Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub
[ocr errors]

3. Objectio

4. Objectio.

vis aliter facit perfonalitas propria naturæ, & perfonalitas aliena, quóniam aliena fupplet propriam ; fed inter alienam ; & naturam eft terminare, & terminari, ut patet in myfterio incarnationis, ergo. Ratio altera eft ex apparentibus in naturalibus fubftantiis homogeneis. Videmus .n. quòd ex fola divifione res multorum prædicamentorum fimul actu abfque alio generante fiunt ; ex fola enim ligni, vel aquæ divifione quælibet pars acquirit novum terminum in genere quantitatis; quoniam ex illa parte, qua continuabantur, quælibet pars proprio termino actu terminatur de novo; acquirit novam relationem, quoniam quælibet fit actu totum, ut patet, acquirit effe in actu proprium, cùm prius effet in potentia in toto utpote pars ejus; acquiritur nova hypoftafis, quoniam quælibet pars eft hypoftafis, feu prima fubftantia, cùm priùs non effet prima fubftantia,fed primæ fubftantiæ pars. Exiftente fiquidem hypoftafi una in actu, & multis in potentia, confequens eft fecundum doctrinam Arift. in fecundo de anima, ut fola divifione fiant duæ fubftantiæ in actu, quæ priùs erat una in actu, & duæ in potentia non minùs, quàm in animalibus imperfectis, exiftente una anima in actu, & duabus in potentia, fola divifione fiunt

duæ animæ.

Ex modo igitur, quo videmus multiplicari hypoftafes, rationi confentaneum apparet, quòd terminationem nature fingulari fuperaddat, quoniam terminorum talis eft generatio. Et confirmatur hoc auctoritate D. Tho. ubi fuprà ad tertium argumentum, fi verbum Dei deponeret affumptam humanitatem, dicentis. Separatio dat utrique partium totalitatem, totalitas enim, & completio idem fonant eo, quòd ultimata terminatione confumantur. Et quia vero omnia confonant, & ex quod quid eft folvuntur omnes difficultates rei, ideò tantò rationabilior hæc pofitio monftratur, quantò omnia confona oftendentur, & folventur difficultates. Ex hoc namque, quòd realitas perfonalitatis eft terminus ultimus naturæ, patet primo difficultas de identitate, & diverfitate ejus à natura fingulari: eft enim quodammodò idem, & quodammodò non idem: ficut terminus eft terminato quafi idem, & quafi non idem: eft enim aliquid ejus, fcilicet terminus, & non eft illud, ut patet de puncto, & linea.

10

20

¶ Patet fecundò de feparabilitate: nam non poteft natura fieri fine fuo termino in actu, non autem è converfo, ficut poteft linea effe fine omni puncto in actu, ut patet de linea circulari; non autem è converfo, quia 30 Implicat punctum effe fine linea, utpote habens, & non habens pofitio

nem.

Patet tertio de compofitione: inter terminatum enim, & terminum nulla eft compofitio: non enim linea componitur ex punctis, aut ex linea, & puncto: & fimiliter inter perfonalitatein, & naturam nulla eft compofitio, fed fe habent, ut terminus, & terminatum.

¶ Patet quartò, quòd non fingimus novam fubftantiam ultra materia, formam, & compofitum : quoniam appellatione compofiti intelligitur in fubftantiis materialibus utraque fubftantia pofita ins. Metaph. fcilicet, effentia, & hypoftafis: nam ex materia, & forma componitur non folùm effentia Socratis, five communiter fumpta, ut humanitas, five fingulariter, ut hæc humanitas ; fed etiam ipfe Socrates, ut patet. Sed, quoniam fubftantia diftincta eft in naturam, & fubftantiam primam, & fubftantia prima invenitur in folis fubftantiis completis, five fint compofitæ, five fimplices formæ, in lucem protulimus, quid fubftantia prima, feu hypoftafis formaliter importat in communi.

Patet quintò fenfus verborum D. Tho. cùm dixit pluries, quòd perfonalitas corrumperetur, fi verbum aflumpfiflet angelum, aut hominem preexiftentem: corrumpi enim non eft, nifi entium, nihil enim moritur, nifi vivens: & fimiliter nihil corrumpitur, nifi ens. Et cùm dixit, quòd perfona verbi impedivit, ne humanitas illa haberet fuam propriam perfonalitatem, quod Innocentius vocavit confumptionem perfonæ, non enim impedita eft à nihilo, negationes autem omnes formaliterfunt nihil, fed ab aliquo: fimiliter perfona verbi non confumpfit nihil, fed aliquid, quod enim nihil eft, confumptibile non eft.

Patet fexto fenfus doctrine Auguftini, & fententiæ Ecclefiæ, cùm dicitur, quòd perfona verbi affumpfit naturam, & non perfonam:fi enim perfona negationem addit formaliter,dicendo,non affumpfit perfonam,dictum eft, non affumpfit nihil.

[ocr errors]

40

[ocr errors]

perficiem ; & tamen conceditur, quòd fubftantia fubfiftit per fe. Sextum fextum,
eft, quòd natura haberet magis rationem fuppofiti; quoniam natura fub-

ftat realitati perfonalitatis. Septimum eft,quod fuppofitum effet quarta fub- Seprinű,
ftantia ex tribus conftituta, fcilicet materia, forma, & illa realitate. Cùm
igitur ifta fint abfona, non poteft illa pofitio poni.

tura

Sol, 1-Scot Ad primum Scoti dicitur nullum inconvéniens effe, quòd aliqua realitas creata fit affumptibilis. Pro cujus clara refolutione diftinguendum eft, quòd ficut fubftantia dicitur dupliciter, fcilicet de hypoftafi, & de naita entitas, feu realitas dicitur dupliciter, fcilicet de realitate hypoftatica, feu perfonali, & de realitate naturali, hoc eft, fpectante ad naturam, ut natura diftinguitur contra hypoftafim, & e contra. Et quoniam fecundum Damafcenum in Chrifto naturalia duplicantur, quia duas habet Chriftus naturas, divinam, fcilicet, & humanam, perfonalia autem non multiplicantur, fed in unitate fiftunt, quia unica tantùm eft in Chrifto perfona, fcilicet hypoftafis verbi, ideò in Chrifto, fequendo Damafceni doctrinam, immò Ecclefiæ fententiam, fi confequenter loqui debemus quicquid fpectat ad naturam humanam, ut diftinguitur contra hypoftafim humanam, & affumptum eft, & affumptibile fuit, quicquid autem fpeEtat ad perfonalitatem humanam ut diftinguitur contra naturam humanam, non eft affumptibile, non eft affumptum, non fuit, nec eft in Chrifto. Et fub membro hoc continentur multæ entitates reales, quamvis diverfimodè, fcilicet perfonalitas actus effendi, & filiatio realis temporalis ut infrà in fuis patebit locis ; & ideò nihil horum eft affumptibile, diverfimode tamen : quia perfonalitati repugnat contradictoriè affumi, actui verò effendi repugnat fecundum ordinem rerura, ut infrà q. 17. patebit. Et oinnes auctoritates fonantes aliquam integritatem, aut univerfalitatem affumptorum, vel affumptibilium intelligendæ funt in genere naturalium,ut diftinguuntur contra perfonalia.

Sol 1.Conf.

¶ Et proptereà, cùm primò objicit Scotus, quia, quod eft inaffumptibi
le, eft incurabile, intelligitur fic. Quod inter naturalia eft inaflumptibi-
le, eft incurabile. Et probatur gloffa ex ipfius Damafceni doctrina po-
nentis perfonalia non effe affumpta. Ad fecundam ejufdem probationem sol..Conf.
negatur illa propofitio. Quælibet creata entitas eft æquè in potentia obe-
dientiæ ad affumptionem: quoniam alicui creatæ rei repugnat affumi, un-
de in litera dicitur, quòd oporteret perfonalitatem corrumpi, fi natura an-
gelica, vel humana præexiftens affumeretur.

Ad fecundum Scoti conceditur, quòd in Chrifto non eft realitas create perfonalitatis: fed falfum eft: quod ifta realitas fit actualislima, cùm fit conftitutiva fubjecti actus effendi. Et fimiliter falfum eft, quod fit determinatiffima, immò non eft determinata, fed terminus; terminus enim non eft terminatus, ficut nec albedo eft alba. Adjuncta autem fequela, quòd Chriftus non eflet homo univocè, nihil valet, ut D.Thomas docet, quia univocatio in nomine hominis attenditur fecundum naturæ humanæ rationem, & non fecundum perfonalitatem: ratio autem naturæ humanæ eadem omninò eft in Chrifto, & aliis hominibus, quamvis perfonalitas fit diverfa. Et cùm contra conceffum defectum realitatis perfonalis creatæ in Chrifto arguitur, quia fequeretur, quòd fibi dimiflæ humanitati affumptæ oporteret novam dari realitatem,refpondetur, quòd oporteret novam realitatem adeffe, fed non de novo per aliquam novam actionem dari; fola enim feparatio ut auctor dixit) dat complementum, fublato impedimento illius perfectionis; ficut fublato impedimento, grave defcendit deorfum. Jam enim patet ex litera præfenti, quòd perfona divina affumendo impedit naturam afsumptam à propria perfonalitate.

