ipfe constituat omnes, qui in ea Provincia funt, Epifcopos. Et hic eft fenfus regula. Nicomedienfis autem Epifcopus, quia iam pridem hæc metropolis eft, debet omnes Epifcopos, qui in eadem Provincia funt, ordinare. Ait per adductas leges Bithyniam non dividi in duas Provincias, ideòque omnem iftic metropoliticam poteftatem ex quarto Nicæno Canone effe Nicomedienfis. Et omnis Synodus acclamavit: Hac omnes volu mus,bac ubique teneant. Bithynia erat Ponticæ diœcefeos Provincia, ideò que Joannes Sebaftenus in prima Armenia, Conftantinus Melitinenfis in Armenia fecunda, Patricius Thyanenfis in Cappadocia fecunda, Petrus Gangrenfis in Paphlagonia Metropolitæ, ac reliqui in Ponto Epifcopi per di&um Joannem adjunxerunt: Canones unum fciunt Metropolitam antiquiorem,& mamfeftum eft quoniam religiofißimo Epifcopo Nicomedia ordinationes competunt, & quia adducta etiam leges nomine metropolis folummodò honorârunt Nicanam civitatem, & preponitur reliquis Epifcopis Provincia folummodò. Et Synodus adclamavit: Regulariter docuerunt, omnes hac dicimus.

At ecce nova interceffio ab Etio Ecclefiæ Conftantinopolitana Archi-Diacono: Suggerimus veftra Magnificentia, rogantes ut nullum praiudicium fanctiffima Sedi fiat ex his, que nunc interlocutoriè dicta funt à fanctißimis Epifcopis Eunomio & Anaftafio, aut qua de ijs conftituta funt. Sanctißima enim Conftantinopolitana fedes aut ordinationem ipfa facit in Bafilonopoliticum reliquis,aut eam permittit fieri, ficut literis, que veniunt vel venerunt,oftendere poffumus. Et rogamus ut Epiftola proponantur. Legitimi Patriarchæ jus eft non folos fuæ diœcefis Metropolitas, fed & Provinciales Epifcopos, vicinos quidem proprijs manibus, remotiores autem prævio fuæ confirmationis Decreto promovere & confecrare: Liquet ex literis Innocentij primi Pontificis ad 'Alexandrum Patriarcham Antiochenum. Iftud in Thracicam & Ep.18.c.1. Ponticam dioecefin, & hujus præfertim viciniffimam Provinciam Bithynienfem invadere cæperat fan&tus Joannes Chryfoftomus, ejufque fucceffores continuârant: Hinc ipfum non lædi, adeòque Bafilonopolitani Epifcopi confecrationem Metropolita Nicomedienfi privativè non adfcribi Etius poftulavit. At quidam Canonum zelofi Epifcopi reclamârunt: Canones teneant, Canonibus fatisfiat. Et placuit gloriofis judicibus. Hinc enim Synodi de Nicæni dignitate dumtaxat nominali,& plenâ Nicomedienfis metropoliticâ poteftate judicium confirmârunt, ac Ætij poftulationibus refponderunt: Quacumque fedi Conftantinopolitana de faciendis ordinationibus in Provincijs competunt, bac fuo ordine examinabuntur. Æquæ fententiæ gratias egit

Eu

Eunomius, & adjunxit: Diligo Arch: Epifcopum Spendidißima Conftantinopolis. At dummodò aliena jura non invadat.

