COROLL. Ergo dicendum eft ex his, quòd principalis caufa conclu- eft unus, fed multi per baptifmum effi- Utilit. pro ¶Ad tertium dicendum, quòd, fic- m III, MAJOR. Baptifmus est facramentum maxime neceffitatis. B. Cu- 20 APPENDIX. Eccl. EX art. habes primò: quomodò per rationem oftendas, meritò effe infinuatum à Concilio, quòd plures non poffunt fimul baptizare unum. Annot Comm. Notandum Titulus, ut fonat. Nam Concilium Lateranenfe fub Innoc. III, celebratum, dicit in de fum effe conveniens,neq;.n. poterit dici: Ego que rite collatum profi Commentaria Cardinalis Cajetani. In corpore articuli eft una distinctio de forma, qua plures fimul ¶Deinde contra hanc rationem Auctor arguit, immò cam excludit ¶ Demum aliam rationem reddit auctor ex parte intentionis explicitè, TQuoad fecundum ponuntur duo modi, quibus hoc contingere poffet, Circa ea, quæ hìc dicuntur, adverte primò, dupliciter contingere: rin bic duos fimul baptizare, vel utroque totum faciente, & dicente, vel altero dicente, & altero faciente. Auctor fecundum modum refervat tractandū hìc in refponfione ad ultimum. De primo autem modo tantùm loquitur in hoc corpore articuli. data. Notadu 2. Notandu 3. Dub.r. ¶Adverte fecundò rationem literę ad concludendum irritam effe forma ¶ Adverte tertiò Auctorem fuperiùs, q.66. art. 5. ad quartum afferre libet minifter exprimat fe, ut unum. Non poteft dici primum, quia tu- Contra conclufionem dictam; fcilicet fi baptifmus à pluribus datur, 06.1.Petri contra con clufionem. Tum, quia quandò plures uxores poterant fimul nubere uni viro, dem. Tum, quia, duobus exiftentibus officialibus infolidum, & ambobus @b.3. Tum, quia plurale non eft, nifi geminatum fingulare: idem enim Ob.4. Dub.3. Circa Auctoris proceffum dubium occurrit de fufficientia: videtur Dub.z. Nu de neceffitate facramenti unus tantü baptifmi minifter requiratur. cundum unam formam poffunt plures conferre unum bapuiíma, & Opin, Dur. Ad has dubitationes fic refpondendum eft, ut primò dicatur ad ulti- Ordo farvä currentibus integrari pofset. Alio autem modo unitas miniftri poteft intelligi per exclufionem plurium totalium miniftrorum, puta, an baptifmus ita exigat unum totalem miniftrum, quòd fi duo totalesminiftri fimul concurrant, baptifmus nullus fit. Et in hoc quoque fenfu conveniunt communiter doctores tenentes partem negativam, f, quòd, non requirit baptifmus talem unitatem miniftri ; proptereà enim dicunt, quòd, fi duo fimul proferant finguli verba, & abluant eundem, baptifmus verus eft: quia neuter alterius factum irritat. Hæc duo funt, quæ pro ma nifeftis habentur. Inquirit, quod eft Latet autem, an, abfolutè loquendo, unitas, & pluralitas ministri occultum per accidens fe habeant, vel per fe ad facramentum baptifmi. Opin. Dur. Durandus enim tenet, quòd per accidens. Sententia Auctor autem tenet, quòd per fe. Et hoc eft verum : quod ex co evidenter patet, quòd manifeftè per accidens etiam extraneum contingit, unum baptifmum effe à duobus miniftris nulla enim ratio id requirit, quamvis permittat, Aust. qua dupliciter vera proba tur. ¶ Ampliùs, quandò baptifmus eft à pluribus miniftris, non eft omninò unus, quoniam funt tunc duæ formæ numero, duæ materiæ, & actiones numero: ac per hoc duo baptifmi facramenta activè, & folus interior baptifmus animæ unus eft. Patet autem hoc: quia facramentum baptifmi integratur ex rebus, & verbis à miniftro, &c. fed in cafu propofito funt duo numero integrata ex rebus, & verbis, &c, ergo funt duo facra- 20 menta activè, unum ergo numero baptifmi facramentum unum ministrum exigit. Et hoc eft, quod Auctoris