[ocr errors]

Ad tertium Scoti negatur fequela, nec probatio allata probat illam, Sol.. quia concefso, quòd talis realitas, nec eft natura, nec per identitatem contiso netur in natura,negatur fequela,& dicitur,quòd talis realitas ex natura feparata à verbo habetur; eft enim feparatio reductiva de potentia ad actum illorum, quæ conjunctio impediebat ( ut patet in continuis hujufmodi autem realitas continetur in natura, quafi in potentia, pro quanto natura eft terminabilis ex fe tali realitate, non ut actu, fed ut termino proprio.

¶ Patebit & feptimò folutio objectionum. Scot, enim in 3. Sent. diftin. i. Ob. Scot. 1. quæft. 1. arguit contra hanc pofitionem quadrupliciter. Primò,quia tunc Confirm. 1. eflet aliqua entitas pofitiva in natura humana, quæ effet inaffumptibilis à ejufdem verbo, hoc eft inconveniens, tùm, quia fecundum Damafc, quod cft inaf- 60 Confirm. 2. fumptibile, eft incurabile: tùm, quia omnis entitas pofitiva creaturæ æquè eft in potentia obedientiali refpectu perfonæ divinæ. Secundò, quia fequeretur, quòd humanitas affumpta à verbo careret illa entitate pofitiva : quæ tamen ponitur ultima, & quafi actualiffima, & determinatiffima in natura tali; & fic non effet homo univocè. Et fi reputatur non inconveniens,quòd careat illa,arguo, quòd ifta natura non poffet dimitti fibi, quin oporteret fibi dari novam realitatem, vel remanere non perfonam. Tertiò, quia fequitur, quòd ifta natura non poffet dimitti, vel effe perfonata : quia talis realitas non eft realitas naturæ, nec poteft contineri per identitatem in aliqua natura, quæ non eft eadem fibi. Quartò fequeretur quòd natura intellectualis poffet fieri actu exiftens, & in nulla perfona. Patet fequela: quia natura, qua affumitur, eft prior feipfa, ut eft fub realitate perfonalitatis, quæ non eft eadem realiter, aut formaliter naturæ, & tunc, fi non affumeretur, fed relinqueretur fibi, non effet perfonata perfonalitate creata, vel increata. Deinde arguit Aureolus apud Capreolum in 3. Sent. distinct. s. quæst. 3. Primò ex auctoritate Damafcen. Affumpfit verbum 1.Ob. Aur. quicquid in natura noftra plantavit. Et fi dicatur, quod affumpfit totum, quod pertinet ad naturam: non totum, quod pertinet ad fuppofitum, contra. Terminus humanitatis eft aliquid humanitatis. ergo affumpfit etiam terminum humanitatis. Antecedens probatur, quia punétum eft aliquid lineæ. Secundò . fi terminatio, & perfonalitas eft aliqua realitas, ergo.ens. 2. Ob.Conergo quidditas, & quid, ut patet 7. Met, ergo natura aliqua. ergo cft aflum- 80 firm.ejufd. ptibilis à verbo. Et confirmatur: quia, fi diftinguitur realiter à natura, 3. Ob.ab inconvenieti. poffet Deus ipfam feparare realiter, & feparatim affumere. Tertiò, quia ex hoc fequuntur multa inconvenientia.

niens.

1. Inconve Primum eft, quòd verbum non poffet fupplere vicem illius termini, cùm fit quid fubfiftens, & non folùm terminus. Secundum, quòd verbum Jecundum,non effet homo: quia terminatio illa fi poneretur, non effet homo.Tertium, tertium. quòd Angelus non poffet affumi à verbo, cùm in co non differat quod quid eft ab eo, cujus eft, fecundum Philofoph. Quartum eft, quòd prima fubftantia non haberet rationem primæ fubftantiæ per effentiam, fed per iftam realitatem, & fic fecunda fubftantia effet magis fubftantia: quia prima, inquintum. quantum prima, non effet fubftantia. Quintum eft, quòd nulla res fubfifteret per fe, fed per aliud à fe ; ficut corpus non terminatur per fe, fed per fu

quartum.

70

[ocr errors]

Ad quartum dicitur, quòd, fi eft fermo de potentia naturali, negatur Solutio a. fequela, quæ non probatur; quia, fi humanitas non afsumeretur, perfona retur propria perfonalitate, non enim omne prius poteft naturaliter fieri fine pofteriori. Si verò fit fermo de potentia divina, fateor nullam me videre impoffibilitatis rationem, quare non pofsit Deus naturam abfque omni perfonalitate confervare, cum actu tamen efsendi miraculosè confequente abique perfonalitate, quæ eft proprium illius fubjectum fecundum naturæ ordinem, cui divina non eft alligata potentia. Et fcito, quòd, ficut cùm de integritate,& perfectione, ac non defectu hominis in Chrifto cft fermo, intelligitur quoad naturalia, ut diftinguuntur contra perfonalia, teftante etiam Athanafio. Perfectus homo ex anima rationali, & humana carne fubfiftens, ubi exprefsè perfectionem hominis in Chrifto conftare ex anima rationali, & humana carne pofuit; clarum eft autem perfecto nihil deefse, nihil ergo deefse perfecto homini Chrifto afseritur, fi ex anima rationali, & humana carne conftare dicitur, cum qua perfectione liquet ftare defectum perfonalitatis, quicquid fit illa; ita quandò eft fermo de novitate, aut acquifitis, feu acquifibilibus per humanitatem afsumptam, fi fibi dimitteretur, & dicitur nihil novi acquiri, aut advenire, fed per feipfam fubfiftere, intelligitur de his, quæ non ex ipfa feparatione confequuntur, & quod dimifsa fibi per feipfam dimifsam fubfifteret, in quo clauditur id, quod ex feparatione datur, feu confequitur in ipfa natura, negatio enim, & exclufio, & exceptio non cadunt fuper concomitantibus ipfam feparationem, quæ ponitur. Conftat autem ex dictis ab auctore, quòd feparatio dat totalitatem, feu complementum, qua, feu quo hypoftafis differt à natura, & quòd natura afsumpta impedita eft à propria perfonalitate, quæ ad ipfam confequeretur feparatim; quoniam cefsaret unio, quæ impedivit. Et fi ad has duas glofsas te refolveris, perfpicies omnia foluta, clara, & confona.

dem.

¶ Ad Aureoli primum refpondetur primò, quòd, quicquid in natura sel.1.0b..
plantatum eft, assumpfit verbum, in natura, dixit Damafc non in perfour.
na; verumtamen, quia perfonalitas plantata cft in natura,ad quam feque-
retur, fi non efset impedita per afsumptionem. Dicitur fecundo, quòd ly
quicquid diftribuit pro plantatis in natura ita, quòd conveniat fibi, ut di- Sol., etf
ftinguitur contra perfonam. Et fi contra hoc applicetur inftantia allata,
fcilicet, terminus humanitatis eft aliquid humanitatis,refpondetur, quod
terminus ultimus, de quo folo eft fermo, fit aliquid humanitatis, poteft
dupliciter intelligi. Primò, quòd ita fit aliquid humanitatis diftinétæ co-
tra perfonam, quòd coveniat fìbi abfque perfonalitate, & fic negatur:quia
implicat duo contradictoria fimul, quoniam eft conftitutivus perfonali-
tatis. Alio modo, quòd fit aliquid humanitatis totaliter completæ, & hoc
cft ve-

[ocr errors][ocr errors][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][ocr errors][merged small][merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small]

Aur.

eft verum,quia eft terminus ejus, & ultra hoc eft aliquid in potentia ipfius
humanitatis, quæ fecundum fe eft terminabilis termino proprio.

Ad fecundum negatur, proprie loquendo, prima fequela : quoniam Sol, ob. 2. hujufmodi entitates, & realitates conftitutivæ non funt ipfa entia, quæ funt, fed funt, quibus aliqua funt: hoc enim modo actus effendi, & uni verfaliter conftitutiva entium entia dicuntur. Unde fecunda fequela nihil valet, nec habetur 7. Met. Ad confirmationem negatur illa conditioSol. Conf. nalis. Si diftinguuntur realiter, poffunt feparari : & feparatim affumi:quoniam non omnia diftinéta realiter funt feparabilia, falvis utrifque.

Sol.ab.3.
Aur.

Ad tertium negatur fequela multorum inconvenientium, & ad primum inconveniens negatur fequela: probatio autem & aflumit falfum & eft pro nobis. Affumit quidem falfum, dicendo, quòd verbum non eft terminatio: quoniam verbum eft fua perfonalitas, quæ eft ultima termiRefpad to natio naturæ divinæ, ficut perfonalitas humana eft terminatio naturæ humanæ, falva femper differentia, quæ fubintelligitur inter divina, & creata. Eft autem pro nobis: quia ex hoc, quòd verbum eft terminatio fubfiftens, fequitur, quòd poteft fupplere vices terminationis creatæ, quæ non eft fuú terminatum, utpote præhabens quicquid eft in hujufmodi creatis terminationibus.

invenies

[ocr errors]

Ad primum dubium dicunt quidam, quòd humanitas Chrifti habe: Ref.Ques.
naturalem inclinationem ad propriam perfonam, probantque hoc qua- quorumla.
drupliciter. Primò, quia natura carens aliquo fibi debito, folo divino Prob, co-
miraculo, naturaliter inclinatur in illud: ficut ignis carens actu combu-
rendi pueros, Dan. 3. naturaliter inclinabatur ad comburendum. Secun- Secunda.
dò, quia humanitas Chrifti eft ejufdem conditionis quantum ad natura-
les potentias, & habilitates cum cæteris humanitatibus; fed reliquæ natu-
raliter inclinantur in proprias hypoftafes, ergo. Tertiò, quia, ficut accidés, Tertia.
quantumcumque feparatum, habet femper aptitudinem naturalem ad in-
hærendum, ita effentia fubftantiæ, habet femper aptitudinem naturalem
10 ad per fe exiftendum. Et tenet fequela: quia fic definitur fubftantia, quòd
eft res per fe exiftens. Quartò, quia magis infeparabiliter, & per fe confe-
quitur naturam fubftantiæ propria fuppofitatio, qua non poteft, nifi mi-
raculosè carere, quàm potentiam naturalem, puta intellectum, proprius
actus: fed potentia naturalis, quantumcumque careat actu, femper natu-
raliter inclinatur in actum.ergo.

