Tune nihil,&c. Non eni¶2. Præt. Oe, q movetur, movetur pp
minor ifta fubfumiturin aliquid melius: fed Chrifto no fuit melius
ve, unde fit, ut argume- effe in cœlo,qua in terra,nihil .n. accrevit
tum fit invalidum. Illud fibi per hoc, q fuit in cœlo, neq; quantũ
nãque optimè fe habens ad aia, neq; quátú ad corpus. ergo vr, q
(de quo eft Major) quod Chriftus non debuerit in celum afcédere.
fine motu, &c. ut in tex.

text.Ex quibus omnibus dic fummatim, quòd & B.Greg. loquitur ibi de Hoc eft, mihi ex nunc congruit afcendere (ut
mutatione aptitudinali (modo expofito) non autem de mutatione lo- 80 actualiter afcenda. Tertiò vides: quomodò, &c.

in

90

ftus, & non afcendit,fecundum quòd Deus,fequitur neceffariò,quòd afce-
derit, fecundum quòd homo. Secundò patet, quia natura humana & co-
tinetur loco, & motui fubjici poteft, & aliquid eft altius, quàm ipfa, in
quod tendere poffit.

CONCL.2. Chriftus afcendit in cœlum, non fecundum quòd homo,
fed fecundum quòd Deus, fi ly fecundum quòd dicat caufam afcenfionis.
¶ PROB. Quia Chriftus afcendit in cœlum ex virtute fuæ divinitatis, nō
aute ex virtute humanitatis, ut fic, ut patet per D. Aug, in ferm, de Ascës.
1. MINOR. Ista dicuntur de Deo, etiam ante incarnationem. R. Ta-
men propheticè intelliguntur dici de ipfo, fecundum quòd erat incarnan- ›
dus.§.Tunc, &c. Nam

10

inferiores partes terre, &c.alius f. ab illo, quò defcendit de cœlo, utprie.. mifsu ibidem fuerat.

III. ILLATIO CONCLUS. Ergo videtur, quòd, &c. . Negatur illatio. §. Procedit enim ex præmiffis malè intellectis. Putant namque, quòd afcendere ad patrem (de quo dicitur Jo. 20.) fit pervenire ad æqualitatem patris, & tamen no eft hoc,fed aliud,fpervenire ad confefsu paternæ dexteræ .Ach 1 ergo in Euangelio ibi dixerit Chriftus: Afcendo ad patrem, i. ad collocãdum humanitatem meam in dextera paterna, ut f. ego, ficut ab æterno ibi, fecundu quòd Deus, fedeo æqualis patri, ita ex nuc, & deiceps inibi, fecüdü quòd hō,cōfedea minor patre, præ creaturis ofb.ci charior exiftes. Vide q. 58.a.2.3. APPENDIX.

dici propheticè afcefio- 2. Prætereà. Ejufdem eft afcendere
nem de Deo, fecundum in cœlum, cujus eft defcendere de cœlo,
ipfam attribui Deo, fe- fecundum illud Joan. 3. Nemo afcendit in
cundum quòd homo e- cælum, nifi qui de calo defcendit, & Ephef.
rat futurus.
ITEM DE CONCLUS. 4 Qui defcendit, ipfe eft, & qui afcendit,
fed Chriftus defcendit de cœlo, non fecu-
rice. §. Tunc, &c. Nam dum quòd homo, fed fecundum Deus:
prima conclufio, quæ non enim humana ejus natura antè
oppugnatur, fumit ly 4 in coelo fuerat, fed divina. ergo videtur, 20
fcendere propriè (ut pa-
tet ex fuis probationib.) quòd Chriftus afcenderit in cœlum, fecu-
non autem metaphori- dum quòd Deus.

Afcendere.B.Metapho

cè. Argumenti igitur 3. Prætereà. Chriftus fua afcenfione conclufio,licèt fit vera, afcendit ad Patrem: fed ad patris æqualitamen,cùm aliter,quàm in articuli conclufione, tatem nó pervenit,fecüdum quòd homo, fumat ly afcendere, lo- fic enim dicit: pater major me eft, ut ha quitur extra propofitů. betur Joan. 14. ergo videtur, quòd ChriVide fecundum refponftus afcenderit, fecundum quòd Deus. fum in tex. ly porest tamen dici, quod afcen¶ SED CONTRA eft,quod Eph. 4.fudere, &c. Ex his patet per illud, quòd autem afcendit, quid eft,niintelligenti, quòd hoc terincar, fecundum refponfum fi quia & defcendit, dicit glof.* Conftat, directè redit ad glofsa- quòd fecundum humanitatem Christus dedum auctoritates illas fcendit, afcendit. pfalm. 46. & Deu- RESPONDEO dicendú, ly fecunter. 33. potiùs, quàm dum quòd duo poteft notare, f. conditionem afcendentis, & caufam afcenfionis. Et fi 11. DE MAJORI. quidem defignet conditionem afcendentis, Ejufdem. &. Sed non fc- tunc afcendere non potest convenire Chrifto

*Exgl.in.

Annut.

ト

Comment.
Annot.

ad afcenfionem locale Chrifti.

cundum idem. §. Tunc,

.

30

*

dum quòd homo, fed fecudum quòd Deus:ūde
Aug. dicit in ferm. de Afcen. De nostro
fuit, quòd filius Dei pependit in cruce, fed
de fuo, quòd afcendit.

