10

¶AD PRIMUM ergo dicendum, q, APPENDIX. ficut filiatio non propriè convenit natuXart habes primò: ræ, ita nec adoptio. Et ideò, cùm dicipro S.Eccl. Equomodò per ra- tur, quòd carnis humanitas adoptatur, 20 tionem interimas hære- impropria eft locutio. Et accipitur ibi ftorii, Felicis cujufdam, adoptatio pro unione humanæ naturæ Bonofiacorum, feu, Do ad perfonam filii . nofiacorum dicentium :

Cardinalis Cajetani.

30 næ (cùm fit filius Dei per fe,feu naturalis) confequens eft, quòd non poffit dici Dei filius participative. Id .n.quod per fe dicitur, non participativè dicitur: & hoc folo modo poffet participativè dici,fi ratione nature affumptæ filiatio adoptiva ei conveniret, quod exclufum eft.

40

De predeftinatione Chrifti, in quatuor articulos divija .
EINDE Confideradú eft de prædeftinatione Christi .
ET CIRCA hoc quæruntur
quatuor.

¶Primò. Utrum Chriftus fit prædeftinatus.

ARTICULUS
Utrum Chrifto conveniat

D PRIMUM fic procedi-
tur. Videtur, quòd Chri-
fto non conveniat prade-

ftinatum effe. Terminus c-
nim prædeftinationis vide-

ejus fecundum fe, vel fecundum naturam divinam confiderata ab æterno
fuerit,ideòque non admittat anteceffionem, quæ importatur in ly prædefti-
natus : & per confequens perfona illa fic accepta non poffit dici præde-
ftinata: : tamen eadem perfona ejufdem fecundum humanam naturam
confiderata non fuit ab æterno (non enim fuit femper, quòd fubfiftens in
natura humana fuerit

mittit anteceffionem

filius Dei) ideòque ad- AD PRIMU м ergo dicendum,quòd
quæ importatur in ly Apoftolus ibi loquitur de prædeftinatio-
pradeftinatus : & per ne, qua nos prædeftinamur, ut fimus filii
confequens perfona illa adoptivi. Sicut autem Chriftus fingulari
fic accepta poteft dici modo præ aliis eft Dei filius naturalis,
propriè prædeftinata ita quodam fingulari modo est prædesti-
De prædeftinatione au-
tem propriè dicta lo- natus.

vide q

qui præde 1.9.23.art.1.

9.7.ar.1.

filius Dei. CONCLUSIONIS, Er

re:

art,&c.

dupliciter intelligi creationem fuiffe, vel ab æterno, vel in tempore.
Ut ergo oftenderent, Apoftolos in ly creatorem non fenfiffe, quòd crea
tio rerum fuerit ab eterno: fed fenfifle, quòd fuerit in tempore: ideò ex-
ponentes dixeruntly factorem. Ac fi, Apoftolorum fymbolo expofition
nem ipfam jungendo, apertè dicant. Deus fuit rerum omnium creator fic
tamen, ut fimul fuerit
Dei in virtute ita, quòd non defignetur carum factor. Ubi patet,
aliqua anteceffio: & fic nihil habet & quòd non fumunt ly
difficultatis. Alii verò anteceffionem, facere ex aliquo: alio
factorem, prout dicit
10 quæ defignatur in hoc participio præde- quin deftruerent textum
ftinatus, referunt non ad id,quod eft effe Apoftolorum, fcilicet,
filium Dei,fed ad ejus manifeftationem, creare eft ex nihilo face-
ly creatorem, quoniam
fecundum illum confuetum modum lo- re : & quòd fumunt ly
quendi in Scripturis, quo res dicuntur factorem, prout dicit fa
fieri, quandò innotefcunt, ut fit fenfus, cere in tempore: fecun
quòd Chriftus prædeftinatus eft manife- ptimè ftant fimul hac
dum quem fenfum o
ftari filius Dei, fed fic non propriè præ- duo, fcilicet, creare, &
20 propriè prædeftinari, fecundum quòd di-
deftinatio accipitur. nam aliquis dicitur facere. vide 1.quafi.46.
rigitur in finem beatitudinis, beatitudo APPENDIX.
autem Chrifti non dependet ex noftra X artic. habes pri-
Utilitas
cognitione. Et ideò meliùs dicendum
E
mò: quomodò per proS.Eccl.
eft, quòd illa anteceffio, quam importat ritò effe à feripturis infi
rationem oftendas, me-
hoc participium prædeftinatus, non re- nuatum: quòd Chriftus
fertur ad perfonam fecundum feipfam, eft prædeftinatus. Ut
fed ratione humanæ naturæ, quia, fcili- Rom. 1. Qui, &c. fe-
Dei, hoc tamen non fuit femper, quòd quod dicitur lfa.7. Ecce
cet,perfona illa,etfi ab eterno fuerit filius cundum quod eft in arg;
cont. Item per illud
fubfiftens in natura humana fuerit filius virgo concipiet, &c.
Dei. Unde Aug. dicit in lib. de prædeft. Emmanuel. Sed & uni-
vocabitur nomen ejus
fan&t. Prædeftinatus eft Jefus, ut, qui verfaliter, ubicunquè fi-
futurus erat fecundum carnem filius Da- lius Dei carnem aflum-
vid, effet in virtute filius Dei. Et eft pturus in teftamento med..7.
confiderandum, quòd, licèt hoc partici- oftenditur per hoc:
Veteri prænunciatur
pium prædeftinatus importet anteceffio- quòd Chriftus eft præ-
nem, ficut & hoc participium factus, ali deftinatus. Nam præde
ter tamen, & aliter. Nam ficri pertinet ftinatio eft præordina
tio corum, quæ in
ad ipfam rem, fecundum quòd in fe eft, tempore per gratiam ad
prædeftinari autem pertinet ad aliquem, beatitudinem dirigenda
fecundum quòd eft in apprehenfione fecundum naturam hu
alicujus præordinantis. Id autem, quod
fubeft alicui forme, vel naturæ fecun- nionis ad beatitudinem
manam per gratiam u❤
dum rem, poteft apprehendi, vel prout maximam præordina
eft fub forma illa, vel etiam abfolutè tus eft à Deo. Maxuna
Quia abfolutè non convenit perfonæ Deo fubftãtialiter(quod
Chrifti, quòd incœperit effe filius Dei, hic fuit, quandò unita
convenit autem ei, fecundum quòd in- eft humanitas divinitati
telligitur, vel apprehenditur,ut in natu- quoniam major eft
in perfona, qu.2,art.6.)
ra humana exiftens, quia, fcilicet hoc quàm beatitudo fancto
aliquandò incœpit effe, quod in natura rum aliorum, qui uniu-
humana exiftens effet filius Dei: ideò tur Deo non fubftantia-
magis eft hæc vera: Chriftus eft præde- ideft, per operationem
liter, fed accidentaliter,
ftinatus filius Dei, quàm ifta: Chriftus intellectus, & volunta-
eft factus filius Dei.
tis licèt talis operatio
fit æterna,& indeficiens.
vide qu.7.art.1.10.q.15.art.10. Item 1.2.q.3.art.4.& q.4.art.2, Secundò
vides: quomodò ex iis, &c.

