Comment. Aknot. Itulus articuli decimi clarus eft. Commentaria Cardinalis Cajetani. In corpore articuli duo fiunt, primò ponitur diftinctio bimembris de gratia. fecundò refpondetur quæfito tribus conclufionibus. Diftin&tio eft. Gratia pro voluntate Dei gratuita, vel pro gratuito dono. ¶Ubi nota duo:primum eft,quod in utroque membro fit mentio de gratuito: quia voluntas quandoque eft debita, quandoque gratuita: voluntas enim juftitiam miniftrantis eft voluntas ex debito dantis unicuique, quod fuum eft: voluntas autem non ex debito, nec mercenariè, nec vi, aut metu dantis, fed amore benevolentia gratuita eft : & fimiliter donum gratuitum eft, quod ex tali voluntate datur. Secundum eft, quòd appellatione doni gratuiti non folùm venit habitualis gratia, fed etiam quodcumque donum gratis conceffum, five illud fit actuale aliquod auxiliuin, five quæcumque alia res. Unde, quia hoc membrum fubdividitur in litera, quamvis non fub forma fubdivifionis, ideò numerus conclufionum excedere videtur membra divifionis, cùm tamen in veritate juxta tria membra in litera pofita, f. gratuitam voluntatem Dei, & gratuitum donum habitualis gratiæ, gratuitum donum ipfius unionis, tres fint conclufiones. Comment. Prima igitur conclufio eft, fumendo gratiam pro gratuita Dei voluntate, unio incarnationis facta est per gratiam,ficut & unio fanctorum ad Deum per cognitionem, & amorem. Probatur, quia ad hoc, quòd natura humana clevetur in Deum, five per effe perfonale, five per operationem, eget Dei voluntate gratuita: quia utrumque eft fupra facultatem naturæ fuæ. Secunda conclufio eft, fumendo gratiam pro gratuito Dei dono, hoc eft, gratia habituali, unio incarnationis non eft facta per gratiam; unio verò fanctorum ad Deum fit per gratiam. Probatur, quia in communi loquendo formaliter ad perfectionem operationis requiritur, quòd potentia fit perfecta per habitum: ad hoc autem, quòd natura fit in fuo fuppofito, non exigitur habitus aliquis. Differentia autem inter has duas uniones in hoc confiftit, quòd unio fanctorum ad Deum eft per elevationem ad operationes cognitionis, & amoris: unio autem Chrifti eft per elevationem naturæ humanæ ad effe perfonale filii Dei. nulla ergo gratia hic mediat, fed ibi. Aknot. 87 20 ponitur in effentia animæ, ut diftinguitur à charitate, & aliis habitibus infufis: fed communiter fumitur, ut comprehendit fub fe quemcumque infufum habitum. Et hoc habes in litera ex eo, quòd habitus ad perfectionem operationis requifitus in potentia operativa ponitur, quod non verificatur de gratia reftricta ad habitum in effentia, ut patet. Ubi nota primò, quòd hinc habes apud Auctorem, eodem fe habere modo naturam humanam Chrifti ad perfonam filii Dei, ficut fe haberet 30 ad perfonam propriani, & ficut fe habet natura Socratis ad perfonam Socratis. na hinc habes, quòd ex eo,quòd, formaliter loquendo,inter natură, & proprium fuppofitum nullus exigitur habitus, ideò inter naturam humanam, & perfonam filii Dei in Chrifto nullus exigitur habitus, fundatúr enim hic proceffus fuper illa proportionalitate,ut patet.Nota fecundò,quòd gratiæ habitualis in propofito nomen non reftringitur ad gratiam, quæ Suarez q. 2. art. 11, in exp. lit. 1.2.9.8.4. Valent. quæft. 2. art.11. 4.Corp.&3. dif.4.q.3.0. 1. & RO. 1. 1. co.2.fi. punct. 8. Medina q. 2. art. 11. &Heb. 1. SUPER QUÆ. II. 1.