Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub
[ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors][merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors]

Annot,

Commentaria Cardinalis Cajetani.

TN corp, duo, Primò conclufio affirmativè refponfiva quæfito. Secundò

cjus probationes.

Nhoc art, & reliquis ejufdem 75.q. duo folùm notanda occurrunt. Primum eft in artic. 6. ad primum, quòd forma panis eft forma fubftantia lis, fpecie differens à pafta fecundum Auctorem,dùm dicit, quòd ars producit formam fubftantialem panis virtute ignis decoquentis materiam ex farina, & aqua confectam,

Perfuadetur autem fic effe: quia ex fide tenemus converfionem solius fubftantia panis in fubftantiam corporis Chrifti: fi enim forma panis effet accidens, non per fe, fed per aliud, fcilicet fubjectum, converteretur panis in corpus Chrifti. Et rursùs nihil prohiberet, facta confecratione,re manere formam panis cum cæteris accidentibus remanentibus, quod conftat effe falfum.

[ocr errors]

Num forma panis convertatur in animam Chrifti, fecundum quòd
dat effe corporeum.
Quest'o.
TN refponfione ad fecundum ejufdem 6.artic.occurrit fecundum, quod eft
Do.t. Scuf,
ex Scoto in 4. fent dift. 11.9.3, contra hanc literam ponentem, formam
panis converti in animam Chrifti, fecundum quòd dat effe corporeum.
Arguitque dupliciter, fi hoftia confecrata à Chrifto in cœna fuifset tri-
duo mortis fervata, permanfiffet cadem res primò contenta fub hoftia:
ergo permanfifset eadem forma corporis Chrifti conftituens illud corpus:
fed anima Chrifti non permanfit in conftituendo corpus illud: quia fuit fe-
parata à corpore, ergo converfio non fuit facta in animam Chrifti. O- 29
mnia funt clara. Et prima confequentia patet ex eo, quòd res primò con-
tenta eft corpus Chrifti.

[ocr errors][merged small][merged small]

Inf.q.77.a. 1.6.cor.

Præt. Converfio realis debet fieri in rem realem, ut realem: fed ani-
ma intellectiva, ut dat efse corporeum diftinguendo contra efse anima-
tum, non eft quid reale,ut reale, fed potiùs, ut ratio, ficut commune non
eft aliquid præter fingularia, ergo ifta converfio non eft in animam Chri-
fti fub tali ratione,

Ad hoc dicitur,quòd,quia corpus Chrifti unum,& idem eft, quod con-
tinetur fub hoftia, & quod eft fecundum fe,eadem eft fententia de identita-
te corporis Chrifti in rerum natura, & in facramento: non enim oporter
magis fervare identitatem corporis Chrifti in facramento, quàm in re- 39
rum natura. Et proptereà dicitur ad afsumptam conditionalem, quòd res
primò contenta fuifset in illo triduo eadem triplici identitate numerali,
fcilicet hypoftafis, efse actualis existentiæ,& materiæ, & fuifset non eadem
formaliter, ficut in rerum natura corpus Chrifti in illo triduo erat idem
numero, hypoftafi, exiftentia, & materia, non autem forma, quia forma
cadaveris genita in morte Chrifti dabat tunc efse corporeum. Et hoc eft
philofophiæ confentaneum: immò fecundum illius principia necefsarium:
quia corruptio unius eft generatio alterius: nec minùs exercitatis in philo
fophia abfurdum videatur ponere formam cadaveris in corpore Christi :
ficut nec abfurdum eis videri debet, quòd oculi Chrifti mortui non erant
oculi, nifi æquivocè, & fic de aliis membris fimilibus; non dedecent

[blocks in formation]

4.dif., confecratione in facra

q.1.4.1.q. mento Euchariftia.

fiquidem hæc Salvatorem noftrum apud penetrantes, quòd dignatus eft. etiam mori, & ufque ad refurrectionem fuam pœnalitatibus finem non imponere, ut feparatio animæ à corpore evidenter teftatur, durans ufque ad dictam refurrectionem,

[ocr errors]

Et, fi contra hanc refponfionem objiciatur ex eodem Scoto in 7.9. ob. contra Affertur dift. 10, quòd fequeretur fub hoftia fervata illo triduo non efse corpus refol. dara, Chrifti, quia non contenta fuifset fub hoftia materia fola, quoniam mate- & Solviria continetur fub facramento, ut pars totius, hoc eft, corporis, materia autem fola non eft pars corporis, nec materia cum anima Chrifti, quia erat feparata abilla, nec materia fub nova forma: quia fequerentur duo contradictoria, feilices, quòd materia haberet fimul novam formam, & non haberet illam, nam in efse naturæ haberet illam, & in facramento non haberet illam refpondendum eft, quòd fuifset in illo triduo materia cum forma nova fub facramento: ita, quòd, quia fecundum veritatem,præfuppofita unitate formæ in compofito,corpus Chrifti in illo triduo conftituebatur per novam formam, ideò in facramento continebatur corpus per novam formam conftitutum,

·que addu

Et, fi inftetur, quòd in illam formam numquam facta eft conver- Tollitur fio, refpondetur, quòd fufficit fuifse factam converfionem in corpus Chri- inftantia fti remanens femper idem numero, per quamcumque formam conftitua ipoffe: tur, quia femper remanet non folùm eadem materia, fed eadem hypoftafis, &, quod plus eft, idem esse: nam nova forma non dedit novum efse, ficut nec conftituit novam hypoftafim. Et ifta, licèt fint mirabilia, funt tamen vera fingulariter in Chrifto, & proptereà corpus Chrifti in triduo propter diverfitatem formæ non nifi fecundum quid efficitur aliud: fimpliciter enim, & abfolutè loquendo, remanet, & eft femper idem numero. Videtur tamen, quòd nova illa forma, ficur adventitiè pertinet ad corpus Chrifti in fupplementum feparatæ ad tempus propriæ animæ,ita potiùs concomitanter,quàm ex vi facramenti, nova illa forma contenta fuifset fub fervata tunc hoftia.

Ad fecundum dicitur, concedendo, quòd terminus converfionis eft quid reale,ut reale,& proptereà negatur, animam dantem efse corporeum, ut fic,efse rationem aut minimam aliquam diminutionem realitatis fonare. Licet enim diftinctio ipfius dantis efse corporeum á feipfa dante cffe animatum, fit ratio,feu rationis ens: ipfa tamen tàm dans efse corpo. reum, ut fic, quàm dans efse animarum, ut fic, non minùs eft realis, ut realis, quàm, fi diftingueretur à feipfa realiter: diftinétio enim, vel indiftin&tio hujufmodi per accidens fe habent ad realitatem ipfius dantis hoc, & dantis illud,

Sol.ob. a,

Et tu novitie fcito, non referre ad fidei doctrinam, fed ad philofo- Annos. phicas opiniones, fic, vel aliter fentire de identitate formali corporis Chrifti in triduo: tenentes enim unam tantùm formam substantialem in compofito, de quorum numero eft Auctor, confequenter dicunt fic: opinantes autem efse plures formas fubftantiales in propofito, aliter di

cerent.

