QUÆSTIO SEX AGESIMA QUINTA.
De numero facramentorum, in quatuor articulos divifa.

EINDE confiderandum eft de numero facramento

ARTICULUS

PRIMUS.

Utrum debeant effe feptem facramenta ecclefia.

D PRIMUM fic proceditur. Videtur, quòd non debeant, effe feptem facramenta. Sacramenta enim efficaciam habent ex rtute divina, & ex virtute paffionis Chrifti: fed una eft virtus divina, & una Christi paffio: una enim oblatione consumavit in fempiternum fan&tificatos,ut dicitur Hebr. 10. ergo non debuit effe,niad perficiendum homi- fi unum facramentum. nem in cultu Dei fecudum religionem vitæ Chriftianæ, five etiam confiderentur, ut funt

¶ 4. Prætereà. Aug. dicit 19. contra
Fauftu, o facramenta nova legis funt nu-
mero pauciora, quàm facramenta veteris
legis: fed in veteri lege non erat aliquod
facramentum, quod refponderet confir-
mationi, & extrema unctioni. ergo ne-
que hæc debent numerari inter facramé-
ta novæ legis.

1. m ILLATIO CON-
CLUS. Ergo non debuit,
&c. B. Negatur illatio.
S.Nam idem agens prin-
cipale utitur diverfis in-
ftrumentis ad diverfos
effectus, fecundum con-
5. Prætereà. Luxuria non eft gravius
gruentiam operum: id, inter cætera peccata, ut patet ex his,quæ
quod non confideravit, in fecunda parte dicta funt: * fed contra a-
vel etiam cujus contra- lia peccata non inftituitur aliquod facra-
rium putavit argumentu

in præmiffis. Dùm ergo mentum. ergo neque contra luxuriam
numerum facramento debuit inftitui facramentum matrimonii.
rum attendit fecundum 6.SED CONTRA videtur, quòd
numerum, vel agentis fint plura facramenta. Sacramenta enim
abfolutè principalis, i.
virtutis divinæ, vel agen- dicuntur,quafi quædam facra figna: fed
tis in genere minifteriali multæ aliæ fanctificationes fiunt in cccle-
principalis, ideft paffio fia fecundum fenfibilia figna, ficut a-
nis Chrifti, committit
fallaciam fecundum non qua benedicta, confecratio altaris, & alia
caufam, ut caufam. No hujufmodi. ergo funt plura facramenta,
enim(ut ipfum argume- quàm feptem.
tum putat ) facramento-

facramentum eft facræ

legem Moyfi (ut com- dinatur contra carentiam vitæ fpirituamuniter folet intelligi) lis: confirmatio contra infirmitate animi, fed etiam legem naturæ. Item ex textu dic: quòd quæ in nuper natis invenitur: euchariftia aliquid non poterat effe contra labilitatem animi ad peccandum: facramentum, nifi effet, pœnitentia contra actuale peccatum, figurale. Ratio eft: quia poft baptifmum commiffum: extrema rei fignum, 7.60.4. 1.Pro unctio contra reliquias peccatorum, quæ ampliffimo captu textus fcilicet, non funt fufficienter per pœnily fed etiam in figuram, tentiam fublatæ, aut ex negligentia, aut 10 vide 1.2.q.101.4r. 2.& q. ex ignorantia: ordo contra diffolutionem 102.art.2.3.4.5.6. VIII. ILLAT, CON- multitudinis: matrimonium in remedium CLUSIONIS. Ergo de contrá concupifcentiam perfonalem, & beres effe, &c. B. Nega- contra defectum multitudinis, qui per tur illatio.§.Nam ad deletionem venialis pecca- mortem accidit: quidam verò accipiunt ti non,&c. ut in tex. Pro numerum facramentorum per quandam cujus ly per aquam be- adaptationem ad virtutes, & ad defectus nediétam, vide Veritates culparum, & poenalitatum, dicentes terem, Num. 4. concluf. quòd fidei refpondet baptifinus, & ordi1.& capir.18. concluf. 2. natur contra culpam originalem: fpei item prim. part, articu extrema unctio, & ordinatur contra cullorum numero 358. Elucid, Pro textu ly fuo loco pam venialem: charitati euchariftia, & dicetur, vide Addition, ordinatur contra pœnalitatem malitiæ: quæft.29.art.1. & quæft. prudentiæ ordo, & ordinatur contra iAPPENDIX. gnorantiam: juftitiæ penitentia, & ordifro Ectl. EX artic. habes pri- natur contra peccatum mortale: tempemò: quomodò per rantiæ matrimonium, & ordinatur conrationem tùm directam, tra concupifcentiam: fortitudini conhæc eft in corp. tùm indirectam,hæc eft folutio firmatio, & ordinatur contra infirmi argumentorum. Quod tatem. de utraque ratione dictu

