Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub
[ocr errors][ocr errors][merged small][merged small][merged small]

COROLL. Ergo dicendum eft ex his, quòd principalis caufa conclu-
fionis primæ, f.quòd plures dicendo, nos te baptizamus, non baptiza-
rent, fuit non obfervatio formæ ecclefię; non autem pluralitas miniftro-
rum, quamvis hçc fecunda ejufdem probatio adjuvaret illam primam ( ut
in coroll. poft exam. di-
&tum eft)&, ipfam fup-
ponendo, efficax effet.
1. DE MAJORI. Quic-
#q.66.ar.3. quid potest facere unus,
&5.
poffunt facere multi. B.
Si propria virtute agant.
S. Tunc, &c. Nam ho-
mines non baptizant,
propria, &c. utin tex.
II. ILLATIO CON-

eft unus, fed multi per baptifmum effi-
ciuntur unum in Chrifto.

Utilit. pro

¶Ad tertium dicendum, quòd, fic-
ut fuprà dictum est, * integritas baptifmi
cófiftit in forma verborum, & in ufu ma- 10
teriæ. Et ideò neq; ille, qui tantùm verba
profert, baptizat,neq: ille, qui immergit.
Et ideò, fi unus verba proferat, & alius
CLUS. Ergo multò ma- immergat, nulla forma verborum poterit
gis plures, &c. R. Ne-
gatur illatio, S. Non .n. eft fimile de baptizante, & baptizato
quia Chriftus, &c. ut in te. fi. Pro minori nihilominus ab arguente fa-
&ta notandum eft, quòd non paffim fine pecccato unus baptizaret fimul
plures: fed folùm in cafu neceffitatis, prout in tex.

m

[ocr errors]

III, MAJOR. Baptifmus est facramentum maxime neceffitatis. B. Cu- 20
jus baptifmi integritas confiftit fimul in forma verborum, & in ufu mate-
riæ. §. Ut dicitur q. 7. art. 3. 5. Tunc, &c. Nam, dato illo cafu de muto,
& mutilato, neuter ipforum baptizare poffet, &, fi de facto hoc atten-
tarent; nihil fieret.

APPENDIX.

Eccl. EX art. habes primò: quomodò per rationem oftendas, meritò effe infinuatum à Concilio, quòd plures non poffunt fimul baptizare unum.

Annot

Comm.

Notandum
I. circa do-

Titulus, ut fonat.

Nam Concilium Lateranenfe fub Innoc. III, celebratum, dicit in de fum
Trin. & fid, cath. cap. firmiter. Sacramentum baptifmi, quod ad Dei in-
vocationem, & individuæ Trinitatis, videlicet Patris, & Filii, &
Spirituffanéti confecratur in aqua, tàm parvulis,quàm adultis, in for-
ma ecclefiæ à quocum-

[ocr errors]

effe conveniens,neq;.n. poterit dici: Ego que rite collatum profi
te baptizo,cùm ipfe non immergat, & per bi. Per hoc enim, quòd
cit ad falutem. Hæc i-
confequens non baptizet,neq; etiam pot- dicit ly in forma eccle-
erit dici: Nos te baptizamus, cùm neuter fe, & ly à quocumque,
baptizet, fi enim duo fint, quorum unus infinuat propofitum
unam partem libri fcribat, & alius aliam, clefiæ plures fimul ba-
Formam fiquidem ec-
non erit propria locutio: Nos fcripfimus ptizantes fervare non
librum iftum, fed fynecdochica, inquan- poffunt (ut oftenfum
tum totum ponitur pro parte.
fuit per dicta circa pri-
mam conclufionem) &
ideò, fecundum concilium, baptizare fimul non pofsunt. Rursùs. Cùm
intentum ipfius Concilii (ut patet per ly à quocumque ) fit, extenfiffimè lo-
qui de miniftris, i. affignare omnes, qui pofsunt facramentum baptifmi
conferre, ficut propter hanc fuam intentionem afsequendam dixit ly à quo-
cumque,i. five clerico, five non clerico, five mafculo, five fœmina, five ba-
ptizato, five non baptizato, five hæretico, five fchifmatico, five catholico
five bono, five malo, &c. ita propter eandem rationem adjunxifset ly
quibufcumque, fi baptifmum per plures fimul conferri pofse vidifset. Ex
ifta ergo taciturnitate fua intentioni illi fuæ univerfaliffimæ conjuncta
denotavit intentum. Ac fi apertiùs dixerit. Ideò baptizaturos non appo-
no in numero plurali: quia plures fimul unum baptizare non pofsunt. Se-
cundò vides: quomodò, &c.

Commentaria Cardinalis Cajetani.

In corpore articuli eft una distinctio de forma, qua plures fimul
baptizantes poffent uti. Altera eft; Nos te baptizamus. Altera eft, ut
uterque diceret:Ego te baptizo.Et primò examinatur, & refpondetur quæfi- 30
to juxta primam formam, fecundo juxta fecundam. Quoad primum reci-
tatur opinio una, dicentium non valere baptifmum,fi plures dicant: Nos te
baptizamus: quia non fervatur forma ecclefiæ, quæ habet, quòd in fingu-
lari perfona miniftri exprimatur, dicendo: Ego te baptizo.

¶Deinde contra hanc rationem Auctor arguit, immò cam excludit
ex multò majori receffu formæ Græcorum à forma noftra. Et ftat ratio
in hoc, quòd ad tollendam veritatem baptifmi, non fufficit receffus ab ifta
forma:
: Ego te baptizo, quia, fi receffus fufficeret, apud Græcos non effet
baptifmus, quoniam forma corum multò magis reced it ab hac noftra;quã
recedat ifta. Nos te baptizamus, cùm hic non mutetur, nifi fingulare in
plurale, ibi verò omninò omittitur perfona miniftri, & in tertia perfona 40
exprimitur actus, dicendo; Baptizatur, &c.

¶ Demum aliam rationem reddit auctor ex parte intentionis explicitè,
1. quia hac forma: Nos te baptizamus, explicatur intentio miniftrorum
quoad hoc, quòd plures conveniunt ad unum baptifmum conferendum,
Ex quo formatur talis ratio: Homo non baptizat, nifi, ut minister Chri-
fti. ergo oportet, miniftrum effe unum, ut Chrifti unitatem repræfentet.
fed in dicta forma explicatur contrarium, quia explicatur pluralitas mini-
ftrorum. ergo dicta forma videtur tollere baptifmum. Et confirmatur
hujufmodi unitas auctoritate Apoftoli Pauli.

TQuoad fecundum ponuntur duo modi, quibus hoc contingere poffet,
1. vel altero præveniente reliquum, & fic dicitur, quod folus præveniens so
baptizaret, vel utroque fimul concurrente; & fic dicitur, quòd Chriftus
per utrumque unum baptifmum conferret.

Circa ea, quæ hìc dicuntur, adverte primò, dupliciter contingere: rin bic duos fimul baptizare, vel utroque totum faciente, & dicente, vel altero dicente, & altero faciente. Auctor fecundum modum refervat tractandū hìc in refponfione ad ultimum. De primo autem modo tantùm loquitur in hoc corpore articuli.

data.

Notadu 2.

Notandu 3.

Dub.r.

¶Adverte fecundò rationem literę ad concludendum irritam effe forma
illam: Nos te baptizamus, non afferri ab Auctore affertivè: fed opinati-
vè, ut fua monftrant verba etiam replicata, dùm dicit, quod quidem vi-
detur effe contra rationem miniftri, & pofteà fubdit, ideò contraria inte- 60
tio videtur excludere facramentum.