ARTICULUS SEX TU S.
Utrum, falta confecratione, remaneat in hoc facramento forma sub-
Stantialis panis.

RAD SEXTUM fic proceditur.

Videtur, quòd, facta confecratione,remaneat in hoc 49 facramento forma fubftantialis panis: dictum eft e3.04.12. ¶ PROB. Quia, fi nim, * quòd, facta confecratione, re4.1.4.3.q. forma ipfa fubftantialis manent accidentia: fed, cùm panis fit ibi remaneret,fequeren- quoddam artificiale, etiam forma ejus lec. 4. fi. tur tria inconvenientia, eft accidens. ergo remanet,facta confe*Ar.prec, ut de fingulis distinctè cratione.

3.cor. 1.Cor.11.

[ocr errors]

declaratur in tex.

I. DE MINORI, EL- 2. Præt. Forma corporis Chrifti eft iam forma ejus eft ac- anima, dicitur enim in fecundo de cidens. B. Negatur. S. * Lia.tex. Nihil enim prohibet, anima, quòd anima eft actus corporis 4.66.30.3. arte fieri aliquid, cujus phyfici, potentia vitam habentis: fed non farma non, &c. ut in poteft dici, quòd forma substantialis tex. Ex quo dic: quòd Magi Pharaonis fic fe panis convertatur in animam cerunt ferpentes per ar videtur, quòd remaneat,facta confecra

[ocr errors]

tem magicam.

11.

tione.

[ocr errors]

ergo

DE MINORI. In
3. Præt. Propria operatio rei fequi
anima. Refpondeo, Se-
cundum quòd dat effe tur formam fubftantialem ejus: fed il-
animatum tali anima, lud, quod remanet in hoc facramento
§. De qua fcilicet loqui nutrit, & omnem operationem facit
tur major argumenti,
Tunc nihil, &c. Suf- quam faceret panis exiftens. ergo for
ma fubftantialis panis remanet in
ficit enim, quòd con-
vertatur in animam, hoc facramento,facta confecratione .
ideft in formam corpo
SEDCONTRA. Forma fubftan-

ris, fecundum quòd i- tialis panis eft de fubftantia panis: fed
pfa dat effe corporeum.
Et hoc eft converti non fubftantia panis convertitur in cor-
tantum in materiam pus Chrifti, ficut dictum eft.
* er-
corporis Chrifti fed
etiam in corpus Chri- go forma fubftantialis panis non ma-

[blocks in formation]
[ocr errors]
[ocr errors][merged small]

tia panis, fed etiam forma substantia
lis ejus.

[merged small][ocr errors]

in text. Ex quo dic:
quòd illa argumenti
major loquebatur natu-
raliter, ideft de fequela
naturali abfq; miracu-
lo; & ideò contra arti-
culi propofitum nihil

faciebat. Vide q.18.ars.
3.4.5.6,

continetur non tantùm

cis multis annotavi

¶ Sed hoc effe non poteft. Primò quidem, quia, fi forma fubftantialis panis remaneret, nihil de pane conver- APPENDIX. teretur in corpus Chrifti, nifi fola ma- EX articulo habes Utilitas primò: quomodò pro Eccl. teria, & ita fequeretur, quòd non con- per rationem interimas S. Dei. verteretur in corpus Chrifti totum, fed hærefes prænarratas in in ejus materiam, quod repugnat for- articul. 2. appen. In mæ facramenti, qua dicitur hoc est fubftantia enim panis corpus meum. Secundò, quia, fi forma materia panis, fed & fubftantialis panis remaneret, aut re- forma fubftantialis ejus, maneret in materia, aut à materia fepa- Verùm (ut aliàs pro lorata. Primum autem effe non poteft, mus) ideò S. Doctor aquia, fi remaneret in materia panis liquos articulos, jam virtualiter in aliis tratunc tota fubftantia panis remaneret &tatos, ac determinaquod eft contra prædicta. * In alia autos, noviter pofteà in tem materia remanere non poffet: quia fpeciali mover propter propria forma non eft, nifi in propria fpeciales de illis aliomateria;fi autem remaneret à materia fe- rum opiniones, vel difparata, jam effet forma intelligibilis atu, & etiam intelligens, nam omnes forme à materia feparatæ funt tales. Tertiò effet inconveniens huic facramento: nam accidentia panis in hoc facramento remanent,ut fub eis videatur cor- fe 13.cap.4.&cano, 2. pus Chrifti: non autem fub propria fpecie, ficut fupradictum eft .* Et ideò dicendum eft, quòd forma fubStantialis panis non remanet .

[ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small]

poffet effe facta: fi de ratione totius eft non folùm materia,fed etiam fub

[ocr errors]
[ocr errors]

ftantialis forma Idem ergo eft dicere, tunc coverfionem fieri totius
fubftantiæ panis, & vini:

quod eft dicere, tunc ne- duci ranæ, & ferpentes; talem enim for-
que materiam, neque mam non producit ars virtute propria,
fubftantialem formam
panis, & vini remanere: fed virtute naturalium principiorum. Et
& confequenter anathe- hoc modo producit formam fubftantia-
matizare contrarium il- lem panis, virtute ignis decoquentis ma-
lius primi dicti eft ana- teriam ex farina, & aqua confectam.

thematizare fimul contrarium hujus fecundi. ¶Ad fecundum dicendum, quòd aniItem ab codem concilio ma eft forma corporis, dans ei totum a. deeft ibidem capit. quinto, ordinem effe perfecti, f. *effe, & effe corcanone fexto. Latriæ fiquidem cultum, qui poreum, & effe animatum, & fic de aliis: vero Deo debetur, fan- convertitur igitur forma panis d in for&tiffimo Euchariftia fa- mam corporis Chrifti, fecundum quòd cramento exhibendum dat effe corporeum, non autem, fecundú

1.5772

446

effe,utrobique decernit.

[ocr errors]

Tali autem venerationi quòd dat effe animatum tali anima.
¶ Ad tertium dicendum,quòd opera- 20

hujus facramenti contrariaretur (ut patet ar

siculo fecundo, corp.) fi aliqua fubftantia effet ibi, quæ non pofset adorari adoratione latriæ. Quod utique tunc efset; fi forma fubftantialis,

[blocks in formation]

SUPER QU. LXXV.
ART. VII.

