ས་ non fuiffent perdita'. tiæ procedút jam ex gratia, & virtutibus. Notandum x. circ.q.89. e char 3. Notandum 541 meritis, & non meremur fine gratia, & virtutibus, 1. 2.q. 114. artic. se IN Commentaria Cardinalis Cajetani. N corpore duo facit. Primò ex remotione peccati dicit gratiam infundi, & hoc pro fundamento. Secundò ex infusione gratiæ concludit, per pœnitentiam virtutes reftitui, ibi: Ex gratia autem, &c. I Nquæft. 89. quatuor notanda occurrunt. Primum in artic. 1, ad fe- ¶ Secundum notandum est in 2. art. in calce cor. ubi dicitur;& eadem Sot.4.fent.dift.16.quæft. 2. ar. 2. art. 4. c. 14. Inf.ar.sad SUPER Q. LXXXIX. 3. Et 3. d. 31.9.1.ar. rept.@gra ART. II. CON ONCL. Penitens quandoque refur penfatis, & applicatis cidii, & defentione commiffi tangitur. Diftinguendum fiquidem eft de Quartò advertendum eft in s. art. in cor, juncto cum refponfione ad Nutandum ARTICULUS S ECUND U S. git in majori gratia, qua poft. Roman. 8. Diligentibus Deum o- *Roc habet fecundum hoc ponites 2. Prætereà. * Ambr. dicit, quòd pe- fam difpofitionem fub- 3. Prætereà.Super illud Gen. 1.Factum fam. Nam juxta fenfum verum ipfius exponendu eft ly in bonum pro- ¶ Manifestum est autem, quòd formæ, non femper hoc effe ve- *a prec. X articulo habes primò: quomodò per rationem oftendas, meritò effe aliquãdò in majori gra- parte ipfius gratiæ, quia, quantò gratia rat priùs, refurgit ho- eft major, tantò de fe eft permanentior: mo. Quod quidem in fed ex parte hominis, qui tantò stabiliùs majori,ut per hoc,quod in gratia permanet, quantò eft cautior, * Ang loco Zachæus dicit Luc. 19. & humilior, unde & glof. ibidem fubci, inarg. Ecce dimidium bonomeorum Domine dit, quòd ideò proficit eis in bonum, quòd do pauperibus,& fi quid cadunt, quia humiliores redeunt, atque aliquem defraudavi, › doctiores. reddo quadruplum. CōAd fecundum dicendum,quòd pœftat enim his verbis, quòd poft poenitentiam nitentia, quantum eft de fe, habet virtuZachæus & plus reddit, tem reparandi omnes defectus ad perfequàm defraudaverat, & plus dat pauperibus, ctum, & etiam promovendi in ulterioré quàm fibi pro neceffita. ftatum:fed hoc quandoque impeditur ex te falutis opus erat.Por parte hominis, qui remiffiùs movetur in rò ex ly Ecce, datur intelligi, quòd Zacheus Deum, & in deteftationem peccati; ficut hæc, tamquam infolita etiam in baptifmo aliqui adulti confefibi priùs, Domino pro- quuntur majorem, vel minorem graponebat, & confequen- tiam, fecundum quòd diverfimodè se ter, quòd per hoc confidifponunt. tebatur, fe numquam in tanto gradu virtutis vi Ad tertium dicendum, quòd affixiffe. Item,quòd in ma- milatio illa utriufque gratiæ ad lucem jori: Ut per hoc, quod vefpertinam, & matutinam, fit profuit fenfus vefter, ut pter fimilitudinem ordinis, quia poft erraretis à Deo: decies lucem vefpertinam fequuntur tenebræ tantùm iterùm conver- noctis, poft lucem autem matutinam fetentes requiretis eum. Item, quod in majori: quitur lux diei, non autem propter fimi 542 3.d.31.9.8. ar.4.q.7.ad 1. 4. d. 14.9.1.ar. 5.q. 1, ad 3. Et d. 19.q.1.ar. 3.4.2. ad 2. ad 4. ibid. dicitur Baruch 4. Sicut Ut per hoc, quod de Pe 10 interrogationibus continuis à te factis: quapropter judicium meum de me tibi fubmitto dicens, tu omnia nofti. Ecce: Petrum correxifle infipientiam prioris fui fervoris in hoc, quod nunc magis credit, & credere fe protefta tur Chrifto, quàm fibi magifter meus magis litudinem majoris, vel minoris,quantita. metipfi. Sed & ejufdem tis. Illud etiam verbum Apoftoli intel- rexit in hoc alio, quòd fe fervoris infipientia corligitur de gratia Chrifti, quæ fuperat preferre fuis condifcipuomnem abundantiam humanorum pec- lis recufavit: dùm ad cōcatorum; non autem eft verum in omni- paratione importatam per ly plus his exprefbus, quòd quantò abundantiùs pec- fum refponfum non cant,tantò abundantiorem gratiam con. dedit, fed fimpliciter di fequantur, penfata quantitate habitualis xitly amo te. Quasi B. gratia. Eft tamen fuperabundans gra- rus pœnitens, & aliorum Petrus, tanquam & vetia, quantum ad ipfam