prima ratio concludit, quòd fcilicet actus multiplicatur à multiplicatione agentium totalium: feu (quod idem eft) fi perfectè ab unoquoque fiat. Unde cohibenda eft lingua dicentium accidere facramento unitatem, vel pluralitatem miniftrorum : quoniam pluralitas miniftrorum partialium communiter excluditur; pluralitas verò miniftrorum totaliu pluralitatem numeralem exterioris facramenti infert: & omninò per accidens invenitur ad unum numero effectum facramenti. Mirabile autem eft, non advertiffe ad propriam vocem. Nam, fi fubtiliter perfpectum fuerit, apparebit, quòd impoffibile eft, unum, & idem facramentum baptifmi effe à duobus totalibus miniftris, quamvis ponatur 30 unum, & eundem effectum effe ab utrifque : quanta enim differentia eft inter baptifmum, & ejus effectum, tànta differentia eft inter affirmationem unius, vel plurium baptifmatum, & unius, vel plurium effectuum baptifmi. Et proptereà, cùm baptifmi facramentum non fit, nifi exterius integratum ex rebus, & verbis, puta, ex ablutione in a qua, & forma verborum à miniftro cum debita intentione, & hic fint omnia exteriora activè, & paffivè duplicata; funt enim duo perfecti miniftri cum duabus intentionibus baptizandi, funt duæ formæ, funt duæ ablutiones activæ, & duæ pafsivæ : ut patet, fi afpergatur, qui baptizatur, fecundum diverfas fui partes, breviter, nihil deeft ad pluralitatem totalem, nifi pluralitas baptizati. Cujus unitas vnitatem effectui baptifmi dare poteft: pluralitatem 40 autem exterioris facramenti non tollit. Notanter autem dixi, pluralitatem totalem: quia, qui baptizatur, licèt fecundum partem abluatur; ipfum tamen fuppofitum eft, quod primò abluitur : baptizatur enim hiç homo, & non caput eius: ac per hoc, licèt fecundum exteriores partes fint duæ ablutiones paffivæ: fecundum tamen fubjectum, quod abluitur, non eft, nifi una ablutio passiva, quia non eft, nifi unus ablutus. Et proptereà dicitur, quòd non eft, nifi unus baptifmus pafsivè in co, qui baptizatur à duobus modo dicto. Ex quibus omnibus habetur, quòd unitas per fe baptifmi unitatem exigit miniftri perfecti, Sed, qua ratione, aut auctoritate cogente unitas miniftri excludit Ration, pluralitatem partialium comminiftrantium, videndum reftat. Auctor fi- so Auft, & quidem ex duobus capitibus conatur hoc monftrare, f. ex parte formæ Auctori sa. pro - ut patet in fecunda ratione, & ex parte unitatis principalis agentis, f. Chrinitat.min, fti, ut patet in tertia ratione, Baptifmi. Auctoritas verò duplex inducitur: altera ex decretis, dif.23. c. quoRasia 1. rundam ; ubi ordo facer datus ab epifcopo operante, & presbytero legente Ratio. irritatur. Altera ex Euangelio co, quòd Dominus baptizanti commifit Auftoriinvocationem Trinitatis, fas 1. Auctori tas 2. Ratio pro bans app fitum. Confirm. In oppofitam autem partem affertur ratio, quia omnes fumus unum corpus in Chrifto finguli autem alter alterius membra: ac per hoc multi partialiter concurrentes concurrunt, ut unum: immò concurrunt, ut multa inftrumenta unius, f Chrifti. Et hoc præcipuè habet locum in propofito: 60 ubi conftat, quòd Chriftus eft, qui baptizat, & homo, nonnifi ministerialiter, ut Chrifti inftrumentum, concurrit. Et confirmatur, quia, fi Chriftus utitur totalibus miniftris ad unum baptifma contra omnem rationem, multò magis credendum eft, quòd utitur pluribus miniftris partialibus ad unum baptifmum necefsitatis, aut ratione ita exigente. S. Script ¶ Suffragatur & Euangelii auctoritas : quoniam Dominus dixit plura auctor. liter, baptizantes eos, infinuans per pluralem numerum, plures poffe ficudem. mul