Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub
[merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors][ocr errors][merged small]

*li..Thy.

2.

fionibus propriis: fed è contrario.i. dimenfiones propriæ corporis Chrifti
comparantur ad locum hujus facramenti mediante fubftantia fua, ideft,
corporis fui. Horum

verò duorum una eft nera accidentium. ergo corpus Christi
caufa: quia fcilicet qua- eft in hoc facramento localiter.

titas dimenfiva corpo

ris Chrifti non eft in ¶ SED CONTRA eft,quòd oportet, hoc facramento per locum, & locatum effe æqualia, ut patet sex. 3o. f. modum quantitatis di- per * Philof. in 4. Phyfic. led locus, ubi menfivæ, fed folum per eft hoc facramentum, eft multò minor, modum fubftantiæ,art. 4. Ergo corpus Chrifti, quàm corpus Chrifti. ergo corpus Chri ut in hoc facramento, fti non eft in hoc facramento, ficut in neque eft, neque poteft loco. effe in loco.

* ar.3

bu.

m

to: videtur etiam ibi

1. MINOR. Corpus ¶ RESPONDEO dicendum, quòd, Jus quest, Chrifti videtur effe de- ficut jam dictum * eft, corpus Chrifti non finitive in hoc facrame- eft in hoc facramento fecundum proeffe circumfcriptive. R. Prium modum quantitatis dimenfive, Negatur, quoad uṛramfed magis fecundum modum fubftantiæ. que partem. S. Ad pro- Omne autem corpus locatum eft in loco, bationem verò utriuf- fecundum modum quantitatis dimenfique partis refpondetur: væ, inquantum fcilicet commenfuratur quòd neutra probat ne- væ, inquantum fcilicet commenfuratur gatum, fed utraque de- loco, fecundum fuam quantitatem dicipitur per fallaciam fe- menfivam, unde relinquitur, quòd corcaufam. Ut patet le pus Chrifti non est in hoc facramento, ficut genti, & confideranti in loco, fed per modum fubstantiæ .

tilitas

S. Dei.

cundum non caufam,ut

[ocr errors]

operantem, proculdubio pertinet. Jam fiquidem in 2. 2. q. 1. ar. 8.
ad fextum, à fancto Doctore dictum eft: quòd miracula circa corporis
Chrifti exiftentiam in

corporis locati, unde nullo modo corpus facramento Euchariftia
Christi est in hoc facramento localiter.

[ocr errors]

continentur fub omni-
potentia Dei. Porrò in-
ter hujufmodi miracu-
la computatur, quòd
corpus Chrifti fit in hoc
facramento, non tan-
quam in loco, quoniam
omnia ferè tractata in
qu.75.76.77. pro veris
miraculis circa Eucha-
riftiæ facramentum pa-
tratis habenda fuat. Se-
cundò habes: quomodò

hærefim illam meritò *ar.3.0

¶AD PRIMUM ergo dicendum
quòd corpus Chrifti non eft in hoc facra-
mento definitivè, quia fic non effet alibi,
quàm in hoc altari, ubi conficitur hoc
facramentum: cùm tamen fit & in cœlo
in propria fpecie, & in multis aliis alta-
ribus fub fpecie facramenti. Similiter
etiam patet, quòd non eft in hoc facra-
mento circumfcriptivè, quia non eft ibi
fecundum commenfurationem propriæ per rationem oftendas,
quantitatis, ut dictum est; quod autem damnari à Concil. Flo- 4. bujus q.
non eft extra fuperficiem facramenti, nec ren. per hoc, quod di-
zo eft in alia parte altaris, non pertinet ad cit: quòd totus Chriftus
hoc, quòd fit ibi definitivè, vel circum- eft in factamento, ut
fcriptivè, fed ad hoc, quòd incœpit & quòd tota quantitas
recitatur fup. ar. 1. app.
ibi effe per confecrationem, & con- dimefiva Chrifti eft ibi,
verfionem panis, & vini, ut fuprà di- ut declaraturar. 4. app.
Etum eft.
Patet.n.quòd hoc ulti- *q. prac.
cilio ipfo intelligi de cf-
mum non poteft à Cō- ar. 3.& 4.
fe iplius quantitatis per

30

Ad fecundum dicendum, quòd lo-
cus ille, in quo eft corpus Chrifti, non
pletus fubftantia corporis Chrifti, qua ubi eft hoc facramentu,
eft vacuus, neque tamen propriè eft re- modum quantitatis :
non eft ibi localiter, ficut dictum est:fed effe multò minorem,* In car.
eft repletus fpeciebus facramentorum, quàm fit tota quantitas arf.
dimenfiva Chrifti fum-
quæ habent replere locum, vel propter pra per modum ipfius
naturam dimenfionum, vel faltem mira- pta per modum ipfius
quantitatis .i. fumpta
culosè, ficut & miraculosè fubfiftunt per fecundum commenfu-
modum fubftantiæ.

rationem fuam explici

textum ly quod autem Eo.1.modo, quo fubftantia conti-
non eft extra fuperficie tinetur à dimenfionibus, fuccedit enim
facramenti, &c. ufque fubftantia corporis Chrifti in hoc facra-
in finem.
II. CONCLUSIO, mento fubftantiæ panis, unde, fi ut fub-
Corpus Chrifti replet lo- ftantia panis non erat fub fuis dimenfio-
cum illum. B. Si corpus nibus localiter, fed
per modum fubftan-
Chrifti effet ibi locali-
ter. §. Tunc nihil, &c. tiæ ; ita nec fubftantia corporis Chrifti,
Non enim corpus Chri- non tamen fubftantia corporis Chrifti
fti eft ibi localiter,ideft, eft fubje&tum illarum dimenfionum,ficut
per modum commensu
rabilem ad locum fe- erat fubftantia panis, & ideò fubftantia
cundum quantitate di- panis ratione fuarum dimenfionum loca-
menfivam ipfius corpo- liter erat ibi, quia cóparabatur ad locum
ris, cùm(ut fæpè dictum illum mediantibus propriis dimenfioni-
fuit) corpus Chrifti fit
ibi per modum fubftan- bus. Subftantia autem corporis Chrifti
tiæ. Nec obftat inftan- comparatur ad locum illum mediantibus
tia de fubftantia panis, dimenfionibus alienis, ita, quòd è con-
quæ priùs ibi erat, quo verfo diméfiones propria corporis Chri-
niam & ipfa non reple- fti comparantur ad locum illum median- ideò non oportet, quòd Chriftus fit in cilii eft de neceffitate

dimenfionum propria- te fubftantia, quod eft contra rationem
rum, fub quibus erat.

Id, quod non poteft verificari de corpore Chrifti in facramento: quia ibi
non eft fub propriis dimenfionibus. Quòd autem fit illud, quod poft tran-
fubftantiationem panis in corpus Chrifti repleat locum illum, patet le-
genti textum ly fed est repletus fpeciebus, &c. Vide fuprà art. 1. not. 1.
III. DE MAJORI. Cum omnibus fuis accidentibus. B.Intrinfecis. §.
Hinc intellige verum fenfum, quoad hoc, articuli quarti. Tunc, &c.
Nam effe in loco est accidens per comparationem ad, &c. ut in tex.

APPENDIX.

Exart. habes primò: quomodò per ratione interimas hærefim Bezanitarum contra omnipotentiam Dei infurgentium,per hoc, quòd affePro Eccl. runt: quòd Deus efficere nequit, ut corpus aliquod manente substantia sit abfque loco. Vides .n, articulum præfentem directè contraponi adverfus illam, & abundanter quidem : dùm efficaciffimè probat, corpus Chrifti ut in Euchariftiæ facramento, non folùm non effe, fed & nullo modo effe, fed etiam nec poffe effe, in loco. Id, quod ad omnipotentiam Dei fic mirabiliter, ut tamen teftimonia fua hæc credibilia facta fint nimis, Pl.gz.

[ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]
[ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small]

tam, puta bicubitalem,
fariò igitur intellexit
ipfum Concilium ibi

aut tricubitalem.Necef

de effe quantitatis fumar,præc.
ptæ per modum fub-
ftantiæ hoc eft, non fe
cundum modum exten-
fæ commenfurationis.
In verbis ergo illis Con-

virtualiter ifte fenfus, f quòd totu corpus Chrifti eft in hoc facramēto, non ficut in loco. Manifeftum .n. eft, quòd effe alicubi, tanquam in loco, dicit neceffariò commenfurationem rei locate ad rem locantem: quoniam propter hoc teftatur Philof. in 4. Phyfic. quòd oportet, locum, & locarum effe æqualia. Quod non contingit hic: ut diximus. Alioquin, fi Chrifti totum corpus effet in facramento, tanquam in loco, tunc apertiffimè fequeretur, & quòd corpus Chrifti totum.i. cum tota fua quantitate dimen fiva, per modum extenfæ commenfurationis ad locum illum, effet ibi, & confequenter, quòd nec excederet quantitatem hoftiæ, nec ab ea excederetur, fed omninò ad invicem illæ quantitates effent æquales, & confequenter, quòd Chriftus, fi totus effet in facramento, tanquam in loco, tunc non poffet effe totus in facramento, id, quod eft exprefsè contra Concilium. Cum ergo hæc, quæ tunc (ut patet) fequerentur, fint inconve nientia, etiam ad fenfum manifefta, oportet dicere, quòd Concilii fenfus verus in illis verbis, Chriftus totus in facramento eft, fuit ifte, scilicet, quòd Chriftus ibi, tanquam in loco, non eft. Per verba ergo illa fua Concilium damnavit hærefim in principio appendicis narratam. Tertiò vides, &c.

cundo,explicando dictum modum,eamdem repetit affertionem magis ftri-
&tam, magifque concludentem, ibi: Eo J. modo, &c.

ARTICULUS SEX TUS.
Utrum corpus Chrifti fit mobiliter in hoc facramento.
D SEXTUM fic proceditur.
Videtur quòd corpus
Chrifti fit mobiliter in hoc 70

[ocr errors]

facramento. Dicit enim * Philof. in 2. Top.quòd,motis nobis, moventur ea, quæ in nobis funt: li. 2.c.3. Chriftus fecundum ef- quod quidem eft verum etiam de fpiriin declara fe, quod habet in ifto tuali fubftantia animæ: fed Chriftus eft tione 14.60- facramento, neque mo- in hoc facramento, ut fuprà * habitum *ar. bu- vetur per fe fecundum jus quaft, locum (ut patet ex eo, est. ergo movetur ad motum ipfius.

ci, to. 1.

quòd ipfe non eft in hoc 2. Prætereà. Veritas debet refpon- so
facramento, ut in loco, dere figuræ: fed de agno pafchali, qui
ar.s.) neque movetur erat figura hujus facramenti, non rema-
per fe fecundum quam- nebat quicquam ufque mane, ficut præ-

cumque aliam muta

tionem, ut patet ex eo,

quòd Chriftus habet in fe effe indeficiens, atque incorruptibile. Juxta f

illud Rom. 6. Chriftus
refurgens ex mortuis
jam non moritur, &c.
COROLL. Ergo

cipitur Exo. 12. ergo neque, etiamfi hoc ex ly per fe dicto in
facramentum refervetur in craftinum, probatione, relinqui
erit ibi corpus Chrifti, & ita non eft im- eft in facramento, pot-
tur: quòd Chriftus, ut
eft moveri per accidēs,

mobiliter in hoc facramento.

quoniam, translata ho

[ 3. Prætereà. Si corpus Chrifti re- & fecundum locum, & maneat fub hoc facramento etiam in fecundum mutationem. Secundum locum quicraftino, pari ratione remanebit, & per dem, quia movetur ad totum fequens tempus, non enim poteft motum hoftia, in qua dici, quòd definat ibi effe, ceffantibus eft: non quòd Chriftus fpeciebus, quia effe corporis Chrifti non moveatur in feipfo : fed dependet à fpeciebus illis: non autem tia ab hac parte ad alia remanet fub hoc facramento Chriftus partem altaris, transferper totum tempus futurum. videtur er- tur fimul præfentia corgo, quòd ftatim in craftino, vel poft mo- in fe femper exiftentis poris Chrifti immobilis ab hac eadem parte ad aliam eandem partem. Secundum mutationem verò, quia definit effe in facra

[ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][merged small][ocr errors][ocr errors]

facramento per hoc, quòd fpecies facramenti in feipfis definunt effe: non quòd Chriftus ullo modo in fe definat efle, cùm fuum effe in fe fit indeficiens, fed, quo

niam, deficiente alio, dicum tempus definat effe fub hoc facorpus Chrifti in fe secramento, & ita videtur, quòd Chriftus per indeficienter permobiliter fit in hoc facramento. manens definit effe in co.

¶SED CONTRA. Impoffibile eft, 1. EX PHILOS. Mo- idem effe motum, & quietum, quia fic ventur. &.Per accidens. contradictoria verificarentur de eodem: §. Tunc nihil, &c. ut patet in textu, & con- fed corpus Chrifti in cœlo quietum refidet. non ergo eft mobiliter in hoc facramento.

cluf, articuli. 11. MAJOR. Veritas debet refpondere figu

ræ.R. Ita tamen:ut ve

ritas seper prævaleat figuræ. S. Figura enim non potelt adæquare ut de fe patet, & in

veritatem. Tunc, &c.

tex.

in tex. Tunc nihil, &c.

RESPONDEO dicendum, quòd, cùm aliquid eft unum fubjecto, &* multiplex fecundum effe, nihil prohibet fecundum aliquid moveri, & fecundum aliquid immobile permanere, ficut corpori eft aliud effe album, & aliud effe magnum, unde poteft moveri fecundum albedinem, & permanere immobile fecundum magnitudinem.

*

10

20

30

III. DE MAJORI. Remanebit & per totum fequens tempus. B. Quoufque fpecies facramentales manent. §. ¶ Chrifto autem non eft idem effe feNon quidem propter cundum fe, & effe fub hoc facramento, dependentiam corporis Chrifti à fpeciebus illis, quia per hoc, quòd dicimus, ipfum effe ut imaginatur inftantia fub hoc facramento, fignificatur quæargumenti, fed propter dam habitudo ejus ad hoc facramentum. aliud, quod declaratur Secundum igitur hoc effe non movetur Chriut de fe patet. Vide, ftus per fe fecundum locum, fed folùm per pro textus præfentis accidens, quia Chriftus non eft in hoc faat. prac. dicem fequentem, de confirmatione, appen- cramento, ficut in loco, ficut prædictum affervatione diligenti est, quod autem non eft in loco, non hujus facramenti in fa- movetur per fe in loco, fed folùm ad crario. motum ejus, in quo eft. Similiter autem neque per fe movetur fecundum effe, quod habet in hoc facramento, quacumque alia pra Eich. E primi, quomodò definat effe fub hoc facramento, quia ilX articulo, habes mutatione, puta quantum ad hoc, quòd 40 per rationem oftendas, lud, quod de fe habet effe indeficiens ritò effe infinuatum à non poteft effe deficiendi principium,fed, fcripturis fimul, & Co- alio deficiente, hoc, definit effe in eo, ciliis; quòd Chriftus ficut Deus, cujus effe eft indeficiens, & immobiliter eft in fa- immortale, definit efle in aliqua creatuA fcripturis quidem, ut ra corruptibili per hoc, quòd creatura Mar. 16. Dominus fe- corruptibilis definit effe, & hoc modo, det à dextris Dei. A cùm Chriftus habeat de fe effe indeConcilio autem Floren, Chriftus eft in ha ficiens, & incorruptibile, non definit efftia confecrata. Vide fe fub hoc facraméto,neque per hoc,quòd fup.ar. 1.3.appen. Con

Utilitas

S.Dei.

Annot.

Annot

APPENDIX.