¶ Adverte tertiò Auctorem fuperiùs, q.66. art. 5. ad quartum afferre
duas alias rationes ad excludendam eandem formam, f. Nos te baptiza
mus. Prima ratio eft, quia actus multiplicatur fecundum multiplicatio-
nem agentium, fi perfe&è ab unoquoque agatur: fed baptifmus eft actus
ab unoquoque baptizante perfectus. ergo unus baptifmus non eft à duob.
Secunda ratio eft,quia mutaretur forma baptifmi, dicedo:Nos baptizamus,
quia dicere, nos, non eft idem dicere, quod,ego, & ego, fed ego, & ifte
Quæ ideò repetita hìc funt à me,quia fuperius ad hunc locum me remifi.
Circa
uationes Auctoris
Num plures dicentes: Nos te baptizamus,conferant verum baptifmum.
Queftr. Irca hanc doctrinam dubium primò occurrit ex Durando in 4. fent. 70
dift.3.q.3. ar. 2. Primò enim contra omnes dictas rationes
procedit. Et primam quidem rationem: Actus multiplicatur, &c. dicit
Ob 1.Dura- non concludere in agentibus per voluntatem, & cam militare contra Au-
di contra&torem, ponentem plures facerdotes poffe fimul confecrare candem hostiä:
Oba ejufd. Par .n. eft utrobique judicium, quoad multiplicationem actus ab agente.
Ob. cjufd.
¶ Secundam verò rationem de mutatione formæ, dicit non cogere,quia
2. mutatio formæ, quantum ad illud, quod non eft de neceffitate formæ,
rationem, non tollit facramentum, fic autem eft in propofito: tùm, quia expreffio
ministri non eft de neceffitate formæ baptifmalis, ut patet de forma Græ-
corum. ergo multò minùs eft de neceffitate ejus expreffio miniftri in fingu-
lari numero: tùm, quia hæc forma: Nos te baptizamus, prolata ab utro-
que ex parte cujuslibet dicentis, refolvitur in iftă: Ego baptizo te, ubi nul-
la apparer mutatio fecundum fenfum à forma Romanæ ecclefiæ.

[blocks in formation]

libet minifter exprimat fe, ut unum. Non poteft dici primum, quia tu-
met dicis, quòd duo fimul pofsunt baptizare eundem, fi uterque dicat:
Ego te baptizo. Secundum autem non eft rationabile: tùm, quia expref-
fio miniftri non eft de neceffitate facramenti: tùm, quia fi oportet mini-
ftrum exprimi fecundum congruentiam ad principale agens, ut tu afsu-
mis, cùm principale agens fit Trinitas, congruentiùs exprimi deberet
minifter in numero plurali; tùm, quia modus exprimendi miniftrum ni-
hil videtur facere ad facramentum: fufficit enim principale agens, & a-
&tum exprimere.

Contra conclufionem dictam; fcilicet fi baptifmus à pluribus datur,
dicentibus. Nos te baptizamus, non valet baptifmus, arguit Petrus de
Palude ibidem.

06.1.Petri
de Palude

contra con

clufionem.
0.2 ejufd.
contra can-

Tum, quia quandò plures uxores poterant fimul nubere uni viro,
non referebat,an quælibet diceret. Accipio te in virum, an nos accipi-
mus te in virum,fecundü illud Ifa.4. Invocetur nomen tuum fuper nos, &c.
¶ Tùm, quia dicendo, Baptizamus te, magis exprimitur unitas ba
ptifini, quàm utroque dicente uni. Ego te baptizo: apparet enim, fin-
gulos feorfum baptizare: ac per hoc diftinctos duos baptifmos conferre,
dicendo autem, baptizamus, apparet convenire in unum baptifma.
Et confirmatur, quia, ficut de effentia eft expreffio actus, ita faltem de Confir n.
congruentia eft expreffio unitatis, vel pluralitatis actus.

dem.

Tum, quia, duobus exiftentibus officialibus infolidum, & ambobus @b.3.
volentibus idem facere fimul, congruentius eft,,ut dicant: Mandamus, aut
pronunciamus, quàm, ut quilibet per fe dicat, mando, aut pronuncio.

Tum, quia plurale non eft, nifi geminatum fingulare: idem enim Ob.4.
fenfus eft dicere; Socrates, & Plato currunt, & dicere: Socrates currit,
& Plato currit: & pari ratione idem eft in prima perfona. Et, quia verba
facramentalia efficiunt, quod fignificant: quæ æquipollent in fignifi-
cando, æquipollent etiam in efficiendo. Tenentque proptereà Durand. &
Petrus oppofitam conclufionem,quavis timor reverentialis Petru cohibeat.

Dub.3.

Circa Auctoris proceffum dubium occurrit de fufficientia: videtur Dub.z.
enim infufficienter tractare quæftionem hanc, dùm difcutiendo formas,
quibus uti possent plures fimul baptizantes unum, non difcurrit, nifi per
formas, feu forma fecundum ritum Romanæ ecclefiæ:debuifset .n. difcute-
re eandem quæftionem fecundum formam, qua utitur ecclefia Græca, &
determinare,an fecudum illam formam pofsent multi fimul baptizare unŭ.
¶ Circa fecundum modum conceffum communiter, quo plures pof-
funt fimul baptizate unum, f. quolibet baptizante dicente: Ego se bapti
20, dubium reftat: quomodò fieri, aut intelligi poteft, duo agentia, to-
talia, quamvis inftrumentalia ejufdem rationis, producere efficaciter fi-
mul unum effectum non intenfum, aut perfectum magis, quàm,fi ab uno
corum tantùm produceretur, & hoc in fubjecto capaci perfectioris, feu in-
tenfioris effectus, quale eft anima noftra, & de effectu fufcipiente magis,
& minus, qualis eft gratia: videtur enim non intelligibile.

Nu de neceffitate facramenti unus tantü baptifmi minifter requiratur.

cundum unam formam poffunt plures conferre unum bapuiíma, &
Crea principale quæfitum dubium adhuc reftat, an baptifinus de ne Queß...
ceffitate facramenti exigat unitatem miniftri. ex hac enim litera non
habetur refponfio fimpliciter, & abfolutè: fed tantùm habetur, quòd fe- Dub.4.

[blocks in formation]

Opin, Dur.
Petrus autem dicit, quòd unitas miniftri non eft de fubftantia facra- Opin. Petri
menti, ut dicunt communiter omnes. Ex quibus apparere poteft,quæftio- de Palude.
nem hanc remanere dubiam.

Ad has dubitationes fic refpondendum eft, ut primò dicatur ad ulti- Ordo farvä
mam: tanquam eam ex cujus claritate reliquaru folutio faciliùs percipietur. dus in fold
¶ Ad evidentiam autem quæftionis ultimæ, dicendum primò eft, quid dub
eft hic manifeftum, & quid occultum. Duobus igitur modis intelligi pot- Affert
eft unitas miniftri: vel quòd unitas miniftri non poffit integrari ex plu- quodeft no-
ribus perfonis ita, quòd non poffit contingere in miniftro, quòd unus to-
tum de uit.
talis minifter confurgat ex multis partialibus perfonis comminiftranti- "
bus; puta,ficut perfectus tractor navis integratur ex multis fimul trahen-
tibus, vel ficut perfectus fabricator integratur ex multis partialibus mi-
nifteriis. Et fic in hoc communiter doctores conveniunt tenendo par-
tem negativam, f.quòd unitas miniftri baptifmi non poteft confurgere
ex pluribus perfonis partialiter concurrentibus: proptereà enim dicunt;
quòd, fi unus abluit, & alter profert verba, baptifmus nullus eft: oppofi-
tum enim efset, fi minifter baptifmi ex duabus perfonis partialiter con-

[ocr errors][merged small][ocr errors][merged small]

currentibus integrari pofset. Alio autem modo unitas miniftri poteft intelligi per exclufionem plurium totalium miniftrorum, puta, an baptifmus ita exigat unum totalem miniftrum, quòd fi duo totalesminiftri fimul concurrant, baptifmus nullus fit. Et in hoc quoque fenfu conveniunt communiter doctores tenentes partem negativam, f, quòd, non requirit baptifmus talem unitatem miniftri ; proptereà enim dicunt, quòd, fi duo fimul proferant finguli verba, & abluant eundem, baptifmus verus eft: quia neuter alterius factum irritat. Hæc duo funt, quæ pro ma nifeftis habentur. Inquirit, quod eft Latet autem, an, abfolutè loquendo, unitas, & pluralitas ministri occultum per accidens fe habeant, vel per fe ad facramentum baptifmi. Opin. Dur. Durandus enim tenet, quòd per accidens.

Sententia Auctor autem tenet, quòd per fe. Et hoc eft verum : quod ex co evidenter patet, quòd manifeftè per accidens etiam extraneum contingit, unum baptifmum effe à duobus miniftris nulla enim ratio id requirit, quamvis permittat,

Aust. qua dupliciter vera proba

tur.