quitur articuli conclu-Ad fecundum dicendum, quòd, fio: ut ex ejus probatio- ficut dicitur in Gloff. Rom.1. quidam ne manifeftum eft con- dixerunt prædeftinationem intelligendixerunt prædeftinationem intelligen*Glo ord. fideranti. Juper illud: 9.1&q.15.art.1. item dam effe de natura,non de perfona, quia f. humanæ naturæ facta eft hæc gratia, ut Pinatus eft ITEM ILLATIO uniretur filio Dei in unitate perfona: fed go pari ratione, &c. B. fecundum hoc locutio Apoftoli eft imNegatur illatio. S. Pro- propria propter duo. Primò quidem racedit enim ex falfo in tione communi; non enim dicimus, napræmiffis fubintellecto, quòd fcilicet idem fit turam alicujus prædeftinari, fed ipfum turam alicujus prædeftinari, fed ipfum judicium de fieri, & de fuppofitum, quia prædeftinari eft dirigi prædeftinari. Hoc au- in falutem, quod quidem eft fuppofiti tem,quàm, & quare falfum fit: patet in fecundo agentis propter beatitudinis finem. Serefponfo textus ly & cundò ratione fpeciali, quia effe filium eft confiderandum, quòd, Dei non convenit humanæ naturæ: eft 30 licet hoc participi, &c. enim hæc falfa: humana natura eft filius ut ibid. Ex quo dic:quòd Dei,nifi fortè quis velit fic exponere exeffe prædeftinatum in plus fe habet, ideft, có torta expofitione. Qui prædestinatus est munius, feu univerfalius filius Dei in virtute,ideft,predeftinatú eft, eft, quam effe factum. ut humana natura uniretur filio Dei in Nam prædeftinari dicitur dupliciter, inquan- perfona. Relinquitur ergo, quòd prætum, quod fubeft alicui deftinatio attribuatur perfona Chrifti, forma,poteft apprehen- non quidem fecundum fe, vel fecundum di,velut eft fub ipfa forma, vel abfolute: fieri quòd fubfiftit in divina natura, fed fecüautem dicitur fimplici- dum quòd fubfiftit in humana natura. ter,ideft, uno modo, in- Unde, cùm prædixiffet Apoftolus. Qui quantum res, fecundum factus eft ei ex femine David fecundum quòd abfolutè eft, ideft, fecúdum quòd in fe eft, carnem, fubjunxit: Qui prædestinatus uno modo tantùm eft. eft filius Dei in virtute, ut daret intelliIdeò non mirum, quòd gere, quòd fecundum hoc, quòd cft faaliquis poffit verè &tus ex femine David fecundum carpropriè dici, prædeftinatus, qui non poteft verè, nem, eft prædeftinatus filius Dei in virtute, quamvis enim fit naturale illi perfonæ fecundum fe confideratæ, quòd fit filius Dei in virtute, non tamen eft ei naturale fecundum humanam naturam,fefirmato per textum re- cundum quam hoc fibi convenit per fponfalem, dic quòd gratiam unionis.

& propriè dici factus.

COROLL. Ex argumenti ergo textu illo, fcilicet, quod eft factum, non femper fuit: con

fancti Patres Concilio

*Al Ro.1. rum Nicæni I. & Con

Ad tertium dicendum, quòd Orig. Super illud ftantinopolitani I. qui- fuper epift. ad Rom. * dicit hanc effe liteverbum bus alii ufque ad Conci- ram Apoft. Quit deftinatus eft filius.

Pauli 10.3. lium Tridentinum con

tinua fucceffione adhæferunt illud fymboli Apoftolorum, fcilicet, predeftina- creatorem, doctiffimè explicarunt per ly faclorem. Poterat fiquidem. tuseft.

tal. qui

fus.

Durandi

eorum

> quæ

In corpore una eft conclufio. Chriftus eft prædestinatus. Proba-
tur prædeftinatio propriè eft divina ab æterno præordinatio
per gratiam funt fienda in tempore: fed Deum effe hominem,& è conver
fo,eft quoddam factum in tempore per gratiam unionis,& præordinatum à
Deo ab æterno: alioquin aliquid novi divinæ menti accideret. ergo unio
illa eft prædeftinata, ergo Chriftus eft prædeftinatus.

