Chronicon, Monachum Godefridum, Arnoldum Abbatem Lubecenfem, Radulphum de Diceto, & Chronicon Epifcoporum Ecclefiæ Metenfis. Ita quidem inter Sacerdotium & Imperium pax rediit, fed dif cordiæ radix non fuit evulfa.

Etenim quæftionem refumpfit Frederici filius & Succeffor Henricus fextus, de quo magnum Belgii Chronicon: Apud Leodium electus eft in Fol.205. Epifcopum Albertus Archidiaconus, Frater Henrici Ducis Lovanienfis, contra quem Comes Balduinus cum fuis nominavit Albertum Præpofitum, con fobrinum fuum, fratrem Comitis Manasseri Reiteftenfis. Sed Albertus Prapofitus, cum effet illitteratus, ceffit Alberto Lovanienfi, & venerunt ambo ad Henricum Imperatorem. Imperator verò noluit Lovanienfi dare Regalia, dicens electionem veniffe ad fuam manum, quia habuiffent in electione difcordiam. Et cum effet ibi Comes Theodoricus de Horftal coram Imperatore, rogavit pro Præpofito Bonnenfi Lothario fratre fuo, cui ftatim Imperator annuit, &donum conceffit, mediante pecunia trium millium Marcharum. Verùm Albertus Lovanienfis appellavit Romam & in mendica peregrini vefte acceffit ad Cæleftinum tertium Pontificem, obtinuit caufam, & in reditu, quod Coloniam & Metropolitanum fuum ob ftructas ab Henrico Augufto infidias adire non poffet, eft Remis à Guilielmo Archiepifcopo confecratus. Quo audito Henricus adeò excanduit, ut per emiffos latrones Albertum trucidarit. Sepultus hic eft ibidem, cum hoc Epitaphio: Legia me legit, electum Roma probavit, Remis facravit, facratum Martyrizavit. De eodem habet Romanum Martyrologium: Remis fancti Alberti Leodienfis Epifcopi & Martyris, qui pro tuenda Ecclefiastica libertate necatus eft. Rei feriem pluribus exponunt Godefridus Monachus & Annales Ecclefiæ Leodienfis. Prætenfi iftius juris adeò zelofus femper fuit fextus Henricus, ut Epifcopum quemdam, quod rogatus à quo haberet Episcopatum, femper refponderet à Papa, jufferit militum fuorum pedibus conculcari. Undè fimiles in Epifcopos & omnem Clerum violentias admirari non oportet in ejus filio Frederico fecundo: Fuit malum hæreditarium. Idem jus fibi arrogavit proximus Henrici Succeffor Otto quartus. Etenim Ecclefiæ Moguntinæ difcordem de Lupoldo & Siffrido electionem decidit, ejufque judicium Innocentius tertius confir. A. 1200 mavit. Etiam noftris temporibus fimilem Argentinenfis Ecclefiæ dif cordiam ab Imperatore decisam refert in fuis Annalibus Auguftus Thuanus. Verùm inter Catholicum & Lutheranum erat ifta difcordia.

CAPUT

V I.

Exponitur legitimus Regum in Canonicas electiones confenfus.

A

Netiam poft Gregorii feptimi Decreta Reges habeant jus confentiendi in factas Antiftitum electiones,ipfarumque Electos comprobandi, olim agitata fuit quæftio inter Hugonem Primatem Lugdunenfem, Apoftolicae Sedis in Gallia Legatum, & S. Ivonem Epifcopum Carnutenfem. Ecclefiam ab iftis Laïcorum fervitutibus plenè liberam volens Hugo, partem negativam tutatus eft, Ivo autem refpondit: Pet Canonicam electionem Reges Apostolica authoritate à conceffione Epifcopatuum Ep.50. prohibitos minimè videmus. Legimus enim fancta Recordationis Summos Ponti fices aliquando apud Reges pro Electis Ecclefiarum, ut eis ab ipfis Regibus concederentur Epifcopatus, ad quos electi erant, interceffiffe; aliquorum, quia conceffiones Regum necdum confecuti fuerant, confecrationes distuliffe. Quorum exempla fuppofuiffemus, nifi prolixitatem Epistola vitaffemus. Dominus quoque Papa Urbanus fecundus, Gregorii feptimi tunc fedens Succef for, & ejus Decretorum Confirmator, Reges tantum à Corporali invejti tura excludit, quantum intelleximus, non ab electione, in quantum funt ca put populi, vel conceffione. Quamvis octava Synodus folum prohibeat eos in tereffe electioni, non conceffioni.