[blocks in formation]

¶ Ampliùs, quandò baptifmus eft à pluribus miniftris, non eft omninò unus, quoniam funt tunc duæ formæ numero, duæ materiæ, & actiones numero: ac per hoc duo baptifmi facramenta activè, & folus interior baptifmus animæ unus eft. Patet autem hoc: quia facramentum baptifmi integratur ex rebus, & verbis à miniftro, &c. fed in cafu propofito funt duo numero integrata ex rebus, & verbis, &c, ergo funt duo facra- 20 menta activè, unum ergo numero baptifmi facramentum unum ministrum exigit. Et hoc eft, quod Auctoris prima ratio concludit, quòd fcilicet actus multiplicatur à multiplicatione agentium totalium: feu (quod idem eft) fi perfectè ab unoquoque fiat. Unde cohibenda eft lingua dicentium accidere facramento unitatem, vel pluralitatem miniftrorum : quoniam pluralitas miniftrorum partialium communiter excluditur; pluralitas verò miniftrorum totaliu pluralitatem numeralem exterioris facramenti infert: & omninò per accidens invenitur ad unum numero effectum facramenti. Mirabile autem eft, non advertiffe ad propriam vocem. Nam, fi fubtiliter perfpectum fuerit, apparebit, quòd impoffibile eft, unum, & idem facramentum baptifmi effe à duobus totalibus miniftris, quamvis ponatur 30 unum, & eundem effectum effe ab utrifque : quanta enim differentia eft inter baptifmum, & ejus effectum, tànta differentia eft inter affirmationem unius, vel plurium baptifmatum, & unius, vel plurium effectuum baptifmi. Et proptereà, cùm baptifmi facramentum non fit, nifi exterius integratum ex rebus, & verbis, puta, ex ablutione in a qua, & forma verborum à miniftro cum debita intentione, & hic fint omnia exteriora activè, & paffivè duplicata; funt enim duo perfecti miniftri cum duabus intentionibus baptizandi, funt duæ formæ, funt duæ ablutiones activæ, & duæ pafsivæ : ut patet, fi afpergatur, qui baptizatur, fecundum diverfas fui partes, breviter, nihil deeft ad pluralitatem totalem, nifi pluralitas baptizati. Cujus unitas vnitatem effectui baptifmi dare poteft: pluralitatem 40 autem exterioris facramenti non tollit. Notanter autem dixi, pluralitatem totalem: quia, qui baptizatur, licèt fecundum partem abluatur; ipfum tamen fuppofitum eft, quod primò abluitur : baptizatur enim hiç homo, & non caput eius: ac per hoc, licèt fecundum exteriores partes fint duæ ablutiones paffivæ: fecundum tamen fubjectum, quod abluitur, non eft, nifi una ablutio passiva, quia non eft, nifi unus ablutus. Et proptereà dicitur, quòd non eft, nifi unus baptifmus pafsivè in co, qui baptizatur à duobus modo dicto. Ex quibus omnibus habetur, quòd unitas per fe baptifmi unitatem exigit miniftri perfecti,

Sed, qua ratione, aut auctoritate cogente unitas miniftri excludit Ration, pluralitatem partialium comminiftrantium, videndum reftat. Auctor fi- so Auft, & quidem ex duobus capitibus conatur hoc monftrare, f. ex parte formæ Auctori sa. pro - ut patet in fecunda ratione, & ex parte unitatis principalis agentis, f. Chrinitat.min, fti, ut patet in tertia ratione,

Baptifmi. Auctoritas verò duplex inducitur: altera ex decretis, dif.23. c. quoRasia 1. rundam ; ubi ordo facer datus ab epifcopo operante, & presbytero legente Ratio. irritatur. Altera ex Euangelio co, quòd Dominus baptizanti commifit Auftoriinvocationem Trinitatis, fas 1. Auctori

tas 2.

Ratio pro bans app fitum.

Confirm.

In oppofitam autem partem affertur ratio, quia omnes fumus unum corpus in Chrifto finguli autem alter alterius membra: ac per hoc multi partialiter concurrentes concurrunt, ut unum: immò concurrunt, ut multa inftrumenta unius, f Chrifti. Et hoc præcipuè habet locum in propofito: 60 ubi conftat, quòd Chriftus eft, qui baptizat, & homo, nonnifi ministerialiter, ut Chrifti inftrumentum, concurrit.

Et confirmatur, quia, fi Chriftus utitur totalibus miniftris ad unum baptifma contra omnem rationem, multò magis credendum eft, quòd utitur pluribus miniftris partialibus ad unum baptifmum necefsitatis, aut ratione ita exigente.

S. Script ¶ Suffragatur & Euangelii auctoritas : quoniam Dominus dixit plura auctor. liter, baptizantes eos, infinuans per pluralem numerum, plures poffe ficudem. mul baptizare.

pro

Aliera

auctor.

Nec deeft auctoritas Apoftolorum: quoniam de Petro, & Joanne legitur, quòd imponebant manus fuper illos, & accipiebant Spiritum 70 fanctum: eadem enim ratione, qua plures fimul conferebant facramentum confirmationis, partialiter procul dubio concurrentes, quia nihil inordi natum faciebantpoteft, & nunc à pluribus fimul partialiter baptifmus dari. In hac difficultate neutram audeo partem afferere: intellectui autem Cajetani. meo magis apparet verum effe, quòd perfectus minifter baptifmi poteft ex duabus perfonis partialiter concurrentibus integrari, ea ratione: quia ad Chriftum principaliter baptizantem non refert pluribus partialibus inftrumentis fimul uti ad unum baptisma, dummodò forma, materia, & intentio debitæ ferventur.

Sententia

Differtur folut. rat. Auct.

ta. ab au

Elove latam.

Et ad objecta ex rationibus Auctoris patebit in ipfarum difcuffione, ac declaratione.

&

Ad auctoritatem autem ex decretis dicitur primò, quòd ibi non irriRefp. ad tatur ordo fufceptus, immò potiùs infinuatur oppofitum : dùm dicitur, gra1. autori dum facerdotii, vel Levitici ordinis, quem perversè adepti sunt, amittant. al Diciturfecundo, dato, quòd irritetur, quòd duobus commifsis in illa ordinatione erroribus ibi recitatis, f. quòd epifcopus imponebat manus, Rejp, 2. alius benedictionem dabat, feu legebat, & quòd iftorum duorum unus erat epifcopus, & alter presbyter, litera non explicat pro caufa damnationis magis primum errorem, quàm fecundum: deberet enim minifter ordinis facri, fi ex duabus integraretur perfonis, confurgere ex duobus epifcopis, & non ex epifcopo, & presbytero, quoniam foli epifcopo convenit facrum ordinem conferre."

Refp.ad 1.
Ad auctoritatem verò ex Euangelio, dicitur, quòd ex Domini verbis
Autorit, non habetur, invocationem Trinitatis proferri debere ab abluente, fed quòd
abluens abluat in nomine Patris, & Filii, & Spiritus fancti, prolatis à fe,

[ocr errors]

Inftantia autem Durandi de agentibus voluntariis feipfam interimit, Sot obt. ponendo neutrum eorum concurre fe, ut agens perfectum. Paria enim funt, quoad propofitum, effe agentia imperfecta, feu partialia, & concurrere, ut agentia partialia.

ionem.

Ad objectionem verò contra idem,ex eo, quòd duo facerdotes candem · Sol. ob.2. poffunt hoftiam confecrare, dicitur, quòd in tali cafu effent duæ confecra- ejudicontiones, quantum in fe eft, ficut etiam, quandò duo perfectè unum baptiza- tra i ra rent, uterque, quantum in fe eft, conferret diverfum baptifma, fed per accidens (funitatem hoftia ; feu hominis, qui baptizatur) unum fit facramentum propter excellentiam principalis agentis, f. Chrifti, qui folus poteft duobus totalibus inftrumentis ejufdem rationis fimul uti, ut uno, Habes ergo ex prima Auctoris ratione plures, ut totales miniftros, non poffe fimul unum omninò baptifmum conferre. ¶Ad objecta contra fecundam rationem de mutatione formæ refpondetur, quòd effet ibi mutatio formæ contra fubftantialia.

Sol, of.