+. col.3 ARTICULUS Tertia conclufio eft, fumendo gratiam pro gratuito Dei dono, quid- Comment quid fit illud, unio incarnationis est gratia. Probatur: quia eft donum Dei conceffum humanitati Chrifti, nullis præcedentibus meritis. Ubinota primo: quòd, hoc modo loquendo de gratia, ipfa unio appel- Annor, latur gratia modaliter, quia .f. gratuitè facta eft, f. abfque ullo merito, & hinc fit, ut in Chrifto ponatur ultra habitualem gratiam gratia unionis, quæ eft ipfa unio gratuito concefla. Nota fecundò, quòd cautè Auctor locutus non dixit, quòd hoc modo fumendo gratiam, unio fit facta per gratiam,ficut dixit in præcedentibus conclufionibus, & ficut quæfitu eft in tit. fed dixit, quòd ipfa unio eft gratia. Et ratio eft: quia ly per denotat caufalitatem gratiæ fuper unione: ejufdem autem ad feipfum non eft caufali 40 ar. tas. In refponfione ad primum ejufdem articuli nota ex fupradictis in art. 7. ejufdem quæstio. quòd conjunctio humanæ naturæ cum perfona filii Dei, quæ nihil aliud eft, quàm utriufque indivifio in effe perfonali ipfius filii Dei, poteft dupliciter accipi, f. vel fecundum illam entitatem pofitivam, quæ eft illud effe perfonale iftius naturæ creatæ, vel fecundum mutationem, & relationem, qua unitur, & unita relativè dicitur humana natura perfonæ illi: nullum fiquidem aliud ens reale apparet interveniffe, aut inveniri in hoc myfterio ultra extrema. Et fi quidem unionis gratia pro gratuito dono fumatur fecundo modo, fic eft donum creatum: quoniam tàm mutatio paffiva, quàm natura humana elevata ad effe perfonale Dei, quàm relatio unionis inter creatas res eft. Si verò unionis gratia fimiliter pro dono gratuito fumatur primo modo, fic quoad rem datam increatum donum eft, quia data eft perfonalitas divina naturæ creatæ: quoad fubftantialem verò compofitionem, feu conjunctionem perfonalitatis cum natura, donum creatum eft, ut patet. Et, quia unionis gratia hæc omnia concludit, ideò quandoque res increata ponitur, ut in hac litera, dùm dicitur,majus autem eft ipfa res,quàm ipfa fimilitudo ejus participata, & eft fermo de re divinæ naturæ, & perfonæ, in qua unionis gratia confiftit. Quandoque autem ponitur res creata, dùm ex volütate Dei gratuita facta dicitur in hac literà, & diffusè inferiùs artic, 12. hujufmet quæft. & verum eft, quantum ad communionem illius effe divini ad naturam humanam, quæ per affumptionem facta eft, & ad quam relatio unionis confequitur. Utrum unionem verbi incarnati aliqua merita præcefferint. plicat a regenerationis inquirat: fed nulla ¶ 2. Prætereà. Quicumque meretur fine aliquid, meretur illud, quo illud haberi non poteft : fed antiqui Patres merebantur vitam æternam, ad quam tura uniretur divinæ in pervenire non poterant, nifi incarperfona. TEXAM. Ly prace nationem;dicit enim Gregor.* in lib. 13. 20. circa fi dere, fcilicet, nec tem- mor. Hi, qui ante Chrifti adventum in buc pore (quod manifeftum mundum venerunt, quantamlibet justitia eftnec natura ( quod declarabitur) ita vi- virtutem haberent, ex corporibus educti, delicet, ut mereri pof- in finum cæleftis patriæ ftatim recipi nullo 60 fent unionem. Tunc modo poterant: quia nondum ille venerat, aliquid præcedit natura folùm aliud, quan- qui juftorum animas in perpetua fede collodò funt fimul tempore: caret. ergo videtur, quòd meruerint infed tamen, comparan- carnationem. 93. ter unum ordinatur ad portare, quidé factum eft per incarna- ne tum. 7. cefferunt. de unione primò facta ad differétia unionis faæ poft mortis triduum cum humanitahypoftatica remanferit in triduo cum fingutis fejunétis, ideft, cum lis partibus humanita te. Licèt enim unio anima, & corpore ; RESPONDEO dicendum, qp quätu non tamen remanfit ad ipfum Chriftu,manifeftü eft *ex præmif- cum humanitate pro fis,quòd nulla ejus merita potuerunt præce- priè dicta, ideft, cum toto conjuncto, cùm dere unionem. Non enim ponimus, an- per feparationem