III. DE MAJORI, Debuit manifeftari. R. Secundum legem commu-
nem. §. Nam Chriftus proponebatur hominibus in exemplum omnium.
Tunc nihil, &c. Id e-

communi.

nim, quod de Daniele perfectum, in menfuram ætatis plenitudiadducit minor,eft extra nis Christi. Unde & ipfa proprietas nupropofitum: cùm fit de lege privata, non de meri ad hoc pertinere videtur; confurgit enim trigenarius numerus ex ductu IV. ILLATIO CON- ternarii in denarium. Per ternarium auté CLUSIONIS. Ergo vel debuit,& cat, R. Nega- intelligitur fides Trinitatis. Per denariú *in orat in tur illatio. §. Cujus ne- aut impletio mandatorū legis. Et in his Epiph, lu- gationis ratio pro utra- duobus perfectio vitæ Chriftianæ cófiftit. que parte patet in textu AD PRIMUM ergo dicendum,quòd, formaliter ad argumen- ficut Gregor. Nazianzenus dicit, Chritum diceretur. Negatur ftus non eft baptizatus quafi indigeret illatio, quia procedit ex purgatione, nec quòd aliquod illi immi

mina,poft

med.

*code loco.

Annot

219

ex Chryfoftomo. Ac fi

nifeftationem Christi .

10

20

EX X articulo habes Utilit. pro
perfecta ætate aliquis præsuptuose prę- primò quomodò
lationis gradu,& doc édi officiú aflumat. Per rationem oftendas,
Ad tertium dicendú,quòd Chriftus à fcripturis: quòd Chri-
proponebatur hominibus in exemplum ftus tempore convenie-
omnium. Et ideò oportuit in eo oftendi ti baptizatus eft. Ut per
id, quod competit omnibus fecundum hoc, quod dicitur Luc.
3. factum eft, &c. ut
legem communem: ut fcilicet in ætate in argum.contr. De i-
perfecta doceret: fed, ficut Greg. Na- fta confequentia inde
zianz. dicit, non eft lex communis fubintenta, alioquin ex ad arg..
quod rarò contingit,ficut nec una hirun- cluderet articuli pro
do ver facit. Aliquibus enim ex quadam po tum, fcilicet, ergo
fpeciali difpenfatione fecundü divinæ fa- tempore convenienti e

à

'illa auctoritate non co

Atis art. 1, append.Item
per hoc, quod de viro
jufto, & confequenter
multò magis de Chri-

majoris. Non enim ba- neret periculum differendo baptifmum, piétiæ ordiné,& rationé cócefsú eft pręte valeat, cognofce ex di
ptifmus Joannis ordi- fed cuivis alii non in parvum redundat per- lege cómunem, ut ante perfectam ætate
nabatur folùm ad ba- iculum,fi excat ex hac vita, non indutus officiu vel præfidédi,vel docédi haberent,
ptifmum Chrifti, fed veste incorruptionis, fcilicet, gratia. Et, ficut Salomon, Daniel, & Hieremias.
etiam ad plenam ma- licèt bonú fit poft baptifmu baptifmi mű-
Ad quartum dicendum, quòd Chri-
Hoc eft. Non tantùm ditiam cuftodire, potius tamen est (ut ipfe
ordinabatur ad hoc,ut dicit *)interdùm paulifper maculari, quàm
co Chriftus baptizare gratia omninò carere.
tur; fed etia, ut à Joan-
¶ Ad fecundum dicendum, quòd uti-
nis teftimonio plenè
manifeftaretur. Hinc é, litas,quæ à Chrifto provenit hominibus,
quòd Chriftus neque præcipuè eft per fidem,& humilitatem,ad
debuit primus baptiza-
ri: quia non creditum quorum utrumque valet, quòd Chriftus
fuiffet teftimonio Joan- in pueritia, vel adolefcentia non cœpit
nis, nifi poftquam mul- docere, fed in perfecta ætate. Ad fidem
ti fuerunt baptizati ab quidem, quia per hoc apparet in eo vera
co, quafi jam per hoc natura humanitatis, quòd per temporum
magnam ei fidem ad-
hibentes, neque etiam incrementa corporaliter profecit: & ne
debuit ultimus bapti- hujufmodi profectus putaretur effe phan
zari,quia multi alii ad tafticus, noluit fapientiam fuam, vel vir-
Chriftum jam baptiza-
tum directi süt à Joan- tutem manifeftare ante perfectam corpo-
ne adhuc baptizante,& ris ætatem. Ad humilitatem verò,ne ante
fic per tale etiam fub-

*Loco citat.

lius,to. 2.

fto, qui eft juftus anto- Han.4.in
ftus nec primus, nec ultimus debuit nomaftice Ifa, 23. dici- Mar, in-
Joanne baptizari: quia, ut Chryfoftom.* tur in Pfal. 1. Fructum pere imper-
dicit fuper Mat. Chriftus ad hoc baptiza- fuum dabit in tempore fecto, cir.
batur, ut confirmaret prædicationem, & de fapientis, & confe-
fuo. Item per hoc,quod ca prin. il-
baptifmum Joannis, & ut teftimonium quenter multò magis
acciperet à Joanne. Non autem credi- de Chrifti, qui eft Dei,
tum fuiflet teftimonio Joannis, nifi poft- fapientia 1. Corinth, 1.
negotiis dicitur, Eccl.s.
quam fuerunt multi baptizati ab ipfo Omni negotio tempus
Et ideò non debuit primus à Joanne ba- & opportunitas. Hoc e.
ptizari. Similiter etiam nec ultimus,quia Omne fapientis nego-
(ficut ipfe ibidem fubdit)ficut lux folis non tium ab co fit in tem-
expectat occafum luciferi, fed eo procedente per hoc, quod de Deo,
egreditur, & fuo lumine obfcurat illius qui Chriftus eft,dicitur,
candorem, fic & Chriftus non expecta- Ecclefiaftici 3. Cuneta
pit,ut cursu fuй Joannes impleret, fed, ad- fecit bona in tempore
buceo docente,& baptizante, apparuit.

