Annotat Comment Dub. Refol, dub, 134 Ar.feq.co. & qu, ?. eguit oblatione,qui peccatum omninò nefcivit) anathema fit. Hæc ibi. Ubi his,qui peccare poterant, licèt numquam per ipfius gratiam actu peccaturi effent, ut de B.Virgine creditur. Ab oppofitis ergo patet, quòd, quandò Concilium Ephefinum, & Cyrillus dixerunt, Chriftum ideò non obtuliffe facrificium pro femetipfo, quia peccatum omninò nefcivit; tunc voluerunt dicere, quòd Chriftus non folùm de facto, fed etiam de potentia, numquam peccavit: hoc eft, quòd ipfe fuapte natura impeccabilis fuit, ideft, peccare non potuit. Quod utique ipfi foli, nullique alteri hominum convenit. Effectus igitur facerdotii Chrifti folùm ad homines quocumque modo peccando peccatores fe extendit. Secundò vides: quomodò, &c. Commentaria Cardinalis Cajetani. Ti scilicet, & Synodi, ut patet in art. In corpore articuli unica eft conclufio.Non convenit Chrifto effectü fa- Occurrit autem ftatim dubium, quare omiffum fuerit in hac inductio- Ad hoc dicitur, quòd, quia erat eadem ratio de facerdote legali, & ante legem quoad propofitum quia uterque erat figura Chrifti ) ideò exprimendo legalem cum ejus ratione, fcilicet, quia figura erat facerdotii Chrifti,etiam prædeceffores comprehendit. Vafquez qu.22.difp.85.c. 1.2.6 3. Medina q.22.ar.s. SUPER QU. XXII. ART. V. 1. 2. que; CON art, ad 4. E finis facrificii fa æternum, ARTICULUS 3.4.1.9. cerdotium Chrifti eft facerdotii indigent, qui habent infirmi- In refponfione ad fecundum perfpice, quòd dicitur facrificium offerri Amst. per modum fatisfactionis, & effectum ipfius proprium effe,quod ex vi ipfius, quatenùs fatisfactorium eft, fit. Ratio fiquidem hujus eft,quia facrificiu ex fua effentiali, & primaria inftitutione nihil aliud eft,quàm quædam recognitio reverentialis ipfius Dei, quæ, quia debita eft Deo, quia Deus eft, quia creator, confervator, largitorque eft omnium, fatisfactionis cujufdam rationem habet. Offertur ergo facrificium per modum fatisfactionis non tantùm pænæ debitæ peccato, aut offenfe contra Deum, fed etiam beneficiorum, & quod primum eft) debiti Deo cultus, quia Deus eft. Unde habes,quòd effectus confequens ex vi facrificii,ut fatisfactorii,eft abfolutio à pœna,aut reconciliatio ad Deum. Nam libertas à gratiarum a&tione,aut debito cultu non eft effectus aliquis confequens facrificium, propriè loquendo: fed communis eft negatio omnem actum debitum, quandò folutus eft, comitans: ipfum enim facrificium eft gratiarum actio, & cultus Dei, & non eft exfolutio pœnæ,fed folutionis caufa, nifi fit pœnale, pœnx propria, nec eft reconciliatio, fed gratia reconciliantis provocatio. 30 tem adipifcimur: unde dicitur Hebr. 9. 40 Vel ut ab ipfa infirmita-2. Præt. Sacerdotium Chrifti præcipuè cjus paffio, & mors con- ¶ RESPONDEO dicendum, quòd fiderata in fua virtute in officio facerdotis duo poflunt confidefint in æternum, hoc eft, quòd virtus illius rari, primò quidem ipfa oblatio facrificii, hoftia numquam defi- fecundò ipfa facrificii confummatio, que ciat, fed perfeveret in quidem confiftit in hoc, quòd illi, pro III. DE CONCLUS. quibus facrificium offertur, finem facrifiArgo facrificium Chrifti, cii confequuntur. Finis autem facrificii, B. Confideratum