CONCL. Converfio

hæc art. 4. prædiSupartic3 act cft inftantanea. corp.& in

2.6s.cor. hac converfione & ter

ARTICULUS

quæ procul dubio aliqua fubftantia eft, poft confecratione in facra mento ipfo remaneret. tionum panis quædam confequuntur ipfu Pro codem igitur acciratione accidentium, ficut immutare fen- piendum eft hoc, fcilicet: Euchariftiae facrafum, & tales operationes inveniuntur in mentum eft cultu latric fpeciebus panis poft confecratione pro- adorandum, & illud pter* ipfa accidentia,quæ remanent: que- fcilicet,neque materia, ali dam autem operationes confequuntur neque fubftantialis for vel ratione materiæ, ficut, quòd manent in hoc facrama panis, & vini repanem, convertat ur in aliquid, vel ratione/for- mento.Anathematiími mæ fubftantialis, ficut eft operatio con- ergo contra negantes fequens fpeciem ejus, puta, quòd con- cointelliguntur de nefirmat cor hominis: & tales operationes ceffitate efse etiam coinveniuntur in hoc facramento, non pro- tra ponentes, aut materiam pter formá, vel materiam, quæ remaaut fubftantialem formam panis, neat: fed, quia miraculosè conferuntur feu vini remanere in 4.77.4.1.5. ipfis accidentibus,ut infrà dicetur .* facramento illo. Quæ & omnia clara funt. Ter

adorationem

talem

[blocks in formation]

Utrum ista con verfio fiat in instanti .

D SEPTIMUM fic proceditur.
Videtur, quòd ifta conver-
fio non fiat in inftanti, fed

fit fucceffiva. In hac enim. converfione priùs eft fubftantia panis, & f.978.art. PROB. Quia in pofteà fubftantia corporis Chrifti. non 4.1. minus mutationis non ergo utrunque eft in eodem inftanti, fed q1 art. 3. fufcipit magis, neque in duobus inftantibus: fed inter quælibet 3.4. 2. per minus, & non eft ali- duo inftantia eft tempus medium. ergo 10. E: 4. quod fubjectum, quod contra e. fucceffivè præparetur,& oportet, quòd hec converfio fiat fecun

cor. art.

[ocr errors]

Lib. 4. c.

virtus agentis eft infini- dum fucceffionem temporis, quod eft in- 40 ta,ut de his tribus medi- ter ultimum inftans, quo ibi eft panis, & is fingillati, tùm in uni- primum inftans, quo ibi eft corpus verfali ftando, tùm ad Chrifti. fpeciale hoc applicado, declaratur in tex.

2. Prætereà. In omni converfione eft 1. DE CONCLUSIO- fieri, & factum effe: fed hæc duo non sút NE PRIMA. In duo fimul : quia, quod fit, non eft, quod aubus inftantibus. R. Vel

in duobus, quorum u- tem factum eft, jam cft. ergo in hac connum cft tempus, aliud verfione eft prius, & pofterius, & ita oautem eft inftans. S. Tuc portet, quòd non fit instantanea, fed fuc

[blocks in formation]

eft, quòd hæc converfio, 3. Prætereà. Ambrof.* dicit in lib. de ficut dictum eft, perfici facr. quòd iftud facramentum Christi fers.fariem à bur per verba, &c.ufque mone conficitur : fed fermo Chrifti fuccefgrin.to.4. in finem. Infufficienter ergo concludebatur: fivè profertur. ergo hæc converfio fit inquantum non con- fucceffivè.

partes enumerandæ. O

numerabantur omnes ¶ SED CONTRA eft, quòd hæc portebat fiquide, fi fuffi converfio perficitur virtute infinita, cucienter procedendu erat, jus eft fubitò operari.

fic concludi: Non ergo RESPONDEO dicendum, aliqua utrumq; eft in codem mutatio eft inftantanea triplici ratione. u

inftanti; fed vel in duo

in mutationibus inftan

so

60

bus inftantibus; vel in no quidem modo ex parte formæ, quæ eft, duobus, quorum unum terminus mutationis: fi enim fit aliqua fit tempus, aliud fit in- forma, quæ recipiat magis, & minùs ftans. Quòd fi ita conclufum fuiffet, tunc, refucceffivè acquiritur fubjecto, ficut fajecto ly in duobus infta nitas; & ideò, quia forma fubftantialis sibus, concederetur ly non recipit magis, & minùs, inde eft, 70 in duobus, quorum unu eft tempus, aliud eft in- quòd fubitò fit ejus introductio in mateftans. ria: alio modo ex parte fubjecti, quod II. MINOR, Hæc duo quandoque fucceffivè præparatur ad funon funt fimul, B. Nifi fceptionem formæ, & ideò aqua fucceffitaneis.§.Tunc nihil,&c. vè calefit; quandò verò ipfum fubjectum Nam conclufio articuli eft in ultima difpofitione ad formam, fuhanc mutationem dicit bitò recipit ipfam, ficut diaphanum fubitò illuminatur. Tertio modo ex parte aChrifti fucceffive profer- gentis, quod eft infinitæ virtutis: unde 30 tur.&. Tamen habet ul- ftatim poteft materiam ad formam difpotimum inftans, in quo nere: ficut dicitur Marc. 7. quòd, cùm terminatur. S. Tunc, Chriftus dixiffet, Ephetha, quod eft adaperire, ftatim aperta funt aures hominis, & folutum eft vinculum linguæ ejus . Ex his tribus rationibus hæc converprimò : quomodò fio est inftantanea. Primò quidem, quia per rationem oftendas, fubftantia corporis Chrifti, ad quam ter

[blocks in formation]
[ocr errors]

minatur ifta converfio non fufcipit magis, neque minùs. fecundò, quia in hac convertione non eft aliquod d fubje&tum, quod fucceffivè præparetur:tertiò, quia agitur Dei virtute infinita..

meritò infinu atum effe à fcripturis, & concilio; quòd converfio, quæ fit in Euchariftiæ facrame

to, fit in inftanti. A Concilio quidem Flo rentino. Per hoc enim, quod dicit (fuprà artic. 1.2.appen.) quòd ver

borum Chrifti à facerdote prolatorum virtute convertitur fubftan

gum.contr. & monftra

D575.

¶ ADPRIMUM ergo dicendum, q quidam non fimpliciter concedunt, quòd tia panis in corpus, & Resp inter quælibet duo inftantia fit tempus fubftantia vini in fanmedium. Dicunt enim, quòd hoc ha- guine Chrifti, fignifi bet locum in duobus inftantibus, quæ re- fio eft inftantanea. Nă cat: quòd ifta converferuntur ad eundem motum, non autem virtus Chrifti eftinfiniin duobus inftantibus, quæ referuntur ta; cujus eft fubitò ope-, ad diverfa unde inter inftans, quod rari (ut dicitur in armenfurat finem quietis, & aliud inftans, tur in corp. ex Mar.7.)` quod menfurat principium motus, non A fcripturis autem, taneft tempus medium. quam per locum à fi¶Sed in hoc decipiuntur, quia uni- mili, ut Luc. 1. Ecce ancilla Domini: fiat mi-` tas temporis, & inftantis, vel etiam plu- hi fecundum verbum Reprobat. bujus refp. ralitas eorum non accipitur fccundum tuum. Sicut enim in ulquofcumque motus, fed fecundum pri- timo inftanti prolatiomum motum celi, qui eft menfura omnis unigenitus Deus in utemotus, & quietis. ro B. Virginis carnem

nis horum verborum

¶ Et ideò alii hoc concedunt in tem- induit, & homo factus pore, quod menfurat motum dependen- eft; ita in ultimo inftä- 3.refp. tem ex motu cæli, funt autem quidam facramentalium unigeti prolatiōis verborum motus ex motu celi non dependentes,nec niti Dei corpus, & fanab eo menfurati, ficut in prima parte guis per converfionem dictum est de motib. Angelorum. unde toties præmiffam in hoc facramento fiunt: &.par.. inter duo inftantia illis motib. refpondé- horum unum,f. incar 53.4.3. tia non eft tempus medium.

