Dub. s. tunam ad generationem. Confequentia hæc eft per fe nota, & affumpta et ex primo Cali. Unumquodque eft propter fuam operationem. Confequentia principalis probatur in litera, quia diftinctio operationis in generatione eft fecundum agens, & patiens. Deinde ad hujus rationis conclufionem firmandam affertur fignum in litera ex plantis, quia ideò in illis non eft diftinctio fexus, quia activa, & paffiva virtus funt mixtæ: hoc enim fignum eft, quòd diftinétio fexus eft penes activum, & paffivum. Hæc quoad radicem pofitionis. Contra ipfam verò pofitionem procedit litera fubfumendo: beata Virgo non accepit à Spiritufancto, ut cilet pater Chrifti, fed mater, ergo non accepit potentiam activam in conceptione. Demum due viæ fecundum hanc opinionem excluduntur, altera dicentium, quòd virtute illa fupernaturali beata Virgo ufa eft agendo conceptionem Chrifti, & fic fuiffet pater Chrifti: altera dicentium, quòd virtute illa beata Virgo non cft ufa,& fic fruftrà collata ci fuiffet virtus illa activa. ¶Num tota ratio activi principii in generatione ex parte maris attendatur, passivi verò ex parte fæmina. Queßt. 1. Ixca proceffum iftum duo occurrunt dubia. Primum eft circa confequentiam principalem allatæ rationis, non enim apparet illius effica- 20 cia, quoniam fundatur fuper illa univerfali. Omnis diverfitas operationum ad generationem eft fecundum diverfitatem activi, & paffivi, quæ non videtur vera, nec in litera habetur. Et quidem, quòd oporteat illam univerfaliter effe veram ad probandam dictam confequentiam, patet clarif fimè: quia, nifi fit univerfaliter vera, facilè negabitur confequentia, concedendo omnia affumpta, fcilicet, & quòd diftinctio fexuum eft propter diverfam operationem, & quòd distinctio operationis aliqua eft penes activum, & paffivum. Tunc enim patet debilitas confequentiæ, quia ex hoc, quòd aliqua diftinctio operis ad generationem eft penes activum, & paffivum, non fequitur determinatè. ergo diftinétio fexus eft penes activum, & paffivum. Sed, fi omnis diftinétio operationis ad generationem eft penes activum, & paffivum, optimè fequetur.ergo diftinctio fexuum eft penes activum, & paffivum: quia ipfa eft manifeftè ad diverfa opera ad generationem requifita. Dub. 2. Comment. Annot. Secundum dubium eft circa fecundam confequentiam, fcilicet. ergo tota vis activa fe tenet ex parte patris. Nam plus infertur, quàm fequatur, licèt enim fequatur. ergo tota fe tenet ex parte patris, non tamen fequitur. ergo vis activa fe tenet ex illa parte. Et confirmatur, quia fecundum multos concedentes, marem, & fœminam diftingui penes activum, & paffivum, pater etiam concurrit aliqualiter paffivè, pro quanto pars feminis paterni materialiter concurrit ad generationem. Igitur è contra aliquid ex parte matris non inconvenit concurrere activè, quamvis principaliùs concur rat paffivè, & fic falfum eft, totam vim activam ex parte maris, & totam pallivam ex parte fœminæ fe tenere, Antequam ad hæc dicatur dubia, eft terminandus progreffus articuli, ut motis aliis propinquis dubiis poffit fimul refponderi. ¶ Quoad quartum refpondetur quæfito duabus conclufionibus. Prima eft. Beata Virgo in ipfa conceptione Chrifti nihil activè operata eft: fed folam materiam ministravit. Secunda conclufio eft. Ante conceptionem operata eft aliquid activè præparando materiam, ut effet apta conceptui, & prima conclufio non aliter in litera probatur, quàm ex fupradictis illam inferendo: fi enim tota vis activa generationis eft ex parte maris, reftat, ut fœmina paffivè folùm concurrat. Secunda autem conclufio tamquam manifefta relinquitur, quafi confequenter fe habens. tivam, fi enim ipfa effet tantùm principium paffivum, non videretur, qua re copulavit virtuti fufceptivæ virtutem generativam. Adevidentiam motarum quæftionum fciendum eft, quòd veritas Nitenda quæftionis hujus, ficut & multarum aliarum, in medio confiflit. Et ideò extrema fectati erraverunt, &, quia medium extremorum naturas favit, vesitatis aliquid attigerunt. Fœminarum enim potentiæ ad partem vegetativam fpectantes activa proculdubiò funt, fed res facta ab activa potentia fœminæ materiale eft, non activum generationis principium ita, quòd mas, & fœmina conveniunt in hoc quòd utriufque potentiæ funt activa, fed differunt in re facta per illas potentias, nam factum à mare femen eft activum generationis principium, factum verò à femina, quicquid fit illud menftruum, aut femen, materiale eft generationis principium. Hæc eft Peripateticorum, quos Auctor fequitur, fententia, confonatque prime philofophiæ, quoniam fic inter marem, & fœminam unitas