quan- quod Chriftus obtulit, non fuerunt bona tum ad actualem obla- temporalia,fed æterna,quæ per ejus mortionem. §.Tunc,&c.Ad hoc enim, quòd facerdotium Chrifti duret in æternum, fufficit, quòd facrificium ejus confideratum quantum ad oblationis virtutem fit indeficiens. Et hoc verum effe monftrat Apoftolus per illud Hebr. 10. Una obla tione, &c. ut in tex. Pro cujus ultimis vide art.3.not.1.poft ad fecundum. Pro præmiffarum recta intelligentia adverte,quòd ad hoc,quòd Chriftus homo fuerit facerdos in æternum, non requiritur, quòd femper fuerit homo ( ut putavit argumentum ) fed fufficit, & quòd finis facrificii fui fit æternus (ut 80 dixit probatio conclufionis) & quòd facerdotio Chrifti aliud facerdotium non fuccedat, & quòd facerdotium illud conveniat etiam animæ Christi AD PRIMUM ergo dicendum, fan- & effe hominem femper convertantur. Dixerat enim illud argumentum. Chriftus in facerdos, quia dictum eft ei. Tu es facerdos in æternum, ergo Chriftus in illo triduo erat ho illo triduo mortis fuit mo Et refpondet ad confequentiam. Quonia Et per hoc patet refpófio ad tertium, natur. à Unitas autem hujus oblationis figuraba- EX articulo habes Walle primò quomodò s.Ecclef. Comment. 135 Ifr.3.61.a. 3.ad 3. Es dif.8.7.1.a. 2.7.3. Canus lib. 12, de locis totam. Medina q. 22. ar.6. SUPER Q. XXII. ART. VI. CON PROB. Quia excel ad facerdotium legale, rata in facerdotio Mel I. DE MINORI. latorum extrà eft figura confummationis facerdotii Chrifti, quia Pontifex ARTICULUS facerdotii, tanquã principalis facerdos : 2.Præt.Sacerdotium veteris legis pro- nihil, & Christus enim 10.append. 40 SEXTUS. ne Pontificis, Hebr.. ipsu Melchifedech fuiffe figuram excellêtia faUtrum facerdotium Chrifti fuerit fecundum ordinem Melchifedech. cerdotii Chrifti, relin quit apertum, quòd ipfe D SEXTUM fic procedi- 10 facerdos legalis, & ideò facerdotium fuit alius homo differens tur. Videtur, quòd facer- Chrifti dicitur effe fecundum ordinem Mel- à Chrifto, tamquam dotium Chrifti non fuerit chifedech propter excellentiam veri fa- figura à figurato, & fm ordinemMelchifedech. cerdotii ad figurale facerdotium legis. cit fuiffe facerdotem Dei per hoc, quod ipfum diChriftus.n. eft fons totius AD PRIMUM ergo dicendum,quòd (alioquin ejus facerdoChriftus non dicitur effe fecundum or- tium, fi non fuiffet Dei facerdos, non præfigudinem Melchifedech, quafi principalio- raffet facerdotium Chtiris facerdotis, fed quafi præfigurantis cx- fti, relinquit manifeftü cellentiam facerdotii Chrifti ad facerdo- quòd Melchifedech non tium Leviticum. fuit Spirituffanétus,quoAd fecundum dicendum, quòd eft facerdos Dei, cùm de niam Spirituffanctus no in facerdotio Chrifti duo poffunt confi- illo non verificetur dederari, f.ipfa oblatio Chrifti, & participa- finitio facerdotis data tio ejus. Quantum ad ipfam oblationem ab Apoftolo fub nomiexpreffùs figurabat facerdotium Chri- omnis namque Pontifti facerdotium legale per fanguinis effu- fex, &c. Per hæc igitur fione, quàm facerdotium Melchifedech, prædicta patet, quòd in quo fanguis non effundebatur, fed articulus ifte oppugnat, & expugnat illam hæquantum ad participationem hujus fa- refim pro utraque parte, crificii, & ejus effectum, in quo præcipuè