70 tiam unionis, ut in refponfione ad primum litera monftrat.

Et fi perfpicaciùs confideraveris, videbis tria: fcilicet, gratiam vitæ Tria,penes
æternæ, gratiam unionis, & gratiam in communi. Et, quia gratia æternæ que defini-
felicitatis communis eft omnibus electis in Dei filios adoptivos, penes il- tur prade-
lam definita fuit præ deftinatio filiorum adoptionis, de qua in prima parte ftinatio.
tractatum eft. Quia verò gratia unionis propria eft naturali Dei filio, &
longè eminentior prima, ideò penes iftam concluditur prædeftinatio
Chrifti. Confonat namque rationi, ut excellentior gratia termini fimpli
citer rationem habens, magis terminet prædeftinationem fimpliciter,fi mi-
nor illam terminat.

Adverte fenfum literæ intentum ab Auctore : & ut difcernas doNotand ad &trinam Auctoris ab aliorum fententiis, recolito, quòd prædeftinationis nomen in facris literis dupliciter venit in ufum, vel fimpliciter, hoc eft, Fals fert fine additione aliqua:ut cùm dicimus, Sanctus Petrus fuit prædeftinatus, vel cum determinatione aliqua: ut cum dicimus, quòd Magdalena fuit go prædeftinata ad lavandum Chrifti pedes lachrymis fuis, & latro ad confitendum regnum Chrifti pendentis in cruce, & fimilia. Et, quoniam communi ufu prædeftinatio abfolutè refpicit æternam felicitatem, ut terminŭ (eft enim ratio ordinis electorum in vitam æternam, ut in prima parte habitum eft ideò Durand.in 3.fentent.d.7.dicit, quòd prædeftinatio abfolutè eft refpectu beatitudinis, diftinguens prædeftinationem Chrifti,qua prædeftinatus eft filius Dei à prædeftinatione abfolutè, & dicens eam effe prædeStopfen- ftinationem ad hoc, f.effe filium Dei. Scotus quoque ibidem prædeftinationem Chrifti ponit in ordine ad beatitudinem, quafi gratia unionis fuerit medium in Chrifto ad gratiam fummæ beatitudinis animæ fuæ : Divus autem Auctor intuens gratiam unionis effe excellentius quid gratia fummæ staria en beatitudinis creatæ, quantò majus eft effe Deum, quàm frui Deo, & gratiam fummæ beatitudinis confequi ad gratiam unionis ( non ut finis fequitur ad medium, fed ut proprietas ad substantiam,ut calor ad ignem) pofuit prædeftinationem abfolutè communiter quidem refpicere gratiam ut terminum fingulariter autem in Chrifto refpicere gra

opinio.

tentia.

sentia.

vitæ æternæ,

tiæ, & rationem gratia per fe primò fummi, & ultimi termini, ut spe-
Quia autem gratia beatitudinis patriæ includit in fe rationem gra❤
cies claudit in fe rationem generis, & tàm gratia æternæ vitæ, quàm
gratia unionis convenit in ratione per fe primò termini fummi, & ul-
timi, quantum eft ex propriis generationibus (quod ideò appofuerim )
quia, fi beatitudo alicujus non propria generatione fieret, fed confecu-
tivè haberetur, non haberet rationem per fe primò termini, fed con-
fequentis ad terminum, ut in Chrifto dictum eft contigiffe, quia, in-
quam, hoc in fe claudit, ideò Auctor in litera & prædeftinationem
propriè acceptam dicit refpicere gratiam, & hoc haberi ex antedictis
in prima parte. Veriffimum fiquidem eft hoc, non folùm, ut fonat,
fed ut inducit ad excellentius genus gratiæ, & termini gratuiti. Si enim
gratia confummata fufficit ad terminum prædeftinationis fimpliciter
( ut dictum eft) multò magis gratia unionis, quæ parit gratiam con-
fummatam, ut proprietatem, fufficiens eft, ut terminet prædeftinatio-
nem etiam abfolutè
& proptereà litera dicit, quòd ratione gratiæ
unionis Chriftus dicitur effe prædeftinatus, non ad hoc, vel illud, fed
piædefinatus.

Chrifti.

In refponfionibus ad fecundum, & tertium attende primò, quòd fe ad intelli- cundum rem nulla eft inter catholicos quæftio de prædeftinatione Chrifti geniam lo- ad filiationem Dei per gratiam unionis naturæ humanæ ad filium Dei, cutione m fed quæftio eft de verificatione fermonis Pauli Apoftoli propriè, vel imApt. de pradef. propriè, in hoc, vel illo fenfu. Auctor fupponens, locutionem Apoftoli effe propriam, & intelligi non de aliquo confequente ad filium Dei (puta manifeftatione) difficilem fufcepit provinciam verificandi illam de perfona Chrifti. Ultra expofitionem namque illam referentem prædeftinationem ad naturam, & alteram Ambrofii referentem ad manifeftationem Chrifti, referri quoque poteft prædeftinatio Chrifti ad filium Dei in virtute actuali ita, quòd filius Dei ex femine David fecundum carnem præ- 10 deftinatus eft filius Dei in virtute actualis operationis fanctificativæ, & reparativæ mundi ita, quòd totum conjunctum, fcilicet, filius Dei in virtute actuali eft terminus prædeftinationis.

Notand.a.