fpecifica falvatur & in formis, & in potentiis, & differentia ponitur ex parte corporis, feu materiæ, dum penes res factas, non penes potentias animæ diverfitas formalis activi, & paffivi collocatur : res enim facta ex parte corporis fe tenet. Confonat quoque fpecifice diverfita ti maris, & fœminæ in genere fexus: differentia fiquidem maris, & fœmine formalis eft in genere fexus, materialis autem in genere animalis, unde ifta fpecifica differentia ex parte materie confequens animalis genus rationabiliter infert in ipfis propriis effectibus maris, & fœminæ diverfarum rationum conditiones. Atteftatur demùm huic pofitioni ipfa exterior difpofitio membrorum cum fuis propriis operationibus apparentibus manifeftè : membra fiquidem mafculino fexui propria ad agendum apta confpicimus, membra verò fœmineo fexui propria ad recipiendum facta videmus, & fœminas recipere femen à maribus efficientibus illud, conftat. Recipere autem adeò includitur in co, quod eft pati, ut etiam in fubftantiis immaterialibus, in quibus non manifeftè apparet potentia paffiva, dicamus, eas tantum pati, quantum recipiunt. Quò fit, ut alienus à philofophiæ viis fit, qui negat fomninas pati in conceptione, experientia teftante eas recipere femen virile. 30 Adverte hic, quòd aliud eft loqui de ipfo actu conceptionis, & aliud de menfura ipfius actus. In litera non dicitur, quòd beata Virgo nihil acti vè operata eft in menfura actus conceptionis, fed dicitur, quòd nihil activè 40 so His prælibatis ad primum dubium contra proceffum literæ dicitur, Refol quòd fermo literæ eft de prima diftinctione per fe operationis ad ge- dubital.. nerandum ita, quòd intentio literæ eft, quòd prima per fe diverfitas operationum ad generandum eft fecundum rationem activi, & paffivi. Et hæc propofitio non eget probatione, quia ad fenfum eft per fe nota, quia conftat, quòd eft fecundum rationem immiffionis, & receptionis. Et fuper hac propofitione optimè fundatur fequela, quia mas, & fœmina per fe diverfificantur penes diverfa per fe primò opera ad generandum: quoniam ad hoc à natura diftinctio fexuum ordinatur, ut patet. Ad fecundum verò dubium contra ejufdem proceffus alteram con- Refol.di fequentiam refpondetur, quòd fecunda confequentia, fcilicet. ergo tota vis activa ex parte maris fe tenet, rationabilis eft, quia ex co, quòd è regione diverfificantur per fe primò opera generationis penes activum, & paffivum, confentaneum eft, ut tota latitudo activi in generatione fe teneat ex parte primi activi. Quòd autem opiniones diverfæ fint de femine maris,non obftat,quin rationabilis fit pofitio contraria Peripateticorum Principis, quam fequitur Auctor. Non eft alienum à doctrina fana tradere, quod rationi confonat, licèt demonftratio mathematica non habeatur, licèt alii oppofitum fentiant. Ex dictis fiquidem quilibet perci pere poteft, quòd ex apparentibus membris, & operationibus conftantibus arguendo ad ea, quæ fenfui non fubjacent, confentaneum rationi cft, ut prima diftinguendi inter marem, & fœminam ratio fit penes agere, & pati, proculdubiò generationem, propter quam per fe primò eft lexus, & cjus diverfitas. Ad objecta Scoti contra doctrinam articuli hujus de matribus in communi refpondetur, & ad primum dicitur, quòd mirum eft de ifto ho- &object. mine affumente argumentum Auctoris in litera fecundum, & vidente 1. loco po refponfionem, & tamen arguente, quafi Auctor non refponderit. Dici- ftarum. mus ergo, ut jam dictum eft, quòd nec fomniavimus, potentiam vegetativam in muliere effe paffivam, activa enim eft, fed materiæ, in quam femen yiri agit: ficut etiam in uno, & codem homine digeftiva virtus eft activa materiæ, in quam nutritiva agit, convertendo in fubftantiam aliti. Nec accipias propriè, fed exempli gratia dictum in litera in refponfione ad fecundum, quòd potentiæ generativæ in mari, & foemina fint, ficut ars fuperior, & inferior, funt enim non diverfæ, fed ejufdem rationis in fe, quamvis, fi ad res effectas ab eis referatur, diverfarum rationum invenirentur fecundum diverfam rationem activi, & paffivi; agendi, & patiendi, ut dictum eft. Dic ergo, quòd potentia generativa faminæ eft activa, non generationis, fed materiæ proximæ, & propriæ ipfius generationis, & geniti. operata cft in ipfo actu conceptionis. Nam beata Virgo in illo inftanti conceptionis materiam miniftravit, ac per hoc active operata eft, quia materiam miniftrare agere proculdubiò eft ita, quòd in toto tempore præcedente inftans conceptionis beata Virgo activè præparavit materiam, ut in fecunda conclufione dicitur, & in inftanti terminante tempus