baptizare. pro Aliera auctor. Nec deeft auctoritas Apoftolorum: quoniam de Petro, & Joanne legitur, quòd imponebant manus fuper illos, & accipiebant Spiritum 70 fanctum: eadem enim ratione, qua plures fimul conferebant facramentum confirmationis, partialiter procul dubio concurrentes, quia nihil inordi natum faciebantpoteft, & nunc à pluribus fimul partialiter baptifmus dari. In hac difficultate neutram audeo partem afferere: intellectui autem Cajetani. meo magis apparet verum effe, quòd perfectus minifter baptifmi poteft ex duabus perfonis partialiter concurrentibus integrari, ea ratione: quia ad Chriftum principaliter baptizantem non refert pluribus partialibus inftrumentis fimul uti ad unum baptisma, dummodò forma, materia, & intentio debitæ ferventur. Sententia Differtur folut. rat. Auct. ta. ab au Elove latam. Et ad objecta ex rationibus Auctoris patebit in ipfarum difcuffione, ac declaratione. & Ad auctoritatem autem ex decretis dicitur primò, quòd ibi non irriRefp. ad tatur ordo fufceptus, immò potiùs infinuatur oppofitum : dùm dicitur, gra1. autori dum facerdotii, vel Levitici ordinis, quem perversè adepti sunt, amittant. al Diciturfecundo, dato, quòd irritetur, quòd duobus commifsis in illa ordinatione erroribus ibi recitatis, f. quòd epifcopus imponebat manus, Rejp, 2. alius benedictionem dabat, feu legebat, & quòd iftorum duorum unus erat epifcopus, & alter presbyter, litera non explicat pro caufa damnationis magis primum errorem, quàm fecundum: deberet enim minifter ordinis facri, fi ex duabus integraretur perfonis, confurgere ex duobus epifcopis, & non ex epifcopo, & presbytero, quoniam foli epifcopo convenit facrum ordinem conferre." Refp.ad 1. Inftantia autem Durandi de agentibus voluntariis feipfam interimit, Sot obt. ponendo neutrum eorum concurre fe, ut agens perfectum. Paria enim funt, quoad propofitum, effe agentia imperfecta, feu partialia, & concurrere, ut agentia partialia. ionem. Ad objectionem verò contra idem,ex eo, quòd duo facerdotes candem · Sol. ob.2. poffunt hoftiam confecrare, dicitur, quòd in tali cafu effent duæ confecra- ejudicontiones, quantum in fe eft, ficut etiam, quandò duo perfectè unum baptiza- tra i ra rent, uterque, quantum in fe eft, conferret diverfum baptifma, fed per accidens (funitatem hoftia ; feu hominis, qui baptizatur) unum fit facramentum propter excellentiam principalis agentis, f. Chrifti, qui folus poteft duobus totalibus inftrumentis ejufdem rationis fimul uti, ut uno, Habes ergo ex prima Auctoris ratione plures, ut totales miniftros, non poffe fimul unum omninò baptifmum conferre. ¶Ad objecta contra fecundam rationem de mutatione formæ refpondetur, quòd effet ibi mutatio formæ contra fubftantialia. Sol, of. Dur. com Et ad impugnationem hujus dicitur, quòd, licèt expreffio miniftri non fra 2, 16fit de necefsitate formæ, eft tamen de necefsitate formæ,quòd,fi exprimitur fionem. minifter, exprimatur fine contrarietate ad veritatem facramenti: & hoc per illam univerfalem regulam. In formis facramentorum nihil debet poni contrarium: Pluralitas autem miniftri contrariatur unitati requifitæ ad unitatem miniftri, & proptereà, fi exprimatur talis pluralitas exprefsè in forma, tollit veritatem facramenti. Falfa eft ergo illa conditionalis,fi expreffio miniftri non eft de necefsitate, pluralitas miniftri explicata per accidens fe habet habet enim fe contrariè.Et,cu fubjungitur,quòd ifta, Nos te baptizamus refolvitur in iftas: Ego baptizo, & ifte baptizat, refpondetur, quòd hoc poteft dupliciter accipi. Primò, ut fecunda exponens accidenta liter