Secundò habes: quomoattenditur excellentia facerdotii Chrifti dò per rationem oftendas,eam meritò damnaad facerdotium legale, expreffiùs præfi ri ab Apoftolo Hebr. gurabatur per facerdotium Melchife- 7. hic enim Melchifedech,qui offerebat panem, & vinu, ut fi- dech rex Salem, facergnificantia,ut Aug.dicit,*ccclefiafticam dos Dei fummi, benedixit Abraha, affimilaunitatem, quam conftituit participatio tus filio Dei, manife- *Refertur facrificii Chrifti. Unde etiam in nova ftat, quòd Melchifedech de cójec d. lege verum Chrifti facrificium commu- non fuit Chriftus, qui cep. Quis eft filius Dei, & perly pa. nicatur fidelibus fub fpecie panis,& vini. rex Salem manifeftat, Ad tertium dicendum, quòd Mel- quòd Melchifedech non chifedech dictus eft fine patre,& fine ma- eft Spirituffanctus. Nam tre, & fine genealogia, & quod non habet Spirituffanctus non eft initium dierum,neque finem: non quia ifta Sichimorum, Gen.33. non habuerit, fed quia in fcriptura facra ut dividitur contra alias ifta de co non leguntur. Et per hoc ipsu, civitates, puta civitaut Apoftolus ibidem dicit, affimilatus jus rex narratur etiam eft filio Dei, qui in terris eft fine patre,& ibi, quòd egreffus fuit in cœlis fine matre, & fine genealogia, in occurfum Abraha: fecundum illud Ifa.53 .Generationem ejus neq; Spirituffanctus regnat modo regum tem quis enarrabit? & fecundum divinita- poralium, quo quidem tem neque principium, neque finem modo regnabat Melchidierum habet. fedech. Item per ly facerdos Dei fummi monftratur idem, fcilicet, quòd ipfe non fit Spirituffanctus, ut patet ex fupradictis. Item per ly benedixit Abraha declaratur idem: quod nunc. In libro enim Genefis, de quo factum illud fumpfit præallegatus Apoftolus,explicando illam benedictionem,dicitur c.14. Benedixitque ei,& ait: benedictus Abram Deo excelfo, qui creavit, cælum, & terram benedictus Deus excelfus,quo protegente hostes in manibus tuis funt. Cum .n.Spirituffanctus fit Deus, & non fit incarnatus,non poteft fecundü fe Deo, tamquam excelfiori feipfo,reddere gratias pro victoria Abrahæ, quod tané Melchifedech ipfum feciffe, ficut & panem cum vino ad eundem finem Deo obtuliffe, narrat fcriptura. Item per eandem articuli hujus rationem potes oftendere, illam hærefim meritò condemnari à Veritatibus Aureis fuper totam legem veterem, Gen. 15. concl. 6. In quo etiam capitulo pro meliori captu eorum, quæ in præfenti art.de Melchifedech dicta funt, vide eafdem Veritates Aureas concl.3.4.5.7. Cæterùm non obftare præmiffis D. Auguftinum noveris in lib. qui prætitulatur de quæftionibus novi,& veteris teftamenti, alioquin fibimetipfi in lib.de hærefibus loquenti obftaret. Licèt ergo in lib.de questionibus illis, q.109.dicat, Melchifedech non fuille purum hominem, fed quandam Dei virtutem,fcilicet, Spiritumfanctum,idque nonnullis(quamvis feipfo indignis,utpote invalidis)argumentis probet, tamen firmiter de Auguftino ipfo tenendum eft, quod habuerit illam pofitionem pro hærefi: ficut & B.Tho.fuper Ep.ad Heb.7. illam pro tali habet, addens, quòd hoc dogma, tamquam hæreticum,ab Ecclefia condemnatum eft. Dicendum igitur erit, quòd aut liber de quæftionibus novi, & veteris teftamenti non eft revera D. Aug. aut quòd ipfe ibi