illud, quod fuit inftans conceptionis, præparatam materiam 60 miniftravit, ut in prima conclufione dicitur, quafi ad terminum fuæ actionis perveniens. Ad ipfum autem conceptionis actum non concurrit activè, fed paffivè fufcipiendo in materia miniftrata actionem agentis Spirituffancti loco feminis. ¶ Num mater activè concurrat in generatione. Ob. 3. Ob. 4. Excludi tur refp. Db. Sco. de Tùm fecundò, quia mater naturaliter plùs diligit filium, quàm pater, ut patet 8. Ethic. Ergo filius eft opus matris. Et probatur confequentia, quia pater diligit filium, ut opus fuum. Tùm tertiò, quia filius affimilatur magis quandoque matri, quàm patri. ergo in matre eft virtus activa. Probatur fequela, quia agentis eft affimilare fibi effectum ita, quòd effectus nulli affimilatur, nifi propter 80 aliquam actionem ejus. ficut in Tum quartò, quia matrem tantùm effe, quasi vas, in quo, loco conveniente, generatur proles, & de aliquo ejus, ut materia, non videtur plus dare matri, quàm terræ in generatione mineræ, fi de aliquo ejus generatur minera, & fic talis terra effet mater mineræ, immò homo eflet mater vermis in co geniti loco convenienti ex aliquo hominis. Et, fi dicatur, quòd vermis non eft ejufdem fpeciei, objicitur, quòd afina eft mater mulæ, & tamen non eft ejufdem fpeciei. Secundo principaliter objicitur de hac matre in fpeciali per illud Dabac matre mafc. cap. 48. virtutem tribuens fufceptivam, fimul autem & generaia/peciali. 2. Ad fecundum dicitur, quòd mater diligit filium fuum, ut proprium sol.. opus effectivè, fecundum propriam materiam, feu proprium corpus ipfius filii: eft enim ipfa effectiva caufa materia proximæ, ut dictum eft. Et ex hoc patet refponfio ad tertium, concedendo, quòd, quia mater Sol. 3. eft caufa effectiva materiæ proximæ filii, ideò filius affimilatur matri: fed falluntur arguentes à negata efficientia refpectu actus conceptionis, feu generationis in utero, ad inferendum negari omnem efficientiam refpectu filii. ¶Ad quartum dicitur, quòd nos non dicimus, matrem effe, ut vas, Sul. 4. feu locum, & cæt, Ambæ enim opiniones funt extremæ, & quòd mater concurrat activè ad generationem, & quòd mater fit purè receptivè, & paffivè principium filii : media fiquidem eft peripatetica fententia, matrem effe principium activum materiæ filii, & paffivum generationis ejufdem. ¶Ad objecta ex Damasce, auctoritate refpondetur in litera ad primum, Ref. ad ob. quòd ideò generativam adjunxit Damafc. fufceptivæ, quia diverfas con- cjuftem Scori loco ditiones indicant: fufceptiva quidem potentia ad filium Dei refertur, gepofitam. nerativa autem ad virginitatem matris, virgo enim manens virgo non poteft generare, quoniam generatio tunc tantùm naturaliter fieri poteft à foemina, quantumcunque fœcunda,quum concipere poteft, concipere autem paffivè non poteft fine virili femine, quod fi fit, jam non virgo conciperet. Quia ergo B. Virgini tributum eft, ut manens virgo pofset concipere: ideò ad hoc defcribendum Damaf. addidit generativam, potentia,n. paffivè generativa procul dubio potentia generativa eft, multùm diftans à ratione potentiæ fufceptivæ verbi Dei, ut patet. QUÆ 180 QUÆSTIO TRIGESIMA TERTI A. EINDE confiderandum eft de modo, & ordine con- Et circa hoc quæruntur quatuor. Primò. Utrum corpus Chrifti in primo inftanti conceptionis fuerit formatum . Cajet in p.1. D.Th.q.91. 3.d.3.q.5.a. Suarez qu. 33.difp. 11. 2.E14.conf. 8.440 10.4. fect.z. Medina q. 33. ar. I, SUPER Q. XXXIII. ¶ Secundò. Utrum in primo inftanti conceptionis fuerit ani matum. Tertiò. Utrum in primo inftanti conceptionis fuerit à verbo affumptum. Quartò. Utrum conceptio illa fuerit naturalis, vel miraculofa. Utrum corpus Christi fuerit formatum in primo instanti conceptionis. DPRIMUM fic proceditur. ART. I. corporis PROB, Primo.Quia 10 : confiftit. nam primum eft conceptioni lib. 4. de liter ratio conceptionis Auguft. quarto de Trinit.* dicit.Hic nuTrin.c.s.in confiftit, fuit in inftanti: merus perfectioni Dominici corporis apertè printom.3. licèt præambulum conceptioni non fuerit in congruit. Et in libr. octuagintatrium * *lib. 81-97 inftanti: neque id, quod Quæftionum dicit: non abfurdè quadra- 20 conceptione cofequitur. gintafex annis dicitur fabricatum esse temcorpus Chrifti fuit for plum, quod corpus ejus figurabat, ut,quot matum per virtutem a- anni fuerunt in fabricatione templi,tot dies gentis infinitam, ideft, fuerint in corporis Dominici perfectione.no Spirituffancti,ut patet q. ergo in primo inftanti conceptionis cor31.ar. 1. Et agens infinita virtutis poteft in in- pus Chrifti fuit perfectè formatum. ftanti difponere mate- 2. Prætereà. Ad formationem corporiam ad debitam forma. ris Chrifti requirebatur motus localis: Secundò. Quia,fi are for- quo puriffimi fanguines de corpore Virfectam aliquod tempus ginis ad locum generationi congruum conceptionis præceffif- pervenirent: nullum autem corpus pot set, tunc non pofset to- eft moveri localiter in inftanti eo, quòd lio Dei, cùm ci nonnifi tépus motus dividitur fecundú divifioné ratione afsumptionis at- mobilis,ut probatur in fexto Phyficorum. 