Utilitas

S. Dei.

aureas fuper legem ve

30.art.1.4

tantùm duo, fcilicet Ba

,

¶AD PRIMUMergo dicendum,quòd
femper,& ubique intel- idem agens principale utitur diverfis in-
ligendum eft in appen- ftrumentis ad diverfos effectus, fecun-
dicibus per ly per ratio-
nem, interimas hærefes dum congruentiam operum. Et fimili
Calviniftarum dicentiu: ter virtus divina, & paffio Christi ope-
quòd facramenta funt rantur in nobis per diverfa facramenta,
ptifmus, & Cœna. Et quafi per diverfa inftrumenta.
Luthers dicentis quan- ¶ Ad fecundum dicendum, quòd cul-
doque, ideft cùm in fua pa, & pena diverfitatem habent, & fe-
captivitate Babylonica
captivus ipfe fcriberet, cundum fpeciem, inquantum funt diver-
Anno 1520. facramen- fæ fpecies culparum, & pœnaru,& fecun-
tum effe folummodò u- dum diverfos hominum ftatus, & habi-
num.Item ejufdem qua- tudines. Et fecundum hoc oportuit
ciofiffimè catechifmum multiplicari facramenta, ut ex dictis pa-
fuum componeret, An- tet." *
no 1522. dicentis, facra-
¶ Ad tertium dicendum, quòd in a-
menta effe duo. Item &tionibus hierarchicis confiderantur &
ejufdem quandoque, id-
eft in confeffione illa agentes, & recipientes, & actiones. A-
facrilega Auguftana,qua gentes autem funt miniftri ecclefiæ, ad
Melancton, Ann. 1930. quos pertinet ordinis facramentum. Re-
dicentis: facramenta efse cipientes autem funt illi, qui ad facrame-
tria, Licèt item Lutherus tum accedunt, qui producuntur per ma-
aliquandò, i.dũ cócordi- trimonium. Actiones autem funt purga-
doceret, Ann. 1515. di- tio, illuminatio, & perfectio: fed fola
xerit: facramenta effe fe- purgatio non poteft effe facramentum
ptem. Occurrebant (ut nova legis, quod gratiam confert: fed
videtur Luthero, poft pertinet ad quædam facramentalia, quæ
olica exivit, diver- funt catechilmus, & exorcifmus. Purga-
fa argumenta, quæ ejus tio autem, & illuminatio fimul,fecudum

Lutheri nomine obtulit

ter rectè cum Catholicis

quam à veritate Cath

Itulus clarus eft.

zo

30

40

so

60

phantafie fuadebant, mo-
dò facramentum efse u-
num, modò efse duo,
modò efse tría; & ipfe
mifellus, utpote jam fa-
tus indoctus,& inftabi-
lis, z.Petr. 3. iis diaboli-

Dion.* pertinent ad baptifmum, & pro
pter recidivum fecundariò pertinent ad
ponitentiam, & extremam unctionem.
Perfectio autem, quantum ad virtutem
quidem(quæ eft quafi perfectio formalis)
pertinet ad confirmationem, quantum cis fallaciis delufus er-
autem ad confecutionem finis, pertinet rabat,& in errorem alios
ad euchariftiam.
mittebat, 2. Timoth. 3.
Quòd fi vidifset fandi
olicam, ut femper in
Thomæ Ecclefia Cath-
tota doctrina facit, con-
tra Satanicos infultus.
fimè, ac fideliffimè de-
atque aftutias ftrenuif-
fendentis folutiones ad
1.2.3. agnovifset profe
tò, fi tamen rebellis lu-

¶ Ad quartum dicendum, quòd in fa-
cramento confirmationis datur plenitu-
do Spiritus fancti ad robur: in extrema
autem unctione præparatur homo, ut
recipiat immediatè gloriam, quorum
neutrum competit veteri teftamento, &
ideò nihil potuit his facramentis in vete-
ri lege refpondere: nihilominùs tamen
facramenta in veteri lege plura fuerunt mini efse cum impiis no-
luifset, Job 24. quòd fi-
numero, propter diverfitatem facrificio- milia argumenta nihil
rum, & ceremoniarum.