А с T

quarta decima, facta pridie Kalendas Novembres, dif

thenfi Epifcopatu in Provincia Eufratefia. Atahanafium Domnus Patriarcha Antiochenus fynodaliter degradârat, ac ex illius juffu Stephanus Metropolita Hierapolitanus in eius locum ordinârat Sabinianum; at verò in Ephefino latrocinio Diofcorus reftituerat Athanafium, ejecto Sabiniano, & quidem nec audito nec citato. Quare hic omnia Marciano Augufto & præfenti Synodo queftus eft, reparari poftulans, lectifque ipfius libellis gloriofi judices funt interlocuti: Rrfpondeat Athanafius reverendifsimus Epifcopus. Refpondit ille fe à fuis Clericis fuiffe quidem accufatum de varijs, damnatumque à Domno; verum eius Synodum fuiffe prædatoriam, utpotè facræ delegationis, per fanctos Cyrillum & Proclum probatæ prævaricatricem, ideòque fe Ephefi legitimè reftitutum. Antio chenam Synodum poftulavit legi, & fe ex A&tis eius judicari. Leca fuit, & tum gloriofi judices funt interfati: Si qui eorum, qui tunc cum Domno depofuerunt Athanafium, adfident fancto Concilio, in medium tranfeant. Et ftatim prodierunt Theodorus Damafcenus, Theo&iftus Berrhæenfis, Gerontius Seleucienfis in Syria, Damianus Sidonienfis, Jofeph Heliopolitanus, Sabbas Paltenfis, & Sophronius Conftantinenfis Epifcopus, atteftantes Athanafium, non quidem ob probata crimina, fed ob contumaciam fuiffe legitimè dan natum.

Quare gloriofi judices Athanafium rogârunt, cur tertiùm à Domno citatus non adfuerit, apud Synodum fe purgaturus. Refpondit: Quoniam inimicus meus erat ipfe, qui iudicabat, Antiochenus. Exceptio non purgabat contumaciam, ideòque gloriofi judices cenfuerunt Athanafium legitimè damnatum, legitimè item promotum Sabinianum, atque ita in Epifcopatu manutenendum. Addidêre Athanafio intra octo menfes à Maximo Patriarcha Antiocheno de objectis olim criminibus inftaurandum judicium,convi&umque in degradatione firmandum, quin & tradendum publicis legibus ac brachio fæculari: Si verò intra hoc tempus non agatur adversùs eum, vel fi agetur, & non convincatur, Athanafius quidem Epifcopatum recipiet, Sabinianus verò & dignitatem Epifcopatus habeat, & fubftitutus fit, & pafcatur, ficut reverendißimus Antiochenorum Maximus fecundùm facultatem MMMMMM 2

Par

L. I.

56.

Sueton. c.16.

Parthenorum Ecclefia difpofuerit. Quod judicium omnis Synodus probavit. Hæc verba, Et fubftitutus fit, Sabiniano tribuunt coadjutoriam cum futura fucceffione, qualem fub Valerio Hipponenfi Epifcopo habuit fanctus Auguftinus. Athanafius quippe erat fenex.

Eufratefia Provincia olim dicta fuit Comagena, de qua, OrienL.14.c.26. talem diœcefin defcribens, Ammianus Marcellinus: Prima poft Ofrhoënam Provinciam Comogena, nunc Eufratenfis, adfurgit, Hierapoli, vetere Nino, & Samofata, civitatibus amplis, illustrus. Et in libris de bello Perfico Procopius Cæfaræenfis: Regio, qua è Samofatis extra Eufraten eft, iam dudum Comagene, nunc autem ex fluvij nomine Eufratefia vocata eft. Vocari Augufto- Eufratefiam, & à Vefpafiano redactam in Provinciam fcribit in Auguftorum Epitome Aurelius Victor. At verò factum id poft Antiochi Regis mortem fuiffe à Tyberio Cornelius Tacitus in Annalibus adfirmat. Nempe Caius Caligula AnL.2.c.42. tiocho dicti Antiochi filio reddidit regnum extractis Romanis fafcibus, atque ita manfit ufque ad Vefpafianum. Quare Ifaacus Ca faubonus in fuis ad Suetonium notis, duos iftos Antiochos confundens, circumfcribitur. Comageni nominis rationem edicit laudatus Procopius: Civitatem rursùs nobilem hic Oreftes condidit, ac templa duo, alterum Diana,alterum Iphigenia forori, qua poftea Chriftiani in fua templa converterunt, nullo edificiorum penitùs mutato. Vocavit & eam urbem Comanam, ab excisa rursùm coma ipfius à morbo penitùs liberati. Nonnulli non alium, quam infania morbum fuiffe dicunt, quâ correptus fuit dum matrem necavit. Addit adfiduè, Rurfus: Quod eadem omnia etiam in Ponto Polemoniaco Oreftes egiffet. Nam & iftic eft civitas Comana, quam converfam ad Dominum, Epifcopali cathedra donatam, primumque illi fan&tum Alexandrum Carbonarium fuifle à fancto Gregorio Thaumaturgo impofitum Epifcopum, scribit in huius vita fanctus Gregorius Nyffenus. Hæc dicta volui, quod ex ifta Provincia prodierint Theodoretus, fanctus Eufebius Samofatenfis Epifcopus, Paulus Samosatenfis, Neftorius, Eudoxius Patriarchæ Conftantinopolitani, & alij plures virtutibus aut facinoribus famofi.