6.Thy. tribuatur, congruumq; ergo corpus Chrifti non fuit in inftanti SEM. 37. 38. non fuerit,ut corpus hu- formatum. manum afsumeret, nifi formatum, & tamen to bolo Apoftolorum. Se- guis, & caro, quia fic materia fimul fuif- quòd natura humana ¶RESPONDEO dicendum, quòd in Ex his ergo relinquitur, neceffariò effe dicendum, quòd illa conceptio fuit 60 70 AD PRIMUM ergo dicendum, quòd CLUS, PRIME. Ergo tionis. ria illa dicatur in codem ¶Ad tertium dicendum, quòd non eft motus ad locum gene- D.744 L oportet ponere inter fanguinem illum, & carnem aliquod tempus medium, & confequenter non oportet, quòd conceptio illa judicetur fucceffiva. Hinc dicendum eft, quòd tunc, ideft, in illo inftanti, qui fcilicet eft terminus motus præcedentis, fuit fimul concipi, & conceptum efse, ficut in inftanti, quo motus præcedens terminatur, eft fimul, fecundum Philofophum,illuminari, & illuminatum efse. IVDE MAJOR I. femine viri, ficut fuprà dictum eft,* fed ex Ita etiam virtus gene- operatione Spirituffancti,& ideò talis derativa. R. Generantis ex femine §.Ideft, patris, buit effe formatio, ut Spiritumfanctum Tunc nihil, &c. Non deceret. Sed augmentum corporis Chri- 10 enim corpus Chrifti per fti fuit factum fecundum potentiam auvirtutem generativam patris, & confequenter non ex femine viri fuit formatum, fed ex operatione Spirituffandi, &c. ut in tex. Ex quo inferas, quòd facere mentionem hic de tali virtute generativa, ut facit argumentum, eft omninò extra propofitum. Ergo in conclufione argumenti negandum eft ly que, fcilicet, formatio corporis ejus, pertinet ad vim generativam. APPENDIX. 20 Xarticulo habes primò : quomodò per rationem & oftendas, & rectè intelligas, meritò infinuatum efse à fcripturis, & Gregorio, quòd corpus Chrifti in primo inftanti conceptionis fuæ fuit formatum. A B. Gregorio quidem, ut in argumen, contr. Pro cujus notitia adverte, quòd ly mox non dicit tempus breve, ut Tobia 11. mox aperientur oculi ejus. Et tamen poft dimidiam ferè horam hoc factum eft, fed dicit mutationem inftantaneam, feu inftans temporis, ut Tobiæ 3. Afmodæus occiderat eos mox, ut ingreffi fuiffent ad eam. Alioquin, ut patet, nihil concluderet ad propofitum fuum Divus Thomas per hanc auctoritatem. Rursus nota ly angelo nunciante,& Spiritufancto adveniente, quòd fcilicet totum hoc fumitur conjunctim ita, quòd, licèt Angelus nunciaverit, antequam Spirituffanctus adveniret, tamen Verbum caro factum non eft,nifi tunc primò, 30 quandò nunciationi Angelicæ fimul conjunctus eft adventus Spiritufancti. Hoc autem tunc fuit: quandò Beata Virgo confenfum præbuit, obfequiuque Deo in his, quæ ab Angelo audierat, fpopondit dicens. Ecce ancilla Domini, fiat mihi fecundum verbum tuum. In eodem enim inftanti, quo iftius fententiæ, quæ tempore menfuratur, protulit ultimam literam, fcilicet, ly tuum, mox advenit Spirituffanctus, de quo Angelus ipfe prædixerat ly Spirituffancius fupervenies in te. Et fic in illo tunc eodem factum eft, quod ex Divo Gregorio inquit textus, fcilicet Verbum in utero, intra uteru Verbum caro. A fcripturis verò idipfum infinuatur per hoc, quod dicitur Joan.1. Ipfe eft, qui ante me factus eft. Clarum eft enim, quòd hoc de Chrifto quoad divinitatem non poteft intelligi, cùm de ipfo quoad divini- 40 tatem Ecclefia in fidei fymbolo cantet ly genitum, non factum. Ubi aper tè fatetur, quòd ille quantum ad divinitatem non eft factus, fed genitus. Oportet ergo intelligere Euangelicam illam fententiam de Chrifto quoad humanitatem ita, quòd Chriftus homo factus fit antè, quàm Joannes Baptifta fieret homo. Quod utique non poteft intelligi comparando unius conceptionem, qua aliquis fit homo, conceptioni alterius, videndo, fcilicet,utra illarum fit tem gmentativa animę Chrifti,quæ cũ fit fpe- pore prior. Nam per cie coformis animæ noftrę,eodé modo debuit corpus illud augmentari,ficut & alia hominum corpora augmentantur, ut ex hoc oftenderetur veritas humanæ naturæ. dictum Luc.1.hic menfis eft fextus illi, que vocatur fterilis,conftat,quòd Joannes Baptifta fuit multo tempore conceptus, ideòque factus ho mo antè, quàm