Utrum Christus debuerit in Jordane baptizari. DQUARTUM fic proceditur. à Joanne in Jordane. Videtur, quòd Chriftus non debuerit baptizari in Jordane. CONCL. CONCL. Conve- Veritas enim debet refpondere figuræ: 60 niens fuit:ut Chri- fed figura baptifmi præceffit in tranfitu Matth.3. Aus in Jordane bapti- maris rubri: ubi Aegyptii funt fubmerPROB. Quia ba-fi, ficut peccata delentur in baptifmo. ptifmus Chrifti intro- ergo videtur, quòd Chriftus magis deducit in regnum Dei, ut buerit baptizari in mari, quàm in flumipatet Joan, 3. & hoc figuratum fuit per tranf- ne Jordanis.

tur. §. Tunc nihil,&c. 3. Præt. Tranfeuntibus filiis Ifrael,
fenfu illo fumpta, fe- aque Jordanis converfæ funt retror-
cundum quem nunc sum, ut legitur Jofue 4. & ficut etiam
confideratur veritas, i- in Pfalm. 113. dicitur: fed illi, qui ba-
deft,baptifmus Chrifti. ptizantur, non retrorsùm, fed in an-
Cofideratur enim hic, teriora progrediuntur. Non ergo fuit con-
fecundum quòd aperit
januam regni cœleftis: veniens, quòd Chriftus in Jordane ba-
id, quod, ut patet, non ptizaretur.
figurat directè tranfitus

II. MINOR. Per bas
prifmum aliquis afcedit
magis, quam defcendat
R.Non tamen afcendit
nifi priùs defcendat. §.
Non enim, nifi humili-

bus,datur gratia. Tunc

nihil,&c.ut patet in tex, III.ILLATIO CONCLUSIONIS: Non ergofuit conveniens, &c. Procedit enim ex mala R. Negatur illatio. §. applicatione conver fionis aquarum retrorconverfio no debet ap plicari baptizatis, ut ar gu.in minori innuit,fed applicanda eft peccato

sum. Talis namque

RESPONDEO dicendum, quòd
fluvius Jordanis fuit, per quem filii If-
rael in terram promiffionis intrave
runt Hoc autein habet baptifmus
Chrifti fpeciale pre omnibus baptif-
matibus, quòd introducit in regnum
Dei, quod per terram promiffionis fi-
gnificatur. Unde dicitur Joannis 3.
Nifi quis renatus fuerit ex aqui, &
Spiritufancto, no pot introire in regni Dei.
Ad q etiá pertinet, Helias divifit aquas
P
Jordanis,quandò erat in curru igneo ra-
rum deftructioni,vel e-
piedus in cœlu, ut dicitur 4 Reg. 2. quia tiam magnitudini gra-
fcilicct tranfeuntibus per aquam baptif- tiarum baptizatis abfq;
mi,
, per ignem Spirituffanti patet meritis propriis data-
aditus in coelum. Et ideò conveniens rum, ut fub aliis verbis
fuit ut Chriftus in Jordane baptizare-¶EXAM. Ly a

AD PRIMUM ergo dicendum, fe fuerant. Hoc eft.
Aquæ,quæ ex fuperio-
quòd tranfitus maris rubri præfiguravit riparte Jordanis de-
baptifmum, quantum ad hoc, quòd ba- fcendentes fluere deor
ptilmus delet peccata, fed tranfitus Jor- sùm fecundum fe de-
danis quantum ad hoc, quòd aperit femper fecerunt, con-
januam regni coeleftis, qui eft prin- tra naturam fuam fte-
cipalior effectus baptifmi, eft per fo- terunt in unum, & fur- "alper.
lum Chriftum impletus. Et ideò con- sùm,ideft in altu,ad in-
venientius fuit, quòd Chriftus in ftar motis elevate funt,"

Utilitas pro Ecolefia S. Dei.

Comment

118

Inf. q.49.

cando ad figuratum di

cit ly contra defcen

fum aquarum benedi

tur.

¶ Ad fecundum dicendum, quòd

ut Auguft. dicit in fermo. de Epiph. confequentiæ hic à San- "fortè! Sicut anteà aque Jordanis retrorsum

ptizato, retrorsùm peccata converfa

funt.

tionum fluvius fursùm in baptifmo eft afcenfus per profe- 10 converfa fuerant, ita modò, Christo ba-
ferebatur. Hoc eft, ad tum gratiæ, qui requirit defcen-
propofitum primum fum humilitatis, fecundum illud Jaco-
revertendo, baptizatis
contra curfum ordina- bi 4. Humilibus autem dat gratiam. Et
rium aquarum, ideft ad talem defcenfum referendum eft no,
fuorum peccatorum,
men Jordaniş.
qui eft defcenfus ad in
fernum: datur Aluvius,

i. abundantia benedictionum, que ferunt fursu verfus cœlum baptiza
tos ipfos. Vide Comp, Alb, Magni li.4, ca, 11, fchol, & applica rectè,
APPENDIX.

Vel etiam per hoc fignificatur,quòd contra defcenfum aquarum benedictionum fluvius fursùm ferebatur.

4.29.

&to Doctore fubintelle-cont..
te patet in fuis fimili-
bus fupradictis artic. 3.
appendic, Item per hoc,
quod dicitur Ecclefia-
ftici 39. Opera Domini 2. Ref¿,
univerfa, bona valde.

Ad bonitatem enim rei
faciunt circumftantiæ
ejus, prima z. quæftio.

18. artic. tertio, & inter has eft locus, ibidem quæftio. artic. tertio. Item per dicta in articul. 1. & 2. appendic. Quæ tamen, ut vniverfalia debes applicare ad particulare hoc, fcilicet, ad baptizari in loco

Ex artic, habes primò : quomodò per rationem oftendas, meritò effe 20 ifto, ideft, in Jordane. Secundò vides: quomodò exalis benè, &c.

ars. ad 3. SUPER_QU.XXXIX.

Et 3. d.18.

ART. V.

ARTICULUS Utrum, Chrifto baptizato, D QUINTUM fic proceditur. Videtur, quòd, Chri fto baptizato, non debuerint cœli aperiri. Illi enim 30 aperiendi funt cæli, qui op 65, c.9. nienter apertum eft ce- cœlum exiftens: fed Chriftus femper erat indiget intrare in coelum, quafi extra PROB. Quia in ba- in cœlo, fecundum illud Joan.3. Filius ptifmo Chrifti debue- hominis, qui eft in calo. ergo videtur, quæ pertinent ad effica quòd non debuerint ei cœli aperiri.

ar.6. qu.3, ad 2. d. 22.9.3.ar. ". ad Et 4.

