tet.

30

lieet offenfam , voluntas hominisconjungitur Deo, ut patet ex 9. 89. art. bus, & venialibus, proportione diversa . Nam homo in gratia conftitutas
3. item q.86. art.2.& remislio culpæ fit per conjunctionem hominis ad poteft,&c. ut in excu. Ex quo dic à simili, quòd in pænitentia, quæ eft fa-
Dcum , ut patet q.86. art.2.4.

cramentum, requiritur: quòd homo confitens venialia tenetur propone-
CONCL. 2. Peccatum veniale non potest remitti, quamdiù volun re, cavere de futuro ab illis venialibus in confeffione explicatis, fecundum
tas adhæret peccato, ideft deordinationi à Deo, seu, quod in idem redit, quod fibi poffibile eft. Intellige tamen hoc, stando semper intra limites
immoderatæ conversioni ad bonum creatum.

venialium. Quod dico ad evitandam erroneam confcientiam, ne,f.cre-
PROB. Quia, manente causa, manet necessariò effectus, ut patet , & dideris: quòd tencatur quis abstinere à veniali, postquam de illo confef-
inordinata adhæfio vo-

sus est, tanquam à mor-
luntatis ab bonú crea- etiam proponat cavere de futuro: sed si- 10 homo a&ualiter peccatum mortale com- tali; putans , fcilicet,
tum eft caufa non re- ne tali proposito peccata venialia dimit-
miffionis peccati, ut pa-

miffum detestetur, quantum in ipso est, quod illud veniale, fi in
tuntur, cùın certum fit, quòd homo si ut scilicet diligentiam adhibeat ad reme- mortale. Hoc enim fal-
1 COROLL. Ergo ne peccatis venialibus præsentem vitam morandum singula peccata mortalia, ut sum eft, & faciens essc
ly non poteft, quod po- ducere non potest. ergo peccata venia singula detestetur: fed hoc non requiri. periculofum, & illau-
nebatur in conclufione, lia poffunt remitti sine pænitentia .

tur ad remiffionem venialium peccato- utile , fecurum, & lau

dabilc id, quod de se est
dicit impoflibilitatem
absolutam, ideft ex ter ( 2. Prætereà. Penitentia non eft fine rum:non tamen sufficit habitualis difpli- dabile. Nam confiteri
minis provenientē, quę actuali displicentia peccatorum: sed pec-

centia
, quæ
habetur

per habitum chari- yenialia est commen-
contradictio. Nam, fiil- centia

a&uali eorum, ficut patct in eo, 20 ritas non compateretur peccatum venia- Sell.14.6.5. quod tamo
alio nominc vocatur cata venialia poffunt dimitti fine difpli- tatis, vel penitentiæ virtutis:quia fic cha- dabile, rectum, utile.com
la inordinata adhælio
eft caufa , ficut re vera qui dormiens occideretur propter Chri le, quod patet effe falfum: unde fequi- valdè periculofum, at-
est, non remiffionis pec; ftum : ftatim enim evolaret, quod non tur, quòd requiratur quædam virtualis que nocivum esset, fi
cati, patet jam, quòd contingit, manentibus pecccatis veniali-

confitenti illud
displicentia , puta , cùm aliquis hoc mo-

pro ve

niali, fieret mortale, fi
dicere, quòd peccatum bus. ergo peccata venialia poffunt re do fertur fecundum affe&um in Deum, in ipsum recideret. Ad-
poffit remitti, durante mitti fine penitentia.

& res divinas, ut, quicquid sibi occurre- de, quòd hoc dato, ab-
inordinata voluntaris 3. Prætereà. Peccata venialia oppo.
adhæfióe ad bonú crea- nuntur fervori charitatis, ut in secunda

ret, quod eum ab hoc motu retardaret, stineret ferè omnis à

confessione venialium : displiceret ei, & doleret se commififfe,

; & tantò magis, quantò * Diligen. per impossibile remit- parte dictum * eft: fed unum oppositorú etiamfi actu

de illo non cogitaret: * quod csset benè timoratus, & tcr nosak
*25.9.91. catur,fic manente volu- tollitur per aliud. ergo per fervorem cha tamen non sufficit ad remiffionem pec- tanquam à facie colubri nó lufiir,
*2.2.4 tate, quoniam remiffio ritatis, *quem contingit esse fine a&uali
star 8.ad ordinatam voluntatem displicentia peccati venialis , fit remissio

cati mortalis, nisi quantum ad peccata o- fugiens pericula caden- br. w que
blita post diligentem inquisitionem.

di in peccatum morta. in fin.

le : cùm tamen Concil. *al quam mox'manifeftè apparet peccatorum venialium.

SAD PRIMUM ergo dicendum, Trid.loco cod. verè, fic-
benè confiderantibus ,
? SED CONTRA est, quod Augus.* quòd homo in gratia conititutus potest ut & ubique , dicat;

quòd piorum hominū » Im 15. de eft fimul respectu ejul- dicit in lib. de pęnit. quod eft quædam

vitare omnia peccata mortalia , & lingu- ulus in confeffione famedi. inadem objccti tùm creati, pænitentia , quæ quotidie agitur in ecclesia la: potest etiam vitare fingula peccata cramentali dicit peccapanis

. Et cùm increati ordinata , pro peccatis venialibus , quæ frustrà esset, venialia , sed non omnia , ut patet ex his, ta venialia. Illud ergo hide wit & inordinata.

Ordina Gline penitentia peccata venialia possent 40 quæ in fecunda parte dicta* junt: & ideo propofitum de caven*5.2.9: mol.c..50. millionem culpæ: inors dimitti. videtur ergo, quòd peccata ve

penitentia de peccatis mortalibus requi- dis venialibus , quod 109.0.5 dinata verò propter nialia

nó possint sine penitentia dimitti . rit , quòd homo proponat abstinere ab dū est formaliter, more ad fuppofitionem factam , I RESPONDEO dicendum, quòd omnibus, & fingulis peccatis mortali. Thomistico, ideft, ut fcilicet, quòd duret illa remissio culpę , sicut di£tum * eft, fit per

bus, led ad pænitentiam peccatorum ve- venialia sunt:& fic con

sciēria illa erronea fuga*9.praced. tum. Hæc autem pa- conjunctionem hominis ad Deum, à quo nialium requiritur , quòd homo propo- tur,& tranquillitas ani1.6 9. tenter conftat esse non aliqualiter separat culpa : fed hæc sepa nat abstinere à fingulis , non tamen d ab mi confitentis ca ferva

tantùm in factibilia , sed ratio perfecte quidem fit per peccatum omnibus: quia hoc infirmitas hujus vitæ tur, & sententia Conci- D. 397.
etiã incogitabilia. Con-
tradictoria enim conci- mortale: imperfe&tè autem per peccată

non patitur: debet tamen habere propo- tiam vera esse compro-
pi nequcunt; licèt pof- veniale : nam per peccatum mortale so fitum se præparandi ad peccata venialia batur. Porrò, quòd có
fint ore proferri, ut ha- mens omninò à Deo avertitur, utpote minuenda,alioquin esset ei periculum de- fitens venialia, fi ipfo-
betur ex Philof. in Me- contra charitatem agens: per peccatum ficiendi , cùm defereret appetitum profi- rum fit in confeffione

consecuturus remisliopræmiflam cötradictio- autem veniale retardatur affe&us homi- ciendi, feu tollendi impedimenta 'spiri

nem, tencatur necessanem neque etiam in nis, ne promptè in Deum feratur: & tualis profe&us, quæ sunt peccata ve- riò habere tunc propobaptismo porest remit- ideò utrumque peccatum per penitentia nialia.

situm cayendi de futu-
ti veniale fine paeniten: quidem remittitur , quia per utrum-

q Ad fecundum dicendum,quòd paf- ro, ut ex textu declara-
&u adhæreat peccato ; que deordinatur voluntas hominis per fio pro Christo suscepta, ficut fuprà * di- quia aliàs esset irrisor, *9.66.0.11:
ad secundum . immoderatam conversionem ad bonum Etum est, obtinet vim baptismi : & ideò & non pænitens, juxta

* CONCL. 3. Ad creatum; ficut .n. peccatum mortale re-
remiffionem peccatorü

purgat ab omni culpa & veniali, & mor- determinata in 9. 84.2.

tali, nisi actualiter voluntatem peccato cèt pricipaliter de morvenialium non fufficit mitti non potest , quamdiù voluntas pecca

10.ad quartum. Quæ, li-
displicentia habitualis, to adhæret , ita etiam nec peccatum venia invenerit inhærentem.

tali intelligantur, tamo
qushabetur per habi- le: quia, manente causa , manet effe ç Ad tertium dicendum, quòd fer- eriam de veniali , ut ra-
tum charitatis , vel pee- Etus.
nitentiæ virtus: fed re-

vor charitatis virtualiter implicat displi- tio locum illum confi-
quiritur displicétia vir ? Exigitur autem ad remissioné

pec

centiam venialium peccatorum, ut su- do verificantur.
tualis.
cati mortalis perfe&ior penitentia , ut .f. pra* di&tum est.