Chriftus homo conciperetur. Non ergo comparando conceptiones utriufque adinvicem verificatur illa fententia: fed aliter, & hoc eft, confiderando utriufque conceptionem in feipfa, quænam, fcilicet, illarum fecundum fe citiùs facta fit, poftquam incoepit fieri. Ut, fi dicamus. Conceptio Joannis Baptiftæ quanto tempore duravit, antequam effentialiter compleretur, ideft, antequam corpus Joannis in illa conceptione formaretur? Duravit quadraginta diebus, fecundum enim Philofophum 9. de Animalibus mafculi conceptio non perficitur, nifi ufque ad quadragefimum diem, vel quadraginta quinque, fecundum B. Augustinum. Nã primis fex diebus, inquit ille in Epift. ad B. Hieronymum, femen quali lactis habet fimilitudinem, novem diebus immediatè fequentibus vertitur in fanguinem, pofteà duodecim fequentibus diebus folidatur, deindè diebus decem, & octo mox fequentibus formatur ufque ad perfecta membrorum lineamenta. Toto autem reliquo tempore ufque ad tempus partus, cùm corpus ipfum fic formatum augeatur magnitudine, nihil iftius temporis computatur in ipfa effentiali conceptione. Chrifti verò hominis conceptio effentialis quanto tempore duravit? Nullo, fed in inftanti tota confummata eft. Vide not. poft prob. conclufi. Harum igitur conceptionum in feipfis confideratarum utra citiùs facta eft? Chrifti; cùm ejus corpus in primo conceptionis inftanti formatum fuerit. Quis ergo horum in fui conceptione priùs factus eft homo; feu, quod in idem redit, quis in fui conceptione ante alium factus eft? Proculdubiò Chriftus ante Joannem Baptiftam: quandoquidem Chriftus formatus eft homo in primo inftanti fuæ conceptionis, Joannes autem non in primo, fed in ultimo conceptionis inftanti, ideft,in fine quadraginta, vel quadraginta quinque dierum. Illa igitur fententia Joan.1. Ante me factus eft, exponenda eft fic, ideft, ipfe in fui conceptione factus eft homo, antequam ego in mei conceptione factus fim homo. Et hoc ex nobiliori principio, quàm ego, fcilicet, ex Spiritufancto. Id, quod denotat per contextum immediatè fubjungens ly cujus ego non fum dignus folvere corrigiam calceamenti. Secundò vides: quomodò ex his benè penfatis, & applicatis doctrina præfens Angelica viciffim declaretur, atque confirmetur. Commentaria Cardinalis Cajetani. Titulus de menfura formationis, qua corpus figuratum in membrorum interiorum, & exteriorum forma eft, quærit, an fcilicet menfura durationis ipfius formationis fuerit inftans conceptionis, an ficut in aliis hominibus fuerit tempus confequens conceptionem. Comment. In corpore articuli primò diftinctio trimembris fit: Secundò fingula tra&tantur membra, & fic refpondetur quæfito. Distinctio est: Tria in conceptione confiderantur, &c.quæ clarè patent in litera. Annot ¶ Tractando autem tertium membrum, fcilicet, de augmento, adverte, quòd, cùm dicitur augmentum non effe fine motu locali, intellige de motu so locali formaliter, vel virtualiter, hoc eft, vel quia motui augmentationis jungitur verè localis motus corporis quanti ad majorem locum, vel ipfe motus augmenti afferens intrinfecè quantitatem majorem eft collativus per viam fequela majoris loci, ac fi motus ibi interveniret localis. Utro autem modo fit, ratio literæ currit, quia utroque modo tempore menfuratur acquifitio majoris loci. Non eft autem locus ifte confonus difcutienda huic quæftioni. Tractando fecundum membru, in quo tituli quæftio confiftit, conclufio refponfiva ponitur. Formatio corporis Chrifti fuit in inftanti. Probatur dupliciter Primò ex infinitate virtutis activæ fecudò ex parte perfonæ Filii. Clara funt in litera, fi adverteris, quòd prima ratio concludit de pof- 60 fibili, fecunda verò de facto. Nam ex infinitate virtutis active agentis tamen fecundum liberum arbitrium non infertur efficaciter, quòd fecit, fed quòd facere potuit in inftanti, & hoc exprefsè fonant verba literæ. Ex neceffitate autem confitendi,quòd filius Dei conceptus eft,juncta decen ART. II. ONCL.Oportuit, Go..left. quòd in primo in * ftanti conceptionis cor tia,quòd nonnifi formatum corpus affumendum erat,infertur, quòd de fato idem fuit inftans conceptionis,formationis, & affumptionis, ut patet. In refponfione ad primum adverte, quòd Magifter Sentent. in 4. difinct. 