contra veritatem vale

cilio Floren. in Decreto

c.3.pan 1 circa fi

bant. At nemo cecus
magis eo, qui vult efse
cæcus. Secundò habes :
quomodò per rationem
oftendas, hærefes illas
meritò damnari à Con-
Armenis dato, feu( ut
aliàs prætitulatur)in co-
ftitut. fuper union, Ar-
¶
menor. Nova legis fem
Ad fextum dicendum, quòd aqua piem funt facramenta,
benedicta, & aliæ confecrationes non fcilicet Baptifmus, Con
dicuntur facramenta: quia non perdu- firmatio, Euchariftia,
cunt ad facramenti effectum, qui eft gra- tio, Ordo,& Matrimo
Penitentia,Extrema un
tiæ confecutio: fed funt difpofitiones nim. Hæc ibi, Item à
quædam ad facramenta, vel removendo Concilio Trident, fefs.7.
prohibens, ficut aqua benedicta ordina- de facramétis,quod,poft-
tur contra infidias demonum, & contra quàm in proemio dixe-
rat ly facrofanéta fyno
peccata venialia, vel etiam idoneitatem dus Janetarum fcriptu
quandam faciendo ad facramenti perfe- rarum doctrine, Aposto
&tionem, † & perceptionem, ficut confe- licis traditionibus, atque tal deeft:
cratur altare, & vafa propter reveren-
tiam euchariftia.

aliorum Conciliorum, & perce-
Patrum confenfui in- ptionem.
hærendo hos præfentes

Ad feptimum dicendum, quòd obla- canones statuendos cen-
tiones,& decimæ erant ta in lege naturæ, jungit. Si quis dixerit ;
fuit, pofteà cano. 1. fub-
quàm in lege Moyfi ordinatæ, non folùm facramenta novæ legis
in fubfidium miniftrorum, & pauperum, non fuisse omnia à JESU
fed etiam in figuram,& ideò erant facra- Chrifto domino noftro
inftituta: Aut effe plu
menta; nunc autem non remanferunt,
, ra, vel pauciora, quaт
inquantum funt figuralia; & ideò non feptem,videlicet, Baptif-
funt facramenta.

¶Ad octavum dicendum,quòd ad de-
letionem venialis peccati non requiritur
infufio gratiæ: unde, cùm in quolibet fa-
cramento novæ legis gratia infundatur,
nullum facramentum novæ legis inftitui

Commentaria Cardinalis Cajetani.

finem convenienter ponuntur in numéro feptenario. ergo, &c. Antecedens
manifeftatur primò refpectu primi finis, difcufso progrefsu numerando 7.
perfectiones opportunas cultui Chriftiano, quæ funt vita, robur, conferva-
tio,curatio,reftitutio,poteftas,& propagatio, & affignando fingulorum ra-
tionem, utin litera clarè patet. Deinde declaratur antecedens refpectu fe-
cundi finis; affignando feptem defectus, qui clarè patent in litera.
Quoad fecundu clarè apparet recitata pofitio abfque alia expofitione.

SECUNDUS.

Utrum facramenta convenienter ordinentur fecundum modum prædi&tum.
DSECUNDUM fic proceditur. rituale: fed per matrimonium generatur
Videtur, quòd inconvenienter homo prima generatione, quæ eft anima-
facramenta ordinentur fecun- lis: per baptifmum autem regeneratur
dum modum prædictum. * Ut homo fecunda generatione, quæ eft fpi-
ritualis. ergo matrimonium debet
cedere baptifmum.

nem unius perfonæ, pre enim Apoftol.dicit prime ad Corinth. 15. *.preced. cedunt naturaliter ea: Prius est,quod est animale,deinde,quod fpiquæ ordinantur ad per

fectionem multitudinis.

¶ PROBAT. Quia unum eft prius, quàm multitudo.

¶ CONCL.fecunda. Inter facramenta, quæ ordinantur ad perfectione

matio, poftmodùm Euchariftia.

præ

PROB. Quia baptifmus eft fpiritualis regeneratio, &c. ut in tex.

plevit. Vide Jup plem.q.19.

