dubio in ventre fanctificati: quamvis in utero ufum liberi arbitrii non. habuerint, ideft, dato etiam, quòd in utero non habuiffent ufum liberi arbitrii. Ubi non negatur, quod habuerint tunc prædictum ufum: fed afferitur, quòd potuerunt fanctificari in utero, etiam quòd non haberent ipsu ufum, ut ibi patet à fimili de pueris baptizatis. Hunc ergo fecundum fenfum habuit D.Tho, in illis verbis, fcilicet, quamvis in utero, &c. Speciatim autem ad Joannem Baptiftam applicando textum indubitanter dicendum eft: quòd collatus miraculosè fuit pro illo tunc ufus liberi arbitrii Joanni Baptiftæ juxta mentem fancti doctoris: licèt etiam fine tali collatione potuiffet tune fanctificari per gratiæ infufionem. expreffè dicitur. Antequam exires de Dixi ly indubitanter; vulva, fanctificavi te, afferendum videtur, quia fenfus hic, quoad lium fuum incarnatum; talis ufus collationem, eos fanctificatos in utero: quamvis in uconfirmatur ex ecclefia tero ufum liberi arbitrii non habuerint. ead. epif. dicente in collecta festi De quo August. * quæftionem movet, dia,10. vifitationis B. Maria: ficut etiã pueri, qui fanctificantur per quòd Deus revelavit puero tunc in utero baptifmum, non ftatim habent ufum liclaufo unigenitum fi- beri arbitrii. Nec eft credendum, aliid, quod, ut patet, im- quos dalios fanctificatos effe in utero portat ufum liberi arbi- de quibus Scriptura mentionem non fa trii, fcilicet cognofcere, cit, quia hujufmodi privilegia gratiæ, & diligere tunc ei fuiffe que dantur aliquibus preter legem comdatum. An verò poft talis ufus manferit in il- munem, ordinantur ad utilitatem aliolo, quoufque nafceretur rum, fecundum illud 1. ad Corinth. 12. ex utero, alia quæftio Unicuique datur manifestatio fpiritus ad cft: cujus partem nega- utilitatem, quæ nulla proveniret ex fantivam efle de mente & Atificatione aliquorum in utero, nifi ececclefiæ,& SS. Thomæ, atque Auguft, credide clefiæ innotefceret. Et,quamvis judiciorim. Quoad collatio- rum Dei non poffit ratio affignari, quanem verò ufus talis in fcilicet, huic, & non alii hoc munus certi de affirmativa ha- gratiæ conferat, conveniens tamen videtur fuiffe utrumque dictorum fanctifi Hieremiam tunc; nihil betur in textu. ta. R. Ampliori gratia, re, 11. Capit dicere ad turbas de Joanne: Quid exiftis in defertum videre. arundinem vento agitatam? q.d. Non Arundo agitata vento Joannes ideò effe negatur: ut oftendatur:quòd ab illa fide, qua priùs in Chriftum credidit,ipfamque confeffus eft demonftrando eundem Joan. 1. Ecce agnus Dei, nunquam propter ullam adverfitatem, nec etiam vinculorum,in qui bus tunc erat, dimotus eft : & quòd nunquam in fide illa ex humana incoftantia vel leviter vacillavit: fed quod femper idem, qui adhuc in ventre matris claufus in fide fuit,conftanter perfeveravit. Dixi ly adhuc in ventre, quoniam etiam tunc & in fide claruit, & fidem de Chrifto docuit. Unde B. Maximus in ferm. de S.. 10 apertiffimè prænuntiavit, & fuis paffionibus expreffiffimè præfiguravit. Secundò per baptifinum, primæ ad Cor. 6. Sed abluti eftis, fed fanctificati eftis. Ad quem quidem baptifmum Joannes fuo baptifmo homines præparavit. ADPRIMUM ergo dicendum, quòd B.Virgo,quæ fuit à Deo electa in matre, ampliorem fanctificationis gratiam obtinuit, quàm Joannes Baptifta, & Hieremias, qui funt electi, ut fpeciales præfiguratores fanctificationis Chrifti. Cujus fignum eft,quòd B. Virgini præftitú cft, ut de cætero non peccaret, nec mortaliter, nec venialiter, aliis autem fanEtificatis creditur præftitum effe, ut de cætero mortaliter non peccarent, divina cos gratia protegente. 20 30 I.DE CONCLUS. cari in utero ad præfigurandam fanctifiSola ipfa fuit fanctifica- cationem per Chriftum faciendam. quàm alii.§.Sic enim fe- Primò quidem per cjus paffionem, fcquitur ex præmiflis cundum illud Hebr. ult. Jefus, ut fanetiquoniam illa fanctifi- ficaret per fuum fanguinem populum, cx- 40 quantam habere conde- tra portam pafsus eft: quam quidem pafcebat matrem Dei cle- fionem Hieremias & verbis, & myfteriis canda erat tanta gratia, tam: alii verò non, fed fingillatim pro munere fuo. Tunc nihil, &c. ut patet. Nam ex eo quòd illa fanctificata fuit fola per tantam gratiam, non fequitur: quòd alii duo non fuerint fanctificati, fed,quòd non fuerunt fanctificati per coæqualem gradum gratiæ. II DE MAJORI. Propinquiùs acceffiffe. B.Quantum ad aliqua alia à fanctificatione. §. Hoc cft: Non quantum ad fanctificationem, fed quantum ad aliqua alia: ut declaratur in arg. & in tex. refponfali. Tunc, &c, ut pater. Nam ideò fanctificati quidam in utero fuerunt, non quia quocumque modo erant Chrifto conjuncti: fed quia eidem conjuncti erant tali modo, ideft, quantum ad expreffam figuram fanctificationis à Chrifto univerfaliter fienda. Vide in corp. à ly &, quamvis judiciorum Dei, &c. ufque in finem. 50 III.ILLATIO CONCLUSIONIS. Ergo nec etiam, &c. R. Negatur il- tilles EX artic. habes primi: quomodò per rationem, tanquam in radice pre Eccl.S. Dei. Comment. Annotat. interimas hærefim Manichæorum, ut refert Bernardus de Lutzembur go in fuo catalogo hæreticorum, dicentium; quòd Joan. Baptifta Christi præcurfor eft damnatus eo, quòd non crediderit in Chriftum. Dixi ly tanquam in radice: quoniam articulus præfens per hoc, quòd monftrat, Joan. Bapt. fuiffe fanctificatum, commonftrat pariter hoc aliud, fcilicet, quòd 70 nunquam pofteà habuit peccatum mortale: ut patet ex refponfione text. ad 1. In idem ergo redit, quòd fuerit fanctificatus, & quòd nullam actualem mortalem culpam habuerit: ideòque omnia, quæ ipfum in utero fan&tificatum dicunt, ipfum etiam ab actuali mortali defendunt. Nullus verò damnatus eft unquam, aliquandòve damnabitur: nifi propter peccatum mortale, vel originale, vel actuale, ut conftat evidentiffimè ex fcripturis Secundo habes: quomodò per rationem oftendas, illam radicitùs meritò damnari à Luc.1. Spiritufancio replebitur adhuc ex utero matris fuæ. Ité ab eod. ibid. Exultavit in gaudio infans in utero meo. Ubi dicit B. Ambr. vocem prior Elifabeth audivit, fed Joannes prior gratiam fenfit. Illa Mariæ,ifte domini fenfit adventum. Item meritò directè damnatur à Matth. 