gratiæ rationem: poenitentium bonum c quia magis gratis beneficium remiffio- xemplar, priùs delibe nis magis peccatori confertur: quamvis intra fe dixiffet. Experrando prudentiffimè, quandoque abundanter peccantes,abun- tus fum factis ipfis, & 20 dantiùs doleant, & fic abundantiorem quòd mei condifcipuli, habitum gratiæ, & virtutum confequun. contra æftimationem meam priftinam fuetur, ficut patet in Magdalena. runt minùs infirmi,qua Ad id verò, quod in contrarium ego:cùm illi magiftrum objicitur,dicendum, quòd una, & cadem meum non negaverint, gratia major eft proficiens, quàm inci- ego verò fic, & quòd piens, fed in diverfis hoc non eft neceffe; cognovit intrinfecu m unus enim incipit à majori gratia, quàm meum, quàm ego ipfe, alius habeat in ftatu profectus, ficut cum ille affirmaret, me negaturum, quod feci, Greg. * dicit in 2. Dialog. Quatenùs ego autem contra num- Lib.s... præfentes, & fecuturi omnes agnofce- quam me negaturum ante med, rent, Benedictus puer* converfionis gra- crederem, verbifque creal.conver dulitatem meam verè Jationis. tiam à quanta perfectione cœpiffet. exponentibus confirma. rem, quod tamen non feci. Idcircò animum meum, atque loquelam ita poft hac temperabo, ut in primis magiftro meo omnem honorem in omnibus, & per omnia deferam, & meorum fratrum bonitati, veritati, cæterifque virtutibus non me præferam. Poenitentium ergo aliqui, fecundum fcripturas, refurgunt in majori gradu virtutum, quam ante fuerant. Quibus & B.Paulum connumerandum vult ly plus omnibus laboravi, 1.Corinth.15.& B. Mariam Magdalenam ly lachrymis cæpit rigare pedes ejus, &c. Luc.7. de qua etiam D.Greg. in quadam Homil. dicit, quòd, que priùs peccando frigida remanferat, poftmodum amanda fortiter ardebat. Quòd verò quis in minori, vel etiam in virtute æquali confurgat, infinuatur per hoc, quod ad quendam dicitur Apoc. 2. Charitatem tuam primam reliquifti. Memor efto itaque, unde excideris,& age pænitentiam, & prima opera fac. His enim verbis, ut ea confiderantibus conftat, innuitur id, quod nunc dicebamus. Sed & qui diligenter intellectu vigili fcrutatus fuerit ejufdem Apoc. totum fecundum, ac tertium capitulum, inveniet, quòd poenitentium triplex eft (illa, quam dixit art culus, differentia, videlicet, quòd quidam in minori, aliqui in æquali, nonnulli in majori vir tute refurgunt. Secundò vides: quomodò ex iis bene penfatis, & applicatis doctrina præfens Angelica viciffim declaretur, atque confir tro legitur, quòd altioris gradus virtutis fuit poft pænitentiam, quàm ante Sot .4.fent.dift.16.qu.z. art.3. ART. III. CONCL. 1. Homo Cper penitentiam re CONCL. 2. Homo per penitentiam re 50 metur. gratia juxta difpofitionem pœnitentis, idemque refpondendum dicit de virtutibus, ibi: Manifeftum eft, &c. TERTIU S. qui vel non penitent, vel negligenter pœnitent, vel annexa irregularitate peccarunt, tum commiferunt. ut ARTICULUS Utrum per pœnitentiam reftituatur homo in pristinam dignitatem. DTERTIUM fic proceditur. pœnitenti; dicitur enim Ezech.44. LeviVidetur, quòd per penitentæ, qui recefferunt à me, numquam appro- vel fcandalofum peccatiam non reftituatur homo pinquabunt mihi, ut facerdotio fungantur. PROB. Quia docet in priftinam dignitatem : Et,ficut habetur in decret. dift.50. in Hiler- primam hujus conclu3. Et dif. cuperat dignitatem,qua quia fuper illud Amos 5. Virgo Ifrael ce- denfi* Concilio legitur: Hi, qui fancto al- fionis partem Ifidorus, 37.4.2. ar. computatus erat inter cidit, dicit glof.