& interimas hærefim eft 176.
Appellitarum dicentiu, in ord
quòd Chriftus fine carne med 14.10,
& refurrexit, & in cœlū
afcendit. Et hærefim
Carpocratianorum dice. Rep.
poft crucifixum corpus,
tiü,quòd Chrifti anima,

TAD PRIMUM ergo dicendum,quòd auctoritates illæ propheticè dicuntur de Deo,fecundum quòd erat incarnandus. Poteft tamen dici, quòd afcendere, etfi no propriè conveniat divinæ naturæ, poteft tamen ei metaphoricè convenire , fuit in cœlum recepta, prout f. dicitur,in cor hominis afcendere, caro autem in terra diquandò cor hominis fe fubjicit, & humi- miffa, nec unquam glo liat Deo. Et eodem modo metaphoricè leuciani dicentis, quòd dicitur afcendere refpectu cujuslibet crea- Chriftus carnem fpoliaturæ ex eo, quòd eam fubjicit fibi. vit, antequam in cœlum Ad fecundum dicendum, quòd ipfe confcenderet, &infole idem eft, qui afcendit,& qui defcendit,di- jioniftarum dicentium, pofuit. Et hærefim Pafcit enim Aug. * in lib. de Symbolo: Quis quòd Chriftus in paffioest, qui defcendit? Deus ho: quis est,qui a- ne ita carnem dimifit, fcendit? idem ipfe Deus homo: defcenfus in cœlum fic afcendit, ., tamen duplex attribuitur Chrifto, unus divinitas:neque .n. (inquidem, quo dicitur defcendiffe de cœlo, quiunt poft paffionem qui quidem attribuitur Deo homini,fecu- furrexit in carne,neque dum quòd Deus: non enim eft ifte defce- ticulus nãq; præfens per fus intelligendus fecundú motú locale, fed hoc, quòd dicit, Chri40 fm exinanitioné,qua, cùm in forma Dei ftum, fecundú quòd ho effet,fervi forma fufcepit,ficut.n.df exina- mo eft, afcedifle, fecutim afcediffe,fecutim ponit ad radice,id, quod nitus non ex eo,q fua plenitudinem ami- eft funditus fubruere o ferit,fed ex eo, q noftra parvitaté fufce- mnes prædictas hærefes, pit,ita dicitur defcendiffe de cœlo, nong Nam, fi, fecundu quòd cælü deferuerit,fed quia natura terrenam homo,afcendit, utique carnem humanam neqi afsupfit in unitaté perfone. Alius aút é de- in Paffione, neque in térfcenfus, quo defcendit in inferiores partes ra dimifit, & ipfam neterra,ut di Eph.4. Qui quidem eft defcen- que fpoliavit, neque in fus localis,unde competit Chrifto fecun- fole pofuit: fed cumeadem, quam priùs habedum conditionem humanæ naturæ. bat, in cœlum afcendit. ¶Ad tertium dicédum, quòd Chriftus Cæterùm illas ipfas hædicitur ad patrem afcendere, inquantú a- Chriftum non furrexifle refes, pro quanto dicut, fcendit ad confeffum paternæ dexteræ, in carne,neq; cum carne quidem convenit Chrifto aliqualiter fe- glorificata, impugnat, cundum divinam naturam, aliqualiter & expugnat per ratione autem fecundum humanam, fecundum 9.54.ar.1.3.& per feriquòd infrà dicetur. *

&c. Ex co enim, quòd fecundum conditionem divinæ naturæ, tùm,
ejufdem eft afcendere in quia nihil eft divinitate altius, quò poffit
cœlum, cujus eft defce- afcendere: tùm etiam, quia afcenfio eft
dere de cœlo (ut d. ma-
jor ex Jo. 3.) non fe- motus localis, qui divinæ naturæ non có-
quitur, quòd Chriftus, petit,quæ eft immobilis, & inlocalis, fed
cujus fuit defcendere de per hunc modum afcenfio competit Chri-
cœlo, & afcendere in to fecundum humanam naturam, quæ
cœlum, vel defcenderit
de cœlo, fecundü quòd continetur loco, & motui fubjici poteft, so
Deus, vel quòd afcen- unde fub hoc fenfu poterimus dicere, q
derit, fecundum quòd Chriftus afcendit in cœlum, fecundum
Deus. Differunt fiqui-
dem ifta propofitiones, quòd homo, non fecundum quòd Deus.
f. ejufdem eft afcendere fi verò ly fecundum quòd defignet caufam
in cœlum, cujus eft de afcenfionis, cùm Chriftus ex virtute divi-
fcendere de cœlo, & e- nitatis in cœlum afcenderit, non autem
jufdem fecundum idē ē
afcendere in cœlum, cu- ex virtute humanæ naturæ, dicendum eft,
jus eft defcendere de ce quòd Christus afcendit in cælum, non fecu-