& rectè intelligas, me

cramento Eucharistiæ.

so

necte modò Concilium hoc cum fcriptura illa, & patefiet tibi propofitum. Dominus (inquiunt) fedet; & idem Dominus eft in hostia. Quid eft ly fedet? Quiefcit? Nam federe( ut patet) dicit quietem corporalem. Ac fi ergo Beatus Marcus dixerit: Dominus nofter poft multos labores viriliter à fe in terris toleratos corporalem quietem apud Patrem affecutus eft in cœlis. Si ergo ille ipfe Dominusin hoftia confecrata eft, prout verè de co 60 Concilium fentit, oportet fateri, quòd ipfe eft immobiliter in hoc facramento. impoffibile enim eft,idem effe motum, & fimul effe quietum, fecundum idem: alioquin contradictoria de eodem verificarentur, quod nec dabile, nec intelligibile eft. Stante igitur Euangelio præmiffo, dicere, Chriftus eft in pane, & vino confecratis, eft idem, quod dicere, Chriftus eft immobiliter in hoc facramento. Primum dicit Concilium: ergo & fecundum. Hæc dicta fint, fumendo ly immobiliter fecundum locum. Quòd fi fumatur fecundum mutationem,fic etiam à Conciliis infinuatur,

IN

[blocks in formation]

AD PRIMUм ergo dicendum quòd ratio illa procedit de motu per accidens, quo ad motum noftri moventur ea, quæ in nobis funt. Aliter tamen ea, quæ per fe poffunt effe in loco, ficut corpora, & aliter ea, quæ per fe non nis, & vinum, tranfub poffunt effe in loco, ficut formæ, & ftantiatur in corpus, & fanguine Chrifti. Quia fpirituales fubftantiæ. Ad quem modum igitur re,quæ confecrapoteft reduci, quòd dicimus Chriftum ta eft, manente, femmoveri per accidens fecüdü effe, op habet per, ut ex terminis mai hoc facraméto,in quo nó é,ficut in loco. nifeftum eft, confecratio ejus durat, ideò Ad fecundum dicendum, quòd Concilium ibi fenfum hac ratione moti videntur fuiffe quidam huc de neceffitate coinponentes, quòd corpus Chrifti non re- tellexit, quòd fcilicet maneat fub hoc facramento, fi in crafti- fub illis fpeciebus facratamdiù Chriftus manet num refervetur. Contra quos Cyrillus mentalibus : quamdiù dicit: Infaniunt quidam dicentes myfti- illæ fpecies durant, & cam benedictionem ceffare à fanctificatione, confequenter, quòd, deficientibus predictis fpefi quæ ejus reliquię remanferint in diem fub- ciebus, Chriftus in fe fequentem: non enim mutatur facra- indeficiens, ut fupponitum corpus Chrifti, fed virtus benedictio-, tur ex Rom. 6. Christus nis, & vivificativa gratia jugis in eo eft: nit effe fub ipfis. Sperefurgens, &cet, defificut etiam omnes aliæ confecrationes cies ergo facramentales immobiliter manent, permanentibus re- mutari poffunt de effe bus confecratis: propter quod non ite- ad non effe, ut ad fenrantur. Veritas autem, licèt figuræ re- fub ipfis exiftens non fum patet, fed Chriftus fpondeat, tamen figura non poteft cam mutatur,fecundü Conadæquare. cilium, de effe ad non effe, licèt tunc fub illis definat effe. Quod urique eft, Chriftum in facramento altaris effe

Concilio Florent, idi

Ad tertium dicendum, quòd corpus Chrifti remanet in hoc facramento, non folùm in craftino, fed etiã in futuro, quoufque fpecies facramentales manent, immobiliter. Item à quibus ceffantibus, definit effe corpus psu infinuatur per hoc, Chrifti fub eis: non quia ab eis depen- quòd dicit, & fubftan deat, fed quia tollitur habitudo corpo- tiam panis, ac vini in ris Chrifti ad illas fpecies, per quem corpus, & fanguinem modum Deus definit effe dominus crea- ciebus panis, ac vini converti: & fub fpe. turæ definentis.

Chriftum contineri. Vide q. 75. art. 1.4.ap

pen. Patet fiquidem fapienter confiderantibus iftud Concilium his verbis denotare, quòd, &c. Perge per omnia, ut fuprà de Lateranen, dictum eft: applicando prudenter fingula ad Concilium Florentin. Item infinuatur illud ab eodem Lateranenfi, ut recitatur extrà, de cuftodia Euchariftiæ, &c. ftatuimus, & à Papa Honorio,ut recitatur extrà, de celebr. miff, c. fane, & à Concilio Guarmaciensi, ut recitatur De confecr, dift.2. cap. presbyter. Per hoc enim, quòd jubent ibi, ut facramentum Euchariftia in facrario affervetur pro neceffitate vel infirmorum, vel, &c. fubintelligendo, ut patet ibi legenti, & rectè difcurrenti, quòd fæpe per itera tam mutationem facramentum illud in facrario renovetur, ne fpecies pu trefiant, per hoc, inquam, totum innuunt manifeftè: quòd Chriftus fub illis facramenti fpeciebus remanet, quandiù illæ fpecies durant, & confequenter, quòd Chriftus fub illis eft immobiliter modo prædicto. Secundò vides: quomodò, &c.

Commentaria Cardinalis Cajetani.

Ncorp. duo facit, Primò ponit fundamentum conclufionis. Secundò ex duabus negativis conclufionibus unam deducit abfolutè refponGivam, ibi: Chrifto autem, &c.

[ocr errors]

N titulo ly mobiliter extenditur tàm ad motum, quàm ad mutationem. Dupliciter enim cùm poffit dubitari de mobilitate corporis 70 Chrifti in facramento, vel de motu locali ad motum hoftiæ, vel de mutatione, qua defineret effe in facramento, ad utrumque modum extendit se ly mobiliter.

¶ Circa doctrinam traditam in hoc articulo adverte primò, Auctorem fentire, quòd Chriftum effe fub hoc facramento eft effe quoddam reJativum, dùm dicit, per hoc ipfum, quòd dicimus, ipfum effe fub facramento, fignificatur quædam habitudo ejus ad hoc facramentum: hinc enim manifeftat, non effe idem effe Chrifti corporis in fe, & ef fe ejufdem in facramento: quod fub aliis verbis explicatur dicendo: Aliud eft effe Chrifti corpus in feipfo, & aliud eft contineri fub facramento ipfum idem Chrifti corpus in feipfo exiftens. Non difcedes ergo ab Auctoris do&rina, loquendo feorsum de converfione panis in fubftantiam corporis Chrifti, & de habitudine Chrifti ad hoc facramentum, ut fuperiùs fecimus. Nec proptereà putes explicatum effe modum, quo Chriftus eft in hoc facramento, nam explanatio hujufmodi eft per communia valdè, fcilicet per relationem, feu habitudinem, nefcitur autem res aliqua, nifi per propria cognofcatur.

[merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small]

Arguit ergo Duran, corpus Chrifti nullo modo moveri ad motum hoftiæ, nec per fe, nec per accidens: quia corpus Chrifti, & hoftia non funt Ob.1.Dur. unum fecundum fubjectum, nec fe habent,ut continens, & contentum,nec habent colligationem, vel contactum.

Et,quia corpus Chrifti exiftens in cœlo localiter fit de novo existens in hoc facramento abfque motu locali, tàm per fe, quàm per acci- ob.2. ejufdens. ergo à fortiori exiftens in hoc facramento non movetur ad mo- dem tum hoftiæ.