4.1. & qu. 30.4.1.

mul collectis virtualiter

venienter enumerantur

T NOT. Omnibus ¶ 2. Prætereà. Per facramentum ordihis conclufionibus fi- nis aliquis accipit poteftatem agendi refponfum eft ad lite actiones facramentales: fed agens eft ram quæfiti, fcilicet, prior fua actione. ergo ordo debet præquòd facramenta con- cedere & baptifmum,& alia facramenta. fecundum ordine præ- le nutrimentum, confirmatio autem có¶ 3.Prætereà. Euchariftia eft fpirituaI. DE MINORI. Sed paratur augmento: Nutrimentum auper matrimonium. B. tem eft caufa augmenti, & per confequens prius eo. ergo euchariftia est prior confirmatione.

dictum ar. 1.

m

Ut eft officium naturæ.

S.Sic enim eft quoddam
animale, & eft prius:
ut arguitur ex prime Co-
rinth. 15. Tunc nihil,

&

cæt. Nam articulus co

4. Prætereà. Poenitentia præparat hominem ad euchariftiam ; fed difpofitio fiderat matrimonium præcedit perfectionem ergo penitentia in alio fenfu, fcilicet, debet præcedere euchariftiam

ut eft facramentum.
II. DE MAJORI.Ali-

quis. B. Jam per facra
menta ad perfectionem
perfonæ ordinata perfe-
ctus. S. Tunc nih. &
cat. Nam ad hoc, quòd
aliquid fit agens, præ-
fupponitur, &c. ut in

"ar. pra- text. ced.

5. Prætereà. Quod eft propinquius fini ultimo, eft pofterius: fed extrema unctio inter omnia facramenta propinquior eft ultimo fini beatitudinis, ergo debet habere ultimũ locu iter facraméta.

INCONTRARIUM eft, quòd cómuniter ordinatur ab omnibus facraméta,ficut priùs dictum eft. *

III. DE MINORI. Eft RESPONDEO dicendum, quòd caufa augmenti B. Et quandoque fubfequitur ratio ordinis facramentorum apparet ex augmentum. S. Tunc his, quæ fup. dicta funt. Nam, ficut *ar.prac. nih. &c. ut patet in tex. unum eft prius, quàm multitudo, ita fa

præce

pro Eccl.s.

Dei.

Cumm

IV. DE MINORI.

Sed difpofitio. R. Per fe cramenta, quæ ordinantur ad perfectio-
requifita de neceffitate, nem unius perfonæ, naturaliter præce-
S.Tunc nihil, & cætera, dunt ea, quæ ordinantur ad perfectione
Nam pœnitentia non multitudinis, & ideò ultimò inter facra-
requiritur per fe de ne-
ceffitate ante Euchari- menta ponuntur ordo, & matrimonium,
ftiam. Si enim aliquis que ordinantur ad multitudinis perfe- 40
effet fine peccato morta- tionem: matrimonium tamen post ordine,
li; & cætera, ut in text.
V. DE CONCLUS. Co, quòd minùs participat de ratione fpi-
Inter facramenta, B. ritualis vitæ, ad quam ordinantur facra-
Unum hominem perfi- menta. Inter ea però, quæ ordinantur ad
cientia. §. Tunc nih.& perfectionem unius perfona, naturaliter.
funt priora illa, quæ per fe ordinantur ad
perfectionem Spiritualis vita, quàm illa,
quæ ordinantur per accidens, f. ad remove-
X articulo habes dum accidens nocivum fuperveniens: cu so
primò quomodò

cæt, ut patet.

APPENDIX.

Domine.Pater. n. & quòd Deus difpofuit falls, com

Jecutionem

& deinde confirmatio, que ordinatur ad quod dicitur Sap. 11.
qui eft fpiritualis regeneratio, est d prius fcripturis quide per hoc, D.574.
formalem perfectionem virtutis, & poft- Omnia in numero, pon-
modùm eucharistia, que ordinatur ad per-uti Domine. Patet, n.
dere, & menfura difpo-
fectionemt finis. one toga"
AD PRIMUM ergo dicendum, hung facramentorum
quòd matrimonium, fecundum quòd ordine in ecclefia, quam
ordinatur ad animalem vitam, eft natu- fine intermiffione regit
ra officium, fed, fecundum quòd habet res aureas fuper legem
(de qua re vide Verita-
aliquid fpiritualitatis, eft facramentum: veterem, Exo. 13. con-
& quia minimum habet de fpiritualitate, 6.) & quod Deus ipfe,
cum fit fapientia im-
ultimò ponitur inter facramenta
menfa, nonnifi conve-