Ad fecundum inconveniens fimiliter negatur fequela, nec probatur per Refpad hoc, quia terminatio illa non eft homo, quia non oportet, quòd terminatio illa fit homo: fed, quòd conftitutum per terminationem illam fit homo, 20 quod eft verum, quia perfona humana, quæ conftituitur illa terminatione, eft homo. Et patet nullitas hujus modi arguendi ex differentiis,ex hoc .n quòd rationalitas non eft animal, non fequitur. ergo conftitutum per ra tionalitatem non eft animal.

Refp.ad 3.

Refp.ad 4.

'Refp.ads.

Relp, ads.

Ad tertium inconveniens negatur fimiliter fequela: quoniam in angelis etfi non diftinguitur natura ab hac natura ( quoniam feipfa eft hæc, & hoc intendit Philofophus) diftinguitur tamen natura à perfona, de qua diftinctione, vel indiftinctione Philofophus nihil dixit. Philofophus enim indiftinctè utitur nomine individui, & hypoftafis, & folùm pertractat de diftin&tione quidditatis, & ejus, cujus eft, fecundum principia naturæ, & individuationis. Nec mirum: cùm etiam auctor in 1. par. quæft. 3. ita indistintè & traftet, & decidat quæftionem de diftinctione naturæ, & fuppofiti: puto autem in caufa fuiffe, quòd ufque hodie non fuiffent excitata ingenia humana ad perfcrutandas fubtilitates inter perfonam,& individuam naturam, nifi myfterium Trinitatis, & incarnationis revelatum ad hoc invitaffet.

Ad quartum dicitur, exponendo fenfum propofitionis,substantia prima eft prima fubftantia per effentiam, quoniam poteft dupliciter intelligi,primò per effentiam completam, & fic eft verifima, & fequitur expofitionem noftram; alio modo per eflentiam abfque termino proprio, & fic eft falfa, quia non fufficit ad rationem primæ fubftantiæ efle fine termino. Nec eft verum, quòd prima fubftantia non fit fubftantia, inquantum prima, ficut non eft verum, quòd homo, inquantum homo, non eft animal,quamvis nec rationalitas fit animal, nec perfonalitas fit ipfa fubftantia.

Ad quintum negatur fequela, quoniam fubftantia dicit fubfiftere per fe, quia per fuam effentiam completam, feu terminatam fubfiftit: fed verum eft, quòd fequitur, quòd fubftantia interminata, feu incompleta non per fe fubfiftat, fed oportet, quòd fit terminata proprio termino. Nec fubfiftere per proprium terminum diftinguitur contrá fubfiftere per fe, quoniam proprius terminus aliquid fui eft (ficut lineam terminari per punctum,& corpus per fuperficiem diftinguitur contra terminari per fe) quoniam non fic eft aliud terminus proprius, quin fit aliquid terminati: corpus.n. de genere genere quantitatis non eft aliter terminabile, quàm per fuperficiem propriam. Ad fextum negatur fequela, & probatio alumit falfum: quoniam terminatum non fubftat termino: aliud eft enim fubeffe alicui, & aliud terminari per illud: natura autem terminatur per personalitatem, ficut linea terminatur pun&to.

Rejp.ad. ¶Ad feptimum negatur, propriè loquendo, fequela: quoniam terminus non componit cum terminato: fed benè fequitur, quòd ultra fubftantia pro effentia, quæ refolvitur in materiam, & formam, & ponit substantia compofitam etiam fingularem, invenitur aliter fubftantia pro hypoftafi fimplex, vel compofita, quæ, quia nihil addit fupra fingularem effentiam nifi terminum, non ponit in numerum cum illa, & fais partibus. Et hanc diftinctionem jam accepimus ab Arift. in 5. Metaph.

[ocr errors]
[ocr errors][ocr errors][ocr errors]

30

40

so

[ocr errors]

Reftat nunc fatisfacere objectioni in oppofitum in principio alla-
tæ ex verbis auctoris in refponfione ad fecundum ejufdem articuli, & di-
cendum eft, quòd, fi fubtiliter infpiciantur : litera fupponit defectum pro-
priæ perfonalitatis in humanitate affumpta. Et caufam reddit non defe-
ctum alicujus, quod pertinet ad perfectionem naturæ, ut diftinguitur
contra perfonam, fed additionem alicujus, quod eft fupra naturam, fcili-
cer, perfonalitatis divinæ. Ubi clarè patet fecundum planum literæ fenfum,
quod defectus perfonalitatis fupponitur,& caufa illius defectus redditur, &
non dicitur fimpliciter nihil deficere,fed nihil deficere fpectans ad perfectio-
nem naturæ, cujus oppofitum non diximus:fed hoc expofuimus ex ipfomet, 70
quod intelligitur de natura, ut diftinguitur contra hypoftafim, ut clariùs
etiam patet hic in refponfione ad tertium, cùm dicitur, quòd natura, quæ
affumitur, impeditur à propria perfonalitate. aliquid ergo illi deficit non
pertinens ad perfectionem naturæ, fed ad perfonam, quæ impeditur.

¶ Num humana natura in Chrifto inclinetur ad propriam
perfonalitatem.

N eodem articulo in refponfione ad tertium circa illud. perfona divina
fua unione impedivit, ne humana natura propriam perfonalitatem
haberet, dubium primò occurrit. An humana natura in Chrifto incline 80
tur ad propriam perfonalitatem. Et eft ratio dubii: quia, quòd inclinetur,
apparet ex hoc, quòd impeditur ab illa: nihil enim impeditur, nifi ab co,
in quod tendit ; quòd verò non inclinetur, apparet ex hoc ; quia, fi inclina-
retur naturaliter in propriam perfonalitatem, quiefceret violenter in
aliena persona, qualis eft perfona divina, nullum autem violentum per-

petuum.

Num perfona divina, & quomodò impedierit humanam na-
turam a propria perfonalitate.

Dubium fecundò occurrit, quo pacto verificatur, quòd perfona divi-
na impedierit naturam humanam à propria perfonalitate, obfcurum
quippè valdè eft: quia non apparet, quomodò perfonalitas humana nata
eft confequi ad naturam humanam, aut fluere ab illa, cùm non ponatur in
natura humana caufalitas aliqua refpectu perfonalitatis.

[ocr errors]

Quarta.

Reicitur

Sed hæc opinio intellecta, ut fonat, falfa eft, & aliter dicendum eft,
diftinguendo, quòd humanitas Chrifti poteft confiderari, & judicari dupli dita rejol.
citer: primò fecundum fe, hoc eft abftrahendo à perfonalitate divina, cui
actu juncta eft, & fic verum eft, quòd habet naturalem inclinationem ad
propriam perfonalitatem, ficut reliquæ humanitates fecundum fe fum-
pte, cùm fint ejufdem rationis. Et hinc provenit, quòd fi fepararetur à
verbo, propriam perfonalitatem haberet : quoniam ipfa feparatio in
re conferret id, quod fibi in abstractione confideratæ natum eft convenire.
Nec eft opus probare, quòd humanitas fecundum fe naturaliter inclinatur
ad propriam perfonalitatem: quoniam hoc eft per fe notum ex eo, quòd
naturaliter quælibet humanitas invenitur propria perfonalitate perfonata,
excepta Chrifti humanitate ex maximo miraculo.Conftat autem ex fecun-
do Phyficor, quòd unumquodque, ficut naturaliter agitur,ita aptum natum
cit agi. Et ex hac conclufione per fe nota, fcilicet, humanitas quælibet fe-
cundum fe inclinatur naturaliter in propriam perfonalitatem,potes argue
re, quòd perfonalitas non folam negationem, fed pofitivum addat naturæ,
ad quod concomitatur negatio: quoniam nulla naturalis habilitas eft per
fe primò ad negationem, fed ad pofitivum, cui quandoque annectitur ne-
gatio: quia naturalis inclinatio eft per fe primò ad aliquid, & non ad ni-
hil formaliter: negatio autem nihil formaliter eft.