intendatur, ac fi diceret; Ego baptizo; & ifte currit. Alio modo, ut per fe intendatur, tanquam dicens, quòd ambo fimul miniftramus facramentum baptifmi. Et, fi in primo fenfu acciperetur, idem videtur judicium de hac forma, & de forma, in qua ponitur aliquid impertinens: puta, fi quis diceret: ego te baptizo, & omnes aftantes ad hoc confentiunt: In nomine Patris, & Filii, & Spiritus fancti. Et fenfus ifte licèt videatur extraneus, in propofito tamen poffet accidere, duobus ex condicto volentibus fimul unum baptizare, & utroque alterum volente revereri, per hoc, quòd uterque alterius meminit: ad hujufmodi enim reverentiam exprimendam videretur eis, quòd deberet uterque uti numero plurali. Sed infra proprium fenfum ftando exprimitur per has duas exponentes plurali tas contraria unitati miniftri : & proptereà ambæ fimul deftruunt veritatem primæ. Significavit enim, quòd duo fimul, & non quòd unus bapti zet, duos autem fimul effe unum facramenti miniftrum, fupponitur impofsibile, & contrariari veritati miniftri. tra 3. raf. Ad argumenta Durandi contra tertiam rationem, f. quia minifter Sol, ob, 1. exprimitur., ut plures, refpondendo, dicitur ad utramque partem disjuncti-Dur, c væ, quòd utraque fanè intellecta eft vera. Ad baptifmum enim unum omninò, feu unum fecundum formam, exigitur unitas miniftri fecundum rem. Nec oppofitum dixit Auctor, quoniam duobus fimul baptizantibus utroque totum dicente, & faciente, non eft baptifmus unus fecundum formam, fed fecundum effectum: quem etiam non haberet, nifi potestas Chrifti fuppleret, utens duobus totalibus inftrumentis, ut uno, quemadmodùm priùs dictum eft. Altera quoque pars disjunctivæ vera eft negativè, oportet, n, exprimi miniftrum, ut unum ad hunc fenfum, hoc eft, non exprimi, ut plures, quia pluralitas miniftri expreffa contrariatur veritati miniftri. Unde ad primam objectionem de non neceffaria exprefsione miniftri, jam patet refponfio. ¶ Ad fecundam autem de congruentia ad principale agens, refponde- Sɔl, ob, 1. tur, quòd ratio de unitate miniftri propter unitatem Chrifti in litera allata, non ut neceffaria, fed ut probabilis inducta eft, ut verba literæ fonant. Rationabilis autem eft congruentia miniftri ad Chriftum magis, quàm ad ad Trinitatem perfonarum: quia in Euangelio invenimus attributum baptifma tanquam baptizanti, non Trinitati, fed Chrifto, de quo fcriptum eft Joann, primo: Hic eft, qui baptizat in Spiritu fancto: minifter autem baptizantis perfonam induere fe fatetur, dicendo: Ego te baptizo. ¶ Ad tertiam autem de impertinentia modi exprimendi miniftri con- Sol, ob. 3. ceditur verum effe, fi modus exprimendi non implicat aliquid contrarium veritati alicujus requifiti ad facramentum: tunc enim fufficit exprimere caufam principalem, & actum miniftri, quandò nihil contrarium veritati facramenti exprimitur. cluf. Ad dubium contra conclufionem, propter objecta à Petro de Palude, Pert de refpondendo dicitur ad primam objectionem, quòd non eft fimile de facra Palude mento matrimonii,& facramento baptifmi: quia facramentum matrimonii contra cf. fundatur fuper matrimonio, ut eft officium naturæ, & proptereà, quæcumque fufficiunt ad efficiendum conjugium verum, ut eft in officium, naturæ, fufficienter etiam fe habent ad fufcipiendam facramentalitaté conjugii. Et, quoniam non refert ad conjugium, ut eft nature officium pluraliter, vel 80 fingulariter dicere, immò, five verbis, five folis nutibus confenfum exprimere, ideò facramentum matrimonii verè fufciperetur, fi pluraliter dicerent. Accipimus te in virum noftrum, fuppofita pluralitate uxorum: