tet. 30 lieet offenfam , voluntas hominisconjungitur Deo, ut patet ex 9. 89. art. bus, & venialibus, proportione diversa . Nam homo in gratia conftitutas cramentum, requiritur: quòd homo confitens venialia tenetur propone- venialium. Quod dico ad evitandam erroneam confcientiam, ne,f.cre- sus est, tanquam à mor- miffum detestetur, quantum in ipso est, quod illud veniale, fi in tur ad remiffionem venialium peccato- utile , fecurum, & lau dabilc id, quod de se est centia per habitum chari- yenialia est commen- a&uali eorum, ficut patct in eo, 20 ritas non compateretur peccatum venia- Sell.14.6.5. quod tamo confitenti illud pro ve niali, fieret mortale, fi & res divinas, ut, quicquid sibi occurre- de, quòd hoc dato, ab- ret, quod eum ab hoc motu retardaret, stineret ferè omnis à confessione venialium : displiceret ei, & doleret se commififfe, ; & tantò magis, quantò * Diligen. per impossibile remit- parte dictum * eft: fed unum oppositorú etiamfi actu de illo non cogitaret: * quod csset benè timoratus, & tcr nosak cati mortalis, nisi quantum ad peccata o- fugiens pericula caden- br. w que di in peccatum morta. in fin. le : cùm tamen Concil. *al quam mox'manifeftè apparet peccatorum venialium. SAD PRIMUM ergo dicendum, Trid.loco cod. verè, fic- quòd piorum hominū » Im 15. de eft fimul respectu ejul- dicit in lib. de pęnit. quod eft quædam vitare omnia peccata mortalia , & lingu- ulus in confeffione famedi. inadem objccti tùm creati, pænitentia , quæ quotidie agitur in ecclesia la: potest etiam vitare fingula peccata cramentali dicit peccapanis . Et cùm increati ordinata , pro peccatis venialibus , quæ frustrà esset, venialia , sed non omnia , ut patet ex his, ta venialia. Illud ergo hide wit & inordinata. Ordina Gline penitentia peccata venialia possent 40 quæ in fecunda parte dicta* junt: & ideo propofitum de caven*5.2.9: mol.c..50. millionem culpæ: inors dimitti. videtur ergo, quòd peccata ve penitentia de peccatis mortalibus requi- dis venialibus , quod 109.0.5 dinata verò propter nialia nó possint sine penitentia dimitti . rit , quòd homo proponat abstinere ab dū est formaliter, more ad fuppofitionem factam , I RESPONDEO dicendum, quòd omnibus, & fingulis peccatis mortali. Thomistico, ideft, ut fcilicet, quòd duret illa remissio culpę , sicut di£tum * eft, fit per bus, led ad pænitentiam peccatorum ve- venialia sunt:& fic con sciēria illa erronea fuga*9.praced. tum. Hæc autem pa- conjunctionem hominis ad Deum, à quo nialium requiritur , quòd homo propo- tur,& tranquillitas ani1.6 9. tenter conftat esse non aliqualiter separat culpa : fed hæc sepa nat abstinere à fingulis , non tamen d ab mi confitentis ca ferva tantùm in factibilia , sed ratio perfecte quidem fit per peccatum omnibus: quia hoc infirmitas hujus vitæ tur, & sententia Conci- D. 397. non patitur: debet tamen habere propo- tiam vera esse compro- consecuturus remisliopræmiflam cötradictio- autem veniale retardatur affe&us homi- ciendi, feu tollendi impedimenta 'spiri nem, tencatur necessanem neque etiam in nis, ne promptè in Deum feratur: & tualis profe&us, quæ sunt peccata ve- riò habere tunc propobaptismo porest remit- ideò utrumque peccatum per penitentia nialia. situm cayendi de futu- q Ad fecundum dicendum,quòd paf- ro, ut ex textu declara- * CONCL. 3. Ad creatum; ficut .n. peccatum mortale re- purgat ab omni culpa & veniali, & mor- determinata in 9. 84.2. tali, nisi actualiter voluntatem peccato cèt pricipaliter de morvenialium non fufficit mitti non potest , quamdiù voluntas pecca 10.ad quartum. Quæ, li- tali intelligantur, tamo vor charitatis virtualiter implicat displi- tio locum illum confi- pec centiam venialium peccatorum, ut su- do verificantur. ( NOT. Cæterùm vigilantiffimè notabis, *9.73.2.4. minuenda : alioquin effet ei periculum deficiendi, cùm defereret, &c. Ex quo patet , quanta fit cæcitas, & quantum periculum eorum, maximè si rione in præcedenti contextu facta ; & declaratur in contextu subsequenti, religiofi fint, qui pro minimo, seu nihilo ducunt, abstinere à peccatis vefcilicet puta, cùm aliquis hoc modo, &c. usque ad ly quod tamen non fufficit. nialibus, qui , ubi aliquid non esse peccatum mortale, fed folùm veniale EXAM.ly quod tamen non fufficit ad remiffionem peccari mortalis; æftimaverint, mox nullo fræno adhibito ad faciendum illud currunt; vel nif quantum ad peccata oblita poft diligentem inquifitionem. Hoc eft. Ad etiam, quod majoris & cçcitatis , & periculi argumentum est, qui de faremissionem peccati mortalis necessariò requiritur , quod homo actualiter Eto, aut quasi, qui apertè, aut quasiin occulto, derident cos: quos pro vipeccatum mortale commissum detestetur,quantum in iplo eft, ideft quòd tandis venialibus solicitos esse viderint: vel faltem tales ideo in minori diligentiam adhibeat ad rememorandum lingula peccata mortalia, ut fin pretio habent. Nota ibid, quod ly Effet ei periculum deficiendi, cùm gula detestetur. Hoc eft , ut verbis Concilii Trid. sess . 