* In refponfionc ad fecundum ejufiem articuli vide rationem naturalem , quare non arguit diverfitatem naturæ auferre à Chrifto naturalem modum produccndi carnem, & argueret diverfitatcm naturæ, fi anima producta e(fet ante corpus: quia,fcilicet,in carnis produétione varietas effet pcncs antecedentia tantùm,im animae verò productione varietas ponitur in ipfìscon(titutivis intrinfecis. Et ratio affignatur, quia materia nata cfl cfle ante formam, & difponi ad illam : forma autem non cft nata cfle ante materiam : hanc tamen rationem intelligito pro rationc convenientiæ , quare, {cilicet, conveniens fuit carnem Chrifti non naturaliter, hoc eft, alioruim hominùm more fieri per difpofitiones prævias, fed miraculose flatim concipi perfeétam : aninìam yerò convcnicns fuit non miraculose ante corpus, fed naturaliter, hoc eft, fecundum aliarum curfum fieri,fcilicet, creăndò infundi, & infundcndo creati, quoniam, ut ex antedi&tis patet, diverfus modus jjroduccndi animam, fcilicet,in corpore, vel extra, & antè

non quamlibct hypoftafim, fcd hypoftafim naturæ rationalis.

funt partcs totius hominis. crgo totum affumpfit, mcdiantibus partibùs. M 2. Præt. Ideò filius Dci carnem affumpfit,mcdiante anima,quia anima eft Dco fimilior, quàm corpus : fed partcs humanæ naturæ, cùm fint fimpliciores , quàm corpus, videntur eflc fimiliores

teriæ. In incarnatione autem oportct maximè attendcrc ordinem, quicft cx partc agentis: quia, ut Auguft.dicit in , èpift.ad Volufiánum, in talibus rebus totâ ratiofi&fi efl potentia fácientis. Manifeftum autcm cft,quòd fecundum intentionem facientis prius cft complctum -,

tum. crgo affumpfit totum,mcdiantibus partibus. 4 3. Præter. Totum refultat ex unione partium: fcd unio intclligitur, ut terminus affumptionis, partcs autcm pra intclliguntur affumptioni. ergo affumpfit <totum pcr partcs. M S E D co N T R A eft, quod Damafc.

totum, quàm partes.

4 Et idéò dicendum ef?,quòd verbum Dei j!? partes humanæ naturæ mediante toto,ficut enim affumpfit corpus propter ordincm, qucm habct ad animam rationalem, ita affumpfit corpus, & animam propter ordincm , qucm habcnt ad humanam naturam .

fto non partes partium intuemur, fèd , quæ proximè componuntur, idef?, deitatem , &• humanitatem . Humanitas autem efl quoddam totum, quod componitur ex anima, & corpore,ficut ex partibus.ergo filius Dei affiimpfit partes, mediãte toto.

M R E s P o N D E o diccndum , quòd , cùm dicitur aliquid medium in affum

do temporis: quia fimul faéta eft affumptio totius, & omnium partium : * oftemfum efl emim,quòd fimulanima,& corpus funt adinviccm unita ad conftitucndam naturam humanam in Vcrbo. Dcfignatur autem ibi ordo naturæ, unde pcr id, quod cft prius in natura , affumitur id,

cx verbis illis nihil aliud datur intclligi , nifi, quòd verbum , affumcndo partcs humanæ naturæ, affumpfit totam humanam naturam, & fic affumptio partium cft prior in via operationis intcllc£tu , non tempore, aflumptio autem naturæ eft prior in via intcntionis, quod eftcffc priüs fimpliciter, ut diífum e$t. *

ita eft fimplex, quòd etiam eft pcrfe&tiffimus, & idcò totum eft magis fimilc Deo, quàm partes , inquantum cft pcrfcCtius. 4 Ad tertium dicendum , quòd unio perfonalis eft, ad quam tcrminatur a!fumptio,non autem unio naturæ,quæ rc

., fultat ex conjunétione partium.

Itulus articuliintclIigendus eft, ut fonat.

8o declaratur, quia in communi ordo naturæ , quo aliquid cft prius , &

*[ In corpore articùli duo fiuht: primò dcclaratur, quomodòintelligitur ly mediante in myftcrio affumptionis. Secundò refpondetur quæfito una comclufione. “I Quoad primum dicit unam propofitionem multarum partium , fcilicet, in myfterio affumptionis medium intelligitur non temporis, fed naturæ ex parte agentis, & fimplicitcr. Vbi quatuor conditioncs mcdii in hoc myfterio ponuntur. * Prima eft, quòd non eft medium fecundum tcmpus, quæ probatur, quia fìmul tcmpore omnia affumpta funt . * Secunda, quòd cft mcdium fecundum ordincm naturæ. Et hæc cx di&tis fupponitur. * Tertia cft, quòdeftibi talis ordo naturae, f.ex partc agentis. Et hæc

aliquid pofterius in natura , duplicite r invenitur : vel ex parte agcntis, vel ex parte matcriae. Et redditur ratio, quare fecundum hâs duas caufas invcnitur, quia funt caufæ præexiftentes ânte effectum : agens enim, & materia præcxifbunt , formam autem oportet non praeexiftcre, & fimiJiter finem generationis, cum coincidat cum forma': in fpeciali autem hoc eft in aflumptionis myfterio, quia tota ratio facii eíí potentia faCpe nrur .