Et, licet hæc expofitio fatis confonet literæ Apoftoli fubjungentis
opera fanctificationis, & refurrectionis mortuorum: quia tamen exponitur
etiam, quòd filius Dei abfolutè fit terminus prædeftinationis (ut Auctor
cum Gl. ibidem fuftinet) ideò, hunc profequendo, adverte fecundò, quòd
Auctor ponit Chriftum prædeftinatum ratione naturæ ita, quòd ipfa per-
fona Chrifti ratione affumptæ naturæ denominatur prædeftinata ad Dei fi-
liationem. Confiderat quippe æternam Chrifti perfonam dupliciter: vel
fecundum fe, feu abfolute, & fic negat ipfam prædeftinatam ad filiationem
Dei: quia eft ipfa Dei filiatio per effentiam: vel fecundum quòd induta eft
humanitatem, & fic affirmat ipfam prædeftinatam ad filiatione Dei, quia,
ut fic, per gratiam unionis affecuta eft filiationem Dei.

Annor ad
Quod ut clariùs percipias, utere pofitionibus hæreticorum,& ex diffe-
lariorem
rentia illarum ad fententiam fidei videbis veritatem, neceffitatem, pro-
intelligen-
tia doctri- prietatemque hujus fenfus. Si.n. verbum indutum effet carnem ( ut hære-
tici fingunt) vel per inhabitationem,aut affectionem,aut quovis modo non
perfonaliter, falfum effet, quòd verbum fecundum carnem prædeftinatum
eft, ut fit filius Dei per gratiam unionis: quoniam fecundum carnem non
effet perfonaliter unitum fibi Dei filio. Sed, fi pro quia Verbum fecundum
carnem eft perfonaliter unitum fibiipfi, ideò verum eft dicere de filio Dei,
qui ex femine David eft fecundum carnem, quòd prædeftinatus eft filius
Dei fignificat enim hic fermo, quòd ab æterno prædeftinatum eft de filio
Dei naturali, ut fecundum carnem fit per gratiam unionis filius Dei: quod
eft carnem effe perfonaliter unitam filio Dei.

Dub.

b. Der.

Reful, dub. & Ob.1.

341

3. d.10.1.1. 6.1.4.1.6 4.cont, c.9. ak, 3.

¶Occurrit hic dubium ex Durando in 3. fen.d. 7. q. 3. dicente, hanc locutionem effe impropriam propter defectum duarum conditionum requifitarum ad prædeftinationem.

¶Prædeftinatio enim primò eft ad ea, quæ excedunt virtutem prædeftinati: nihil autem eft, quod excedat virtutem verbi incarnati.

20

30

abfolutè, excedit tamen virtutem ipfius fecundum carnem,fecunduquam
eft prædeftinatum.

f.

Secunda autem conditio de prioritate naturæ diftinguitur vel fecundum rem, vel fecundum intellectum. Et dicitur, quòd, licèt non fit prius natura verbum incarnatum, quàm verbum incarnatum effe filium Dei per gratiam unionis, tamen fecundum confiderationem abftractivam intelle ctus prius natura eft verbum incarnatum, quàm modus incarnationis, f per unionem perfonalem. Manifeftatur autem talis prioritas ex conve nientia, & differentia inter nos, & hæreticos. Nam verbum incarnatum intelligitur, ut commune quid apprehenfum à nobis, & illis, & differentia eft circa fpeciales unionis modos, dùm illi per modum templi, vel habitus, &c. nos autem per perfonalem unionem verbum incarnatum dicimus. Quocirca, licèt fecundum rem nullus fit ibi ordo, fecundum apprehenfionem tamen intellectus (qui natus eft non folùm conjuncta dividere, fed etjam unum, & idem à feipfo abftrahere) inter verbum, ut habens carnem, & feipfum, ut habens carnem perfonaliter junctam, ordo eft naturæ, ficut inter commune, & proprium. Et proptereà prædeftinatio, quæ actus eft mentis, & ad rem fub certa apprehenfione tendit, ex hoc ipfo,quòd ad ver bum cum carne terminatur, determinat ad unionem perfonalem, excludendo cæteros alios modos, quibus verbum cum carne præordinari potuiffet. Et ob hoc filius Dei naturalis factus ex femine David filius hominis prædeftinatus dicitur, & eft filius Dei.

Explicatio

In refponfione ad tertium perspice primò literam Apoftoli apud Orig. loutions effe punctuatam fic, quòd ly prædeftinatus eft adjectivum fubjecti, & Apoft. non eft pars copulæ, feu prædicati ita, quòd dixit. Qui predeftinatus, tanquam fi dixiffet, qui omnipotens, vel quodvis aliud appofuiffet fubjecto: & fubdit copulam cum prædicato. Efi filius Dei in virtute. Et fic litera nihil habet difficultatis: quoniam verum eft, quòd Chriftus eft prædeftinatus, & quòd eft filius Dei in virtute .

Nota fecundo, quòd Auctor comparativè de harum propofitionum (f. Annot, ad Chriftus prædeftinatus eft filius Dei, Chriftus factus eft filius Dei) veri- literam. intelligid tate loquitur, dicendo, quòd prima eft magis vera, ac per hoc utramque fatetur effe veram. Chriftus.n. fignificat fuppofitum duarum naturarum: & ratione humanæ naturæ utramque fufcipit prædicationem, & quòd predeftinatus eft, & quòd factus eft filius Dei quoniam utrumque ei fecundum humanam naturam convenit per gratiam unionis. Magis tamen prima conceditur: quia abstractio Chrifti fecundum naturam humanam à feipfo fecundum unionem perfonalem magis intelligitur fupponere ipfum prædeftinationi, quæ eft mentis actus, quàm factioni reali, cùm ibi fufficiat ordo naturæ fecundum intellectum,qui minùs fufficit ad factionem. Cum his tamen retine, quod ifta eft impropria: Chriftus factus eft filius Dei multò plùs, quàm illa:homo eft factus Deus: quia homo poteft habere fuppofitionem fimplicem (ut fuperiùs patuit ) Chriftus autem pro perfona fupponit. Et proptereà locutiones iftæ non funt extendendæ, fed piè exponendæ. Et quoad fenfum reducendæ ad fenfum fimplicis fuppofitionis pro humana natura in concreto, juxta hoc, quod in litera dicitur: Aliquandò incœpit effe, quod exiftens in natura humana effet filius Dei hoc .n.veriffimü eft de exiftéte in natura humana,communiter loquendo:quamvis hic exiftens in natura humana nunquam incœperit effe Deus propter falfitate exponentis negative,hic exiftens in natura humana immediatè an tè non fuit Deus: hic enim eft Deus heri, hodie, & in fæcula. ARTICUL US SECUNDU S. Utrum bac fit falfa: Chriftus, fecundum quòd homo, eft prædestinatus eße filius Dei.

