae vocantur Dei gratia Comites. Vid. modo Chartas huius feculi apud OLIV. VRED. Sigill. Com. p. 4. ad a. 1056, 1063, 1065, 1067, T. II. R pag. 7. A A. 1083. pag. 7. a 1080, 1090. et BVZEL. Gallo-Flandr. L. II. p. 327 et 3579 d. 26. Jul. Et fic conftanter infecnti nostri Comites Florentius, Theodericus VI., Wilhel mus, in Chartis a. 1108, 1116, 1199, 1202, 1204. in MIER. Cod. Dipha D. I. bl. 80, 83, 134, 137, 140. pro quo Florentius a. 1162, infra, fe fcris bit: Ego Florentius tertius huius nominis DEL BENEFICIO Comes Hollandiae. et in Chartis ineditis infrala. 1209. Willelmus de Holl. DÉI PERMISSIONE Comes. D. 20. Febr. a. 1202. Ego Theodricus Dei gratia Hall. Comes. A. 1198 Ego Th. Dei gratia Comes. Quarum media ex Originali est defumta. Neg modo hi, fed etiam alii. E. gr. Comes de Los in MANTEL. Hist. Losfe p. 103. a. 1135. Ego Arnoldus DEI GRATIA dictus Comes den Los; et in MIERIS 1. bl. 144. a. 1204. Ego Ludovicus DEI GRAT LA Comes de Lasfi Fecerunt autem hoc ex imitatione Regum Francorum, qui Dei gratia, Dei fa Tente clementia, divina fav. elem. fcribebant. Vid. fupra Chart. a..839, 889, 922, 966, 969, 976, 985. Nec modo Comites hoc imitati funt, (de Epifcopis nota fatis res est; de quibus vid, BATAV. SACR. T. I. p. 137. b.); fed fecel runt hoc etiam Abbates. Arnoldus DEI PERMISSIONE Egmondenfis Abbas in Chart. apud MATTH. Ann. Egm. p. 201. Ego Petrus DEL GRATIA. dictus Abbas in Middelburch, in Charta inedita, quam ad a. 1214. in Probb. exhibeos De Abbatibus, S. Pauli Traiectinis idem mihi conftat ex multis, quas ineditas fere vo, Chartis. Sic Dei gratia Abbates audiunt Henricus a 1278, 1280. Henrieus de Ricle a. 1313, 1314, 1318. Gervandus a. 1329. tribus h. a. Chartis Theodericus de Arnem a. 1333. Hermannus Wolf a. 1339. Alio modo Dei pa tientia Iohannes a. 1310. Henricus de Boechout a. 1347. Willem van Nyerkera ke bider onthengnisfe Goits Abt a. 1519. Gerrijt vander Nyekerck byder genaden Gods Abt a. 1536, 1539, 1549. Quod autem velim obferves! Florentius III cuius Sigillum ad a. 1168. d. 27. Febr. exhibeo, eamdem adhibuit in Sigillo formu lam, ac noster Theodericus, Dei nempe virtute Comes. Minoris etiam momenti homines hoc titulo gaudebant. Ne dubites! Praepofitus ac Decanus. Traiect. Dei gratia fe fcriptitant a. 1196. in Charta apud MIERIS D. I. bl. 131. Et in Charta a. 1329. inedita Clays bi der ghenaden goets proest van Coninkvelde. Nec primus fum, qui hanc pietatis fpeciem obfervo. Docuit iam (S TRV V. Corp. Iur. Publ. c. 8. §. 6. id fecisfe ex affectato pietatis zelo Epifcopos, Du ces, Comites; nec hos modo, fed etiam Dynastas, Barones vel Nobiles, ibid. P. 257. Immo vero priscos Francorum Reges. interdum titulis fuis adiecisfe De gratia vel divina favente clementia, vel fimilia, est obfervatio: V. D. CONRIN GII ad Iac. Lampad. T. II. Opp. p. 70. b. ubi GÖBEL not. (3). certum esfe dicit, olim hanc formulam fupremae potestatis civilis fignum HAVDQVA¬ QVAM fuisse ; quum et Duces, Epifcopi, Comites, immo Abbates et Praepofiti ea ufi fint : quod et pluribus probat, etiam ex HEDAE Chartis p. 75, 146↳ A. 1083. 