ræ

༣༩༣

nientiffimè facit, qua

Ad fecundum dicendum, quòd ad hoc, quòd aliquid fit agens præfup- cumque facit. A conciponitur, quòd fit in le perfectum: & liis verò, in quibus & ideò priora funt facramenta, quibus ali- Deus,utpote in nomine ejus congregatis loquiquis in feipfo perficitur, quàm facramen- tur, Florentino videlitum ordinis, quo aliquis conftituitur per- cet, ac Trid, idem infifector aliorum. qilingi ipfa fecundum ordinem nuatur per hoc quòd muijgen Ad tertium dicendum, quòd nutri- prædictum enumerant mentum & præcedit augmentum, ficut facramenta: ut patet ar caufa ejus, & fubfequitur augmentum, appen. Secundo vides: ficut confervans hominem in perfecta quomodo, &c. quantitate, & virtute: & ideò poteft euchariftia præmitti cófirmationi, ut Dionyf. facit in lib. de Ecclefiast. hierarch. *& de cost. poteft poftponi, ficut Magifter facit in 4. fenten. *

qui agit

C.1.at de co

dift.7.de

¶ Ad quartum dicendum, quòd ratio illa rectè procederet, ubi dict fi penitentia ex neceffitate requireretur,ut præparatoria ad eu- firm.git in chariftia: fed hoc nó eft verum: nam, fi aliquis effet fine pec- Euchari cato mortali, non indigeret penitentia ad fumptionem eu- verò di chariftiæ. Et fic patet, quòd per accidens poenitentia præparat ad euchariftiam, fcilicet fuppofito peccato: unde dicitur in 2. Paral. ult. Tu, domine juftorum, non pofuifti penitentiam juftist

Ad quintum dicendum, quòd extrema unctio propter ratione inductam eft ultimum inter facramenta quæ or *in arg, dinantur ad perfectionem unius perfonæ .

dubii quía hine apparet, quòd non, cùm dicitur, quòd calis non indige ret pænitentia ad facramentum cucharite. In oppofitum autem eft, quia præceptü ecclefiæ eft ad oes utriufque fexus in annis difcretionis cõftituros.

¶ Ad hoc eft dicendú, quòd homo fine peccato mortali exiftens non te Refol.Que netur ad confitendum femel in anno: quia non comprehenditur fub his, fionis. quos præceptum illud ecclefiæ adftringit, quoniam præceptü ecclefiæ de confeffione femel in anno

Commentaria Cardinalis Cajetani. Annotat. N titulo intellige, per ordinem, fecundum modum prædictum, ordinem, quo numerata funt facramenta in præcedenti articulo, videlicet, baptifmum, confirmatio, euchariftia, pœnitentia, extrema unctio, ordo, & matrimonium. Quæritur enim, an fic convenienter ordinentur. ¶ In corpore 1. conclufio eft: Inter facramenta ultimò ponuntur ordo, & matrimonium, matrimonium tamen poft ordinem. Probatur conclufio quoad primam partem : quia, ficut unum eft prius multitudine,ita facramenta, quæ ordinantur ad perfectionem unius perfonæ, funt naturaliter priora his, quæ ordinantur ad perfectionem multitudinis fed reliqua 60 facramenta funt unius perfonæ: hæc autem duo refpiciunt multitudinem, ergo. Quoad fecundam autem partem probatur : quia matrimonium minus participat de fpirituali vita, quàm ordo.

Quaf.

37

4.dif. 7.7.10

Secundaconclufio eft: Pænitentia, & extrema unctio pofteriora funt baptifmo, confirmatione, & eucharistia, pofterior tamen eft extrema unEtio penitentia. Probatur hæc conclufio quoad primam parte:quia priora funt, quæ per fe ordinantur ad fpiritualem perfectionem unius, quàm illa, quæ ordinantur per accidens fed, &c. Quoad fecundam autem partem: quia prior naturaliter eft inchoatio fanationis, quæ fit per pœnitentiam, confummatione illius, quam facit extrema unctio.

Tertia conclufio eft:Inter tria prima facramenta baptifmus primum, confirmatio fecundum, euchariftia tertium obtinet locum. Probatur: quia. prius eft fpiritualis generatio: deindè formale robur, demu cōfecutio finis. ¶Nu juftus i. fine peccato mortali existes teneatur femel in anno cöfiteri. N refponfione ad quartum dubium occurrit, an juftus, ideft, fine peccaro mortali exiftens, teneatur femel in anno confiteri. Et eft ratio