¶ Scotus autem putans,corpus Chrifti ad motum hoftiæ moveri qui dem per accidens, fed non nifi immediatè à Deo,probat hoc ultimum Ob. Seat. hac ratione: Quandò aliqua conjunguntur præcisè per actum voluntatis contingenter fe habentis ad illam conjunctionem: fiunum illorum fecundum fe fit mobile omninò improportionatum, & reliquum proportionatum, illud movens non eadem motione poteft movere utrumque conjun&torum. Probatur ifta ratione,& exemplo,ratio eft,quia, fi movet unum, quod eft fibi proportionatum, non proptereà movet per accidens reli

quum,

[ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][merged small][ocr errors][ocr errors]
[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors]

quum, quia reliquum non eft præfens illi moto,ficut actus potentiæ, aut
è converfo, nec fimpliciter ex aliqua alia neceffitate naturali: ficut grave
eft præfens navi, vel currui, cui innititur, & propter hoc fimul movetur
cum illo, fed eft præfens fola voluntate, quæ poteft non velle conjunctio-
nem illam, ftante tamen motione alterius.

Exemplum eft. Si angelus voluntariè faceret, fe effe præfentem lapi-
di, fi moveo lapidem, non proptereà moveo angelum, qui non eft per fe
mobilis à virtute mea: nec per accidens in propofito, quia nec forma, nec
pars eft lapidis mobilis per fe à me, unde angelus in termino motus lapi-
dis per propriam fuam actionem effet ibi, ubi eft lapis, & non per actum
meum. Et tunc fubfumitur minor. Sed corpus Chrifti eft præfens fpeciei
Notandum facramentali tantùm per actus voluntatis animæ, ergo, &c.
ad Refo.q.

Adevidentiam horum videtur mihi, quòd cum Durando nulla fit
quæftio fecundum rem, fed fortè in folis verbis: fi enim percipiatur ex u-
na parte diftinctio facta in litera de duplici effe corporis Chrifti, vel in fe,
vel in facramento, & dictum effe: quòd corpus Chrifti in fe non movetur
neque per fe, neque per accidens, & quòd fecundum effe in facramento
movetur non per fe, fed per accidens, & fi cum his fimul perfpecta fuerit
yis rationum Duran, manifeftum erit, quòd nulla eft diverfitas in fenten-
tia, quoniam ad hoc tendunt argumenta, quòd corpus Chrifti fecundum
Refol.& fenon movetur per accidens ad motum hoftiæ, quod Auctor fatetur.

ob. 1. Dur.

Sol.ob.z.

Verùm, fi quis contendat his argumentis, Chrifti corpus fecundum nullum effe moveri per accidens ad motum hoftiæ, facilè inveniet refponfionem dicendo ad primum, quòd inter corpus Chrifti, & hoftiam eft colligatio fecundum effe facramentale: & ita,quòd fe habent, ut veraciter contentum, & continens, ut patet extrà, de fum. Trinit. & fide catholica, t. firmiter.

¶Ad fecundum negatur fequela, quia ad rem antecedentis nec eft opus motu, nec concomitatur motus: fed ad motum facramenti concomitatur motus rei, quæ eft facramentum, fecundum effe facramentale, per Reft. ad accidens tamen. Scutum.

Notanda duo ad in

Ad Scotum autem directè loquentem de Chrifti corpore, ut eft in facramento, dicitur, quòd ratio aut implicat contradictoria, aut fubfumit falfum.

[ocr errors]

20

de angelo, quia præfentia angeli ad lapidem, & corporis Chrifti ad facramentum non eft formaliter per actum voluntatis. Oportet ergo intelligi, quòd conjunctio addit nexum quendam inter conjuncta, & tunc apparet, aut implicari contradictoria, puta, quòd fit nexus aliquis inter duo creata: & quòd ille nexus nullo modo conjungat illa, nifi præcisè per actu voluntatis, quod non eft intelligibile: aut minorem effe falfam, quia inter corpus Chrifti, & hoftiam eft conjunétio facramentalis, quæ licèt effectivè fit à folo Deo, in fe tamen eft conjunctiva corporis Chrifti cum hoftia naturali neceffitate facramenti. Nam ex vi facramenti per fe habetur effe facramentale corporis Chrifti in hoftia, & effe facramentale conjungit corpus Chrifti, & hoftiam: non quia volitam, fed quia in fe eft tale.

Ad exemplum autem de angelo dicitur, quòd, licèt angelus pof- Refp. ad exemplum fet fubtrahere præfentiam fuam à lapide:fi tamen illam non fubtrahit,mo- allatum à vente me lapidem, & transferente illum in domum: angelus movetur Scoto. non à fe, fed ad motum lapidis : quia angelus nunc eft, ubi est lapis,& non eft, ubi erat lapis.

Et ad excludendas fugas pone cafum, quòd angelus fecerit fe præfentem lapidi voluntate illius præfentiæ continuandæ per unam horam tantùm,&, ftante cafu,forma conditionalem: fi angelus factus præfens lapidi dormiret per tres horas, & ego moverem lapidem illum per duas horas in fine motus, angelus effet, ubi eft lapis, & non per actum angeli.ergo per motum lapidis à me. Et, quamvis hæc fufficerent ad dicta Scoti, faciliùs tamen poteft refponderi, dicendo,majorem poffe fortè habere locum, quandò utrumque conjunétorum eft per fe mobile, puta, quia ambo funt corpora, fed quoniam duorum conjunctorum alterum tantùm eft mobile fecundum fe, alterum verò nonnifi per accidens mobile eft, major nullum habet locum, quoniam non poteft de eis dici, quòd unum eft mobile improportionatum, & alterum mobile proportionatum. Sic autem invenitur in propofito, quoniam hoftia eft mobilis fecundum fe, effe autem facramentale, feu Chrifti corpus fecundum effe facramenta30 le in hoftia, non eft mobile per fe, fed folùm per accidens, ut in litera hac dicit Auctor, & communiter omnes fatentur, dùm dicunt effe quoddam effe relativum refpectus enim nonnifi per accidens poffunt moveri localiter. Et hinc apparet, quid dicendum eft ad exemplum de angelo, quoniam dùm moveo lapidem, moveo per accidens præfentiam inter lapidem, & angelum, & fimiliter dùm moveo hoftiam confecratam, moveo præfentiam inter hoftiam, & corpus Chrifti: ita, quod, translata hoftia de altari in plateam, transfertur etiam præfentia, quia corpus Chrifti de præfente in altari fit præfens in platea, abfque hoc, quòd corpus Chrifti in fe moveatur : & fimiliter angelus fieret præfens in domo, ad quam transla tus eft lapis, non quòd ipfe angelus fit motus à fe, vel à me, fed quia traní. ferendo lapidem, tranftuli præfentiam ejus in lapide.

Ad cujus intellectum adverte duo assumi à Scoto, scilicet conjunctiosellig.refp. nem inter aliqua duo, & rationem conjunctionis,f. actum voluntatis contingenter fe habentem. Et oportet, alterum duorum fequentium Scotum dicere, vel conjunctionem illam nullum nexum ponere inter conjuncta ultra actum voluntatis contingenter fe habentem, aut aliquem nexum inter illa ponere caufatum à tali actu voluntatis: non poteft dici primum, quia ipfemet Scot, ponit conjunctionem illam actu voluntatis volitam contingenter, & minor etiam effet falfa, ut patet. Et fimiliter exemplum 40

129

Inf. ar. 8.

10.ar. 1.q. 2. ad 3.

.

Ricard.4.f.d.10.9.1.4.5.
Durand 4 fent.d, 10.q.4.
SUPER QU. LXXVI.

ART. VII.

ONCL. Corpus

Chrifti fecundum

per torfu exteriori,neque ima

:

ARTICULUS SEPTIMU s.
Utrum corpus Christi, prout est in hoc facramento, poffit videri ab aliquo
oculo faltem glorificato.

D SEPTIMUM fic proceditur.
Videtur, quòd corpus Chrifti,
prout eft in hoc facramento,

co.& 4. d. modum effendi, quem poffit videri ab aliquo oculo, faltem glohabet in facramento rificato. Oculus enim nofter impeditur ar. 4. q. Euchariftiae neque fen- à vifione corporis Chrifti in hoc facra9.4. ad 3. ginatione perceptibile mento exiftentis, propter fpecies facrain expo. eft: sed folo intellectu: mentales ipfum circumvelantes: fed ocudiverfimodè tame, jux- lus glorificatus non poteft ab aliquo impediri, quin corpora quælibet videat, prout funt. ergo oculus glorificatus poteft videre corpus Chrifti, prout eft in hoc facramento.