Rectè dicit hunc Regium confenfum effe antiquum, & à Romana etiam Ecclefia probatum, aut certè toleratum. Eft omninò antiquiffimus. Etenim Eufebianæ factionis Antiochena Synodus, dum ejufdem civita tis Patriarcham S. Euftatium dejecit, eclectum à fe Eufebium Cæfareæenfem Conftantino Augufto obtulit, & petiit confirmari, factam que de illo electionem, quod Apoftolicus Canon & Nicoena. Synodus vetarent tranflationes, Princeps caffavit. Ita in hujus vita fcribit ipfe Eufebius, & Hermias Zozomenus. Pauli & Macedonii ad Ecclefiam Conftantinopolitanam electiones probare fuo Regio confenfu noluit Imperator Conitantius, ajens Paulum indignum, Macedonio autem indignatus quod fine fuo affenfu se confecrari permififfet. Et fancto Ambrofio, in ipfis fui Epifcopatus exordiis quædam Imperii acta reprehendenti, in Ecclefiafti ca Theodoreti Hiftoria refpondit Auguftus Valentinianus: Tuam liberL.4.c.6. tatem jam pridem noveram, & mihi perfpecta cum effet, non modo non ve clamaus, fed fuffragatus fum ordinationi tua. Ait fibi fuiffe authoritatem reclamandi. Et de Epifcoporum Hierofolymitanorum fucceffione fcri L.4c36 bit Evagrius Epiphanienfis: Petrum Macarius fecutus est, Justiniano Imperatore necdum ei fuffragante, qui posteà sede fua pulfus eft. Quod etiam

Me

Mediolanenfis Ecclefiæ Antiftites fine fuo affenfu confecrari non permiferit Juftinianus, habes in litteris Pelagii primi Pontificis ad Comitem Epift. 3 Narfetem. Eidem legi fubjacuiffe primæ Juftinianæ Epifcopum, docent litteræ fancti Gregorii Magni. Et fextam generalem Synodum poft degradatum Antiochiæ Patriarcham Macarium procedere ad novam Lib. 4. electionem, & ipfam fibi confirmandam præfentari juffit Conftantinus Epitt. 7. IV. Imperator, Synodufque promptiffimè obedivit. Quâ Potestate ufi funt etiam Gothorum in Italia Reges. Hinc enim apud Caffiodorum in A&. 13. litteris ad Romanæ urbis Senatum Rex Athalaricus probatum fuo confenfu Pontificem vocat virum Regali examinatione laudatum. Examinis Lib. 8. & confenfus feriem ac formam exponit in litteris ad Papam tertium Ep. 15. Joannem. Et quidem hi Reges erant Ariani. Quod Hierofolymitana Lib. 9. Ecclefia etiam à Saracenorum Principe coacta fuerit electioni fuæ confir- Ep. 15. mationem poftulare, videre licèt apud Nicephorum Calixtum. Quâ Lib. 14. violentiâ etiam in aliis Provinciis ufos fuiffe eofdem Barbaros, lucet ex cap.39. variis teftimoniis & exemplis. Utitur item hodiè Turcorum Tyrannus: Exiftimat fe in omnia Chriftiani Imperii jura fucceffiffe.

L.1.c.3.