reatè fuerit purus homo,& pofteà per meri- lem partium humatú bonæ vitæ obtinuerit effe filius Dei nitatis abinvicem de? fierit effe humanitas. ficut pofuit Photinus: fed ponimus, à Denuò igitur tertia die principio fuæ conceptionis ille homo ve- facta eft reunio cum rè fuerit filius Dei, utpote non habens humanitate, quia hualiam hypoftafim, quàm filii Dei fecüdü manitatis per realem conjunctionem parti illud Luc. 1. Quod ex te nafcetur fanétum, fuarum redintegrata vocabitur filius Dei. Et idcò omnis ope- fuppofitum fuit perforatio illius hominis fubfecuta eft unioné. na divina, ficut & anergo nulla ejus operatio potuit effe meri ¶ COROL. Ergó òmnis operatio meritoria Chrifti hominis fubfecuta NOT. Bafis fundamentalis prædicta probationis eft hoc, quòd meritu CONCL. 2. Opera alterius hominis cujufcumque non potuerunt effe PROB. Quia unio hæc incarnationis & tranfcendit opera meritoria hominis, & eft merendi principium, & eft reformativa totius humanæ naturæ. ¶NOT, Ecce tria media, quæ faciliter per te, logica mediāte, extende- prie.Vocula hec textus, quia gratia non poteft cadere fub meri- meritoria hominü, 1. 2. tur vocula monstrat S. tentionis coclufione ex 20 30 40 Ex congruo tamen meruerunt fancti eft, an Deus de potentia cere, quòd aliquis ho mno purus in gratia exiftes poffet mereri de condigno incarnatione:fed tan- Lygratia eft merendi principium,f. fecundarium,vel( quod idé eft) 60 ༡༠ adhuc non effent meritoria incarnationis:quorum utrumque patet confideranti conclufionem, ut jacet. Si ergo fingulæ illud præfupponunt, ut verum eft, jam de homine conftituto in gratia loquuntur: quoniam fine gratia opera hominis meritoria effe non poffunt: & confequenter tertia ratio, per hominem purum non intendit hominem in puris naturalibus exiftentem, ideft hominem fine gratia, alioquin ratio hæc tertia non effet ad propofitu conclufionis, quam vult probare, fed intendit aliquid aliud. Quid autem fit iftud aliud, fuprà dictum eft. CONCL. 3. Ex congruo meruerunt fancti Patres incarnationem, defiderando, & petendo. ¶ PROBATIO. Quia congruum erat, ut Deus exaudiret eos, qui ei obediebant. ¶ EXAM. Ly congruum. Quid fit meritum de congruo, & quomodò differat à merito de condigno, vide 1. 2. quæft. 114. art. 3. 6. Stat verò in favorem probationis textualis, tanquam ejus probatio Pf. 144. Voluntatem timentium fe faciet, & deprecationem eorum exaudiet. Et hoc admirationis undique plenu effe demonftrat fcriptura per hoc, quòd obedientia nomine utitur Dei ad homines, quandò volutate eoru adimplet: ut Jofue cap. 10. Non fuit anteà, & postea ta longa dies, obediente domino voci hominis. 1. m EX GLOSSA. Et meritum. R. De congruo . §. Tunc nihil, & cæt. Ut patet ex conclufionibus 2. & 3. Negatur enim folùm ibi meritum de condigno: quod quidem Gloffa adducta non affirmat. Tertiæ conclufioni etiam argum, hoc favet, velut declaratio ejus, atque probatio. II. MAJOR. Quicumque meretur aliquid, meretur illud, fine quo illud III. ILLATIO CONCLUS. Ergo incarnatio, &c. R. Negatur illatio. §. reri, non aute de primo loquitur, & intelligit Ecclefia quotiefcumque B.Virginem in tali re fic laudat, laudandamque prædicat: id, quod, ut confideranti patet, non attingit, tătum abeft, ut infringat fenfum conclufionis fecundæ. Ad fecundum dicendum, quòd hoc eft falfum, quòd fub merito cadit omne illud, fine quo præmium effe non poteft:quædam cnim funt, quæ non folùm requiruntur ad præmium, fed et præexiguntur ad meritum, ficut divina bonitas, & ejus gratia, & ipfa hominis Et fimiliter incarnationis myfterium eft principium merendi: quia APPENDIX. de plenitudine