[merged small][ocr errors][merged small]

so

60

mento, eft penitùs fu-
pernaturalis.)

ara bujus

1. MINOR. Oculus glorificatus non poteft ab aliquo impediri,quin militudinem dicitur: à nullo autem oculo corpora quælibet videcorporali corpus Chrifti potest videri, pro- at, prout funt.B. Dummodò illa corpora haut est in hoc facramento. Primò quidem, beant habitudinem ad quia corpus vifibile per fua accidentia medium circunftans immutat medium. Accidentia autem immutandum accidēticorporis Chrifti funt in hoc facramento bus propriis. §. Et nota, mediante substantia, ita fcilicet, quòd quòd de oculo glorificato corporeo femper accidentia corporis Chrifti non habent fit fermo. Tunc nihil, immediatam habitudinem neque ad hoc &c. Nam corpus Chrifacramentum, neque ad corpora, quæ in hoc facramento,non fti, fecundum quòd eft ipfum circunftant. & ideò non poffunt habet habitudinem ad immutare medium, ut fic ab aliquo cor- medium, &c. ut in tex. porali oculo videri poffint. Secundò, Ratio hujus dicta eft in quia, ficut fuprà diftum eft, corpus illic textu corpor, ideò vide Chrifti eft in hoc facramento per modú II. DE MA J. Erunt 9.ad 3 . fubftantiæ. Subftantia autem, inquan- configurata.B. Non tatum hujufmodi, non eft vifibilis oculo Puta in hoc, quòd fint men in omnibus. §. corporali, neque fubjacet alicui fenfui, fub hoc facramento. fed nec etiam imaginationi, fed foli in- Tunc nihil, &c. De tellectui, cujus objectum eft quod quid Chrifti enim oculo non "lib. 3. de eft fimile (ut putat ar- onima, traeft, ut dicitur in tertio de Anim. * gumentum) & de alio .26. tom. Et ideò, propriè loquendo, corpus oculo gloriofa, &c. ut Chrifti fecundum modum effendi, quem ha- in tex. bet in hoc facramento, neque fenfu, neque in refurrectione erunt imaginatione perceptibile eft, fed folo in- æquales Angelis, R.Nō tellectu, qui dicitur oculus fpiritualis. Per- tame ita;quod aut quiccipitur autem diverfimodè à diverfis intel- quid poteft Angelus olectibus. Quia enim modus effendi, quo fancti oculo corporali culo itellectuali,poffint Chriftus eft in hoc facramento, eft pe- aut quòd Angelus pofnitùs fupernaturalis, à fupernaturali in- fit cum fanétis habere tellectu, fcilicet, divino, fecundum fe commune hoc, fcilicet, vifibilis eft, & per confequens ab intel- quòd videat oculo corporco. §. Neque enim lectu beato vel angeli, vel hominis, qui poteft effe fimilis, ideft fecundú participatam claritatem divini eadem ratio de utrointelle&us videt ea, quæ fupernaturalia que oculo prædicto, ut patet 1. quæftio,2,ari.3. vifioné divinę effétiæ:ab intelle- corp, & articul. 4. ad funt per &tu autem hominis viatoris non poteft tertium, neque Angeconfpici, nifi per fidem, ficut & cætera lus, cùm fit omninò infupernaturalia:fed nec etiam intellectus corporcus, quæft. 50. articulo primo, poteft angelicus fecundum fua naturalia fuffi- habere vifum corporeum. Tunc nihil, &c.

in Eucharistiæ facra- 2. Prætereà. Corpora gloriofa fan-
mutare medium (cùm &torum erunt configurata corpori clari-
fint hic mediante fub- tatis Chrifti, ut dicitur Philip. 3. fed ocu-
ftantia. art. 4.) & lus Chrifti videt feipfum, prout eft in
corpus vifibile ad hoc,
ut ab oculo corporali hoc facramento. ergo pari ratione qui-
videatur, per fua acci- libet alius oculus glorificatus potcft ipfu
dentia medium immu- videre.
tat de neceffitate(ut pa-
tet.) Secunda autem
3. Prætereà. Sancti in refurrectione 70
pars, fcilicet, neque erunt æquales Angelis, ut dicitur Lucæ
imaginatione, &c. pro- 20. fed Angeli vident corpus Chrifti,
batur: Quia corpus
Chrifti eft in Euchari- prout eft in hoc facramento: quia etiam
ftiæ facraméto per mo- dæmones inveniuntur huic facramento
dum fubftantiæ (ut pa- reverentiam exhibere, & ipfum timere.
tet artic.1.) & fubftan- ergo pari ratióe oculus glorificatus pot-
ut fic, non fubia- eft Chriftum videre, prout eft in hoc
cet imaginationi; fed
folùm intellectui (ut facramento.
patet ex 3. de anima.)

[merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small]

D. 607.

Utilitas

lectuali, quo folo, ut dicitur in refponfali textu, Angeli vident Chriftum
in hoc facramento, ad oculum corporeum. Et proptereà decipitur in
intelligendo illam ma-

[ocr errors]
[ocr errors]

jorem adductam: quam cit ad hoc intuendum, unde dæmones
ideò per refponfum for- nó poffunt videre per intellectum Chri-
male gloffavimus, tan-
nifi per
quam caufam funda- ftum in hoc facramento, nifi
per fidem:
mentalem, fi non glof- cui non voluntariè affentiunt, fed ad
faretur, totius erroris eam evidentia fignorum d convincuntur,
in argumento. Cæte-
rùm, quia refponfalis prout dicitur Jacobi fecundo: Quòd de-
textus, fi conferatur ad mones credunt, & contremifcunt.
minorem argumenti AD PRIMUM ergo dicendum,
concedit illam, ut patet quòd oculus nofter corporeus per fpe-
cics facramentales impeditur à vifione
corporis Chrifti fub eis existentis, non
folùm per modum tegumenti, ficut im-
pedimur videre id, quod eft velatum
quocunque corporali velamine : fed quia
corpus Chrifti non habet habitudinem
ad medium, quod circumftat hoc facra-

utrumque locum confideranti, ideò, ne erres, ideft, ne illos Angelos per fuas vires naibi putes, recurre ad textum corpo. circa

turales videre Chriftum

finem.

APPENDIX.

Pro ESX articulo habes mentum mediantibus propriis acciden

Dei.

Notandum circa rat.

10

zo

per rationem oftendas, meritò effe infinuatum à fcripturis: quòd Chri-
tus, prout eft in facramento altaris, non poteft videri à quolibet oculo,
etiam glorificato. Ut per hoc, quod dicitur Ifa. 33. Regem, &c. fecun-
dum quòd cum applicatione difcurfiva ponitur in argumento contrario
Item per hoc, quod dicitur Ifa. 45. Verè tu es Deus abfconditus, Deus Ifrael
falvator. Item Apoc. 2. Vincenti dabo manna abfconditum. Item Pf. 30.
Quam magna multitudo dulcedinis tuæ, Domine, quam abfcondifti ti- 30
mentibus te? Item Ifa. 64. Oculus non vidit, Deus, abfque te, quæ pra-
parafii diligentibus te. Ex his enim, & hujufmodi fcripturarum dictis in-

I

[blocks in formation]

¶ Ad fecundum dicendum, quòd Ecclefiæ dicitur fpeciaoculus corporalis Chrifti videt feipfum liffimè facramétü fidei, fub facramento exiftentem: non tamen ut habet sactus Doctor poteft videre ipfum modum effendi, quo poteft videre ipfum modum effendi, quo i canone Miffæ vocatur in opuf.59.c. 1. Unde & eft fub facramento, quod pertinet ad fo myfterium fidei,i. fecrelum intellectum : nec tamen eft fimile de tum facratiffimum foli alio oculo gloriofo : quia etiam ipfe fidei manifeftú, ut ibid. oculus Chrifti eft fub hoc facramento, ftus ergo eft verè in faab cod.exponitur.Chriin quo non conformatur ei alius oculus craméto fidei pro falute gloriofus.