Eadem poteftate per Occidentale Imperium ufus fuit & Carolus Magnus, ac ejus tam Franci quam Germani Succeffores. Etenim de Angelberto Abbate fuo fcribit in fui Monafterii Chronico Hariulfus Monachus Centulenfis: Tam fratrum precatu, quam Regis Caroli juffu, Angilbertus ad Abbatis Officium provehitur. Et fexta Parifienfis ac fecunda Aquifgranenfis Synodus fupplicant Ludovico pio Imperatori, ut Ec- L.2.c.6. clefiis det bonos & aptos Rectores: Epifcopos, Abbates, & Abbatiffas. Id eft, ut folas talium electiones fuo affenfu confirmet. Et hinc Ab- Lib.3.c. bates ab Epifcopo fine Principis affenfu etiam deponi non permittit lau- 22. data Parifienfis Synodus: Quod nempe per iftum affenfum effent pro- 9. & 10: moti. Et apud Gratianum Leo IV. Pontifex pro Colono Reatina Ecclefię Electo fcribit ad Lotharium Auguftum,ac ejus filium Ludovicum Cæfarem: Veftram Manfuetudinem deprecamur, quatenùs Colono humili Diacono Reatinam Ecclefiam ad regendum concedere dignemini, ut veftra Dift. 63. licentia accepta ibidem eum, Deo adjuvante, confecrare valeamus Epifco- c.16.& рит. Sin autem in pradicta Ecclefia nolueritis ut præficiatur Epifcopus, Tufculanam Ecclefiam, que vidnata exiftit, illi veftra Serenitas dignetur concedere, ut a nostro Prafulatu confecratus, Deo omnipotenti, vestrog, Imperio grates peragere valeat. Nempe Colonus ab utraque Ecclefia fuerat eleEtus. Similis ibidem eft Epiftola Stephani quarti ad Comitem Guidonem. Et hæ omninò funt Epiftolæ, quas in litteris ad Hugonem Lugdunenfium Primatem fuprà laudavit S. Ivo Epifcopus Carnutenfis. Etiam Bernarium Gratianopolitanę Ecclefiæ Electum fuo affenfu firmavit

18.

Ludovicus fecundus, ejufque confecrandi licentiam dedit Adoni Archiepifcopo Viennenfi. Exitat Epiftola apud Jacobum Sirmondum inter litteras & acta Adriani fecundi. Aribertum Ebredunenfem Archiëpifcopum, quod Vincienfis Ecclefiæ Electo datam à Carolo Calvo Imperatore confirmationem exuflaret ob fubfecutam Principis mortem, & alium ordinaffet Epifcopum, graviter arguit, & Romam ad judiEp. 24. cium evocavit Joannes VIII. Eandem poteftatem agnovit etiam in Rege Ep. 200. Carolomanno.Et de Arnulfo Augufto fcribit Regino Abbas Prumienfis: C. 23. Luitpertus Moguntina urbis Praful è rebus humanis fublatus eft, in cujus locum fubrogatus eft Zunzo, Arnulfo Rege annuente. Otthonem fecunA. 889. dum, quod Lobienfem Abbatiam à Laicæ commendæ miferia libera

verit, reftituerit Canonicam electionem, & folius Regalis conceffionis Fol.589. jus fibi retinuerit, laudat Folcuini Abbatis continuator in Chronico

ejufdem Monafterii. Laudat & Henricum quartum, qui jus iftud trans tulit in Leodienfem Epifcopum, atque ita Abbatiam ab omni Laïca ferFol.606. vitute emancipavit. Et de Hilduino Leodienfis Ecclefiæ contra Rica& 613. rium contentiosè Electo fcribit laudatus Abbas Folcuinus: Hilduinus E

pifcopus ab Hermanno Agrippina fedis Archiprafule confecratus novo & inufitato genere, abfque Regis & Procerum Regni fanétione. Longè plurima Cap. 19. funt iftiufmodi exempla. Et hinc poteftatem iftam Henrico quinto Imperatori quo ad Germaniæ Epifcopos omninò confirmavit Calixtus fecundus: Eos enim non nifi poft receptum ab ipfo de Regalibus investituram voluit confecrari. Dico, Quo ad Germania Epifcopos : Aliarum enim ad Imperium fpectantium Provinciarum Epifcopos investiri voluit dumtaxat poft confecrationem, atque ita eorum electionem Henricus non potuit evacuare. Et hinc de ejus primo Succeffore Lothario fecundo, & fancto Norberto Magdeburgenfis Ecclefiæ Electo fcribit-in Sigeberti Gemblafenfis fupplemento Robertus Abbas Montenfis: Parthenopolitana civitatis Clerici & cives Norbertum, Pramonstrate Ecclefie Patrem, in Paftorem eligunt, & Regali profequente convenientia ad SacerA.1127. dotium provehunt. Factum id fuit in præfentia Cardinalis Gerardi, tunc Legatus, pofteà fuit Lucius Papa fecundus. Etiam quofvis alios Germanorum Auguftos liberè fuiffe ufos ifta poteftate, poffit lucidè demonftrari.