14. c. s.utar, exi- 80 desereret appetitum proficiendi, eft idem in fenfu cum illa vulgatissima gitur:ut pænitens quisque diligentius se excutiar, & confcientiæ fuæ finus D. Bernardi sententia , eam aliqualiter declarans, fcilicet. In via Deinon omnes,latebras exploret ad hoc , ut ea omnia peccata, quibus Dominút progredi , est retrogredi. Notent ibid. religiosi qui semper habere animum Deum suum mortaliter offendit, meminerit. Ly nifi quantum ad peccata tendendi ad perfectionem tenentur, 2.2.9.186.art. 1.ad tertium, & art. oblita post diligentem inquisitionem. Hoc quædam declaratio tibi fit 2. quòd ipli maximè inter alios tenentur vitare peccata venialia , femperq; dictorum in 9.79.art.3. circa remiffionem mortalium oblitorum. Vide habere propofitum fe præparandi ad minuenda illa . Hoc fiquidem, ut paibi, & Concil. tet in plana ferie textus, importat appetitum proficiendi: quantum,.ad 1.m DE MINOR I. Sine tali proposito, R. Scilicet abstinendi ab omnibus declinare à malo. Nam quantum ad aliam partem juftitiæ, quæ eft facere venialibus. S. Tunc ni.&c. Ad hoc enim , quòd pænitens de venialibus re bonum, fecundum quam etiam tenetur religiosi habere animum proficiene mislionem consequatur, requiritur, quòd habeat propofitum abftinendi di, non loquitur præsens textus. Denique, quanti sit existimatum à fanctis à fingulis:& fic , cùm fimul proponat cavere de futuro venialia, fecundū Doctoribus apponere magnam curam ad cavendum venialia , ipfa. quòd fibi possibile eit , sua displicentia de præterito habet rationem veræ & consequenter quantæ cæcitatis , & in quanto peripoenitentiæ. Quod cò magis pro vero tenendum eft, quantò videmus, in culo sint supradicti de venialium vitatione , parum , vel nihil cupænitentia mortalium peccatorum nil aliud, quantum ad propofitum ani rantes : intelligi apertè datur ex verbis D. Thomæ in quolibet, 11. art. mi poenitentis, requiri; nifi quòd proponat cavere de futuro mortalia, le 9. ad tertium, quæ funt hæc. Non folùm quis debet fubire morsem, cundum quod libi poflibile cít. Utrobique fiquidem propolicum verè pę. antequam peccet mortaliter : sed esiam, antequam peccet venialiter. nitentis eft de eo, quod libi est possibile, subintellecta tamen pro mortali Quia peccatum , inquantum inquantum peccatum', numquam est eligibile. Sic 86. ar. 4. 60 70 90 que cavere 7. Utilitaspro Ob. I enim effet eligibile: numquam effet peccatum : & fic non peccarem : fi faa ligit pænitentem, fecundum illud B.Aug.quod recitatur 23. 9.7.c.ult. Que modos inquit) gaudebis,te esse correcturinisi doleas, te fuisse perversumilde nia datur: nisi pænitenti, ideft dolenti de peccato cum propofito emeaIII.-' DE CONCLUSIONE. Quem contingit effe fine actuali. B. Non dationis, q.86.4r. 2. Ratio autem illius regulæ, inquit glofla ibi,eft: quia tamen fine virtuali. $. Loquendo de fervore tali qualem describit text. actus activorum non fiunt, nisi in patiente benè dispofito , ut ait Philof. corp, ly puta, cùm aliquis hoc modo, &c. Tunc nihil, &c. Nam ad dele, 10 in Metaph. A scripturis yerò idipfum insinuatur per hoc, quod univerlationem venialium sufficit virtualis, ut dixit conclusio tersia: licèt non suf liter dicunt Rom.13.quæcunque a Deo funt, ordinata sunt. Hoc eft:conficiat ad mortalium, nifi fortè oblitorum poft diligentem inquisitionem. venientia funt. Ab oppositis ergo denotant, quòd inconvenientia non funt à Deo , seu quòd Deus numquam facit illa, quæ sunt inconvenientia.Cùm igitur inconveniens , immò & maximè inconveniens, utpote contradi- fi ad parEcl.S.BI. E Xarticulo habes primo:quomodò per rationem oftendas, meritò ef ticulare præfentis articuli propositum applicetur , dicit, quòd à Deonumpoteft remitti sine pænitentia : AD. Aug. quidem, ut ponitur in arg.con. quam potest elle remissio peccati venialis fine interiori pænitentia. Vide A Papa Bonifacio autem per hoc, quod in fexto de reg.juris, reg. s.di-20 aliquid simile 9.86.ar. 2.appen. Secundò vides : quomodò ex iis benè pencit::Peccati venia non datur, nisi correcto. Per correctum enim intel satis, & applicatis, &c. Commentaria Cardinalis Cajetani, fidei, lachrymæ tamen formali difplicentiæ attestantur. In cujus fignum, I N corpore dwo. Primò, supposito ex præc. quæst. modo, quo culpa remittitur, refpondet negativa conclusione tàm de peccato veniali, cùm poft resurrectionem Lazari pedes Domini iterùm ungeret, & capilquàm de mortali, cùm illud imperfectam, hoc perfectam à Dco separa lis tergeret, lachrymæ non affuerunt , quia jam peccatrix non erat : Dotionem importet. Secundò, quænam, & quanta pænitentia ad utriusque minus autem originalem , seu principalem actum, qui est causa displicenremiffionem exigatur, oftendit, ibi: Exigitur , &c. tiæ formalis, pro causa remissionis adducens non exclusit proximum actum difplicentiæ formalis : quamvis, fi ex fpeciali dono Dei Tola difpliI Num ad remifionem mortalis peccati necessarium fit , ut homo fingula 30 centia virtualis affuisset, fufficienter salyatur concurfus pænitentiæ impliactualiter dereftetur. citè , & virtualiter. T'In reíponfione ad fecundum adverte , idem effe judicium de dormić- Exigitur ad remiffionem peccati mortalis, ut homo actualiter fingula cundarum caufarum. Nam, fi quis iviffet dormitum cum proposito di- In responsione ad tertium, circa materiam argumenti, scilicet pecca Quel. Num virtualis displicentia fufficiat quantum ad oblita tantum, cum yeniale opponi fervorí charitatis, Durandus in 4. sent. dift. 16.944. 