¶ Ad tertium dicendum, quòd Angelus bonus, vel malus non poteft aliquid videre oculo corporeo, fed folùm oculo intellectuali. unde non eft fimilis ratio, ut ex dictis patet.

fidelium abfconditus :

quia ipfe, fecundu modu effendi ibi, eft foli fidei manifeftus, Excipitur tame Deus ab Ifa. 64. ut fuprà adducebatur: & confequenter excipiuntur etiã claritate vifionis Dei à Deo actualiter in

patria participantes. Vide mox, Chriftum effe manna figuratum, fed abfconditum, ut dicit Apocal. modo prædicto; vincentibus principaliter dadum, Chriftum quoque effe illam maximam dulcedinem, quam Chriftus ipfe in tali facramento præparavit, cujus dulcedinis quantitatem fignificat effe immenfam admiratio Pfalmiftæ dicentis: Quam magna Hanc dulcedinem,i. feipfum Chriftum, Chriftus abfcondit ita: ut oculus, etiam glorificatus, non videat, abfq; &c. Excipe tu fidei oculum, Dei, &c. ut fuprà. Secundo vides: quomodò ex iis benè penfatis, & applicatis doctrina hæc Angelica viciffim declaretur, atque confirmetur.

Commentaria Cardinalis Cajetani.

Ncorpore duo facit. Primò,pofita diftinctione oculi in corporalem, & intellectualem, negativam affert conclufionem de corporali, eamque probat dupliciter. Secundò repetit camdem conclufionem, concludendo negativè etiam de imaginatione, fimulque refpondet affirmativè de oculo fpirituali, fed diverfimodè juxta intellectuum diverfitatem, ibi: Et ideò, &c.

I

N corpore art. multa occurrunt notanda, & dubitanda. In primis circa rationes conclufionis prima, fcilicet, corpus Chrifti fecundum esse, concl. 1. quod habet in facramento, non est vifibile oculo corporali', advertendum 40 eft, quòd, licet Scot. in ult, quæft. dift. 10.4. fent. impugnet multas rationes, quæ afferuntur pro hac conclufione: quia tamen neutram iftarum, quæ in litera afferuntur, improbat, immò potiùs utraque quodammodò utitur, & fecunda quidem fe tenente ex parte vifibilis, ut terminus eft vifionis, exprefsè utitur, prima quoque confiderante vifibile, inquantum caufa eft vifionis,quodammodò utitur, ideò extraneum à præfentis operis propofito duxi defendere rationes alias, quæ hic non ponuntur.

[blocks in formation]

per confequens novit naturaliter fe effe in euchariftia, & ita naturaliter poteft noffe exiftentiam corporis fui ibi, quæ eft fibi ratio, quòd fit in facramento.

*in corp

¶ Quintò. Exiftentia talis non eft excellentius cognofcibile, quàm exiftens, cujus eft exiftentia: fed Chriftus eft naturaliter cognofcibilis à tali . 5. intellectu creato. ergo & quælibet ejus exiftentia. Probatur major, quia non poteft aliquis modus improportionaliter excedere illud, cujus eft modus.

Sextò. Beatus naturaliter videt in alio beato actum beatificum, &
Ob.6.
tamen illa beatitudo non eft minùs fupernaturalis, quàm exiftentia corpo-
ris Chrifti in euchariftia. Antecedens probatur, quia substantia ipfius bea-
ti cft excellentius cognofcibile, quàm ejus beatitudo.

¶ Num intellectus beatus actu beatifico videat corpus Christi
in facramento.

¶ in fecunda ratione adverte diligenter terminos, ut non fluctus, quafi contra tertium verò idem arguit, intendens, quòd intellectus bea

contrar in Auctoris doctrina inveniens, dùm alibi dicit cum Averr. fubftantiam particularem percipi à cogitativa: hic verò dicit, folo intellectu fubftantiam cognofci. Nec loquitur de fubftantia in communi, fed de fubftantia fingulari, quia loquitur de corpore Chrifti, ut eft in hoc facramento: conftat autem, corpus Chrifti ele quoddam fingulare, & modum effendi in hoc facramento effe rem fingularem, utrumque fiquidem eft verum, illud quidem de fubftantia individuali, fecundum materiam fignatam quantitate: hoc autem de fubftantia individuali, ut habet modum effendi puræ fubftantiæ, ideft fubftantiæ, inquantum fubftantiæ, ut patet ex fuperius declaratis de modo fubftantiæ. Et proptereà hìc dicit:Substantia autem,in quantum hujufmodi, fubjacet folùm intellectui, &c.

so

¶ Circa fecundam partem hujus articul, in qua agitur de vifione intelcir..2.par- lectuali, adverte, dici quatuor, primum, quòd corpus Chrifti fecundum tem cor effe in hoc facramento, non videtur ab intellectu viatoris hominis: fecun- 60 bujus art. dum, quòd nec etiam ab intellectu angelico naturaliter: tertium, quòd videtur ab intellectu beato angeli, vel hominis per vifionem divinæ effenquartum, quòd eft omnium fupradictorum ratio; quia ifte modus cffendi eft penitus fupernaturalis, ac per hoc fecundum fe intelligibilis eft à fupernaturali intellectu, fcilicet divino.

tiæ:

Num intellectus aliquis creatus exiftentiam corporis Chrifti in Eu-
chariftia videre poffit.

COntra tria autem horum Scot, arguit in 4. fent diftin. 10. q.8.& primo contra fecundum intendens, quòd tàm intellectus angelicus,quàm animæ feparatæ, quam etiam hominis beati poteft naturaliter videre exiftentiam corporis Chrifti in euchariftia. Primò, quia intellectus fe habens ad intelligibilia, ficut ipfa funt in fe intelligibilia, intelligit priùs fubftandiftum in tiam, quam quemcunque modum ejus, ergo nullus modus, fub quo est apart.cor. fubftantia, poteft impedire intellectionem fubftantiæ à tali intellectu, qui non dependet in intelligendo à sensibilibus.

[blocks in formation]

Efum.

tus nullo modo per actum beatificum videt corpus Chrifti in cucha- Ob.Scot.co riftia. Beatus non diftinguitur à non beato, nifi videndo objectum bea- tra 1, 41tificum, ut fic, & ea, quæ includuntur in co, ut fic: fed corpus Chrifti cfle in euchariftia, non eft objectum beatificum, ut patet, nec inclufum in objecto beatifico, quod probatur, quia æquè effentialiter pertinet ad objectun, beatificum includere in ratione objecti unam rem, vel veritatem unius facramenti, ficut alterius, ficut æquè pertinet ad veritatem fidei credere veritatem unius articuli, ficut alterius: fed in objecto beatifico non clauditur, gratiam infundi tali baptizato, aut fufcipienti facramentum pœnitentiæ. ergo, &c.

contra 4.

¶ Contra quarium, rationem fcilicet, qua modus effendi eft penitùs fupernaturalis, arguit ibidem Scot. quia naturale, & fupernaturale non Ob ejuflem diftinguunt ens in fe, fed tantùm in comparatione ad agens, & propter- di&um. cà, licet res aliqua fupernaturaliter fiat, poftquam facta eft, naturaliter cognofcitur.

Et confirmatur affumptum, quia fupernaturale, & naturale poffunt confir. 1. fe habere, ficut imperfectum, & perfectius, puta accidens, & fubftantia. Et confirmatur rursùs fubjunctum, quia fides, fpes, & charitas funt habitus fupernaturales, & tamen angeli naturaliter cognofcunt eos, fe- Confirm, 2. cundum illos, qui ponunt in angelo naturaliter rationes cognofcendi omnes fpecies entium.