qui

Eam Francorum item Regibus Ecclefia femper indulfit. Etenim habita fub Merovingiis Regibus quinta Aurelianenfis Synodus Epifcopos quidem à Clero & populo mandat eligi juxta antiquos Canones, permittit tamen non confecrari nifi cum voluntate Regis. Quod ipfum in ECap. 10. dicto quinta Parifienfis Synodi confirmatorio mandavit Rex Clotarius fecundus, & adjunxit: Si Electi perfona condigna fuerit, per ordinationens

Principis ordinetur. Et hinc Catonem Arvernenfis Ecclefiæ Electum, quod fine Regis, licèt adhuc pueri, confenfu inordinatè ordinari noluerit, laudat fanctus Gregorius Turonenfis Epifcopus in opere de geftis L.4.c.6. Francorum, referens varia iftiufmodi exempla. Refert degradatos E- & 7. pifcopos, quod fine tali confenfu effent ordinati, aut ordinaffent. Et de Carolinæ ftirpis Principe Pippino Rege fcribit Chronicon Monasterii Fontanellenfis: Auftrulfus Abbas conftituitur una cum confenfu ac electione Cap. 13. fratrum, annuente ordinationi eorum pio Principe Pippino. Et apud Flodoardum fcribit Hincmarus Metropolita Remenfis: De ordinando Epifcopo Lib.3.c. non Regis vel Palatinorum debet effe commendatio, fed Cleri & plebis electio, 24. & Metropolitani in electione dijudicatio, deindè terreni Principis confenfio, & fic fieri Epifcoporum manus impofitio. Hinc Agium Ecclefiæ Aurelianenfis electum, quod à Welinone Senonum Metropolita fine sua licentia confecratus effet, ejecit Rex Carolus Calvus, & ægrè tandem redire permifit ad preces fecundæ Synodi Vernenfis. Eundem Welinonem quod Cap. 19. Tertoldum Diaconum fine fua licentia ad Epifcopatum Bajocenfem promoviffet, idem Rex accufavit graviffimè, & ad degradationem poftulavit in fecunda Synodo Tullenfi. Et privilegio, quod fancti Carilefi Monachis dedit,Nicolaus primus Pontifex inferuit hanc claufulam : Quemcumque dignum vita, moribus atque doctrina profpexerint Pastorali officio, ipfum eligant, Regif, in notitiam deferant, ut ejus & conceffione & confenfu poteftatem Regiminis accipiat. Et per antiquas, apud Jacobum Sirmondum extantes, Epifcopalium promotionum formulas Electum fuum Clerus & populus præfentabat Regi, & fibi in Epifcopum concedi fupplicabat. Cujus juris adeò tenax fuit etiam Carolus fimplex, ut Bertarium Catalaunenfis Ecclefiæ Electum, non à fe, fed ab Odone Regni invafore confirmatum, confecrari noluerit, & provocantem ad Sedem Apoftolicam capi in Romano itinere atque carcerari curarit fidus dieti Regis Minister, fanctus Fulco Archiepifcopus Remenfis. Æquè tenax fuit progenies Capetina. Etenim Radulphum, Remenfis Ecclefiæ electum, fine fua venia confecratum ejecit Rex Ludovicus Groffus, & intrufit Gervafium. Ita in dicti Regis vita fcribit Sugerius Abbas sancti Cap. 13. Dionyfii. Et Robertus Abbas Montenfis: In Remenfi Metropoli poft Manaffen, exturbato Gervafio, Radulphus fucceffit. Nempe ad omnium E. An.1104 pilcoporum preces Radulpho gratiam fuam & Epifcopatum Rex tandem reddidit, uti ad Pafchalem fecundum Pontificem fcribit fanctus Ivo Epifcopus Carnutenfis. Enarrat & ejufdem Regis iram ex eadem caufa adverfus Gualonem electum Beluacenfem: Jurarat Rex Gualonem fe vi- Ep. 190. vo nunquam fore Belluaci Epifcopum, atque ita hic, ne ejus periret electio, transferri debuit ad Ecclefiam Parifienfem.