Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

nunc, et te defenforem regium effe gloriare, qui, ut regem gnaviter defendas, fufceptam à temetipfo ecclefiæ caufam nunc palàm prodis atque oppugnas: cujus graviffimâ qui dem cenfurâ effes notandus. De forma autem reipub. noftræ, quoniam tu, profeffor triobolaris et extraneus, remotis capfulis atque fcriniis tuis nugarum refertiffimis, quas meliùs in ordinem redigere poteras, in aliena repub. fatagere et odiofus effe mavis, fic breviter tibi, vel cuivis potiùs te prudentiori, refpondeo; eam formam effe quam noftra tempora atque diffidia ferunt; non qualis optanda effet, fed qualem obftinata improborum civium difcordia effe patitur. Quæ autem refpublica factionibus laborat, atque armis fe tuetur, fi fanæ et integræ tantùm partis rationem habet, cæteros five plebeios five optimates præterit aut excludit, fatis profectò æqua eft; quamvis regem et proceres, fuis ipfa malis edocta, ampliùs nolit. "Concili,

um" autem illud "fupremum," quòd infectaris, atque etiam "concilii præfidem," næ tu ridiculus es; concilium enim illud, quod fomnias, non eft fupremum, fed parlamenți authoritate ad certum duntaxat tempus conftitutum, quadraginta virorum ex fuo ferè numero, quorum quilibet, cæterorum fuffragiis, præfes effe poteft. Semper autem hoc ufitatiffimum fuit, ut parlamentum, qui nofter fenatuş eft, delectos ex fuorum numero pauciores, quoties vifum erat, conftitueret: iis unum in locum ubivis conveniendi, et veluti minoris cujufdam habendi fenatûs, poteftas delata eft. Hifdem res fæpè graviffimæ, quo celeriùs et majori cum filentio tranfigerentur, commiffæ atque creditæ ; claffis, exercitus, ærarii cura aut procuratio, quævis denique pacis aut belli munia. Hoc, five concilium nominetur, five quid aliud, verbo fortè novum, re antiquum eft; et fine quo nulla omnino refpub. rectè adminiftrari poteft. De regis autem fupplicio, et rerum apud nos converfione, mit, te vociferari, mitte virus illud tuum acerbitatis evomere; donec ifta "quâ lege, quo jure, quo judicio" facta fint, te licèt repugnante, fingulis capitibus oftendam, et pedem conferam. Si tamen inftas "quo jure, qua lege," eâ, inquam, lege quam Deus ipfe et natura fanxit, ut omnia, quæ reipub. falutaria effent, legitima et jufta haberentur. Sic olim fapientes tui fimilibus refponderunt. "Leges per tot annos ratas refixiffe" nos criminaris; bonáfne an malas non

dicis, nec fi diceres audiendus effes, nam noftræ leges ole quid ad te? Utinam plures refixiffent tum leges, tum leguleics; rectiùs fanè et rei chriftianæ et populo confuluiffent. Frendes quòd "hæc, Manii, terræ-filii, vix domi nobiles, vix fuis noti, licere fibi crediderint." Meminiffes quæ te non folùm libri facri, fed etiam lyricus doceat.