* Non negat, poße refurfilios Dei per gratiam. tari deferviunt, fi fubitò in flenda carnis fecundam verò, tertiam, & quartam dift. *in decret, *Glo,ord. PROB. Quia id do- gere, fed non refurget virgo Ifrael: quia fe- fragilitate corruerint,,dom no refpicien- 50. capitula multa, d.so. cap. bi, qui al. cetut Luc.15. exemplo mel aberrans ovis, etfi reportetur humeris te dignè pænituerint, officioru fuoru fic loca declaratur in textu. tari. filii prodigi. paftoris, non habet tantam gloriam, quan- recipiant,ut non poffint ad altiora officia ul- EXAM. Ly fcantam, quæ numquam erravit. ergo per pę- teriùs promoveri. non ergo pœnitétia re- milibufque arbitrio bodalum. Hoc igitur, finitentiam non recuperat homo prifti- ftituit hominem in priftinam dignitate. ni viri condignè fublanam dignitatem. ¶ SED CONTRA eft, ficut in eadem dift. tis, poterit de priftina legitur, Greg. * fcribens Secundino dicit: Ecclefiaftica dignitate præftanda, feu etiam "Greg. lib. poft dignam fatisfactionem credimus, bo- reftituenda, fieri, quòd 2/art. minem poffe redire ad fuum honorem. Et in in textu dicitur à ly qui era med. Cóc. Agathenfi legitur,cotumaces clerici, autem de predictis pec- refertur d. catis abfconsè, &c. ufprout dignitatis ordo permiferit, ab epifcopis corrigantur: ita ut,cu eos pœnitetia cor- 1m DE CONCLU rexerit,gradum fuum,dignitateq;recipiant. SIONE. Priftinam di- tur d 50 c RESPONDEO dicedu, hó per pec- gnitatem. R. Virginita Contums: catu duplice dignitaté amittit: una,quátu tix. §. Sic.n. fequitur ex mitur ad Deu, aliam verò, quantú ad Ecclefia: præmiffis no fine caufa Concil. 4. quantu aūt ad Deũ, amittit duplicem di- dicentibus ly que numquam erravit, Tunc nialiqui libri hil,&c. Cú hoc enim, quod etiam fecunda conclufio concefsit, ftat, quòd kabens, penitens poteft recuperare priftina dignitate, qua computabatur priùs inter filios Dei. Quinimmò hac poteft recuperare majore,ideft in majori gradu, cuperare non poteft dignitatem innocentia: poteft tamen recuperare 2. Præt. Hiero.* dicit. Quicumque aliquid majus. * Refertur PROB. 1. Quia dignitatem divini gradus non cuftodiunt, in del .dift. 5.cap.qui patet ex terminis, cùm, contenti fiant animam falvare:reverti enim cumque, qui peccavit femel, in priftinu gradum difficile eft. Et Inn. Papa nunquam poffit facere, dicit, quòd apud Niceam conflituti canoquòd non peccaverit. *Innoc. 1. Secunda autem pars, nes pænitentes etiam ab infimis officiis cleepifto. 6. fcilicet poteft tamen, ricorй excludunt. non ergo per penitentia ad Agapi tum, to &c.probatur.Quia pot homo recuperat priftinam dignitatem. Maced ba eft recuperare valenbetur dift. tiorem animum, vires, 3. Præt. Ante peccatum poteft aliSo.c.1. Ca atque victorias, contra quis ad majorem gradum afcendere: non won, apud. hoftes fpirituales, fcili- autem hoc poft peccatum conceditur no. 34. 2.2.quã priùs haberet,cũ hæc dignitas confiftat in habere gratia, & virtutes, גן II. DE CONCLUS. Recuperat. B. Faciliter. §. Sic enim fequitur ex præ. rentur, penitentias fictas vulpeculas illas, quæ 10 20 nymus ibi adductus in gnitate, unam principalem, qua 1. cópuverbis illis non dicit, effe impoffibile, &c. ut tatus erat inter filios Dei per gratiam, & in te.In cujus fine nota- hanc dignitatem recuperat per pænitentia, bis acriter, non defuif- quod fignificatur Luc. 15. in filio prodife etiam tempore Ni eni Concilii fubdolos, go, cui poenitenti pater juffit reftitui stoceni Concilii fubdolos, qui,ut dignitatem ali- lam primam, & annulum, & calceamenta. quam (five ecclefiaftică, Aliam verò dignitatem amittit fecufive mundanam à fimi dariam, f. innocentiam, de qua (ficut ili intelligas) confeque- bidem legitur) gloriabatur filius fenior pro veris venditabant dicens, ecce tot annis fervio tibi,& numpro poffe fuo populis, quam mandatum tuum præterivi. & hanc vel etiam majoribus, ad dignitatem penitens recuperare non poteft. quos hujufcemodi à fe Recuperat tamen quandoque aliquid majus, *Hom. dignitates affectatas coin Euag in ferre, aliquo modo fpe- quia, ut Greg. * dicit in Hom.de centum illud, gau- &taffet. Verùm,cũ quan- ovibus, qui errasse à Deo fe confiderant, di eff - to ftomacho locutu fit damna præcedentia lucris fequentibus redo Juger u concilium ipfum cotra compenfant. Majus ergo gaudium de eis fit fub falfæ pœnitentia in celo: quia & dux in prælio plus eum mipallio demoliri ftude- lite diligit,qui post fugă reverfus hofte forbant vineas, audifti, qui ita vehementer juftiffi titer premit, qua illum, qui nunquã terga mo zelo adverfus cafde prebuit,& numquä aliquid fortiter fecit. excanduit, ut ab infimis