[blocks in formation]

tal pro

ximo.

* L.s.Phy.

inftans, in quo eft in facramento corpus Chrifti; in toto au tem tempore præcedente eft ibi fubftantia panis, cujus temporis non eft accipere aliquod inftans † proximè precedens ultimum, quia tempus non componitur ex inftantibus confeà princ,lib. quenter fe habentibus, ut probatur 6. * Phyfic. Et ideò eft quidem dare primum inftans, in quo eft corpus Chrifti, non eft autem dare d ultimum inftans, in quo fit fubftantia panis, fed eft dare ultimum tempus. Et idem eft in mutationibus natu*Li.s.sex ralibus, ut patet per Philof. in 8. Phyfic."

[ocr errors]
[ocr errors]
[ocr errors][ocr errors][ocr errors]

D.743.

71.10.2.

447

1 N corp. duo facit, Primò dicit, tripliciter mutationem effe inftanta

Sot.4.f. d. 9. q. 2. art. 8.
Palus. 4.f.d. 11.q.3.
Scot. 4.f.d. 11.9.5.

SUPER QU. LXXV.

ART. VIII.

CON

ONCL. 1. No pot

eft,facta confecra

tione, dici panis eft

4. d. rr.q. corpus Chrifti.

I art. 4.

Ad fecundum dicendum, quòd in mutationibus inftan-
taneis fimul eft fieri,& factum effe: ficut fimul eft illumina ri,&
illuminatum effe; dicitur enim in talibus factum effe, fecundu
quòd jam eft: fieri autem, fecundum quòd antè non fuit.

¶ Ad tertium dicendum, quòd ifta converfio, ficut * In folu-
dictum est, * fit in ultimo inftanti prolationis verborum: tione ad x.
tunc enim completur verborum fignificatio, quæ eft efficax in ifto art.
in facramentorum formis, & ideò non fequitur, quòd ifta
19 converfio fit fucceffiva.

ARTICULUS

neam. Secundò juxta tres modos affignatos concludit,converfionem istam
inftantaneam effe, ibi: Ex his, &c.

OCTAVU S.

Utrum hæc fit falfa: Ex pane fit corpus Christi. DOCTAVUM fic proceditur. Videtur, quòd hæc fit falfa: ex pane fit corpus Christi. Omne enim id , 20 ex quo fit aliquid, fetiam COROLL. Ergo dicitur,quòd fit illud,fed non covertitur: taletid. hec conclufio eft dire- dicimus enim, quòd ex albo fit nigrum, te contra Lutherum & quòd album fit nigrum, &, licèt dicafup. recitatum, art. mus, quòd homo fiat niger, non tamen 2. appen, dicentem, ve- dicimus, quòd ex homine fiat nigrum, ras cíle has propofitiones, fcilicet: panis eft ut patet in i. Phyfic: *fi Phyfic: *fiergo verum eft, corpus Chrifti, vinum quòd ex pane fiat corpus Chrifti, veeft fanguis Chrifti, Vide rum erit dicere, quòd panis fiat corpus Chrifti, quod videtur effe falfum; quia

[blocks in formation]

CONCL. 2. Pof- panis eft factus corpus Chrifti, vel et-
fumus verè, & propriè iam: panis erit corpus Chrifti. ergo vi-
dicere: ex pane fit cor- detur, quòd nec etiam hæc fit vera; ex
pus Chrifti
PROB. Quia in pane fit corpus Chrifti.

hac converfione est or- 3. Præt. Omne id, ex quo fit ali-
do terminorum, fcilicet quid, convertitur in id, quod fit ex
poft hoc fit hoc, ut pa- eo: fed hæc videtur effe falfa panis
tet ex fimilibus in hoc
Chrifti: quia
ideft ex creatione, ac convertitur in corpus
: quia hæc
tranfmutatione natura- converfio videtur effe miraculofior
li. Etly ex dicit ordi- quàm creatio mundi, in qua tamen non

CONCL. 3. Non dicitur, quòd non ens convertitur in
poteft dici: panis poteft ens. ergo videtur, quòd etiam hæc
effe corpus Chrifti. fit falfa ex pane fit corpus Chrifti.

[merged small][merged small][ocr errors]

¶ 4.
Præt. Illud, ex quo fit aliquid,
lum eft commune fub- poteft effe illud: fed hæc eft falfa: pa-
jectum, ficut nec in nis poteft effe corpus Chrifti. ergo &
creatione, & potentia hæc eft falfa; ex pane fit corpus Chri-
ad oppofitum confequi- ti.
tur fubjectum, ut, al-
Lib.4.c.4. bum poteft effe nigrum.
circa prin- Vide refpon. ad 4.
cip.10.+.

¶ SEDCONTRA eft, quod* Ambr.
dicit in lib. de facramentis, ubi accedit
T CONCL. 4. Non confecratio de pane fit corpus Chri-
poteft propriè dici: De
fit corpus Chri- fti.

[merged small][merged small][merged small][ocr errors]
[merged small][merged small][ocr errors]

rificatur ratione fubjeti, ut pater in tranfmutationibus naturalibus puta dicendo ; Album erit nigrum : Album fiet nigrum. funt, fecundum quandam fimilitudinem concedi hæ propofitiones: Panis fit corpus Chrifti: panis erit corpus Chrifti: De pane fit corpus Chrifti.