Астто xv. & X V I.

Vintadecima A&tio edidit triginta,aut fanè viginti octo Canones. Decima fexta fcribitur fuiffe facta quinto Kalendas Novembres. Ubi rectè Scholiaftes marginalis: Numerus videtur corrup tus. Nam Actio decima quarta habita fuit pridie Kalendas Novembres, &

decima quinta eodem die poft Legatorum difceffum, ut teftantur ipfi, hac autem die fequenti. Quare legendum effet: KALENDIS NOVEMBRIBVS. Tamen quia in omnibus codicibus manufcriptis, quos habuimus, tum Gracus tum Latinis, fic reperitur, nihil mutare volumus. Hac igitur in Actione fan&us Pafchafinus Romanus Legatus gloriofos judices eft adfatus: Domini totius orbis pro catholica fide decertantes,fancire dignati funt, quatenùs unam fidem teneant omnes Ecclefiæ pro bono pacis. Maiori autem curâ & nunc & in pofterum illorum Clementia providere dignata eft, ne quâ rursùm contentio inter Dei Sacerdotes, aut fchifma aut aliquod nafcatur fcandalum. Hesterno enim die, poftquam Poteftas veftra furrexit, & Humilitas noftra veftigia veftra fecuta eft, quadam Gefta facta dicuntur, que nos & prater Canones Ecclefiafticos & difciplinam aftimamus effecta. Pofcimus ergo ut veftra Magnificentia relegi bac pracipiat, ut omnis fraternitas infpiciat, utrùm iufta fint, an iniufta. Re&è ad Maximum Antiochiæ Patriarcham fcribit S. Papa Leo: Subrependi occafiones non prætermittit ambitio, & quoties ob intercurrentes cauffas generalis congregatio facta fuerit Sacerdotum, difficile est ut cupiditas improborum non aliquid fupra menfuram fuam moliatur appetere. Græcorum Epifcoporum vetufta vanitas eft mutuos fines invadere, Conftantinopolitanum Epifcopatum exaltare, atque ita ambitiofis, Canonum. prævaricatricibus, & fcandalofarum poftea turbarum authoribus conftitutionibus generales Synodos fædare. Et ita omninò fecerant in Actione præcedenti per Canonem vigefimum octavum. Hinc de Attentato erubefcens Etius Ecclefiæ Conftantinopolitanæ Archi Diaconus adversùm glorioforum judicum, Gefta ifta relegi jubentium, interlocutionem interceffit: Certum eft, quia formam ea, qua de fide funt, fufceperunt. Confuetudo autem eft in Synodis, poftquam ea, que funt omnium præcipua, fuerint definita, & alia quædam necessaria exami nari atque firmari. Habuimus, hoc eft, Conftantinopolitana fanctißima Ecclefia, certa quadam qua agere deberemus. Rogavimus Dominos Epifcopos de Roma, ut communicarent ÿjs geftis: Refutaverunt, dicentes talia fe non fufcepiffe mandata. Retulimus & ad veftram Magnificentiam, & iußiftis ut præfens fanctum Concilium hoc ipfum infpiceret. Procedente veftra Magnificentiâ, fanctißimi Epifcopi, qui hic funt, tamquam de communi cauffa furgentes popofcerunt hanc Actionem celebrari.Et adfunt bic, neque in occulto geftum eft, neque furtim gefta funt, fed confequenter & canonicè, Ita Canonum prævaricationem & clandeftinitatem, vitia Actioni ifti à fancto Pafchafino objecta, conatus eft purgare. Dumtaxat conatus eft: Etenim antiqua Synodorum regula quidquã proponi aut tractari, longè magis definiri vetat fine mandato Pontificis MMMMMM 3