Dur. com

Et ad impugnationem hujus dicitur, quòd, licèt expreffio miniftri non fra 2, 16fit de necefsitate formæ, eft tamen de necefsitate formæ,quòd,fi exprimitur fionem. minifter, exprimatur fine contrarietate ad veritatem facramenti: & hoc per illam univerfalem regulam. In formis facramentorum nihil debet poni contrarium: Pluralitas autem miniftri contrariatur unitati requifitæ ad unitatem miniftri, & proptereà, fi exprimatur talis pluralitas exprefsè in forma, tollit veritatem facramenti. Falfa eft ergo illa conditionalis,fi expreffio miniftri non eft de necefsitate, pluralitas miniftri explicata per accidens fe habet habet enim fe contrariè.Et,cu fubjungitur,quòd ifta, Nos te baptizamus refolvitur in iftas: Ego baptizo, & ifte baptizat, refpondetur, quòd hoc poteft dupliciter accipi. Primò, ut fecunda exponens accidenta liter intendatur, ac fi diceret; Ego baptizo; & ifte currit. Alio modo, ut per fe intendatur, tanquam dicens, quòd ambo fimul miniftramus facramentum baptifmi. Et, fi in primo fenfu acciperetur, idem videtur judicium de hac forma, & de forma, in qua ponitur aliquid impertinens: puta, fi quis diceret: ego te baptizo, & omnes aftantes ad hoc confentiunt: In nomine Patris, & Filii, & Spiritus fancti. Et fenfus ifte licèt videatur extraneus, in propofito tamen poffet accidere, duobus ex condicto volentibus fimul unum baptizare, & utroque alterum volente revereri, per hoc, quòd uterque alterius meminit: ad hujufmodi enim reverentiam exprimendam videretur eis, quòd deberet uterque uti numero plurali. Sed infra proprium fenfum ftando exprimitur per has duas exponentes plurali tas contraria unitati miniftri : & proptereà ambæ fimul deftruunt veritatem primæ. Significavit enim, quòd duo fimul, & non quòd unus bapti zet, duos autem fimul effe unum facramenti miniftrum, fupponitur impofsibile, & contrariari veritati miniftri.

tra 3. raf.

Ad argumenta Durandi contra tertiam rationem, f. quia minifter Sol, ob, 1. exprimitur., ut plures, refpondendo, dicitur ad utramque partem disjuncti-Dur, c væ, quòd utraque fanè intellecta eft vera. Ad baptifmum enim unum omninò, feu unum fecundum formam, exigitur unitas miniftri fecundum rem. Nec oppofitum dixit Auctor, quoniam duobus fimul baptizantibus utroque totum dicente, & faciente, non eft baptifmus unus fecundum formam, fed fecundum effectum: quem etiam non haberet, nifi potestas Chrifti fuppleret, utens duobus totalibus inftrumentis, ut uno, quemadmodùm priùs dictum eft. Altera quoque pars disjunctivæ vera eft negativè, oportet, n, exprimi miniftrum, ut unum ad hunc fenfum, hoc eft, non exprimi, ut plures, quia pluralitas miniftri expreffa contrariatur veritati miniftri. Unde ad primam objectionem de non neceffaria exprefsione miniftri, jam patet refponfio.

¶ Ad fecundam autem de congruentia ad principale agens, refponde- Sɔl, ob, 1. tur, quòd ratio de unitate miniftri propter unitatem Chrifti in litera allata, non ut neceffaria, fed ut probabilis inducta eft, ut verba literæ fonant. Rationabilis autem eft congruentia miniftri ad Chriftum magis, quàm ad ad Trinitatem perfonarum: quia in Euangelio invenimus attributum baptifma tanquam baptizanti, non Trinitati, fed Chrifto, de quo fcriptum eft Joann, primo: Hic eft, qui baptizat in Spiritu fancto: minifter autem baptizantis perfonam induere fe fatetur, dicendo: Ego te baptizo.

¶ Ad tertiam autem de impertinentia modi exprimendi miniftri con- Sol, ob. 3. ceditur verum effe, fi modus exprimendi non implicat aliquid contrarium veritati alicujus requifiti ad facramentum: tunc enim fufficit exprimere caufam principalem, & actum miniftri, quandò nihil contrarium veritati facramenti exprimitur.

[ocr errors]

cluf.

Ad dubium contra conclufionem, propter objecta à Petro de Palude, Pert de refpondendo dicitur ad primam objectionem, quòd non eft fimile de facra Palude mento matrimonii,& facramento baptifmi: quia facramentum matrimonii contra cf. fundatur fuper matrimonio, ut eft officium naturæ, & proptereà, quæcumque fufficiunt ad efficiendum conjugium verum, ut eft in officium, naturæ, fufficienter etiam fe habent ad fufcipiendam facramentalitaté conjugii. Et, quoniam non refert ad conjugium, ut eft nature officium pluraliter, vel 80 fingulariter dicere, immò, five verbis, five folis nutibus confenfum exprimere, ideò facramentum matrimonii verè fufciperetur, fi pluraliter dicerent. Accipimus te in virum noftrum, fuppofita pluralitate uxorum: ficut etiam verè contrahitur fine verbis. Secus autem effe de baptifmo ratio cogit, quia baptifmus non poteft diftingui in officium naturæ, & in facra mentum, fed eft tantummodò facramentum. Et hinc eft etiam, quòd non poteft nominatio Trinitatis fuppleri per nutus baptizando. Ex co enim quòd purum facramentum eft, oportet fervare ea, quæ pro facramento funt inftituta ab ipfo Chrifto, fcilicet aquam, & voces fignificativas Trinitatis.

¶ Ad fecundam verò objectionem conceditur,quòd magis explicaretur Sol.ob. e unitas baptifmi, dicendo: Nos te baptizamus, nifi implicaretur pluralitas jude. 90 contraria veritati miniftri.

¶ Et ad confirmationem dicitur, quòd à duobus dicentibus; Ego te Rep.ad co baptize exprimitur unitas actus uniufcuiufque eorum ex hoc ipfo, quòd firm. quilibet diceret fingulariter, baptizo; hoc enim unitatem actus importat, ¶ Ad

[merged small][merged small][merged small][ocr errors][ocr errors][ocr errors][ocr errors][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors]
[ocr errors]

Sol. 05:3

Ad tertium dicitur, quòd duo Officiales infolidum in poteftate fua habent, quòd poffint ad unum actum concurrere: & ideò poffunt dicere. Nos facimus, uno pro utroque loquente: fed miniftri facramentorum non habent hoc in poteftate fua, ut poffint ad unum omninò actum baptifmi concurrere:quod ex eo convincitur, quòd non poffunt ad unam, & eandem numero formam concurrere : fed oportet, utrumque fuam formam exprimere, five dicendo: Nos te baptizamus: five: Ego te baptizo, ut ipfi adverfarii fatentur.

Ad quartam demùm objectionem dicitur, quòd ex hoc, quòd plura- 10 Sol,ob.4. le non eft, nifi fingulare geminatum, non evaditur, quin dicendo, nos, fignificetur pluralitas perfonarum: quæ (ut dictum eft contrariatur veritati miniftri. Nam dicendo: Nos baptizamus, fenfus eft, non quòd bis ego, fed quòd duo ego, hoc eft perfona mea, & perfona college mei; ambo.n. demonftramur in prima perfona per ly nos. Et vera expofitio exercens ly nos, eft demonftratio utriufque in príma perfona, puta ego, & alter ego, monftrato collega. Vel adamuffim dicendo, ego:& collega fubjungeret, & ego: fic enim exerceremus fignificatum per ly nos. Sicut dicendo in nominativo plurali, vos, non fignificatur bis tu, fed fignificantur duo tu: fignificantur enim demonftratis duobus, tu, & tu. Et hoc eft plurale effe fingulare geminatum. Ex quibus omnibus apparet manifeftè, quòd hujuf- zo modi geminatio fingularis in plurali ponit multitudinem perfonarum, quæ excluditur per unitatem fingularis. Et proptereà in nullo adjuvat arguentem: fed Auctorem dicentem, quòd per hoc variatur forma, & exprimitur pluralitas contraria veritati, & unitati ministri .

Annot

circa do Arina tra

ditam.

Refol.dub.

2.

Refol.dub. 3.