ficut etiam verè contrahitur fine verbis. Secus autem effe de baptifmo ratio cogit, quia baptifmus non poteft diftingui in officium naturæ, & in facra mentum, fed eft tantummodò facramentum. Et hinc eft etiam, quòd non poteft nominatio Trinitatis fuppleri per nutus baptizando. Ex co enim quòd purum facramentum eft, oportet fervare ea, quæ pro facramento funt inftituta ab ipfo Chrifto, fcilicet aquam, & voces fignificativas Trinitatis. ¶ Ad fecundam verò objectionem conceditur,quòd magis explicaretur Sol.ob. e unitas baptifmi, dicendo: Nos te baptizamus, nifi implicaretur pluralitas jude. 90 contraria veritati miniftri. ¶ Et ad confirmationem dicitur, quòd à duobus dicentibus; Ego te Rep.ad co baptize exprimitur unitas actus uniufcuiufque eorum ex hoc ipfo, quòd firm. quilibet diceret fingulariter, baptizo; hoc enim unitatem actus importat, ¶ Ad Sol. 05:3 Ad tertium dicitur, quòd duo Officiales infolidum in poteftate fua habent, quòd poffint ad unum actum concurrere: & ideò poffunt dicere. Nos facimus, uno pro utroque loquente: fed miniftri facramentorum non habent hoc in poteftate fua, ut poffint ad unum omninò actum baptifmi concurrere:quod ex eo convincitur, quòd non poffunt ad unam, & eandem numero formam concurrere : fed oportet, utrumque fuam formam exprimere, five dicendo: Nos te baptizamus: five: Ego te baptizo, ut ipfi adverfarii fatentur. Ad quartam demùm objectionem dicitur, quòd ex hoc, quòd plura- 10 Sol,ob.4. le non eft, nifi fingulare geminatum, non evaditur, quin dicendo, nos, fignificetur pluralitas perfonarum: quæ (ut dictum eft contrariatur veritati miniftri. Nam dicendo: Nos baptizamus, fenfus eft, non quòd bis ego, fed quòd duo ego, hoc eft perfona mea, & perfona college mei; ambo.n. demonftramur in prima perfona per ly nos. Et vera expofitio exercens ly nos, eft demonftratio utriufque in príma perfona, puta ego, & alter ego, monftrato collega. Vel adamuffim dicendo, ego:& collega fubjungeret, & ego: fic enim exerceremus fignificatum per ly nos. Sicut dicendo in nominativo plurali, vos, non fignificatur bis tu, fed fignificantur duo tu: fignificantur enim demonftratis duobus, tu, & tu. Et hoc eft plurale effe fingulare geminatum. Ex quibus omnibus apparet manifeftè, quòd hujuf- zo modi geminatio fingularis in plurali ponit multitudinem perfonarum, quæ excluditur per unitatem fingularis. Et proptereà in nullo adjuvat arguentem: fed Auctorem dicentem, quòd per hoc variatur forma, & exprimitur pluralitas contraria veritati, & unitati ministri . Annot circa do Arina tra ditam. Refol.dub. 2. Refol.dub. 3. 382 Inf.a. 8.ad Art. hujus que ¶ Cum his omnibus tamen fcito, quòd, fi quis propriè deferens dignitati etiam in facramentis, volens numero plurali fe, fuofque actus fignificare, dixerit : Nos te baptizamus in nomine Patris, & Filii, & Spiritus fancti, perfectum effet facramentum baptifmi, quoniam ex accommodatione ufus perfonæ excellentes utuntur plurali pro fingulari: ac per hoc ex hujufmodi ufus accommodatione hujufmodi nomina, & verba in plurali numero fignificant fingulares perfonas, & fingulares actus excellentium perfonarum, quamvis hoc non fignificent ex propriæ fignificationis impofitione ¶ Ad dubium de infufficientia proceffus literæ refpondetur, non effe Auctorem diminutum, fed in fuo proceffu comprehendiffe etiam: quid dicendum fit fecundum formam Græcorum. Et hoc in suo fimili: declarando enim, quòd, non mutata forma, plures fimul, totum dicendo, & faciendo, poffunt unum baptizare, fufficienter declaravit, quòd etiam fecundum formam Græcorum hoc fieri poteft, utroque