ONCL. Chrifto
C

lum.

baptizato, conve

runt demonftrari ca,

fecrare baptifmum no

ciam noftri baptifmi 2. Præt. Apertio cœlorum aut in-
(cùm Chriftus baptif- telligitur fpiritualiter, aut corporaliter:
mo fuo intenderit con- fed non poteft intelligi corporaliter;quia 40
ftrum) & ad efficaciam corpora cœleftia funt impaffibilia, & in-
baptifmi noftri perti- frangibilia, fecundum illud Job 37. Tu
nent tria hæc, fcilicet,
virtus celeftis, fides ce forfitan cum eo fabricatus es cælos, qui
introitufque folidiffimi, quafi are fufi funt? Similiter
regni cœlorum, quæ etiam nec poteft intelligi fpiritualiter:
omnia fignificantur per quia ante oculos filii Dei cœli anteà clau-
celum apertum. fi non fuerant. ergo videtur inconve-
NOT. Quoniam ex
Euangelio ad literam nienter dici, quòd, baptizato Chrifto, so
conclufio defumpta eft, aperti fuerint ei cœli.

feftium, introitusque

& in codem Euangelio 3. Præt. Fidelibus cœlum apertum
adduntur duo verba, fci-
eft Chrifti paffionem, fecundum il-
licet ly orante, & ly ei, per
ideò D.Thomas: ut ni lud Hebræor. 10. Habemus fiduciam in in-
hil de ad fubicctam ma- troitu fanctorum in fanguine Chrifti.
teriam pertinentibus re- Unde etiam nec Chrifti baptifmo bapti-
linquat (pro more fuo)

nobis immanifeftum, at, zati, fi qui ante ejus paffionem deceffe-
tendit in refiduo corpo- rint, cœlos intrare potuerunt. ergo ma-
ris ad explicationem gis debuerunt aperiri cœli, Chrifto pa-
fenfus ipforum duo- tiente, quàm, co baptizato,

rum Ifrael in terram promiffionis, & Heliæ in cœlum,
Et fcito, quòd ratio ifta myftica eft nec alia poteft reddi Annos,
magis literalis, nifi quia Deus elegit magis Jordanem, quàm alias

aquas,

QUINT u s. Cęli debuerint aperiri. celeftis virtus baptifmum fanctificaret, piunt:fed ii dumtaxat, Secundò operatur ad efficaciam baptifmi quibus meritum paffiofides Ecclefiæ, & ejus, qui baptizatur, Ni, ficut revera homi unde & baptizati fidem profitentur, & nes, nifi ex femine Ade baptifmus fidei dicitur facramentum. Per propagati nafcerentur, non nafcerentur injufti; fidem autem infpicimus cœleftia,que fen- isa, nifi in Chrifto renafum, & rationem humanam excedunt; fcerentur,numquam jur &ad hoc fignificandum, Chrifto baptizato, ftificarentur. Hæc ibi. aperti funt cali. Tertiò, quia per baptif- Quibus apertè docet, quòd paffio Chrifti (vemum Chrifti*fpecialiter aperitur nobis luti caufa communis) Spirituali introitus regni cæleftis, qui primo ho- eft nobis applicanda per Unde, baptizato Chrifto, aperti funt celi, particularem) fi volu mini præclufus fuerat per peccatum. facramentum baptismi ut oftenderetur, quòd baptizatis patet mus beneficium mortis via in celum. Poft baptifmum autem ne- ejus recipere. ceffaria eft homini jugis oratio ad hoc, ITEM DE MAJORI. • Cali apertum eft. R.Ita, quòd cœlum iutroeat. Licèt enim per ut, portis ejus totaliter baptifmum remittatur peccata, remanet ablatis, celum ipfum fit tamen fomes peccati, nos impugnans in- omnino patefactum. §. teriùs, & mundus, & dæmones, qui im- Tunc nihil, & cæt. Stant enim fimul duo hæc,feipugnant exteriùs. Et ideò fignanter di- licet, quòd per Chrifti citur Luc.3. quòd, Jefu baptizato, & baptifmum tunc celum orante, apertum est celum: quia fcilicet fi- fit folùm apertum,ideft, manifeftata fit via, per delibus neceffaria eft oratio poft baptif- quam homines erant inmum. Vel ut detur intelligi, quòd hoc traturi in coelum, ipfum, quòd per baptifmum celum ape- quòd per Chrifti paffioritur credentibus, eft ex virtute orationis num cœlum fit, portis cjus omninò fublatis,toChrifti. Unde fignanter Matth.3.dicitur, taliter patefactü. Quod, quòd apertum elt ei cœlum, ideft, omni- quomodò intelligatur, bus propter cum: ficut fi Jmperator ali- vide refponfum fecuncui pro alio petenti dicat: Ecce, boc bene- dum textus ly vel ficus Chryfoft.dicit fuper, &c. ficium non illi do, fed tibi, ideft, propter te NOT. 1. Pro meilli, ut Chryfoft.dicit fuper Matth. liori captu predictorum, Hom. 4. ¶ADPRIMUM ergo dicendum,quòd, corumque concordia cu in Mat. ficut Chryfofto.dicit fuper Matth.* ficut Chrifti baptifmo bapti- in opere, argumenti textu ly nec med. illius Chriftus fecundum difpenfationem huma- zati fi qui ante ejus paf- imperf. sonam baptizatus eft, quamvis ipfe propter fionem decefferint,calos fe baptifmo non indigeret ; fic etiam fe- tandum eft,quid de cauintrare potuerunt, nocundum humanam difpenfationem aperti farum duarum, feilicet, funt ei cæli, fecundum autem naturam di- communi, & particula vivam femper erat in celis. ri, quoad fequelam effe¶ Ad fecundum dicendum, quòd, fic- ctus,experientia doceat, Sit fol; per folem intelut Hieron. dicit fuper Matth.*celi aperti lige in propofito quodfunt, Chrifto baptizato, non referatione ele- cunquecorpus luminosu cæ.) mentorum,fed fpiritualibus oculis ; ficut & (puta lucernam, & ca. Ezechiel in principio voluminis fui cælos rum fol eft caufa comu- to. 1. & oculus: quorum duo- med illius, apertos nis, & oculus é caufa particulatis hujus effectus, fcilicet, actus videndi, feu vifionis. Patet fiquidem, quòd hic actus numquam fequetur, nifi fimul ad hunc producendu amba caufæ concurrant, Si enim quis in media platea exiftens fuper fe fplendente fole non aperuerit oculum fuum, vifio fequi non poterit : &, fi quis de no&e in tenebris, ideft, nullo corpore luminofo actualiter lucente, aperiat non folùm unum, fed utrumque oculum, vifio adhuc non poterit fequi: fi verò & præfens fit fol, & ifte aperiat oculum, fequetur vifio.Sic proportio naliter ad textuŭ fupradictorum notitia. Sit paffio Chrifti jam actualiter fa&ta,fed non fit per facramenta vel baptifmi, vel &c.falte in voto huic applicata, hic numquã faluabitur. Quare? Quia dceft caufa particularis, fcilicet,