06. i. 1. artic. 2.occurrit , dicens hoc esse falsum:tum, quia nec formaliter, nec consecutivè opponitur fervori charitatis . Et, quod non formaliter, proA ficit ad remisionem peccati mortalis, nisi quantum ad oblita: videtur bat, quia nec mortale peccatum opponitur formaliter charitati: quoniam enim hoc efle falfum: quoniam ex Domini fententia dimis a funt peccatri confiftit utrumque in deordinatione actus, cui formaliter opponitur reci peccata multa , quoniam dilexit multùm: conftat enim, quòd dilectio ordinatio actus. Quòd verò nec consecutivè, probat ex differentia inter non est, nisi virtualis displicentia. mortalc, & veniale in hoc:quia mortale non ftatcum charitate ; & ideò I Ad horum evidentiam duplici utendum eft dift. Prima de remissio opponitur consecutivèilli, veniale autem ftatcum charitacis fervore , & din natin ne peccatorum dupliciter , hoc est, plena, vel quoad culpam tantùm, & so ideò nec consecutivè opponitur illi :tùm, quia charitatis fervor non delet da ad qua, regulariter , vel ex fpeciali gratia . Secunda est de displicentia peccati for yeniale fine difplicentia:sola autem displicentia sine tali fervore illud delet. refol. mali , vel virtuali , & formali, generali, vel universali: vocatur autem 1 Ad hoc dicitur, quòd argumentum supponit unum falfum, 1. pecca- Refol.ze displicentia formalis, quæ formaliter eft difplicentia, quæ poteft duplici tum mortale non opponi formaliter charitati: nam, licèt charitati habis ob. primò importat deordinationem contrariè re- officia. 70 Et, fi inftetur, quis est ille fervor in hac vita, qui non compatitur fee Afferts debeatur fua propria deteftatio, ita, quòd, quot fuerunt peccata, tot opor tualis fit magna, sive parva; quod patet ex co, quòd talis actualis fervor Joltzteat effe decertationes , & satisfactiones, & hoc est ridiculum asserere, cùm affectus ex charitate , li verè habetur, delet omne veniale , ita , quòd pro iur. nec etiam confitendo, oporteat, tot esse actus in confitendo , quot sunt tunc fic affectus homo cft fine omni veniali quoad culpam. peccata : contingit enim unico actu confiteri mille fornicationes: vel quòd I Ad fecundam autem objectionem dicitur,quòd non eft ex insufficićquodlibet peccatum terminet deteftationem , seu satisfactionem. Et hic eft tia fervoris charitatis, quòd mediante displicencia deleat veniale , sed hoc Sel.ob. 1. fenfus literæ , ita , quòd, sicut in confeffionc, dum peccatordicit: Pecca est ex ordine causarum , & cffectuum ; sicut non eit ex insufficientia chari 80 90 talem fervor cujuscumque actus à charitate quomodolibet procedentis, 9 Ad fecundum dubium dicitur, quòd Auctor loquitur de plena remis fic malè intelligitur, quia displicentia nonnisi charitate informata delet Resol. q.2. fione, & regulariter : quoniam plena remissio regulariter exigit contritio. veniale , ut inferiùs , art.4.patet , hujusmodi enim difplicentia, qua delc. nem,& confeffionem fingulorum, ubi oportet adeffe difplicentiam for tur veniale , quidam charitatis fervor eft : fervet enim per eum charitas ad AR Duplex 05., 533 Utilitas pro Eccles, 12. cur. per aliquid habituale de novo animæ in- Enio : quomodò per Dri. Sot.4.fent.diff. 15.9.2, A RT I CULUS SE CU N Du S. novo producentem aliart, 2, quem actum fervidum. Capr.44.1.16.9.1.col.1, Utrum ad remiffionem venialium peccatorum requiratur gratiæ infusio. S. Tunc nihil,&c. Nam ad abstersionem macuSUP. QU. LXXXVII, D SECUNDUM lic I Quia tamen in habentibus ufum li- læ à peccato veniali ali proce ditur. Videtur , quòd ad beri arbitrii , in quibus solis possunt esse qualiter fuperindu&tæ ART. II. remiffionem venialiú pec venialia peccata , non contingit, elle in- decori animæ juftificaCONCL. 1. Ad hoc, catorum rcquiratur gratiæ fusionem gratia sine actuali motu liberi tæ fufficit, quòd gratia de novo producat actú Sup.9.05.2. quòd peccatū ve infusio. Effectus enim non arbitrii in Deum, & in peccatum : ideò, fervidum. Secùs autem 1. ad BG niale tollatur, non rc- est sine propria causa : sed propria causa quandocumque de novo gratia infunditur, est , fi loqueremur de macula simpliciter , iddensi 1. a; datur aliqua habitualis remissionis peccatorum eft gratia : non peccata venialia remittuntur. est per privationem in 2.4. ad 3. gratia: fed fufficit ali- .n. ex meritis propriis peccata hominis AD PRIMUM ergo dicendum , textu declaratam . Vide E17.2.16. quis motus gratiæ , vel remittuntur: unde dicitur Ephef.2.Deus, 10 quòd etiam remissio peccatorum venia- 1.2.9. 