( NOT. Cæterùm
PROB. 1. Quia fi

vigilantiffimè notabis, *9.73.2.4.
talis difplicentia habitualis sufficeret ad remiffionem venialium ; tunc ne & tibi de magno periculo illo timens fervabis ultima verba textus, fcili.
que charitas, neque pænitentia virtus ad mortalia delenda sufficiens,9.66. licet. Debet tamen habere propofitum fe præparandi ad peccata venialia
ar.2. compateretur peccatum veniale: id,quod eft falsum. secunda verò

minuenda : alioquin effet ei periculum deficiendi, cùm defereret, &c. Ex
pars, scilicet, sed requiritur, & cæt.præsupponitur clara à sufficienti divi-

quo patet , quanta fit cæcitas, & quantum periculum eorum, maximè si rione in præcedenti contextu facta ; & declaratur in contextu subsequenti, religiofi fint, qui pro minimo, seu nihilo ducunt, abstinere à peccatis vefcilicet puta, cùm aliquis hoc modo, &c. usque ad ly quod tamen non fufficit. nialibus, qui , ubi aliquid non esse peccatum mortale, fed folùm veniale

EXAM.ly quod tamen non fufficit ad remiffionem peccari mortalis; æftimaverint, mox nullo fræno adhibito ad faciendum illud currunt; vel nif quantum ad peccata oblita poft diligentem inquifitionem. Hoc eft. Ad etiam, quod majoris & cçcitatis , & periculi argumentum est, qui de faremissionem peccati mortalis necessariò requiritur , quod homo actualiter Eto, aut quasi, qui apertè, aut quasiin occulto, derident cos: quos pro vipeccatum mortale commissum detestetur,quantum in iplo eft, ideft quòd tandis venialibus solicitos esse viderint: vel faltem tales ideo in minori diligentiam adhibeat ad rememorandum lingula peccata mortalia, ut fin pretio habent. Nota ibid, quod ly Effet ei periculum deficiendi, cùm gula detestetur. Hoc eft , ut verbis Concilii Trid. sess

. 14. c. s.utar, exi- 80 desereret appetitum proficiendi, eft idem in fenfu cum illa vulgatissima gitur:ut pænitens quisque diligentius se excutiar, & confcientiæ fuæ finus D. Bernardi sententia , eam aliqualiter declarans, fcilicet. In via Deinon omnes,latebras exploret ad hoc , ut ea omnia peccata, quibus Dominút progredi , est retrogredi. Notent ibid. religiosi qui semper habere animum Deum suum mortaliter offendit, meminerit. Ly nifi quantum ad peccata tendendi ad perfectionem tenentur, 2.2.9.186.art. 1.ad tertium, & art. oblita post diligentem inquisitionem. Hoc quædam declaratio tibi fit 2. quòd ipli maximè inter alios tenentur vitare peccata venialia , femperq; dictorum in 9.79.art.3. circa remiffionem mortalium oblitorum. Vide habere propofitum fe præparandi ad minuenda illa . Hoc fiquidem, ut paibi, & Concil.

tet in plana ferie textus, importat appetitum proficiendi: quantum,.ad 1.m DE MINOR I. Sine tali proposito, R. Scilicet abstinendi ab omnibus declinare à malo. Nam quantum ad aliam partem juftitiæ, quæ eft facere venialibus. S. Tunc ni.&c. Ad hoc enim , quòd pænitens de venialibus re bonum, fecundum quam etiam tenetur religiosi habere animum proficiene mislionem consequatur, requiritur, quòd habeat propofitum abftinendi di, non loquitur præsens textus. Denique, quanti sit existimatum à fanctis à fingulis:& fic , cùm fimul proponat cavere de futuro venialia, fecundū Doctoribus apponere magnam curam ad cavendum venialia , ipfa. quòd fibi possibile eit , sua displicentia de præterito habet rationem veræ

& consequenter quantæ cæcitatis , & in quanto peripoenitentiæ. Quod cò magis pro vero tenendum eft, quantò videmus, in culo sint supradicti de venialium vitatione , parum , vel nihil cupænitentia mortalium peccatorum nil aliud, quantum ad propofitum ani rantes : intelligi apertè datur ex verbis D. Thomæ in quolibet, 11. art. mi poenitentis, requiri; nifi quòd proponat cavere de futuro mortalia, le 9. ad tertium, quæ funt hæc. Non folùm quis debet fubire morsem, cundum quod libi poflibile cít. Utrobique fiquidem propolicum verè pę. antequam peccet mortaliter : sed esiam, antequam peccet venialiter. nitentis eft de eo, quod libi est possibile, subintellecta tamen pro mortali Quia peccatum , inquantum

inquantum peccatum', numquam est eligibile. Sic

86. ar. 4.

60

70

90 que cavere

7.

Utilitaspro

Ob.

I

enim effet eligibile: numquam effet peccatum : & fic non peccarem : fi faa ligit pænitentem, fecundum illud B.Aug.quod recitatur 23. 9.7.c.ult. Que
cerem. Hæc ibi.

modos inquit) gaudebis,te esse correcturinisi doleas, te fuisse perversumilde
II. DE MAJORI. Sine actuali. R. Vel virtuali. S. Ut declaratur in ergo est ly nifi correcto;ac li diceretur,nifi dolenti de peccato suo, ideft, nifi
text, corp. puta , cùm aliquis hoc modo , &c. Tunc nihil, &c. Nam in eo , poenitenti. Et loquitur regula de peccato fine additione aliqua, ideft non
qui dormiens occideretur propter Christum, intelligitur adelle virtualis determinando se ad mortale, aut veniale, sed in communi , hoc est, de pec-
displicentia peccatorum venialium : & hoc ex virtute ipsius actus paffionis cato, ut peccatum est . Tanquam fi dixisset . Nec mortalis, nec venialis,
pro Christo. Nam pasio pro Chrifto fufcepta , quæft. 66. artic. 11. obtines nec originalis, dummodò fit adultus ille, qui habet originale , peccati ve
vim, &c.ut in text.

nia datur: nisi pænitenti, ideft dolenti de peccato cum propofito emeaIII.-' DE CONCLUSIONE. Quem contingit effe fine actuali. B. Non dationis, q.86.4r. 2. Ratio autem illius regulæ, inquit glofla ibi,eft: quia tamen fine virtuali. $. Loquendo de fervore tali qualem describit text. actus activorum non fiunt, nisi in patiente benè dispofito , ut ait Philof. corp, ly puta, cùm aliquis hoc modo, &c. Tunc nihil, &c. Nam ad dele, 10 in Metaph. A scripturis yerò idipfum insinuatur per hoc, quod univerlationem venialium sufficit virtualis, ut dixit conclusio tersia: licèt non suf liter dicunt Rom.13.quæcunque a Deo funt, ordinata sunt. Hoc eft:conficiat ad mortalium, nifi fortè oblitorum poft diligentem inquisitionem. venientia funt. Ab oppositis ergo denotant, quòd inconvenientia non funt

à Deo , seu quòd Deus numquam facit illa, quæ sunt inconvenientia.Cùm
A P P E N D I X.

igitur inconveniens , immò & maximè inconveniens, utpote contradi-
corium, fit hoc, fcilicet veniale remitti sine pænitentia , ut patet in co-
roll ante concl.3. fequitur manifestè, quòd fcriptura illa Rom. 13.

fi ad parEcl.S.BI. E Xarticulo habes primo:quomodò

per rationem oftendas, meritò ef

ticulare præfentis articuli propositum applicetur , dicit, quòd à Deonumpoteft remitti sine pænitentia : AD. Aug. quidem, ut ponitur in arg.con. quam potest elle remissio peccati venialis fine interiori pænitentia. Vide A Papa Bonifacio autem per hoc, quod in fexto de reg.juris, reg. s.di-20 aliquid simile 9.86.ar. 2.appen. Secundò vides : quomodò ex iis benè pencit::Peccati venia non datur, nisi correcto. Per correctum enim intel satis, & applicatis, &c.