miniftro abluente, & dicente: Baptizatur fervus Chrifti, &c. 30 ¶ In refponfione ad fecundum adverte, quòd, fi, baptizando plures, non Arnst Nos In refponfione ad tertium advertetria hìc ad sensum literæ. Primum Annot. Ad penultimam demùm quæftionem magis phyficam; quàm theo- ¶ PROB. 1. Quia Baptizatus Jefus confeftim afcëdit de aqua. nuper baptizati funt,fic ergo videtur, quòd nec in aliorum baus modò geniti infan- ptifmo requiratur aliquis, qui baptizatú tes, primæ Petr. fecun- de facro fonte fufcipiat. tus in carnali generatio tet. Secundo, quia Di do. Et infans modò na- ¶ 2. Prætereà. Baptifmus eft fpiritua- Licèt enim illi, qui generant alios, qualis eft Chriftus, dùm bapti- 11. DE MINORI. Non requiritur. B. De neceffitate abfoluta. §. Tunc 60 70 tur, quòd non requiratur aliquis alius, 111.MAJOR in facramentis ecclefiæ nihil deriforium fieri debet. B. Immò neque fit: fi fiat modo illo, & accipiatur in fenfu illo, quo ecclefia tale quid nihil, & cætera. Nam fieri ftatuit. §. Tunc minor eft falfa: quoniam fenfum ecclefiae fic illud ftatuentis nō 3. Prætereà. In facramentis Ecclefiæ * ¶ SED CONTRA eft, quod Dion. dicit 2. cap. Eccl. hier. quòd Sacerdotes affumentes baptizatum tradunt eum ad educationem fufceptori,& duci. : argumentum à patri no de facro, & cætera, ut in textu. Ex quo, *c 2.p.2.de à fimili, univerfaliter clin.ad fia. dic: quòd non tan abfolutè, quæ in per tùm de illis In bus approbatis cere- APPENDIX. Util. pro EX artic, habes primò : quomodò per rationem oftendas, meritò effe infinuatum à fcripturis, Papa, & conciliis, quòd requiritur aliquis, qui baptizatum de facro S. Eccl. octavo. Docete omnes mandavi vobis. Ecce : fonte lever. A fcriptu Unde & in fpirituali generatione baris quide per hoc, quod ptifmi requiritur aliquis, qui fungatur dicitur Matth. vigefimo vice nutricis, & pedagogi, informando, gentes, baptizantes eos, & inftruendo eum, quafi novitium in fi&c. docentes eos ferva de de his, quæ pertinent ad fidem,& vire omnia, quæcumque tam Chriftianam: ad quod prelati ec- 10 quòd, poftquam aliquos clefiæ vacare non poffunt circa commubaptizaverint, tenentur nem curam populi occupati: parvuli .n. docere cofdem mandata & novitii indigent fpeciali cura præter Dei, quæ fervent, contra hæreticos, aliquof- communem. & ideò requiritur, quòd alique alios folum baptif- quis fufcipiat baptizatum de facro fonte, mum, afque obferva- quafi in fuam inftructionem, & tutelam. Et hoc eft, quod Dion.* dicit ult. mult pro tem fufficere conten- c. Ecclef.hierarch. Divinis nostris ducibus fine, dentes. Ex co enim, (i. Apoftolis) ad mentem venit, éu vir quòd baptizantes non fum est fufcipere infantes fecundum istum facilè poffunt per feipfos * 7. ocele. bierar. non mulsupra. cu! à tione omnium mandatorum Chrifti, ad falu exequi hoc, itelligimus, fan&tum modum, quòd naturales pueri pa- 20 unus, five vir, five mulier. In confirmatione quoque idipfum faciant. verò, per quos illud executioni mandare intendunt facerdotes erga à se ead. A Concilio Tri TAD PRIMUM ergo dicendum,quòd aqua baptizare, neceffitate imminen- ptifmum conferendum accedat, diligenter ab fcifcitetur, quem, vel iis, ad quos fpectabit, quos elegerint, ut baptizatum de facro fonQuòd, fi alii, ultra te fufcipiant defignatos baptizatum tetigerint, cogna &c. tionem fpiritualem nullo pacto contrahant. Hæc ibi. Item à Concilio Mogutinenfi. In baptifmate, vel in chrifmate non poteft alium fufcipere in filiolum ipfe,qui non est baptizatus,vel cõfirmatus. Hæc illud:& recitantur in De confec, diftin. 