80 Titulus clarus. ¶ Ad fecundum dicendú, quantú ad alia potuerunt fancti effe Chrifto conju&tiores,quàm Hieremias, & Joannes Baptifta, qui tamen fuerunt ei conjunctiffimi, quantum ad expreffam figuram fan&tificationis ipfius, ut dictum eft. * Ad tertium dicendum, quòd miferatio, de qua ibi Job loquitur, non fignificat virtutem infufam, fed quandam inclinationem naturalem ad actum hujus virtutis. Joan, Bapti.fic dicit. Hie nafciturum, Chriftum, prophetalis fpiritus illuminatione prævidit: & natum privilegio gratia fingularis ostendit. Intantum autem in B. Joã ne fpiritualis præfulfit electio: ut ante mereretur annuntiare dominu, quam lingua, qua annutiare poffet,acciperet Vere puer ifte omnium beatiffimus parvulorum, qui intra vifcera mater na adhuc conclufus adefJe falvatorem mundi quia necdum fermone poterat, prophetico gau dio revelaveris.B. Joan nes intantum omnium prophetarum fupergreffus eft gloriam: ut falvatorem noftrum non foadventasse jam, & cohalum effe venturum, fed bitare hominibus revelaret; cum cum digito demonftrans ait; Ecce agnus Dei, ecce qui tollit peccata mundi. Quàm innocens hujus vita? vel qua devotione poffumus hujus merita compenfaventum & primus agre; qui agni cæleftis adnovit, & folus oftendit? Hæc ibi. Item à Matth. 11. Inter natos mulierum non furrexit major Joanne Baptista. Quod exponens B.Aug. in ferm.de cod. fancto ait. Magnus Joannes, cujus magnitudini etiam Salvator teftimonium perhibuit dicens; Non furrexit inter natos mulierum major Joan Bapt.Præcellit cunctis; Eminet univerfis; Antecedit Prophetis; Supergreditur Patriarchas; & quifquis de muliere natus eft, inferior eft Joanne. Hæc ibi. Item daminatur illa hærefis ab ecclefia per hoc: quod decollationis ejus feftum celebrat: fine dubio factis ipfis apertè conteftans; quòd Joannes propter juftitiam in corripiendo Herode oftenfam, decollatus ad cœleftia regna à miferia qualibet falvus afcendit, Unde paffiones martyrum ab ecclefia vocantur natalitia, feu dies natales: fecundum B.Aug, in ferm.de S. Cypriano dicentem. Hodie natalem martyris ecclefia celebrat. Quid eft hoc fratres? Quandò fanctus ifte natus eft, ignoramus; & quia hodie pafus eft, natalem hujus celebramus. Sed, quandò natus eft,etiamfi fciremus: nequaquam diem illum celebraremus. illo namque die peccatum originale contraxit; ifto die peccatum omne fini vit. Illo die ex faftidiofo matris utero in hanc lucem proceffit, que ocules carnis illecebrat; isto autem die ex profundi, T. carcere in illam lucem difceffit, quæ vifum mentis illustrat. Ad pretiofam mortem, juste vivendo, venit; ad gloriofam verò vitam, injufte moriendo, perrexit. Hæc ibi. Et idem in ferm.de S. Genefio. Magna ex Sanctorum natalium nomine demonftratur fpes, ac fecuritas ecclefie. Non enim talem debemus timere mortem; in qua renafcimur ad falutem. Negotiator ifte beatus dedit minus, ut acciperet amplius; emit commercio fanguinis regnum falutis: factaque eft cibrevis paffio, perpetua beatitudo. Hinc eft ergo, quòd il lius natale colimus; non quo eft in terra natus, fed quo eft in cælo renatus ; non quo pannis vilibus eft indutus ; fed quo divinis eft floribus coronatus: non quo plorans in mundum venit, fed quo de mundo cum gloria triumphavit. Hac ibi. Quæ, pro quanto decet, puta ab ipfo Auguftino dici ad propofitum celebritatis martyrii Sancti Joannis Baptifta. Cæterùm, quia forfan hærefis prædicta ab ignorantia Manichæorum videbatur deduci poffe ex Matth. 11. Quandò Joannes mittens difcipulos fuos ad Chriftum dixitei, Tu es, qui venturus es: an alium expectamus? ideò contra diftorfionem fcripturæ hujus ab eis fallaciter factam vide veram ipfius facrorum doctorum expofitionem in 2. 2.q.2. art.7.ad fecundum. Factus eft enim tunc Joannes difcipulis infirmis infirmus, quoniam fub eorum perfona fic Chriftum interrogavit, ut difcipulos ipfos ex refponfis à Chrifto lucrifaceret cùm tamen in perfona propria cfset non folùm firmus, fed & firmiffimus in fide Chrifti; pro quo tunc paratus erat mori, & mortuus eft. Tertiò vides: quomodò ex iis benè penfatis, & applicatis do&trina præfens Angelica, &c. Commentaria Cardinalis Cajetani. In corpore duo fiunt, primò tractatur, quid Aug. de hoc fcripfe- Adverte tamen, quòd ex litera cuangelii fumi poteft, Joanni accelera tum fuifse ufum liberi arbitrii. Nam ibi non folùm dicitur. Exultavit infans, fed exultavit in gaudio. exultare autem fimilitudinariè licèt etiam fit inanimatorum juxta illud: Montes exultaverunt,ut arietes,& colles, ficut agni ovium)propriè tamen eft animalium. Et, quia non fine animali paffione fit gaudium, oportet Joannem exultafse in gaudio, vel fecundum fenfitivam tantùm partem, & hoc non confonat caufæ exultationis,& gau dii in euangelio fcriptæ, quia vox B. Virginis falutantis non erat commot va partis fenfitivæ prolis in utero, ficut nec aliæ ejufdem, & aliarum mulierum voces, vel fecundum partem intellectivam, & hoc ordo effectuum caufatorum à falutatione infinuat, quòd fcilicet gaudium partis intellecti Cornment. 'Annot. Dub.. Object Dub.zi Dub. 1. væ fuit in puero: nam ex falutatione aurium Elifabeth commotiva puer Quoad fecundum tria Auctor facit, primò refpondet quæftioni nega- Ubi nota,quòd hinc non poteft affertivè dici de mente Auctoris,hos no Secundum dubium eft, quia ifta ratio eft gladius Golia. Nam,fi verum Tertium dubium eft, quia fecundum hanc rationem fequeretur, quòd non effet credendum aliquod miraculum, nifi, quod in facra fcriptura contineretur, quia ad utilitatem ecclesiæ miracula ordinantur, cui nonnifi per fcripturam facram innotefcunt fecundum hanc literam. Ref.dub.1. Ad primum dubium dicitur, quòd affumptum literæ, ad quod probandum inducitur Apoftoli auctoritas, non eft: fanctificationis gratia ordinatur ad utilitatem, fed eft hujufmodi: privilegia gratiæ, quæ dantur aliquibus præter communem legem, ordinantur ad utilitatem. Ex quibus verbis dupliciter refponderi poteft. primò, quòd, ficut privilegia materialia alicui à principe cum ritu conceffa, fub fpecie manifeftationis continentur ita privilegium gratiæ eft manifeftatio fpiritus,& conceffi in ipfa gratia inRefpond. fufa, & concedentis Spirituffancti, fpecialiter diligentis illum, cui gratiam Ob. dedit,ac per hoc litera probans privilegia gratiæ per manifeftationem fpiritus, non divertit ad extranea. Et,fi objiciatur, quòd tunc ratio ifta fupponit, fanctificationem in utero femper fieri cum privilegio, conceditur, quòd fic 4.60.0.43. opus. 2. 