Dignitatem auté ecclefiafticam hoetiam dignitatum gra- mo per peccatum perdit, quia indignum dibus ipfas exturbariu- fe reddit ad ea, quæ competunt dignitatis fanciverit. Juftiffi- ti ecclefiafticæ, exercenda: quam quidem mo, inquam, zelo,qua- recuperare prohibetur: uno modo, quia non Fan Maf doquidé fimulata, qua- poenitet: unde Ifido. ad Maffianum epilis erat ipfarum vulpiŭ, æquitas tefte beatiffi fcopum fcribit (ficut in cadem dift. legiIn decret mo viro Hieronymo tur*c. Domino) Illos ad priftinos gradus redd.50. Do- duplex iniquitas. Et ta- ire canones præcipiunt, quos penitentia mino fan- tò magis in cafu prefenFlo, parùm ti. Magnus.n. ille Gre- præceffit fatisfactio, vel condigna peccatoru gorius Papa in Pafto- confeffio. At contra hi,qui à vitio corruptiorali, quod & hodie nis non emendantur, nec gradum honoris, 40 in experientiæ cæcutire nec gratiam recipiunt communionis.Secudo, nolentibus apparet, di- quia penitentiam negligenter facit, unde gis in Ecclefia nocet, in eadem diftin.* cap fi quis diaconus, di*In deer d. quam qui per verse ages citur: cùm in aliquibus nec compunétio bu50.c.fi quis nomen, vel ordinem Diaconus, fanctitatis habet. De militatis,nec inftatia orädi appareat,nec jelinquentem namque eu juniis, vel lectionibus eos vacare videamus, redarguere nullus fre- poffumus agnofcere,fi ad priftinos honores fumit:& in exemplum redirent, cum quanta negligentia permaculpa vehementer exteSo nerent. Tertiò, fi commifit aliquod peccaditur, quandò pro reverentia ordinis peccator tum, quod habet irregularitatem annehonoratur. Hæc ibi. xam. unde in eadem diftin. *ex Concilio *Dift.5o. Quæ plus jam in quorūF quis vi dam populorum falutis Martini Papæ dicitur:fi quis viduam, aut Janum. prin. circa dium. Quam. me nanimis canonum vo cebat Nemo quippe ma .1. Refer ex articuli conclufione de his ve கம். dalum eft populo Dei, tales perfonas fupra quòd multi fanctorum Je pofitas habere,qui autem de predictis pec- illorum, de quibus talia reprobi dicent, cecicatis abfconsè à le commiffis occultè facer- derunt in peccata mordoti confitentur, fi fe per jejunia, & elee- talia. Non ergo verifimofynas, vigiliafque,& facras operationes caretur de eis, ut verificatur, quòd pofteà purgare curaverint, his etia gradu proprio computatur inter filios fervato fpes venia de mifericordia Dei pro- Dei: nifi per penitentia, mittenda est. Et hoc e,pdf extrà de quali- quam egerunt, reftitutate ordinadorũ,* c. quæfitum.Si propofita ti effent in priftinam dignitatem.Item per hoc, crimina ordine judiciario coprobata,vel aliàs quod dicitur Apocal. lib. 1. tit. notoria non fuerint, præter reos homicidii, 14. Nemo poterat dice- 11. Et eft poft pænitentiam in fufceptis, vel jam fufci- re canticum, nifi illa ribus ord centu quadraginta qua- nationum piendis ordinibus impediri non poffunt. tuor millia: qui empti cap.176 AD PRIMU Mergo dicendu, eadé funt de terra, Hi funt, efi ultimă. PRIMUMergo ratio eft de recuperatione d virginitatis, quicum mulieribus nõ & de recuperatione innocétia, quæ perti- funt coinquinati; virnet ad fecúdaria dignitaté quoad Deum. gines,n,sue. Hifequütur D.1169. agnum, quocumque ie¶ Ad fecundum dicendum, quòd Hie- rit. Iftis,n. verbis maronymus in verbis illis non dicit, effe im- nifeftè datur intelligi, poffibile, fed effe difficile, hominem re- quòd in celo eft queda dignitas aliquibus fancuperare poft peccatum priftinu gradu, torum tàm fpecialis, quia hoc non conceditur, nifi perfectè ut ad cam alii per nulpœnitenti,ut dictum eft. * Ad ftatuta auté las fuas poenitentias, * In corp. 30 canonum, quæ hoc prohibere videntur, fuerint (ut in legendis quantumvis maximæ refpondet Aug. Bonifacio fcribens, ut vitis eorum patet xcconftitueretur in ecclefia, ne quifquam poft ftitui nuquam potuealicujus criminis pœnitentiam clericatum tint. Neminem.n. pof- en in fe dicere căticum ipsu, epift so. ad accipiat, vel ad clericatum redeat, vel in cle- nifi illa 144. millia Bonifaciu. aliquantu ricatu maneat, non defperatione indulge- importat illud, quod