Neceft vera refponfio eorum ad hoc, dicendo, quòd corpora natura-
lia, quia naturaliter poffunt non effe, habent inclinationem ad non effe,
& quòd aer ex fua diaphaneitate eft naturaliter habilis, ut fit tenebrofus
quoniam corpora naturalia ideò poffunt non effe, quia materia corum ap-
petit per fe primò aliud effe, cui annexa eft negatio præfentis corporis, &
fimiliter diaphaneitas eft per fe primò ad fumen, cùm lumen fit actus dia-
phani, & non eft ad negationem luminis, nifi per accidens, quia fcilicet
deeft illi propria perfectio, fcilicet, lumen. Nihil autem horum poteft dici
de habilitate naturæ ad perfonalitatem propriam, fi ponitur negatio: quia
per fe primò ponitur ad negationem, cùm ad nihil aliud fit, quàm ad nega- Verareful.
tionem, quæ ponitur perfonalitas. Alio autem modo confideratur, & quæft.
judicatur humanitas Chrifti, ut eft, hoc eft, ut de facto cft unita perfonæ
divinæ: & fic judicanda eft fecundum id, quod fortita eft ex unione ad
divinam perfonam. Et fic dicendum eft, quòd non inclinatur ad pro-
priam perfonalitatem habendam, quia regulare eft, ut potentia natura-
Is ad aliquid, fi perficiatur per aliud perfectius fic, quòd contineat, quic-
quid eft in illo, ad quod nuturaliter inclinatur, non inclinetur ampliùs
in illud, utpote jam fatiato appetitu fuo naturali ex perfectiori continen-
te etiam illud, ad quod naturaliter tendebat: neque enim minùs eft fatia-
tus appetitus ex acquifitione illius perfectioris, quàm fuiflet fatiatus ex ac-
quifitione illius imperfectioris, ad quod tendebat : fed, fi acquifivifler
illud imperfectum, jam fuiflet expletus appetitus, ne ampliùs appeteret,
fed quiefceret in illo abfque alterius appetitu. ergo, fi ponitur, quòd ac-
quifierit id, in quo continetur, quicquid in alio eft, quiefcet in illo abfq;
alterius appetitu. Sic autem ett in propofito, utendo potentia, & actu,
prout locum habere poffunt inter terminabile, & terminum, quoniam
perfona divina continet excellenter in fe etiam in terminando, quicquid
habet perfonalitas creata, cùm fit infinita, & in effendo, & in termi-
nando.

Et proptereà humanitas Chrifti affumpta ad perfonalitatem divinam,
totum appetitum perfonalitatis plufquàm fatiatum, ac confummatumi
habet, & confequenter quiefcit abfque appetitu quocumque alterius per-
fonalitatis: ficut, fi materia alicujus generabilis haberet unam formam
continentem quicquid in qualibet forma generabilium effe poteft, quic-
fceret in illa ita, quòd nullam aliam appeteret, quamvis fecundum fe,
hoc eft,abftrahendo ab illa forma confiderata, naturaliter inclinaretur ad
propriam formam generalem. Et quoniam humanitas Chrifti differenter
confideratur in afsumptione, & jam afsumpta, quia in afsumptione con-
fideratur fecundum fe: quia, quod afsumitur, præintelligitur afsun.-
ptioni, jam autem afsumpta judicatur, fecundum quod eft unita
perfonæ divinæ, ideò, cautè loquendo, dicendum eft, quod perfona divi-
na impedivit naturam humanam à propria perfonalitate, & non cft di-
cendum, quòd perfona divina impedit humanitatem à propria perfonali-
tate. Per impedimentum enim in præterito denotatur naturalis i nclinatio
humanitatis fecundum fe: per negationem autem impedimenti in præfenti
denotatur consumatio omnis appetitus perfonalitatis in illa natura.Et pro-
ptereà patet, quòd impeditio præterita, quia annexa eft actioni confumma-
tivè excellentiùs illius appetitus non inducit violentiam in actione,aut paf-
fione, aut quiete fequente, cùm etiam paffum conferat vim obedientiæ
hujufmodi actioni, quàm fignificat affumptio, & proptereà in litera dicitur
in præterito, quòd impedivit, & non dicitur, quòd impedit.

Ad rationes autem alterius opinionis refpondendo dicitur, quòd Sol prob`x.
magni refere loqui de humanitate folummodò fufpenfa per divinam poten-
tiam à fua perfonalitate ( ut fi Deus humanitatem aliquam fine ulla perfo-
nalitate faceret) & loqui de humanitate terminata per perfonalitatem divi-
nam, & carentem propria; nam de humanitate primo modo verum eft,
quòd naturaliter inclinatur ad fuam perfonalitatem, & hoc tantum probat
argumentum loquens tantùm de carente fibi debito per divinum miracu-
lum: de humanitate verò fecundo modo falfum eft, quòd inclinetur in pro-
priam perfonalitatem: quia appetitus ejus quiefcit in perfonalitate divina.
Et quia hujufmodi humanitas no eft tantùm cares propria perfonalitate,fed
terminata, ac fatiata aliena, tale ideò argumentum non habet in ea locum.
Ad fecundum dicitur, quòd humanitas Chrifti quoad naturales pot- Sol.prob.2
entias, & habilitates humanæ naturæ fecundum fe eft ejufdem rationis
⚫ cum aliis, fed quoad terminationem, & fatietatem fuæ perfonalitatis eft
alterius rationis ab aliis: quia terminatur, & fatiatur aliena, divinaque

[merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors]
[ocr errors][merged small][ocr errors]

19.

perfonalitate perfonæ reliquæ propriis perfonalitatibus terminantur, &
fatiantur.

Adtertium dicitur, quòd æquivocat de per fe effe: quoniam effe per-
fe dupliciter fumitur, fcilicet, ut diftinguitur contra effe in alio, ut acci-
dens eft in fubjecto, & de tali verum eft, quòd ita fe habet ad fubftan-
tiam, ficut ineffe ad accidens, alio modo fumitur, ut diftinguitur contra ef-
fe in alio, ut in quod, & fic non definit fubftantiam, nec convenit fub-
ftantiæ, nifi ratione hypoftafis, cui per fe primò convenit. Et ideò non
eft mirum, fi humanitas Chrifti ex unione ad divinam perfonam confum-
matum habens appetitum perfonalitatis, nec actu, nec aptitudine natu-
rali, nifi cum ifta adjectione fecundum fe inclinatur ad propriam perfo-
nalitatem patet enim, jam non effe fimile de ipfa, & de accidente fepara-
to: fed effe fimile de humanitate fufpenfa ab omni perfonalitate, fi fuf-
pendi intelligatur per miraculum, aut per conditionalem.

¶ Ad quartum dicitur, ficut ad primum, quòd aliud eft loqui de inclinatione naturali privata, vel carente actu, vel termino, & aliud de eadem confummata per actum, vel terminum eminenter continentem actum, vel terminum proprium, & ideò privata, vel carente proprio termino, vel a&u : quoniam in prima femper reftat naturalis aptitudo ad proprium, in fecunda non, propter rationem dictam. Et ideò, fi intellectus poneretur confummari actu aliquo fupernaturali eminenter continente actum proprium, non inclinaretur ampliùs in proprium.

10

principiis naturæ conftituitur ex anima, & corpore.

Et ideò utendum occurrit regula communium Deo, & creaturis, pu ta effe fapientiæ, fcientiæ, & hujufmodi, quæ dicimus transferri in Deum formaliter, fublato eo, quod imperfectionis eft in creaturis ita, quòd, li cèt in creaturis perfonare, & perfonari nonnihil caufalitatis habeat annexum, formaliter tamen, ut fuperiùs de co communiter diximus, fine caufalitate comparari ad naturam, fublato omni co, quod imperfectio nis eft, ut in divinis invenitur, nullam caufalitatem includit, & fic intervenit in myfterio incarnationis, quod fecundum nullam caufalitatem dictum eft effe inter perfonam, & naturam humanam, alioquin communis cffet toti Trinitati,

¶ Verumtamen natura, feu naturæ principia non ita caufant perfonalitatem, ut interveniat media actio, fed per modum naturalis fequele perfonalitas adeft naturæ, non, ficut propria paffio naturaliter confequitur fubjectum jam conftitutum; quoniam non ea ratione perfonalitas adeft, quafi, quòd, data forma, dentur confequentia ad formam : fed, ficut perfectio, feu complementum effectus naturaliter fequitur effectum, cujus eft complementum: natura fiquidem,ut prior caufalitate, incomple ta eft quoad ultimum fui complementum, ut Auctor dixit, &, ut perfo natur, ultimum complementum affequitur. Quo fit, ut actio, qua fit hic homo, inchoata, & deducta ufque ad terminum inclufivè fit, quan20 dò fit natura perfonata, quam fignificat hic homo, feu Socrates: quandò verò fit, aut confideratur, ut inchoata, & deducta eft ufque ad naturam hanc, abftrahendo à perfonatione, inconfummata eft, quoniam eft ufque ad terminum exclufiyè. Modus ergo, quo perfonalitas fequitur naturam, vel naturæ principia, eft, quo terminus actionis, & rei factæ naturaliter adeft in fine actionis rei facta, nifi adfit impedimentum impediuntur enim in compofitis fubftantiis principia naturæ, conftituta jam natura à conftitutione fui termini, ut ex litera habetur præfentis articuli juncta literæ allata ex quæftion. fecunda, & fimiliter in fubftantiis angelicis natura ipfa, quæ fit, impediretur in fuo fieri à confecutione fui termini. Et proptereà fublato impedimento non oportet quærere aliam caufam donantem complementum : quoniam ipfa natura fecundum fe habet in fe fufficiens consecutivum fui ters mini.