Prædeftinatio rursus eft ad id, quod eft pofterius natura faltem prædeftinato, quia eft ad gratuitum aliquod: gratia autem fupponit naturam. 40 Conftat autem, quòd effe filium Dei per gratiam unionis non eft pofterius natura, aut intellectu verbo incarnato. Non eft igitur propria hæc locutio: Chriftus prædeftinatus eft filius Dei.

Ad hæc dicitur, quòd fatis falvatur prima prædeftinationis conditio, fiid, ad quod quis prædeftinatur, excedit virtutem prædeftinati, vel abfoJutè, vel quatenùs prædeftinatus eft. Sic autem eft in propofito: quoniam unio perfonalis ad filium Dei, etfi non excedit propriam virtutem verbi

Durand.3.fent.diftinct.

1

7.9.3.
Medina q.24.ar.2.

SUPER QU. XXIV.

ART. II.

ONCL. Solùm ra

Ctione nature huma

D SECUNDUмfic proce-
ditur. Videtur, quòd hæc
fit falfa : Chriftus, fecun-
dum quòd homo, eft pre- so
deftinatus effe filius Dei.

petit Chrifto. Hoc eft. Hoc enim eft unufquifque fecundum a-
Chriftus tantùm, fecun-
dum quòd homo, eft liquod tempus, quod eft prædeftinatus
prædeftinatus effe filius effe, co,quòd prædeftinatio Dei non fal-
litur. Si ergo Chriftus, fecundum quòd.
natura humana fola no homo, eft prædeftinatus effe filius Dei,
fuit femper unita Ver- videtur fequi, quòd fit filius Dei, fecun-
bo:atque hoc,quòd ver- dum quòd homo. Hoc autem eft fal-
bo in perfona uniretur, fum.ergo & primum.
fuit ipfi naturæ collatu

*c.sq.in me.

tom.7.

PROB. Quia Chrifti

confequenter ipfa natu

per gratiam, q.6. ar. 6.2. Prætereà. Illud, quod convenit
corp. fin. item q.23.4.4. Chrifto, fecundum quòd homo conve-
ad fecundum. item q.24. nit cuilibet homini co, quòd ipfe eft u-
a. 1. ad fecundum. Et nius fpeciei cum aliis hominibus. Si ergo
ra fola eft capax ante- Chriftus, fecundum quòd homo, eft
ceffionis, gratuitiq; do- prædeftinatus effe filius Dei, fequeretur,
ni in prædeftinatione quòd cuilibet homini hoc conveniat.
importatorum
1.MAJOR. Hoc eft Hoc autem eft falfum. ergo & primum.
unufquifque fecundum ¶3. Prætereà. Hoc ab æterno præde-
aliquod tempus, quod eft ftinatur, quod eft aliquandò fiendum in
prædestinatus effe. B.
Secundum quòd præde tempore: fed magis hæc eft vera: filius
ftinatus eft effe illud. §. Dei factus eft homo, quàm ifta: homo
Tunc nihil, &c. Non .n. factus eft filius Dei, ut fuprà habitum
Chriftus praedeftinatus eft. * ergo magis hæc eft vera: Chriftus,
dum quòd homo, ideft, fecundum quòd eft filius Dei, prædefti-
effe filius Dei ratione natus eft effe ho, quàm è converfo Chri-
humanitatis, cu ratione ftus, fecundum quòd eft homo, eft præ-
tantùm divinitatis fit fi- deftinatus effe filius Dei.

eft effe filius Dei, fecun

60

70

capax prædeftinationis hujus, quòd perfona humanitatis Chrifti effet
filius Dei. Ergo ly fecundum quod homo non cadit fuper effe filium Dei,

minum gloriæ, inquantum homo factus eft
Dei filius,prædestinatum effe dicimus .
RESPONDEO dicendum, quòd in Illud, quod convenit
prædeftinatione duo poffunt confiderari: Chrifto, fecundum quòd
unum quidem ex parte ipfius prædeftina- home. B.Ita, quòd hu-
tionis æternæ, & fecundum hoc impor- lius. §. Tunc nihil, &c.
tat anteceffionem quandam refpectu e- Hoc.n. modo prædefti-
jus, quod fub prædeftinatione cadit.A nari non convenit nee
lio modo poteft confiderari fecundum ef- Chrifto, ut fit filius Dei:
nec alteri homini,ut ha-
fectum temporalem, qui quidem eft ali- beat gratiam, & falve-
quod gratuitum Dei donum. Dicendum tur: fed alio modo :ut
eft ergo, quòd fecundum utrumque i- declaratur in tex. ly Alio
ftorum attribuitur prædeftinatio Chri- modo dicitur, &c.
fto ratione folius humanæ naturæ. Nam CLUS, Ergo magis, &c
humana natura non femper fuit verbo R. Negatur illatio. 5.
unita, & ei etiam hoc per gratiam eft Non.n. gratia, que im-
collatum, ut filio Dei in perfona unire- deftinationis, facta eft
portatur in nomine præ-
tur. Et ideò folùm ratione humanæ na- filio Dei, ut effet homo:
turæ prædeftinatio competit Chrifto. fed potiùs facta eft gra-
unde Aug. dicit in lib. * de prædeft. fan. tia humanæ naturæ, ut
filio Dei perfonaliter u- * ca.15.poft
predeftinata eft ista humana nature tanta, niretur. Et ideò magis med.com.
&tam excelfa fubvectio, ut, quò attol- proprie poteft dici, quod,
leretur, altius non haberet. Hoc autem &c. ut in textu. In quo,
dicimus convenire alicui
fecundum quare dicatur ly magis,
quòd homo, quod ei convenit ratione patet ex prædictis ibi, 1.
utrumque poteft dici
humanæ naturæ. Et ideò dicendum eft, quòd & fi.de. prædeftin.
quòd Chriftus, fecundum quòd homo, eft fit effe hom. & fi. hom.
prædeftinatus eße filius Dei.
predeftin. fit effe filius
Dei.