lo. Nam harum duaru

60

propofitionum prima conceditur in tex. ex D. Aug. in lib. de Symbolo.
Secunda autem negari intelligitur in tex. à ly defcenfus tamen dupliciter,
&c. ufque ad ly alius autem eft defcenfus, quo, &c. Et ad primam quidem,
cùm fit in fe fine limitatione,ideft fine ly fecundum,no fequitur,quòd Chri-
ftus vel afcenderit, fecundum quòd, &c vel defcenderit,fecundum quòd, &c.
fed hoc fequitur folùm ad fecundam illarum, quoniam ipfa eft ut patet
fuprà cum limitatione, ideft cum ly fecundum. Quia ergo hæc fecunda
propofitio eft falfa ( ut refponfum formale etiam innuebat dicens. Sed
non fecundum idem) ideò ex ipfa non poteft concludi verum. Quia verò
prima eft fine ly fecundum, idçò fub ipfa non poteft rectè fubfumi ly
Christus, fecundum quòd, &c. neque concludi ly Chriftus,fecundum quòd, 70
&c. Argumentum igitur, quocumque vertatur, eft invalidum, ut patet
expertis in logica.

TEXAM. Ly defcendit. Hoc diffimiliter fumitur in Eph. 4. & in Jo. 3.
Nam in Euangelio ftat pro defcenfu de cœlo( ut & ibi exprefsè patet per ly
nifi qui defcendit de calo) in epiftola verò stat pro defcenfu non de cœlo,fed
immediatè de terra, i. de fuperficie terræ. Unde ibi in Euangelio denotatur
defcenfus de cœlo in terram, i. incarnatio, in epift, autem ibi fignificatur
defcenfus de terræ parte fuperiori in inferiores ejus partes,i. defcēsus Christi
ad inferos. Hæc fint dicta ad videndum, quòd defectum non parvum con-
tinet argumentum etiam in hoc, quòd auctoritates duas, quæ re vera ad di-
verfa tendunt, trahit ad unum fenfum. Quem quidem defectum & textus
refponfalis annotare voluit per ly alius autem defcenfus, quo defcendit in

Itulus, ut fonat, fumendus eft,

80

pturas in corumdem Elucid, appen, Similiter contra cas, pro quanto *4.58.4. divinitate Chrifti poft paffione non efle in carne dicut, militat efficaciter q. 50. ar. 2.3.& ibi Elucid, app. Sat erit ergo nunc illas, inquantum Chriftum fine carne dicunt afcendiffe, tamquam directè contra præfentem articulum exiftentes, effe damnatas à fcripturis,&c. demonftrare. Secundo igitur habes: quò per rationem oftendas, cas meritò condemnari ab Ephef. 4. cum gl. fecundum quòd eft in arg. cont. Item à Concilio Lateranenfi fub Inno. III. in de fum. Trinit, & fid, cath. Firmiter credimus, & fimpliciter confitemur,&c. quòd unigenitus Dei filius à tota Trinitate communiter incarnatus ex Maria fem per Virgine, &c. defcendit ad inferos, refurrexit à mor tuis, afcendit in cælum, fed defcendit in anima,refurrexit in carne,afceditque pariter in utroque. Hæc ibi. Item ab Ifa. 63. Quis eft ifte,qui venit de Edom, tinctis veftibus de Bofra? Quare rubrum est indumentum tuu, veftimenta tua, ficut calcantium in torculari? Torcular calcavi folus. Hæc enim funt verba in perfona Angelorum dicta ( fecundum Dionyf, in lib, de Cal. Hierar. ) admirantium, Chrifti afcendentis carnem effe rubri catis vulneribus ftigmatizatam, afcendit enim cum cicatricibus, quæftio. 54. ar. 4. quæ proculdubio non affuiffent ibi, nifi Chriftus cum corpore, quod crucifixum fuerat, afcendiffet. Item ab Ephef. 2. Conrefufcitavit nos, &confedere fecit in cæleftibus, in Chrifto Jefu. Quod utique dicitur ad denotandum, quòd Chriftus refurrexit, afcendit, & ad patris dexteram fedet cum carne nobis confubftantiali. Item ab ecclefia, dùm inter multa hoc ipfum de Chrifto cum afcendentem in Miffis, officiifque manifeftantia dicit in Hymno afcenfionis, Regnat Deus, Dei caro. Tertiò vides,&c

Commentaria Cardinalis Cajetani.

In corpore ponitur una diftinctio bimembris cũ fuis conclusionib.
Diftinctio eft circa ly fecundum quòd, & conclufiones funt clare.
Ubinota in hac materia, quòd, ficut fuppofitum divinum paffum eft

fecundum naturam humanam, ut ly fecundum dicit conditionem patientis, ita perfona filii Dei eft ille, qui afcendit in cœlum fecundum naturam humanam, ut naturam afcendentem, & fecundum naturam divinam, ut caufam afcenfionis.

312

OD.2.6.236.
Et opufc.

6.6.23.

Suarez in comm. fuper

9.45. ar. 2.

·Medina 9.57.4.3.

SUPER QU. LVII.

ART. III.

ARTICULUS TERTIU s.
Utrum Chriftus afcenderit propria virtute.

DTERTIUM fic proceditur.
Videtur, quòd Chriftus non
afcenderit propria virtute
CONCL. 1. Chriftus Dicitur enim Marc. ult. quòd Dominus
Co
non afcendit in ce- Jefus,poftquam locutus eft difcipulis, af
lum propria virtute hu- fumptus eft in celum. Et Actu. 1. dicitur;
principiis naturæ huma- Videntibus illis elevatus est,& nubes fufce-
pit eum ab oculis eorum: fed illud, quod af-
PROB. Quia hoc fumitur, & elevatur, ab alio videtur mo- 10
de fe manifeftum eft. vi- veri. ergo Chriftus non propria virtute,
de argum. 2. cum re-
fed aliena ferebatur in cælum.
Spon.

mana naturali, ideft ex

næ procedente.