CONCL. 6. Pof

tione naturali in duobus, licèt non fimi-
liter. Primò quidem, quia in utraque
unum extremorum tranfit in aliud, fic-
ut panis in corpus Chrifti, & aer in i-
gnem, non autem non ens convertitur
in ens. Aliter tamen hoc accidit utro-
bique, nam in hoc facramento tota fub-
ftantia panis tranfit in totum corpus
PROB. Quia con-
Chrifti, fed in tranfmutatione naturali
clufio per ly panis non
materia unius fufcipit formam alterius, intelligit fubftantia pa-
priori forma depofita. Secundò conve- nis,fed intelligit in uni
niunt in hoc, quòd utrobique remanet verfali,i. indeterminatè
illud, quod fub accidē-
aliquid idem, quod non accidit in crea- tib. panis continetur,
tione. Differenter tamen: nam in tranf- fic autem poteft intel-
mutatione naturali remanet eadem ma- ligere; quoniam hic,
etiam facta confecra-
teria, vel fubjectum, in hoc autem
tione, manent eadem
facramento remanent eadem acciden-

[merged small][merged small][ocr errors]

Et ex his poteft accipi, qualiter
differenter in talibus loqui debeamus :
quia enim in nullo prædictorum trium
extrema funt fimul, ideò in nullo co- ¶ EXAM. Ly fe-
rum poteft unum extremum de alio præ- litudinem. Scilicet co-
cundum quandam fimi-
dicari per verbum fubftantivum præfen- munis fubjecti utrobi-
tis temporis: non enim dicimus: non que ejufdem manentis.
ens eft ens, vel panis eft corpus Christi, Licèt enim commune
fubjectum in hac con-
vel aer est ignis, vel album eft nigrum :
verfione non maneat,
propter ordinem verò extremorum pof-
fumus uti in omnibus hac præpofitione
Ex, quæ ordinem defignat: poffumus e-
nim verè, & propriè dicere, quòd ex non
ente fit ens, & ex pane corpus Chrifti,
& ex aere ignis, vel ex albo nigrum: quia

verò in creatione unum extremorum
non tranfit in alterum, non poffumus
in creatione uti verbo converfionis, ut
dicamus, quòd non ens convertitur in
60 ens: quo tamen verbo uti poffumus in
hoc facramento, ficut & in tranfmuta-
tione naturali, fed, quia in hoc facra-
mento tota fubftantia in totam fubftan-
tiam mutatur: propter hoc hæc con-
verfio propriè tranfubftantiatio voca-

¶ RESPONDEO dicendum, quòd
PROB. Quia in hæc converfio panis in corpus Christi,
lum eft commune fub- quantum ad aliquid, convenit cum
jectum, ficut nec in creatione, & cum tranfimutatione natu-
creatione, & ly De de- rali: & quantum ad aliquid differt ab 70
fignat caufam confub- utroque. Eft enim commune his tribus
ftantialem, quæ con- ordo terminorum, fcilicet, ut poft hoc
rum attenditur penes fit hoc (in creatione enim eft effe poft
convenientiam in fub- non effe, in hoc facramento corpus
jecto, ut patet in tranf- Chrifti poft fubftantiam panis, in trans
mutationibus natura- mutatione naturali album poft nigrum,
CONCL. 5. Non vel ignis poft aerem) & quòd prædicti
poteft, fecundum pro- termini non fint fimul. Convenit autem
prietatem loquendi, di-
converfio, de qua nunc loquimur, cum
ci; panis erit corpus
Chrifti; nec; panis fiet creatione; quia in neutra earum eft ali-
corpus Chrifti. Sic in- quod commune fubjectum utrique extre-
telligitur arg. 2. morum, cujus contrarium apparet in
¶ PROB. Quia in
hac converfione nul- amni tranfmutatione naturali. Conve-
lum eft commune fub- nit verò hæc converfio cum tranfmuta-
jectum (ficut nec in

[blocks in formation]

tur.

ut in prob. concl. 3.4. &. dictum eft, tamen in hac converfiomilitudo hujus. Nam, quamvis accidentia utrobique reperta non fint fubjectum, neque que corporis Chrifti, fubftantiæ panis, neficut è contrario contingit in mutationibus naturalibus: ubi idem, &tum,& albe dinis priùs, puta paries eft fubje& negredinis pofterius: tamen accidentia ipfa funt verè aliquod commune utrobique, fcilicet & ante, & poft

ne manet quædam fi

converfionem facra

mentalem hane. Hac
igitur accidentia dicun-'
tur ideò habere fimili-
tudinem fubjecti com-
munis: quia partim
inquantum & ipfa funt
communia utrique ter-

conveniunt cum illo

mino mutationis, par
tim difconveniunt ab

¶ Rursùs, quia hujus converfionis
non eft accipere aliquod fubjectum,
ea, quæ verificantur in converfione na-
turali ratione fubjecti, non funt con-
cedenda in hac converfione, & primò
quidem manifeftum eft, quòd potentia
ad oppofitum confequitur fubjectum,
ratione cujus dicimus, quòd album potillo, inquantum ipfa
eft effe nigrum, & aer potest effe ignis: non funt fubjectum
licèt hæc non fit ita propria, ficut pri- terminorum mutatio
nis.
ma. Nam fubje&tum albi,in quo eft pot-
entia ad nigredinem, eft tota fubftan- id, ex quo fit aliquid,
1. MAJOR,
tia albi, non enim albedo eft pars ejus: eft id, quod fit illud. B.
fubjectum autem forme aeris eft pars Quando id, ex que
ejus, unde, cùm dicitur: aer poteft effe i- importat duo, fcilicet
gnis, verificatur ratione partis per fynec- tum. §. Ut exempli-
dochem: fed in hac converfione, & fimi- ficatur in argumento
Tunc nihil, &c. Nam

Omne

extremum, & fubje

ly ex pane, quod ponitur in fecunda conclufione articuli, folummodò

[ocr errors]

importat unum, f. extremum : ut dicamus. Ex pane fit corpus Chrifti,ideft poft hoc extremum,quod eft panis, advenit per tranfubftantiationem corpus Chrifti. Et hoc tandem redit in idipfum, quod dicebatur in ejufde conclufionis probatione, fcilicet,quòd ly ex dicit ordinem.

II. "MAJOR. Fieri terminatur ad effe, vel ad factum effe. R. Quoniam in ly fieri importantur duo fcilicet extremum, & fubjectum. §. Ut, quia fic fit album ex nigro: ideò'

fo

10

verificatur pofteà, & liter in creatione, quia nullum eft subjequòd albu priùs nunc &tum,non dicitur, quòd unum extremum eft nigrum, & quòd album factum eft nigrum. poffit effe aliud, ficut, quòd non ens pofTunc nihil, &c. Nam fit eße ens, vel, quòd panis poffit effe corin ly fieri, quoniam di- pus Christi, & eadem ratione non poteft Chris; Ex pane fit corpus propriè dici, quòd de non ente fiat ens, citur. lummodò unum, f. ex- vel quòd de pane fiat corpus Chrifti, quia tremum. Vide ad pri- hæc præpofitio, DE, defignat caulam mum, & ibi annotata: confubftantialem, quæ quidem confubquoniam textus & hic, & illic intendunt idem ftantialitas extremorum in tranfmutatioIII. "MINOR. Hac vi- nibus naturalibus attenditur penes condetur falfa, panis cover venientiam in fubje&to, & fimili ratione situr in corpus Chrifti non conceditur, quòd panis erit corpus B. Negatur. §.immò eft veriffima, tu ex cóciliis, Chrifti, vel quòd fiat corpus Chrifti, ficut tùm ex art. 4. &c. Ad neque conceditur in creatione,quòd non probationem refponde- ens erit ens, vel quòd non ens fiat ens: quia tur: quòd non probat hic modus loquendi verificatur in tranfidem judicium facien- mutationib. naturalibus ratione fubjecti: dum, quoad verbum puta, cùm dicimus cùm dicimus, quòd album fit ni- 30 converfionis, de crea