Xarti, habes primò:

cùm dicitur, Chriftus, fecundum quòd APPENDIX.
homo, eft prædeftinatus effe filius Dei,
hæc determinatio, fecundum quòd ho. E quomodò per ratio- Thills, pro
mo,poteft referri ad actum fignificatum nem oftendas, meritò SE.
effe à fcripturis, Augu
ftino, & Athanafio infinuatum, quòd Chriftus, fecundum quòd ho-
mo, prædeftinatus cft, AB. Auguftino quidem: ut eft in argum.contr.

AD.

fecundügun

tur vel fecu

t non lit

filium Deise

Fivam inre

Carnations f

Teas ex couve incarnatom

Se differentia

vel habi

um dicine.

apprehen Hividere, fed

Dens care

nature, fi

que actus et

quod ad ver

lem, exc's

inar cons

us horis

AD. Athanafio autem per participium dupliciter. Uno modo ex
per hoc, quòd in fuo
fymbolo, quod fecun- parte ejus, quod materialiter cadit fub
dum Concil Floren, eft prædeftinatione, & hoc modo eft falfa:
compendiofa regula fi- eft enim fenfus, quòd prædeftinatum
dei, dicit: Eternus pa- fit, ut Chriftus, fecundum quòd homo,
ter, æternus filius, a- fit filius Dei: & in hoc fenfu procedit
ternus Spiritufanctus.
Ex co enim,quòd filius, objectio. Alio modo poteft referri ad i-
fecundum quòd Deus, pfam propriam rationem actus: prout
eft æternus, relinquitur fcilicet prædeftinatio importat in fui ra-
manifeftum, quòd ipfe, tione anteceffionem, & effectum gratui-
fecundum quòd Deus,
prædeftinari non po- tum : & hoc modo convenit Chrifto ra-
tuit: quoniam ly pre tione humanæ naturæ, ut dictum eft. *
In corp. dicit anteceffione,quam Et fecundum hoc dicitur prædeftinatus,
de æterno, ut æternum
fecundum quòd homo.

Comment,

Annotat.

eft, prædicari implicat

contradictionem. Cùm

ergo Chriftus fit præde

ftinatus, ar. 1. patet:

¶ Ad fecundum dicendum, quòd ali-
quid poteft convenire alicui homini ra-
quòd, qui dicit, cum, fe- tione humanæ naturæ dupliciter. Uno
cundum quòd eft Deus, modo fic, quòd humana natura fit causa
non effe prædeftinatu, illius, ficut effe rifibile convenit Socrati
denotat implicitè fecu- ratione humanæ naturæ, cx cujus prin-
dum catholicam fide,
quòd ipfe, fecundum cipiis caufatur. Et hoc modo prædefti-
quòd homo, prædefti- nari non convenit nec Chrifto, nec alte-
natus eft. A fcripturis ri homini ratione humanæ naturæ, & in
verò idem infinuatur hoc fenfu procedit objectio. Alio modo

Rom. 1. De filio fuo,

Titulus, ut jacet, fumatur.

dicitur convenire aliquid alicui ratione
humanæ naturæ, cujus humana natura
eft fufceptiva, & fic dicimus, Chriftum
effe prædeftinatum ratione humanæ na-
turæ: quia prædeftinatio refertur ad ex-
altationem humanæ naturæ in ipfo, ut
dictum eft. *

ex aperta ferie literæ.

qui factus eft ei ex fen mine David fecundum carnem, qui prædestia natus eft filius Dei, Ecǝ ce ex cótextu Apoftoli, quòd Chriftus fecun cundum humanitatem, In corp. a. dum carnem, ideft, le& factus eft, & prædes d.7.9 3.4.1. ¶ Ad tertium dicendum, quòd, ficut ftinatus eft. Nam ly fe- & a.2.q.2. Aug. dicit in 1. de Prædeftinat Sanct. * cundum carnem cadit pfa eft illa ineffabiliter facta hominis à Deo fertur ad utrumque, fei- 10.7. fuper Chriftum, ut re- *c.15.àmed. verbo fufceptio fingularis,ut filius hominis licet, ad fieri, & ad prefimul propter fufceptum hominem, & fi deftinari: prout patet lius Dei propter fufcipientem unigenitum Secundò vides: quomoDeum veraciter, & propriè diceretur. dò ex iis benè penfatis, Et ideò, quia illa fufceptio fub prædefti- & applicatis doctrina natione cadit,tamquam gratuita, utrum- præfens Angelica vicif fim declaretur, atque que poteft dici, fcilicet, quòd & filius confirmetur. Dei prædeftinatus fit effe homo, & filius hominis prædeftinatus fit effe filius Dei. Quia tamen gratiá non eft facta filio Dei, ut effet homo, fed potiùs humane naturæ, ut filio Dei uniretur,magis propriè poteft dici, quòd Chriftus, fi quòd homo, eft prædeftinatus effe filius Dei, quàm, quòd Chriftus, fecundum quòd filius Dei, fit prædeftinatus efle homo.