Commentaria Cardinalis Cajetani,

fidei, lachrymæ tamen formali difplicentiæ attestantur. In cujus fignum, I

N corpore dwo. Primò, supposito ex præc. quæst. modo, quo culpa

remittitur, refpondet negativa conclusione tàm de peccato veniali, cùm poft resurrectionem Lazari pedes Domini iterùm ungeret, & capilquàm de mortali, cùm illud imperfectam, hoc perfectam à Dco separa lis tergeret, lachrymæ non affuerunt , quia jam peccatrix non erat : Dotionem importet. Secundò, quænam, & quanta pænitentia ad utriusque minus autem originalem , seu principalem actum, qui est causa displicenremiffionem exigatur, oftendit, ibi: Exigitur , &c.

tiæ formalis, pro causa remissionis adducens non exclusit proximum

actum difplicentiæ formalis : quamvis, fi ex fpeciali dono Dei Tola difpliI Num ad remifionem mortalis peccati necessarium fit , ut homo fingula 30 centia virtualis affuisset, fufficienter salyatur concurfus pænitentiæ impliactualiter dereftetur.

citè , & virtualiter.

T'In reíponfione ad fecundum adverte , idem effe judicium de dormić-
N1. a.q.87.dubiū duplex occurrit. Primum circa literam : ubi dicitur. te occiso pro Christo, vel baptizato, quod intelligo fecundum merita fc- Arng:.

Exigitur ad remiffionem peccati mortalis, ut homo actualiter fingula cundarum caufarum. Nam, fi quis iviffet dormitum cum proposito di-
mortalia detejtetur : videtur enim hoc fallum; tùm, quia deteftatio uni cendi mane mendacium officiofum , & interim dormiens occideretur pro
verfalis sufficit ad gratiam: alioquin non posset homo peccator subitò in Chrifto, crediderim ego ex divina largitate etiam illius peccati plenisli-
gemiscendo consequi gratiam : cùm non poffit homo tàm fubitò reme mam remiffionem per martyrium conlequi, quamvis per baptismum il-
morari singula peccata, tùm, quia deteftari fingula mortalia, aut intel lius remiffionem non consequeretur , propter voluntatem actualiter actua-
ligitur singulariter, aut in universali : sed singulariter non potest intelligi, litate virtuali peccato inhærentem.
cùm ridiculum videatur etiam in confeflione de singulis lingillatim con-
fiteri : fi autem intelligitur universaliter, fequitur, quòd non erit opus 40 I Num veniale peccatum opponatur fervori charitatis.
rememorari singula,

In responsione ad tertium, circa materiam argumenti, scilicet pecca

Quel. Num virtualis displicentia fufficiat quantum ad oblita tantum, cum yeniale opponi fervorí charitatis, Durandus in 4. sent. dift. 16.944. 06. i.

1. artic. 2.occurrit , dicens hoc esse falsum:tum, quia nec formaliter, nec

consecutivè opponitur fervori charitatis . Et, quod non formaliter, proA

ficit ad remisionem peccati mortalis, nisi quantum ad oblita: videtur bat, quia nec mortale peccatum opponitur formaliter charitati: quoniam enim hoc efle falfum: quoniam ex Domini fententia dimis a funt peccatri confiftit utrumque in deordinatione actus, cui formaliter opponitur reci peccata multa , quoniam dilexit multùm: conftat enim, quòd dilectio ordinatio actus. Quòd verò nec consecutivè, probat ex differentia inter non est, nisi virtualis displicentia.

mortalc, & veniale in hoc:quia mortale non ftatcum charitate ; & ideò I Ad horum evidentiam duplici utendum eft dift. Prima de remissio opponitur consecutivèilli, veniale autem ftatcum charitacis fervore , & din natin ne peccatorum dupliciter , hoc est, plena, vel quoad culpam tantùm, & so ideò nec consecutivè opponitur illi :tùm, quia charitatis fervor non delet da ad qua, regulariter , vel ex fpeciali gratia . Secunda est de displicentia peccati for yeniale fine difplicentia:sola autem displicentia sine tali fervore illud delet. refol. mali , vel virtuali , & formali, generali, vel universali: vocatur autem 1 Ad hoc dicitur, quòd argumentum supponit unum falfum, 1. pecca- Refol.ze

displicentia formalis, quæ formaliter eft difplicentia, quæ poteft duplici tum mortale non opponi formaliter charitati: nam, licèt charitati habis ob.
ter contingere , fcilicet, ut sit universalis , comprehendens, scilicet, omnia tuali peccatum mortale non opponatur formaliter / quia actus non oppo-
peccata commissa cum įvera voluntate ab omnibus, & singulis abftinen nitur formaliter habitui ) sed demeritoriè: quia peccans mortaliter mere-
di:& hoc poteft effe in momento, & eft contritio fufficiens ad remiffionem tur privari charitatis habitu, idem tamen mortale peccatum , quatenùs
infinitorum peccatorum mortalium : quia sufficit ad gratiam habendam, divino opponitur bono, actusque est inimicitiæ ad Deum , formaliter op-
quantum eft ex parte hominis : juxta illud Ezech. In quacumque hora ina ponitur amicitiæ ad Deum. Et proptereà, sicut actualis inimicitia oppo-
gemuerit peccator, &c. & talis displicentia videtur fuifle in latrone, & cre nitur formaliter actuali amicitiæ , ita peccatum mortale opponitur for-
brò accidere creditur his, qui verè convertuntur ad Deum poft multa cri maliter actui charitatis, qui est actualis amicitia ad Deum: unde deordina-
mina , alio autem modo contingit displicentia formalis, cùm homini dif- 60 tio actus peccati mortalis

primò importat deordinationem contrariè re-
plicet se peccasse, ita , quòd & omnia,& fingula sua peccata in generali fibi fpectu divinæ amicitiæ : quia hìc primò habet rationem peccati mortalis,
difplicent, & vellet in ea ampliùs non incidere , non tamen pervenit ad ut patet ex hoftili pæna hinc sibi debita , & secundariò habet deordinatio
hoc, quòd verè vult, seu proponit ampliùs non incidere, & hoc non suffi nem respectu moralis ordinis, ac per hoc ordinatio, cui formaliter oppo-
cit ad remiffionem peccati mortalis: virtualis autem displicentia vocatur, nitur mortale peccatum, est ordinatio amicitiæ divinæ, quam conftat esse
quæ non eft formaliter displicentia , sed est formaliter alius actus , puta di charitatem. Quocircà peccatum veniale, cùm in hoc diffcrat à mortali,
lectio Dei, tantæ vis, ut ex co nata sit sequi difplicentia peccati , ita, quòd, quòd mortale est contra divinam amicitiam, veniale autem eft præter il
fi tunc occurreret memoria peccati, ex vi illius actus sequeretur formalis lam : benè dictum est ab Auctore , quòd opponitur feryori charitatis : pro
displicentia peccati : & fic omnis actus dilectionis Dei ex charitate proce quanto retardat affectum hominis ab his, quæ funt promptæ ainicitiæ
dens poteft dici virtualiter displicentia peccati mortalis.

officia.
His prælibatis, ad primum dubium dicitur, quòd verba Auctoris ve ( Et, cùm dicitur, quòd compatitur fecum fervorem charitatis , re-
Reful.q.s.
ra funt de peccati mortalis remiffione plena, & regulari : quoniam regula spondetur, quòd, licèt compatiatur secum aliquem fervorem charitatis,

70
riter non fit remissio peccati mortalis, quoad culpam, & omnem pænam, non tamen omnem , in cujus fignum fervor patriæ nullum compatitur
nifi homo,quantum in fe eft, detestetur fingula mortalia : ficut in fingulis veniale.
plus sibi indulsit, quàm debuit.