3.exponit Auguft, auctoritatem non de formatione in fe, fed in fua manifeftatione. Et in idem redit refponfio Auctoris obfcurior, quæ de augmento illius formationis exponit: augmentatio enim formatorum manifeftavit formationem latentem priùs ob parvitatem. Confonat autem expofitio hæc Auguft. verbis, qui de perfectione Dominici corporis loquitur, quamvis enim ipfa formatio Dominici corporis in primo inftanti fuerit perfecta effentialiter, non tamen fuit perfecta quantitative. Hoc eft, quòd, licèt habuerit in primo inftanti omnia membra, & lineamenta, non tamen in ea quantitate, quam habuiflet, fi in quadraginta, & fex diebus fuiflet corpus illud formatum, fed ad tantam quantitatem pervenit fpatio quadraginta fex dierum, & proptereà tot dies in Dominici corporis perfectione interveniffe dicuntur. Verum eft enim hoc de perfectione quantitativa formationis corporis, & non de perfectione effentiali ipfius formationis, ut dictum eft. Et ideò, licèt inter formationem corporis Chrifti, & aliorum fit differentia temporis, quia Chrifti corpus in inftanti formatum eft,alioru verò in 46. diebus, inter perfectione tamen quantitati vam folitam perfici in quadraginta fex diebus in corporibus mafculorum, refpectu corporis Chrifti, & aliorum nulla eft differentia, quia in Chrifti corpore, ficut in aliorum hominum corporibus perficiendis, quadragin ta fex dies confummati funt. Et hoc Aug. tradidit, Auctor, & Magift. Sent, expofuerunt. ARTICULUS SECUND U S. Utrum corpus Christi fuerit animatum in primo inftanti fua conceptionis. DSECUNDUM fic proce- 70 pus fuæ conceptionis. Dicit .n. pus Chrifti efset anima- Leo Papa in Epiftola ad Julianum.* Non tum anima rationali. alterius naturæ erat caro Chrifti, quàm noEA E PROB. Quia verbu stra, nec alio illi, quàm cæteris hominibus, 11.ad Ju afsumpfit corpus melianum ediante anima intellecti- anima est infpirata principio: fed aliis hopif.Coense, Fun remore va, quæftio.6.ar.2.verbü minibus non infunditur anima in primo allas. ipfum afsumpfit corpus inftanti fuæ conceptiohis. ergo nec corin primo inftanti conceptionis, ar.1. pori Chrifti anima debuit infundi in pri1.CONCLUSIO. mo inftanti fuæ conceptionis. Ergo nec corpori Christi 2. Prætereà. Anima, ficut quælibet anima debuit infundi forma naturalis, requirit determinatam in primo instanti fue conceptionis. R. Nifi corpus ejus fuifset in illo primo inftanti perfectè formatum. §. Tunc 80 quantitatem in fua materia: fed in primo declaratur in textu re inftanti conceptionis corpus Chrifti non fponfali, fed, quia in cis corpus non formatur in habuit tantam quantitatem, quantam primo inftanti, ut patet habent corpora aliorum hominú, quanin ar.1.appen. ideò anidò animatur; alioquin, fi continuè fuiffet ma corum corporibus in primo illo inftanti poftmodùm augmentatum vel citiùs non infunditur. Ad fal In fer. circ.medi fuiffet natum, vel in fua nativitate fuif- vandum enim veritate fet majoris quantitatis, quàm alii infan- Leonis in ly nec alio * principio, fufficit,quòd lib. 4. tes: quorum primum eft contra Ang. anima Chrifti infunda- .3. in pr. 4. de Trinita. ubi probat cum fpatio no- tur corpori ejus formavem menfium in utero Virginis fuiffe: fe- to, nam aliis hominibus fic infunditur, non aucundum autem eft contra Leonem Papa, tem ad eandem falvan fius. Ic qui in fermone Epiphaniæ dicit, *q Ma- dam requiritur,ut putat bifr gi invenerunt puerum Jefum in nullo ab argumentum quòd fu,&ra humana infantia generalitate* difcretum. Chrifti, & aliorum in- difici eodem tunc anima tionabile. fundatur: puta, quòd post poft tantum temporis, ut aliis hominibus. II. MINOR. In primo inftanti conceptionis corpus Christi non habuit. , S. Tunc nihil,&c. Nam non ergo corpus Chrifti fuit animatum ex eo, quòd anima,ficut in primo inftanti fuæ conceptionis. & quælibet forma naturalis, requirit deter3. Prætereà. Ubicumque eft prius *li, 64. minatam quantitatem & pofterius, oportet effe plura inftantia: in fua materia, non fit, fed fecundum Philofophum in libro de quòd Chrifti corpus debuerit in primo inftanti generatione animalium in generatione fuæ conceptionis habe- hominis requiritur prius, & pofterius: re tantam quantitatem, priùs enim eft vivum, & pofteà animal, quantam habent corpo- & pofteà homo. ergo non potuit animara aliorum,quandò animantur: fed ad eam tio Chrifti perfici in primo inftanti fuæ majorem propofitione conceptionis. verificandam fufficit, *H.3.6.3, à quòd in primo illo inquantitatem, quanta requiritur ad poffe recipe ftanti habuerit tantam Apost. de ¶SED CONTRA eft, quod Damas. dicit * in 3. lib. Simul caro, fimul Dei verbi caro, fimul caro animata anima rationa li, & intellectuali. 