deratus. §. Tunc nihil, RESPONDEO dicendum, quòd, Art. 1. ftus fecundum difpenfa- ficut dictum est,* Chriftus baptizari vohujus ju. tionem humanam,ideft, luit, ut fuo baptifmo confecraret ba, fecundum humanita- ptifmum, quo nos baptizaremur. Et, tem, baptizatus, &c. ut 70 ideò in baptifmo Chrifti ca demonstrari II. DE MINORI. debuerunt, quæ pertinent ad efficaciam Similiter nec etiam in noftri baptifmi. Circa quam tria funt telligi poteft fpirituali confideranda. Primò quidem principater. R. Negatur. §. Ut multipliciter declaratur lis virtus,ex qua baptifinus habet effica in tex. Unde ad proba- ciam, quæ quidem eft virtus cœleftis. Et tionem illam, fcilicet, ideò, baptizato Chrifto, apertum eft caquia ante oculos fi. De. lum, ut oftenderetur, quòd de cætero ca.an clau, no fue, dic,

quòd nihil probat con

cœ

tra negatum. Ex hoc enim non fequitur ut patet difcurrenti) quòd celi
ci baptizato aperti fpiritualiter non fuerint fecundum fenfum, qui dicitur
in textu à ly quafi ipfe ad vifionem Chrifti referatur, quod quidem aliqui,
&c. ufque in finem.

III.DE MAJORI. Per Chrifti pafionem. R. Taaquam per caufam
communem. §. Tunc nihil, &c. oportet enim hanc caufam communem
apertionis celorum fingulis, &c. ut in textu ufque ad ly quam in paf-
fione Chrifti. Cujus textus doctrina, pro quanto de caufa communi ap-
plicanda per particularem pro confequenda falute loquuntur, confir-
matur ex Concilio Trid. feff.6. cap.3. dicente de Chrifto. Verùm, etfi ille

facramentu,quæ cómmunem illam applicet ad falutem hujus, Sit baptifmi
Chrifti facramentum huic actualiter exhibitum, fed nondùm fit paffio
Chrifti actualiter facta,hic moriens tunc non ingredietur coelum. Quare?
Quia deeft caufa communis,quæ cum ifta particulari concurrat ad aperie-
dum cœlum huic, Particularis ergo,licèt,quantum eft de fe,aperiat co lũ,
& communis, licèt,quantum eft de fe, aperiat cœlum: tamen nec illa fine
ifta,nec ifta fine illa un-

quam huic de facto, ut apertos effe commemorat. Et hoc probat fcilicet actualiter in- Chryfofto. fuper Matth. *dicens, Quòd, *Hom.4 in grediatur,aperiet celu. Mat.upe Sicut ab exemplo fu- fiipfa creatura, fcilicet,cœlorum, rupta cir.med.il- pradicto patet. Oculus, fuiffet, non dixiffet, aperti funt ei: quia lius to. 2. quantum eft de fe, pro- quod corporaliter aperitur,omnibus eft aper*al, casa- ducit vifionem, & fol, tum. Unde etiam Marci primo exprefsè quantum eft de fe, cau

30

re illo communi,qualis
eft paffio ipfa, & tamen ex hoc caufæ particularis, qualis eft operatio
noftra,non excludetur neceffitas. Hinc enim nimis fatuum, etiam apud
ignorantiffimos,eft, velle actualiter videre fine apertione oculorum,quam-
vis fol meridianus adfit. Quis enim vel fatuus talem non irrideat,qui fole 40
meridiano,& caufa fufficientiffima vifionis data, dicat,non eft ampliùs ne-
ceffarium aperire oculos ad videndum? Caufa enim communis, ut fuprà
vidimus,facit, quòd particularis caufæ operatio non fit in vanum, fed non
excludit neceffitatem operationis hujus ad producendum effectum. Ideò,
fole lucente, diximus vifionem fequi, fi aperias oculos: quos quidem fi
aperires in tenebris,non fequeretur. Sic in propofito ad ignorantia plenam
illam confequentiam. Paffio Chrifti, cùm fit caufa univerfalis, facit, quòd
opera noftra poffint valere ad falutem, quæ, fi fierent fine paffione Chrifti
data, faltem per fidem, effent in vanum quantum ad æternam falutem.
Ideò patres antiqui teftamenti, ut poffent non laborare in vanum pro falu-
te æterna,paffionem Chrifti futuram credebant, fecundum illud agnus oc- 50
sifus eft ab origine mundi, Apocal. 13. ideft, in fide patrum illorum, qui

Commentaria Cardinalis Cajetani.

In corpore refpondetur quæfito unica conclufione: Christo baptizato,& orante,convenienter aperti funt cali. Et duo fiunt,quia declaratur conveniëtia refpectu ly baptizato: fecundò, refpectu ly & orate.Quoad primum probatio eft: Chriftus baptizatus eft, ut noftrum baptifma confe- 60 craret.ergo in illius baptifmo illa monftrari debuerunt, quæ ad noftri efficaciam baptifmi fpectant, ergo virtus cœleftis, fides cæleftiu, introitufque cœli monftrari debuerunt per cœlos apertos. Prima consequentia est clara.