6.225.& eft fecundum hanc refponfionem. Et fuppofitio eft fatis rationabilis, quo- 30 40 ¶ Secundò, quòd,quia tùm fingulares gratiæ fuperexcedunt communem so D QUÆSTIO legem divinæ providentiæ, ac per hoc harum conceffio fpectat ad divina miracula,conftat autem,miracula ordinari ad aliorum utilitatem, ideò non folùm privilegia, fed ipfa fanctificatio in utero ex hoc ipfo, quòd præter legem communem fit, continetur fub gratia, quæ datur ad aliorum utilitatem, & confequenter fub fpiritu manifeftando. Nam ex hoc ipfo, quòd ad ecclefie utilitatem ordinatur, ad ecclefie quoque notitiam necefle eft ordinetur, alioquin divina fapientia non difponeret omnia fuaviter, dùm rationalibus creaturis, ex quibus ecclefia conftat, non per rationis actum de fuo bono provideret, fed velut animalibus brutis incognitas utilitates ingereret. Et confirmatur ex dictis in primo libro, fcilicet, quòd Deus in ecclefia triumphante numquam preter communem ibi legem operatur:quia nulla utilitas effet, cùm igitur in militanti ecclefia præter communem legem operatur, ad ecclefiæ utilitatem operatur, ob cujus utilitatem communem legem prætermittit.Quia igitur affumptum in litera de gratia contenta fub fpiritu manifeftando loquitur, ideò probandum meritò fuit per auctoritatem Apoftoli de manifeftatione fpiritus. Et hæc refponfio eft directè fecundum literam, nihil præfupponens, & folida. Ad dubium fecundum dicitur, quòd fanctificatio B. Virginis in utero Ref.du'.2. matris, etfi non eft tradita in facra fcriptura explicitè, eft tamen tradita implicitè ex hoc ipfo, quòd in facris literis invenitur alicui fancto conceffa gratia fanctificationis in utero: hinc enim,ut ex fuperiùs dictis patet, habetur, B.Virginem fuiffe fanctificatam:quia habuit, quicquid gratiæ cæteris collatum eft.Unde hæc ratio non interimit Auctorem fuum, fed tuetur eŭ. Ad tertium dubium dicitur, quòd, loquendo de ecclefiæ fide fimpliciter necellaria, concedendum eft confequens. fed, fi fit fermo de ecclefiæ fi- Ref.dub.3. de ex tali fuppofitione, vel accefforia (pura,quæ poft talem approbationem extenfa eft ad tale miraculum: ut fi ecclefia credendum traderet tale miraculum)vel probabili (ut eft fides de miraculis recitatis in canonizationibus fanctorum) credenda funt miracula, quæ in facra fcriptura non continentur. Nec oppofitum fequitur ex ratione literæ, quæ de fide ecclefia fimpliciter, & abfolutè,& non præfuppofita tali decretali loquitur: docuitque per hoc Auctor, quòd nec neceffariò, nec probabiliter credendum eft, aliquem alium effe fanctificatum in utero, fimpliciter, & abfolutè loquendo. An autem Deus aliquem deinceps fanctificaverit, & ecclefiæ revelaverit, alterius eft quæftionis: quia tamen non eft expectanda ecclefia melior, quàm fuerit: nec Apoftoli ipfi primitias Spiritus habentes fanctificati funt in utero (quamvis Joannes euangelifta virginitatis, prophetiæ, euangeliftæ, fingularis quoque officii erga matrem domini gratia donatus fuerit) credendum eft, quòd nullus fimpliciter in toto temporis decurfu fuit, eft, aut erit fanctificatus in utero, nifi, qui in litera explicantur. Non defuiffe tamen audivimus temeritatem modernam cujusdam mulierculæ, fanctificatam fe in utero profitentis: & fortè fuit verè fanctificata in uter o non materno: fed proprio, velut Berfabee, Deo puniente fuperbiam illius. ¶ Demùm rationem reddit Auctor, quare ifti duo Hieremias, & Joannes Comment. Baptifta fanctificati funt in utero, præmiffa excufatione rationis neceffariæ, fubdens rationem congruentiæ: quia, fcilicet, præfiguratores fuerunt fanctificationis per Chriftum faciendæ, dum præmonftrarunt media fan&tificantia, alter paffionem, alter baptifma : his enim duobus mediis Chriftus fanctificavit mundum paffione, ut conjuncto inftrumento, baptifmo, ut inftrumento feparato. Nota hic, quòd duorum propofitorum, f. quòd ifti duo funt fanctifi- Annar. cati in utero, & quòd nullus alius, Auctor primi tantùm rationem reddere nititur: quoniam ad affirmatione certa poteft confonantia inveniri: ad tàm latam autem, & altam, ac profundă negatione, quæ confonantia fat crit? OCTAVA. VIGESIM A De Virginitate Beata Maria, in quatuor articulos divifa. Secundò. Utrum fuerit virgo in partu. Utrum Beata Maria fuerit Virgo in concipiendo. DPRIMUM fic proceditur. 60 lier autem confucto modo loquendi diciVidetur, quòd mater Dei tur, quæ eft viro cognita. ergo Chriftus non fuerit virgo in conci- non fuit conceptus ex Virgine matre. carnem. Ideò ad hæc piedo Chriftum. Nulla .n. ¶4. Prætereà Eorum, quæ funt ejufdé omnia fignificanda in proles, quæ habet patrem, fpeciei,eft idem modus generationis,quia tertia conclufionis apop. 69.6. tre Chrifti virginem co- & matrem, ex Virgine matre concipitur : generatio recipit fpeciem à termino, ficut probatione appofitum cepifse: hoc eft, ut dicit fed Chriftus non folùm dicitur habere & cæteri motus: fed Chriftus eft ejufdem eft ly nullo modo. Pro fymbolum fidei, Chriftus eft conceptus ex vir- matrem, fpeciei cum aliis hominibus, fccudu illud vide 9. 27. ar. 2. Eluc. fed etiam patrein: dicitur enim gine Maria. Luc.2. Erant pater ejus, & mater miran- Philipp. 2. In fimilitudine homini factus, ad longum. PROB. I. Quia fic tes fuper his, quæ dicebantur de illo, & in- & habitu inventus,ut homo. Cùm ergo alii DE MAJORI. Que habet patrem. B. Veru. cöfervatur dignitas Dei homines generentur ex cómixtione maris, §. i. naturale, i. ex propatris in hoc, quòd ipfe frà cadem mater dicit. Ecce enim pater folus eft pater Chrifti. tuus, & ego dolentes quærebamus te. ergo & fœminæ, videtur, quòd etiam Chriftus prio femine progigneSecundò. Quia hoc con- Chriftus no eft cóceptus ex virgine matre. fimili modo fuerit generatus, & ita no vi- te ipfam prole. Tunc, venit proprietati verbi, 2. Prætereà. Matth. 