lum ante tia, fed rigore factum eft discipline,alioquin nunc diximus. Sed & finem epifto contra claves ecclefiæ datas difputabitur, lud fingulare, quasi ahoc idem fignificat il- to.. de quibus dictum est: Quæcumque folve- liis non conveniens, de ritis fuper terram,foluta erunt & in cœ- eis dictum,f. Hi fequun- loco nunc lo. Et pofteà fubdit:* nam & fanctus Da- tur agnum, quocumque proximè vid de criminibus mortiferis egit pæniten- illa virginitas eft, feierit. Porro dignitas dio. tiam, & tamen in honore fuo perstitit: & cundü contextum huc, beatum Petrum, quadò amariffimas lachry- innocentia eft fecunmas fudit, utique dominum negaffe peni- &tis Innocentibus, ut tuit, & tamen Apoftolus permanfit: fed patet in fefto ipforum, non ideò putada eft fupervacua posteriorum applicantem. Nec midoctorum diligentia: qui ubi faluti nihil rum. Innocentia namdetrahebatur, humilitati aliquid addide- que hoc commune cũ virginitate habet, ut runt experti ( ut credo) aliquorum fitas, dicitur in ad primum, pænitetias per affectatas honoru potétias.* quòd utraque, fi perda * al.pom ¶ Ad tertium dicendum, quòd illud tur femel, femper eft irrecuperabilis. Voluit pas. ftatutum intelligitur de illis, qui publi- ergo ad propofitum cam penitentiam agunt: qui poftmodùm noftrum perilla verba non poffunt ad majoré provehi gradum. B. Joannes Apoftolus Ná & Petrus poft negatione paftor oviu dicere, quòd ad pri ftinam tùm virginitaChrifti cóftitutus eft, ut patet Jo.ul.ubi et tis, tùm innocentiæ diChry.dicit,* Petr' poft negatione,& pœ- gnitatem nullus per in an. nitetiã aftedit, fe habere majore fidutiam ad poenitentiam quamcũ- parùm an que redire poteft. A te mediú, Chrifti,qui.n.in cena no audebat iterrogare, B. Auguft. quoque in to. 3. fed Joani iterrogatione comifit,huic poftea libr.de virginitate infiprepofitura fratru creditae,&no folü no co- nuatur id, quod in mittit alteri iterrogare,que ad ipsu pertinet, dicebatur. Lumbis acprincipio append icis fed de reliquo ipfe pro Jo.magiftru iterrogat. cinctis, & lucernis accenfis, expectate Dominum virgines, quandò veniat; afferatis ad nuptias agni canticum novum, quale nemo poterit dicere, nifi 144. millia fanctorum cytharedorum illibate virginitatis. Sequimini agnum : quia & agni caro utique virgo eft. Sequimini eum, tenendo perfeveranter, quod voviftis. Ardenter facite, quod potestis ne virginitatis bonum pereat: cùm nihil facere poffitis, ut redeat. Sequimini virgines, agnum, quocumque ierit. Toto vobis figatur in corde, qui pro vobis fixus eft in cruce. Hæc ibi. Quæ ideò adducta funt, quia, quoad non reditionem idem eft judicium de dignitate innocentiæ, quod de virginitatis. A Papa autem Leone X. per hoc, quod in Concilio Lateranenfi noviffi mo feff. feptima dicitur: leguntur literæ fubfcriptæ per Bernardinum Caravajal, & Federicum de fancto Severino, olim Cardinales, fuper materia abjurationis fchifmatis, & unionis Ecclefiæ, & confeffionis erroris ipforum, & venie petitionis propter fufcitatum ab illis fchifma, &cæter. Qui poft paucos dies in palatio Apoftolico priftine dignitati funt reftituti inconcitorio fecreto: post folemnem abjurationem fchifmatis, venientes ad palatium tanquam privati clerici, & ante pedes Pape abjuratofchifmate alta,& intelligibili voce. Hæc ibi in fumma conciliorum, Secundò vides: quomodò ex his benè penfatis, & applicatis doctrina præfens Angelica, &c. 60 eternæ difpendio:quàm ab alio relictam duxerit, non admittatur in prædicto libro, legi- ad clerum,quòd fi irrepferit, dejiciatur. Simus. Quæ & intellige à militer, fi homicidii aut facto, aut præcefimili (ut diximus antè) de dignitate mundana, pto, aut confilio,aut defenfione post baptif III. DE CONCLUS, mum confcius fuerit. Sed hoc non eft róne Non ergo pænitentia. R. peccati,fed roe irregularitatis. Quartò spPublica. S.Sic enim fe- pter fcádalum,unde & in eadem d. legitur quitur ex præmiffis. Na illud concilii ftatutum C.de his verò, Rabanus dicit: Hi,qui depre* Rabanus intelligitur de,&c.ut in henfi,vel capti fuerit publicè i perjurio,furin li.Tan, tex. Tunc, &c. ut patet to, atq; fornicatione, & cateris hujufmodi urd.50 C. tertia. Ratione enim criminibus, fecundum canonum facrorum fcandali prohibet quof- inftituta à proprio gradu decidant,quia scãdam à dignitatib.ecclefiafticis, & in eo, qui publicam pœnitentiam agit, præfupponitur etiam 70 peccatum notorium, feu fcandalofum. Non refpondet exprefsè textus ad auctoritatem Ezech. 