ARTICULUS SEXTUS.
Utrum convenienter Spiritussanctus super Chrißu baptizatu defcenderit in fpecie colube.

70

Mat, in o

III. DEMAJORI.

precip. to, tet ibid. Ex cujus do

2.

RESPONDEO dicendum, quòd Oftendi. R. Alio modo, hoc, quod circa Chriftum factum eft in quàm in noftro baptifmo. §. In principits e- ejus baptifmo (ficut Chryfosto. * dicit fu4. nim fpiritualium reri per Matth.) pertinet ad myfterium o pere imper femper, &c. ut in text. mnium, qui poftmodùm fucrant bapti fed med. Tunc nihil, &c. ut pa zandi. Omnes autem,qui baptifmo Chri&trina tanquam regula fti baptizantur, Spiritumfanctum reciconftat quare in pri- piunt, nifi ficti accedant, fecundú illud mitiva Ecclefia, quan- Matth.3.ipfe vos baptizabit in Spiritufandò fcilicet nafcebatur, &to.Et ideò conveniens fuit, ut fuper Chrifiebant multa miraculo.Et la, quare excommu- stu baptizatu fpiritufsactus defcederet. nicati vexabantur vifi- AD PRIMU мergo dicendum,quòd, biliter à Satana, qua- ficut Aug.* dicit 15. de Trin. abfurdiffi*.1.c.26, re plura fimilia vifibili

:

CLUSIONIS. Ergo nec

10

à me, to. 2. ter tunc apparebant ma. mum eft dicere, quòd Chriftus, cùm jam
gis, quàm nunc. triginta effet annorum, acceperit fpiritum-
IV "ILLATIO CON- fanctum, fed venit ad baptifmum, ficut
fuper Chriftum, &c. &c. fine peccato, ita non fine fpiritufanéto. Si
Negatur illatio. S. Pro- enim de Joanne fcriptum eft, quòd fpiri-
cedit enim ex malo in- tufancto replebitur ab utero matris fuæ,
tellectu arguentis inclu-
fo in præmiffis. Nä,licet quid de homine Chrifto dicendum eft, cH-
fpirituffactus à Chrifto jus carnis ipfa conceptio non carnalis
in omnes alios derive- fed fpiritualis fuit? Tunc ergo, ideft, in
tur, ut dicit major ex baptifmo, corpus fuum, idest Eccle-
codem figno vifibili se- fiam, præfigurare dignatus eft, in qua bapti-
per, ut ex inde falsò pu- zati præcipuè accipiunt Spiritum fanctum.
tabat argumentum Ad fecundum dicendum, quòd, fic- 30
Poteft namque alia, &
alia ratio pro diverfis ut Aug. dicit in 2. de Trinit. Spirituflan-
temporibus, cæterisve tus defcendiffe dicitur fuper Chriftum
circumftantiis fubeffe, corporali fpecie, ficut columba

Joann, non tamen fub

non

quare fub tali, vel alte- quia ipfa fubftantia Spirituffancti viderero figno detur fpirituffanctus, Sicut in propo- tur, quæ eft invifibilis, neque ita, quòd fito fuit. Alia fiquidem, illa vifibilis creatura in unitatem perfonę & alia ratio de Chrifto, divinæ affumeretur, neque enim dicitur, & Apoftolis fuit; qua- quòd Spirituffanctus fit columba, ficut re & in fpecie columbæ nunc, Apoftolis autem dicitur, quòd filius Dei eft homo ratioin fpecie ignis tempore ne unionis, neque etiam hoc modo SpiPentecoftes datus fit rituffanctus vifus eft in fpecie columbæ, Spirituffanctus enim in ficut Joannes vidit agnum occifum in Specie columbe apparuit fuper Chriftum, &c.ut Apocalypfi, ut habetur Apocaly. 5.illa in tex. ufque in finem. cnim vifio facta fuit in Spiritu per fpiriAPPENDIX. tuales imagines corporum, de illa verò Utilit, pro FX articulo habes S.Ecclefia. primò: quomodò columba nullus unquam dubitavit, quin per rationem oftendas, oculis vifa fit. Nec etiam in hoc modo in meritò effe infinuatum fpecie columbæ fpirituffanctus apparuit, à fcripturis: quòd con- ficut dicitur 1. ad Corinth. 10. Petra auveniéter fpirituffanctus

Cationis.