1. probatur,quòd detur fuiffe conceptus ex virgine matre. &c. Nã Jofeph no fuit pater Chrifti verus: sed manitatis Chrifti, ut ut fine corruptione con- Quia contrarium conclufionis pertinet ad hærefim Ebionitarum, & Cem EXAM Ly fine infectione originalis peccati. Hoc eft. Neq; actu, neque 5. Prætereà. Quælibet forma natura- putativus, & plufquam Tertia S.Thome. SED CONTRA eft, quod dicitur Ifa. 7.Ecce virgo concipiet. III.DE MINORI. Que est viro cognita.. Vel quæ eft fœmina tatùm. §. Juxta,f. confuc- RESPONDE O dicendum quòd fimtum modum loquendi pliciter confitendum eft, matrem Chrifti apud diverfos. Tunc Virginem concepifse: contrarium enim *Ut patet nihil,&c. Nam ApoftoAug.lus, cùm fit natione He- pertinet ad hærefim Ebionitarum, * & 3.10.to. bræus, accipit ly mulie- Cerinthi: qui Chriftum purum homire, fecundum morem nem arbitrabantur, & de utroque fexu Hebræorum;hoc eft,ac- eum natum putaverunt. 8 deberej.c. 6. cipit ibi mulierem pro fœmina tantùm,i.ut di rexit major Joanne Ba 20 : *Mats. Chrifti 8 & vir Mariæ intelligitur fine cómixtione do partum,i. filium, fed Quòd enim Chriftus fit conceptus ex cit fexum, non ut dicit Virgine, conveniens eft propter quatuor. fexus corruptionem. Primò propter mittentis Patris dignitaté Hinc tamen non fit, quòd aliquandò more confervandam, cùm enim Chriftus fit vealiquorum aliorum no rus, & naturalis Dei filius, non fuit conpoffit loqui Hebræus,& veniens, quòd alium patrem haberet confequéter fumere nomen mulieris, prout fi- quàm Deum, ne dignitas Dei Patris trásgnificat fexum corru- feratur ad alium. Secundò hoc fuit conptu, ut Matth. 11.Inter veniés proprietati ipfius filii, qui mittinatos mulierum nö fur- tur, qui quidem eft verbum Dei. Verbū prista. Ad cujus expo- autem abfque omni corruptione cordis fitionem ait B. Aug. in concipitur; quinimmò cordis corruptio ferm.nativ. ejufd. Dicet fortaffe aliquis. Si inter perfecti verbi conceptionem non patitur. natos mulierum major quia ergo caro fic fuit à verbo Dei aflumeft Joannes, major est pta, ut effet caro verbi Dei, conveniens Salvatore Abfit. Joan fuit, quòd etiam ipfa fine corruptione Chriftus autem de vir matris conciperetur. Tertiò hoc fuit có- 30 gine natus eft. veniens dignitati humanitatis Chrifti, in IV. MAJOR. Eorum, qua locum peccatum habere non debuit, per quam peccatum mundi tollebatur fecundum illud Joann. 1. Ecce agnus Dei fcilicet,innocens, qui tollit peccatum mundi: non poterat autem effe, quòd in nahil, &c. Nam in Chrifti tura jam corrupta ex concubitu caro naconceptione proceffum fceretur fine infectione originalis peccati. cap 11in eft ad effe non per viam Unde Auguftinus dicit in lib. de Nu- 40 princ.fo. 7. naturę,fed per virtutem Dei miraculofam. Vir- ptiis, & concupifcentia: folus nuptialis tus autem fupernatura- concubitus ibi non fuit, fcilicet, in matrilis divina,cum fit,&c.ut monio Mariæ, & Jofeph: quia in carne V.DE MINORI. peccati fieri non poterat fine ulla carnis pulenta Materia forme huma concupifcentia,quæ accidit ex peccato, fine concupipe ne videtur effe femen qua concipi voluit,qui futurus erat fine pec *al, fine illa Carnis 114. nes enim ex muliere que funt ejufde fpeciei, &c.ut in text. Tunc ni in tex. Ad tertium dicendum, quòd, ficut Gl. tium: quòd Chriftus * dicit ibidem, mulierem pro fœmina po- conceptus eft ex virgine Ef Aug fuit, more locutionis Hebræorum: ufus Maria. Item fpeciatim lib.2.com enim Hebreæ locutionis mulieres dicit à Concilio Lateranenfi Fauft, fub Papa Martino 1. ca- 7. in me. non virginitate corruptas, fed fœminas. no. 2. Si quis non confi¶ Ad quartum dicendum, quòd ratio tetur, fecundum fanétos illa habet locum in his, quæ procedunt patres, proprie, & vere, in effe viam naturæ co, quòd natura, ftantialis, & adoranda unum fancte,& confubficut eft determinata ad unum effectum, trinitatis Deum verbu ita etiam eft determinata ad unum mo- defcendentem de celis, & incarnatum de spiridum producendi illum: fed virtus fuper- tufancto ex Maria virg. naturalis divina, cùm fit infinita, ficut & hominem factum, fut non eft determinata ad unum effectu, ita condemnatus. Et can. nó eft determinata ad modum producen- 3.fi quis non confitetur, di quemcüq; effectú. Et ideò,ficut virtute proprie, & vere Dei genutricem fanctam femdivina fieri potuit, ut primus homo de li- per virginem immacumo terræ formaretur, ita etiam fieri po- latam Mariam abfque tuit,ut divina virtute corpus Chrifti for- femine cöcepiffe ex/piritufancto, & incorrupmaretur de virgine abfque virili femine. tibiliter enixam effe, & Ad quintum dicendum, quòd fecun- indiffolubili permanendum Phil. in l. de generatione animalium, te,& ante, & poft parti semen maris non eft,ficut materia in con- condemnatus. Hæc ibi. 19.10.4. ejufdem virginitate; fit *1.1.c... ceptione animalis, fed folùm,ficut agens: Item ab Ecclefia in fe fola autem fœmina materia fubminiftrat fto Purific.B.Virg.Refp. conceptui. Unde per hoc, quòd femen 8. fenex puerum portamaris defuit in cóceptione corporis Chri- regebat. Quem virgo bat, puer autem fenem fti, non fequitur, quòd defuerit ei debita concepit, virgo peperit, materia. Si tamen femen maris effet ma- virgo poft partum, quem teria foetus concepti in animalibus,mani- i. Item à Papa Paulo genuit, ibi. feftum tamen eft, quòd non eft materia 4. in fua bulla. Quam permanens in eadem forma, fed materia & veriffimam, & territranfmutata. Et, quamvis virtus natura- bilem vide fup. 9.16. ar. lis non poffit tranfmutare ad certam for 8. appen. &, pro quanto fufficit, huc applicabis mam, nifi determinatam materiam: vir- contra hærefim præditus tamen divina, quæ eft infinita, poteft tam. Tertio vides,&c. trafmutare omnem materiam in quamcunque formam.Unde, ficut tranfmutavit limum terræ in corpus Adæ, ita in corpus Chrifti tranfmutare potuit materiam à matre miniftratam 50 maris. B. Negatur.