CONCL. 1. Simpli

citer loquendo, fa

or.1.2.3.co. cramentum Euchariftiæ

70

confeffione: ita, quòd Deus præcepit confeffionem, ecclefia autem deter minat præceptum illud ad tale tempus, ad toties, &c. puta femel in anno, &c. Sed præceptum divinum non obligat ad confeffionem hominem fine mortali peccato, ergo determinatio illius præcepti per ecclefiam non obligat talem hominem. Et ftat vis rationis in hoc, quòd nullus comprehenditur fub præcepto ecclefiæ, quinon comprehenditur fub præcepto divino, quod per fe notum eft effe veriffimum ex co, quòd præceptum ecclefiæ fe habet ad divinum præceptum, ut contractio, & limitatio quædam: quòd autem divinum præceptum de confeffione obliget folas homines in peccato mortali, probatur & ex hac litera fulta auctoritate facræ fcriptu. ræ, & ex calce præcedentis articuli, ubi dictum eft, nullura facramentum directè ordinari contra peccatum veniale : &, quicquid fit de extrema unctione, conftat hoc verum effe de facramento poenitentiæ, & ex communi theologorum doctrina inter conditiones confeffionis ponente, quòd fit integra, quòd nonnifi de mortalibus intelligi poteft. Et confirmatur: quia canon ipfe exprefsè dicit,quòd quilibet confiteatur peccata fua omnia, quod eft impoffibile intelligi, nifi de mortalibus. ipfa ergo verba canonis teftantur, quòd ad folos exiftentes in peccato mortali diriguntur.

:ita, quòd Don eft, nifi determinatio præcepti divini de

80

ARTICULUS TERTIUS. Utrum facramentum euchariftia fit potissimum inter facramenta. DTERTIUM fic proceditur. Videtur, quòd facramentum euchariftiæ nó fit potiffimum Er di 8.q. eft potiffimü inter alia inter facramenta. Bonum enim commu1.art. 1. q. facramenta. 1.Et 4.com. ¶ PROB. Quia patet ne potius eft, quàm bonum unius, ut diC.74. Elver. & ex eo, quòd in Eucha- citur 1. Ethi. * fed matrimonium ordinacor.fi. riftia continetur fubfta- tur ad bonum commune fpeciei humanæ *li.1. Etb. tialiter Chriftus, in aliis c.2. in fi. autem non ; & ex ordi per viam generationis: facramentum au

poteft effe multiplex. TPROB. Quia facramentorü aliorum com

tur in text.

2. Prætereà. Digniora facraméta ef- paratio pot fieri ratiofe videntur, quæ per majorem miniftrum ne vel neceffitatis, vel perfectionis, vel medio conferuntur: fed facramentum confirma- modo fe habentis, vel tionis, & facramentu ordinis non confe- per fe, vel per accidens, runtur, nifi per epifcopum, qui eft ma- ut fingillatim declarajor minifter, quàm fimplex facerdos, per 1m EX PHILOS. Bon confertur cuchariftiæ facramentu. commune eft potius, ergo illa facramenta funt potiora. quam bonum unius. 3. Prætereà. Sacramenta tantò funt &. Nifi bonum unius potiora, quantò majorem virtutem mune nobilius illo bo 90 habent : fed quædam facramenta im- no communi, de quo loquitur ibi Philofophus. §. Tunc nihil, &cæt. Nam bonum hujus fumentis euchari

quem

concernat bonum có

bono fpeciei humanæ.¶4. Præt. Illud videtur effe potius,ex Ex quo patet: quòd Euchariftia non tantùm eft quo alia dependent, & non è converfo : matrimonii facramento fed ex baptifmo dependet euchariftia_: nobilior: fed etiam in- non enim poteft aliquis euchariftiam accöparabiliter nobilior. cipere, nifi fuerit baptizatus. ergo baptif11. MAJOR. Digniora facramenta effe vi mus eft potior euchariftia. *c.3.ecclef, dentur, quæ per majore ¶ SED CONTRA eft, quod Dion. bierar. non miniftrum conferuntur. dicit 3. c. eccle. hierar, quòd non continremosèd Refpon. Negatur. §. No enim ex hoc, quòd di- git, aliquem perfici perfectione hierarchica, gniora fimpliciter fint, nifi per diviniffimam euchariftiam. ergo fed ex hoc, quòd ad fpe- hoc facramentum eft potiffimum o- 20 cialia officia principem mnium aliorum. concernentia deputant,

Commentaria Cardinalis Cajetani

363

4 dif..7.1. I.art. I.q.

SUPER QU. LXV.

ART. IV.