40

mili enim hoc demon

veritate autem confe

tuffanctus in fpecic columba apparuit fu- juxta illud Pfal.132.Sic
per
Chriftum baptizatum propter tria. ut unguentum in capi-
te, quod defcendit in
Primò quidem propter difpofitionem, barbam, barbă Aaron:
quæ requiritur in baptizato, ut fcilicet, quod defcendit in oram
non fictus accedat: quia, ficut dicitur veftimenti ejus. A fi-
Sapient. 1. Spiritußanctus difciplinæ ef- ftratur univerfaliter :
fugiet fictum. Columba autem eft ani- quòd in capite noftro
mal fiinplex, aftutia, & dolo carens: Chrifto, quæftio, 8.ar.
unde dicitur Matth. 10. Eftote fimpli- id, quod poftea ex co
1. anteà debet apparere,
ces, ficut columba. Secundò ad defignan- defcenfuru eft in oram
dum feptem dona Spirituffancti, quæ veftimenti ejus, ideft,
columba fuis proprietatibus fignificat. in Ecclefiam ufque ad
Columba enim fecus fluenta habitat, tum. Ut in propofito.
ultimum inibi reper-
ut inde, vifo accipitre, mergat fe, & Unguentum fpirituf-
evadat: quod pertinet ad donum fa- fancti à capite Chrifto
pientiæ, per quam fancti fecus fcriptu- defcendit in baptizatos,
non folùm quoad ejus
ræ divinæ fluenta refident, ut incurfum barbam, ideft, Apofto
diaboli evadant. Item columba melio- los fortes, eique præ o-
ra grana eligit, quod pertinet ad do- mnibus adhærentes, fed
num fcientiæ, qua Sancti fententias fa- ctiam quoad veftimen-
tum, ideft, cæteros o-
nas, quibus pafcantur, eligunt. Item mnes, ufque ad oram
columba alienos pullos nutrit, quod inclufivè, ideft, ufque
pertinet ad donum confilii, quo fan- ad ultimum baptizatu.
Secundu fcripturas ergo
ti homines, qui fuerunt pulli, ideft, tum Genef. tùm Pfal.
imitatores diaboli, doctrina nutriunt, præmiffas conjunctim
& exemplo. Item columba non lacerat fumptas conftat, quòd
roftro, quod pertinet ad donum intel- fpirituffan, fuper Chri-
ftum baptizatum con-
lectus
quo lancti bonas fcientias la- venienter defcendit. In
cerando non pervertunt, hæreticorum finuatur verò ab eis,
more. Item columba felle caret, quod quòd convenienter in
fpecie columbæ, per
pertinet ad donum pietatis, per quam hoc, quod dicitur Luc.
fancti ira irrationabili carent. Item co- tertio, fecundum quòd
lumba in cavernis petræ nidificat, quod eft in argum. contr. De
pertinet ad donum fortitudinis, qua quentiarum harum ne-
fancti in plagis mortis Chrifti, qui eft ceffariò in propofito
petra firma, nidum ponunt, ideft, fuum fubintellectarum, fci-
refugium, & fpem. Item columba ge- rituffan&tus, ergo con-
mitum pro cantu habet, quod perti- venienter venit; venit
net ad donum timoris, quo fancti de- in fpecié columbæ. er
lectantur in gemitu pro peccatis. Ter- go convenienter in fpe-
tiò apparuit Spirituffanctus in fpecie co- de articulo 1.2.3.4. 5.
lumbæ propter effectum proprium ba- appendices. Multa quo-
ptifmi, qui eft remiffio peccatorum, que ibi dicta fcriptura-
& reconciliatio ad Deum, columba e- rum pro præfenti loco
nim cft animal manfuetum. Et ideò ftare confpicies: fi à
, fua ipfarum univerfali-
ficut Chryfosto. dicit fuper Matth. in tate ad hanc particula-om. 12
diluvio apparuit hoc animal, ramum rem materiam applice- in Mat.pa-
tur. Secundò vides,&c. rùm ante
ferens olivæ, & communem orbis ter-
med, to..
rarum tranquillitatem annuncians, &
nunc etiam columba apparet in baptifmo, * liberationem no-
bis demonftrans. Quartò apparuit fpirituffanctus in fpe-
cie columbæ fuper dominum baptizatum, ad defignan-
dum communem effectum baptifmi, qui eft conftructio
ecclefiafticæ unitatis. unde dicitur Ephel. 5. quòd Chriftus
tradidit femetipfum, ut exhiberet fibi gloriofam Ecclefiam,
non habentem maculam, aut rugam, aut aliquid hujufmodi,
lavans cam lavacro aquæ in verbo vita. Et ideò con.
venienter fpirituffanctus in baptifmo demonftratus eft in
fpecie columbæ, quæ eft animal amicabile, & gregale :
unde & Cant. 5. dicitur de Ecclefia, una eft columba mea.
"alideeft lai
Super Apoftolos autem * in fpecie ignis Spirituffanctus de- "alde
fcendit propter duo. Primò quidem ad oftendendum fer-
vorem, quo corda eorum erant commovenda ad hoc, quòd
Chriftum ubique inter preffuras prædicarent. & ideò etiam
in igneis linguis apparuit. Unde Auguftinus dicit fuper
Joann. duobus modis oftendit vifibiliter dominus fpiritum- » Tract. 5.
fanctum, fc. per columbam fuper dominum baptizatum, & per in Fo. ali-
ignem fuper difcipulos congregatos: ibi fimplicitas, hic quo
fervor ostenditur. ergo net fpiritu fanctificati dolum habeant,
in columba demonftratus est. Nec te moveat, quia lingua m
tal.perfpi-
divifa funt, unitatem in columba cognofce. Secundò: quia,
ficut Chryfo. dicit, cùm oportebat delictis ignofcere (quod fit
in baptifmo) manfuetudo neceffaria erat, quæ demonftratur in
columba: fed, ubi adepti fumus gratiam, reftat judicii tem-
pus, quod fignificatur per ignem.

so

fuper Chriftum bapti- tem erat Chriftus. Illa enim petra jam e*al.fignifi. zatum defcendit. Ut rat in creatura, & per t actionis modum per hoc, quod dicitur nuncupata eft nomine Chrifti, quem fiGenef.1. fpiritus Domini ferebatur fuper agnificabat: illa autem columba ad hoc quas. Hoc enim dictum tantùm fignificandum repentè extitit, & de fpiritufancto verifi- pofteà ceffavit, ficut flamma, quæ in catur: dùm baptizatis rubo apparuit Moyfi. Dicitur ergo Spi- 60 intellexit, & expofuit rituffanctus defcendiffe fuper Chriftum,

donatur. Sic enim hoc

Ecclefia: ut conftat in non ratione unionis ad columbam: fed fequentia prima diei Pe- vel ratione ipfius columbæ fignificantis tecoftes, ubi ad fpiritu fpiritumfanctum, quæ defcendendo fuQuando machinam per per Chriftum venit: vel ratione fpiriverbi fuum fecit Deus tualis gratiæ, quæ à Deo per modum cæli, terræ, marium. cujufdam defcenfus in creaturam deriTu fuper aquas, foturus eas, numen tuum ex- vatur, fecundum illud Jacobi 1. Omne pandifti; Spiritus. Tu datum optimum, & omne donum perfectu 70 animabus vivificandis de fursùm est,defcendens à Patre luminum. aquas fæcundas. Hæc Ad tertium dicendum, quòd, ficut verboru notificat, quòd Chryfofto. * dicit fuper Matth. in princiin Matan tune, tanquam in fi- piis fpiritualium rerum femper fenfibiles teine.ro.. gura, monftratum eft, apparent vifiones propter eos, qui nullam quòd fpirituffanctus a

cie columbæ venit: vi

من

Chriftum Spirituffanctus defcenderet. Probatur, quod in Chrifti baptifmo factum eft, pertinet ad myfterium noftri baptifmi. ergo. Antecedens eft Chry

ideft, Apoio eique pezo dhærentes d

pad veftime ft, cæteros que ad cra

ideft, u um baptiza Scripturas

ef, tum P

5 cont

onftat, quot

■.fuper Chi

tizatum co defcente, In vero ab eis,

Vententer in

Jumbe,

dicitur La

undum.