155, 160, 161, 186, 190, cett. Cf. I. P. DE LVDEWIG Reliq. MSS. T.V. d. 26. iul. Praef. p. 5. Audiamus DOM. DE VAINES Dictionn. Diplom. T. II. p. 365. Voc. Sufcription :'. Les formules Dei gratia, Dei dona, per Dei gratiam, ,, que l'on trouve dans la plupart des fufcriptions des puisfances tant laïques ,, qu'eccléfiastiques, font des expresfions purement religieufes, et qui n'ont , point été exclufivement réservées aux Souverains de l'antiquité en figne de ,, leur indépendance, comme l'ont cru beaucoup de Savants. Des temoignages fans nombre contredifent leurs asfertions à cet égard ". Post exhibita dein testimonia fic pergit:,, Les Prélats, les Ducs, les Comtes &c. s'intitulent , par la grace de Dieu, moins comme Souverains, qu'en figne de piété →→→→ , l'Idée d'indépendance abfolue n'a été attachée à cette formule qu'au 15e fie5, cle? Eadem monet V. D. IEAN BESLY Hist. dès. Comt. de Poictou et Ducs de Guyenne, 1647. P. II. p. 133. qui factum dicit en figne de modeftie et d'humilité. En! ad faturam probatum id, quod, nifi virorum DD. cogeret importunitas, probatione vix indigeret. Rideat igitur hunc titulum nostris in Comitibus V. D. HVYD. D. L. bl. 46. fed fine causfa riferit. Alterum argumentum petitur a formula, EGO Comes Theodericus, quam fu fpectam habet V. D. MATTHAE VS. Id quod tanto Viro excidisfe nolim. Is, qui tot Chartas manu tractavit, meliora novit. In Diplomatibus Epifcoporum et Comitum nihil hoc aevo frequentius. Vid. not. STRVVII Corp. Iur. Germ. p. 183. (68). Nec aliter fere unquam Comites Flandrenfes; EGO Theoderieus Dei gratia Flandrenfium Comes; quod vel quinquies occurrit apud oL. VRED. Sigill. Com. p. 16, 17. EGO Arnulphus a. 961. p. 3. EGO Balduinus Dei gratia Flandr. Comes ad a. 1056,.1063, 1066, 1967. p. 4. EGO Robertus à. 1080 et 1o9o. p. 7. Si exempla a nostris depromta Comitibus vul tis; infpicite modo duo Diplomata, quae ex Originali in aes incifa exhibeo ad a. 1199. ubi fimiliter Ego Theodericus. Atque ita etiam in Diplomatibus fuis folent Epifcopi Traiectini, Ego Conradus, Ego Burchardus, Ego Andreas, etc. in Charta a. 1094, infra, et quas defcriptas fervo ad a. 1108, 1131, 1133, 1156, 1169. Tertium maiori quadam fpecie profertur Argumentum, nimirum quod bonae memoriae titulus non nifi mortuis competat; unde huius Chartae Architectos fui perquam oblitos fuisfe volunt, quando hunc titulum viventi adhuc Stephano dederunt. Haec dictatoria est Viri Illuftr. ad STOKII Chron. Belg. Rhythm. D. I. bl. 485. et 491. argumentatio, ad quam refellendam, fi non alia fuppeterent argumenta, vel fola fufficeret obfervatio V. D. SCHEID11 ad ECCARD. Origg. Guelph. T. III. p. 197. (k). ubi ɛ¢CARDVS vult emendanda esfe verba Chartae A. 1083. intra a 1195–1199. datae, Acta funt haec coram bonae memoriae Imp. Hen d. 26. Iul. rico, et legendum contendit: coram bonae memoriae DVCE Henrico, quia Hen ricus Imperator iam obierat. Vbi SCHEID. ad haec ita:,, fed haec, inquit, |