Ad fecundum dubium dicitur, quòd, ut Auctor fuperiùs dixit in
quæftion, prima, articul. primo, ad fecundum, ex anima, & corpore
conftituitur in unoquoque noftrum duplex unitas, naturæ fcilicet, & per-
fone, naturæ quidem, fecundum quòd ex materia, & forma, ut for-
maliter illam perficit, componitur natura una compofita : perfonæ verò,
inquantum eft unus aliquis fubfiftens in care, & anima. Ubi primò vide
quòd, quia ens, & unum convertuntur, ac per hoc,ubi eft duplex unitas, ibi
eft duplex entitas, quùm unitas fupra entitatem folam indivifionem ad-
dat, & proptereà dicendo, quòd ex anima, & corpore conftituitur duplex
unitas, naturæ, & perfonæ, dictum eft, quòd conftituitur duplex entitas,
naturæ fcilicet, & perfona. Et hinc habes, quòd opinio antè dicta de per- 30
fonalitate confonat doctrine Auctoris. Vide fecundò, quòd unitas, ac en-
titas perfonæ non excluditur à caufalitate naturæ, dùm dicitur, quòd ex

D. Alb.3.fent.d.6.art.3.
&d.2.ar.3.
Argent.3.fent.d. 6. 7.

9.1.ar.2.

Alens.p. 3.q.4.membr.7.

circa finem.

Medina 9.4.ar.3.

..... SUPER QUÆ. IV. a...d.7. 9.3.4.2.6

ART. III.

... CONCL. Non eft

c.

6. Ro. 1.

'propriè dictum

[ocr errors]

1.1.7 bil, quòd filius Dei affum2.co.4.fin. pfit hominem.

3.

lord. PROB.Quia hoc no

interlinea. men, Homo, fignificat *c.1.ante naturam humanam in med.so.3. fuppofito proprio, ut

ARTICULUS

2. Prætereà. Hoc nomen, homo fignificat naturam humanam : fed filius Dei affumpfit humanam naturam. ergo affumpfit hominem.

[ocr errors][ocr errors]

TERTIU S.

[merged small][merged small][ocr errors]

homo. §. Tunc nihil,
&c. Non enim locutio
Utrum perfona divina affumpferit hominem.
talis eft propria: & de
proprietate fermonis
*li.1.6.4.in
D TERTIUM fic proceditur. maf.* Sicut hoc nomen, Deus, fignificat loquitur conclufio ar-
pri.cla
Videtur, quòd perfona divina cum qui habet divinam naturam, ita ticuli, ut patet. De tex- riùs,ca.1,
affumpferit hominem. Dicitur
tu ly non funt extende- circa jne.
hoc nomen, homo, fignificat eum, qui de, exponatur fic, id-
enim in Pfal. 67. Beatus, quem habet naturam humanam : & ideò non eft eft, non funt in ufum
elegifti, &aßumpfifti. quod glo. * expo- propriè dictum, quòd filius Dei affumpfit noftrarum locutionu
nit de Chrifto. Et Aug. dicit in lib. de 40 hominem, fupponendo (ficut rei veritas imitationem à no-
Agone Chriftiano, quod filius Dei homi- fe habet) quòd in Chrifto fit tantùm u- bis non funt trahenda.
ně affumpfit,& in illo humana perpeßus eft. num fuppofitum, & una hypoftafis. Aliqua enim possunt
Sed fecundum illos, qui ponunt in decere fanctos, & tan-
Chrifto duas hypoftafes, vel duo fup- ta vita fanétè, feu piè
quam ab ipforum fan-
pofita, convenienter, & propriè dici pof- expofita accipientur
fet, quòd filius Dei hominem affumpfif- quae in ore aliorum no
fet. Unde & prima opinio d, que poni- fic probatorum viro-
rum malè fonabunt. D. 796.
tur in 6. dift. 3. lib.* Sententiarum, con- Multum namque & in
cedit hominem effe affumptum, fed bonum, & in malum
illa opinio erronea eft, ut fuprà dictum fenfum valet qualitas Dif.s.
vitæ, ut fcilicet fic, vel
eft.*
fic,ambigua quorunda
AD PRIMUM ergo dicendum,quòd dicta, fine veritatis of
hujufmodi locutiones non funt extende- fenfione, exponantur.
textu præfenti habita
tanquam propriæ ; fed piè funt expo- Cæterùm, fi hæc ex
nendæ, ubicumque à facris Doctoribus corroborare vis, vide
ponuntur; ut dicamus hominem affum- Divum Thomam co-
ptum, quia ejus natura eft affumpta, & tra Gentes libro
quia affumptio terminata eft ad hoc, ut quòd ex qualitate vi-
to, cap. 4. ubi per hoc,
filius Dei fit homo
tarum Socratis,& Pla-
¶Ad fecundum dicendum, quòd hoc tonis fenfum verum
nomen, homo,fignificat naturam huma- cujufdam dicti corum
nam in concreto, prout fcilicet eft in a- tum ab ifto textu elici
liquo fuppofito; & ideò, ficut non pof- tum infinuat.
fumus dicere, quòd fuppofitum fit af- NOT. Similem
fumptum,ita non poffumus dicere, quòd
homo fit affumptus.

patet ex Damaf. Et fi-
¶ 3. Prætereà. Filius Dei eft homo:fed
lius Dei non affumpfit
fuppofitü humanü,4r.2. non eft homo, quem non affumpfit: quia
COROLL. Ergoly fic effet pari ratione Petrus, vel quilibet
filius Dei affumpfit ho- alius homo.ergo eft homo,que affumpfit.
minem, fi propriè acci-
¶ SED CONTRA eft auctoritas Feli-
peretur tunc, effet hære-
fis, ficut eft ly filius Dei cis Papæ, & martyris, quæ introducitur
affumpfit perfonam. Et in Ephefina Synodo *. Credimus in domi-
ad illam propofitionem

* Ex Eph.
Synodo reg
fertur in fequeretur, quòd in Di- num noftrum Jefum Christum de Virgine
Chalcedo, vina Trinitate effet qua- Maria natum : quia ipfe eft Dei fempiternus
act.1.dum ternitas, ficut ad iftam filius, & verbum, & non homo à Deo af-
Nicene Sy fequebatur. Melius eft fumptus,ut alter fit præter illum. Neque n.
Legitur ergo,ut ex textu colligi hominem afumpfit Dei filius, ut alter fit
tali locutione, fcilicet, præter ipfum.

[merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small]

quantum cum veritate potuit, fuam præmiffam conclufionem coaptavit :
ne aliquos facros Doctores in fuis ipforum dictis vel minimum offenderet.
Licèt enim ex ejus probatione videatur fuiffe in conclufione fimpliciter af-
firmandum, quòd non eft dicendum, quòd filius Dei affumpfit hominem
(ficuti re vera non affumpfit) tamen, quia aliquos fanctos hoc aliquandò
dixiffe noverat, præclegit, fine offenfionis etiam fpecie,veritatem ipfam de-
terminare per ly non est propriè dicendum,&c. Nec veritati igitur,nec alicui
facrorum Doctorum fuit infenfus in conclufione fua: & tamen, his omni-
bus fervatis, nos à locutione tali docuit abftinere in refponfione ad pri-
mum. Ac fi ex omnibus fimul collectis dixiffet. Non eft univerfaliter di-
cendum, quòd filius Dei affumpferit hominem : fed nec tale dictum eft o-
mninò damnandum, fi in facris Doctoribus inveniatur, fed tunc impropriè
accipiendum. Qualis autem fit illa improprietas: vide ad primum.
I. EX B. AUGUSTINO. Hominem affumpfit. B. Ideft, naturam ho-
minis affumpfit; cujus affumptio ad hoc terminata eft, ut filius Dei efset

[ocr errors][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

II.DE MAJOR I.Significat naturam humanam. R. In concreto. § Ideft, fuppofitatam in fuo creato fuppofito. Tunc, &c. ut patet in tex. III. ILLATIO CONCLUSIONIS.Ergo eft homo, &c. R. Negatur illatio. §. Procedit enim ex infufficienti divifione. Debuerat namq; argumentum non bifariam tantùm (ut fecit) fed trifariam dividere propofitione, de homine, dicendo. Filius Dei eft homo .ergo aut eft homo, quem nó afsumpfit;aut eft homo,quem afsumpfit, aut eft homo, cujus naturam affumpfit. Et tunc, fi intulifset (ut intulit) ergo eft homo,quem afsumpfit, clariffimè patuisset error. Sed(ut aliàs diximus)argumenta reprefentat hæ

reticos

[ocr errors]
[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][ocr errors]

Utilitas
S.Eccl.

pros Dei.

[ocr errors]

reticos falfi nominis fciëtiæ feminatores;qui,ut decipere poffint, trucatè lo-
quútur,veritate cognita pro poffe aftutè celates,nec ca unqua,nifi pro aliquo
à fe pretēfe falfitatis velamine, utetes, ut hic patet. Sut .n.operarii fubdoli
transfigurantes fe in Angelos lucis, ideft, in Catholicos, 2. Cor. 14.
APPENDIX.