2.4.3 CONCE. 1. Tria fa

cramenta, baptif dr.2.q.1. mus, penitentia, ordo, funt neceffaria fimplici*Sic de na- ter ad falutem: fecundu tura dicit tamen diverfas confide Philof.1.de rationes intelligendo. cgl.t. 320

* Ex D.

con.

ne illis tribus facramen¬

QUART US..

Utrum omnia facramenta fint de neceffitate falutis.
DQUARTUM fic proceditur.

phoriftarum dicentium, facramenta omnia effe

adiaphora, ideft indiffe rentia, Secundo habes:

nienter, ficut equus neceffarius eft ad quomodò per rationem
Videtur, quòd omnia facra- iter: hoc autem non eft fimpliciter necef- oftendas, hanc meritò
damnari à Concilio
menta fint de neceffitate fa- farium ad finem. Primo igitur modo ne-
Trid, feff. 7. de facra-
lutis. Illud enim, quod nóeft 10 ceffitatis funt tria facramenta neceffaria: ment.1,can.4. Si quis di-
necellarium, videtur effe fuperfluum; fed duo quidem perfona fingulari; baptifmus xeris: facramenta no-
nullum facramentum eft fuperfluu: quia quidem fimpliciter, & abfolutè: pæniten- va legis non effe ad fa
tia autem fuppofito peccato mortali post perflua: & fine eis, aut
lutem neceffaria,fed fun
Deus nihil facit fruftrà. * ergo omnia fa-
cramenta funt de neceffitate falutis.
baptifmum: facramentum autem ordinis eorum voto per folam
eft neceffarium ecclefiæ: quia, ubi non est fidem homines a Deo
gubernator, populus corruet, ut dicitur gratiam juftificationis
Prov. 11. Sed fecundo modo funt neceẞaria gulis neceffariann
alia facramenta nam confirmatio quo, anathema fit Hæc ibi.
20 dammodò perficit baptifmum, extrema Et feff. ead, de baptif-
unctio penitentiam : matrimonium verò mo, can. s. Si quis di
xerit: Baptifmum libe
ecclefiæ multitudinem per propagatio- rum effe, hoc eft, non
nem confervat.
neceffarium ad falutë;

¶ 2. Prætereà. Sicut de baptifmo dicí
¶ PROB. 1. Quia fi tur. Nifi quis renatus fuerit ex aqua, &
tis non poteft effe falus. Spiritufantto, non poteft introire in regni
Secunda autem pars,f. Dei: ita de euchariftia dicitur Joann. 6.
fecundum, tamen, &c. Nifi manducaveritis carnem filii hominis,
probatur. Quia baptif&biberitis ejus fanguinem, no habebitis
mus abfolutè fingulis.
Pœnitentia verò ex fup- vitam in vobis. ergo, ficut baptifmus eft
pofitione fingulis, ordo facramentum neceffitatis, ita & cucha-
autem toti ecclefiæ eft riftia.
abfolutè neceffarius, ut
declaratur in text.

Do- funt neceffaria fecundu

i

¶ 3. Prætereà Sine facramento baptif. CONCE. 2. Sacra mi poteft aliquis falvus fieri, * dummodò Aug. 1.4. menta alia à baptifmo, non contemptus religionis, fed neceffitas de Bapt. pœnitentia, & ordine, facramentum excludat,ut infrà dicet ur*: maritas, c. quid, ideft, ad benè effe. fed in quolibet facramento contemptus T. PROB. Quia alia religionis impedit hominis falutem. ergo 9.6.4 facramenta perficiunt pari ratione omnia facramenta funt de quodammodò, & ho neceffitate falutis. minem jam in ftatu falutis conftitutum per baptifmum, ac pœnite

22.

1. & 2.

D269a

quòd

Ad fecundum dicendum, quòd il
lud verbum domini eft intelligendum de
fpirituali manducatione, & non de fola
.*.
¶SED CONTRA eft, quòd pueri facramentali, ut Aug. exponit fuper
falvantur d per folum baptifmum, fine Joann.
tiam, & ecclefiam jam aliis facramentis..
in ftatu falutis, ut eccle-
RESPONDEO dicendum,
fa eft, conftitutam per,
ordinem: nam confir neceffarium refpectu finis, de quo nunc 40
matio perficit, &c.ut in loquimur, dicitur aliquid dupliciter. Uno
¶NOT.De facrame- modo, fine quo non poteft haberi finis
to euchariftiae dixerat ficut cibus eft neceffarius vitæ humanæ.
jam ar.2.3. eft finis, id- Et hoc eft fimpliciter neceflarium ad fi-
eft perfectio maxima nem, alio modo dicitur effe neceffarium
aliorum facramentorü id, fine quo non habetur finis ita conve-
& ideò nunc de ea,
quamvis in conclufione

1. DE MAJORI Quod non est neceffarium. R.Ullo modo. §. hoc eft:
Nec ad fimpliciter effe; nec ad convenientius effe, Tunc nihil, &c. Nam
ad hoc, quòd aliquid non fit fuperfluum, &cæt. ut in textu.