20

Commentaria Cardinalis Cajetani.

In corpore articuli una eft conclufio refponfiva quæfito, Chriftus, fecundum quod homo, eft prædeftinatus effe filius Dei. Probatur. Hoc convenit alicui, fecundum quòd homo, quod convenit ei ratione humanæ naturæ: fed prædeftinatio convenit Chrifto ratione folius humanæ naturæ. ergo. Probatur minor diftinguendo duo importata in prædeftinatione, fcilicet, ordinem,& effectum gratuitum, fcilicet, donum, & manifeftando utrumque convenire humanitati Chrifti, adjuncta auctoritate Aug.

In refponfione ad primum vide,& perfpice cautelam Auctoris: nam, quia ifta propofitio: Chriftus, fecundum quòd homo, eft filius Dei, fimpliciter eft falfa,ut ex qu. 16. fuperiùs patet: & fic fimpliciter, & abfolutè fcqueretur ex ifta: Chriftus, fecundum quòd homo, prædeftinatus eft effe filius Dei, fi quoad materiale prædeftinationis poneretur hæc vera, ideò Auctor fuftinens antecedens exponit illud limitatè.

¶ Poffet tamen dici abfque antecedentis limitatione, quòd in confequente apponenda fecundum intellectum eft gratia unionis ita, quòd ex ifto antecedente: Chriftus, fecundum quòd homo, prædeftinatus eft filius Dei, fequitur. ergo Chriftus, fecundum quòd homo, eft filius Dei, fubintelligendo, vel exprimendo per gratiam unionis ita, quòd,licèt ifta fit fal

ART. III.

30

40

fa: Chriftus,fecundum quòd homo, eft filius Dei (quia fignificat, Chriftu
fecundum naturam humanam effe naturalem filium Dei) ifta tamen eft
vera : Chriftus, fecundum quòd homo, eft per gratiam unionis filius Deic
&, quia in antecedente illo: Chriftus, fecundum quòd homo, eft prædefti-
hatus filius Dei, fubintelligitur per gratiam unionis, ideò in confequente
quoque poteft fubintelligi. Et fic concedimus, quòd illud unufquifque qua-
doque eft, quod prædeftinatus eft effe, & quòd Chriftus, fecundum quòd
homo, prædeftinatus eft effe filius Dei, non per naturam, fed per gratiam
unionis. Et ideò Chriftus, fecundum quòd homo, eft filius Dei per gratiam
unionis. Unde Gloffa interlinearis ad Rom.1.dicit: Secundum quod homo
gratia fola præelectus, ut fit filius Dei in eadem potentia, & virtute divi-
nitatis cum Patre per unionem verbi.

In refponfione ad tertium collige hinc ex Autore illam diftin-
tionem de ly fecundum quòd, feu inquantum, vel reduplicative, vel fpe-
cificative. Primum enim membrum literæ exponit reduplicative,deno
tando caufam, fecundum autem fpecificative, determinando conditionem,
qua fubjectum recipit prædicatum. Et hoc modo, fcilicet, fpecificativè te-
netur, cùm dicitur: Chriftus,fecundum quòd homo, eft prædeftinatus fi
lius Dei: ficut,cu dicitur Socrates, fecundú quòd habet capillos,eft crifpus.

guft. dicit in lib. de Prædeftin. Sanct. Eft præclariffimum lumen prædeftinationis, &gratia ipfe Salvator, ipfe mediator Dei, & hominum, homo Christus Jefus Dicitur autem lumen prædeftinationis, & gratiæ, inquantum per ejus prædeftinationem, & gratiam manifeftatur noftra prædeftinatio, quod videtur ad rationem exemplaris pertinere. ergo prædeftinatio Chrifti eft exemplar noftræ prædeftinationis.

plar noftræ prædeftinatio-
ONCL. 1. Præde- nis: exemplar enim præexiftit exempla-
ftinatio Chrifti, fi to: nihil aut præexiftit æterno. Cùm i-
prædeftinatio fecundu
prædeftinantis actum gitur prædeftinatio noftra fit æterna,
confideretur, non pot- videtur,quòd prædeftinatio Chrifti non
eft dici exemplar noftre fit exemplar noftræ prædeftinationis.
prædeftinationis.
2. Prætereà. Exemplar ducit in cog-
PROB. Quia Deus nitionem exemplati: fed non oportuit,
ctu,eodem modo fe ha- quòd Deus duceretur in cognitionem
bente, ab æterno præde- noftræ prædeftinationis ex aliquo alio, 60
ftinavit Chriftü,& nos, cùm dicatur Roma. 8. Quos præfcivit,
¶ CONCL. 2. Præde hos pradestinavit, ergo pradeftinatio
deftinatio confideretur Chrifti non eft exemplar noftræ præde-
fecundum effectus præ- ftinationis.
deftinationis, eft exem-

deftinatio nullis meritis noftris præcedentibus fit. Ac fi dixerit. Si Chrifti capitis noftri predeftinatio nullis fuis meritis precedêtibus fit: qua temeritate,& igno

RESPONDEO dicendum, quòd ranti præsuptione au-
prædeftinatio dupliciter poteft confide- det quidã dicere, quòd
rari. Uno modo fecundum ipfum actum prædeftinatio noftra
prædeftinantis
& fic pradeftinatio qui membra Chrifti fu-
Chrifti non poteft dici exemplar noftræ præ-
destinationis. uno enim modo, & co-
dem actu æterno prædeftinavit Deus
nos, & Chriftum. Alio modo poteft pre-
deftinatio confiderari fecundum illad,
ad quod aliquis prædeftinatur, quod eft
prædeftinationis terminus, & effectus.
Et fecundum hoc pradeftinatio Chrifti eft
exemplar noftræ prædeftinationis, & hoc
dupliciter. Primò quidem, quantum ad
bonum, ad quod prædeftinamur; ipfe
enim eft prædeftinatus ad hoc, quòd ef-