Et, fi inftetur, quis est ille fervor in hac vita, qui non compatitur fee
Cùm autem quæritur, an de singulis singillatim, &c. respondetur, cum veniale? respondetur, quòd eft ille, qui virtualiter claudit in se displi-
Sob object,
quòd hoc poteft dupliciter intelligi; vel quòd cuilibet peccato fingillatim centiam omnis retrahentis à divinæ ardore amicitiæ, live charitas habi- inftantia,

Afferts debeatur fua propria deteftatio, ita, quòd, quot fuerunt peccata, tot opor tualis fit magna, sive parva; quod patet ex co, quòd talis actualis fervor Joltzteat effe decertationes , & satisfactiones, & hoc est ridiculum asserere, cùm affectus ex charitate , li verè habetur, delet omne veniale , ita , quòd pro iur. nec etiam confitendo, oporteat, tot esse actus in confitendo , quot sunt tunc fic affectus homo cft fine omni veniali quoad culpam. peccata : contingit enim unico actu confiteri mille fornicationes: vel quòd I Ad fecundam autem objectionem

dicitur,quòd non eft ex insufficićquodlibet peccatum terminet deteftationem , seu satisfactionem. Et hic eft tia fervoris charitatis, quòd mediante displicencia deleat veniale , sed hoc

Sel.ob. 1. fenfus literæ , ita , quòd, sicut in confeffionc, dum peccatordicit: Pecca est ex ordine causarum , & cffectuum ; sicut non eit ex insufficientia chari

80
vi millies in fornicatione, iste unicus confessionis actus terminatur actua tatis, quòd mediante pænitentia deleat mortale.
liter ad singulas mille fornicationum, ita quoad a&tus interiores, dùm pec Quod autem dicitur, quòd fola difplicentia fine tali fervore delet ve-
catori displicent mille fornicationes, actualiter deteftatur fingulas, illo nialc, poteft benè, & malè intelligi:fi.n. intelligatur fine fervore actus clia
- uno, & codem actu. Et ad hoc fervit inquisitio diligens ad rememoran citi à charitate , tunc quodammodò eft verum, & quodammodò falsum :,
dum, cujus litera meminit: nam oblita, seu non occurrentia peccata in se verum quidem quoad hoc, quia, line tali fervore causante, displicentia à
ipfis, ficut actualiter non adsunt ante mentem peccatoris, ita ncc actuali charitate imperata delet veniale: falsum autem quoad hoc, quòd hujuf-
ter terminant deteftationem, feu displicentiam, & hæc non actualis termi modi difplicentia omninò fit absoluta à tali fervore: quoniam difponit,
natio fuppletur , quoad plenam remiffionem ex universali difplicentia,de seu parat affectum proniptiorem ad talem charitatis fervorem, ficut vee
testatione , ac satisfactione , quæ virtualiter includeret fatisfactionem, quæ niale retardabat ab hujusmodi fervore: fi verò intelligatur per fervorem
debetur hujufmodi non occurrentibus.

90 talem fervor cujuscumque actus à charitate quomodolibet procedentis, 9 Ad fecundum dubium dicitur, quòd Auctor loquitur de plena remis fic malè intelligitur, quia displicentia nonnisi charitate informata delet Resol. q.2. fione, & regulariter : quoniam plena remissio regulariter exigit contritio. veniale , ut inferiùs , art.4.patet , hujusmodi enim difplicentia, qua delc.

nem,& confeffionem fingulorum, ubi oportet adeffe difplicentiam for tur veniale , quidam charitatis fervor eft : fervet enim per eum charitas ad
malem, & non folùm virtualem, Magdalenæ autem difplicentiam for confumptionem venialium impedicntium, feu retardantium affectum à
malem licèt non legamus , sed virtualem tantùm in actu dilectionis , & motu erga ca, quæ Dei sunt.

AR

Duplex

05.,

533

Utilitas pro

Eccles,

12. cur.

per aliquid habituale de novo animæ in- Enio : quomodò per Dri.

Sot.4.fent.diff. 15.9.2, A RT I CULUS SE CU N Du S. novo producentem aliart, 2,

quem actum fervidum. Capr.44.1.16.9.1.col.1, Utrum ad remiffionem venialium peccatorum requiratur gratiæ infusio. S. Tunc nihil,&c. Nam

ad abstersionem macuSUP. QU. LXXXVII, D SECUNDUM lic

I Quia tamen in habentibus ufum li- læ à peccato veniali ali

proce

ditur. Videtur , quòd ad beri arbitrii , in quibus solis possunt esse qualiter fuperindu&tæ ART. II.

remiffionem venialiú pec venialia peccata , non contingit, elle in- decori animæ juftificaCONCL. 1. Ad hoc, catorum rcquiratur gratiæ fusionem gratia sine actuali motu liberi tæ fufficit, quòd gratia

de novo producat actú Sup.9.05.2. quòd peccatū ve

infusio. Effectus enim non arbitrii in Deum, & in peccatum : ideò, fervidum. Secùs autem 1. ad BG niale tollatur, non rc- est sine propria causa : sed propria causa quandocumque de novo gratia infunditur, est , fi loqueremur de

macula simpliciter , iddensi 1. a; datur aliqua habitualis remissionis peccatorum eft gratia : non

peccata venialia remittuntur.

est per privationem in 2.4. ad 3. gratia: fed fufficit ali- .n. ex meritis propriis peccata hominis AD PRIMUM ergo dicendum

, textu declaratam . Vide E17.2.16. quis motus gratiæ , vel remittuntur: unde dicitur Ephef.2.Deus, 10 quòd etiam remissio peccatorum venia- 1.2.9. 89. artic. 1. 9.2. 4.2.4: charitatis ad ejus remis» qui dives est in misericordia, propter nimiā lium est effcus gratiæ , per a&um sci1.Er Mai, Gionem.

licet

APPENDIX. T PROB. 1. Quia charitatem suam, qua dilexit nos, G, cùm 9.7.a.is.

de novo elicit : non autem

quem cord ad habitualis gratia non essemus mortui peccatis,convivificavit nos

X artichabes pri14.6 cótrariatur peccato ve- in Christo, cujus gratia salvati eftis.ergo

fufum: niali, ut patet ex eo,

q Ad fecundum dicendú, quòd pec. ritd effe infinuatum à

rationem mequòd peccatum veniale peccata venialia non remittuntur line non contrariatur habic gratiæ infusione.

catum veniale numquam remittitur fine Concil. Trid. quòd ad tui gratiæ, 1.2. 9. 89. 2. Prætereà. Peccata venialia non aliquali a&tu pænitentiæ virtutis, expli- remissionem peccato2.1. item 2. 2.9, 87.a. remittuntur sine pænitentia : fed in pe- ze cito scilicet , vel implicito , ut fuprà di- rum venialium non re- * av.prac. litur per fuum oppofi- nitentia infunditur gratia , ficut & in

Etum* est: potest tamen remitti pecca- fufio. Ut per hoc,quod tum, ut de fe patet. Se- aliis sacramentis novæ legis. ergo pecca. tum veniale sine pænitentiæ facramento, dicit feil.6.c. u. Licet cunda autem pars,f.led, ta venialia non remittuntur fine gratiæ quod in absolutione facerdotis formali- in hac mortali vica &c. probatur . Quia infusione . gratiæ , vel charitatis

ter perficitur, ut fuprà * di&tum eft : & quantumvis sancti, da *qu. prac. motus aliquis, i, feryi 3. Prætereà. Peccatum veniale ma

ideò non fequitur, quòd ad remissio juti, in levia saliem, a.6. dus in Deum, a. 1.cor. culam quandam animæ infert : fed ma nem venialis peccati requiratur gratiæ venialia dicuntur peccótrariatur peccato ve- cula non aufertur , nisi per gratiam , quæ niali , ut patet ex co: eft fpiritualis animæ decor.ergo videtur,

infusio: quæ, licèt fit in quolibet sacra- cata , quandoque camento, non tamen est in quolibet actu dant ; non proprerea de

finunt effe jufti. Nam Ietardat actum ejus;& quòd peccata venialia non dimittantur 30 virtutis.

juftorum est illa vox unumquodque tollitur sine gratiæ infusione .