20 30 re animam intellectivă. RESPONDEO dicendum, quòd ad Non enim illa quanti hoc, quòd conceptio ipfi filio Dei attri taris determinatio, *In fym, qua ipfa major propofi- buatur, ut in Symbolo* confitemur ditio loquitur,ftat in pun- centes. Qui conceptus eft de Spiritu fan ato,ideft,eft punctualis, &to, necefle eft dicere, quòd ipfum corita, quòd nec minor, effet à nec major illo puncto pus Chrifti, dùm conciperetur, effet à effe poffit, ut putat ar- verbo Dei affumptum. Oftenfum est au1.6.ar.. gumentum fed ipfa tem fuprà, * quòd verbum Dei affumpfit quantitatis determinatio, feu ipfa quantitas corpus mediante anima, & animam mequandam latitudinem diante fpiritu, ideft, intellectu. unde ohabet, &c. ut in text.Ex portuit, quòd in primo instanti conceptioquo dic, quòd tota ratio nis corpus Chrifti effet animatum anima deceptionis argumenti, qua fcilicet argumentū rationali. decipiebatur, fuit radi ¶AD PRIMUM ergo dicendum,quòd caliter hoc,fcilicet, quòd principium infpirationis animæ poteft in majori propofitione non intellexit ly deser- confiderari dupliciter. Uno modo fecun- 40 minaram quantitatem. dum difpofitionem corporis, & fic non III.EXPHILOSOPH. ab alio principio infpirata eft anima corIn generatione hominis. pori Chrifti, & corporibus aliorum hofiniti facta.§. Ut eft illa, minum: ficut enim ftatim formato corquæ fit per virtutem fe- pore alterius hominis infunditur anima minis viri, de qua fola, ita fuit in Chrifto. Alio modo poteft conutpote eam folam cog- fiderari dictum principium folùm fecunnofcens, loquitur Philo Utilitas pro S. Eccl. B. Per virtutem agentis fophus. Tunc nihil 50 effe à fcripturis, & Damafceno infinuatum, quòd corpus Chrifti fuit ani- rum. Nomine fiquide mina circumdabit vi viri, ut etiam in humanis patet, intelligitur non tantum homo mationali,ufuque liberi arfculus, fed & anima rabitrii, fapientia, virtuteque præditus. Per ly novum intelligitur my fterium incarnationis dum tempus, & fic, quia priùs tempore vum fuper terram, fœ- Ad tertium dicendum, quòd in ge- que ratione anima, cũ ⋆ loco cita• Commentaria Cardinalis Cajetani. Annotat. Itulus de animato intellectiva anima quærit. Comment. 3. d. 2.4.2. 4.3.4.1. 9.5.4.2. Et 4.05.6.44. 645. In corpore una eft conclufio. Corpus Christi in primo conceptionis inftanti fuit animatum anima rationali. Probatur. Filius Dei conceptus 60 eft ex Spiritufancto, ergo,dùm conciperetur, affumpfit corpus, ergo ani matum anima intellectiva. Antecedens eft in Symbolo. Prima confe- ARTICULus TERTIUS. D TERTIUM fic procedi- Idem eft dicere quòd caro Chrifti priùs fuerit concepta, & postmodú affumpta à ver- non poteft affumi: fed caro Chrifti per conceptionem effe incœpit. ergo videtur, PROB. Quia dicere quòd fuerit affumpta à verbo Dei, poftincarnationis, fecundü quam fuit concepta. 2. Prætereà. Caro Chrifti fuit af bo Dei. hoc eflet contra ratione quam ponimus, quòd 16.ar.7. dicium de animationec, 15. in III.DE MAJORI. propriè dicimus, quòd homo factus fit Dei infinita fingulariter ¶3. 3. Prætereà. In omni generato prius Deus, quia fcilicet Deus affumpfit fibi factum. 1. MINOR. Caro tempore eft id, quod eft imperfectum, eo, id, quod eft hominis, non autem præcx- In omni generato. R. Chrifti per conceptioně effe incapit. . Et in codem inftanti perfecta eft, tùm quoad corporis 90 In cujus generatione confideratur, quafi alicujus præexistentis afcenfus. §. 1 pros. Eccl. 10 Tale enim generatum, & generationem folummodò cognovit Philofophus illius majoris auctor. Tunc nihil, &c. Nam in mysterio incarnationis, &c. ut in textu. titit id, quod eft hominis, quafi per se APPENDIX. fubfiftens, antequam fufciperetur à VerUtilitas X articulo habes bo. Si autem caro Chrifti fuiffet conceEx primi: quomodò pta, antequam fufciperetur à Verbo, haper rationem,tamquam buiffet aliquandò aliquam hypoftafim in radice, interimas hærefim Photini dicentis: præter hypoftafim Verbi Dei, quod eft quòd Chriftus fuerit contra rationem incarnationis, fecundú priùs homo purus, & quam ponimus, Verbum Dei effe unitum pofteà per meritum bo- humanæ naturæ, & omnibus partibus filius Dei. Cùm enim ejus in unitate hypoftafis: nec fuit convemonftret articulus ifte, niens, quòd hypoftafim præexiftentem quòd caro Chrifti non humanæ naturæ, vel alicujus partis ejus, fuit antè concepta, qua Verbum Dei fua affumptione deftrueret. affumpta: neceffariò intelligitur commonftraEt ideò contra fidem est dicere, quòd caro Christi priùs fuerit concepta, & poftmo- zo dùm affumpta à Verbo Dei. Annot Comment. næ vitæ obtinuerit esse ti re, quòd ipfe Chriftus Chriftus fecundum illum fuiffet homo purus, antequam ad effe Deum af- 30 per rationem oftendas, hærefim illam meritò damnari à regulis catholice carnis, quàm ejus affumptio: fed, quia verum Deum negave Ad tertium dicendum, quòd in nt: ipfum purum hominem confitentes : qui myfterio incarnationis