89. artic. 1. 9.2. 4.2.4: charitatis ad ejus remis» qui dives est in misericordia, propter nimiā lium est effcus gratiæ , per a&um sci1.Er Mai, Gionem. licet APPENDIX. T PROB. 1. Quia charitatem suam, qua dilexit nos, G, cùm 9.7.a.is. de novo elicit : non autem quem cord ad habitualis gratia non essemus mortui peccatis,convivificavit nos X artichabes pri14.6 cótrariatur peccato ve- in Christo, cujus gratia salvati eftis.ergo fufum: niali, ut patet ex eo, q Ad fecundum dicendú, quòd pec. ritd effe infinuatum à rationem mequòd peccatum veniale peccata venialia non remittuntur line non contrariatur habic gratiæ infusione. catum veniale numquam remittitur fine Concil. Trid. quòd ad tui gratiæ, 1.2. 9. 89. 2. Prætereà. Peccata venialia non aliquali a&tu pænitentiæ virtutis, expli- remissionem peccato2.1. item 2. 2.9, 87.a. remittuntur sine pænitentia : fed in pe- ze cito scilicet , vel implicito , ut fuprà di- rum venialium non re- * av.prac. litur per fuum oppofi- nitentia infunditur gratia , ficut & in Etum* est: potest tamen remitti pecca- fufio. Ut per hoc,quod tum, ut de fe patet. Se- aliis sacramentis novæ legis. ergo pecca. tum veniale sine pænitentiæ facramento, dicit feil.6.c. u. Licet cunda autem pars,f.led, ta venialia non remittuntur fine gratiæ quod in absolutione facerdotis formali- in hac mortali vica &c. probatur . Quia infusione . gratiæ , vel charitatis ter perficitur, ut fuprà * di&tum eft : & quantumvis sancti, da *qu. prac. motus aliquis, i, feryi 3. Prætereà. Peccatum veniale ma ideò non fequitur, quòd ad remissio juti, in levia saliem, a.6. dus in Deum, a. 1.cor. culam quandam animæ infert : fed ma nem venialis peccati requiratur gratiæ venialia dicuntur peccótrariatur peccato ve- cula non aufertur , nisi per gratiam , quæ niali , ut patet ex co: eft fpiritualis animæ decor.ergo videtur, infusio: quæ, licèt fit in quolibet sacra- cata , quandoque camento, non tamen est in quolibet actu dant ; non proprerea de finunt effe jufti. Nam Ietardat actum ejus;& quòd peccata venialia non dimittantur 30 virtutis. juftorum est illa vox unumquodque tollitur sine gratiæ infusione . q Ad tertium dicendum, quòd, sicut humilis, & verax, Diper suum oppofitum. (SED CONTRA est, quòd peccaI CONCL.2. Quādo in corpore contingit esse maculam dupli- mitte nobis debita nocumque gratia de novo tum veniale adveniens non tollit gratiá, citer, uno modo per privationé ejus, quod enim his verbis de* 2. 2. qu. nialia remittuntur. infunditur, peccata ve- neque etiam diminuit eam , ut in fecun requiritur ad decorem,puta debiti colo- notari , quòd pecca parte habitum est. ergo pari ratio ris, aut debitæ proportionis membroru; tum veniale ftat fimul I PROB. Quia non ne ad hoc,quòd peccatum veniale remitcontingit, infūlionem alio modo per superinductionem alicujus in codem fubjecto cum Es gratiæ dari ia adultis tatur,non requiritur novæ gratiæ infusio. impedientis decorem , puta luti, aut consequenter etiam ne- gratiæ per peccatum mortale , alio modo exigitur , quòd de no vo gratia infundatur : Trident. trariatur habituali gratiæ , vel charitati, per inclinationem affectus inordinatam cùm jam & infufa ha1.- DE MAJORI. Si- fed retardat a&tum ejus, inquantum ni ad aliquid temporale, & hoc fit per pec- beatur , antequam vene propria caufa.k. Vel mis inhæret homo bono creato, licèt non catum veniale : & ideò ad tollendam ma niale commitiatur , & adveniente de novo,vel *1. 2. q. faciente de novo aliqué contra Deum, ut in fecunda parte habi culam peccati mortalis requiritur infusio infusa perseveret , poft quam veniale commis38.2.1.& actum.S.Ex quo, f. poft- tum est: & ideò ad hoc, quòd peccatum gratiæ : sed ad tollendam maculam ve- fum eft. Numquam erin 2. 2.9. cà fequitur effectus : veniale tollatur, non requiritur, quòd in27. a. 10. Tunc , &c. Nam effit fundatur aliqua habitualis gratia : sed suffi nialis peccati requiritur aliquis a&us o deleretur veniale ; remiffio peccatorum ve procedens ex gratia , per quam remo- i nil aliud, nifi gratia nialium, &c. ut in text. cit aliquis motus gratia , vel charitatis ad so veatur inordinata adhæsio ad rem tem- Oportet igitur dare ali infusa , requireretur Qui fubtiliter innuit, ejus remiffionem. poralem. quid aliud ultra graquòd mortalia non re tiam ipfam , quo dato, mittuntur fine nova infusione gratiæ , ad differentiam venialium. deleatur , hoc verò aliud non eft nova grative infusio: quia gratia , ut diII.. DE MAJORI. Sine pænitentia. R. Virtute. S. Tunc nihil, &c. Mi ximus, jam habetur. Unde, fi ratione gratiæ , ut fic, deleretur : jam nor enim cranlit ad loquendum de pænitentia in alio sensu , scilicet, ut est deletum effet, antequam gratia illa de novo adveniret. Sicut ergo , ut sacramentum. Quòd si vellet loqui de pænitentia virtute ; tunc esset falsa universaliter. Non enim in quolibet actu virtutis infunditur gratia . colligamus omnia in unum,peccatum veniale justis adveniens non tollit gratiam :ita, è contra pari ratione, ad hoc , quòd veniale remittatur, non III.