E

Xart, habes primo: quomodò per rationem oftendas, meritò infinuatum à Scripturis, Papa, & Concilio; quòd filius Dei non affumpfit hominem. A Papa quidem, cui intelligitur ipfa Synodus Ephefina concordare: ut eft in argum, contr. A Concilio autem Conftantinopoli tano quinto, Can.s. Si quis non confitetur, Dei verbum carni substantialiter uniri, & propterea unam ejus fubfiftentiam, vel unam perfonam, & ita fanctam Chalcedonenfem Synodum unam Domini Noftri fubfiftentiam confiteri: talis anathema fit. Neque enim adjectionem perfonæ, vel fubjiftentia fancta Trinitas fufcepit ex incarnato uno de eadem Trinitate Deo verbo. Hæc ibi. Quæ ideò faciunt ad propofitum, quia, si hominem assū

10

pfiffet, duas perfonas,feu fubfiftentias haberet. Et ita ex incarnato Deo verbo adjectionem perfonæ Trinitas fufcepiffet: quod eft hærefis manifesta . Vide ar. 2. Appen. quoniam dicta ibi cum his alterutrum fe juvant. A fcripturis verò per illud, quod interrogantibus Judæis de perfona Chrifti, ipfe refpondit Joan, 8. Principium, qui, & loquor vobis. Clarum eft: quòd judæi per ly qui tu es interrogabant de perfona humanitatis Chrifti, cùm non crederent divinitatem ejus. Cùm ergo quærentibus illis de tali perfona dicit Dominus Principium: idem eft, ac fi apertè dicat, perfona meę humanitatis eft principium, ideft, eft Deus. Quòd fi perfona ejus eflet homo entitativè, ideft, effet ens humanum creatum, refpondiffet Chriftus, & quidem duplici jure, ego principiatum. Duplici inquam, jure, quia perfona creata eft quid principiatum non folùm à Deo creatore, fed etiam à principiis fpeciei, ex quibus fluit. Chriftus igitur juxta fuum refponfum erat homo, no quia afsupfiffet homine,ideft, perfona creata: fed quia natura humana afsúpta terminata fuit ad hoc,quod perfona increata effet hō.Secüdòvides:&c.

Commentaria Cardinalis Cajetani.

[ocr errors]

ri,fed in facto efse,quia afsumptio in facto efse habet homine pro termino, quia hoc effecit afsumptio,& ad hoc terminata eft, quòd filius Dei eft homo. ¶ Num hæc fit vera Filius Dei affumpfit hominem.

N refponfione ad fecundum dubium novitiorum occurrit: quia videtur concedendum, quod filius Dei afsumpfit hominem, quia pradicatatenentur formaliter, conftat autem, quòd filius Dei afsumpfit hominem quoad formam, feu naturam.

Quæftio.

Ad hoc dicitur, quòd non eft hic quæftio de propofitione, in qua homo Ref. Que. eft prædicatum, quoniam fub hacmet quæftione cadit, an homo fit afsumptus à filio Dei, ubi eft fubjectum: fed eft quæftio de re, an fcilicet res fignificata nomine hominis fit afsumpta à verbo Dei. Et quia res fignificata eft habens humanitatem, & habens humanitatem non eft, nifi fuppofitum, quod non eft afsumptum, ideò in litera dicitur, quòd,ficut non poteft dici fuppofitum afsumptum, ita non poteft dici homo afsumptus.

Titulus 3, artic, directè quærit de homine, ut diftinguitur contra naturam humanam. Comment. In corpore articuli duo fiunt: primò refpondetur quæfito negativè : fecundò excluditur error contrarius. Conclufio refponfiva eft. Non eft profrie dictum, quòd filius Dei affumpfit hominem. Probatur, Homo fignificat humanam naturam in fuppofito. ergo non eft propriè dictum, quòd filius Dei affumpfit hominem. Antecedens probatur ex auctoritate Damafc. Sicut Deus fignificat eum, qui habet Deitatem, ita homo eum, qui habet humanitatem. Confequentia probatur. illud, quod affumitur, non eft terminus affumptionis, fed præintelligitur illi: individuum autem, in quo natura humana affumitur, eft terminus,fcilicet,divina perfona. igitur, fi homo fignificat humanam naturam in fuppofito, non affumitur. Ubi nota, quòd congenita Auctori reverentia ad facros Doctores effecit, ut minùs exprefferit in conclufione, quàm probaverit in pramiffis; probavit enim,quòd filius Dei non afsumpfit hominem, expreffit tantùm, quòd non eft propriè dictum, quòd filius Dei afsumpfit hominem: quia hoc invenitur quandoq;affirmatu in facris lit.cũ grano falis intelligédü. Error, qui excluditur in litera concedentium in Chrifto plura fuppofita, fatis patet. In refponfione ad primum nota duas glofsas, quibus piè pofsunt exponi dicta sanctorum. prima, ut exponatur homo quoad naturam, & hanc dederat Magist.Sent.in lit. 3.f.d.6. Secunda eft, ut exponatur assuptio non in fieARTICULUS QUARTUS. Utrum filius Dei debuerit aßumere humanam naturam abstractam ab omnibus individuis.

D.Alb.3.fent.d.7.a.3.&

d.2.ar.3.

Medina q.4.art.4.

[ocr errors]
[merged small][merged small][ocr errors][ocr errors][merged small][merged small]
[ocr errors]
[ocr errors][ocr errors]

per

fe fubfiftens, quafi fcili

tim ab omnibus indivi

D QUARTUM fic procedi-
tur. Videtur, quòd filius
Dei debuerit affumere hu-
manam naturam abftracta
ab omnibus individuis. Af

a cet,per feipfam fepara- fumptio enim humanæ naturæ facta eft
duis effe habes,non fuif- propter communem omnium hominum
fet conveniens, quòd à falutem: unde dicitur primę ad Timo. 4.
verbo Dei affumeretur. de Chrifto,quòd eft falvator omnium ho-
PROB. Primò, quia minum, maximè fidelium: fed natura pro-
communionis, qualis ut eft in individuis, recedit à fua commu-
tunc effet natura huma- nitate. ergo filius Dei debuit humanam
na,eft, quòd fit in perfo- naturam affumere, prout eft ab omnibus
individuis abstracta.

[merged small][merged small][merged small][ocr errors]

na,ut patet ex terminis: & affumptio terminatur ad perfonam. Secundo, 2.Pręt. In omnibus id,quod eft nobilifquia natura communis fimum, eft Deo attribuendum:fed in unoptio facta eft, ut filius quoq;genere illud,quod eft per fe,potiffi mum cft. filius Dei debuit affumere Dei in natura afsumpta crgo *Ut patet nobis mereretur.Tertio, homine per fe, qui quidé fin Platonicos * rio, quia natura communis eft humana natura ab individuis feparaMertex. non eft fenfibilis, & affumptio facta eft, ut fi- ta. Hac igitur debuit filius Dei affumere. lius Dei in natura afsu ¶3.Prætereà.Humana natura non eft afpta videretur. fumpta à filio Dei, prout fignificatur in CONCL.2.Humana concreto per hoc nomen homo, ut dictum natura, fecundum quod eft in intellectu divino, eft.*fic autem fignificatur,prout eft in finAr prec. non potuit afsumi à fi- gularibus, ut ex dictis patet. crgo filius Dei affumpfit natura humanam, prout eft ¶PROB. Quia natura ab individuis feparata. Porto, Set ab eterno in filio Dei.¶SED CONTRA eft, quod dicit DaCONCL. 3. Non co- mafc. * in 3. lib. Deus verbum incarnatum a princ. venit dicere; quod filius non eam, quę nuda contemplatione confideDei afsumpferit natură humanam, prout eft in ratur, naturam affumpfit: non enim incarintellectu humano. natio hoc,fed deceptio,& fictio incarnatioPROB. Quia talis af- nis effet: fed humana natura, prout eft fumptio natura huma- ab individuis feparata, vel abftracta, in ne non efset aliud, quàm nuda contemplatione cogitatur: quia fe1.DE MINORI. Afua communitate. R. Generis, vel fpeciei . §. Tūc 80 nihil,&c.Nam,quandò dicitur, quòd afsumptio facta eft propter comunem hominum falutem, feu quòd Chriftus eft Salvator omniu, i. communitatis, accipitur communitas in alio fenfu; ut declarat textus.Cú ergo de communitate uno modo fumpta ad aliam faciat tranfitum argumentator, loqui extra propofitum convincitur ex hoc.

[ocr errors][merged small][merged small][merged small]

60

40

50

30

Si

In refponfione ad tertium, cùm legis, novitie, quòd filius Dei est homo, cujus naturam affumpfit, cave ne fallaris, puta, quafi fit quidam alius homo, cujus naturam afsumpfit. Sed intellige, quòd filius Dei ideò eft homo, cujus naturam afsumpfit, quia ipfe eft ille homo, cujus naturam affumpfit ita, quòd, & ly homo non pro alio, quàm filio Dei fupponit, indiftinctè tamen, & ly cujus refert non alium hominem, quàm filium Dei, qui eft fuppofitum divinum habens humanam naturam.