T CONCL. 2. Chriftus in cœlum afcendit propria virtute & divina, & humana glorificata.

2. Præt. Corpus Chrifti fuit terré-
num, ficut & corpora noftra: corpori au-
tem terreno contra naturam eft ferri fur-
sum: nullus autem motus eft ex pro-
pria virtute ejus, quod contra naturam
movetur. ergo Chriftus non afcendit
propria virtute in cœlum.

PROB.Quia patet.
Secunda autem pars,fci-
licet,& humana, &c.pro-
batur.Quia anima Chri-
fti glorificata voluit tüc,
corpus fuum gloriofum 3. Præt. Propria virtus Chrifti eft
moveri ad cœlum, cùm virtus divina: fed motus ille non videtur
deceat,corpus gloriofum fuiffe ex virtute divina, quia,cùm virtus
efle in loco cœlefti, &
corporis gloriofi obe- divina fit infinita,motus ille fuiffet in in-
dientia ad animam bea- ftanti, & fic non potuiffet videntibus di-
tam eft tanta, ut,ubi vo- fcipulis elevari in cœlum, ut dicitur A&t.
let,ibi protinùs fit cor-
pus, fecundum D. Au- 1.ergo videtur,quòd Chriftus non afcen-
derit propria virtute.

guit.

illatio. §. Procedit enim

I. ILLATIO CON- SED CONTRA eft, quod dicitur CLUSIONIS.Ergo Chri- Ila. 63. Ifte formofus in stola fua gradiens fus non, &c. B. Negatur in multitudine fortitudinis fue. Et Greg. ex præmiffis putantibus, *dicit in Hom. Afcenfionis: Notandum Ho.29. in quod Chriftum affumi, eft, quòd Helias in curru legitur afcendiße, Euang.cir & elevari ab alio,fcilicet ut videlicet apertè demonftraretur, quia hoà patre, non fit idem quod Chriftum afcende mo purus adjutorio indigebat alieno. Redere propria virtute divina. ptor autem nofter non curru, no angelis fubQuod utique falfum eft. levatus legitur, quia,qui fecerat omnia, super omnia virtute fua ferebatur.

med.

Comm.

Nam virtus patris,& vir-
tus divina Chrifti eft ca-
dem numero,licèt pater, RESPONDEO dicendum, quòd in
& filius fint duæ perfo- Chrifto eft duplex natura, divina,fcilicet,
næ realiter numero di- & humana: unde fecundum utramque na-
ftinctæ. Sicut ergo Chri-
Flus verè dicitur pro- fed fecundum humanam naturam poteft
turam poteft accipi propria virtus ejus,
II. DE MINORI.Cor- accipi duplex virtus Chrifti. Una quidem
pori terreno.&.Confide naturalis, quæ procedit ex principiis na-
rato fecundum præsen-
tem ftatum.§. Tunc,&c. turæ,& tali virtute manifeftü eft, Chri-
Licèt enim corpus Chri- ftus in celú nó afcédit. Alia auté virtus in
fti poft refurrectionem humana natura Chrifti eft virtus gloriæ,
effet terrenum, ideft car- fecúdú quá Chriftus in cœlú afcedit. Cu-
confiftens, tamen erat jus quidé virtutis rationé quidă accipiunt
glorificatum, Ratio ergo ex natura quinta effentiæ, quæ eft lux
lla, ideft argumentum
illud, probat, quod Chri ut dicunt, quam ponunt effe de compofi-
illud, probat, quod Chri- tione humani corporis, & per cam ele-
ftus non afcendit, &c. at
in tex.
menta contraria conciliari in unum ita,
III. MINOR. Motus quòd in ftatu hujus mortalitatis natura
ille non videtur fuiffe ei elementaris in corporibus humanis do-

ne,offibus,&c.q.54.ar.2.

m

ex virtute divina.R.Nc

gatur.§. Ex virtute enim
divina fuit, ut in concl.
2. Ad probationem in
contrarium dicitur,quòd

in tex.