negatum. Non enim eft

tioné mundi, & de hoc grum, vel album erit nigrum. facramento (ut putat ¶ Quia tamen in hoc facramento, faargumentum)quòd,fic- &ta converfione,aliquid idem manet, fciut converfio non datur licet accidentia panis, ut fuprà dictum *ar. 5. bu. ibi, dicendo: Non ens Jasqueft. convertitur in ens, ita est,*fecundum quandam fimilitudinem

quare non cadat nomen

non longè multùm à

20

40

non detur hic, dicendo. aliqua harum locutionum poffunt concePanis covertitur in cor- di, fcilicet,quòd panis fit corpus Christi, pus Christi. Cæterùm, vel panis erit corpus Chrifti, vel de pane fit converfionis in creatio- corpus Christi, ut nomine panis non inne, & quare cadat in telligatur fubftantia panis, fed in univerpropofito ifto de facra- fali hoc, quod fub fpeciebus panis contimenta; vide textú corp. netur, fub quibus priùs continetur fubprincipio. Decipieba- ftantia panis, & pofteà corpus Chrifti. tur ergo argumentum ¶AD PRIMUM ergo dicendum, in hoc fundamento fuo, quòd illud, ex quo aliquid fit, quandoquia,f. putabat, quòd nome converfionis pof. que quidem importat fimul fubjectum cu fet minùs dari in co, uno extremorum tranfmutationis: ficut, so quod eft miraculofius, cùm dicitur ; ex albo fit nigrum, & fic etifeu difficilius: quàm in am dici poteft: hoc fit illud, ideft, album raculofum, feu tàm dif- fit nigrum: quandoque verò importat foficile. Majoritas enim, lum oppofitum, vel extremum, ficut,

co,quod no eft tàm mi

vel minoritas miracu

li, feu difficultatis, non eft vera caufa hujus,fcilicet, quòd detur, vel non detur ibi converfio difficilior, quàm in creatione, &c. ut ibid. Sed vera hujus caufa eft illa quæ habetur ex tex. corp. nunc citato, qui etiam intelligitur citari in fine præfentis textus per ly ficut dictum eft. Porrò ad meliorem intellectum textus ly de quibus in fequentibus a- 60 getur. vide q.77.78.ar. fuis.

IV. MAJOR, Illud, ex quo fit aliquid, poteft effe illud.B. Si in illa factione fit fubjectum. §. Nam potentia pertinet ad fubjectum. Tunc nihil,

[blocks in formation]

QUÆ STIO

&c. In hac enim converfione non eft accipere fubjectum (ut in probation, concluf. 3. 4. & s. dictum eft) & ideò non conceditur, &c. ut in text.

APPENDIX.

EX artic. habes primò : quomodò per rationem interimas hærefes Utilis
prærecitatas ar. 2. 4. 6. appen. Ex eo enim, quòd verè, & propriè pro Es
verificatur propofitio Dei,

cùm dicitur: ex mane fit dies, & fic non hæc, fcilicet:Ex pane fit
conceditur,quòd hoc fiat illud, ideft,quòd corpus Chrifti, fequi-
tur manifeftè apud pe-
mane fiat dies, & ita etiam in propofito, netrantes terminos, &
licèt propriè dicatur, quòd ex pane fiat quòd fubftantia panis
corpus Chrifti, non tamen propriè dicitur, poft confecrationem nō
quod panis fiat corpus Chrifti, nifi fccun- remanet, & quòd tran-
fubftantiatio hic datur,
dum quandam fimilitudinem, ut dictum & quòd forma fubftan-
eft.*
quæ tria erat
fibus ibi fuprà narrata.

tur,

tialis panis non manet: pro hære

Ad fecundum dicendum, quòd illud, ex quo fit aliquid, quandoque erit Secundò habes:quomoillud propter fubjectum, quod importa- dò per ratione oftendas, & ideò, cùm hujus converfionis nó illas meritò damnaria fit aliquod subjectum, non eft fimilis conciliis, &c. ibi relatis. Per hoc enim, quòd hic, fcilicet ex pane fit corpus Chrifti, importatur ordo terminorum,

ratio.

a

[ocr errors]

¶ Ad tertium dicendum, quòd, licèt in hac converfione fint plura difficiliora, quàm in creatione, in qua hoc folum dif.& extremum fine fubjecto (ut declaravit pro ficile eft, quòd aliquid fit ex nihilo,quod bat.concl.z. 3) conftat, tamen pertinet ad proprium modum quòd reprobantur jure productionis primæ caufæ, quæ nihil oppofita iftorum triü: quod utique ab ipfis coliud præfupponit: fed in hac converfione ciliis fit: dùm in fenfu non folùm eft difficile, quòd hoc totum proferunt propofitione convertitur in illud totum, ita, quòd ni- hanc,f. Ex pane fit corhil prioris remaneat (quod non pertinet pus Chrifti. Nam, fi ad communem modum productionis ali- in ly tranfubftantiatis cujus caufæ) fed etiam habet hoc diffici- pane in corpus, & vino le, quòd accidentia remaneant, in fanguinem, penetrefubftantia, & multa alia, de quibus per hæc verba fignifica- "Q.. turut decet videmus in fequentib. agetur:* tamen verbum ri & ordinem terminoconverfionis recipitur in hoc facramen- rum, fcilicet, quòd poft to, non autem in creatione, ficut dictum eft. *

[blocks in formation]

tum id, quod importat tranfubftantiatio art. 4.) quomodò poteft vel intelligi, quòd aliquid prioris, tanquam fubjectum pofterioris, remaneat? Patet ergo, fingulis verborum concilii præmiffi confideratis, quòd ipfum dicendo ly tranfubftantiasis pane in corpus, & vi, in fanguinem, dixit fententialiter hoc,fcilicet: Ex pane verè, & proprie fit corpus Chrifti, & ex vino verè, & propriè fit fanguis ejufdem. Tertio vides quomodò ex iis benè penfatis, & applicatis doctrina præfens Angel. &c.

ex his, &c. Tertiò affignat fecundam regulam, quare aliquæ propofitiones non verificentur, ibi: Rursus, &c. Quartò ponendo tertiam regulam oftendit, quomodò poffunt falvari aliquæ propofitiones, ibi: Quia tamen &c.