q Ad tertium dicendum, quòd, sicut humilis, & verax, Diper suum oppofitum. (SED CONTRA est, quòd peccaI CONCL.2. Quādo

in corpore contingit esse maculam dupli- mitte nobis debita nocumque gratia de novo tum veniale adveniens non tollit gratiá,

citer, uno modo per privationé ejus, quod enim his verbis de* 2. 2. qu. nialia remittuntur. infunditur, peccata ve- neque etiam diminuit eam , ut in fecun requiritur ad decorem,puta debiti colo- notari , quòd pecca

parte habitum est. ergo pari ratio ris, aut debitæ proportionis membroru; tum veniale ftat fimul I PROB. Quia non ne ad hoc,quòd peccatum veniale remitcontingit, infūlionem

alio modo per superinductionem alicujus in codem fubjecto cum Es

gratiæ dari ia adultis tatur,non requiritur novæ gratiæ infusio. impedientis decorem , puta luti, aut consequenter etiam ne-
Tine motu liberi arbitrii RESPONDEO dicendum , quòd pulveris, ita etiam animæ inducitur ma- cessario patet , quòd ad
in Deum, & in pecca- unumquodque tollitur per suum opposi- 40 cula uno modo per privationem decoris remiffionem venialis no
cum. Vide in quæft.86. tum. Peccatuin autem veniale non con-
articul.6. ad 1. Concil.

gratiæ per peccatum mortale , alio modo exigitur , quòd de no

vo gratia infundatur : Trident. trariatur habituali gratiæ , vel charitati, per

inclinationem affectus inordinatam cùm jam & infufa ha1.- DE MAJORI. Si- fed retardat a&tum ejus, inquantum ni ad aliquid temporale, & hoc fit per pec- beatur , antequam vene propria caufa.k. Vel mis inhæret homo bono creato, licèt non catum veniale : & ideò ad tollendam ma

niale commitiatur , & adveniente de novo,vel *1. 2. q. faciente de novo aliqué contra Deum, ut in fecunda parte habi

culam peccati mortalis requiritur infusio infusa perseveret , poft

quam veniale commis38.2.1.& actum.S.Ex quo, f. poft- tum est: & ideò ad hoc, quòd peccatum gratiæ : sed ad tollendam maculam ve- fum eft. Numquam erin 2. 2.9. cà fequitur effectus : veniale tollatur, non requiritur, quòd in27. a. 10. Tunc , &c. Nam effit fundatur aliqua habitualis gratia : sed suffi

nialis peccati requiritur aliquis a&us o deleretur veniale ; remiffio peccatorum ve

procedens ex gratia , per quam remo- i nil aliud, nifi gratia nialium, &c. ut in text. cit aliquis motus gratia , vel charitatis ad so veatur inordinata adhæsio ad rem tem- Oportet igitur dare ali

infusa , requireretur Qui fubtiliter innuit, ejus remiffionem.

poralem.

quid aliud ultra graquòd mortalia non re

tiam ipfam , quo dato, mittuntur fine nova infusione gratiæ , ad differentiam venialium. deleatur , hoc verò aliud non eft nova grative infusio: quia gratia , ut diII.. DE MAJORI. Sine pænitentia. R. Virtute. S. Tunc nihil, &c. Mi ximus, jam habetur. Unde, fi ratione gratiæ , ut fic, deleretur : jam nor enim cranlit ad loquendum de pænitentia in alio sensu , scilicet, ut est deletum effet, antequam gratia illa de novo adveniret. Sicut ergo , ut sacramentum. Quòd si vellet loqui de pænitentia virtute ; tunc esset falsa universaliter. Non enim in quolibet actu virtutis infunditur gratia .

colligamus omnia in unum,peccatum veniale justis adveniens non tollit

gratiam :ita, è contra pari ratione, ad hoc , quòd veniale remittatur, non III.- DE MINORI. fuifi pergratiam. Be. Vel de novo infusam ; vel de requiritur nova gratiæ infusio · Secundò vides : quomodò ex iis bene, &c.

da *

34. 4, 10.

I

Commentaria Cardinalis Cajetani.
I
N corpore duo . Primò ponit negativam conclufionem, quòd sci in hac quæftione: &, quoniam primum poteft effe finc fecundo , ideò gra-

tia compatitur secum peccata venialia; secundum autem , quod non potbitualis infusio, eamque probat. Secundò dicit, quòd, suppolita gratiæ 60 est elle sine primo, non fic accipiendum eft, quafi quilibet a&us charitainfufionc , peccata venialia remittuntur, ibi : Quia tamen, &c.

tis deleat venialia: quoniam hoc esse falsum , ex co probatur, quòd fequeN articulo 2. ejusdem quæftionis aliquid occurrit notandum, & ali retur, peccata venialia regulariter deleri fine displicentia tàm actuali, quă Notādum. quid dubitandum. Diligenter fiquidem notandum eft , ab Auctore virtuali

: multi enim sunt actus charitatis neutram displicentiam annexam hic expressè haberi, quod superiùs diximus de effectu euchariftiæ , fcilicet, habentes, quales sunt actus non ferventes religionis, &c. ab habente chaquòd non infunditur nova gratia, nec augetur per illam fine actu liberi ritatem eliciti: intelligendum eft ergo, quòd ad deletionem venialium ularbitrii difponente ad fufceptionem, seu augmentum: dicitur enim hic, tra habitum gratiæ requiritur a&us charitatis virtualiter , vel formaliter quòd non contingit effe infufionem gratiæ in adultis fine actuali motu li inferens difplicentiam venialium, ut ex primo artic. quæflionis hujus haberi arbitrii in Deum , in peccatum , & proportionaliter intelligen bere potes. Et proptereà, quæcumque remisliva dicuntur peccatorum dum eft de augmento gratiæ.

venialium, ad dictam difplicentiam conducunt, ut patet etiam inducendo

per illa tria , quæ in tertio articulo numerantur remifliva venialium : nam I Num, quandocunque gratia infunditur, venialia peccata remite zo in tertio fubintelligitur difplicentia virtualis, in fecundo difplicentia

for. iantur ex liberi arbitrii motu .

malis: in primo autem displicentia formalis communiter videtur, fi gratia

infunditur, aut virtualis , si gratia augetur, Quel. &

[ Ex parte autem effeétus consideratur primò remifsio culpæ , & fecunsione , scilicet : ideò, quandocunque de novo gratia infunditur. dariò remislio pænæ. Et culpa quidem remittitur secundum Auctorem in peccata venialia remittuntur . Et eft ratio dubii: tùm, quia non omnis tertio ad tertium , tùm virtute alicujus satisfactionis, cùm virtute charitaactus charitatis remittit peccata venialia : tum, quia non omnis dete tis, cujus actus excitatur: quod fic intelligo: per satisfactionem enim aliquā ftatio peccati remittit peccata venialia . Utrumque tamen videtur se intelligo aliquem illorum actuum, quos pænitentiæ virtus Deo reddit pro qui ex hac illatione , li bona est : quoniam ex concursu actus liberi recompensatione peccati quoad culpam, puta difplicentiam, feu dolorem, arbitrii in Deum, & in peccatum, infertur, quòd infusio gratiæ re confessionem interiorem , vel subjectionē, vel aliquid hujusmodi : non.n. mittit venialia.

tàm exacta rcquiritur pænitentia in remissione culpæ venialis, qualis de 1 Ad horum evidentiam sciendum eft,ad remiffioncm venialium qua- so remiffione mortalium fuperiùs descripta eft. Pænæ verò remidio juxta Norădum

tuor concurrere, duo ex parte caufæ, & duo ex parte effectus. Exigitur ad refol.

quantitatem fervoris in litera eadem quantificatur ab auctore , & benè: ita enim ad remiffionem venialium ex parte caufæ, & quòd horno fit in graquast.

tamen, ut per fervorem intelligas non folùm fervorem actus elicitià chatia , & quòd actualiter utatur illa. Et primum quidem habes ab Auctore ritate , fed etiam actus imperati ab eadem , puta displicentiæ, seu dereftain articulo ultimo hujus quæftionis:quia fola gratia Dei est remisliva per tionis peccati: juxta fervorem siquidem alterius corum, quicumque sit ilcati : fecundum autem habetur in articulo præcedenti, & pluries repetitur le, plus, vel minùs remittitur pæna venialium .