minatur, & ideò fecundum naturam ele- non probat negatum
menti prædominantis corpus humanum Nam, licet virtus di
naturali virtute deorsùm fertur. In ftatu vinafit infinita, &c. ut
autem gloriæ prædominabitur natura ce- APPENDIX.
leftis, per cujus inclinationem, & virtuté
leftis, per cujus inclinationem, & virtuté X art. habes primo:
E quomodò per ratio Util.pro
corpus Chrifti, & alia fanctorum corpo-
ra feruntur in cœlum,fed de hac opinio- cujufdam à fimili de re-
nem interimas hærefim Ecc.S.Dei.
ne & in 1. par. * habitum eft, & infrà ma- furrectione, ut fuprà ar.
gis agetur in tractatu de refurrectione* co- nu.297. appen, dicentis,
muni. Hac autem opinione prætermiffa, quòd Chriftus non a-
fcendit propria virtute 6.4.6.
"1. par.1.
alii affignant rationem prædictæ virtutis divina. Secundò habes: Non co
ex parte animæ glorificatæ, ex cujus red- quomodò per rationem plevis.
undantia glorificabitur corpus, ut Au- oftendas, hanc meritò
gust.* dicit ad Diofc. Erit enim tanta o- dum quòd cum D.Greg.
damnari ab Ifa.63.fecun-
bedientia corporis gloriofi ad anima bea- ponitur in arg.cont. Ite
tam, ut, ficut Aug. *dicit 22. de Civit. dictis ibid.art. 297.pro
Dei: ubi volet fpiritus, ibi protinus erit quanto poffunt à fimili Epift. 16.
corpus, nec volet aliquid fpiritus, quod nec afcenfionis: maximè de- to. 2.
adaptati ad propofitum ante med.
fpiritum poffit decere,nec corpus.Decet au- monftrando,quòd Chri-. 1 c.
tem corpus gloriofum, & immortale ef- ftus afcendens eft verus
fe in loco cœlefti, ficut dictum eft. * Et Deus per loca inibi cita- prin so.5.
ta. Patet enim omnibus,
ideò ex virtute animæ volentis, corpus quòd Deus verus propria
Chrifti afcendit in cœlum, ficut autem virtute poteft non folùm "art,x.
corpus efficitur gloriofum participatio- corpus illud elevare in
cœlum, fed & quęcumq;
ne animæ ita, ut Aug. * dicit fuper Joa. alia facere, etique lupta
participatione Dei fit anima beata: unde id, quod nos intelligi-Trac 25.
prima origo afcenfionis in celum eft vir- mus, quoniam Deus i- in Jan
tus divina. fic igitur Chriftus afcendit in pfe eft omnipotens, 1. q. inter prin.
cælum propria virtute, primò quidem vir- tib. Aureis fuper totam to 9.
tute divina, fecundò virtute animæ glorifi- legem veterem,Genef.1.
cata moventis corpus, prout vult.

ult.nort

25.ar. 2.3.& in Verita- & med.

concl.1&cat. Tertiò vi

¶AD PRIMUM ergo dicendum,quòd, des:quomodò,&c.
ficut Chriftus dicitur propria virtute furrexiffe, & tamen eft
fufcitatus à patre, eo, quòd eadem eft virtus Patris, & Filii, ita
etiam Chriftus ex propria virtute afcendit in cœlum,& tamen
à patre eft elevatus, & affumptus.

eft

Ad fecundum dicendum, quòd ratio illa probat
quòd Chriftus non afcendit in cœlum propria virtute, quæ
naturæ humanæ naturalis: afcendit tamen in cœlum propria
virtute,quæ eft virtus divina,& propria virtute,quæ eft anime
beatæ. Et, licèt afcendere fursùm fit contra naturam humani
corporis fecundum ftatum præfentem, in quo corpus non eft
omninò fubje&um fpiritui, tamen non erit contra naturam
neque violentum corpori gloriofo,cujus tota natura eft omni-
nò fubjecta fpiritui.

Ad tertium dicendum, quòd, etfi virtus divina fit infini-
ta, & infinitè operetur, quantum eft ex parte operantis, ta-
men effectus virtutis ejus recipitur in rebus fecundum earum
capacitatem, & fecundum Dei difpofitionem. Corpus autem
non eft capax, ut in inftanti localiter moveatur : quia opor-
tet, quòd commetiatur fe fpatio, fecundum cujus divifionem * 6.tex.
dividitur tempus, ut dicitur 6.* Phyf. Et ideò non oportet,
quòd corpus motum à Deo moveatur in inftanti:fed moveatur
ea velocitate, qua Deus difponit.

*

Adverte hic,quòd, cùm dicitur, Chriftum propria virtute glorifica-
tæ animæ afcendiffe in cœlum, non intelligitur, nifi de ipfo locali motu Annot.
afcenfionis, utrum enim virtute glorificata animæ potuerit motu illo pe-
netrare cœlos, alia quæftio eft inferiùs tractanda.

tò aliqua corpora plus participant de bonitate divina, tantò funt aliis corporibus fuperiora, ut patet per Philof, in Phyficis.

ARTICULUS
QUARTUS.
Utrum Chriftus afcender it fuper omnes cælos.
DQUARTUM fic proceditur.
Videtur, quòd Chriftus non a-
fcenderit fuper omnes celos.Di-
CONCL
ONCL. Convenie- citur enim in pfalm. 10. Dominus in tem-
tiffimum eft Chri- plo fancto fuo, Dominus in cœlo fedes ejus:
373 fti corpori gloriofo
3.6.1.4.1.
quòd fit fupra omnia quod autem eft in cœlo, non eft fupra
4.3.7.1.&
con.c.87. corpora conftitutum in cœlum. ergo Chriftus non afcendit fu-
opu, alto.
per oinnes cœlos.

2. Præt. Super omnes cœlos non eft
aliquis locus, ut probatur in primo de celo:
*fed omne corpus oportet effe in loco. 1. DE MINORI,Quod 69.10. 2.
ergo corpus Chrifti non afcendit fuper eft in calo.B. Tamquam

1

Commentaria Cardinalis Cajetani.