- DE MINORI. fuifi pergratiam. Be. Vel de novo infusam ; vel de requiritur nova gratiæ infusio · Secundò vides : quomodò ex iis bene, &c. da * 34. 4, 10. I Commentaria Cardinalis Cajetani. tia compatitur secum peccata venialia; secundum autem , quod non potbitualis infusio, eamque probat. Secundò dicit, quòd, suppolita gratiæ 60 est elle sine primo, non fic accipiendum eft, quafi quilibet a&us charitainfufionc , peccata venialia remittuntur, ibi : Quia tamen, &c. tis deleat venialia: quoniam hoc esse falsum , ex co probatur, quòd fequeN articulo 2. ejusdem quæftionis aliquid occurrit notandum, & ali retur, peccata venialia regulariter deleri fine displicentia tàm actuali, quă Notādum. quid dubitandum. Diligenter fiquidem notandum eft , ab Auctore virtuali : multi enim sunt actus charitatis neutram displicentiam annexam hic expressè haberi, quod superiùs diximus de effectu euchariftiæ , fcilicet, habentes, quales sunt actus non ferventes religionis, &c. ab habente chaquòd non infunditur nova gratia, nec augetur per illam fine actu liberi ritatem eliciti: intelligendum eft ergo, quòd ad deletionem venialium ularbitrii difponente ad fufceptionem, seu augmentum: dicitur enim hic, tra habitum gratiæ requiritur a&us charitatis virtualiter , vel formaliter quòd non contingit effe infufionem gratiæ in adultis fine actuali motu li inferens difplicentiam venialium, ut ex primo artic. quæflionis hujus haberi arbitrii in Deum , in peccatum , & proportionaliter intelligen bere potes. Et proptereà, quæcumque remisliva dicuntur peccatorum dum eft de augmento gratiæ. venialium, ad dictam difplicentiam conducunt, ut patet etiam inducendo per illa tria , quæ in tertio articulo numerantur remifliva venialium : nam I Num, quandocunque gratia infunditur, venialia peccata remite zo in tertio fubintelligitur difplicentia virtualis, in fecundo difplicentia for. iantur ex liberi arbitrii motu . malis: in primo autem displicentia formalis communiter videtur, fi gratia infunditur, aut virtualis , si gratia augetur, Quel. & [ Ex parte autem effeétus consideratur primò remifsio culpæ , & fecunsione , scilicet : ideò, quandocunque de novo gratia infunditur. dariò remislio pænæ. Et culpa quidem remittitur secundum Auctorem in peccata venialia remittuntur . Et eft ratio dubii: tùm, quia non omnis tertio ad tertium , tùm virtute alicujus satisfactionis, cùm virtute charitaactus charitatis remittit peccata venialia : tum, quia non omnis dete tis, cujus actus excitatur: quod fic intelligo: per satisfactionem enim aliquā ftatio peccati remittit peccata venialia . Utrumque tamen videtur se intelligo aliquem illorum actuum, quos pænitentiæ virtus Deo reddit pro qui ex hac illatione , li bona est : quoniam ex concursu actus liberi recompensatione peccati quoad culpam, puta difplicentiam, feu dolorem, arbitrii in Deum, & in peccatum, infertur, quòd infusio gratiæ re confessionem interiorem , vel subjectionē, vel aliquid hujusmodi : non.n. mittit venialia. tàm exacta rcquiritur pænitentia in remissione culpæ venialis, qualis de 1 Ad horum evidentiam sciendum eft,ad remiffioncm venialium qua- so remiffione mortalium fuperiùs descripta eft. Pænæ verò remidio juxta Norădum tuor concurrere, duo ex parte caufæ, & duo ex parte effectus. Exigitur ad refol. quantitatem fervoris in litera eadem quantificatur ab auctore , & benè: ita enim ad remiffionem venialium ex parte caufæ, & quòd horno fit in graquast. tamen, ut per fervorem intelligas non folùm fervorem actus elicitià chatia , & quòd actualiter utatur illa. Et primum quidem habes ab Auctore ritate , fed etiam actus imperati ab eadem , puta displicentiæ, seu dereftain articulo ultimo hujus quæftionis:quia fola gratia Dei est remisliva per tionis peccati: juxta fervorem siquidem alterius corum, quicumque sit ilcati : fecundum autem habetur in articulo præcedenti, & pluries repetitur le, plus, vel minùs remittitur pæna venialium . TA Ref.q.&ot i q Adobjc&ionem in oppositum dicitur, quòd ex litera non sequitur id, quod objiciendo infertur:led folummodò, quòd detestatio peccati, & actus charitatis intervenientes in infusione gratię,delent venialia.Conftar autem, quòd deteftatio,qug aflequiturinfufionem gratiæ,non est qualiscuque detestatio,fed talis, & tanta, át divinæ mercatur præsentia gratiæ.Et fimiliter a&tus charitatis, seu fidei Formate in Deú,non est quicüq; charitatis actus,sed cx tali,ac tanto conatu proveniens,ut divinæ adlit infurio gratiæ: in hujuf modi .n. deteftatione peccati, & motu in Deum intervenit saltem virtuali. Bides. per 12. 