Ad tertium dicendum, quòd, licèt omnium facramentorum contemptus fit faluti contrarius: non tamen eft conteptus facramenti ex hoc, quòd aliquis non curat accipere facramétú, quod nó eft de neceffitate falutis: alioquin omnes, qui non accipiunt ordinem, & qui non contrahunt matrimonium, contemneret hujusmodi sacramenta.

pore

mentum: Dominus au-
tem facramentum pœ- 27. to. 9.
nitentia inftituit. Et c;

s.

Ex inftitutione facramenti Penitentia jam explicata, univerfa et clefia femper intellexit, inftitutam etiam effe à Domino integram peccatori confeffionem: omnibus poft baptifmu lapfis jure divine neceffariam exiftere.Et can, 6. Si quis negaverit: confeffionem facramentalem, vel inftitutam, vel ad falutem necessariam effe, jure divino; anathema fit. Hæc ibi. Et 5a fell. 23. c.1.Cùm in nova testamento fancta Euchariftia facrificium vifibile ex Domini inftitutione catholica ecclefia acceperit, fateri etiam oporter, in ea effe vifibile, & externum facerdotium, in quod vetus tranflatum eft. Hæc ibi. Sacerdotium autem eft ordo, plures eriam miniftrorum ordines fub fe complectens: ut idem concilium ibid, can. 2. docet. Tertiò habes: quomodo per rationem oftendas, meritò infinuatum effe à concilio codem; quòd non omnia facramenta funt ad falutem neceffaria. Hoc autem demonftrare ex ipfo, pro nunc fufficiat in uno tantùm factamento, fcilicet Euchariftia: quo facto & dictu in arg, cont, magis firmabitur, & nonnihil textuali refponfo ad fecundum deferviet. Dicit ergo ipfum concilium feff. 21. cap. 4. Sancta fynodus docet: parvulos ufu rationis carentes nalla obligari neceffitate ad facramentalem Euchariftia communionem: fiquidem per baptifmi lavacrum regenerati, & Chrifle incorporati adeptam jam filiorum Deigratiam in illa ætate amittere non poffunt. Et cano. 4. Si quis dixerit: parvulis, ätequàm ad annos difcretionis pervenerint, neceffariam effe Euchariftia communionem: anathe ma fit. Hac ibi. Quibus concordat dictum B. Auguftini ad Bonifacium fic fcribentis. Nec parvulos baptizatos cogitent vitam habere non poffe; qui funt expertes corporis, & fanguinis Chrifti: dicente ipfo. Nifi manducaveritis carnem meam, &c. Nulli eft aliquatenùs ambigendum tune unumquem que fidelium corporis, fanguinifque domini participem fieri, quando in baptifmate membrum Chrifti efficitur: nec alienari ab illius 70 panis, calicifque confortio ; antequam illum comedat, & calicem bibar. Hæc recitantur de confecr, dift. 4.c. in ecclefia. c. Nulli. Quartò vides: quomodò, &c.

II. m DE CONCLUS. Ita & Eucharistia. B. Sumpta fecundum manduca-
tionem fpiritualem. §. De qua manducatione vide q. 80. art. 1. Tunc nih, 6
&c. Nam de Euchariftia quoad manducationem facramentalem intelligit
præfens articulus, quandò eam dicit non effe facramentum de neceffitate
falutis. Quòd verò abfque facramentali manducatione Euchariftia poffit
quis falvari, & confequenter, quòd illa auctontas Joan.6. non arctetur ad
manducare facramentaliter (ut dicit textus patebit etiam in appen, ex
Concil. Trid. feff. 21.

III. DE MINORI.In quolibet facramento contemptus. B. Verus. §. Tunc
nihil,&c. Nam,licèt omnium facramentorum verus contemptus fit faluti
contrarius, &c. ut in text. Ex quo dicendum relinquitur: quòd aliquid eft
falfo æftimatus contemptus, & confequenter, quòd talis contemptus non