382

Inf.a. 8.ad

Art.

hujus que

¶ Cum his omnibus tamen fcito, quòd, fi quis propriè deferens dignitati etiam in facramentis, volens numero plurali fe, fuofque actus fignificare, dixerit : Nos te baptizamus in nomine Patris, & Filii, & Spiritus fancti, perfectum effet facramentum baptifmi, quoniam ex accommodatione ufus perfonæ excellentes utuntur plurali pro fingulari: ac per hoc ex hujufmodi ufus accommodatione hujufmodi nomina, & verba in plurali numero fignificant fingulares perfonas, & fingulares actus excellentium perfonarum, quamvis hoc non fignificent ex propriæ fignificationis impofitione

¶ Ad dubium de infufficientia proceffus literæ refpondetur, non effe Auctorem diminutum, fed in fuo proceffu comprehendiffe etiam: quid dicendum fit fecundum formam Græcorum. Et hoc in suo fimili: declarando enim, quòd, non mutata forma, plures fimul, totum dicendo, & faciendo, poffunt unum baptizare, fufficienter declaravit, quòd etiam fecundum formam Græcorum hoc fieri poteft, utroque miniftro abluente, & dicente: Baptizatur fervus Chrifti, &c.

30

[blocks in formation]

¶ In refponfione ad fecundum adverte, quòd, fi, baptizando plures, non Arnst
intercederet alia mutatio, quàm dicere: Baptizo vos, non videretur ma-
gna ad hoc neceffitas exigi: quoniam ex folo concurfu multorum vide-
mus Romanam Ecclefiam mutare formam de fingulari in pluralem, qua-
dò ordinantur diaconi plures fimul, dicit enim tunc Epifcopus; Accipite.
poteftatem, &c. Sed,quoniam baptizatio fimul plurium non fit communi-
ter per immerfionem, fed per afperfionem, ideò ad tot mutationes facien-
das magna exigitur neceffitas.

[ocr errors]

Nos

In refponfione ad tertium advertetria hìc ad sensum literæ. Primum Annot.
eft: quòd baptizare fumitur fecundum plures fignificationes: quandoque circa refp
enim fumitur fecundum propriam fignificationem, & tunc fignificat ad 3.
abluere ; quandoque verò fumitur extenfa fignificatione pro integro facra-
mento, quafi idem fit baptizare, quod facramentum conferre. Et juxta
hunc fenfum dicitur in hac litera, quòd neuter baptizaret. Secundum
cft, quòd Auctor loquitur hic de baptifmi forma apud latinam Ecclefiam,
cùm dicit: Nulla forma verborum, &c. Tertium eft, quòd locutio plura-
lis in prima perfona poteft dupliciter exponi per duas fingulares: vel per
modum copulative, vel copulatim. Et, quandò exponitur per modum
copulativæ, habet utramque fingularem feorsùm veram. Verbi gratia,
dicendo, nos trahimus navem, habet ex ore cujuslibet demonstrati per ly
nos fuam fingularem veram, puta, ego traho navem, & ego traho navem,
& fic de aliis trahentibus. Et juxta hunc fenfum procedit litera, dicen-
do, quòd neuter baptizaret : hoc eft, neuter poffet verè dicere: ego te ba-
ptizo, & fimiliter neuter fcribentium partem libri, poffet verè dicere: ego
fcripfi hunc librum. Quandò verò copulatim exponitur, non exigitur
quòd aliqua fingularis fit vera, immò ftat, utramque fingularem fore fal-
fam. Verbigratia. Si judices delegati fimul ita, quòd ambo fimul, & neu-
ter fine altero poffit judicare, proferendo fententiam, verè dicer
judicamus. Et verum effet, quòd ego, & alter ego conjunctim judica-
mus: falfa tamen effet utraque fingularis, puta, ego judico, quia in veri-
tate ego judicandi poteftate careo. Et juxta hunc fenfum poffet dici: Nos
te baptizamus in cafu pofito, quia de utraque fimul conjunctim verifi-
caretur, quòd conferunt facramentum baptifmi, quamvis neuter conferret
illud. Et certè, quantum eft ex veritate formæ, poffet unus in articulo ne-
ceffitatis baptizari à duobus, quorum alter effet mutus, & alter effet man-
cus, muto abluente,& manco proferente verba, ad evitandos omnes fcru-
pulos, fecundum formam Grecorum, & dicente: Baptizatur fervus
Chrifti, &c. Tunc enim nullum penitùs apparet inconveniens ex parte for-
mæ in miniftrorum pluralitate. Auctor autem, quia tenet, plures perfonas
non poffe integrare miniftrum baptifmi unius, ideò dicto tranfcurfu fuit
contentus. Videtur autem, quòd in tali cafu potiùs pro baptifmo judică-
dum effet, quamvis difficile fit, quin mancus pofset etiam abluere: pofset
enim fuper caput habere modicum aquæ, quam inclinando caput effun-
deret fuper baptizando, & fimul proferret verba, & in hoc pofset mutus
adjuvare, fuftinendo vas in capite manci, ne caderet, cùm ille inclinaret
caput: immò & manus muti plenæ aqua pofitæ fuper caput manci, fup-
plere vicem vasis: ita tamen, quòd motus capitis manci efset effufivus
aquæ.
Et hæc fufficiant etiam pro duobus fequentibus articulis.

Ad penultimam demùm quæftionem magis phyficam; quàm theo-
logicam, dicitur, quòd unitas effectus fequitur unitatem virtutis, à qua 40
caufatur. Et proptereà diftinguendum eft de caufis ejufdem rationis fimul
concurrentib, aut agunt virtutibus propriis, aut agunt virtute tertii : & di-
cendum, quòd, fi funt caufæ agentes virtutibus propriis, impoffibile eft, à
duabus ejufdem rationis totalibus caufis omninò unum, & eundem per le
provenire effectum, quoniam effectus ille effet per fe ab utraque, & à neu-
tra. Si verò agunt virtute tertii, poteft unus, & idem omninò effectus ab
utraque provenire, vel, rectiùs loquendo, per utramque à tertio provenire.
Et, quia facramenta non agunt virtutibus propriis, fed virtute Chrifti,
qui per illa operatur,ideò,quotcunque inftrumentales caufæ ejufdem ratio-
nis perfectæ, feu totales concurrere inveniantur, fimul in unum opera-
tum, unica virtus Chrifti per illa unum operatur effectum, quamvis illæ so
inftrumentales caufæ, quantum in fe eft, duos fortirentur effectus. Et pro-
ptereà diximus, & dicimus, quòd Chriftus ex fuæ poteftatis excellentia.
poteft fimul uti duobus inftrumentis totalibus, ut uno, & de facto fic ute-
retur in cafu propofito. Nec obftat huic refponfioni doctrina fuperiùs ha-

[blocks in formation]

¶ PROB. 1. Quia Baptizatus Jefus confeftim afcëdit de aqua. nuper baptizati funt,fic ergo videtur, quòd nec in aliorum baus modò geniti infan- ptifmo requiratur aliquis, qui baptizatú tes, primæ Petr. fecun- de facro fonte fufcipiat.

tus in carnali generatio

tet. Secundo, quia Di

do. Et infans modò na- ¶ 2. Prætereà. Baptifmus eft fpiritua-
ne, cui affimilatur ba- lis regeneratio, ut dictum eft:* fed in car-
ptifmus, indiget nutri- nali generatione non requiritur, nifi
ce, ac pædagogo, ut pa principium activum, quod eft pater, &
vus Dionyfius capit ult. principium paffivum, quod eft mater.
Ecclefiafti, hierar. hanc igitur, cùm in baptifmo locum patris ob-
conclufionem infinuat. tineat ille, qui baptizat, locum autem
1.DE MAJORI.Ei co- matris ipfa aqua baptifmi (ut Augustin.*
In Jerm. formatur. B. Excepto,
quòd Chriftus eft bapti dicit in quodam fermone Epiphania) vide-
ca infra
oftav.Epi-zatus, non ut regenera-
ph.10.10. retur: nos autem baptizamur, ut regeneremur. §. Tunc nihihl, &cæt,

Licèt enim illi, qui generant alios, qualis eft Chriftus, dùm bapti-
zantur, non indigeant pædagogo, tanquam parvuli (in cujus fignum
Dominus baptizatus ftatim per feipfum afcendit de aqua) tamen il-
li, qui recenter generantur, quales funt puri homines nuper baptiza ti,
indigent pædagogo.

11. DE MINORI. Non requiritur. B. De neceffitate abfoluta. §. Tunc
nihil, & cæt. Nam articuli conclufio intelligit de benè effe
, quan
dò dicit; quòd requiritur, quòd aliquis fufcipiat, & cæt. Sic autem
etiam requiritur in generatione carnali. Ad facilem enim partum, &
educationem pueri, &c. ut in textu.