In corpore una eft conclufio. Convenientiffimum eft Chrifto
quod fit fuper omnia corpora conftitutus in alto. Probatur. Quantò ali- 60
qua corpora perfectiùs participant bonitatem divinam, tantò funt fupe-
riora localiter,fed corpus Chrifti gloriofum perfectiùs participat, &c.

Adverte hic, Auctorem opinari Chriftum fecundum corpus effe fu-
pra cœlos omnes fic, quòd planta pedis ejus eft fupra fuperficiem conve-
xam fupremi coli, hoc enim concludit, & ratio in corpore allata, quòd,
quantò corpus eft perfectius, tantò eft fuperius fecundum locum, & hoc
exprefsè explicatur in refponfione ad fecundum dicendo. Nihil prohibes,
corpus Chrifti effe extra totam continentiam cælorum corporeorum,
non effe in loco continente. Et hoc ideò dictum fit, ut fciant dicentes, cor-
pus Chrifti fic effe fupra omnes cœlos, quòd eft in fuprema parte fupremi
cali,quòd non fequuntur doctrinam Auctoris, ex hoc .n. fequitur manife-
ftè, quòd non eft fuperius fupremo cœlo, & quòd non eft extra totam con-
tinentiam cœlorum corporcorum, quorum primum contrariatur corpori
articuli, fecundum autem responsioni ad fecundum.

ARTICULUS QUINTUS. Utrum corpus Chrifti afcenderit fuper omnem creaturam fpiritualem. D QUINTUM fic procediafcendifse fuper omnem creaturam fpitur. Videtur, quòd corpus Chrifti non afcenderit fu- 70 per omnem creaturam fpiritualem. Eorum.n. quæ nó Ep. 7. tur locus altior ultra o- dicuntur fecundum unam rationem, non mnem creaturam, etiam poteft convenienter fieri comparatio:fed fpiritualem.. locus non cadě ratione attribuitur corpo

reæ naturæ.§.Tunc,&c.Na articuli conclufio,quãdò præfert corpus Chrifti
fpicitibus Angelicis, confiderat illud alio modo, fcilicet, fecundum quòd u-
nitum eft perfonaliter Deo,ut patet ex ipfis verbis ejufdem conclufionis.
III. DE CONCLUSIONE, Nullus locus. B. Secundum rationem loci
confideratus,non autem

fecundum dignitatem fpiritus in ordine naturalium corporum,
locatorum. §. Tunc, &c. nullus locus erit fuper omnem fpiritua-
ut patet in tex.Vide & lem creaturam. non ergo corpus Christi
4. ad fecundum.
potuit afcendere fuper omnem fpiritua-
APPENDIX. lem creaturam.

Usil, pro S. EX articulo habes
primè: quomodò
per rationem oftendas,
& rectè intelligas, meri-
tò à fcripturis infinuatu
effe,quòd Chriftus afce- RESPONDEO dicendum, quòd ta-
dit corpore fuper omne tò alicui rei debetur altior locus, quantò
creaturam fpiritualem. eft nobilior, five debeatur ei locus per
Ut per dictum Ephe. 1. modum contactus corporalis, ficut cor-
conftituit,&c.fecundum
quòd ponitur in argu, poribus, five per modum contactus fpi-
contr, Item per dictum ritualis, ficut fpiritualibus fubftantiis
Heb. 1. Noviffimè Deus Exinde enim fpiritualibus fubftantiis de-
Locutus eft nobis in filio betur fecundum quandam congruentiam
fuo,&c.Sedet ad dextera
majeftatis in excelfis locus cæleftis, qui eft fupremus locorum,
tanto melior angelis ef- quia illæ fubftantiæ funt fupreme in or
fectus, quantò differen- dine fubftantiarum. Corpus autem Chri-
tius præ illis nomen hæ-
reditavit. His enim ver- fti, licèt confiderando conditiones natu-
ræ corporeæ,fit infra fpirituales fubftan-
in quo fanè Deus novif- tias, confiderando tamen dignitate unio-
fimè nobis locutus eft,
afcendiffe fuper omnem nis,qua eft perfonaliter Deo cójun&tum,
creaturam fpiritualem,

¶SED CONTRA eft,quod dicitur Eph.
I.Costituit illu fupra omnem principatu,&
poteftatem, & fupra omne nomen,quod no-
minatur, five in hoc feculo five in futuro.

Annut.

Comment.

bis filium incarnatum

docet Apoftolus: alioquin,ut patet, non federet nunc ex tempore ad dex-
teram maieftatis in excelfis melior Angelis effectus. Item per dictum Phil.
2. Propter quod Deus exaltavit illum,& donavit illi nomen, quod eft fuper
omne nomen. Ubi nota ly propter quod, ideft propter dictam humilem o-
bedientiam ejus. Ad planum ergo fenfum loquitur de Chrifto quantum
ad humanam naturam. Conftat ergo ad literam ibi, quòd Chriftus quoad
humanitatem fuam, qua crucifixus eft, ideft etiam fecundum corpus,habet
nomen fuper omne nomen,ideft dignitatem realem, nome fiquidem refert
rem, quam fignificat,fecundum Philof. fupra omnem aliam realem digni-
tatem creatam etiam fpiritualium fubftantiarum. Dico ly creatam, quia
illa dictio univerfalis,fcilicet,omne,non tenetur univerfaliter abfolute, sed
tantùm univerfaliter accommodè,ideft in genere tali, fcilicet, creaturarum.
In cujus fignum Chriftus loquens de afcenfione,
qua ivit ad patrem, dixit
Joan.14.Vado ad patrem, quia pater major me eft. Hoc eft, ftando in ifsto