[ocr errors]

SEP TUA GESI MAS E XT A.
SEX TA.
De modo, quo Chriftus est in hoc facramento, in octo articulos divifa.
EINDE confiderandum eft de modo, quo Chri- 70
ftus exiftit in hoc facramento.

[blocks in formation]
[merged small][ocr errors][ocr errors]

liter conjungitur deitas, corpus, atque anima, ut declaratur in,& ex, ad primum.

NOT. Ideò in text. quòd panis, & vinum non poffunt con" corp. non probatur ex- verti neque in divinitatem Chrifti, neplicitè conclufio,fed folùm declarantur duo que in ejus animam. Cùm ergo Chriftus modi ad illam facientes exiftat ex tribus fubftantiis, fcilicet divi(ut patet ibi) quia non nitate, anima, & corpore, ut fuprà habiindiget alia nova pro- tum eft, * videtur, quòd totus Chriftus ar. 1. & id, quod impli- non fit fub hoc facramento 2. Præt. Chriftus eft in hoc facra

*q75.4. batione à dicta in 9.75.

citè in modis ipfis de

candum abundè in re

maliter, fecundü quòd

10

reali concomitantia co- mento, fecundum quòd competit refetinetur, erat mox expli- &tioni fidelium, quæ in cibo, & potu con*1.74.4.1, fponfionibus ad argu- fiftit, ficut fuprà dictum eft:* fed Domimenta. Ut tamen o- nus dicit Joan. 6. Caro mea verè eft cibus, mnia patefierent for fanguis meus verè est potus. ergo forequirit libri titulus, fci- lùm caro, & fanguis Chrifti continentur licet Elucidationes for- in hoc facramento: funt autem multæ males, ideò nos proba aliæ partes corporis Chrifti: puta nervi, 20 tionem præmiffam verbatim explicuimus in offa, & alia hujufmodi. non ergo totus loco ipfo. Id,quod & a- Chriftus continetur fub hoc facramenlibi, quandò expediens to. vifum eft, pro fervando 3. Prætereà. Corpus majoris quanlibri titulo, fecimus, vel fuppledo fubintellecta, titatis non poteft totum contineri fub vel intermifcendo glof. minoris quantitatis menfura: fed menfufas ad in textu explica ra panis, & vini confecrati eft multò mita, vel,&c. Hæc,tanquã univerfalia quædã, annor, quàm propria menfura corporis notaffe volui: nequan- Chrifti. non poteft ergo effe, quòd todò tu aut nunc,aut aliàs tus Chriftus fub hoc facramento contide proceffu noftro in expofitionibus hujufmodi plus,qua oportet,

[ocr errors]

neatur.

¶SEDCONTRA eft, quod Ambrof. mireris, quafi quòd tex-* dicit in lib. de Offic. In illo facramento tum fancti Doctoris no Chriftus est. *Refertur fideliter,quod abfit,obde confec. RESPONDEO dicendum, quòd ofervaverimus fed adi.2 c.ante benedictio- liquid nos de noftro pro mninò neceffe eft confiteri fecundum fidem nem, &c. textu inferere volueri- catholicam, quòd totus Chriftus fit in hoc In facra- mus. Quod profectò vi- facramento. mento. tiofum effet. habetur de bis,qui my

[ocr errors]

9.

[ocr errors][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors]

1. DE MAJORI Esse

tex, declaratur.

¶Sciendum tamen, quòd aliquid ChriBerlis ini- in hoc facraméto. B. Ex fti eft in hoc facramento dupliciter. Uno tiantur. c. vi facramenti. S. Tunc, modo, quafi ex vi facramenti. alio modo ex &c. Licèt enim nec di- naturali concomitantia. Ex vi quidem vinitas, nec anima sint in hoc facraméto ex vi facramenti eft fub fpeciebus hujus facrafacramenti,ut arguitur, menti id,in quod directè convertitur fubtamen hic funt ex reali ftantia panis, & vini præexiftens: prout concomitantia, ut in fignificatur per verba formæ,quæ funt efII. EXJOAN. 6. Ca- fectiva in hoc facramento, ficut & in cæTo mea. B. ideft, Corpus teris, puta, cùm dicitur: hoc est corpus meum. §. Utitur tamen Dominus hic nomine meum, vel: hic est fanguis meus. Ex natucarnis: quia in loquen- rali autem concomitantia eft in hoc fado condefcendit cofue- cramento illud, quod realiter eft conjuntudini humanæ: & ca- &tum ei, in quod prædicta converfio ter10 fecundum confuetu minatur: fi enim aliqua duo funt reatur effe, &c. ut in tex. liter conjuncta,ubicumque eft unum reaTunc nihil, &c. ut pa- liter, oportet & aliud effe. Sola enim opetet de fe, & in tex. III. MAJOR. Corpus funt conjuncta. ratione animæ difcernuntur, quæ realiter majoris quantitatis nõ poteft totum contineri AD PRIMUM ergo dicendum, fub minoris quantitatis quòd, quia converfio panis, & vini non menfura.B. Nifi corpus illud ibi cötineatur folu terminatur ad divinitatem, vel animam per modů fubftãtiæ. §. Chrifti, confequens eft, quòd divinitas, Propria namque totali vel anima Chrifti non fit in hoc facratas jubftantia contine. mento ex vi facramenti, fed ex reali contur indifferenter,&c.ut comitantia: quia enim divinitas corpus in tex. Vide ar. 3. cor. quid fit ly per modum affumptum numquam depofuit,ubicumfubftantia,& ly per mo

dinem humanam vide

40

[blocks in formation]

enim noftra, tefte B. Aug. eft tota in toto corpore, & tota in qualibet parte corporis, & ita maque eft corpus Chrifti, neceffe eft, & ejus gna in folo digito, ficdivinitatem effe, & ideò in hoc facramen- ut in toto corpore, & to neceffe eft, effe divinitatem Chrifti, infantis, ficut in cotita magna in corpore concomitantem ejus corpus. Unde in pore gigantis. Nec proSymbolo Ephefino* legitur: Participes pter corporis augmenefficimur corporis, & fanguinis Christi, nem,feu alicujus mem in con. Enon ut communem carne percipietes, nec ut bri truncationem, ipfa phin cviri fanctificati, & verbo conjuncti fecun- anima augetur, vel mi- pift.ad Ne dum dignitatis unitatem, fed verè vivifica- nuitur, vel truncatur, med illus. tricem,& ipfius Verbi propriam faltam. ut dictum eft, tota in de conje.d. fed remanens femper, refertur Anima verò realiter feparata fuit à cor- toto, & tota in quali- 2 c.necepore, ut fuprà dictú eft, & ideò, fi in illo bet parte, nec excedit, faria. triduo mortis fuiffet hoc facramentum nec exceditur. 11.3.4. tàm longa, lata & celebratum, non fuiffet ibi anima Chri- groffa turris compre fti nec ex vi facramenti, nec ex reali con- henditur realiter,fecuncomitantia, fed, quia Chriftus refurgens dum fuam fpeciem intentionalem, tota in ex mortuis jam non moritur, ut dicitur tàm parvo oculo. ARom. 6. anima ejus femper eft realiter lioquin, fi hoc non efcorpori ejus unita, & ideò in hoc facra- fet verum, homo non mento corpus quidem Chrifti eft ex vi fa- poffet per afpectum de cramenti, anima autem Chrifti ex reali ipfius turris longitudine, latitudine, & groffitie judicare, quod tamen eft falfum,ut patet, quoniam folo vifus afpectu poteft fieri multotiens vera eftima

concomitantia .