Chrifti omnes accepimus, ut dicitur Joan. 1. natura. Ad tertium dicendum, quòd beata Virgo dicitur meruiffe portare Dominu omnium,non quia meruerit ipfum incarnari: fed quia meruit ex gratia fibi data puritatis, & fanctitatis gradum, ut congruè poffet effe mater Dei. EX : Util.pro S. X articulo habes Eccl. incarnationis nullus fu ponitur in arg. contr. à Concilio autem Constantinopolitano primo, 80 Ly bonum alicujus puri hominis. Ideft, hominis, qui fit homo tantum: non autem homo,& Deus. Unde etiam homo in gratia conftitutus non poteft effe caufa boni totius humanæ naturæ. Ratio eft,quia oportet, ut gratia ad tantum bonum fufficiens fit gratia capitalis, & nullius hominis fingularis, dummodò fit homo purus, ideft homo, non etiam Deus, gratia eft gratia capitalis. Nullus enim homo purus eft caput hominum, fed tantùm Chriftus, qui non homo purus, fed & homo, & Deus eft. Chriftus ergofolus eft homo,ita fingularis, ut etiam fit caput aliorum à Deo conftitutus : & ideò foli Chrifto gratia collata eft fic, ut non tantùm habeat rationem gratiæ fingularis, fed etiam rationem gratiæ capitalis: fingularis quidem, inquantum gratificat humanitatem Chrifti Deo, capitalis verò, inquantum alios homines per ipfum. Unde ad differentiam Chrifti dixit textus: quòd hoc, fcilicet effe reformativum totius humanæ naturæ, non cadit fub merito alicujus hominis fingularis: & quafi exponens femetipfum, quid intelligat per hominem fingularem fubjunxit ly puri hominis. Ac fi apertius, utrumque fimul connectendo, dixiffet. Tale effe reformativum non poteft convenire alicui homini fingulari purè, ideft,fin- 90 gulari, & no capitali fimul.Quod, ut meliùs intelligas, adverte, fingulas has tres rationes aliud præfupponere, & aliud probare. Præfupponunt enim quòd opera hominis, de quo loquuntur, fint meritoria, & probant, quòd Annotat. Commentaria Cardinalis Cajetani. N titulo articuli 11. vide, quòd in præcedenti, & hoc, atque fequenti I articulo auctio eft vicca unionis, fic quoniam eriplex illius caula affignatur, fcilicet, gratia, merita, & natura, ideò, expedito decimo articulo de gratia, in hoc 11. quæritur de meritis, an f unio hæc ex meritis fuerit: & demum in 12.quæritur,an fit naturalis Chrifto,&c.hoc eft à natura. Comment. In corpore articuli funt tres conclufiones. Prima eft. Nulla Christi opera fuerunt meritoria unionis. Probatur, Ille homo, qui eft Chriftus, à principio fuæ conceptionis fuit filius Dei hypoftatice. ergo omnis illius hominis operatio fubfequuta eft unionem. ergo nulla ejus operatio potuit effe meritum unionis. Antecedens declaratur primò, & differentia inter fententiam fidei, & hærefim Photini. Et probatur fecundò auctoritate Angeli Luc. 1. Confequentie autem relinquuntur, ut per fe notæ, & verè fic eft: quoniam prima patet ex hoc ipfo, quòd omnis operatio cujufcumque hominis præfupponit illum hominem: oppofitum enim non eft intelligibile. Idem autem eft dicere, quòd omnis operatio Chrifti præfupponit unionem,& dicere, quòd præfupponit perfonam illius hominis: quonia non nifi per unionem habetur perfona illius hominis; quoniam eft ipfa perfona filii Dei. Ex hoc igitur, quòd perfona illius hominis eft perfona filii Dei per unionem naturæ humanæ ad perfonam filii Dei, optimè, & evidenter fequitur, quòd omnis operatio illius hominis præfupponit unionem, quia præfupponit illum hominem. Secunda quoque patet ex hoc, quòd meritum præcedit faltem naturæ ordine præmium, ut patet. Dubitat, 18 Inf.1.7.ar. 13. ad 2.6 934, art. 3. Dubium hoc in loco nonnullorum occurrit: quia, licèt hinc habeatur, quòd omnis operatio illius hominis fubfecuta