TA

Ref.q.&ot i q Adobjc&ionem

in oppositum dicitur, quòd ex litera non sequitur id, quod objiciendo infertur:led folummodò, quòd detestatio peccati, & actus charitatis intervenientes in infusione gratię,delent venialia.Conftar autem, quòd deteftatio,qug aflequiturinfufionem gratiæ,non est qualiscuque detestatio,fed talis, & tanta, át divinæ mercatur præsentia gratiæ.Et fimiliter a&tus charitatis, seu fidei Formate in Deú,non est quicüq; charitatis actus,sed cx tali,ac tanto conatu proveniens,ut divinæ adlit infurio gratiæ: in hujuf

modi .n. deteftatione peccati, & motu in Deum intervenit saltem virtuali.
ter detestario, & venialium graviorum,quç disposuerunt ad mortalia,& ve
nialium,quæ impedierunt acceflum ad hanc mutationé dexteræ Excelli, &
communiter intervenire čt videtur dolor de offensa Dei in communi, in
quo claudicur deteftatio venialium in genere: rarò enim, vel numquam ac.
cidere videtur,accedentibus ad sacramenta , ut doleant præcisè de mortali
peccato,communiter enim in communi peccatorum dolor occurrit.

Bides.

per

12.

20

30

Sós.4.5.0.15.9.2.4.3.
A RT I CU LU S T E R T I U S.

liàs inde reportando

defraudemur: Ecclefia
Capr.4.8.2. 18.2.1.concl.
Utrum venialia peccata remittantur per aspersionem aquæ

bene

pia mater pro nobis o
2.
di&ta, &c. hujufmodi .

rat, fuoque exemplo
SUPER Q. LXXXVII.

orare docet in quadam DTERTIUM fic procedi fant remissionem venialium peccatorum. collecta dicens:Da

que
ART. III.

tur. Videtur, quòd venia Uno modo, inquantum in eis infunditur bus suis ea , que profi-
lia peccata non remittan-10

gratia : quia per infusionem gratiæ tol tentur, agnofcere.
rione , i, una ex tri-

tur per aspersionem aquæ luntur venialia peccata, ut fuprà di&tum * III.- DE CONCLUS. I ado.68. bus , venialiū remissio

Ad plenam remiffioest:& hoc modo per eucharistiam , o ex

benedi&tæ, & episcopalem 67.83.2.3:

nem. & Pænæ. $. Tunc adj. Et tud.

nem aliqua causant. benedictionem, & alia hujusmodi. Pecca tremam unctionem, & univerfaliter per o- nihil,&c. Nam articuli 16.9.2013. ( PROB. Quia aliqua 9.4.&2.17. operantur ad remiflio- ta enim venialia non remittuntur fine

Pe mnia facramenta novæ legis , in quibus con- conclufio principaliter 9.3.4.3. nem peccati venialis ra- nitentia , ut di&tum * eft: fed pænitentia fertur gratia, peccata venialia remittuntur: intelligit de culpa. Ac d.31.9.; tione, qua sunt vel

fe fufficit ad remiffionem venialium secundò , inquantum sunt cum aliquo ci ratione aliqua caumal.9.7.2. cum infusione gratiæ ,

motu deteftationis peccatorum : & hoc fant remiffionem ve-
vel cum motu detefta- peccatorum , crgo ista nihil operantur ad
tionis venialium, vel hujusmodi remiffionem .

modo confessio generalis, tunfio pectoris, ea nialium, quantum ad *6.1.buj.q. cum motu reyerentiæ ( 2. Prætereà. Quodlibet istorum

oratio Dominica , operantur

ad remifsionem alicujus' satisfactionis,
ad res divinas, ut de his eandem relationem habet ad unum pec venialium peccatorum : nam in oratione &c. ut in tex.
tribus declaratur in tex,

COROLL. Ergo catum veniale, & ad omnia. Si ergo per Dominica petimus, Dimitte nobis debita
tandem redeunt omnia aliquod istorum remitticur aliquod pec nostra. Tertio modo, inquantum funt APPENDIX:
hæc in unum, 1. quòd catum veniale, sequitur,quòd pari ratio-

cum aliquo motu reverentiæ in Deum, Emo: quomodo per pro S. Eco

& ad res divinas: & hoc modo benedictio e- rationem oftendas
peccatum veniale, nifi ne remittantur omnia : & ita per unam
adlit motus liberi arbi- tunsionem pectoris, vel per unam asper- pifcopalis , afperfio aquæ benedi&te , quæli- meritò elle infinuatum

,
trii in Deum : & in pec- fionem aquæ benedictæ redderetur ho-

bet Sacramentalis un&tio, oratio in ecclefia ab Ecclelia, Augustino
catum illum reverendo, mo immunis ab omnibus peccatis venia dedicata , & fi aliqua alia sunt hujusmodi , cilio,quòd

per aquę be-
iftud detestando. Vide libus , quod videtur inconveniens: operantur ad remiffionē venialiū peccatoru. nediétæ afperfionem
4.1.cor.fi.& 4.2.
1.MILLAT. CONCL.
43. Prætereà. Peccata venialia indu-

AD. PRIMU mergo dicendum, quòd per orationem Domi-
Ergo ifta nihil, &c. B. cunt reatum alicujus pænæ, licèt tempo-

omnia ifta causant remissionem peccato- Aoris, &c.devotè excrNegaturillatio. S. Ifta ralis : dicitur enim 1. Cor. 3. de eo, qui rum venialium , inquantuminclinant a. cita, dimittitur peccaenim omnia, de quibus superadificat lignum, fænum, er ftipu nimam ad motum pænitentiæ, qui est de- tum veniale. A B. Autur inclinationem ani- lam, quòd salvus erit , sic tamen quasi per i testatio peccatorum, vél implicitè,

vél implicitè, vel sultino quidem ut cum

discursu ponitur in arg. mæ ad motum pæni- gnem: fed hujusmodi,per quæ dicitur pec explicite.

cont, A sancta Ecclelia tentiæ,& fic numquam catum veniale dimitti , vel nullam, vel (Ad fecundum dicendum, quòd omnia verò per hoc, quod divenialia remittuntur fi

minimam pænam in se habent. ergo non 40 ista, quantum est de se, operantur ad re- çit in benedictionc aque ne poenitentia

lyus,qui ea aspersus from II. DE CONCLUS. sufficiunt ad plenam remiffionem venia millionem omnium peccatorum venia

erit, liberetur à noxia Remittanter omnia, k. lium peccatorum.

liuin: potest tamen impediri remifsio, Et universaliter, quæ ad
med. pani Atex parte hominis re-
NiGi impedimētum ad-
SED CONTRA est, quod * Augu quantum ad aliqua peccata venialia,qui- prædi&ta,cùm fint qua-
Bus mens a&ualiter inhæret : ficut & per funt rectè applicari,

in
cipientis. S. Tunc nihil, îtin. dicit in libr. de Poenitentia, quòd
&c. Nam omnia ifta, pro levibus peccatis pectora noftra tundi-

fi&ionem interdum impeditur effe&us quadam collega dicit :
quantum eft de fe, &c.
mus, & dicimus: Dimitte nobis debita no-

baptismi.