7. CONST utem cak

harum

a prop

Annotat

220

Jo. 1.4.20. &opus.60.

cap.g.

Chryfoft. Confequentia probatur: quia omnes baptizati non ficti, ac-
cipiunt Spiritum sanctum, Matth.3.

Adverte hic, quòd minus refpondendo determinatur, quàm fuerit

Toletus fuper Joann. 1.

annotat.72. Medina q.39.4.7.

SUPER QU. XXXIX.

ART. VII.

CONCL.Spirituffan

veram colum

bam formavit, in qua
appareret.

quæfitum:nam quæfitum eft de defcenfu fpirituffancti in fpecie columbæ, & refpondetur de defcenfu fpirituffancti folu; nihil dicendo de fpecie colu bæ. Et hoc ideò,quia refervavit hoc fecundum refponfioni ad argumenta.

D SEPTIMUM fic proce-
ditur. Videtur, quòd il-
la columba, in
qua Spi-
rituffan&tus apparuit, non
fuerit verum animal. Illud

TPROB.I.Quia Spi- enim videtur fpecie tenus apparere,quod
rituffanétus eft fpiritus fecundum fimilitudinem apparet : fed
verisasis, Joan.16. Se Luc.3.dicitur,quòd defcendit Spirituffan-
cundò. Quia Auguft. id
infinuat.
Etus corporali fpecie,ficut columba in ipfum.
non ergo fuit vera columba, fed quædam
fimilitudo columbæ.

1. MAJOR. Illud vi-
detur fpecie tenus appa-
rere, quod fecundum fi-
militudinem apparet

10

2. Prætereà. Sicut natura nihil fa-
B. Si illa fimilitudo fiat cit fruftrà, ita nec Deus, ut dicitur in
*7.1 de te, ad excludendum verita- 1. de Calo:* fed, cùm columba illa non 20
graf.ja 5.a. tem fei, in qua illud ap- advenerit, nifi ut aliquid fignificaret

paret. S. Tunc nihil

&c. Nam columbæ fi atque præteriret (ut Ang.* dicit in 2. de
militudo, in qua fcili- Trinitate) fruftrà fuiflet vera columba:
*1.a.de Tr. cet fpirituffanctus appa- quia hoc ipfum fieri poterat per colum-
6.6.in fi... ruit, non refertur ad bæ fimilitudinem. non ergo illa colum-
columbam, quafi quòd
ipfa columba fuerit co- ba fuit verum animal.

lumba in fimilitudine, 3. Prætereà. Proprietates cujusli-
ideft, in apparentia, & bet rei ducunt in cognitionem naturæ il-
non in veritate, fed re-
fertur ad fpiritumfan- lius rei. fi ergo fuiffet illa columba ve-
Atum, quafi dictum fit, rum animal, proprietates columbæ fi-
quòd fpirituffanctus ap- gnificaffent naturam veri animalis, non
paruit ibi in fimilitudi- autem effectus Spirituffancti. non ergo
in fua fubftantia. Non videtur, quòd illa columba fuerit verum
enim fubftantia fpirituf- animal.
fan.fecūdu feipsã visa est

ne columbæ,non autem

*

:

columba ad hoc appa-
rens fuit vera: per lo-
cum à fimili, ut dixi-
Α
inferendo

mus,
communi autem homi-

num conceptione (qua
videtur) in quodam fi- D.362.
& experientia poffe dici
mili. Quandò per plu-
res annos fpirituffanctus
vifibili figno Archiepi-
civitas Italiæ maritima
fcopos Ravenna, quæ
eft, create dignatus eft, eod. li de
res fic acta à majoribus agone Chri.
refertur. Poft mortem fiano,c.22.

fictione uteretur, & ideò non phantafticum, fed d verum corpus accepit. Et quia Spirituffanctus dicitur fpiritus veritatis, ut patet Jo. 16. ideò etiam ipfe veram columbam formavit,in qua appareret licèt non affumeret ipfam in unitatem perfona. Unde poft prædicta verba Aug. *fubdit, ficut non oportebat, ut homines falleret filius Dei, fic etiam non oportebat, ut falleret Spiritußanitus: fed prioris Archiepifcopi, poft me omnipotenti Deo, qui univerfam creatu- populus ad fignum camram ex nihilo fabricavit, non erat difficile pana in Ecclefiam perum corpus columbe fine aliarum colum- fibi à domino Deo fuc cefforem paftorem,diviborum ministerio figurare: ficut non fuit nitùs juxta folitum, deei difficile verum corpus in utero Maria fine votis precibus infimul effufis impetrarent. Ilvirili femine fabricare, cùm creatura cor- lis ita congregatis, & porea,& in vifceribus fœminæ ad forman orantibus: Ecce columdum hominem in ipfo mundo ad for- ba per feneftram quanmandam columbam, imperio Domini, vo- dam intrans, volitando parumper, defcendebat luntatique ferviret . tandem fuper humerum futuri paftoris, atque in aurem ipfius roftro immiffo expectanti populo,quem fibi confecraret Archiepifcopum, quafi ad digitum demonftrabat. Is verò defignatus. Ad fecundum dicendum, quòd doctrina,ac moribus fupreful in virum alter um non fuit fuperfluum formare veram co- bitò mutabatur: & columbam, ut in ea Spirituffan&tus ap- lumba, peracto hoc fuo pareret, quia per ipfam veritatem co- officio, præteribat. His, ut apud majores com- * al. effe. fumba fignificatur veritas Spirituffancti, & * effectuum ejus .