eft unionem, non tamen hinc habetur, quòd omnis operatio illius naturæ humanæ fubfecuta fit unionem. Et diceret quifpiam, quòd illa natura humana, ficut fecundum fe præfupponitur naturæ ordine unioni ( quia affumptio præfupponit, quod affumitur) ita fecundum aliquod opus ejus, puta intelligere, & velle, quæ funt inftantanea,præfupponitur ordine naturæ affumptioni, & per illud velle informatum charitate natura illa meruit affumi in codem inftanti temporis, & priùs natura. Alens p.3.q.7.memb.2. ar.2. Suarez q.2.ar. 12. difp. 10. per totam. Valent. q. 2.ar.10. 12. punct.7. ad 2&3.d. Medina q.2,art.12. 4.2.3, 4.2. *1.1.4.1.6 abujus q. SUPER QUÆ, II, ARTICULUS ro 20 ¶ Ad hoc dubium non oportet aliunde, quàm ex literæ fundamento Ref. dubit maret. Secunda conclufio eft. Nulla opera cujufcumque alterius hominis Comment. potuerunt effe meritoria hujus unionis ex condigno. Probatur tripliciter. Primo, quia unio ifta fuperat unionem beatitudinis, quæ propriè cadit fub merito. Secundò, quia unio ifta eft principium gratiæ, quæ non poteft cadere fub merito. Tertiò, quia unio ifta eft reformativa totius humanæ naturæ, cujus totius bonum conftat non poffe à fingulari puro homine caufari. ¶Tertia conclufio eft. Sancti Patres meruerunt incarnationem de congruo, defiderando, & petendo. Probatur, quia congruum eft Deum exaudire fibi obedientes. Et hoc etiam modo exponi poteft, quòd Beata Virgo meruit Chriftum portare, fcilicet, merito congrui. DUODECIMU S. Utrum gratia unionis fuerit homini Christo naturalis. D DUODECIMUM fic procedi- CONG piis humanæ naturæ in ¶ PROB. 1. Quia fup- quæ ex oppofito dividuntur, unum non 3. Prætereà. Naturale dicitur, quod cumque naturæ creatæ, Sap. 13. Nequam eft natio eorum fibi dignitate dicimus: effentia rei. Unde naturale poteft ali- à Patre. bitualis in Chrifto dici humane.§. In quo fenfu fequeretur probatio te divinæ naturæ in humanitate Chrifti arguméti adjuncta. Túc ab ejus nativitate. Ad tertium dicendum, quòd gratia unionis non eft naturalis Chrifto fecundum humanam naturam, quafi ex prin nihil,&c.Nam cum hac no hæc fit naturalis negatione stat , quòd ei fecundum humanam, &c. ut in text. cipiis humanæ naturæ caufata: & ideò APPENDIX. , EXart. habes primò: non oportet fic conceptus eft ex Spiritufancto, ut ef- gratia unionis eft homini Chrifto naturalis. A fcripturis quidem per id, quod dicitur Luc.1. Ideoque, quod nafcetur ex te fancium, vocabitur filius Dei.Nam ly ideò declarat ex illatione à textu immediatè præcedenti, quòd Chriftus fic conceptus eft in utero virginali ex virtute fupervenientis Spiritus fancti, ut effet idem naturalis filius Dei, & hominis. Totum enim hoc fanctum, ideft, antonomafticè res fancta, quod nafcetur ex te, ideft ut expofitio fiat fecundum prædicta ab Angelo) quod ex fanguine tuo puriffimo concipietur, & ex utero tuo pofteà parietur, vocabitur filius Dei. Certè, quid clarius ad oftendendum unionem hanc effe naturalem Chrifto (ut præmiffum eft) afferri, aut dici potuit à B. Auguft. autem infinuatur idipfum, ut adducitur in arg. cont. Ex quo dic, quòd impeccabilitas, qua fcilicet Chriftus nullo modo, neque Utilitas Pro Eccl S. › Dei. étiam in potentia peccare potuit, ex unione illa procefsit; & proptereà fuit 10 eft,& inculpata fide alienum.Peccatum n. non fecit. Qui verò fuperior eft omni delicto, & prorsùs expers peccati, oblatione pro fe nulla opus habuit. Hæc ille. Nam, cùm Chriftus femetipfum obtulerit non tantùm pro his, qui de facto aut jam peccaverant, aut peccaturi erant, fed etiam pro his, qui peccare poterant, licèt de facto per ipfius gratiam nunquam peccaturi