44. innuens per hoc, quòd,dum refpondebat ftatuto concilii, refponfum etiam Ezechieli implicitè quodammodò volebat.Nam rone scandali etiam Levitæ ifti à functione facerdotii arcentur à Domino. Specialem .n. rationem ipfius exclufionis Levitarŭ adducens ibi Dominus ait. Pro eo, quòd miniftraverunt illis in confpectu idolorum fuorum, & facti funt domui Ifrael in offendiculum iniquitatis: idcircò levavi manum meam fuper eos, & non appropinquabunt ad me, ut facerdotio fungantur mihi.Regulam ergo hinc accipe: quòd, quandò fanctus Doctor exprefsè refpondet ad aliquid in argumentis dictum, & ad aliquid aliud ibi exiftens non refpondet: tunc refponfio ejus re vera non eft, licèt 80 videatur, diminuta; quoniam id, quod explicite dixit ad unum, vult effe dictum implicitè ad aliud. Et hoc, nifi quandò in tex. corp. vel circa, prædixiffet: unde poflet faciliter haberi folutio ad illud. APPENDIX. Utilitas Xart,habes primò : quomodò per rationem oftendas, & rectè intelligas, meritò efse infinuatum à fcripturis, Papa Gregorio, Chryfoftomo, & Auguftin, quòd per pænitentiam homo reftituitur, & non reftituitur in priftinam dignitatem. A Gregor, quidem, & Chryfofto dum Ecclefiam hoc să conclufionem, ibi: Aliam verò. Tertiò rediens ad 2. membrum prioris * Hom. 1. CONCL. Opera in charitate facta 2.2.4.132 mortificantur per peccarum mortale fequens. ¶ PROB. Quia ef4.4.4.2.4. fectus operum virtuo 22.9.1.4.1. 9. 1. ad 3. Bed. 22.9. Hebr per peccatum mortale Utrum opera virtutum in charitate facta poffint mortificari. immutari forum in charitate fa- cùm ergo opera virtutum, poftquam fa&torum, qui eft perdu- &ta funt, jam non fint, videtur, quòd ulcere facientem in vitam teriùs mortificari non poffint. 1.4.1 ad æternam, impeditur 2. Prætereà. Per opera virtutum fequens, ut patet ex eo, in charitate facta homo meretur vitam quòd peccatum morta- æternam: fed fubtrahere mercedem mele tollit gratiam, & res renti eft injuftitia, quæ non cadit in Deum. ergo non poteft effe, quòd opera virtutum,in charitate facta, per peccatum fequens mortificentur. Utilitaspro Eccl.S.Dei. 544 dicuntur mortificari quandò impediuntur à proprio fuo effectu, feu operatione, ut patet à fimili ex hoc, quòd res operationem vitæ. ་ 3. Prætereà. Fortius non corviva per mortem perdit rumpitur à debiliori : fed opera charita1. MAJOR. Quod tis sut fortiora quibuslibet peccatis;quia, non eft, immutari non ut dicitur Proverb. 10. Univerfa delicta poteft. R. Secundum quòd non eft, S. Tunc operit charitas.ergo videtur, quòd opera nihil, &c. Cùm hac in charitate facta per fequens mortale enim veritate ftat,quòd peccatum mortificari non poffint. poffit, fecundum quòd illud idem immutari ¶SED CONTRA eft, quod dicieft, i. fecundum effe, tur Ezech. 18.Si averterit fe justus à juftiquod habet. Nam pot- tia fua, omnes justitiæ ejus, quas fecerat, eft contingere, quòd non recordabuntur. unam confiderationem eadem res fecundum ¶ RESPONDEO dicendum, quòd habeat effe, & fecun- res viva per mortem perdit operationem dum aliam confidera tionem non habeat effe. Ut in propofito. Sicut enim opera peccatorum tranfeunt actu, & manent reatu, &c. ut in tex. m 11. MINOR. Subirahere mercedem merenti eft injuftitia. œ. Nisi ONCL. Opera,per peccatum morti 4.4.14.4. ficata, revivifcunt per 2.4.3.q. poenitentiam. Et d. 22.q. PROB. Quia im 1.a. 1. ad ARTICULUS ratione. mortificantur per pee catum mortale fequens. Ut per hoc, quod dici vitæ. unde per quandam fimilitudinem tur Ezech.18.Si averterit,&c. fecundum quòd dicuntur res mortificari; quandò impe- eft in argum, contr. Itë diuntur à fuo proprio effectu, vel ope- per hoc, quod