60

70

tur, quòd non requiratur aliquis alius,
qui baptizatum de facro fonte levet.

111.MAJOR in facramentis ecclefiæ nihil deriforium fieri debet. B. Immò neque fit: fi fiat modo illo, & accipiatur in fenfu illo, quo ecclefia tale quid nihil, & cætera. Nam fieri ftatuit. §. Tunc minor eft falfa: quoniam fenfum ecclefiae

fic illud ftatuentis nō

3. Prætereà. In facramentis Ecclefiæ
nihil deriforium fieri debet: fed hoc deri-
forium videtur, quòd adulti baptizati,
qui feipfos fuftentare poffunt, & de fa-
cro fonte exire, ab alio fufcipiantur. er- attingit Baptizatus
go videtur, quòd non requiratur aliquis, enim adultus non fu-
præcipuè in baptifmo adultorum, qui fcipitur ( ut putabat
baptizatum de facro fonte levet.

*

¶ SED CONTRA eft, quod Dion. dicit 2. cap. Eccl. hier. quòd Sacerdotes affumentes baptizatum tradunt eum ad educationem fufceptori,& duci.

:

argumentum à patri

no de facro, & cætera,

ut in textu. Ex quo, *c 2.p.2.de

à

fimili, univerfaliter clin.ad fia.

dic: quòd non tan

abfolutè, quæ in per

tùm de illis
› quæ in
facrament is ecclefiæ
RESPONDEO dicendum, quòd fiunt, verificatur re-
fpiritualis regeneratio, quæ fit per ba- fponfum formale datŭ,
ptifmum affimilatur quodammodò fed etiam de omnibus
generationi carnali: unde dicitur prime tinentibus ad ecclefiam
Petri fecundo; Sicut modò geniti infantes ex ftatutis ecclefiæ fiüt.
80 rationabiles, &* fine dolo, lac concupifcite. Hinc ulteriùs am- *al. deeft.
generatione auté carnali parvulus nu- pliffimè concludendo, &
inferas: quòd Ecclefia
per natus indiget nutrice, & pedagogo catholica de fuis riti-

In

bus approbatis cere-
moniis, confuetudinibus, atque ftatutis (fpeciatim verò de iis, quæ
ab ipfius miniftris in templis, Miffis, canticis, &c. fieri man-
dat) poteft proportionaliter re vera dicere illud Proverb. octavo.
Jufti funt omnes fermones mei. Non eft in eis pravum quid; neque.
perverfum Recti funt intelligentibus &aqui invenientibus
fcientiam. Ex quibus fcripturę dictis, & fic ( ut decet ) applicatis,
90 fubinferendum utique eft, quòd illi, qui pravum quid
verfum aut non æquum, aut non rectum, & confequenter deri-
forium, dicunt effe in fic prædictis ecclefiæ ritibus, ceremoniis,
& cætera ii pro ceito neque intelligunt, neque inveniunt fcientiam,
& per confequens pereunt in fua infipientia.

[ocr errors][ocr errors][merged small][ocr errors]

APPENDIX.

Util. pro EX artic, habes primò : quomodò per rationem oftendas, meritò effe infinuatum à fcripturis, Papa, & conciliis, quòd requiritur aliquis, qui baptizatum de facro

S. Eccl.

octavo. Docete omnes

mandavi vobis. Ecce :

fonte lever. A fcriptu Unde & in fpirituali generatione baris quide per hoc, quod ptifmi requiritur aliquis, qui fungatur dicitur Matth. vigefimo vice nutricis, & pedagogi, informando, gentes, baptizantes eos, & inftruendo eum, quafi novitium in fi&c. docentes eos ferva de de his, quæ pertinent ad fidem,& vire omnia, quæcumque tam Chriftianam: ad quod prelati ec- 10 quòd, poftquam aliquos clefiæ vacare non poffunt circa commubaptizaverint, tenentur nem curam populi occupati: parvuli .n. docere cofdem mandata & novitii indigent fpeciali cura præter Dei, quæ fervent, contra hæreticos, aliquof- communem. & ideò requiritur, quòd alique alios folum baptif- quis fufcipiat baptizatum de facro fonte, mum, afque obferva- quafi in fuam inftructionem, & tutelam. Et hoc eft, quod Dion.* dicit ult. mult pro tem fufficere conten- c. Ecclef.hierarch. Divinis nostris ducibus fine, dentes. Ex co enim, (i. Apoftolis) ad mentem venit, éu vir quòd baptizantes non fum est fufcipere infantes fecundum istum facilè poffunt per feipfos

* 7. ocele. bierar. non mulsupra. cu! à

tione omnium mandatorum Chrifti, ad falu

exequi hoc, itelligimus, fan&tum modum, quòd naturales pueri pa-
quòd Chriftus in illo rentes traderent puerum cuidam docto in
præcepto ad Apoftolos divinis pedagogo, & reliquum fub ipfo
intendebat,quòd ipfi per
alios etiam poffent exe- puer ageret, ficut fub divino patre, & fal
qui illud de doctrina er- vationis fanctæ fufceptore.
ga jam baptizatos. Hi

20

unus, five vir, five mulier. In confirmatione quoque idipfum faciant.
Hæc ibi, & recitantur De confecr. dift. quarta. Item ab Higinio Papa.
In catechifmo, & in baptifm, & in confirmatione unus patrinus fieri
poteft, fi neceffitas co-
git, non eft tamen con-
seper fingulos finguli fu-
fuetudo Romana, fed ut
fcipiat. Hæc ille: & reci-
tantur de confecra. d.

verò, per quos illud executioni mandare intendunt facerdotes erga à se
baptizatos, vocantur patrini: & hi funt, qui baptizatum de facro fonte 30
levant, Acfi ergo ibi ad facerdotes apertè dixifset Chriftus. Docete gen-
tes hic eft prævius catechifmus) antequam baptizetis eas, & pofteà caf-
dem baptizatas inftruite adhuc eas, five per vos, five per patrinos, de do-
&rina Chriftiana, cui fervanda per baptifmum fe obligaverunt. A Papa
Leone item idipfum in principio dictum infinuatur in quodam fuo decre-
to fic. Non plures ad fufcipiendum de baptifmo infantem accedant, quã

[blocks in formation]

ead. A Concilio Tri

TAD PRIMUM ergo dicendum,quòd
Chriftus non eft baptizatus, ut ipfe re-
generaretur,fed,ut alios regeneraret, &
ideò poft baptifmum non indiguit pęda-
gogo, tanquam parvulus.
Ad fecundum dicendum, quòd in dent, etiam fels, 24. de
reform. matrim. cap.
generatione carnali non requiritur ex ne- fecundo. Sancte fyno-
ceffitate, nifi
nifi pater, & mater, fed ad dus ftatuit, ut unus
facilem partum, & educationem pueri tantùm five vir, five
mulier (juxta facro-
convenientem requiritur obftetrix, & rum canonum inftitu
nutrix, & pedagogus, quorum vicem ta) vel ad fummum u-
implet in baptifmo ille, qui puerum nus, una baptiza-
de facro fonte levat: unde no eft de necef-
tum de baptifmo susci-
piant. Et infrà. Paro-
fitate facramenti: fed unus folus poteft i chus, antequam ad ba-

aqua baptizare, neceffitate imminen- ptifmum conferendum

[blocks in formation]

accedat, diligenter ab fcifcitetur, quem, vel iis, ad quos fpectabit, quos elegerint, ut baptizatum de facro fonQuòd, fi alii, ultra te fufcipiant defignatos baptizatum tetigerint, cogna

[ocr errors]

&c.

tionem fpiritualem nullo pacto contrahant. Hæc ibi. Item à Concilio Mogutinenfi. In baptifmate, vel in chrifmate non poteft alium fufcipere in filiolum ipfe,qui non est baptizatus,vel cõfirmatus. Hæc illud:& recitantur in De confec, diftin. 4. Item à Concilio Antifiodorenfi. Non licet Abbati, vel monacho de baptifmo fufcipere filios, nec commatres habere. Hæc illud quæ recitantur in De confecr. diftin. ead. Secundò vides: quomodò ex his benè penfatis, & applicatis doctrina præfens, &c.