20 30 Sós.4.5.0.15.9.2.4.3. liàs inde reportando defraudemur: Ecclefia bene pia mater pro nobis o rat, fuoque exemplo orare docet in quadam DTERTIUM fic procedi fant remissionem venialium peccatorum. collecta dicens:Da que tur. Videtur, quòd venia Uno modo, inquantum in eis infunditur bus suis ea , que profi- gratia : quia per infusionem gratiæ tol tentur, agnofcere. tur per aspersionem aquæ luntur venialia peccata, ut fuprà di&tum * III.- DE CONCLUS. I ado.68. bus , venialiū remissio Ad plenam remiffioest:& hoc modo per eucharistiam , o ex benedi&tæ, & episcopalem 67.83.2.3: nem. & Pænæ. $. Tunc adj. Et tud. nem aliqua causant. benedictionem, & alia hujusmodi. Pecca tremam unctionem, & univerfaliter per o- nihil,&c. Nam articuli 16.9.2013. ( PROB. Quia aliqua 9.4.&2.17. operantur ad remiflio- ta enim venialia non remittuntur fine Pe mnia facramenta novæ legis , in quibus con- conclufio principaliter 9.3.4.3. nem peccati venialis ra- nitentia , ut di&tum * eft: fed pænitentia fertur gratia, peccata venialia remittuntur: intelligit de culpa. Ac d.31.9.; tione, qua sunt vel fe fufficit ad remiffionem venialium secundò , inquantum sunt cum aliquo ci ratione aliqua caumal.9.7.2. cum infusione gratiæ , motu deteftationis peccatorum : & hoc fant remiffionem ve- modo confessio generalis, tunfio pectoris, ea nialium, quantum ad *6.1.buj.q. cum motu reyerentiæ ( 2. Prætereà. Quodlibet istorum oratio Dominica , operantur ad remifsionem alicujus' satisfactionis, COROLL. Ergo catum veniale, & ad omnia. Si ergo per Dominica petimus, Dimitte nobis debita cum aliquo motu reverentiæ in Deum, Emo: quomodo per pro S. Eco & ad res divinas: & hoc modo benedictio e- rationem oftendas , bet Sacramentalis un&tio, oratio in ecclefia ab Ecclelia, Augustino per aquę be- AD. PRIMU mergo dicendum, quòd per orationem Domi- omnia ifta causant remissionem peccato- Aoris, &c.devotè excrNegaturillatio. S. Ifta ralis : dicitur enim 1. Cor. 3. de eo, qui rum venialium , inquantuminclinant a. cita, dimittitur peccaenim omnia, de quibus superadificat lignum, fænum, er ftipu nimam ad motum pænitentiæ, qui est de- tum veniale. A B. Autur inclinationem ani- lam, quòd salvus erit , sic tamen quasi per i testatio peccatorum, vél implicitè, vél implicitè, vel sultino quidem ut cum discursu ponitur in arg. mæ ad motum pæni- gnem: fed hujusmodi,per quæ dicitur pec explicite. cont, A sancta Ecclelia tentiæ,& fic numquam catum veniale dimitti , vel nullam, vel (Ad fecundum dicendum, quòd omnia verò per hoc, quod divenialia remittuntur fi minimam pænam in se habent. ergo non 40 ista, quantum est de se, operantur ad re- çit in benedictionc aque ne poenitentia lyus,qui ea aspersus from II. DE CONCLUS. sufficiunt ad plenam remiffionem venia millionem omnium peccatorum venia erit, liberetur à noxia Remittanter omnia, k. lium peccatorum. liuin: potest tamen impediri remifsio, Et universaliter, quæ ad in fi&ionem interdum impeditur effe&us quadam collega dicit : baptismi. Deus ,cui numquam fim ut in textu.Ex quo cum Ara : & ita videtur, quòd tunsio pe&oris, Ad tertium dicendum, quòd per præ- plicatur. A papa autem ne spe mifericordie fupe quòd trium recipientiú & oratio Dominica causent remiffionem dicta tolluntur quidem peccata venialia plicatur, A papa autem aquam benedictam 4- venialium peccatorum,& eadem ratio vi. so quantum ad culpam, tùm virtute alicujus sale confperfam ben nus consequi poterit, i. detur effe de aliis. fatisfactionis, tùm etiam virtute charita- 'nedicimus;ue ca cuncti *.s.buj.q. de facto conscquetur, ac purificentur, &cæt. nialium, alius quinque ficut * fuprà di&tum eft, ad remiffionem Non autem per quodlibet prædi&orum Quanto magis aqua ditantùm, alius autem venialis peccati non requiritur novæ gra semper tollitur totus reatus pænæ: quia vinis precibus facrata nullius. Hæc verò dif- tiæ infusio; sed sufficit aliquis a&us pro fic , qui efset omninò immunisa peccato bic? Hæc ille, ut recita coinquinatos sanctificaferència inde fiet, quia unius mens omnia de cedens ex gratia, quo aliquis detestetur mortali, aspersus aqua benedi&a , ftatim tur, De confec.d.3.6.acem ex receptionc aquę peccatum veniale, vel explicitè , vel fal evolaret : fed reatus poenæ remittitur per quam. Vide fup...num. benedi&tæ inclinata do tem implicitè: ficut cùm aliquis ferventer prædi&a fecundum modum fervoris in 2. 35.cum Elucid. Ab teftabitur, fed alterius Deum , qui per prædi&a excitatur, quan- percutiebas petus fui Euangelio item Lu. 16, tantùm quinque : & al- movetur in Deum. terius, tanquam omni ( Et ideò triplici ratione aliqua cau doq; magis, quandoque autem minùs. dicens,&c.descendit hic nò inconsiderati in his, juftificatus in domum N corp.dxo.Primò ex dictis recolit fundamentum deducendæ conclu tres conclufiones affirmativas assignat juxta tres illos modos, ibi: Et ideò *Inlib.de 60 535 Sot.4.8.d.19.9.1.4.4. A RT I CU LUS Q U A R T H s. 1.W EX GLOSSA Venialia . &.ideft quę- dam irregularitates le gales. S. Tunc nihil, SUPER QU.LXXXVII. DQUARTUM fic proceditur. niale peccatú poteft remitti fine mortali. &c. Nam conclufio ar Videtur, quòd veniale peccaInf:7.90 ad ? 