effent, & non obtulerit pro feipfo : patet, quòd & Conc. prædictum per illum anathematifmum fignificavit, quòd folus Chriftus fuapte natura peccare non potuit, & Cyrillus ei fubfcribens, hoc effe de fide tenendum, connotavit. Ex præmifsis itaque aperta eft via ad rectè intelligendas de Chrifto fcripturas Ifa. 53. Iniquitatem non fecit, neque dolus inventus eft in ore ejus, & 2. Cor. 5. Pro omnibus mortuus eft, & 1. Petr. 2. Qui peccatum non fecit, & Joan. 8. Quis ex vobis arguet me de peccato? & alias fimiles. Secundò vides: quomodò, &c. Commentaria Cardinalis Cajetani. N tit. articuli duodecimi nota, quòd ideò in titulo apponitur ly homini Ita, quod non quæritur, utrum gratia unionis fit Chrifto naturalis, red, an fit naturalis Chrifto homini, ut denotaretur, quòd difficultas hujus In corpore art, duo fiunt. Primò ponitur una diftinctio de ly natura- Annot ¶Nota hic, quòd fecundum membrum, fcilicet, naturale à nativitate dupliciter intelligi poteft, uno modo, ut denotetur fola coævitas, quia fcilicet incoeperunt fimul tempore, ficut de cæco à nativitate dicimus, quia cæcitas fimul incœpit cum homine, qui eft cæcus: alio modo, ut denotetur non fola conduratio, fed etiam caufalitas ita, quòd ex vi nativitatis habeat illud,ficut dicimus, quòd fextus digitus eft naturalis ex nativitate in utero, quia fcilicet ex vi talis nativitatis abundantis in materia, &c. ifte fortitus eft fextum digitum. In propofito intelligitur fecundum membrum utroq; modo: & ad fecundum membrum fpectat auctoritas Apoftoli. Eramus natura filii ire, quoniam ex vi nativitatis noftræ per propagationem ex Adă fumus filii ire, dùm ex vi nativitatis noftræ in utero inficimur peccato originali. Ad primŭ autě modũ spectat auctoritas Sapientiæ : quoniã Chananai, de quibus loquitur, non ex vi nativitatis contrahebant peccata parentum, fed malitia illorum ita citò incipiebat, ut dicatur in utero incepif fe juxta confuetum modum loquendi fermone emphatico. 20 30 tatis vim angelo dicente. Spiritusfanctus fuperveniet in te,& virtus altiffimi obumbrabit tibi, dùm fubdit, ideòque & quod nafcetur ex te fanctum, vocabitur filius Dei. Illa enim caufalis, ideoque & quod nafcetur ex te,crit filius Dei, manifeftat ad hoc effe ordinata actione Spirituffancti, ut ex vi talis nativitatis natum effet filius Dei, quod in ipfa gratia unionis confiftit. Gratia autem habitualis, ut in proprio tractatu patebit, eft in Chrifto, velut proprietas confequens gratiam unionis, ficut fplendor folem. ¶Nota hic tria, primò, quòd, quamvis in litera divifæ fint explanationes, & probationes tertie conclufionis fecundum duos affignatos in fecun- Annotat, do membro fenfus, quia tamen veri funt, in litera ponuntur,& brevius uniti clarent novitiis, ideò adunavi dicta in refponfione ad tertium, & junxi corpori articuli. Secundò, quòd Auctor plus donavit, quàm promifit, dum quæfivit de gratia unionis, & refpondit de gratia unionis, & habituali. Tertio, quòd, dum in fecunda conclufione dicitur, quòd gratia Chrifti poteft dici naturalis ex divina natura, Auctor cautè appofuit duo vocabula primo poteft dici: fecundo, quafi proveniens. Eft fiquidem confiderandum, quòd ad hoc, ut aliquid dicatur propriè naturale à natura pro effentia duo concurrunt: primum eft caufalitas: fecundum modus caufandi, oportet enim, ut caufetur à natura, & quòd naturali modo non liberè caufetur à natura, fic enim paffio à principiis naturæ, fic ferri furfum à levitate caufatur, fic naturale diftinguitur contra liberum. In propofito autem, quia omnis caufalitas Dei ad extra eft libera,& nulla eft naturalis, ideò gratia in Chrifto