Notandum

Ad evidentiam horum prælibandum eft, quòd parva diftantia in principio magna valdè apparet in principiatis. Et hinc eft, quòd ex diverfa opinione circa modum intelligendi tot quæftiones emanant. Opinantes ad refol.2. fiquidem, intellectum non alligatum phantafmati intelligere per motio- & Ob nem ab ipfis rebus, quæ intelligi dicuntur, confequenter opinantur, intellectus abitractos intueri res præfentes, ficut nos videmus corporaliter colores præfentes. Tenentes autem cum Peripateticis, & Philofophis, intellectus abstractos moveri tantùm à feipfis, feu fuis fubftantiis,vel etia à fuperioribus eorum,& non ab aliquo inferiori,confequenter ponunt, intellectus abstractos cognofcere, quicquid cognofcunt, naturaliter: aut per fubstantiam propriam folam, quod nos credimus in folo Deo verificari, aut per fubftantiam perfectam fpeciebus intelligibilibus inditis, aut etiam, ut quibufdam placuit, per fubftantiam fuperiorem, & per confequens intellectus abftracti cognitio naturalis non fe poteft extendere, nifi ad ea, 80 quæ naturaliter relucent in his, quæ funt apud intellectum abstractum. Et, quoniam hæc non funt, nifi pertinentia ad naturalem ordinem univerfi, quoniam folæ res pertinentes ad opera fex dierum, fuerunt produ&tæ à Deo in mentibus angelicis, & in rerum natura, quandò vidit Deus cuncta, quæ fecerat, & erant valde bona, quæcunque non ad naturæ, fed gratiæ ordinem per fe fpectant, eximuntur à naturali cognitione angelorum fecundum hanc viam, fecundum quam etiam naturale, & fuperna turale funt, & differentia entis, & differentiæ modi faciendi: nam oculi dati coco nato, & vinum factum in nuptiis differebant ab aliis oculis, & vinis, fecundum naturale, & fupernaturale quo ad modum fiendi tantùm:

fed

[ocr errors][ocr errors]

Refol. 9 Gob.1. Lunira dict.

Sol.ob.z.

2.

fed charitas, & incarnatio Chrifti, & Chriftum effe fub facramento, & lu-
men gloriæ, & fimilia differunt à virtutibus naturalibus, & aliis, quæ en-
tia naturalia vocamus, penes fupernaturale, & naturale, quantum ad i-
pfa entia:funt enim hæc ex fuo genere fupernaturalia entia,quia nulli pos-
funt enti efse, aut fieri connaturalia, ut alibi declaravimus.

His prælibatis, ad primum Scoti dicitur, falfam efse minorem, f, intel-
lectum abftractum habere fe ad omne intelligibile, fecundum ordinem
intelligibilitatis: hoc,n, pater efse falfum: tum, quia non fic fe habet ad
primum intelligibile, quod eft Deus: tùm, quia quilibet intellectus abftra- 19
&tus intelligit, & quod eft fupra fe, & quod eft infra fe per modum fui:dici-
tur nihilominus, quòd, licèt intellectus abftractus videat corpus Chrifti,
non proptereà fequitur, ergo videt ejus modum efsendi in facramento. Et
hoc, non quia ifte modus efsendi eft excellentioris cognofcibilitatis in se:
fed quia eft cognofcibile alterius ordinis, fcilicet fupernaturalis, & propter
hoc eft extra totum ordine rerum præfentium cognitionibus naturalibus.

Et hinc patet refponfio ad fecundum ; qua falfum eft, totum ens crea-
tum effe objectum proportionatum tali intellectui. Et intuitivè quidem,
quia quædam,f.fupernaturalia, funt de ordine non præfentium cognitio-
ni naturali. Abstractive verò, quia incarnationis myfterium latet, quo-
ad perfectam quidditativam cognitione, omnis intellectus creati cognitio- 20
nem naturalem: quia illius nulla indita fpecies eft repræfentativa perfe-
&è. Et idem videtur de effe corporis Chrifti in facramento. Supponit igi-
tur argumentum hoc falfum, fcilicet, modum effendi in facramento præ-
fentem quandoque effe naturali cognitioni intellectus abstracti.

Ad tertium dicitur, negando eadem, vel fimili ratione poffe cognoSol,ob.3. fci præfentiam corporis Chrifti. Et ad fubjunctam probationem iterùm dicitur, quòd modus accidentalis, non quatenus accidentalis, fed, quatenùs eft alterius ordinis, impedit fe intueri ab intellectu, cui ordo ille non eft præfens, qualis eft intellectus angelicus naturaliter.

Ad quartum de anima Chrifti dupliciter dici poteft. Primò, excipienSol.ob.4. do Chrifti anima ea ratione, quia ad ipfum fpectat, quamvis concomitanter, talis modus efsendi, ita, quod, ficut dicimus cogitationes cordis mei latere naturalem cognitionem angelorum, manifeftas tamen efse animæ meæ, quia ad ipfam fpectant, & per hoc fibi fiunt præfentes, quæ non funt præfentes angelis, fic in propofito modus ifte efsendi eft prælens naturali cognitioni animæ Chrifti per hoc,quòd ad ipfum fpectat: neque eft fimile de aliis intellectibus, ut patet. fecundò dicitur, negando, animam Chrifti cognitione naturali intueri modum, quo corpus Chrifti eft in hoc facramento, ficut cognitione naturali non intuetur myfterium incarnationis: unde Auctor dicit hic, quòd, quia modus efsendi in hoc facramento eft penitùs fupernaturalis, non nifi à fupernaturali intelle&tu, vel ipfius participatione, eft in fe intelligibilis. Et hæc refponfio folidior vis detur.

Ad quintum jam patet ex dictis, quòd non ratione excellentiæ, fed SoLob. ratione abfentiæ, feu non præfentiæ, exiftentia in facramento latet, & tamen corpus Chrifti pater,'

Sol.ob.6,

455

2.6 1. Et

[ocr errors]

Adfextum negatur afsumptum, f. actum beatificum unius beati vi

Sotus 4. fentent, dift.11.

quæft. 2. artic. S.

SUPER QU. LXXVI,

ART. VIII,

ONCL. 1.Quandò

talis apparitio có

[ocr errors][ocr errors]

ARTICULUS

[blocks in formation]

Ad objecta contra yifionem hujus facramenti per actum beatificum ob.cotra 3.
refpondendo diftinguitur, quòd de actu beatifico pofsumus dupliciter lo- diet.
qui, vel præcisè fecundum necefsaria ad beatitudinem, & fic procul du-
bio verum eft, per actum beatificum non videri Chrifti corpus in facra-
mento, nec myfterium incarnationis, immò, nec aliquid, quod fcit Deus
fcientia yifionis, ut patet ex eo, quòd, fi unum tantùm intellectum Deus
creafset, & ille videret Deum, efset procul dubio bearus, & nihil horu fci-
ret, quæ ad fcientiam vifionis fpectant: quia nihil horum fuifset, efset, auc
futurum efset, vel de actu beatifico loquimur, fecundum quòd de facto
divina largitas illum ditavit, feu extendit, & fic vifio beata extendit se ad
multa alia, quæ non funt fimpliciter necefsaria cognitu ad beatitudinem,
inter quæ opinamur efse myfterium incarnationis, & euchariftiae, ea ratio-
ne, quia funt difficillima inter omnia creata credenda, ac per hoc à men-
tibus fidelium valdè defiderata, ut videantur: beatitudo autem fatiativa
eft fidelium, ut fidelium defideriorum tàm arduorum, Et Scotus quidem
in primo fenfu loqui videtur, & non in fecundo: quoniam ratio fua in pri
mo tantùm fenfu militat, & pluries repetit neceffitatem ad beatitudinem.
unde non oportet aliter refpondere,

Ad objecta demùm de fupernaturalitate, refpondetur dicendo, Sol.ob.con-
quòd naturale, & fupernaturale funt differentiæ quandoque folùm fecun- traş diƐtã,
dum refpectum ad agens, quandoque verò funt differentiæ entis. Et pro-
ptereà falfum eft, quodcunque ens,poftquam factum eft, efse naturale; de
aliquo enim eft verum, & de aliquo non, ut fuprà diximus.