dicitur Galat.3.Tanta paffi eftis fine caufa. Ac fi dixe-· Effectus autem operum virtuofo- rit. Meritum, quod in rum, quæ in charitate fiunt, eft perdu- patiendo tanta propter cere ad vitam æternam, quod quidem Deum habuiftis, nunc impeditur per peccatum mortale fequés, perditis. Item per diper peccatum veftrum quod gratiam tollit, & fecundum hoc ope- &tum 1. Cor. 15. Nora in charitate falta mortificari dicuntur tum vobis facio,fratres, per fequens peccatum mortale. Euangelium, quod prædicavi vobis, &c. nifi AD PRIMUM > fruftrà credidiftis, Item dicendum ergo quòd, ficut opera peccatorum tranfeunt per dictum Apocal. 3. actu, & manent reatu, ita opera in cha- Tene, quod habes, ne ritate facta, poftquam tranfeunt actu, tuam. Item per dictum alius accipiat coronam manent merito in Dei acceptatione, & Ifa. 14. Quomodò cecifecundum hoc mortificantur, inquan- difti de calo Lucifer, qui tum impeditur homo, ne confequatur fuam mercedem. calum confcendam : supra aftra exaltabo folium meum, &c. Similis ero altiffimo. Pro cujus dicti prophetalis captu, quantum ad præfentis articuli intentum facit, fciendum eft: quòd Lucifer fuit creatus in gratia,1. q.62. art. 3. & per operationem fuam in gratia factam meruit beatitudinem, ibid. artic. 4. Sed ideò hanc non eft confecutus, quia ftatim per culpam voluntariam præcedens meritum mortificavit, 1.q.63. art. 5. ad quartu . Ipfam namque beatitudinem, poftquam illam meruit, mox accepiffet:nifi ftatim impedimentum fuæ beatitudinis præftitiffet peccando, 1. quæft. 63. a. 6. Hanc etiam mortificationem boni operis per peccatum Luciferi factam fubtiliter denotavit Chriftus de co, fub nomine Diaboli, dicens Joan. 8. In veritate non ftetit. Quod exponens B. Auguft. in lib. 11. de civit. Dei, cap. 15. dicit : Oportet, ut fic accipiamus: quòd in veritate fuerit, fed non permanferit. Secundò vides: quomodò, &c. Utrum opera, mortificata per peccatum, per pænitentiam revivifcant. D QUINTUM fic proceditur. Videtur, quòd opera, mortificata per peccatum, per pœnitentiam non revivifcant. Sicut enim per pœnitentiam fubfequentem remittuntur 6. Hebr. pedimentum, ideft pec- peccata præterita, ita etiam per pecca5. left. 1. catum hujus mortale, tum fequens mortificantur opera priùs lec. 3. quo fiebat,ne opera hu- in charitate facta: fed peccata dimiffa per jus bona perducere pof- pœnitentiam non redeunt, ut fuprà difent hunc in vita æter- tum est. * ergo videtur, quòd etiam nitentiam, ut patet qu. Opera mortificata per 86. art. 1. ideòque per revivifcant. ipfam fit, ut eadé ope 2. Prætereà. Opera dicuntur morza poffint perducere hunc in vitam æternã, tificari, ad fimilitudinem animalium, ut patet ex terminis: & quæ moriuntur, ut dictum eft: fed ani*ar prec. hoc eft, opera mortifi- mal mortuum non poteft iterùm vivificata revivifcere, fcilicet mortificata poffunt reddit efficacia, ficut cari. ergo nec opera mortificata poffunt priùs ante peccatum iterùm per pœnitentiam revivifcere. fuerant, ad perducen- 3. Prætereà. Opera in charitate dum hunc in vitam facta merentur gloriam fecundum quan1. ILLATIO CON- titatem gratiæ, vel charitatis: fed quanCLUSIONIS. Ergo vi- doque per pœnitentiam homo refurgit in detur, quòd etiam, &c. minori gratia, vel charitate. ergo non R. Negatur illatio. §. Non enim eft eadem ras confequitur gloriam fecundum meritum 60 aboletur homini huic, ideft abolentur, fecun¶ SED CONTRA eft, quod fuper dum quòd erant eftiillud Joel. 2. Reddam vobis annos, quos cacia de facto ad percomedit locusta, dicit * gl.Non patiar per- ducendum hunc in viire ubertatem, quam cum perturbatione quòd peccata dimifla animi amififtis: fed illa ubertas eft meri- non poffunt redire fetum bonorum operum, quod fuit perdi- cundum feipfa, queft. tum per peccatum. ergo per pœniten- 88. articul. 