-Valet ima fummis

Mutare, et infignem attenuat Deus
Obfcura promens-

Sic etiam habeto; eorum, quos tu vix nobiles effe ais, alios nulli veftrarum partium vel generis nobilitate cedere; alios ex fe natos per induftriam atque virtutem ad veram nobilitatem iter affectare, et cum nobiliffimis quibufque poffe conferri; fe autem malle "filios terra" dici, modò fuæ, et domi ftrenuè facere, quam fine terra et lare fumos vendendo, quod tu facis, homo nihili et ftramineus eques, in aliena terra dominorum nutu et ftipendio famem tolerare: ab ista, mihi crede, peregrinatione ad agnatos potiùs et gentiles deducendus, nifi hoc unum faperes, quòd frivolas quafdam prælectiones et nugamenta fcis tantâ mercede apud exteros effutire. Reprehendis quòd magiftratus noftri "colluviem omnium fectarum recipiant;" quid ni recipiant? quos ecclefiæ eft è cœtu fidelium ejicere, non magiftratuum è civitate pellere; fiquidem in leges civiles non peccant. Primò homines, ut tutò ac liberè fine vi atque injuriis vitam agerent, convenere in civitatem; ut fanctè et religiofè, in ecclefiam; illa leges, hæc difciplinam habet fuam, planè diverfam: hinc toto orbe christiano per tot annos bellum ex bello feritur, quòd magiftratus et ecclefia inter fe officia confundunt. Quapropter et papisti cam minimè toleramus; neque enim eam tam effe religionem intelligimus, quàm obtentu religionis tyrannidem pon. tificiam civilis potentiæ fpoliis ornatam, quæ contra ipfum Chrifti inftitutum ad fe rapuit. "Independentes," quales à te folo finguntur, nulli apud nos unquam vifi; præter eos duntaxat qui, cùm claffes et fynodos fupra ecclefiam quamque fingularem effe non agnofcant, eas omnes velut hierarchiæ particulas quafdam, aut certè truncum ipfum, eradicandas effe tecum fentiunt. Hinc nomen Independentium

apud

apud vulgus obtinuit. Quod reftat; video te id agere, ut regum omnium et monarcharum non invidiam folùm, fed etiam bellum atrociffimum, in nos concites. Olim rex Mithridates, quamvìs caufa diffimili, omnes reges in Romanos concitabat, eadem propè calumniatus; Romanis confilium effe, omnia regna fubvertere, iis nulla humana neque divina obftare, à principio nihil nifi partum armis habuiffe, latrones, regnorum maximè hoftes: hæc Mithri dates regi Arfaci; te verò in illa tua exedra infantiffimè rhetoricantem quæ fiducia proxevit, ut ad bellum hortando, et licèt nolis videri, " clafficum canendo," ullum vel inter pueros regem commovere te poffe animum induceres; ifto præfertim ore tam exili et rancidulo, ut ne mures quidem Homericos, te buccinatore, bellum unquam ranunculis illaturos fuiffe credam? Tantum abeft ut metuam' quid tu belli nobis aut periculi, homo ignaviffime, apud exteros reges iftâ tuâ rabidâ et infulfà fimul facundiâ conflare poffis: qui ad illos, ac fi "regum capita" quafi "pilas habeamus, de coronis quafi trocho ludamus, fceptra imperialia non pluris faciamus quàm bacula morionum capitata," luforiè fanè nos defers. At tu interea, ftultiffimum caput, morionis ipfe baculo digniffimus es, qui reges ac principes tam puerilibus argumentis ad bellum fuaderi putes. Omnes deinde populos inclamas, dicto audientes tuo, fat fcio, minimè futuros. Hibernorum etiam confceleratam illam ac barbaram colluviem regiis partibus in auxilium vocas. Quod unicum indicio effe poteft quàm fceleftus fis et væcors, quàm omnes penè mortales impietate, audacia, et furore, fuperes, qui devotæ gentis fidem atque opem implorare non dubitas, cujus ab impia focietate, tot civium innocentiffimorum fanguine perfusa, etiam rex ipfe aut abhorruit femper, aut abhorrere fe fimulavit. Et quam ille perfidiam, quam ille crudelitatem occultare, quantum potuit, atque ab fe longè amovere, fummo ftudio contendit, eam tu, bipedum nequiffime, quo minùs ultrò atque palàm fufcipias, neque Deum neque homines vereris. Agedum; Hibernis igitur fautoribus ac fociis ad defenfionem regis jam te accinge. Caves imprimis, quod cauto mehercule opus erat, nequis te Tullio fortaffe aut Demoftheni omnem eloquentiæ laudem præreptum ire fufpicaretur; et prædicis, " oratorio more non tibi agendum videri." Na tu haud