§.Na cato. Quartò propter ipfum finem incarfecundum philofophum nationis Chrifti,que ad hoc fuit, ut homiquo à ly fi tamen femen nes renafcerentur in filios Dei,non ex vomaris effet, &c. ufque luntate carnis, neque ex voluntate viri, in finem, monftratur: fed ex Deo, i. Dei virtute: cujus rei excniftrata à fœmina non plar apparere debuit in ipfa conceptione fit fufficiens naturaliter Chrifti. Unde Auguft. dicit in libro med.to.6. ad cöceptum prolis abf de fancta Virginitate: Oportebat, caput que femine maris, tan- noftrum infigni miraculo fecundum* corpus quam agente,i. movenal.carnem te illam efficaciter ad nafci de virgine", ut fignificaret membra al. quò. locum conceptionis, q. fua de virgine ecclefia fecundum fpiritum 60 31.ar. 5. ad 3. tamen nafcitura. *L.in. Lu, per virtutem divinam, AD PRIMUM crgo dicendum,quòd, ficut Beda dicit fuper Lucam, pater Salmedo. APPENDIX. vatoris appellatur Jofeph, non quòd verè ProS.Eccl. primò quomodo juxta Photinianos pater fuerit ei, fed quòd Eprimo per rationem interimas ad famam Marię confervandam pater fit ab hærefim Antidicoma- omnibus æftimatus. Unde & Luc. 3. dicirianitarum dicentium: tur. Ut putabatur filius Jofeph, vel ficut *1.1. de nu- quòd Maria partum vipris,cro genuit, i. quòd non Aug. dicit in lib. de Bono conjugali. Eo 70 up.ca. 11. fuit virgo in concipien- modo pater Chrifti dicitur Jofeph, quo parùm à princ.to.. Annotat. Comment. Annot. * Itulus de Virginitate carnali intelligitur. etiamfi non effet fufficiens materia ad naturalem conceptum. Commentaria Cardinalis Cajetani. In corpore duo fiunt. primò refpondetur quæfito affirmativè: Ma- In refponfione ad primum habes, Jofeph patrem dici Chrifti verè dupli- ¶ Num unius naturæ fit unus generationis modus. N refponfione ad quartum dubium magnum in philof. occurreret, fi Quafio. Philofophia une tradererat, quant una quitatis habeat litera hæc dicés. Ratio illa habet locum in his, quæ procedunt in esse per viam naturæ co quòd natura, ficut eft determinata ad unum effectum, ita est determinata ad unum modum producendi illum habet fiquidem inftantias in elementaribus, in vegetabilibus, & in animalibus: Auctoris autem propofito fat eft, quòd non habet locum in potentia divina. Abfque multa tamen digreffione pro literæ expofitione adverte, qui Res.Quaf. philofopharis, quòd illa propofitio,de qua eft tanta quæftio, fcilicet, unius naturæ eft unus modus generationis,probatur in litera hac dupliciter,fci licet ex parte termini, quia generatio recipit fpecie à termino,& hæc probatio afsumitur arguendo, & ex parte agentis: quia natura,ficut eft determi nata ad unum effectum,ita eft determinata ad unum modum producendi effectum illum. Et probatio quidem ex parte termini ex unitate termini unitatem generationis inferens fatis debilis videtur ; quoniam videmus igné generari diverfis generationibus, fcilicet,ab igne,& non ab igne, fed à fole,& mures videmus genitos per femen,& fine femine. Et, quòd hæc omnia fint ejufdem fpeciei, ex hoc patet, quod hæc tàm genita, quàm aliter producta generant fibi fimilia in fpecie, ejufdem ergo fpeciei eft productus mus per pro 159 Opufcap. 225. propagationem cũ mure patre fuo,qui fine propagatione productus eft, una ergo natura pluribus poteft generationibus acquiri. In motibus quoque ide apparet,nam idem fecundum fpeciem ubi in circumferentia fignatum poteft diverfis fecundum fpeciem motibus acquiri : puta per motum fuper chordam, & per motum fuper arcum femicirculi : & fimiliter in naturalibus idem locus poteft acquiri per volatum, & per ambulationem. Propter quæ fortè Auctor non propter illam probationem,fed propter probationem fecundam,quam refpondendo appofuit, acceptavit illam rationem, dicens, cum redditione caufæ, eo, quòd natura, &c. Secunda igitur probatio in fe quidem vera eft, nam quodlibet naturale agens, ficut ad unum terminum ita,quòd non ad oppofitos, nec difparatos, eft determinatum ex unitate fuæ naturæ, ita etiam ad unum modum determinatur. In cujus fignum femen plantæ non generat plantam, fi inferatur, & oculus plantæ non generat plantam, fi feminetur neutrum enim videmus exercitari. Sed, quantum hæc probatio in fe vera fit efficax ad probandum illam conclufionem, non apparet, nifi præfuppofita unitate naturalis agentis ad unum effectum. Et, quoniam in animalibus perfectis ( quale eft homo,leo, bos, & hujufmodi) fupponitur unitas agentis naturalis, ideò ratio pro efficaci admittitur. Si quis autem negaret cum Avic.fuppofitionem illam, in campum magnum difputandi oportet ingrediatur, ad quem nunc egrediendi non eft tempus, S.Bon.to.2.opuf.de quinque feft.pueri Jesu c.z. Medina q.28.4.2. SUPER QU. XXVIII. ART. II. ONCL. Abfque Comni dubio afferen *1.2 in Luc. dum eft:matrem Christi in c cujus etiam in partu virginem tir.eft, de fuiffe. circuc.Jal ARTICULus quandò de beatiffimæ matris Dei virginitate tractatur: fat fuerit noffe Auétoris intentionem, & literæ discussionem. In refponfione ad quintum adverte, quòd propofitio illa, quamvis virtus naturalis non possit tranfmutare ad certam formam, nifi determinatam materiam, fi univerfaliter, ut jacet,intelligatur, vel adverfativè permiffa intelligitur,quafi diceret, quicquid fit de tranfmutatione per virtutem naturalem, divina tamen virtus, &c. & hoc fufficit literæ, vel affirmativè de unica tranfmutatione fumitur: nullum enim agens naturale, etiam univerfale,ut cœlum,poteft unica tranfmutatione ad certam formam tranfmutare, nifi determinatam materiam : quoniam actus activorum fieri oportet in patiente difpofito. Et hoc etiam fatisfacit literæ : quia unica tranfmutatione, utpote in inftanti Spirituffanctus fanguinem beatæ v iginis tranfmutavit in corpus Chrifti. Et confonat philofophiæ tradenti, quòd illud propriè dicitur agens poffe, ut proprium effectum, & ut in propriam materiam, quod unica tranfmutatione poteft educere de potentia in actum, ut patet 9. Metaph. Si verò affirmativè quoque, fed fecundum fubjectam materiam, puta in materia animatorum intelligitur, conftat evidenter veram effe: fed