Deus ,cui numquam fim ut in textu.Ex quo cum Ara : & ita videtur, quòd tunsio pe&oris,

Ad tertium dicendum, quòd per præ- plicatur. A papa autem

ne spe mifericordie fupe quòd trium recipientiú & oratio Dominica causent remiffionem

dicta tolluntur quidem peccata venialia plicatur, A papa autem aquam benedictam 4- venialium peccatorum,& eadem ratio vi. so quantum ad culpam, tùm virtute alicujus sale confperfam ben nus consequi poterit, i. detur effe de aliis.

fatisfactionis, tùm etiam virtute charita- 'nedicimus;ue ca cuncti *.s.buj.q.

de facto conscquetur,
remiffioncm decem ve-
( RESPONDEO dicendum, quòd, tis, cujus motus per prædi&a excitatur. asperfe. Sanctificentur,

ac purificentur, &cæt. nialium, alius quinque ficut * fuprà di&tum eft, ad remiffionem Non autem per quodlibet prædi&orum Quanto magis aqua ditantùm, alius autem venialis peccati non requiritur novæ gra semper tollitur totus reatus pænæ: quia vinis precibus facrata nullius. Hæc verò dif- tiæ infusio; sed sufficit aliquis a&us pro

fic , qui efset omninò immunisa peccato bic? Hæc ille, ut recita

coinquinatos sanctificaferència inde fiet, quia unius mens omnia de cedens ex gratia, quo aliquis detestetur

mortali, aspersus aqua benedi&a , ftatim tur, De confec.d.3.6.acem ex receptionc aquę peccatum veniale, vel explicitè , vel fal evolaret : fed reatus poenæ remittitur per quam. Vide fup...num. benedi&tæ inclinata do tem implicitè: ficut cùm aliquis ferventer prædi&a fecundum modum fervoris in 2. 35.cum Elucid. Ab teftabitur, fed alterius

Deum , qui per prædi&a excitatur, quan- percutiebas petus fui

Euangelio item Lu. 16, tantùm quinque : & al- movetur in Deum. terius, tanquam omni ( Et ideò triplici ratione aliqua cau doq; magis, quandoque autem minùs.

dicens,&c.descendit hic nò inconsiderati in his,

juftificatus in domum
quæ facit, mens ad nullum veniale odiendum movebitur, fed omnibus, ut suam. A Conc.deniq. Trid. sess.14.C.S.Venialia in confefsione taceri citra
priùs , actualiter inhærebit. Idcò , ne ex inconsideratione noftra, & in his, culpam,multisque aliis remediis expiari possunt. Hæc ibi. Secundò vides:
& in cæteris fanctarum rerum contactibus, seu cxcrcitiis, fructu bono a quomodò ex iis, &c.

N corp.dxo.Primò ex dictis recolit fundamentum deducendæ conclu tres conclufiones affirmativas assignat juxta tres illos modos, ibi: Et ideò
fionis.Secundà, palitis tribus modis, quibus venialia peccata tolluntur, sriplici, &c.

*Inlib.de

60

535

Sot.4.8.d.19.9.1.4.4.

A RT I CU LUS Q U A R T H s. 1.W EX GLOSSA
Capr.4.8.1.16.q.1. concl.

Venialia . &.ideft quę-
3.
Utrum veniale peccatum possit remitti sine mortali peccato.

dam irregularitates le

gales. S. Tunc nihil, SUPER QU.LXXXVII. DQUARTUM fic proceditur. niale peccatú poteft remitti fine mortali. &c. Nam conclufio ar

Videtur, quòd veniale peccaInf:7.90 ad

? 2. Prætereà. Ad remiffionem pec- tic. loquitur de veniali 4.dz. Es 4. AR T. IV. tum poflit remitti sine mortali

: 70 cati venialis non requiritur gratiæ infu- in alio fenfu, fcilicet 1.16.7.3.ar. quia fuper illud Jo.8. Qui fine fio:requiritur autem ad remislionem mor. captu

horum vide 1. 2. 3.9.263. 1.9.266 3. .

veniale remittitur peccato eft deftrum primus in illam lapidem talis.ergo veniale peccatum potest remitti 9.103.4.2. ci, qui eft in peccato mittat ,dicit quædam * glof.quòd omnes

fine mortali.

II.M MAJOR. Ad
mortali.
9 PROB. Quia exi- illi erant in peccato mortali: venialia enim

13. Prætereà. Plus diftat peccatum nialis non requiritur

remiffionem peccasive* Forte e ftens in peccato

morta- eis dimittebantur per ceremonias. ergo ve veniale à mortali, quàm ab alio venia- gratie infusio. R. RcexCyril.bos li caret gratia Dei, ut

quiritur tamen aliquis Vide Nicel, patet , & remislio culpæ cujuscumque numquam fit, nisi per virtutem gratiæ actus. S. Tunc nihil , &c. Nam actus gratiæ nullus cflc poteft in co, gracia, ut patet ex Roman. 4.

qui fubjacet peccato mortali.

III. IL

per vir

III.- ILLATIO CONCLUSIONIS. Ergo veniale poteft, &c. k. Ne Deum præfupponitur , antequam aliquid de manu ipfius perfonæ , ut fic, gaturillatio. $. Procedit cnim ex prçmissis in fallacia secundum non cay acceptctur à Deo:& quòd persona, quæ est in peccato mortali, hoc.n. 1olam , ut causam, poco

lum perfonam reddit cantibus . Nam causa, li: fed unum yeniale potest dimitti sine Unde nullum veniale ei remittitur. Deo inimicam, quam**r.prac. poffit remitti fine alio alio, ut dictum * eft. ergo veniale potest

venialia ibi dicuntur irregularitates , five indè munera procedüt,

ÇAD. PRIMUM ergo dicendum,quòd diù fic manet , tamdiù ed: 64 veniali, non autem linc dimitti sine mortali. prac. *. 3. mortali , non cft distan I SED CONTRA eft, quod dicitur immunditiæ, quas contrahebant lecun- non eft gratus Deo. id, sia major, vel minor Matth. 5. Amen dico tibi , non exies inde, dum legem.

quod & apertiùs mon-
unius ab altero,
ut pur (f.ex carcere,

in
quem intruditur homo

Ad fecundum dicendum, quòd, li- ftratum eft per illud II.
tat argumentum
vera hujus rei caufa eft pro peccato mortali) donec reddas nopis. 1° cèt ad remissionem peccati venialis non crificium fruftram. Ina
præsentia , & non præ- Jimum quadrantem : per quem fignifica- requiratur nova infusio habitgalis gra- censum abominatio eft
Lentia gratiæ. Et hoc tur veniale peccatum. ergo veniale pec- tiæ, requiritur tamē aliquis gratiæ a&us, mihi, Kalendas veftras,

qui non potest esse in eo, qui subjacet odivit anima mea. Cim
maliter diccre textus catum non remittitur fine mortali.
perly peccatum venia ( RESPONDEO dicendum, quòd, peccato mortali.

extenderitis manus vele non excludit omnem, ficut fuprà * dictum est, remissio culpæ q Ad tertium dicendum, quòd pec- stras,, avertam oculos &c.

, cùm cujufcumque numquam fit, nisi

catum veniale non excludit omnem a&ú meos à vobis: C, APPENDIX. *q. præc.

multiplicaveritis oratutem gratiæ : quia , ut Apoft. dicit Rom. gratiæ, per quem possunt omnia pecca- tionem, non exaudiam. a.6.qu.

X articulo habes 4. ad gratiain Dei pertinet, quòd Deus
EX

ta venialia dimitti : fed peccatum mor- Manus enim veftræ săUrilisaspro primò : quomodò alicui

non imputet peccatum , quod glos: tale excludit totaliter habitum gratiæ , guine plene funt. Hæc Eccb.s.Dei. per rationem oftendas, * ibi exponit de veniali. Ille autem,

qui sine quo nullü

peccatú mortale,vel venia- enim , quod in ultima i fcripturis; quod pec- est in peccato mortali, caret gratia Dei. le remittitur:& ideò non eft fimilis ratio. fententia ponitur, redibid. fuper catum veniale non rc

dit rationem omnium illud,bea. mittitur homini, quamdiù eft in peccato mortali. Ut per hoc, quod dici Præditorum. Cùm igitur peccatum mortale faciat ifta omnia , quæ aliàs sus vir, cui cur Matth. s. Amen dico tibi, &c. fecundum quòd cum expofitionc poni crant grata Deo, utpote ab ipso præcepra, 1.2.9.99.2.3.& 9.101.4.4.& non impu. tur in arg.contr. Quæ expositio confirmatur ex Luc. 12. Dico tibi; non 9. 102. a. &c. non eflc grata , immo else odiosa Deo; patet , quòd ipfum minuspoo