1. & quod tiam revivifcunt opera meritoria priùs poffunt mortificata reopera in charitate facta fa&ta. vivifcere. Remoto nam &c. ut in tex. RESPONDEO dicendum, quòd que impedimento, quod quidam dixerunt, quòd opera meritoria est ex parte hominis, per peccatum fequens mortificata non II. DE MAJORI revivifcunt per pœnitentiam fubfequen- Ad fimilitudinem. B. tem, confiderantes, quòd opera illa non Aliqualem. §. Tunc niremanent, ut iterùm vivificari poffint: lidandum illud argu hil, &c. Nam ad invafed hoc impedire non poteft, quin vivi- mentum fufficit, quòd ficentur : non enim habent vim perdu- opera ipfa non dicancendi in vitam æternam (quod pertinet tur mortificari, prout Utilitas pro S. Eccl. $45 4.d.14.q.3. tu. Tunc nihil, &c, na. Sic autem remanent, quantum eft ut patet ibid, APPENDIX. de fe, etiam poftquam per peccatum tionem oftendas, meri- ne alius accipiat coronam tuam. tificentur, poffunt per provenit ex impedimento peccati fuper- Galatis. Veftra infta- ¶AD PRIMUM ergo dicendum, 4-3.9.1.ONCL, Impoffibi d.159.1.2. 3.9.4.05. *a.prac, tiam. le eft, quòd opera 20 Ad tertium dicendum, quòd ille, qui Ad fecundum dicendum, quòd o- jus noxia inftabilitatis ARTICULUS Utrum per pænitentiam fubfequentem D SEXTUM fic procedi- fcilicet non funt in charita 30 mortua, five effectivè, te facta, vivificentur. Difficilius enim vi- efficaciam ad vitam æternam deperdant, affirmativè concludit, ibi: Sed, quod ifti, &c. SEXTUS. a charitate, ut patet, & vetur effectus: fed caufa, quare opera de per pœnitentiam non genere bonorú fine charitate facta,nó fuepoteft fieri, quòd eadem rút viva,fuit defectus charitatis,& gratiæ: opera, quæ priùs à cha- fed ifte defectus tollitur per penitétia. erritate non procefferunt, procedant nunc ab ipfa, go per penitétia opera mortua vivificatur. ut patet ex eo, quòd illa 3. Prætereà Hieron, dicit, * Si quanopera,cùm jam tranfie- dò videris inter multa mala opera facere pec• In illud rint,non poffunt eadem catorem quemquam aliqua,quæ justa funt, Aggi, numero resumi. feminaftis, Im DE MAJORI, non est tam injuftus Deus, ut propter mulDifficilius videtur. B. tamala oblivifcatur paucorum bonorum : In rebus naturalibus §. fed hoc maximè videtur, quandò mala Tunc nihil, &c. Nam articuli conclufio, ut præterita per penitentiam tolluntur.ergo de fe patet, loquitur in videtur,quòd poft penitentiã Deus remumoralibus; & in his eft neret priora bona opera in ftatu pecccati 60 liùs mortificatum revi facta, quod eft ea vivificari. f.6. è contrario, ideft faci textum. vifcere,qua illud, quod ¶ SED CONTRA eft, quod Apost. cul Ubi cóftat, quòd fic exponědů eft ly nihil mihi prodeft,i, nih. mihiumquam prodeffe poteft. Nifi.n.exponendum fic D. Th.proeffe vidieox Tutori tati illi non fubfumpfiffet ly hoc autem non effet, fi faltem per pœnitentiam fubfequente vivificaretur. Potuiffet fiquidem negari ly bec autem non effet, dicendo, quòd fufficiebat ad poftolicum exponere ly nihil mihi prodeft.f. pro tempore tantú illo,quo extra chatitatem tale opus fiebat. Quia verò fic replicari jure no polfe, vidit fanctus doctor ex eo, quòd Apoftolum abfolutè locutum ¶ Sic igitur differentia mortis, & vitæ in operibus eft fecundum comparatione ad principium, à quo procedunt: opera autem nó poffunt iterùm à principio procedere,quia tranfeunt, & iterùm eadem numero refumi non poffunt, unde impoffibile est,quòd opera mortua iterùm fiant viva per pænitentiam. ADPRIMU Mergo dicendum, quòd in rebus naturalibus,tàm mortua, quàm mortificata carent principio vitæ:fed opera dicútur mortificata,no ex parte principii,ex quo procefferut,fed ex parte îpediméti extrinfeci: mortua autem dicitur ex parte principii,& ideò nó eft fimilis ratio. verificandü fenfum A oportebat abfolutè,i.fi- ¶Ad tertium dicendum, quòd Deus ducadu,& ad nihili a cùm peccata non tollat totaliter bonü naturæ, 1.2.9.85.4.2. immònec infidelitas, 2.2.9.10.4.4. poffent aliquandò vivificari,tunc nō dicerentur abfolutè fructus inutiles,&,quod magis fonat in futurum,ad nihilū apti. Nec igitur actu vivificabuntur unquã, nec in potentia; quia, cùm ad nihilum fint apti,de neceffitate fequitur,quòd ad hoc, ut quadoque vivificentur,non funt apti. Item infinuatur per dictum Pfalm. 89. Quæ pro nihilo habentur, eorum anni erunt .Anni,n, malorum, ideft, ali |