argumento univerfali non fatisfacit particularis refponfio, quamvis fatisfaciat materiæ particulari, de qua eft quæftio. Et ideò hæc refponfio indigna Auctore videtur. SECUNDU S. Utrum mater Dei fuerit Virgo in partu. D SECUNDUM fic pro- 20 ceffat: fed, quia natum eft carne verbum, Qui vulvam fanctificavit alienam, ut navatoris in ¶PROB. 1.Quia Ifaias fceretur propheta, hic est, qui aperuit mahoc dicit per ly virgo paries. Secundò tris fuæ vulvam, ut immaculatus exiret Quia hoc competebat fed apertio vulva virginitatem excludit. proprietati verbi, quod ergo mater Chrifti no fuit virgo i partu. fecundum temporalem veniebat ini incarna 30 nativitatem nafcebatur, 2. Præt. Nihil in myfterio Chrifti effe ut patet etiam ex Con- debuit, per quod corpus cjus phantafticilio Ephefino primo. cum appareret: fed hoc non videtur veTertiò. Quia hoc con- ro corpori, fed phantaftico convenire,ut tionis, qua fcilicet inten- poffit per claufa tranfire eo, quòd duo debat tollere corruptio- corpora fimul effe non poffunt. non iginem. Quartò.Quia con- tur debuit ex matris utero claufo corpus veniens fuit, ut honora Chrifti prodire, & ita non decuit,quòd 40 1. DE MINORI. effet virgo in partu. ret matrem . "Eft bo.15. Sed apertio vulve. B. 3.Præt. Sicut Gregor. * dicit in homil. 60 in ettang Ideft, referatio clauftri octavarum Pafcha, per hoc, quòd januis Pank pudoris. 5. Tunc nihil, claufis ad difcipulos poft refurrectionem accipit ly aperuit vulva intravit dominus, oftendit corpus fuum in alio fenfu, f. prout effe ejufdem naturæ, & alterius gloriæ. apertio illa eft folum Et fic per claufa tranfire videtur ad glomatris. Ambrofius enim riam corporis pertinere:fed corpus Chridicit hoc exponens, &c. fti in fua conceptione non fuit glorio- 50 ut in text. Ex quo dic, fum, fed paffibile, habens fimilitudinem quòd aperire vulvam aliquandò dicit exitum carnis peccati,ut Apoft.dicit Rom.8.non prolis cum reali refera- ergo exivit per Virginis uterum clausũ. tione clauftri ipfius SED CONTRA eft, quod in quo., (quomodò omnes na- dam fermone Ephefini concilii dicitur. fcendo adaperiüt illam, dempto Chrifto aliqua. Natura poft partum nefcit ulteriùs virdò autem dicit exitum ginem; gratia verò & parientem oftendit, prolis ex clauftro ipfo & matrem fecit,& virginitati non nocuit. quo fuit ergo mater Chrifti virgo in partu. modo folus Chriftus nafcēdo adaperuit ipsa.¶RESPONDEO dicendum quòd Nec mirum,i.in fcriptu- abfque omni dubio afferendum eft, matrem ris non eft infolitum: Chrifti etiam in partu virginem fuiffe.Nam quòd quædam dicantur fieri eo, quòd videantur propheta non folùm dicit. Ecce virgo fieri, licèt realiter non concipiet: fed etiam addit; Et pariet filius. fiant: ut patet de aper Et hoc quidem conveniens fuit protione cœlorum, Matth. 3.A.7.Quamvis er- pter tria. Primò quidem,quia hoc comgo ex ifto figno,ideft, ex petebat proprietati ejus, qui nafcebatur, 7c prolis exitu ex vulva, vi- qui eft verbum Dei. Nam Verbum non deatur ipfum clauftrum folùm in corde abfque corruptione conpudoris virginei apertü: cipitur, fed etiam abfque corruptione ex fuit: ficut & quamvis corde procedit. Unde, ut oftenderetur, ex ifto figno, fcilicet, ex quòd illud effet corpus ipfius verbi Dei, defcenfu columbæ è co- conveniens fuit, ut de incorrupto virlo fuper Christum, vifi funt cœli realiter aperti, ginis utero nafceretur. Unde in fermonon tamen id verum ne quodam Ephefini Concilii legitur. fuit. Similiter,licèt ftel- Qua parit carnem puram, à virginitate furæ de cœlo, tamen, quia ex quibufdam fignis illarum videbuntur multis cadere de ipfo, ideò abfolutè dicitur Matth. vigefimoquarto: ftella cadent de calo. Et, ficut hæc omnia, quamvis abfolutè dicta, relinquuntur Ecclefiæ fecundum verum corum fenfum intelligenda: ita auctoritas illa de mafculino omni aperiente vulvam, quamvis ad partum B. Mariæ videatur ab Euangelifta applicari abfolutè,i.fine aliqua differentiali ipforum partuŭ declaratione, relinquitur tamen Ecclefiæ juxta verum fenfum exponenda. Præfupponitur enim ab Euangeliftis,immò & ab omnibus fcripturis: quòd Ecclefia: cui fcripturæ divinitùs donatæ funt, fenfum verum fuiipfarum ho- 90 minibus declaret. Sciebant fiquidem omnes canonici fcriptores;quòd Ecclefiæ catholicæ, in cujus gratiam fcribebat, Deus cuftodit virginitatem, feipfum often- erat judicare de vero sedens per hoc verbum. Neque enim noftrum fu,& interpretatione să&tarum fcripturarum verbum, cùm paritur, corrumpit mentem: De hac re vide Concilia neque Deus verbum,fubstantialem partem Trident.feff.4.Decret de eligens,peremit virginitatem.Secundò hoc edition. & ufu facror. eft conveniens quantum ad effectum in- lib. Item vide Elucid.1. par articulor.nu.183. & carnationis Chrifti. Nam ad hoc venit, Veritates aureas fuper ut noftram corruptionem tolleret. unde Legem veterem Lev.13. non fuit conveniens, ut virginitatem concl.1.& Num.8.cocl.3. matris nafcendo corrumperet. Unde 4.& Deut. 17.concl.7. Auguft.* dicit in quodam fermo.de Na- non videtur vera corpotivitate Domini. Fas non erat, ut per ejus ri, fed phataftico, conve- meta adventum violaretur integritas, qui vene- nire, us pollis per clausa tranfire. B.Nifi hoc fiat rat fanare corrupta. Tertiò fuit convenies, virtute divina. §. Nam ne matris honorem na fcédo diminueret, virtus Deitatis (ut ad ¶ AD PRIMUM ergo dicendum qui parentes præceperat honorándos. probationem refpödeatur poteft facere, quòd 2. duo corpora fint fimul. quòd Ambrof. dicit hoc,exponens illud, Tunc nihil, &c.Per vir- lib. i quod Euangelifta de lege induxit. Omne tutem enim propria di Luc.c.8 emafculinum adaperiens vulvam fanctum vinitatis Chriftus per ordine 5.3. domino vocabitur, quod quidem, ut Beda dicit, confueta nativitatis more loquitur, non quòd dominus facri ventris hofpitium, quod ingreffus fanétificaverat, egreffus devirginaffe credendus fit. Unde illa adapertio non fignificat referationem communem clauftri pudoris virginei: fed folùm exitum prolis de ute claufam portamexivit, ut de ipfo canit, Ecclefia in matut.Natalis Domini, Refpon.3. noct. pri. Chriftus