70

ftus prædeftinatur gratis, ideft, nullis præcedentibus meritis, ut natura
fua humana uniatur filio Dei, q.2. art. 10. 11. Et nos ad fimilitudinem il-
lius predeftinamur ad vitam æternam nullis præcedentibus meritis, 1.9.23. 80
art. 5. cum Elucid.

mus, fit ex aliquibus noftris meritis præcedentibus? Ratio hæc eft efficaciffima,& ad retūdendum fuperbiæ quorundam feminarium, & ad confirmandum fententiam ipfius Sancti Doctoris, 1.9.23. art. 5. Quinimmò, ut textum hunc, quatenùs de nobis intelligitur, magis aperiamus, fciendum, ullis meritis noftris prequòd, non tantùm fine cedentibus prædeftina

mur, fed etiam contra

merita noftra. Prævidit enim Deus ab æterno (ut patet) omnia,& fin-
gula peccata, quæ quocunque tempore facturi eramus: quæ utique contra
nos vindictam (ad inftar peccati Cain) clamabant ; & vindictam quidem
damnationis æternæ : & tamen Deus ipfe, his non obftantibus, nos ex

cum applicatione ponitur in argument. cont. A fcripturis verò Rom.
3. Quos præfcivit, hos & prædeftinavit, conformes fieri imaginis filii
fui, ut fit ipfe primogenitus in multis fratribus. Nota fignanter ly
conformes, Ty primogenitus, ly in multis, fcilicet, in prædeftinatis,
Nam ideò Chriftus vo-

Dei. Et de plenitudine gratiæ ejus nos catur primogenitus in
omnes accepimus, ut dicitur Joan. 1. numero prædeftinato-
ADPRIMUM ergo dicendum,quòd ejus eft exemplar, cui
sum: quia prædeftinatio
illa ratio procedit ex parte illius actus conformari debent des
prædeftinantis.
præ aliis prædeftinati.
Et fimiliter dicendum ad fecundum. Unde patenter per hoc
oftenditur intentum :
Ad tertium dicendum, quòd non eft quoniam præfcitos, fc.
neceffarium, quòd exemplatum exem- approbationis fcientia,
plari quantum ad omnia conformetur: prædeftinari, ut fiant
fed fufficit, quòd exemplatum aliquali- fenfu, licet non in ver-
ter imitetur fuum exemplar.

Commentaria Cardinalis Cajetani.

30 duo, hoc eft, quoad bonum terminans, & quoad modum confequendi illud bonum. Probatur primum, quia Chriftus ad filiationem naturalem, nos ad adoptivam.

Probatur fecundum: quia Chriftus per gratiam excludentem omne meritum, nos per gratiam includentem meritum Chrifti: quia de plenitudine ejus omnes accepimus.

ARTICULUS
Utrum prædestinatio Chrifti fit
D QUARTUM fic procedi-
tur. Videtur, quòd præde-
ftinatio Chrifti non fit caufa
noftræ prædeftinationis: a-
ternum enim non habet cau-

dum prædeftinationis a- fam: fed prædeftinatio noftra eft æter-
&tum confiderata non na. ergo prædeftinatio Chrifti non eft
eft caufa noftræ præde- caufa noftræ prædeftinationis.
PROB. Quia eodem 2. Præt.Illud, quod dependet ex fim-
numeraliter actu codem plici Dei voluntate, non habet aliam
modo fe habente Chri- caufam,nifi Dei voluntatem : fed præde-
ftus eft prædeftinatus, ftinatio noftra ex fimplici voluntate Dei

ftinando, fic præordina- ¶3. Prætereà. Remota caufa, removit noftram falutem : ut vetur effectus:fed, remota predeftinatio- 60 per Chriftum comple- ne Chrifti,non removetur noftra pradeftinatio: quia, etiamfi filius Dei non in1.DE CONCLUS. erat alius modus poffibilis Prædeftinatio Chrifti, R. carnaretur, Confiderata fecundum noftræ falutis, ut Auguft. dicit in lib. de prædeftinationis actum. Trinit. *Prædeftinatio ergo Chrifti non Ini... §. Sic enim fequitur ex eft caufa noftræ prædeftinationis. 10.non pro- præmiffis: quoniam æ

actus prædeftinationis eft æternus. Tunc nihil, &c, ut patet ex conclu- 7°
fionibus. Pro quarum prima militat argumétum, tanquam proba-
tio cjus.

11. DE MAJORI. Quod dependet ex fimplici Dei voluntate. R.
Secundum quòd dependet ex illa. §. Tunc nihil, &c. Non enim præde-
ftinatio, quoad fuum terminum confiderata, dependet folùm ex fim-
plici Dei voluntate, fed etiam ex noftra voluntate: quandò ad terminum
prædeftinationis, í. ad vitam æternam capefcendam, concurrunt etiam
opera noftra meritoria, quæ procul dubio voluntariè fiunt.

III. MINOR. Remota pradeftinatione Chrifti non removetur noftra
predeftinatio. R. Negatur hæc minor : ftante, fcilicet, quòd filius Dei
incarnandus effet. §. Tunc nihil, &c.Nã, fi Chriftus incarnandus, &c. ut in 80
tex. Ex quò dic ad illam majorem, quòd, remota caufa omni, removetur
effectus:
: non autem remota caufa hac, vel illa tantùm : quandò plures
funt, vel assignari poffunt caufæ effectus per fe fingillatim ad illius