Item

[ocr errors][merged small]

¶ Ad fecundum dicendum, quòd ex vi facramenti fub hoc facramento conti3o netur, quantum ad fpecies panis, non folùm caro, fed totum corpus Chrifti, fci- tio de quantitate menlicet offa, nervi,& alia hujufmodi. Et hoc furæ turris, vel alterius rei. Sic quoque apparet ex forma hujus facramenti, in poteft dici de uno qua non dicitur, hæc eft caro mea, fed: monte, de Sole, Luboc est corpus meum. Et ideò, cùm Domi- na, fphæra coelorum, nus dixit Joann. 6. Caro mea verè est ci- de omnibus talib. quorum quantitas, cùm fit bus, caro ponitur ibi pro toto corpore, quafi immenfa, nihiloquia fecundum cófuetudinem humanam minùs recipitur, & cavidetur effe magis manducationi accom- pitur ab oculo tam parmodata, prout, fcilicet, homines carnivo. Si ergo hoc de turri, monte, &c. illudque bus animalium vefcuntur communi- de anima non poteft ter, non autem offibus, vel aliis hujuf- homo perfectè intellimodi. gere quamvis fit in ¶ Ad tertium dicendum, quòd (ficut & tàm feipfo, & de feipfo, Philofophi fuprà dictum eft *) facta converfione panis infideles, quàm doin corpus Chrifti, vel vini in fanguinem, &tores catholici so accidentia utriufque manent. Ex quo pa- affirment. Quid mitet, quòd dimenfiones panis, vel vini non rum, fi totam corpoconvertuntur in dimenfiones corporis ris Chrifti quantitatem Chrifti, fed fubftantia in fubftantiam, & effe in Euchariftiae fa. fic fubftantia corporis Chrifti, vel fan- riffimum fit, non poffit guinis eft fub hoc facramento ex vi facra- perfectè intelligere?Gramenti, non autem dimenfiones corporis, tias autem Deo, qui vel fanguinis Chrifti: unde patet, quòd iftud, & alia hujufmonon præcepit nobis: ut corpus Chrifti eft in hoc facramento per di de hoc diviniffimo modum fubftantiæ, & non per modum facramento mirabilia quantitatis. Propria autem totalitas fub- perfectè intelligamus: fed ut ca fideliter,firmiftantiæ continetur indifferenter in parva, terque credamus. vel magna quantitate, ficut tota natura aeris in magno, vel parvo aere, & tota natura hominis in magno, parvo mine. unde & tota fubftantia corporis, & fanguinis Chrifti continetur in hoc facramento poft confecrationem, ficut ante confecrationem continebatur ibi tota fubftantia panis, & vini.

60

70

du quatitatis. Tuc nihil,&c. Nã corpus Chrifti eft in Euchariftiæ facraméto
per modum fubftantiæ; non auté per modu quantitatis propter ratione di-
tam in tex. Pro cujus captu, quomodò fcilicet quantitas aliqua magua per
modum fubftantiæ poffit effe in re parva, accipe exemplum de filo longo
ad tres,aut quatuor cubitos, quod quidem filum, fi volueris, continebis cu
tota fua quantitate intra pugillum tuum, ut experientia docet. Unde eft
hoc?Inde,quia fcilicet tàm longa quantitas eft ibi in parvo pugno, non per
modum quantitatis,five extenfionis fuæ, fed quafi per modum fubftantiæ. 80
Ad fanum tamen intellectum hujus, aliorumque exemplorum, in compa-
ratione tanti facramenti, juvat videre fequentem not.3.

¶ NOT. 1. Ad hujus textus intelligentiam debemus recolere id,quod
aliàs 9.75.4.1.dictum eft,fcilicet,quòd corpus Chrifti in hoftia, licèt fit rea-
liter, non eft tamen naturaliter,fed facramentaliter. Et ideò non eft ibi, ut
locatum in loco, nec fub dimenfionibus propriis, fed fub dimenfionibus,
quæ priùs erant,fcilicet panis,& vini. Ideò,cùm fubftantia de fe, inquantum
fubftantia eft,non occupet locum, immò nec illum requirat, nifi, inquantū
eft fub dimenfionibus quantitatis,fequitur neceffariò ex hoc, quòd corpus
Chrifti fub facramento non requirat locum, nec plus de loco occupet, quã
dimenfiones panis,fub quibus velatur,occupant,& requirut. Quavis aut hoc 90
videatur mirabile; tamen,illud fic effe, ratio prædicta convincit, & exem-
pla quædam naturalia,non esse impoffibile,evidenter demonftrant, Anima

[blocks in formation]

*995.8.5.

dere intendebat, quandò dixit in 2.2. q. 1. art. 8. ad fextum. Quòd in facramento Euchariftiæ miraculosè corpus Chrifti contineatur, concluditur fub omnipotentia Dei; ficut & alia miracula. Ac fi apertiùs explicando ipfam regulam ad propofitum iftud nostrum dixiffet. In difficultatibus intelligendis, quæcumque tibi occurrerint, circa veritatem ab ecclefia catholica prædicatam de facramento Euchariftiae, hoc unum in primis, & fuper omnia vigilantiffimè femper obfervato: quòd, fcilicet, ad omnipotentiam Dei recurras. Hoc tibi fit fcopus: hic fige pedem: in his omnibus omnipotentia Dei fit tuæ animæ anchora tuta Optimum eft nos omnipotentiæ hujus circumfpectione in mirabilibus cunctis tanti facramenti ftabilire cor: fcientes pro certo, quòd plus in infinitum poteft Deus in operando; quàm intellectus five humanus, five Angelicus in apprehendendo. Quod quidem Archangelus Gabriel fubtiliter, atque veraciter docuit per hoc: quòd, quandò agebatur de myfterii facri omnem intellectum creatum fuperexcedentis cognofcenda inquifitione, quafi per conclufionem univerfa concludendo dixit. Non erit impoffibile apud Deum omne verbum, Luc. 1. hoc eft, plus poteft Deus in operando tantum myfterium, & à fimili, feu à fortiori, quæcumque alia, quàm poffit intellectus quilibet creatus in apprehendendo.

NOT. 3. Cæterùm tradere illam de omnipotentia regulam, 2.2. ju

« VorigeDoorgaan »