näq; isa voluit III. DE MAJORI. Ad gloria corporis pertinere. R.Vel ad virtutem divinam circa paffibile corpus miraculosè fic operantem. §.Tunc, &c. ut patet in textu à ly fed fupra determinata funt, hoc non convenit his,que &c.vfq;in fine. Pro cujus pleniori captu fcito: quòd corpori, etiäsi esset ratione dotis fubtilitatis gloriofum,non convenit effe cu alio corpore, five gloriofo, five no glorio veritatem, &c.ut in tex. ¶ Ad fecundum dicendum, quòd ita Chriftus voluit veritatem fui corporis demonftrare, quòd etiam ejus divinitas declararetur,& ideò permifcuit mira humilibus. Unde ut corpus cjus verum oftenderetur,nafcitur ex fœmina, fed,ut oftenderetur cjus deitas, proceffit ex virgine, talis enim partus decet Deum, ut Ambrof. dicit in hymno Nativitatis. fo in code loco:fed folumodò per miraculu. De canitur in Ad tertium dicendum, quòd quidam qua re videas Additio.q. velperis dixerunt Chriftum in fua nativitate doté 83.ar.2.3.4.Hic.n.eft lo- natalis do fubtilitatis affumpfiffe,ficut quandò am- cus: qui,quoad propofi mini. bulavit ficcis pedibus fuper mare,dicunt textui dicenti ly ut infrà tum, refpondet præfenti cum affumpfiffe dotem agilitatis. fed dicetur,cum tractabitur hoc non convenit his, quæ fuprà de- de corporibus gloriofis terminata funt: hujufmodi enim dotes Nã, cùm fanctus Doctor *4. 14. corporis gloriofi proveniunt ex redun- hac tertia parte (ut nuc morte præventus id in dantia gloriæ animæ ad corpus, ut in- intendebat)preftare non frà dicetur, cùm tractabitur de cor- potuerit,ad alia ejufdem Nn com poribus gloriofis. Dictum eft autem fcripta.f.ad quartü librü fuper Magiftrum Sentē- * 9.14.4.1. fuprà, quòd Chriftus ante paffionem tiaru neceffe fuit recur- ad 2. permittebat carni fuæ agere, & pati, rere: indeque doctrinam quæ propria, nec fiebat talis redun- fua Angelică mutuò accipere,pro quato ad partem hanc tertiam (juxta divifiones ab eodem fancto inibi præmonftratas) perficiendam requirebatur. Factum eft. Recurfum: Mutuatum : iftud inde fuis ipfis literis perfectu: atque ideò mutuum hoc Additiones vocatu. APPENDIX. videnda eft bulla Pape Pauli IV. ibi citata contra hæreticos hos, ac fimiles. Item à Concilio primo Ephefino, ut in argument, contra. Item à Concilio Telenfi in refcripto ad Papam Siricium. Chriftus carnem fic fufcepit, & fic homo factus eft: ut hominem redimeret, atque à morte revocaret. Inufitato tamen quafi Deus itinere venit in terris, ut, quemadmodùm dixerat: Ecce facio omnia nova, partu immaculate virginis nafceretur. Audivit Maria vocem Angeli, & quæ dixerat antè: quomodò fiet iftud? non de fide generationis interrogans, refpondit posted : Ecce ancilla Domini, contingat mihi fecu dum verbum tuum, Hec dantia gloriæ ab anima ad corpus. eft virgo, que in utero Et ideò dicendum eft, quòd omnia ifta 10 concepit, virgoque pepefacta funt miraculosè per virtutem divirit filium. Sic enim fcriTac. 12. pium est: Ecce virgo in nam. Unde Auguftin. * dicit fuper Jopeul ante utero concipiet,& pariet an. Moli corporis, ubi divinitas erat, oftia filium. Non enim cancepturam tantummodò claufa non obftiterunt: ille quippe non eis virginem, fed & paritu- apertis intrare potuit, quo nafcente virgiram virginem, dixit. Quid autem incredibile: fi contra ufum originis naturalis peperit Maria, &virgo permanet: quandò contra ufum naturæ mare vidit, & fugit? Atque in fontem fuum fordanis fluenta remearunt? Non ergo excedit fidem, quod virgo peperit, quando legimus, quòd petra vomuit aquas: & in muri fpeciem maris unda folidata eft. Non excedit fidem, quod homo exivit de virgine: quandò petra fontem profluum fcaturivit, ferrum fuper aquas matavit,ambulavit homo fuper aquas. Ergo, fi hominem unda portavit,non potuit hominem virgo generare? Atque hominem, de quo legimus: Mittet illis Dominus hominem, qui falvos faciet eos: & notus erit Dominus Egyptiis? In veteri itaque testamento virga hebræori per mare duxit exerciй: in novo teftamento virgo regis aula cælestis electa eft ad falutem. Hæc ibi. Ubi propter Ifaiam adductum adverte: quòd in ly virgo concipiet,& pariet Titulus clarus eft. 20 non potuit propheta intelligere, nifi de virgine, quæ & in concipiendo permanet virgo, ideft, fine apertione clauftrorum pudoris virginei generat. Ratio eft evidens ex ipfius Ifaiæ contextu ly pete tibi fignum, five in profundum inferni, five in excelfum fupra: & ly dabit Dominus ipfe vobis fignum. Ecce virgo, &c. Ad planam enim literam patet: quòd ifte conceptus, & partus virginis debet effe miraculofus: alioquin nec daretur à Domino, tanquam fignum ab ipfo folo petendum, & confequenter ab ipfo folo profluens: nec effet fignum fuperans omne fignum five in profundo inferni,live nitas matris in violata permanfit. Et Dio- in excelfo fuprà datum. nyf.* dicit in quadam epiftola, quòd Chri- Nam,quòd virgo conci- Iarpind piat, & pariat, amilla Caium ftus fuper hominem operabatur ea, quæ virginitate,nullú prorsus na incipit. funt hominis, & hoc monftrat virgo fu- miraculum eft, fed quo- queris tu pernaturaliter concipiens, & aqua infta- tidianus originis natura- quidem. bilis terrenorum pedum fuftinens gra- rò aliqua virgo cócipiat, lis progreffus. Quòd ve vitatem. & pariat indiffolubili remanente virginitate,miraculum magnum eft: quòd fi accipiatur & pariat, ut dixit Ifaias, filium, qui fit Emmanuel: hoc non tantùm miraculum magnum eft, fed etiam miraculum fuperans omne miraculum, five in profundo inferni, five in excelfo fuprà factum. Magnitudinem enim tantam effe hanc Joannes epifcopus in homil. fuper Mat. 3. fignanter annotavit dicens. Illud quippe eft admirationis omnimode plenum, quòdf. ille, qui erat Deus, homo fieri voluit. Jam verò alia juxta rationis ordinem confequuntur. Hæc ibi. Item ab Ecclefia Beatam virginem fic alloquente. Gabrielem archangelum fcimus divinitùs te effe affatum: uterum tuum de fpiritufancto credimus imprægnatum; erubefcat Judæus infelix, qui dicit: Chriftum ex Jofeph femine effe natum. Hæc illa in fefti purificationis Beatæ Maria Refponforio. rono.Tertiò vides, &c. Commentaria