* Quarta conditio eft ly fimpliciter ad definiendum, quòd medium fimpliciter in hoc myfterio attenditur fecundum ordinem haturæ ex parte agentis, non qucmcumque , quia non fecundum quid, fed {implicitcr:eft fiquidem duplex naturæ ordo ex parte agentis : vel fecundum ordinem in

tcntionis, vel fccundum ordincm cxecutionis. Et differunt hi ordincs intcr

(quod habet per unioncm) habet pleni- folus effet homo, divina tudinem gratiæ,& veritatis. Si verò intel- tamcn affiftéte pcr qui

- - ei aliquid gratis dam participationcm ligatur gratia voluntas Dei aliquid grati virtute, miracula opera

Commentaria Ca

faf. - - - - „Annota Itulus articuli 6. intelligendus eft, ut fonat.

Comment. * * In corpore art. unica eft conclufio refponfiva quæfto. Gratia non Gratia tripliciter dici poteft, dupliciter quidem in Chrifto, f. gratia umionis , & gratia habitualis , & tertio modo ipfà voluntas Dei gratis domam * : kd hullus iftorum miodorum habet rationem medii in affumptione naturæ humanae. ergo. Probatur fingillatim : primò de gratia unionis,quia cft ipfum efse perfonále gratis datum, quod in af$umptione fe habct, ut terminus, non ut medium . Secundò de gratia habituali, quia fe habet, ut effeétus confequens unionem, ut patetjoam. 1. Tertiò de voluntate divina, quia fe habet, ut caufa efficiens, nön ut medium. °[Nota hîc primò, quòd gratia poteft dupliciter inefse, f.formaliter, vel effeéîivè , & quia gratia primis duóbus modis dicitur formaliter, tertio autcm effeétivè, ideò in litera Au&or duplicem tantùm in Chrifto in principio corporis art. dicit,fcilicct umionis , & habitus : utraque enim eft formaliter in Chrifto. Divina autem voluntas eft gratia effe&tivè, ac per hoc velut cxtrinfcca caufa, & proptcrcà non cft in litcra connumcrata intcr gratias

primum confideranda funt tria. Primò

entia ipfius.

% tur. Videtur,quòú in anima affumpta à verbo non fuerit gratia habitualis. Gratia enim eft quædam participatio divinitatis in creatura rationali fecundum illud 2. Petr. 1. TPer uem magna, &- pretiofa promiffà mobis donavit,ut divinæ fimus confortes maturæ.

Chriftus autem eft Deus non participa- 3

tivè,fed fecundum veritatem. ergo in eo non fuit gratia habitualis. T 2. Præt. Gratia ad hoc eft neceffària homini, ut per eam benè operetur (fecundum illud I.Cor. 1 5. üî, 0mmibus laboravi, non ego autem,fèd gratia Dei mecum, & etiam ad hoc,quòd Š confequatur vitam æternam, fecundum illud Rom.6. Gratia Dei vita æterma : fed Chrifto ex hoc folo, quòd erat naturalis filius Dei, debebatur ei hæreditas vitæ æternae:ex hoc etiam,quòd erat verbum, per quod fa&ta funt omnia , aderat ei facultas omnia benè operandi. non ergo fecundum humanam naturam indigebat alia gratia,nifi unione ad verbum.

veniens, ut anima illa reciperet influxü divinæ gratiæ. Secundò, propter nobilitatem illius animæ, cujus operationes oportebat propinquiffimè attingere ad Deum per cognitionem, & amorem,ad quod neceffe eft elevari rationalem naturam per gratiam. Tertiò, proptcr habitudinem ipfius Chrifti ad genus humanum. Chriftus enim,inquantum homo, eft mediator Dei , & hominum, ut dicitur I.adTimoth.2.& ideò oportebat, quòd haberet gratiam etiam in alios redundantem, fccundum illudJoann. I. De plenitudine ejus omnes accepimus, c%gratiam pro gratia.

4 A D P R 1 M u M ergo diccndü,quòd

fonam , & naturam divinam: fed, quia cum unitate perfonae remanet diftinótio naturarü(ut ex fupradi&iis patet*) anima Chrifti non eft per fuam cffentiam divina , undc oportet, quòd fiat divina per participationcm , quæ eft fccundum rat1am . 4 Ad fecundum dicendum , quòd

modum inftrumenti,non indiget habitu ad proprias operationes: fed habitus fúdatur in principali agente. Humana autem natura in Chrifto fuit, ficut inftrumentum divinitatis, ut dicit Damafc. *in 3. lib. ergo non debuit in Chrifto effe_. aliqua gratia habitualis. M S E D c o N T R A eft, quod dicitur Ifa. 1 1. Requiefcet £í. eum fpiritus Domini. Qui quidem in homine effe dicitur per gratiam habitualem,ut in I.p.diétum ef?.* ergo in Chrifto fuit gratia habitualis . M R E s P o N D E o dicendum , quòd meceffè efi pomere in Chrifio gratiam Ä tualem, propter tria. Trimò quidcm ., propter unionem animæ illius ad vcrbü Dei : quantò enim aliquod receptivum cft propinquius caufæ influenti , tantò magis participat de influentia ipfius . Infliixuis autem gratiæ eft à Deo,fecundum illud Pfal.83.Gratiam, &• gloriam

Dei, debetur hæreditas æterna, quæ cft ipfa bcatitudo increata, pcr increatum aétum cognitionis, & amoris Dei, eundcm fcilicet, quo pater cognofcit, & amat feipfum, cujus a&tus anima capax non erat propter differentiam naturæ. Unde oportebat , É attingerct ad

Deum per a&tum fruitionis creatum,

tiam . Similiter etiam, inquantum cft verbum Dei, habuit facultatem omnia benè operandi opcratione divina : fed, quia prætcr operationem divinâ oportet poni in eo operationem humanam