propofitó. Vado afcendere ad patrem, & tanta erit excellentia magnitudi
nis humanæ naturæ per talem afcenfionem fibi collata,ut folus pater,coin-
tellige & Deum Filium, & Spiritumfanctum, 1.9. 31. art. 3. 4. fit major me
fecundum humanitatem meam. Per hoc ergo intelligi datur non folùm
quod ex obedientia ad
excellit dignitatem omnium fpiritualiu patrem, qui Chrifto fe-
fubftantiarum. Et ideò fecundum prædicte cundum humanitatem
congruentiæ rationem debetur ei locus al- cœlum, qui fenfus eft
major eft, afcendebat in
tior ultrad omnem creaturam etiam fpiri- planior, fed etiam iftud D. 24.
10 tualem. Unde & Gregor.* dicit in Hom. ad primum illud confe- Hom. 20.
Afcenfionis, quòd,qui fecerat omnia, fu- quens, fcilicet, quòd in Euz.in
per omnia fua virtute ferebatur.

20

30

40

AD PRIMUM ergo dicédum, quòd,
licèt alia róne attribuatur locus corpora-
li,& fpirituali fubftantiæ, tamen hoc eft
in utraque ratione commune, quòd di-
gniori rei attribuitur fuperior locus.
¶ Ad fecundum dicendum,quòd ratio
illa procedit de corpore Chrifti fecundú
conditionem naturæ corporea, non au-
tem fecundum rationem unionis.
Ad tertium dicendum, & comparatio
ifta poteft attédi vel fecúdu ratione loco-
rú,& fic nullus locus é tã altus, qui exce-
dat dignitate fpiritualis fubftantiæ, fecu-
du quòd procedit objectio, vel fecundum
dignitatem corum,quibus attribuitur lo-
cus, & fic corpori Chrifti debetur, ut fit
fupra fpirituales creaturas.

Chrifti humanitas re-
manet ibi omnibus aliis

te

rebus major. Item per
dictum Apocal.18. Qua-
um glorificavit,fe,& in
delitiis fuit, tantum da-
ei tormentum, & lu-
dum. Ab oppofitis e-
nim connotat etiam hac
regulam, fcilicet. Quan-
tum humiljavit fe, & in
penis fuit, tantum date
ei honorem, & gaudiú.
miliaverit fe, & in penis
Cùm igitur Chriftus hu
fuerit, plufquam omnes
creaturæ,ut patet de hur
militate, Phil.2.& de pe-
nis, pf. 74. Nam calix.
46.art.6.cæterorum au-
tem fuir plenus mixto,
fcilicet per confolatio-
nem, fequitur, quòd A-
pocalypfis ipfa ab op.

Chrifti fuit vini meri, q.

pofitis dixerit ad propofitum,quòd homo Chriftus in afcenfione ad coelos
adeptus eft ex divina juftitia honorem, exaltationem, & gaudium fupra of
mnes creaturas, quæcumque fint illæ,fcilicet,tùm facta,tùm factibiles, Se-
cundò confequenter ex dictis habes, reprobatam meritò effe hærefim Meta-
morphistarum dicentium, corpus Chrifti, cùm afcendit in cœlum planè
Deum effe factum, & hoc, fcilicet corpus Chrifti, efse Deum omninò pro-
prie dici debere. Articulus enim præfens, maximè junctus art. 4. cùm to-
tam corporis Chrifti dignitatem dependere fupponat ex participatione bo-
nitatis divinæ, pro certo tenendum efse relinquit, quòd tunc corpus Chrifti
non eft factum Deus, & hujus contrarium non tantùm impropriè, fed et-
iam falfiffimè dici, atque ideò hærefim prædictam efficaciter impugnat, &
expugnat. Pro ampliori quoque ejus damnatione vide fuprà articulorum
nu. 109. 145. Elucidat, & pri. par. q. 14, artic, 16, & quæst. 75. art. 7. Elu-
cidat. Tertiò vides: quomodò, &c.

Commentaria Cardinalis Cajetani.

Itulus intelligendus eft cum grano falis, prout refpondendo apparet,
Thoc eft, quod ponitur ibi locatum pro loco ita, quod per ly enem
creaturam fpiritualem intelligimus locum omnis creaturæ fpiritualis. so
Secutus eft enim Auctor ufitatum modum loquendi,quo confuevimus di-
cere,aliquem epifcopum, vel principem afcendifse fuper tales, & tales,qui
afcendit ad locum fuperiorem locis talium, & talium. Unde fenfus tituli
eft, an locus, quo afcendit Chriftus, fit fuperior locis, in quibus funt quæ-
cumque fpirituales creaturæ.

In corpore una conclufio Corpori Chrifti debetur lacus altior ultra o-
mnem creaturam,etiam fpiritualem. Probatur. Tantò altior locus rei de-
betur, quantò eft nobilior:fed corpus Chrifti fecundum dignitatem perso-
nalem excellit omnes fubftantias fpirituales. ergo,&c.

Num Chriftus fit fuper Angelos elevatus, an in eodem loco
fuprema fphære fit, in quo funt Angeli.