Cardinalis Cajetani. In corpore duo fiunt. Primò refpondetur quæfito, B. Virgo fuit Comment viro in partu. Probatur auctoritate Ifaiæ. Secundo triplicem rationem 30 convenientiæ affignat, quæ clarè patet in litera. Novitii tamen percipiat pro prima ratione, quòd conceptio verbi in corde, & proceffio verbi ex corde non funt duo progreflus: fed ad exprimendas diverfas conditiones habitudinis verbi ad intellectum diverfæ adhibentur rationes: verbum .n. cordis, hoc eft, conceptus, quem format intellectus, cùm rem aliquam intelligit, & manet intus in intellectu, dùm res actu intelligitur, & diftinguitur ab intellectu, à quo emanat. Dùm enim ego intelligo me ad imaginem Dei effe, formo fimulacrum de meipfo ad imaginem Dei : & fimiliter, cùm intelligo me peccatorem, formo fimulacrum de meipfo peccatore, & fic de aliis: illud autem fimulacrum, quod conceptus, quod verbum appellatur, non extra mentem meam, fed in mente mea manet. 40 Et fimilitudinariè dicitur concipi in corde, & nafci ex corde: quia proles, dùm in utero concipitur,in utero manet: & du ex utero nafcitur,à matre diftinguitur perfecte. Simili fiquide modo,quia verbum cordis in corde pro latum manet, concipi dicitur: & quia à corde prolatum perfectè diftinguitur accidentis fublata natura, ideò nafci dicitur ex corde. Ubi videre potes, quòd conceptio, nativitafque verbi in, & ex corde unus proceffus eft, diverfis nominibus diverfa ratione appellatus, & quòd nec in conceptu, nec in ortufuo mentem, in qua, & ex qua procedit, corrumpit, ut in fynodo allata in litera dicitur. In refponfione ad tertium adverte, quòd Auctor dotis nomine appellat Annet, & ipfam rem, quæ dos dicitur,& modum ejufdem, hoc eft,rem tali modo,, puta per modum immanentis, ut ipfemet inferiùs manifeftabit,q.43.4.2.Et,, cum ex duplici capite potuiffet reprehendi pofitio Hugonis de fancto Victore, f. ex hoc, quòd non fpectat ad fubtilitatis dotem, duo corpora effe fimul in code loco: unde nec corpora gloriofa ex fua proprietate poterunt fimul elle in eodem loco, & ex hoc, quòd in corpore animali non invenitur dos, quia non invenitur animæ gloriofe redundantia fimpliciter ad corpus:quavis,ut inferius in allegato loco dicitur, inveniri poffit miraculosè redundatia fecundum quid, maluit tamen Auctor ex ipfa dotis ratione hic procedere, quàm in illam difputationem aliam introire. ARTICULUS DTERTIUM fic proceditur. fe carnaliter cognitam, & alios filios genuiffe. ¶ PROB. I. Quia hic videtur, quòd beata virgo quandoque error derogat perfectio- convenerit carnali copula cuin Jofeph, hic error facit injuriam & ita non permanferit virgo poft parfpirituifancto. Tertiò. tum. ni Chrifti. Secundo.Quia Quia hic error derogat 2.Prætereà. Ibidem fubditur ex verbis tùm dignitati, tùm fanEtitati matris Dei. Quar- angeli loquentis ad Jofeph.Ne timeas acto. Quia hic error ma- cipere Mariam conjugem tuam: conjugiu ximam præfumptionem autem confummatur per carnalem copuipfi Jofeph (qui tamen lam.ergo videtur, quòd quandoque carcrat juftus, Mat.1.) im- nalis copula intervenerit inter Mariam,& ponit. CONCL. 2. Simpli- Jofeph, & ita videtur, quòd non permanciter eft afferendum: ferit virgo poft partum. virgo concepit, & virgo PROB. Quia con quòd mater Dei ; ficut ¶3. Præter Ibidem poft pauca fubditur: peperit, ita etiá & virgo Et accepit conjugem fuam, & non cognopoft partum in fempi- fcebat eam, donec peperit filium fuum priternum permanfit. mogenitum.Hoc autem adverbium donec trarium conclufionis eft confuevit determinatum tempus fignare, hæreticus error maxi- quo impleto fiat id, quod ufque ad illud mè deteftandus, ut ex tempus non fiebat, verbum autem cogconclufionis prime pro- nofcendi ibi ab coitum refertur,ficut & batione abudanter patet. Genef. quarto dicitur, quòd Adam cog 1. DE MINORI. Nifi de conventuris ̧No. Vel de his, qui hominibus videntur conventur. §. Quamvis fcilicet poft 60 7° 80 TERTIUS. novit uxorem fuam. ergo videtur, quòd poft partum beata virgo fuerit carnaliter à Jofeph cognita. ergo videtur,quòd non permanferit virgo poft partum. cà nunquã conveniant. Tunc nihil, &c. Nam' ly antequam convenirent,non importat hoc, fcilicet, quòd pofteà cohoc,f. quòd poterant, venerint; fed importat quantum ex facramen to matrimonii erat,con vult dicere textus ly du 4. Prætereà. Primogenitus non poteft venire. Et hoc eft, quod dici, nifi, qui habeat fratres fubfequen- viderentur conventuri, tes: unde & Roman. Octavo dicitur. ideft, dum viderentur Quos præfcivit conformes fieri imaginis fi- poffe, quantum ex main fui, ut fit ipfe primogenitus in multis trimonio erat, convenire. Verùm,dùm fic poffratribus: fed cuangelifta nominat lent, antequam actu coChriftum primogenitum matris ejus. er- venirent, inventa eft de go habuit alios filios poft Chriftum, & i- fpiritufancto habens in ta videtur, quòd mater Chrifti non manferit virgo poft partum quafi utero virgo filium: ex' quo factü eft, ut nunquã pofteà convenerint. Sic5. Prat. Joa.2. dicitur. Poft hæc defcen- ut ab exemplo de pranfuro in portu, poftqua dit Capharnaum ipfe, f. Chriftus, & maè portu jejunus, ter ejus, & fratres ejus : fed fratres dicun- de repente difceflit, dotur,qui ex codem parente geniti funt.er- cet textus. go videtur, quòd beata virgo habuerit a- II. MINOR. Connlios filios poft Chriftum. gium confummatur per carnalem copulam. B. 6.Præt.Mat. 27. dicitur. Erant ibi, 1. Sed tamen effentialiter juxta cruce Chrifti, mulieres multæ à lon- conftat folùm ex prima gè, quæ fecutæ erant Jefum à Galilea,mini- defponfationis fide. §. Ideft,ex mutuo confentu strantes ei, inter quas erat Maria Magdale- animorum, non corpo ne,& Maria Jacobi,&Jofeph mater,& ma- rum. Tunc nihil, &c. ter filioru Zebedai. Videtur aut hæc Maria, Nam, ficut Auguftinus que hic dicitur Jacobi,&Jofeph mater, ef. dicis in lib. de nuptiis, le et mater Chrifti:dicitur .n. Joan. 19. & dictorum captu vide Stabat juxta crucem Jefu Maria mater ejus. quæstio. 29. articul. 2. crgo videtur, quòd mater Chrifti non & 4.diftinct. 30. quæst. permanferit virgo poft partum. |