Ro

Ep. 62.

C.4.

Cap. 5.

Romani. Et hinc adversùm Ætij verba, Confuetudo eft in synodus,pergit S.Leo in literis ad Maximum Patriarcham Antiochenum: Quidquid prater fpeciales cauffas Synodalium Conciliorum ad examen Epifcopale defertur,poteft aliquam diudicandi habere rationem,fi nihil de eo eft à fanclis Patribus apudNicaam definitum.Nam quod ab illorum regulis conftitutioneg, difcordat, Apoftolica Sedis nunquam obtinebit confenfum. At verò vigefimus octavus Canon, de quo præcipua quæftio, fexto Nicæno palàm adverfatur.

Eum fibi ab Ecio porrectum, atque à numerofis Epifcopis fubfcriptum legit Beronicianus facri Confiftorij Secretarius, ftatimque Lucentius Romanus Legatus obviavit apud gloriofos judices: Primò,Gloria veftra pervidet,quâ circumventione cum fanctis Epifcopis geftum fit, ut non confcriptus Canonibus, quorum mentionem fecerunt, fubfcribere fint coacti. Allegat duo Canonis substantialia vitia. Primò, dolum & metum Epifcopis incuffum, deindè caducum Canonis fundamentum, utique Canonem non confcriptum, id eft, reprobatum à Romana Ecclefia, ac eius Codici non infertum, utique tertium Conftantinopolitanum. Etadversùs primum Epifcopi reclamârunt: Nemo coactus eft. Hinc de fecundo perrexit Lucentius: Accedit ad cumuluni, quod trecentorum decem & octo conftitutionibus poftpofitus, centum quinquaginta, qui in fynodicis Canonibus non habentur, mentionem tantùm feciffe nofcuntur,que dicunt ante octoginta propè annos conftituta fuiffe. Si ergò his temporibus hoc beneficio ufi funt, quid nunc requirunt? Si nunquam ufi funt, quare requirunt? Ait tertium Conftantinopolitanum Canonem adverfari fexto Nicæno, damnatum efle à Romana Ecclefia, ideòque non potuiffe innovari.

Quibus ex verbis novæ interceffionis anfam adripuit Etius, ac perrexit: Si de hoc capitulo aliquod mandatum acceperunt Domini Legati, proferant. Sperabat expreffum illis non effe mandatum. Aft omninò erat, ipfumque ex charta legit Bonifacius Legatus: Sanctorum quoque Nicanorum Patrum conftitutionem prolatam nullâ patiamini temeritate violari vel minur; ac fi qui fortè civitatum fuarum potentia confifi, aliquid fibi tentaverint ufurpare, boc quo dignum eft conftantia retundatu. Eft unum è capitulis fecretæ inftructionis Apoftolicæ, grandi Ecclefiafticæ eruditionis damno perditæ,aut alicubi latentis. Loquitur non dumtaxat adversùs Conftantinopolitanum, fed & adversùs Hierofolymæ Epifcopum, cuius utriufque iam veteres Ecclefiarum rapinas, & in Ephefino tam Concilio quam latrocinio irregulares machinas nôrat fanctus Leo, volebatque in hac Synodo compreffas. Et hinc non folum fextum, fed & feptimum Nicænum Canonem,

Ælien