:

cundò refpondet affirmativè quæfito, ibi: Unde, &c. Tertiò confirmat conclufionem auctoritate Dionyfii, ibi: Et hoc eft,

&c.

in corp.

[blocks in formation]

ARTICULUS OCTAVU S.
Utrum ille,qui aliquem levat de facro
DOCTAVUM fic proceditur. Vide- * dicit in quodam fermone pafchali. Vos
tur, quòd ille, qui fufcipit ali- ante omnia tàm viros, quàm mulieres, qui
de qua conclufio articu
de facro fonte, non obli- filios in baptifmate fufcepistis, moneo,
quem
vos cognofcatis fidejuẞores apud Deum ex-
titiffe pro illis, quos vifi eftis de facro fonte
fufcipere.

Curepit aliquem de getur ad ejus inftructionem, quia nullus
facro fonte, obligatur poteft inftruere,nifi inftructus: fed etiam
ad habendum curam de quidam non inftructi, fed fimplices ad-
ipfo, fi neceffitas im-
mineret, que eft duplex. mittuntur levare aliquem de facro fonte.
¶ PROB. 1. Quia fu- ergo ille, qui fufcipit baptizatum,
fcipiens aliquem de fa non obligatur ad ejus inftructio-

nem.

cro fonte afsumit fibi officium pedagogi (ut 2. Prætereà. Filius magis poteft à patet ex articulo feptimo) & unufquifque ob- patre inftrui, quàm ab alio extraneo : ligatur ad exequendum nam filius habet à patre effe, & nutri*li.8.Erbi officium, quod fufcica.12.circa pit, ut patet ex termi- mentum, & difciplinam, ut Philof. dicit me.&c.11. nis Secunda autem in 8. Ethic. * fi erga ille, qui fufcipit bano longè à pars,fcilicet,fi neceffitas, ptizatum,tenererur eum inftruere, magis prin. &c. probatur. Quia, fi effet conveniens, quòd pater carnalis fiPal.fonte, baptizati vel apud infideles nutriuntur, vel lium fuum de baptifmo fufciperet, *30.9.1.c. etiam apud parentes fi- quàm aliquis alius: quod tamen videtur Pervenit, deles, fed circa talium effe prohibitum, ut habetur in Decreto', *c. trigefima, quæft. 1. c. pervenit, & c.dictum eft.

cji.

c.dictum

m

de

*

40

[ocr errors][merged small]

ut

RESPONDEO dicendum, quòd unufquifque obligatur ad exequendum officium, quod accepit. Dictum eft autem, quòd ille, qui fufcipit aliquem de facro fonte, affumit fibi officium pedagogi: & ideò obligatur ad habendam curam de ipfo, fi neceffitas immineret, ficut eo tempore, & loco, in quo baptizati inter infideles nutriuntur.

Sed,ubi nutriuntur inter catholicos Chriftianos, fatis poffunt ab hac cura excufari, præfumendo, quòd à fuis parentibus diligenter inftruantur. Si tame quocumque modo fentirent contrarium, tenerentur fecundum fuum modum faluti spiritualium filiorum curam impende

¶AD PRIMUM ergo dicendum, quòd, ubi immineret periculum, oporteret ef

[ocr errors]

li intendit in ly ad ha- sur de cofe.

bendum curam de ipfe, th
eft alia,i.differensabin- ante oc
ftructione prædicta, ut Jerm.Dom
patet ex Heb.12.& app: Ich. qui ia-
1. poft P1.
ar.7.&
ar.7.& app. ar. praf.
cipit Ho-
& ideò alius debet effe dierna dit.
pater, &c. ut in tex.
Plures magis poffuns "ar, prac,
inftruere, quàm unus fo-
lus. B. Si tamen inter
ipfos unus fit principa-
confufio difcipline effet,

III. DE ANTECED.

[merged small][merged small][ocr errors]

primò: quomodò per rationem oftendas, S.Eccl. a fcripturis, & Auguft. meritò efse infinuatum quòd fufceptor bapti fe aliquem doctum in divinis, ficut Dion. zati de facro fonte oblidicit, qui baptizatum de facro fonte gatur ad ejus iftructionem.A D. Au.quide:ut fufciperet: fed, ubi hoc periculum non eft in arg. cons. Ut verò imminet propter hoc, quòd pueri nu- meliùs à te intelligatur triuntur inter catholicos, admittuntur fenfus inclufus in ly fi- cul à fit. quicumque ad hoc officium quia dejufforex pro illis, au

filiorum inftructionem ar. præc, negligentes, tunc præcipuè patriai hoc quore. 3. Prætereà. Plures magis poffunt modocumque fcientes, tenentur falutifpiritua- inftruere, quàm unus folus. Si ergo illium filiorum curam le, qui fufcipit aliquem baptizatum, teimpendere. 1. DE MINORI. Et- neretur eum inftruere, magis deberent iam fimplices admitti *Loco cita- tur levare aliquet plures fufcipere, quàm unus folus, cu10 in arg.a. Jacro fonte, R. Quando jus contrarium habetur ex Decr. Leonis non imminet periculu Papæ. Non plures, inquit, ad fufcipiencirca debită inftructio- dum de baptifmo infantem, quàm unus,acnem baptizati. §. Puta, cedant, five vir, five mulier. quandò non occurrit a¶ SED CONTRA eft, quod Auguft. liqua illarum neceffitatum, de quib. in conclufione cum probatione dictum eft. Tunc, &c. Nam co loco, & tempore, in quo immineret periculum ,oporteret, patrinum effe aliquem doctum in divinis, ut Dion, dicit: Et hoc, quia obligatur, &c. ut in art. concl.

II. DE ANTECED. Inftrui, B.Inftructione patri carnali appropria

[merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small][merged small][ocr errors]

f

[ocr errors][ocr errors][ocr errors]

de confec.d.

depinxit B. Aug. & étiam fcriptura facra ( ut nunc dicetur) factum eft: ut
ecclefia ftatuerit, quòd

non baptizatus, i. qui vitam, & fidem, publicè omnibus nota
non eft verè fidelis, non funt, attamen ille, qui non eft bapti-
fufcipiat in filium ali-
quem in baptifmo, feu zatus, non poteft fufcipere baptizatum,
*Refertur no fit patrinus. Vide 4.7. ut eft declaratum in Concilio Moguntino,
4.in baptif- appen. Concilium Mo- licèt non baptizatus poffit baptizare,quia
guntinenfe. Cùm enim
infidelis, five fit hære- perfona baptizantis eft de neceffitate fa-
ticus, five judæus, five cramenti, non autem perfona fufcipien-
paganus, non teneat tis, ficut dictum est. *
fymbolum fidei, 2.2.q.
5.4.3.quod tamen an-

mate.

*.prac

B

384

gat.

quos in filiós tunc eos de baptifmo levantes fufcepiftis, docete doctrinam
Chriftianam. De quo
noftra habuimus eruditores, & revereba- pleniùs vide eundem lo-
mur eos, non multò magis obtemperabimus cum Mat. expofitum 4.
7.appen. Ex his omni-
Patri fpirituum, & vivemus? & ideò a- bus patet effe veriffimü
lius debet effe pater fpiritualis à patre illud Concilii Trid. sess.
carnali, nifi neceffitas contrarium exi- 7. de baptifmo, can. 7.
Si quis dixerit; bapti-
Zatos per baptifmum i
10 ¶ Ad tertium dicendum, quòd con- pfum folius tantùm fidei
fufio effet difciplinæ, nifi effet unus prin- debitores fieri: no ant u-
Ad fecundum dicendum, quòd, fic- cipalis inftructor, & ideò in baptifmo niverfa legis Chrifti fer-
vada:anathema fit.Hæc
te omnia tenentur pa- ut eft alia generatio fpiritualis à carnali, unus debet effe principalis fufceptor, ibi.Ideò enim patrini ad
trini tempore opportu ita etiam debet effe alia disciplina, fecun- alii tamen poffunt admitti, quafi coad- filios inftruendos de
no docere filios fuos dum illud Hebr. 12. Patres quidem carnis jutores.
prædictis adftrifti funt.
fpirituales quomodò
quia filii fic per baptif
mum ad prædicta fervanda obligati fuerunt: ita,ut ifta fit demonftratio
ab effectu ad caufam. Secundò vides; quomodò ex his benè pensa-
tis, & applicatis, &c.

poterit infidelis ipfe effe talis fidejuffor: A fcripturis autem infinuatur per
hoc, quod tanquam ad patrinos dicitur Matth. 28. docentes eos fervare o-
mnia, quæcumque mandavi vobis. Hoc eft. A facerdotibus baptizatos,

Ncorp, duo. Primò ponit conclufionem cum conditione refponden-
tem quæfito affirmativè. Secundò duas regulas pro moderamine

confcientiæ ejus, qui tenetur inftruere, ibi Sed ubi &cæte

ra

QUESTIO SEXAGESIMA OCTA V A.