2. Prætereà. Ad remiffionem pec- tic. loquitur de veniali 4.dz. Es 4. AR T. IV. tum poflit remitti sine mortali : 70 cati venialis non requiritur gratiæ infu- in alio fenfu, fcilicet 1.16.7.3.ar. quia fuper illud Jo.8. Qui fine fio:requiritur autem ad remislionem mor. captu horum vide 1. 2. 3.9.263. 1.9.266 3. . veniale remittitur peccato eft deftrum primus in illam lapidem talis.ergo veniale peccatum potest remitti 9.103.4.2. ci, qui eft in peccato mittat ,dicit quædam * glof.quòd omnes fine mortali. II.M MAJOR. Ad 13. Prætereà. Plus diftat peccatum nialis non requiritur remiffionem peccasive* Forte e ftens in peccato morta- eis dimittebantur per ceremonias. ergo ve veniale à mortali, quàm ab alio venia- gratie infusio. R. RcexCyril.bos li caret gratia Dei, ut quiritur tamen aliquis Vide Nicel, patet , & remislio culpæ cujuscumque numquam fit, nisi per virtutem gratiæ actus. S. Tunc nihil , &c. Nam actus gratiæ nullus cflc poteft in co, gracia, ut patet ex Roman. 4. qui fubjacet peccato mortali. III. IL per vir III.- ILLATIO CONCLUSIONIS. Ergo veniale poteft, &c. k. Ne Deum præfupponitur , antequam aliquid de manu ipfius perfonæ , ut fic, gaturillatio. $. Procedit cnim ex prçmissis in fallacia secundum non cay acceptctur à Deo:& quòd persona, quæ est in peccato mortali, hoc.n. 1olam , ut causam, poco lum perfonam reddit cantibus . Nam causa, li: fed unum yeniale potest dimitti sine Unde nullum veniale ei remittitur. Deo inimicam, quam**r.prac. poffit remitti fine alio alio, ut dictum * eft. ergo veniale potest venialia ibi dicuntur irregularitates , five indè munera procedüt, ÇAD. PRIMUM ergo dicendum,quòd diù fic manet , tamdiù ed: 64 veniali, non autem linc dimitti sine mortali. prac. *. 3. mortali , non cft distan I SED CONTRA eft, quod dicitur immunditiæ, quas contrahebant lecun- non eft gratus Deo. id, sia major, vel minor Matth. 5. Amen dico tibi , non exies inde, dum legem. quod & apertiùs mon- in Ad fecundum dicendum, quòd, li- ftratum eft per illud II. qui non potest esse in eo, qui subjacet odivit anima mea. Cim extenderitis manus vele non excludit omnem, ficut fuprà * dictum est, remissio culpæ q Ad tertium dicendum, quòd pec- stras,, avertam oculos &c. , cùm cujufcumque numquam fit, nisi catum veniale non excludit omnem a&ú meos à vobis: C, APPENDIX. *q. præc. multiplicaveritis oratutem gratiæ : quia , ut Apoft. dicit Rom. gratiæ, per quem possunt omnia pecca- tionem, non exaudiam. a.6.qu. X articulo habes 4. ad gratiain Dei pertinet, quòd Deus ta venialia dimitti : fed peccatum mor- Manus enim veftræ săUrilisaspro primò : quomodò alicui non imputet peccatum , quod glos: tale excludit totaliter habitum gratiæ , guine plene funt. Hæc Eccb.s.Dei. per rationem oftendas, * ibi exponit de veniali. Ille autem, qui sine quo nullü peccatú mortale,vel venia- enim , quod in ultima i fcripturis; quod pec- est in peccato mortali, caret gratia Dei. le remittitur:& ideò non eft fimilis ratio. fententia ponitur, redibid. fuper catum veniale non rc dit rationem omnium illud,bea. mittitur homini, quamdiù eft in peccato mortali. Ut per hoc, quod dici Præditorum. Cùm igitur peccatum mortale faciat ifta omnia , quæ aliàs sus vir, cui cur Matth. s. Amen dico tibi, &c. fecundum quòd cum expofitionc poni crant grata Deo, utpote ab ipso præcepra, 1.2.9.99.2.3.& 9.101.4.4.& non impu. tur in arg.contr. Quæ expositio confirmatur ex Luc. 12. Dico tibi; non 9. 102. a. &c. non eflc grata , immo else odiosa Deo; patet , quòd ipfum minuspoo exies inde, donec etiam noviffimum minutum reddas. Nam peccata mi peccatum multò magis faciet , illud, quod de fe eft ingratum Deoquale nuta vocantur ad literam à Doctoribus peccata venialia, Ac si dicamus. cft veniale peccatum ) remanere, ficuti crat,i.remanere ingratum Deo, hoc Doncs reddas etiam novissimum minutum, i. ultimum peccatum venia eft, faciet ipsum veniale non remitti. Patet, inquam, hæc sequela de mul. le, vel noviffimum minutum, i. minutiflimum peccatum inter alia vc- 30 tò magis, per illam regulam Philofophi in logicalibus,quæ eft. Si de quo nialia. Ergo, fecundum scripturam hanc, non cemittitur veniale, etiam minùs videtur inefle, ineft; ergo & de quo magis videtur ineffe , magis inequantumcunque minimum, homini cxistenti in peccato mortali.De more rit. Subsume tu huic regulæ , quòd minùs videtur verisimile , quod pectalienim agitur in præannexo contextu, ut patet legenti, & intelligenti, catum mortale reddat ingrata Deo, quæ aliàs ipli grata sunt; quàm quòd propter quod dicitur quis tradendus torcoribus,& mittendus in carcerem. faciat remanere ingratum Deo illud, quod secundum se cidem ingratum İtem insinuatur per hoc, quod dicitur Gencl. 