4. Item à Concilio Antifiodorenfi. Non licet Abbati, vel monacho de baptifmo fufcipere filios, nec commatres habere. Hæc illud quæ recitantur in De confecr. diftin. ead. Secundò vides: quomodò ex his benè penfatis, & applicatis doctrina præfens, &c. : cundò refpondet affirmativè quæfito, ibi: Unde, &c. Tertiò confirmat conclufionem auctoritate Dionyfii, ibi: Et hoc eft, &c. in corp. ARTICULUS OCTAVU S. Curepit aliquem de getur ad ejus inftructionem, quia nullus nem. cro fonte afsumit fibi officium pedagogi (ut 2. Prætereà. Filius magis poteft à patet ex articulo feptimo) & unufquifque ob- patre inftrui, quàm ab alio extraneo : ligatur ad exequendum nam filius habet à patre effe, & nutri*li.8.Erbi officium, quod fufcica.12.circa pit, ut patet ex termi- mentum, & difciplinam, ut Philof. dicit me.&c.11. nis Secunda autem in 8. Ethic. * fi erga ille, qui fufcipit bano longè à pars,fcilicet,fi neceffitas, ptizatum,tenererur eum inftruere, magis prin. &c. probatur. Quia, fi effet conveniens, quòd pater carnalis fiPal.fonte, baptizati vel apud infideles nutriuntur, vel lium fuum de baptifmo fufciperet, *30.9.1.c. etiam apud parentes fi- quàm aliquis alius: quod tamen videtur Pervenit, deles, fed circa talium effe prohibitum, ut habetur in Decreto', *c. trigefima, quæft. 1. c. pervenit, & c.dictum eft. cji. c.dictum m de * 40 ut RESPONDEO dicendum, quòd unufquifque obligatur ad exequendum officium, quod accepit. Dictum eft autem, quòd ille, qui fufcipit aliquem de facro fonte, affumit fibi officium pedagogi: & ideò obligatur ad habendam curam de ipfo, fi neceffitas immineret, ficut eo tempore, & loco, in quo baptizati inter infideles nutriuntur. Sed,ubi nutriuntur inter catholicos Chriftianos, fatis poffunt ab hac cura excufari, præfumendo, quòd à fuis parentibus diligenter inftruantur. Si tame quocumque modo fentirent contrarium, tenerentur fecundum fuum modum faluti spiritualium filiorum curam impende ¶AD PRIMUM ergo dicendum, quòd, ubi immineret periculum, oporteret ef li intendit in ly ad ha- sur de cofe. bendum curam de ipfe, th III. DE ANTECED. primò: quomodò per rationem oftendas, S.Eccl. a fcripturis, & Auguft. meritò efse infinuatum quòd fufceptor bapti fe aliquem doctum in divinis, ficut Dion. zati de facro fonte oblidicit, qui baptizatum de facro fonte gatur ad ejus iftructionem.A D. Au.quide:ut fufciperet: fed, ubi hoc periculum non eft in arg. cons. Ut verò imminet propter hoc, quòd pueri nu- meliùs à te intelligatur triuntur inter catholicos, admittuntur fenfus inclufus in ly fi- cul à fit. quicumque ad hoc officium quia dejufforex pro illis, au filiorum inftructionem ar. præc, negligentes, tunc præcipuè patriai hoc quore. 3. Prætereà. Plures magis poffunt modocumque fcientes, tenentur falutifpiritua- inftruere, quàm unus folus. Si ergo illium filiorum curam le, qui fufcipit aliquem baptizatum, teimpendere. 1. DE MINORI. Et- neretur eum inftruere, magis deberent iam fimplices admitti *Loco cita- tur levare aliquet plures fufcipere, quàm unus folus, cu10 in arg.a. Jacro fonte, R. Quando jus contrarium habetur ex Decr. Leonis non imminet periculu Papæ. Non plures, inquit, ad fufcipiencirca debită inftructio- dum de baptifmo infantem, quàm unus,acnem baptizati. §. Puta, cedant, five vir, five mulier. quandò non occurrit a¶ SED CONTRA eft, quod Auguft. liqua illarum neceffitatum, de quib. in conclufione cum probatione dictum eft. Tunc, &c. Nam co loco, & tempore, in quo immineret periculum ,oporteret, patrinum effe aliquem doctum in divinis, ut Dion, dicit: Et hoc, quia obligatur, &c. ut in art. concl. II. DE ANTECED. Inftrui, B.Inftructione