Refp.ad 1.

Et ad confirmationem de differentia imperfecti, & perfectioris, dici-
tur, quòd eft impertinens: quoniam non eit quæftio de perfectione, vel confir.
imperfectione, fed de naturalitate, vel fupernaturalitate. Pofset tamen di-
ci, quòd qualitates fupernaturales funt perfectioris ordinis, quàm totus
ordo naturalium: quia funt ordinis divini, ut charitas, & lumen gloriæ
teftantur.

Ad ultimam confirmationem dicitur, quòd angelis non funt in lite Refp. ada.
fpecies omnium fpecierum, fed earum tantum, que ad naturalem ordi-
nem univerfi fpectant : & proptereà fidem, fpem, & charitatem non per
naturale cognitione in proprio genere noverunt, nifi habentes illas in fc-
ipfis, utpote ad eos fpectantes.

In refponfione ad fecundum intellige differentiam inter oculum cor-
poralem Chrifti, & corporalem oculum aliorum fanctorum non refpe Annut.
tu vifibilis per fe ( quoniam in corpore articuli jam dictum erat, modum
efsendi Chrifti corporis in hoc facramento efse invifibilem, foloque intel-
lectu intuibilem) fed refpectu vifibilis per accidens :i ta, qòd Chriftus di-
citur oculo corporali videre feipsu fub hoc facraméto:quia fic feipsi videt,
ut ftatim intellectu videat fuum efsendi modum in facramento: ficut
poft refurrectionem dicemur videre Deum corporalibus oculis, ut in q. 12,
1. partis Auctor declaravit,

OCT A V U S.

Utrum,quandò in hoc facramento apparet miraculofè caro, vel puer,
fit ibi verè corpus Chrifti,

DOCTAVUM fic proce-
ditur. Videtur, quòd, qua- 5o

dò in hoc facramen to mi4.d.10 4.3. tingit folùm ex parte raculofè apparet caro, vel 4.2. ad. 3. videntium ( quòd fcilibar.4; cet corum oculi divipuer, non fit ibi verè corop.58.cap. nitùs immutantur tali pus Chrifti. Corpus enim Chrifti defiimmutatione, ac fi ex nit effe fub hoc facramento, quandò prefsè viderent exteriùs definunt effe fpecies facramentales, ut carnem,vel fanguinem, dictum est: fed, quandò apparet ca ro, ar.s.ad 3. vel puerum; nulla immutatione facta ex parvel puer, definunt effe fpecies facramente facramenti) tunc no tales. ergo non eft ibi verè corpus definit efse Chriftus in Chrifti.

[ocr errors][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

¶ CONCL. 2. Qua- quòd non eft ibi Chriftus fub fpecie pro-
dò talis apparitio cōtin-
git non folùm ex parte pria, quia in hoc facramento totus Chri-
videntium, fed etiam ftus continetur, qui permanet integer in 70
aliqualiter ex parte rei forma, qua afcendit in cœlum: cùm ta-
(ita fcilicet, quod, ma- men id, quod miraculosè apparet in hoc
nentibus dimenfioni-
bus, quæ priùs erant, facraméto, quandoque videatur,ut quæ-
fiat miraculosè quæda dam parva caro, quandoque autem, ut
accidentia, puta figu- parvus puer, manifeftum eft etiam.
ram, colorem, aliaque quod non eft ibi fub fpecie facramenti,
hujufmodi, ut videatur quæ eft fpecies panis, vel vini. ergo vi-
caro, vel fanguis, vel detur, quòd corpus Chrifti nullo modo
puer) tunc remanet ve-
fit ibi.
rè corpus Chrifti in fa-
cramento Euchariftiæ.

immutatio circa alia

་ 3. Prætereà. Corpus Chrifti incipit PROB. Quia pa- effe in hoc facramento per confecratiotet ex terminis ; ex hoc nem, & converfionem, ut fuprà dictum* fcilicet, quòd remanere dicuntur dimentio eft : fed caro, & fanguis miraculosè apnes, quæ funt funda parens non funt confecrata, nec conaliorum acci- verfa in verum corpus, & fanguinem dentium, 4. 77. ar. 2. Chrifti. non ergo fub his fpeciebus eft do definunt effe fpecies corpus, vel fanguis Chrifti. facramentales. B. Vel SED CONTRA eft, quòd, tali ap

[blocks in formation]
[ocr errors]

paritione facta, cadem reverentia exhibetur ei, quod apparet, quæ etiam primò exhibebatur: quod quidé non fieret, fi verè non effet ibi Chriftus,cui reverentiam latriæ exhibemus. ergo, etiam tali apparitione facta, Chriftus eft fub hoc facramento.

fi

ritione, neutru iftorum cötingit: quoniä, si fiat fecundum conclufione articuli primam,fpecies facramentales totaliter

in feipfis remanent, fi verò apparitio fiat fecu fpecies facramentales dù conclufioné fecada, remanet fecundum id, quod eft principale in cis, ideft fecundum dimenfiones priores, quæ sut fundamentŭ aliaru fpecieru, ideft aliorum

RESPONDEO dicendum, quòd
dupliciter contingit talis apparitio, qua accidentium.
quandoque in hoc facramento miraculo- 11 DE MAJORI. Vel
fub fpecie facramenti.
fè videtur caro, aut fanguis, aut etiam R.ideft fub facramenta-
aliquis puer : quandoque enim hoc con- libus dimefionibus fal-
tingit ex parte videntium, quorum ocu- te. S. Tunc nihil, &c.
li immutantur tali immutatione, ac Nam, data etiã appari-
tione juxta fecundă cō-
expreffè viderent exteriùs carnem, vel clufione, dimenfiones
fanguinem, vel puerum, nulla tamen facramentales falte re-
immutatione facta ex parte facramenti, manet:quonia tunc fpe-
cies illa miraculofa,pu-
& hoc quidem videtur contingere, quan- ta carnis, fanguinis,vel
dò uni videtur fub fpecie carnis, vel pue- pueri divinitùs forma-
ri, aliis tamen videtur, ficut & priùs fub tur in ipfis dimenfioni-
bus facramétalibus, que
fpecie panis, vel quandò eidem ad hora ibi priùs erant, Confe-
videtur fub fpecie carnis, vel pueri, & quéter ergo remanent
poftmodùm fub fpecie panis; nec hoc ta- fpecies facramétales in
me pertinet ad aliquam deceptionem,fic- fuo principali(ut decla-
ut accidit in magorum præftigiis: quia quòd talis fpecies mira-
ratur in ad primu) etiã
talis fpecies divinitùs formatur in oculo culosè fiat circa alia ac-
ad aliquam veritatem figurandam, ad cidétia, prout declarat
hoc fcilicet, quòd manifeftetur verè cor- conclufio fecunda, & fic
veru eft, quòd etiã tunc
pus Chrifti effe fub hoc facramento,fic- corpus Chrifti integrú,

4.

ut etiá Chriftus abfque deceptione ap- artic. 4. remanet fub
paruit difcipulis euntibus in Emmaus: fpecie facramenti.
dicit enim Auguftinus * in libr. de Qua- confecrationem, & co- non procul
Ill.DE MAJORI.Per "lib.1.c.ul.
ftio. Euangeli. quòd, cùm fictio noftra verfionem. B. Subftan- à prin, to.
refertur ad aliquam fignificationem, non eft tie panis & vini fub
mendacium, fed aliqua figura veritatis, &, exiftentis.§.Tunc nihil,
propriis dimenfionibus
90 quia per hunc modum nulla immutatio &c. Patet .n. quòd ad
fit ex parte facramenti, manifeftum eft, hoc,quòd corpus, &
fanguis Chrifti fit in

hoc facramento,ftante etiam tali apparitione,no requiritur, quòd caro illa,

[ocr errors]
« VorigeDoorgaan »