4. refpexit Dominus ad Abel, eft: & mox applicando hæc ad supradi&ta videbis ; non modò verum , sed & ad munera ejus ; ad Cain autem , & munera illius non respexit, Ho etiam clarum effe , quod ibi concludebatur. Secundò vides: quomodò ex rum enim verborum ordine denotatur , quod amicitia personæ alicujus ad jis bene pensatis, & applicatis , &c. 86 a. 3: 20 * Gl.inter. Savi. Da calum. Commentaria Cardinalis Cajetani. fio culpæ, &c. minorem , ibi : Ille autem &c. conclusionem , ibi : &ionem Dei: cft.n.impcditivum fervoris charitatis, & ex hac parte habet Unde, &c. 40 rationem cujusdam offenfæ Dei. Et proptereà,dato, quòd listens in peccato Annotas. N art.4. in corp. adverte , rationem moventem Auctorem non se te mortali possit reparare rectitudinem venialis peccati ( puta , quia ex men nere ex parte pænæ, sed ex parte culpæ , quia s. nulla culpa à Deo re dace jocosè, vel officiosè habituatus eft ad veritatem dicendam ctiam jomittitur, nisi per virtutem gratiæ, quod, lí Duran, advertere voluiffet, aut cosè, & officiosè) non proptereà remiffionem consecutus est præteritæ solvillet hanc rationem, aut ceflaffct ab objiciendo : ipfe enim in 4.fent.d. culpæ, qua aliquo modo Deu offendit,quoniam nulla offensa fine gratia à 16.9.1.2.2. contra hanc doctrinam objicit tripliciter. Deo dimittitur. Nec displicentia illa , quæ in hoc ponitur, lufficit ad remif. Ob... Dur. Primò, quia culpa venialis coolistit in deordinatione voluntatis,quæ sionē culpæ:quia non cft Dco accepta line gratia, ut in litera dicitur ex Pfal. tollitur per debitam difplicentiam ejus, quod indebitè placuit. & Apoft.& glof, Beatus vir, cui non impui avic Dominus peccatum , &c. Ob.i.ejus Secundò, quia puer non baptizatus in originali existens peccato, Ad fecundum dicitur, quòd, fi casus accideret, & peccatú illud veniale sol. 2. quandò venit ad ætatem, poteit primò peccare venialiter, & ftatim mo æternaliter puniretur per accidens, hoc est ratione ftatus , quia esset in sta ri. Et tunc quæritur, an punietur pæna æterna pro peccato veniali, an tu, in quo semper maneret culpa, manente autem culpa in æternum, debet Ob. 3-ejus. poena temporali, &c. ctiam pæna efle æterna, ut ipsemet Duran, in eodem lib. approbat. 1 Tertiò, per opera bona facta extra charitatem poteft aliquis secundū 1 Ad tertium dicitur, quod, quicquid fit de pæna, negandum est, quòd sol, je omnes mereci de congruo aliquod bonum temporale .ergo expiationem per bona opcra facta extra charitatem possit aliquis mereri de congruo Sol.ob.1, pænæ temporalis deb tæ peccato veniali. remiflionem culpæ, & proptercà argumentum non militat contra præsenI Ad hæc facilè dicitur, quòd culpa peccati venialis non tollit solum tem doctrinam , So QU ÆST I O ости A G E s I м А ос CT AV A. peccatorum Secundò. Utrum aliquo modo per ingratitudinem redeant per pæl.itentiam dimiflorum. specialiùs secundum quædam peccata . Et circa hoc quæruntur quatuor . (Tertiò. Utrum peccata redeant in æquali reatu. Primò. Utrum peccata per pænitentiam di Quartò. Utrum illa ingratitudo, per quam redeunt , sit missa redeant fimpliciter per sequens peccatum. speciale peccatum. 60 536 G. corp: CONCL. 1. Manife 9.1.a.1 Scot.4.8.2.22 9.1. te aversionis absolutè,idS0t.4.8.1.16.4.1.4.1. est non per comparatioDurand.4.1.1.22.9.1. Utrum peccata dimissa redeant per sequens peccatum. në ad diversas cõversioSUPER Q. LXXXVIII. D PRIMU M fic procedi- nunc considerabitur, fic * Beda in Vnfr. ar. 2. cata dimiffa redeantper fe- Revertar in domum meam , unde exivi: di- {equēs redit illud, quod Lx. lib.4.c. ftum eft, quòd ex cit* Beda: Timendus est iste versiculus , catis ante dimissionemcum remote fuerat in prioribus pec- 18.nő mula Es 4.d. 23. parte conversionis pec quens peccatum . Dicit *Lib l,de catum mortale sequens eniin * Augustinus in lib. necnon exponendus , ne culpa, quam in no | PROB. Quia per ante fi.to.4. baptis con. non tacit redire peccata de Baptismo. Redire dimisa peccata , ubi 7° bis extinétam credebamus , per incuriam peccatum mortale fe de panis. d. I PROB Quia pec: fraterna charitas non eft, "apertisime Do nos vacantes opprimat: hoc autem non ef. quens homo privatur *. ca.s. cata mortalia cx parte minus in Euangelio docet in illo fervo, set , nisi rediret. ergo culpa per pæniten- æternæ, ut patet 1.2.9. gratia,fitque reus pænæ converfionis funt diver- quo dimissum debitum Dominus repetiit,eo, tiam dimissa redit. 85. art. quarto, item fa, a quandoque con- quòdille conservo suo debitum nollet dimit 3. Præt.Ezech. 18. Dominus dicit:Si quæft. 87. art.3. item 2, tia,ac prodigalitate, &c. tere : fed fraterna charitas tollitur per averterit se justus à justitia fua, & fecerit per incontra diretoriotzada & per unum contrariü quodlibet peccatum mortale. ergo per iniquitatē, omnes justitiæ ejus,quas fecerat, ce dimissioncm crat prinon poteft quis reduci quodlibet sequés mortale peccatū redeut non recordabuntur:sed inter alias justitias, vatus gratia , reusque in habitum, vel dispo poenæ æternæ, ut patet Tertia S. Thom. Nan 12. in me, $0.7: 80 tur CX |