De fufcipientibus baptifmum, in duodecim articulos divifa.

EINDE Confiderandum eft de fufcipientibus ba-
ptifmum.

Et circa hoc quæruntur duodecim.

¶ Primò. Utrum omnes teneantur ad fufcipien-
dum baptifmum.

Secundò. Utrum aliquis poffit falvari fine baptifmo.
¶Tertiò. Utrum baptifmus fit differendus.

¶Quartò. Utrum peccatores fint baptizandi.

¶ Quintò. Utrum peccatoribus baptizatis fint impo

Ferrarienf.4. con, cap.

71.

Sot.4.f.d.s.q.uni.a.1.
Capr.4.f.d.s.q.2.

Inf.q.70.4. SUPER Q. LXVIII.

2.

ad 3.6 4.d.4.q. 3. 4.3.9.2.co. &ad z. Et Lad.6.q.1.0.1. 9. cor. Es 1

ART. I.

CON ONCL. Manifeftú eft, quòd omnes ad 4.co.c.71. baptifmum tenentur, & fine co non poteft effe falus hominibus.

tanquam factus vivum

[blocks in formation]

TPROB. Quia mani- ¶2. Prætereà. Baptifmus maximè videfeftum eft, quòd ad illud tur effe inftitutus in remedium peccati ohomines tenentur, fine quo falutem confequi no riginalis:fed ille,qui eft baptizatus,cũ nó poffunt, & manifeftum habeat originale peccatum,nó videtur,q eft, quod nullus poteft poffit illud transfundere in prolem. ergo 40 falutem confequi, nifi filii baptizatorú non vnr efle baptizādi. Chrifto incorporetur, 3.Prætereà. Baptifmus datur ad hoc, membrum ejus, ex Rom. quòd aliquis per gratiam à peccato mun5.quod fit per baptifmu detur: fed hoc confequuntur illi, qui funt ita, f. ut fine co fieri non fanctificati in utero fine baptifmo. ergo poffit, ex Galat. 3. 1.MINOR. Ante Chri- non tenentur ad fufcipiendum baptifmü. fti adventum poterant SEDCONTRA eft,quod dicitur Joã. homines falvari fine ba- 3. Nifi quis renatus fuerit ex aqua, & Spiptifmo.R. No tame potcrat falvari fine fide, cu- ritujanito,non poteft introire in regni Dei, jus baptismus eft facra- & in lib. de eccl. * dogmatibus dicitur.Badogm.c.14. mentum.§. Tunc nihil, ptizatis tantùm iter falutis effe credimus. betur inter clufio dixit,quòd baptif- illud homines tenentur, RESPONDEO dicendum, quòd ad fine mus eft neceffarius,quia falutem quo per ipsu nuc incorpora- confequi non poffunt. Manifeftum eft mur Chrifto, ita, quòd autem,quòd nullus poteft falutem confefi poffet quis incorpora- qui, nifi per Chriftum. unde & Apoft. tunc baptifmus non ef- dicit Rom. 5. Sicut per unius delictum in

[ocr errors][merged small][merged small][merged small][ocr errors][merged small]

Quia igitur homo poterat ante ejus adventum incorporari ei fine baptif-
mo,hinc fiebat, quòd baptifmus non erat tunc necefsarius. Nā ante ad-
ventum Chrifti homines Chrifto incorporabantur per,&c.ut in te. Ex quo
patet, quòd eadé eft fides, qua femper homines à principio mundi ufque
ad finem incorporantur Chrifto, fed non eft idem fignum ipfius fidei pro-
teftativum. Priùs enim oblatio facrificiorum voluntariorum, i. juxta vo-
luntatis uniufcujufque devotionem pro illo tunc determinatorum, deindè
circumcifio, poftmodùm baptifmus, fuit talis proteftationis fignum, qui
baptifmus, licèt cætera duo figna defierint, femper ufque ad confumma-
70

omnes homines in condemnationem, fic
& per unius justitiam in omnes homines in
juftificationem vita.

Ad hoc autem datur baptifmus, ut
aliquis per ipfum regeneratus incorpore-
tur Chrifto,factus membrum ipfius: un-
de dicitur Gal. 3. Quicumque in Chrifto ba-
ptizati eftis, Chriftum induiftis: unde ma-
nifeftum est, quòd omnes ad baptifmum te-
nentur, &fine eo non poteft effe falus ho-

minibus.

non habet peccatum o riginale. §.i. fecundum fpiritum. Tunc, &c. Nam manifeftum eft, quòd homo etiam baptizatus non generat generatione carnali fecundum, &c. ut in te. Quem adhuc totů meliùs itelliges, fi videris, 1. 2.q. 81. a. 3. ad 2.& fi audieris B. Aug. in li. de baptifmo parvuloru dicentem. Per baptifmum Chrifti id agitur, caro peccati evacue

[ocr errors]

tur. Non autem fic eva-
cuatur ut in carne co-

cupifcentia innata non
fit, fed ne obfit. Hæc i-
bi: ut recitantur in de
confecr.d.4. Item in co-
dem lib.Sicut in tempo-
re circumcifionis, qui de
circuncifo nafcebatur,
fuerat circumcidendus,
fic nunc, qui de bapti-
zato nafcitur, erit ba-
ptizandus. Sacraméti
n.baptifmi eft facramé-
tu regenerationis. Qua-
rit, non poteft mori, isali.4 Mar.
quinatus non fuerit, no
poteft renafci. Ex quo
confpicitur, neminem

¶ AD PRIMUM ergo dicendum,
quòd numquam homines potuerunt fal-
vari etiam ante Chrifti adventum,nifi fie-
rent membra Chrifti:quia,ut dicitur A&t.
4. non eft aliud nomen datum hominibus, in
quo oporteat nos falvos fieri:fed ante advé-
tum Chrifti homines Chrifto incor-
porabantur per fidem futuri adven-
tus, cujus fidei fignaculum erat cir-
cuncifio, ut Apoft. dicit Roman. 4. an-
tè verò, quàm circuncifio inftitueretur,
fola fide (ut Gregor. dicit *) cum facri-
ficiorum oblatione, quibus fuam fi-
dem antiqui patres profitebantur
homines Chrifto incorporabantur. Poft
in fuo parente potuiffe
adventum etiam Chrifti homines per renafci, cùm nondum
fidem Chrifto incorporantur, fecun- fit natus. Hæc ibi, quæ
dum illud Eph. 3. Habitare Chriftum & recitantur in de con-
fecr. d. 4. c. fi baptizata
per fidem in cordibus veftris : fed alio eft caro. Ad textus et-

re, ficut, quod non vixe

iam præfentis refponfio

ne clarificanda facit exemplum de frumento,quòd, f. ex frumento puro, i.
abfque palea, nafcitur frumentum impurum,i.cu palea.Sic & ex mundo pa-
tre,fabfq;originali peccato,nafcitur filius immundus,i.cũ peccato originali.
III. DE MAJORI. Ad hoc, quòd aliquis per gratiam à peccato munde-
tur. R. Et ad hoc, quòd per characterem Chrifto configuretur, aliifque
membris ejus conformetur. S. Erat ergo manca propofitio illa major.Tüc,
&c. Nam illi, qui funt fanctificati in utero, &c. ut in tex.

APPENDIX.

c.a.cir.me.

tionem fæculi necefsarius pro fidei proteftatione durabit. Vide 4. 2. append. Edicentis baptifmum facramentum efse liberum.Hoc eft.Homines non eros.

[merged small][ocr errors][merged small][merged small]

habes primò: quomodò per rationem interimas hærefim Brětii
nou Util.pro S.
teneri ad fufcipiedu illud.Et hærefim Alafcani dicentis:baptifmum efse pe-
nitùs rejiciēdu.Secüdò habes:quò per röne oftédas, illas meritò dänari à Coc.

[merged small][ocr errors]
« VorigeDoorgaan »