30

¶SED CONTRA eft, quod Augu.
*cap. 21. à tục: fed vifa eft tatu co dicit in lib. de agone Christiano, neque
m19. luba:quæ,quoniam fub-
stantia fpirituffancti in hoc ita dicimus, ut dominum Jefum Chri-
ipfa repræfentabatur, ftum dicamus folùm verum corpus habuif- 4o
ideò dicta eft effe fimili- fe: Spiritum autem fan&tum fallaciter ap-
tudo fpirituffancti, feu
(quod in idem redit) paruiffe oculis hominum, fed ambo illa
fpiritufanctum in fimili- corpora vera effe credimus.

tudine ipfius columbæ RESPONDEO dicendum, quòd
apparuiffe. Hæc virtua- (ficut fup.dictum eft *) non decebat, ut
liter funt textus ifte, fci-
*4.5. art.8. licet spirituffanctus' di filius Dei, qui eft veritas Patris, aliqua
citur defcendiffe, &c.

Sic factum à nobis in aliis textibus effe videbis, fi rectè, intimèque per-
fpexeris: quoniam non noftris conceptibus, ut fic, fed textui D. Th.
intelligendo.i. ut ab omnibus intelligatur, pro modulo noftro laboramus.
II. DE MINORI. Frustrà fuisser vera columba. &. Negatur iftud.
S. Ad probationem dicitur, quòd eft falfa. Non enim hoc ipfum, fcilicet,
fignificare veritatem & fpirituffancti, & effectuum ejus (ut intelligit Aug.
ibi adductus) poterat tàm benè fieri per columbæ fimilitudinem, ficut
per columbæ veritatem, ut patet.

m

III. DE CONCLUSIONE PRIMA. Non autem effectus spiritufsancti.
B. Negatur hoc. S. Immò proprietates illæ ex eo, quòd fignificaffent na-
turam veri animalis columbini, fignificaffent quoque fimul effectus fpiri-
tuffancti. Eodem enim modo ducunt ad fignificandum naturam,
&c. ut in
tex. Pro quo vide art.6.ad quartum.

EX

50

culi intentum. Cæterùm (ne à fenfu recto deviare contingat) fcito hanc in
articulo determinatione effe de mete Sancti Doctoris probabiliore,nō autë
neceflaria,ut ipfe fatetur,Na fuper Euangelium Jo.c.1.lect.14.movens quç-
ftionem de columba in baptifmo Chrifti, utrum vera fuerit: dicit, quòd ras
tionabiliter dicitur vera coluba. Solet .n. cũ philofopho accipere ly ratio-
nabiliter pro ly probabiliter:ut patet in fua expofitione fuper libros Phyfi-
coru.Ullic enim li.1.tex.42. dicente Atiftotele, & hoc rationabiliter, D.Th.
exponendo fubdit, ponit probabilem rationem.Item li. 3.tex.4o.dicéte ipfo :
Rationabiliter quidem fpeculantibus,idem expofitor inquit,oftendit per ra-
tiones logicas,fcilicet,ex communibus,& probabilibus.Item 1.8.tex.37.dice-
te co,& rationabiliter hoc accidit, fanctus fubjungit.Probat idem alia pro-
babili ratione.Ex fuis ergo dictis möftrat, quòd illa pofitio fuper Joanne, f.
rationabiliter dicitur vera columba,æquivalet huic, f. probabiliter dicitur
vera columba. Ex quibus patet,effe de mente fua,ut dicebamus,quòd con-
clufio præfentis articuli de veritate columbæ eft probabilis ( abfolutè lo-
quendo) & confequenter (comparativè ad fuam oppofitam loquendo) eft
probabilior,& pro tali acceptanda,non autem pro neceffaria.Hoc ipsu quo-
que effe de mente fua fuadetur ex eo, quòd idem S. Doctor nunc feipfo do-
&tior effectus, quàm olim, non curavit retractare pofitionem fuam contra-
riam, 1.d. 16. ar.3. ad 3. quam tamen, fi hoc necefsarium judicafset, retra-
&tafset exprefsè, juxta morem fuum à nobis annotatum, 1.9.1.ar.3.not.poft
ad 2. Non ergo femper cùm feipfo doctior factus dicit unum, retractare in-
tendit anteà dictum, quafi oppofitum: fed relinquere ftudiofis materiam
exercendi ingenium pro concordia. Secundò vides: quomodò, &c.

60

Xarticulo habes primò: quomodò per rationem oftendas, meritò el-
fe infinuatum à fcripturis, à communi hominum conceptione, in
quodam fimili, & Auguft. quòd columba, in qua Spirituffanctus fuper
Chriftum baptizatum apparuit, fuit verum animal. A D. Auguft.quidem:
ut in argum.cont. A fcripturis verò per locum à fimili ex Matth.2. Vidimus
ftellam ejus. Hæc enim ftella apparuit & ipfa, ut aliquid fignificaret,
atque præteriret, quæft. 36. art.7. ficut & de columba dicitur in argu-
men.2.Sicut ergo illa ftella ad id apparens fuit vera, ut dicitur ibid. ita hæc 70

Titulus clarus eft.

Commentaria Cardinalis Cajetani.

batur: Sicut veritas verum hominem, ita fpiritus veritatis veram colum-
bam, in qua appareret, &c, & confirmatur hoc auctoritate Auguft.
OCTA V U S.
Utrum convenienter, Chrifto baptizato,fuerit vox
Patris audita filium protestantis.

In corpore una conclufio: Columba illa fuit verum animal. Pro-
ARTICULUS

D.Alb.in c.3.Matth.

Medina q. 39. ar.8.

qu.66. SUPER. Q. XXXIX.

ar.s.com.

op.50.0.9.

CONCL. Conve

D OCTAVUM fic proceditur. Patris audita, Filium proteftantis. Fi-
Videtur,quòd inconvenienter, lius enim,& fpiritus Sáctus fecundu hoc,
quòd fenfibiliter apparuerunt, dicun-

ART. VIII.

CON

niens fuit, ut in

Chrifto baptizato, fuerit vox

80

PROB. Quia in baptismo Christi debuit manifestari, quod fit in no

Chrifti baptifmo pater declararetur in voce.

ftro baptifmo (cùm ille
baptifmus fit exemplar
noftri, art. 5.6.) & in
noftro fit explicita in-
vocatio patris, cùm in
virtute trinitatis expli

citè invocatæ confecretur baptifmus, Mat. ult. I. ILLATIO CONCLUSIONIS. Ergo etiam nec, &c. R. Negatur illatio. §. Procedit enim ex falfo in præmiffis fubintellecto, fcilicet, quòd