ex divina natura caufata deficit à naturali in modo, quo fit, & poteft dici naturalis, quoad primum, quia ex divina caufatur natura. Quoad fecundum verò poteft dici naturalis non formaliter: quia in veritate non naturaliter, fed liberè caufatur, fed quafi virtualiter, feu conditionaliter, hoc eft, quia, fi divinæ naturæ competeret ad extra uterque modus caufandi,fcilicet naturaliter, vel liberè, utraque gratia in Chrifto naturaliter caufaretur: quia gratia unionis fpectat ad effe perfonale ipfius divinæ naturæ, ac per hoc ad caufalitatem naturalem pertineret, fi ibi inveniretur: gratia verò habitualis in Chrifto fpectaret ad proprietatem humanæ naturæ junctæ jam fecundum effe divinæ naturæ. Et proptereà Auctor dixit Dici poteft naturalis, quafi proveniens, fignificans per hoc quafi naturalem modum , quo gratia in Chrifto fieri dici poteft quamvis in veritate non fit modus naturalis: hoc autem fingulariter dé gratia Chrifti dici poteft, quia reliquis hominibus, & etiam Angelis conftat, quòd non folùm dat, fed daret Deus gratiam fuam, prout vult, utpote non communicans fuum effe perfonale, nec junctis fibi fecundum effe influens. Prima conclufio eft. Gratia, five unionis, five habitualis, non eft natuComment. ralis Chrifto,ut caufata ex principiis humanæ naturæ. Secunda conclufio 40 eft. Gratia utraque poteft dici naturalis Chrifto, quafi proveniens ex natu a divina Chrifti in naturam humană ejufde. Tertia conclufio eft. Gratia utraque eft naturalis Chrifto, fumendo naturale à nativitate. Probatur in primo fenfu, hoc eft, fecundum coævitatem: quia ab initio conceptionis fuit natura humana divinæ perfonæ unita, & hoc quoad gratiam unionis, & anima ejus fuit munere gratiæ repleta, & hoc quoad gratiam habituale. In fecundo aut fenfu, hoc eft,ex vi nativitatis,probatur in refponfione ad tertium ex proprietate nativitatis Chrifti: quia fic conceptus eft ex Spiritu fancto, ut effet idem naturalis filius Dei, & hominis, teftante hanc nativi D.Alb. 3.f.dist. s.art.3. 34.q.7. SUPER QUÆ, III. artic.l. ART. I. 50 Quartò. Utrum una perfona poffit affumere fine alia. ro naturas. ¶Octavò. Utrum magis fuerit conveniens de perfona filii ARTICULUS PRIMUS. Utrum perfonæ divinæ conveniat assumere naturam creatam . D PRIMUM fic proceditur. ONCL. Propriif- fignificat aliquid maximè perfectū. Perfe- fonæ divinæ affumere naturam creatam. Etum eft. ergo perfonæ divinæ non con- re. ¶3. Prætereà. Perfona conftituitur per naturam: fed inconveniens eft,quòd conftitutum assumat conftituens, quia effe&tus non agit in fuam caufam. ergo perfonæ non convenit afsumere natu fito,prima autem interpretatio, quã afferebat argumentu, in tali propofito cft falfa. Cùm .n. perfona divina affumés fit infinita,no poteft,&c. *p.p. q.29% ut in tex. In quo vigila- ar.1. ter nota illud exeplum, pro quãto adducitur, & no aliter. Adducitur.n. folùm ad oftédédū tanqua à notiorib. nobis quòd ex afsuptione hominis à Deo, five fiat per gratia (ut Roman. 14. Deus .n. illum afsupfit) five fiat per unio¶SED CONTRA eft, quod Augufti- ne perfonale,nihil prorfumptioque per actione 2. Prætereà. Illud, ad quod aliquid af- nus dicit de fide ad Petrum *For- sùs perfectionis accre- In de fi. fiat) & terminus afsum- fumitur, communicatur quodamodò ei, mam, id eft, naturam fervi in fuam ac- fcit Deo, fed tatùm ho- ad Pet.c. 2. prionis cùm unio hac & Deus ipfe per gratia facta fit in perfona, q. 2. quod in ipfum afsumitur: ficut dignitas cepit Deus ille, J. unigenitus, perfonam: mini. Gratia quidë Dei, communicatur ei,qui in dignitaté afsumi- fed Deus unigenitus eft perfona. ergo eft realiter