exies inde, donec etiam noviffimum minutum reddas. Nam peccata mi peccatum multò magis faciet , illud, quod de fe eft ingratum Deoquale nuta vocantur ad literam à Doctoribus peccata venialia, Ac si dicamus. cft veniale peccatum ) remanere, ficuti crat,i.remanere ingratum Deo, hoc Doncs reddas etiam novissimum minutum, i. ultimum peccatum venia eft, faciet ipsum veniale non remitti. Patet, inquam, hæc sequela de mul. le, vel noviffimum minutum, i. minutiflimum peccatum inter alia vc- 30 tò magis, per illam regulam Philofophi in logicalibus,quæ eft. Si de quo nialia. Ergo, fecundum scripturam hanc, non cemittitur veniale, etiam minùs videtur inefle, ineft; ergo & de quo magis videtur ineffe , magis inequantumcunque minimum, homini cxistenti in peccato mortali.De more rit. Subsume tu huic regulæ , quòd minùs videtur verisimile , quod pectalienim agitur in præannexo contextu, ut patet legenti, & intelligenti, catum mortale reddat ingrata Deo, quæ aliàs ipli grata sunt; quàm quòd propter quod dicitur quis tradendus torcoribus,& mittendus in carcerem. faciat remanere ingratum Deo illud, quod secundum se cidem ingratum İtem insinuatur per hoc, quod dicitur Gencl. 4. refpexit Dominus ad Abel, eft: & mox applicando hæc ad supradi&ta videbis ; non modò verum , sed & ad munera ejus ; ad Cain autem , & munera illius non respexit, Ho etiam clarum effe , quod ibi concludebatur. Secundò vides: quomodò ex rum enim verborum ordine denotatur , quod amicitia personæ alicujus ad jis bene pensatis, & applicatis , &c.

86 a. 3:

20

* Gl.inter.

Savi. Da

calum.

Commentaria Cardinalis Cajetani.
N corpore negativè quæsito respondet , ponitque majorem ibi: remif modò rectitudinem actus voluntarii, fed etiam ordinem ad actualem dile-

fio culpæ, &c. minorem , ibi : Ille autem &c. conclusionem , ibi : &ionem Dei: cft.n.impcditivum fervoris charitatis, & ex hac parte habet Unde, &c.

40 rationem cujusdam offenfæ Dei. Et proptereà,dato, quòd listens in peccato Annotas.

N art.4. in corp. adverte , rationem moventem Auctorem non se te mortali possit reparare rectitudinem venialis peccati ( puta , quia ex men

nere ex parte pænæ, sed ex parte culpæ , quia s. nulla culpa à Deo re dace jocosè, vel officiosè habituatus eft ad veritatem dicendam ctiam jomittitur, nisi per virtutem gratiæ, quod, lí Duran, advertere voluiffet, aut cosè, & officiosè) non proptereà remiffionem consecutus est præteritæ solvillet hanc rationem, aut ceflaffct ab objiciendo : ipfe enim in 4.fent.d. culpæ, qua aliquo modo Deu offendit,quoniam nulla offensa fine gratia à 16.9.1.2.2. contra hanc doctrinam objicit tripliciter.

Deo dimittitur. Nec displicentia illa , quæ in hoc ponitur, lufficit ad remif. Ob... Dur.

Primò, quia culpa venialis coolistit in deordinatione voluntatis,quæ sionē culpæ:quia non cft Dco accepta line gratia, ut in litera dicitur ex Pfal. tollitur per debitam difplicentiam ejus, quod indebitè placuit.

& Apoft.& glof, Beatus vir, cui non impui avic Dominus peccatum , &c. Ob.i.ejus Secundò, quia puer non baptizatus in originali existens peccato, Ad fecundum dicitur, quòd, fi casus accideret, & peccatú illud veniale sol. 2.

quandò venit ad ætatem, poteit primò peccare venialiter, & ftatim mo æternaliter puniretur per accidens, hoc est ratione ftatus , quia esset in sta

ri. Et tunc quæritur, an punietur pæna æterna pro peccato veniali, an tu, in quo semper maneret culpa, manente autem culpa in æternum, debet Ob. 3-ejus. poena temporali, &c.

ctiam pæna efle æterna, ut ipsemet Duran, in eodem lib. approbat. 1 Tertiò, per opera bona facta extra charitatem poteft aliquis secundū 1 Ad tertium dicitur, quod, quicquid fit de pæna, negandum est, quòd sol, je

omnes mereci de congruo aliquod bonum temporale .ergo expiationem per bona opcra facta extra charitatem possit aliquis mereri de congruo Sol.ob.1, pænæ temporalis deb tæ peccato veniali.

remiflionem culpæ, & proptercà argumentum non militat contra præsenI Ad hæc facilè dicitur, quòd culpa peccati venialis non tollit solum tem doctrinam ,

So

QU ÆST I O ости A G E s I м А ос

CT AV A.
De reditu peccatorum per pænitentiam dimifforum , in quatuor articulos divisa.
EINDE confiderandum eft de reditu

peccatorum

Secundò. Utrum aliquo modo per ingratitudinem redeant per pæl.itentiam dimiflorum.

specialiùs secundum quædam peccata . Et circa hoc quæruntur quatuor .

(Tertiò. Utrum peccata redeant in æquali reatu. Primò. Utrum peccata per pænitentiam di Quartò. Utrum illa ingratitudo, per quam redeunt , sit missa redeant fimpliciter per sequens peccatum. speciale peccatum.

60

536

G. corp: CONCL. 1. Manife

9.1.a.1

Scot.4.8.2.22 9.1.
A RT I CU L U S P R I M u S.

te aversionis absolutè,idS0t.4.8.1.16.4.1.4.1.

est non per comparatioDurand.4.1.1.22.9.1. Utrum peccata dimissa redeant per sequens peccatum.

në ad diversas cõversioSUPER Q. LXXXVIII.

D PRIMU M fic procedi-
peccata prius per pænitentiam dimiffa. nes, ut in conclusio. 3.

nunc considerabitur, fic
ART. 1.
tur. Videtur, quòd pec ( 2. Prætereà. Super illud Lucæ 11. per peccatum mortale

* Beda in Vnfr. ar. 2.

cata dimiffa redeantper fe- Revertar in domum meam , unde exivi: di- {equēs redit illud, quod Lx. lib.4.c. ftum eft, quòd ex

cit* Beda: Timendus est iste versiculus , catis ante dimissionemcum remote

fuerat in prioribus pec- 18.nő mula Es 4.d. 23. parte conversionis pec

quens peccatum . Dicit *Lib l,de catum mortale sequens

eniin * Augustinus in lib. necnon exponendus , ne culpa, quam in no | PROB. Quia per ante fi.to.4. baptis con. non tacit redire

peccata de Baptismo. Redire dimisa peccata , ubi 7° bis extinétam credebamus , per incuriam peccatum mortale fe de panis. d. I PROB Quia pec: fraterna charitas non eft, "apertisime Do

nos vacantes opprimat: hoc autem non ef. quens homo privatur *. ca.s. cata mortalia cx parte minus in Euangelio docet in illo fervo,

set , nisi rediret. ergo culpa per pæniten- æternæ, ut patet 1.2.9.

gratia,fitque reus pænæ converfionis funt diver- quo dimissum debitum Dominus repetiit,eo, tiam dimissa redit.

85. art. quarto, item fa, a quandoque con- quòdille conservo suo debitum nollet dimit 3. Præt.Ezech. 18. Dominus dicit:Si quæft. 87. art.3. item 2, tia,ac prodigalitate, &c. tere : fed fraterna charitas tollitur per

averterit se justus à justitia fua, & fecerit per

incontra diretoriotzada & per unum contrariü quodlibet peccatum mortale. ergo per iniquitatē, omnes justitiæ ejus,quas fecerat, ce dimissioncm crat prinon poteft quis reduci quodlibet sequés mortale peccatū redeut non recordabuntur:sed inter alias justitias, vatus gratia , reusque in habitum, vel dispo

poenæ æternæ, ut patet
fitionem sui contrarii, ut patet tùm rarione , quoniam unum contrarium exco, quòd ifta duo funt communia omnibus peccatis mortalibus: juxta
non poteft eflc directa causa sui contrarii; tùm exemplo, quoniä homo per illud Jacobi secundo. Qui offendit in uno, factus est omninm reus.
peccatū prodigalitatis non poteft reduci in habitů, vel dispositionē avaritiæ. CONCL. 3. Per peccatum mortale fequens poenitentiam reatus pec-
CONCL. 2. Considerando in peccatis mortalibus id, quod cft ex par catorum priùs dimiflorum redit quodammodo, ideft, inquantum causa-

Tertia S. Thom.

Nan

12. in me, $0.7:

80

tur CX