[blocks in formation]

Annotat

tripliciter patet. Quòd fi
illud nobilissimū, i. ho-
mo per fe, accipiatur fe-
cundu quofda, prout eft
intellectu divino, ad- * loco
huc importat fecum ali- citato.
quid repugnas tali attri
butioni, f. afsumptioni,
ut patet in text. & con-

Nam talis natura huma

to. Nondùm tamen na

RESPONDEO dicendum, quòd natu- clufione fecunda. ra hominis, vel cujufcumque alterius rei III. MAJOR.Humana fenfibilis, præter effe,quod in fingularibus filio Dei, prout fignifinatura non eft affumpta habet, dupliciter poteft intelligi:uno modo, catur in concreto per hoc quafi per fe ipfam effe habeat, ficut Plato- nomen homo. B. Tamen nici pofuerunt: alio modo, ficut in intelle- ab ipfo afsumpta eft in tu exiftens, vel humano, vel divino. concreto, prout fignificanda erat per hoc noPer fe quidem fubfiftere non poteft, ut men homo.§.Tuc nihil, Phil probat in 7.Met.quia ad naturam fpe- &c. Ad hoc .n.quòd na- *li.7. Met. cici rerum fenfibilium pertinet materia tura humana efset in cō- tex. 25. fenfibilis, quæ ponitur in ejus definitione: creto, quadò afsupta cft, 27.10-3 no exigebatur,quod efset ficut carnes, & offa in definitione homi- homo, i. fuppofitata in nis. Unde non poteft effe, quòd natura fuo nativo fuppofito;fed exigebatur, quòd efser humana fit præter materiam fenfibilem . hæc puta fingularis ista tamen effet hoc modo fubfistens natura bu aía, fingulare iftud cormana,non fuißet conveniens, ut à verbo Dei pus, fingularis ifta utriaffumeretur. Primò quidem, quia affum- ufq; adinvice cōjunétio. ptio ifta terminaretur ad perfona,hoc au- na dicitur efse,& eft non tem eft contra rationem formæ commu- in abstracto, ut patet per nis, ut fit in perfona: quia in perfona in- ly bac, ergo in concredividuatur. Secundò,quia naturæ commu- tura fic in concreto sũni non poffunt attribui, nifi operationes pra fignificatur per hoc communes, & univerfales: fecundum quas nomen homo, quoniã homo non meretur, nec demeretur. Cùm neque hçc anima eft hotamen illa afsumptio ad hoc facta fit, ut eft homo, neque horum mo, neque hoc corpus filius Dei,natura affumpta, nobis merere- adinvicem cojunctio, ut tur. Tertiò,quia natura fic exiftens non eft fic,præcisè eft homo;fed fenfibilis, fed intelligibilis: filius autem natura ipfa eft in proxiDei affumpfit humanam naturam; ut ho- da fit per hoc nomen mo ftatu, ut fignificanminibus in ea vifibilis appareret fecun- homo: quoniam ad illa dum illud Baruch.3.Post hec in terris vifus utriufque inter fe conjueft, & cum hominibus converfatus est . &tionem fequete fuppofito,& ftatim, & propriè dicetur homo. Natura ergo humana dicitur effe in concreto duobus modis, fcilicet, aut quia eft fingularis abfque fuppofito, aut quia eft fingularis fimul cum fuppofito. Hoc fecundo modo tantùm ita eft in concreto; ut de facto fignificetur per hoc nomen homo. Non ergo convertuntur, ut putaffe videtur argumentum, efse in concreto, & fignificari per hoc nomen homo. Concludendum eft igitur pro totali fatisfactione ad argumentum, quòd filius Dei afsumpfit natura humanam in concreto,f. hanc animam, hoc corpus, utraque hæc adinvicem conjunéta : fed non afsumpfit ipfam in concre to taliter, quòd ea de facto ante actualem afsumptionem dici poffet homo. Et hoc eft in fententia, quod dicitur in textu, fcilicet,quòd, quamvis natura bumana, &c. ut ibi. Vide art.3.ad primum,& quæftion. fecundæ arti.2. 3.5. &quæst.6. art.4.

APPEND I X.

Utilitas FX articul. habes primò : quomodò per rationem oftendas, meritò effe à Scripturis, Ecclefia, & Damafceno infinuatum, quòd filius Dei non affumpfit naturam hu

pro S.Eccl.

manam abstractam ab ¶ Similiter etiam non potuit affumi bu
oibus idividuis. A Da- mana natura à filio Dei fecundum quòd est
mafceno quidem ; ut in

applicatione ponitur in in intellectu divino: quia fic nihil aliud
argumen.contr.Pro quo eft,quàm natura divina,& per hunc mo-
& nota: quòd omnem dum ab æterno effet in filio Dei humana 10
fcintillam hereticis cor-
ridentem, quoad fieri natura. Similiter non convenit dicere,quòd
poteft, vitare debemus: filius Dei affumpfit humanam naturam,
& proptereà tantò ma- prout eft in intelle&tu humano: quia hoc
gis Damafceni hanc se- nihil aliud effet, quàm, quòd intellige-
que vera credere firmi retur affumere natura humanam. Et fic,
ter tenemur. Si enim fi non affumeret eam in rerum natura
contrarium hujus vel in effet intellectus falfus. Nec effet aliud
fpeciem admitteremus, ifta naturæ humanæ affumptio, quàm fi-
*lib.3.c.11, videremur faltē in ver-
cir. princ. bis fuperficie tenùs cor- tio quædam incarnationis, ut Damafc.*
ridere, ideft,favere Ma- dicit.
nicheo: qui totum my-
fterium incarnationis

Annotar

Comment

Questis.
Object..

tentiam acceptare,cam

¶AD PRIMUM ergo dicendum,

ac noftræ redemptionis quòd filius Dei incarnatus eft commu-
phantafticu fuifle phan- nis omnium falvator; non communitate
tafticus ipfe dogmatiza-

vit. Sic enim contra illum ait Papa Eugenius quartus in Concilio Flor.
Sacrofanéta Romana Ecclefia firmiter credit, profitetur, & prædicat, Dei
filium in affumpta humanitate ex virgine vere natum, vere paffum, vere
mortuum, & fepultum : verè ex mortuis refurrexiffe, in calum afcendif-
fe, federeque ad dexteram Patris,& venturum in fine fæculorum ad vivos,
mortuofque judicandos. Anathematizat autem, execratur, & damnat
herefim contraria fapientem: & Manichæum cum fectatoribus fuis: qui
Dei filium non verum corpus, fed phantafticum fumpfiffe fomniantes, hu-
manitatis in Chrifto veritatem penitùs fuftulerunt. Hec ille in cöftitution.
fuper union. Jacobinorum. A fcripturis verò idipfum articuli intentum

20

30

in principio appendic, pofitum infinuatur per hoc, quod dicitur 2. Cor.r.
Dei filius Jefus Christus non fuit in illo eft,& non fed est in illo fuit. Quor~
quot enim promiffiones Dei funt, in illo est. His namque verbis Apoftolus
verè fuiffe in Chrifto adimpleta, connotat, quæ de myfterio humanita-
tis oli promiferat Deus
generis, vel fpeciei,quæ attribuitur na- in fcripturis fanctis. Itë
turæ ab individuis feparata,fed commu- per ly Ego fum veritas,
Joann. decimoquarto.
nitate caufæ, prout filius Dei incarna- Veritas auté tàm longè
tus eft univerfalis caufa falutis humanæ. eft à fictione quacum-
Ad fecundum dicendum, quòd per que, ut nec minimum
fe homo non invenitur in rerum natura
quid falfitatis admittere
queat ita, ut, etiamfi
ita, quòd fit præter fingularia, ut Plato- fingendi licentia detur,
nici pofuerunt quamvis quidam dicant, nullo vel parùm fa-
Apud
quòd Plato non intellexit hominem fe- piente hujus oppofitum
nullo modo cocipi pof- Mertex 6
Ari. lib.1.
paratum effe, nifi in intellectu divino. fit. Verü fiquide à veri-
Et fic non oportuit, quòd affumeretur tate deficit in hoc, quòd
verbo, cùm ab æterno fibi affuerit.
falfitaté aliquã, faltem

*

à

à

Ad tertium dicendum, quòd,quam- parvulă, falté perimavis natura humana non fit affumpta cöpati:quandoquidé veginatione noftra poteft in concreto, ut ut fuppofitum præintel- rum concretum eft, veligatur affumptioni: fic tamen affum- ritas autem abftractum. Item per totum ferè dipta eft in individuo, quia affumpta eft, fcurfum 1. Cor. 15. ubi ut fit in individuo.

de veritate myfterioru Chrifti, & meritorum

ejus pro nobis, puta refurrectionis noftræ, &c. Apoftolus efficaciffimè ratiocinatur. Vide per te. Ab Ecclefia quoque infinuatur per hoc : quòd in omnibus fuis orationibus, five collectis concludendo inquit, Per Chriftum Domini noftri. Hoc eft: per merita Chrifti, quibus mihi meruit & hoc, & illud beneficium, &c. quod ego nunc orando à te depofco. Non meruiflet autem, fi aflumptio fuiffet in abftractione, ut dicit prima conclufio: ideòque per illud dictum fuum Ecclefia, affumptionem non fuiffe fic faciendam, notificat. Secundò vides: quomodò ex iis benè penfatis, & applicatis doctrina præfens Angelica viciffim declaretur, atque confir

metur.

Commentaria Cardinalis Cajetani.