in homine: perfonæ competit accipere naturam, Et tame inde folus ho quod eft aflumere. mo perficitur:fic à dammodo fimili Deus realiter unitur hypoftaticè carni eam affumendo, & caro afsumpta realiter unitur Deo,i tamen inde, nifi fola caro, ideft, quicquid affumitur perficitur 2 Tertia S. Thomæ. D 5 Ex. ¶ PROB. Quia per quòd afsumptum addatur assumenti, vi- * q pras, a. 1.02. Ex his quoque patet, quòd textus argumenti per ly additio intelligit habebat, quòd afsūptu RESPONDEO dicendum, quòd in , * 20 mul, quòd plura poffint prædicari de una perfona: unde non est contra ra- enim humana non con na dicitur incommunicabilis, inquantu Conftituens. R.Simplici- cō fi adderetur infinitè per¶ Ad tertium dicendum, quòd, ficut fuAD PRIMUMCгgo dicendum,quòd, fecto, neque adderet,ne- cùm perfona divina fit infinita, non potpràdictum eft,* natura humana non coque etiam per imagina- eft ei fieri additio. Unde Cyrillus dicit tionem fapientis addere *In Epi, in ei poffet aliquid quanin Epifto. Synodali Ephe. *Concil. Non Syn. Ephe- tumcunque minimum fecundum appofitionem conjunctionis intelf. ad Ne- perfectionis. Sic in pro- ligimus modum, ficut etiam in unione bofor, circa pofito. Quia perfona dined. illius, vina, inquit textus, eft minis ad Deum, quæ est per gratiam adoinfinita, non poteft fieri ptionis,non additur aliquid Deo: fed illud ei additio, ipfam fcilicet quod divinum eft, apponitur homini Unde non Deus, fed homo perficitur." in feipfa dicit perfectio- Ad fecundum dicendum,quòd perfo Comment. Annotat. aliquo modo perficiens. Res quidem aliqua,quæ nem, additur de novo realiter perfonæ illi divinæ, alioquin Deus no effet realiter homo novus : II. DE MINORI. Quod fit incommunicabilis. R. Ideft, quòd non poffit Titulus ar. 1.9. 3. clarus eft. Utilitas ftituit perfonam divinam fimpliciter: fed nem & oftendas,meritò redemptionem humani generis humanitatem fine peccato de fancla Virgine affumpfiffe: ut idem filius Dei Patris effet filius hominis, Deus perfectus, & homo perfecius, in duabus naturis una perfona, ne quaternitas Trinitati accederet, fi in Chrifto gemina perfona effet. Hæc ibi. Per humanitatem enim intelligit naturam humanam fecundum quòd explicatiùs in collecta de feftivit. Sanctæ Annæ ab Ecclefia dicitur ad filium. Ex cujus falutari puerperio pro falute mundi humanam naturam affumere dignatus es. A fcripturis verò per illud de filio dictum Hebr. 2. Semen Abrahæ apprehendit. Hoc eft. Naturam humanam ex linea Abrahæ defcendentem affumpfit. Secundò vides: quomodò ex his benè penfatis, & applicatis doctrina præfens Angelica viciflìm declaretur, atque confirmetur. Commentaria Cardinalis Cajetani. In corpore articuli unica eft conclufio refponfiva quæfito. Perfo- Ubi nota tria: primò, quòd exponendo affumere, quafi ad fe fumere, In refponfione ad primum ejufdem primi articuli adverte, quòd tàm Num perfona fit incommunicabilis, quòd non poffit de pluribus Queftio 1. IN refponfione ad fecundum dubium occurrit circa incommunicabilita tem perfonæ, ut in litera defcribitur, fcilicet, penes hoc, quòd non pot- non poteft de pluribus fuppofitis prædicari: quia, ut in antepredicamentis Ad hoc dicitur, quòd in Theologia non potuit fortè brevius, clariùs, Reftat ergo, ut propria incommunicabilitas perfonæ confiftat in hoc, Sol ̧Obje&. Num fubfiftere in duabus naturis conveniat divinæ perfonæ ex N eadem refponfione ad fecundum dubium occurrit circa illud : hoc au- Quaflio 2. : Ad horum evidentiam primò folvenda eft objectio Scoti: & exinde Ref. Qu. 1. foliditas utriufque dicti in litera monftranda. Ad objectionem ergo Scoti Sol. Ob. negan |