Cl
Quest. fupra convexum, feu in fuperficie convexa cœli empyrei non datur

Irca comparationem dubium occurrit, quoniam vana videtur, nam

med.

1.20.

locus altior,aut minùs altus,cùm fit perfectè fphæricu:conftat auté illic efse
angelos beatos,& corpus Chrifti illic efse, conclufum eft ex art, præced.
¶ Ad hoc dicitur,quòd,licèt fecundum longitudinem diametri à centro
ad circumferentiam nulla pars convexæ fuperficiei corporis perfectè sphæ- Ref.l.q.
rici fit altior alia,ut patet ex eo,quòd omnes lineæ ductæ à centro ad circu-
ferentiam funt æquales, & fecundum hunc fenfum procedit dubium, si ta-
men eadem fuperficies convexa confideretur, ut ordinata ad aliquid unum
in ea agendum,verbi gratia ad exercendum actum judicii, fic unus locus
feu una pars ejus invenitur altior altera,juxta approximationem ad folium
principis, fumitur enim pars illa folii,ut altior,& reliquæ,ut inferiore s funt,
Et fic divina fapientia fuperficiem cœli empyrei, quamvis fecundum fe fe-
cerit æqualem, fecundum tamen quòd venit in ufum habitationis creatu-
rarum beatarum,difpofuit unam partem, quafi folium, & reliquas in ordi-
60 ne ad illam,fuperiores, vel inferiores. Et fic Chriftus fecundum corpus in
parte illa folii ftans in fuprema parte, fupremoque loco refidere dicitur, &
reliquæ creaturæ beatæ hinc,& inde inferiores partes tenent.

ARTICULUS SEXT US.
Utrum afcenfio Chrifti fit caufa nostræ falutis.

D SEXTUM fic proceditur. Vi-
detur, quòd afcenfio Christi nó
fit caufa noftrę falutis: Chriftus 7o
CONCL
Chrifti eft caufa enim fuit caufa noftræ falutis, inquan-
noftræ falutis,& ex par- tum falutem noftram meruit: fed
per a-

ONCL. Afcenfio

te noftra, & ex parte i- fcenfionem nihil nobis meruit, quia a-
pfius Chrifti.
¶ PROB. Quia per
fcenfio pertinet ad præmium exaltationis
Chrifti afcenfionem, & ejus: non eft autem idem meritum
ex parte noftra datur lo- & præmium, ficut nec via, & terminus.
cus fidei, fpei, charitati, ergo videtur, quòd afcenfio Chrifti non
rentiæ noftræ ad ipfum, fit caufa noftræ falutis.

augmentationique reve

& ex parte fua præpara

2. Præt. Si afcenfio Chrifti eft cau

tur nobis locus afcende fa noftræ falutis, maximè hoc videtur
di in cœlum, affiftentia
Chrifti continua coram quantum ad hoc, quòd afcenfio ejus fit
patre ad interpellandum caufa noftræ afcenfionis: fed hoc collatu
pro nobis, miffioque do- eft nobis per ejus paffionem, quia, ut di-
norum cœleftium nobis citur Heb. 10. habemus fiduciam in introi-

à Chrifto tamquá Do

80

tu fan&torum per fanguinem ipfius.ergo vi-
detur, quòd afcenfio Chrifti non fuerit
caufa noftræ falutis.

3. Præt. Salus nobis per Christum
collata eft fempiterna, fecundum illud
Ifa. 51. Salus autem mea in fempiternum
erit: fed Chriftus non afcendit in cœlum,

meruit. B. Vel inquan-
tum ipfam per modum
efficientiæ caufavit. §.
Tunc nihil,&c. Nam,li-

cèr afcenfio Chrifti non
fit noftræ falutis caufa
meritoria, ut d. minor,
eft tamen ejus caufa ef-
ficiens,ut feptempliciter
ex corpore conftat. Vide
9.56.art. 1.ad tertium.
caufa. R. Directa. §.
II. DE MAJORI.Sit

ut ibi in fempiternum effet, dicitur enim Inchoando, fcilicet, no-
A&t. 1. Quemadmodùm vidiftis eum afcen- ftram afcenfionem in ca-
dentem in cœlum,ita veniet. Legitur etiá, pite noftro. Tunc nihil,
&c. Nam paffio Chrifti
so multis fanctis fe demonftrafle in terris eft aliter caufa noftræ
poft fuam afcenfionem,ficut de Paulo le- afcenfionis in cœlú,quo-
gitur Act. 9. ergo videtur, quòd ejus a- niam hujus eft caufa re-
fcenfio non fit caufa noftræ falutis.
movens prohibens, ut
¶SED CONTRA eft, quod ipfe dicit
Jo. 16. Expedit vobis, ut ego vadam,ideft,
ut recedam à vobis per afcenfionem.

NOT.Hoc refponfum,ut facilè patet confideranti, loquitur de caufa exemplari. Ideò enim dicit ly inchoando, &c. cui oportet membra conjungi,ideft confirmari, ideò & innuit, paffio1. MAJOR. Chriftus fuis caufa noftræ falutis, inquantum falutem noftra 90 nem non efse caufam directam afcenfionis noftræ, Nam, fi de caufa meri

mino in cœlorum fede

conftituto, ut de his feptem figillatim patet in tex.