[blocks in formation]

¶In corpore articuli tria fiunt : primò declaratur titulus quantum ad ly abstracta à fingularibus, diftinguendo, quòd dupliciter potelt intelligi. Primò, quod habeat effe fecundum rem feparatum à fingularibus materialibus: fecundò, quòd habeat efle objectivum in intellectu, quicumque fit ille intellectus, divinus, vel humanus. Secundò tractatur quæftio in primo fenfu. Tertiò tractatur in fecundo fenfu. In primo autem fenfu, anfuerit conveniens filium Dei aflumere humanitatem per fe feparatam fecundum effe, dupliciter tractatur in litera: primò per interemptionem ejus, quod præfupponitur, fcilicet, quòd humanitas poffit fic inveniri in rerum natura, & hoc afferendo rationem Arifto. Secundò fub conditionali,fi effet humanitas fic feparata,& refpondetur negativè ad quæftionem, quòd fi effet fic, non fuiffet conveniens, quòd affumeretur à filio Dei. Et hoc probatur tripliciter: primò, quia humanitas communis non eft perfonabilis, quia non eft individuabilis: perfona enim individuum quoddam eft, affumptio autem ad perfonalem unionem terminatur.

¶ Num communi forme repugnet effe perfona.

25. 10.3.

te propofitionis majoris ett fermo de operatione communi,& univerfali ex parte fubjecti,& hoc non, quia hoc eft contra hypothefim,qua ponimus na40 tura commune per fe exiftere, ac per hoc effe fingulare quodda in effendo, & confequenter operatio fua ex parte fubjecti eflet fingularis: aut ex parte termini, feu effectus, puta, quia extendit fe ad omnes homines. Et fic ratio eft ad oppofitu, quia Chriftus meruit nobis, ut caufa univerfalis : ut infrà patebit, ac per hoc congruebat ejus merito natura humana operans comuniter,& univerfaliter. Altera eft, quia fecunda pars dicta propofitionis eft falfa, quoniã homo meretur, fi eft in gratia fecundu omnes fuas operatio- Dub.. nes, five fint comunes, five propriæ, quonia, five comedat, five bibat, five generet, five dormiat,omnia in gloria Dei facit juxta Apoftolicu præceptü,

so

Ubi ftatim occurrit dubium de veritate illius propofitionis eft contra rationem formæ communis, ut fit in perfona. Et ratio dubii eft, quia, si humanitas effet fubfiftens, ut Platonici dicuntur finxiffe, non eflet excellentior aliis fubftantiis feparatis, quales funt angeli: fed non eft contra rationem angelicæ naturæ effe in perfona, immò de facto natura angelica eft perfonata. ergo non cffet contra rationem humanitatis feparatæ perfo- 60 nari, Ampliùs: aliud eft judicium de natura communi in exemplari particiObjetio 2. patione, fingulari tamen in effendo, qualis effet humanitas per fe, & aliud eft judicium de natura communi in effendo, qualis intelligitur natura humana, ut eft univerfalis in prædicando de omnibus hominibus, qualis non effet humanitas per fe: contra rationem enim naturæ communis in effendo eft individuatio: non autem naturæ communis in participatione exemplari;humanitas autem per fe non ponitur communis in effendo. Et confirinatur : quia humanitas fubfiftens procul dubio effet res fingularis in effendo, Objectio 3. alioquin non fubfifteret, ficut nec Deitas fubfifteret,nifi effet res fingularis

Ad hoc dicitur, quòd, quia ratio ifta non affertur ad monftrandam RefQuest. impoffibilitatem affumptionis, fed incongruentiam, idcò propofitiones 70 2. ac 3. ejus intelligendæ funt in plano fenfu : quo, fervata univocatione terminoObjeft. rum, fcilicet, ly perfona hominis, & ly individuй hominis, monftrat apertè incongruentiam humanitatis feparatæ ad affumptionem. Eft igitur fenfus illius propofitionis. Contra rationem naturæ communis eft, quòd fit in perfona, fcilicet, humana, ut funt perfona humanæ, quas fcimus.Et hoc manifeftat, quia in perfona individuatur, relinquens pro per fe noto, quòd contra rationem talis humanitatis eft individuari, quod eft veru univocè loquendo de individuatione, ut natura apud nos individuatur. Ex hac namque propofitione, & ratione optimè infertur, quòd humanitas per fe incongrua eft affumptioni: natura enim repugnans perfonis, & individuis fuæ fpeciei non congrua eft ad hoc, quòd trahatur ad alienam per- 80 fonam. Et per hæc patet refponfio ad duo ultima.

Ad primum auté dicitur,quòd, fi humanitas effet feparata, fequeretur Sol. Obje.t, & quòd non effet perfona:quia ponitur, quòd fit tantú humanitas:equinitas enim, ut dicit Avicen. eft tantu equinitas, & ideò propofitio literæ eft abfolutè vera,quòd contra rōnē naturæ communis effet perfonalitas,nó fic autě eft de naturis angelicis, quæ non ponuntur tantü ipfæ, fed ponuntur habe tes naturas fuas,& fequeretur,quòd haberet perfona,pro quato per fe feparatim fubfifteret naturaliter: nec miru, quia antecedens implicat incopoffibilia,Secuda ratio eft:quia naturæ communi non poffunt attribui,nifi operationes communes, & univerfales, fecundù quas homo non meretur, nec demeret ur,affumptio autě facta eft ad hoc, ut ille homo mereretur nobis.

[blocks in formation]

Ad primam dubitationem dicitur, quòd fermo eft de operatione co- Refub muni, & univerfali ex parte subjecti, quia fcilicet non haberet operationes,nifi,quæ confequuntur naturam communem omnibus hominibus.Tales enim operationes dicuntur communes, & univerfales ex parte fubjeti: quia fequuntur naturam fecundum fe, non ut in hoc, aut illo: natura autem fecundum fe communis,& univerfalis dicitur. Natura autem congrua affumptioni debet fe fic habere, ut operationes perfonales, & non folum naturales congruè fibi attribuantur.

Ad fecundam dicitur, quòd operationem aliquam effe meritoriam, Ref.dub. contingit dupliciter, fcilicet, ex fuo genere, vel ex parte operantis tantùm. Operationes enim naturales ex fuo genere non funt meritoriæ: & idcò dicitur, quod naturalibus non meremur, nec demeremur: poffunt tame elle meritoria ex parte operantis in Deum objectum fupernaturalis beatitudinis illas referentis. Operationes autē liberæ, ac moraliter bonæ ex fuo genere funt meritoria: quoniam ex fuo genere habiles funt,ut charitate informentur. In litera ergo eft fermo de meritoriis ex fuo genere ita, quòd ratio literæ confiftit in hoc. Natura humana illo modo effendi eft incongrua allumptioni, quo non cft nata, ut conveniant fibi operationes meritoriæ ex fuo genere, quia affumptio ad hoc tendit, ut, mediante natura affumpta, filius Dei mereatur nobis: fed naturæ communi non attribuuntur, nisi operationes communes,&c.crgo Tertia ratio expofitione non eget.

In fecundo autem fenfu tractatur quæftio fecundum efle in duplici in- Comment. tellectu, primò divino: deinde humano. Et quidem, quòd natura humana, fecundù quòd eft in intellectu divino, no potuit affumi, probat dupliciter:primò,quia natura humana fic nihil aliud eft, quam natura divina:fecundò, quia natura humana ab æterno effet in filio Dei per hunc modum. Ubi nota pro prime rationis evidentia, quòd effe objectivum rerum refpectu intellectus divini non eft effe diminutum, ut Scot, in 37. diftin. 1. Annotat. Sentent.fomniavit, nec eft efle relativum rationis, quafi quoddam refpeativu efle acquirat ex hoc,quòd objiciŭtur divino intellectui, quoniam Deus fecundum veram Philofophiam, & altiffimam theologia nihil intelligit extra fe, non quòd aliquid illum lateat,fed quia intuendo feipfum tantum,intuetur omnia, quoniam omnia,& cognofcibilia, & cognita à Deo funt ipfe Deus,juxta illud Joan. 1. Quod factum est, in ipfo vita erat. Quia ergo humanitas in intellectu divino nihil aliud eft, quam deitas fecūdu id,quo humanitate cötinet,ideò optime ratio litera concludit, quòd affumere humanitate,ut est in intellectu divino, effet affumere natura divinam, quæ non eft affumptibilis. Et quia deitas eft in filio ab æterno, fequitur, quòd natura humana per hunc modu effendi eft in filio Dei ab æterno,& non ex tempore conjuncta: ut fecunda ratio fubjunxit.

¶ Poteft in aliter induci hæc fecunda ratio per fe feorsùm,ut fit fenfus, quòd, quicquid fit illud efle objectivu humanitatis in intellectu divino, humanitas per huc modū, f. fecüdü quòd eft objectu intellectus divini, ab æterno eft in filio Dei, utpote qui eft ipfe intellectus divinus.non ergo crat opus, ut affumeret humanitate fic:nullus .n. affumit aliquid illo modo,quo habebat,& hic fenfus in refpofione ad fecundú explicatur. Quod aute natura hu90 mana,fecúdũ quòd eft in intellectu humano,no debeat affumi,probatur deducedo ad impoffibile. Affumere humanitatem in effe objectivo intellectus

huma

« VorigeDoorgaan »