[ocr errors]

ftultè

ftultè fapis; id quod non potes, non videtur tibi effe agen dum; oratoriè autem ut tu ageres, quis, qui te fatis novit, unquam expectavit? qui nihil elaboratè, nihil diftinctè, nihil quod fapiat, in lucem emittere aut foles aut potes; fed veluti Crifpinus alter, aut Tzetzes ille græculus, modò ut multum fcribas, quàm rectè, non laboras; neque fi labores valeas. "Agetur," inquis, "hæc caufa, toto orbe audiente, et quafi ad judicandum fedente." Id adeò nobis pergra tum eft, ut adverfarium non cerebrofum et imperitum, qualis tu es, fed cordatum et intelligentem dari jam nobis optemus. Perorans planè tragicus es, immò Ajax ipfe Lorarius: "Horum ego injuftitiam, impietatem, perfidiam, crudelitatem, proclamabo cœlo et terræ, ipfófque authores convictos pofteris tradam, reófque peragam." O Flofculos! Túne igitur fine fale, fine genio, proclamator et rabula, bonis authoribus divexandis tantùm aut tranfcribendis natus, quicquam de tuo quod vivat producere te putas poffe? quem unà cum fcriptis tuis futiliffimis abreptum ætas, mihi crede, proxima oblivioni mandabit, Nifi fi defenfio hæe regia fuo fortaffe refponfo aliquid debitura eft, fi neglecta jam pridem et confopita, in manus iterum fumatur. Idque ego ab illuftriffimis Hollandia Ordinibus peterem, ut eam è fifco protinus dimiffam, neque enim thefaurus eft, pervagari, quò velit, finant. Si enim qua vanitate, inscitia, falfitate, referta fit, planum omnibus fecero, quò latiùs ex currit, eò arctiùs, meâ quidem fententiâ, fupprimitur, Jam nos quemadmodum "reos peragat," videamus,

DEFENSIO

PRO

POPULO ANGLICANO,

CONTRA

CLAUDII SALMASII DEFENSIONEM REGIAM.

CAPUT I.

Quoniam tibi, vano homini et ventofo, multum hinc for fitan fuperbiæ, Salmafi, multum fpiritûs acceffit, magnæ fcilicet Britanniæ regem fidei defenforem effe, te verò regis, ego quidem et illum regi titulum, et hunc tibi jure pari ac merito concedam: cum fanè rex fidem, tu regem fic defenderis, ut caufam uterque fuam evertiffe potiùs videatur. Quod cum paffim infrà, tum hoc primo capite oftendam. Dixeras tu quidem præfationis paginâ duodecimâ "ornari pigmentis rhetoricis tam bonam et juftam caufam non debere: nam fimpliciter rem, ut gefta eft, narrare, regem defendere eft." Quando igitur toto hoc capite, in quo narrationem illam fimplicem futuram pollicitus eras, neque rem fimpliciter, ut gefta eft, narras, neque non pigmentis, quantum in eo genere confequi potes, rhetoricis ornas, profectò vel tuo judicio fi ftandum effet, caufa regia neque bona neque jufta erit. Quanquam hoc cave tibi fumas quod dat nemo, poffe te quicquam rhetoricè narrare; qui neque oratoris, neque historici, immò ne cauffidici quidem partes narrando fuftinere potes; fed quafi circulator quifpiam, arte circumforanea, magnam de te in prooemio, velut in pofterum diem, expectationem concitabas, non tam ut rem promiffam tum demùm narrares, quàm ut pigmenta illa misera, et ampullas fuco refertas, lectoribus quàm plurimis divenderes. Nam "de facto dicturus tot novitatum monftris te circundari ac terreri fentis, ut quid primum exequaris, quid deinde, quid poftremò, nefcias." Hoccine eft fimpliciter narrare? Dicam quod res eft, tot tuorum ipfe mendaciorum VOL. V.

E

monftris,

« VorigeDoorgaan »