non confidera- divine gratie particitur afcenfus, quafi alicujus præexiften- patione majori, quam tis proficientis ufque ad unionis digni- fufcepiffet, divinus homo Janctioris vitæ merito tatem ficut pofuit Photinus hæreti- diceretur. Hæc ille Pacus fed potiùs confideratur ibi de- pa in Conftit.Cocil. Flofcenfus, fecundum quòd perfectum Dei ren.fuper union.JacobiVerbum imperfectionem naturæ noftræ nor. Ex quibus per fuperius declarata patet, & fibi affumpfit, fecundum illud Joan. 6. quòd ifti omnes hæretiDefcendit de cœlo. ci fupponunt pro radice id, quod fupponebat , Photinus, & quod Papa cum Concilio virtualiter neceffariò fatetur effe de fide tenendum, quòd caro Chrifti non fuit concepta antè, quàm Chriftus effet Deus. Item damnatur illa hærefis à dictis fup, ar.n.7.17.107.108.139. cum Eluc.ubique. Tertiò vides: quomodò, &c. Commentaria Cardinalis Cajetani. Itulus prima facie fuperfluitatem præfefert, quia jam in præcedenti articulo affumptum, & probatum eft, quòd, dum conciperetur corpus Chrifti, affumptum eft. Verumtamen, fi confpectum fuerit, quòd proprias habet difficultates propofitio ifta, quæ manifeftata eft ad fundandum antedicta, non fuperfluitati, fed perfectioni doctrinæ attribuetur, quòd fpecialiter mota fit quæftio de articulo ifto. In corpore art, unica eft conclufio. Caro Chrifti eft fimul concepta, & 40 ...q.2.4. SUPER_QU. XXXIII. 2.64 con. 0.43.& quo lib.6.7.10. opus. e. 22. ufque 35. in prin. ART. IV. ARTICULUS bi hypoftafim, & fic aut unio incarnationis non fuiffet fecundum hypoftafim, aut deftructa fuiffet propria carnis hypoftafis in affumptione. Hoc fecundum eft inconveniens, primum autem eft contra mysterium incarnationis. ergo contra fidem eft dicere, carnem Chrifti priùs conceptam, quàm affumptam. € 18.5 Adverte hic, quòd, quia fides nullum inducit inconveniens afferen- Annot, dum, ideò feclufis inconvenientibus refponfionibus (quæ femper pro exclufis habendæ funt) Auctor concludit pofitionem hanc effe contra fidem, utpote talem, ex qua fequitur aliquid contra fidem incarnationis : fequitur enim non effe factam unionem hypoftaticam inter Verbum, & humanam naturam fecundum fe, & ejus effentiales partes: ac per hoc in triduo mortis Chrifti, quandò caro erat feparata ab anima, non fuiffet verum dicere, quòd filius Dei eft in fepulchro, quia hypoftafis corporis non fuit hypoftafis filii Dei. parte naturaliter natură hu victurus naturaliter. Ad QUARTU s. naturalis:quia per illam miraculofam acceptioUtrum conceptio Christi fuerit naturalis,vel miraculofa. nem non eft factum, quòd ipfe accipiendo fic DQUARTUM fic proceditur. so ex parte materiæ conceptus, quam ma- naturam humanam viVidetur, quòd conceptio ter miniftravit, totum eft naturale. Si veret fupernaturaliter: Chrifti fuerit naturalis. Se- verò confideremus id, quod eft ex fed folummodò factum virtutis active, totum eft miraculofum: cft, ut acciperet superfed, quia unumquodque magis judicatur manam, in ea tamen, & fecundum formam, quàm fecundum ma- fecundum că poftmodu teriam, & fimiliter fecundum agens, qua hoc facit exemplum de fecundum patiens, inde eft, quòd con- caco miraculose illu ceptio Chrifti debet dici fimpliciter miracu- minato, quod ideò adlofa, & fupernaturalis, fed fecundum ali- ducitur in text. Hinc ergo eft, quòd dicitur abquid naturalis. folutè filius naturalis, ¶ AD PRIMUMм ergo dicendum, quia efle hominis filium quòd Chriftus dicitur naturalis filius naturalem importat fohominis, inquantum habet naturam hu- lum & habere naturam manam veram, per quam eft filius ho- & in ipfa, ac fecundum minis, licèt eam miraculosè habuerit: ipfam vivere naturalificut cæcus illuminatus videt naturali- ter. Utrum verò ad hac ter per potentiam vifivam, quam miraculosè accepit. cundum enim conceptionem In epifto, hoc .n. ftat, quòd ipfam cit in epift. ad Caium Monachum: * fuper se, i. virtute Spirituflan- RESPONDEO dicendum, quòd, ficc.6 circ. ti,& confequenter cum ut Ambrofius dicit in libro de Incarhoc ftat, quòd illa con ¶ Ad tertium dicendum, quòd prin- nominationem concecipium passivum naturale fufficit ad traf- ptionis taliter, quòd fit naturaliter abfolutè, fi mutationem naturalem, quandò natu- virtute activa naturali rali, & confueto modo movetur à prin- fit, vel fit abfolutè micipio activo proprio,fed hoc in propofito raculofa, fi virtute funon habet locum: & ideò conceptio illa naturalem conceptione pernaturali. Elle ergo non poteft dici fimpliciter naturalis. quoad materia tantùm, quia, fcilicet, miraculosè fit, fufficit ad verificandum, quòd aliquis fit fi licèt non quoad modů, lius |