patri carnali appropria f de confec.d. depinxit B. Aug. & étiam fcriptura facra ( ut nunc dicetur) factum eft: ut non baptizatus, i. qui vitam, & fidem, publicè omnibus nota mate. *.prac B 384 gat. quos in filiós tunc eos de baptifmo levantes fufcepiftis, docete doctrinam poterit infidelis ipfe effe talis fidejuffor: A fcripturis autem infinuatur per Ncorp, duo. Primò ponit conclufionem cum conditione refponden- confcientiæ ejus, qui tenetur inftruere, ibi Sed ubi &cæte ra QUESTIO SEXAGESIMA OCTA V A. De fufcipientibus baptifmum, in duodecim articulos divifa. EINDE Confiderandum eft de fufcipientibus ba- Et circa hoc quæruntur duodecim. ¶ Primò. Utrum omnes teneantur ad fufcipien- Secundò. Utrum aliquis poffit falvari fine baptifmo. ¶Quartò. Utrum peccatores fint baptizandi. ¶ Quintò. Utrum peccatoribus baptizatis fint impo Ferrarienf.4. con, cap. 71. Sot.4.f.d.s.q.uni.a.1. Inf.q.70.4. SUPER Q. LXVIII. 2. ad 3.6 4.d.4.q. 3. 4.3.9.2.co. &ad z. Et Lad.6.q.1.0.1. 9. cor. Es 1 ART. I. CON ONCL. Manifeftú eft, quòd omnes ad 4.co.c.71. baptifmum tenentur, & fine co non poteft effe falus hominibus. tanquam factus vivum TPROB. Quia mani- ¶2. Prætereà. Baptifmus maximè videfeftum eft, quòd ad illud tur effe inftitutus in remedium peccati ohomines tenentur, fine quo falutem confequi no riginalis:fed ille,qui eft baptizatus,cũ nó poffunt, & manifeftum habeat originale peccatum,nó videtur,q eft, quod nullus poteft poffit illud transfundere in prolem. ergo 40 falutem confequi, nifi filii baptizatorú non vnr efle baptizādi. Chrifto incorporetur, 3.Prætereà. Baptifmus datur ad hoc, membrum ejus, ex Rom. quòd aliquis per gratiam à peccato mun5.quod fit per baptifmu detur: fed hoc confequuntur illi, qui funt ita, f. ut fine co fieri non fanctificati in utero fine baptifmo. ergo poffit, ex Galat. 3. 1.MINOR. Ante Chri- non tenentur ad fufcipiendum baptifmü. fti adventum poterant SEDCONTRA eft,quod dicitur Joã. homines falvari fine ba- 3. Nifi quis renatus fuerit ex aqua, & Spiptifmo.R. No tame potcrat falvari fine fide, cu- ritujanito,non poteft introire in regni Dei, jus baptismus eft facra- & in lib. de eccl. * dogmatibus dicitur.Badogm.c.14. mentum.§. Tunc nihil, ptizatis tantùm iter falutis effe credimus. betur inter clufio dixit,quòd baptif- illud homines tenentur, RESPONDEO dicendum, quòd ad fine mus eft neceffarius,quia falutem quo per ipsu nuc incorpora- confequi non poffunt. Manifeftum eft mur Chrifto, ita, quòd autem,quòd nullus poteft falutem confefi poffet quis incorpora- qui, nifi per Chriftum. unde & Apoft. tunc baptifmus non ef- dicit Rom. 5. Sicut per unius delictum in Quia igitur homo poterat ante ejus adventum incorporari ei fine baptif- omnes homines in condemnationem, fic Ad hoc autem datur baptifmus, ut minibus. non habet peccatum o riginale. §.i. fecundum fpiritum. Tunc, &c. Nam manifeftum eft, quòd homo etiam baptizatus non generat generatione carnali fecundum, &c. ut in te. Quem adhuc totů meliùs itelliges, fi videris, 1. 2.q. 81. a. 3. ad 2.& fi audieris B. Aug. in li. de baptifmo parvuloru dicentem. Per baptifmum Chrifti id agitur, caro peccati evacue tur. Non autem fic eva- cupifcentia innata non ¶ AD PRIMUM ergo dicendum, re, ficut, quod non vixe iam præfentis refponfio ne clarificanda facit exemplum de frumento,quòd, f. ex frumento puro, i. APPENDIX. c.a.cir.me. tionem fæculi necefsarius pro fidei proteftatione durabit. Vide 4. 2. append. Edicentis baptifmum facramentum efse liberum.Hoc eft.Homines non eros. habes primò: quomodò per rationem interimas hærefim Brětii |