recitative loquitur de illa pofitione cum ejus infipidis argumentis, aut quòd ab aliquo impoftore, ut vel fic Auguftinum, quoad hanc opinionem fuum facere poffet, illud de prædicta pofitione libro eidem furtim adjectum eft. Tertiò vides: quomodò, &c. quæ funt ad finem. De hoc vide pulchram declarationem in 1.9.1.ar. RESPONDEO dicendum, quòd, 11. CONCLUSIO. ficut fuprà dictum eft,* legale facerdotiu Sacerdotiu Christi ma- fuit figura facerdotii Chrifti, non quidé *a 4. hujus gis debet denominari fe- quafi adæquans veritatem, fed multum cundum facerdotium le- ab ea deficiens: tùm,quia facerdotium gale, quam fecundum facerdotium Melchife- legale non mundabat peccata: tùm etia, so dech, quod fuit ante le- quia non erat æternum, ficut facerdotiù gem. R.Si denominatio Chrifti.Ipfa autem excellentia facerdotii attenderetur quantum Chrifti ad facerdotiú Leviticú fuit figu 9.arg.3. pro S.Eccl. 11. ILLATIO CONCLUSIONIS. Ergo non debet dici, &c. B. Ne- Utilitas articulo habes primò quomodò per rationem interimas hærefim 80 corum, qui à B.Aug. in lib.de hærefibus vocantur Melchifedechiani, dicentium, quòd Melchifedech facerdos non fuit purus homo, fed Chriftus, aut Spirituffanctus. Per hoc enim, quòd articulus præfens demonftrar, Itulus clarus eft. Commentaria Cardinalis Cajetani. T In corpore articuli unica eft conclufio. Sacerdotium Chrifti eft Comment. 116 3.4.10.1.2. 4.1.9.1 Et 4. cont. c. 17.fi. Adverte hic, quòd facrificium Chrifti fumitur dupliciter. Primò secundum feipfum, ut ab ipfo Chrifto oblatum eft in ara Crucis. Et fic confideratur dupliciter, vel formaliter, fecundü id, quod in fe eft, & hoc modo QUÆSTIO Chriftus, cùm dicitur facerdos fecundum ordinem Melchifedech, intelligitur fecundum ordine dignitatis, & excellentiæ refpectu facerdotii legalis, vel caufaliter fecundum fuum effectum, unitatem f. membrorum Chrifti in charitate, & pace, & hoc modo,cùm Chriftus dicitur facerdos fecundum ordinem Melchifedech, intelligitur fecundum ordinem proportionalis fimilitudinis inter res oblatas a Melchifedech, panem fcilicet, & vinum, & unitatem ecclefiæ : quoniam,ficut tàm panis, quam vinum fit ex multis concurrentibus in unum, ut Aug. dicit, & in litera habetur, ita ex multis unum Chrifti corpus myfticum conficitur, quod eft ecclefia,&c. ¶ Secundo modo fumitur facrificium Chrifti fecundum fuum memoriale facrificium, quod f. Chriftus inftituit in fua ecclefia, in fuæ paffionis, mortifque memoriam offerendum, ut quotidie fit in Euchariftia facrificio. Et fic, cum Chriftus dicitur facerdos fecundum ordinem Melchifedech, intelligitur de ordine affimilationis in materia facrificii, nam panem, & vinum aflumi inftituit in fuo memoriali facrificio pro materia Euchariftiae, ficut Melchifedech panem, & vinum obtulerat in sacrifi cium. VIGE De adoptione Christi, in quatuor articulos divifa. EINDE cófiderãdú eft, an adoptio Chrifto coveniat. Primò. Utrum Deo conveniat adoptare filios. D.Alb.3.dift. 4.10. ART. I. nem fuæ hæreditatis Vide additio. 9.57. art. TERTIA. ¶Secundò. U trum hoc conveniat foli Deo patri. DPRIMUMм fic proceditur. Vi- Comment. 1. DE MAJORI. non fit extraneus a, &c. m operari ad fupplendam, &c. ut in text. ¶ Quartò. Utrum Chriftus poffit dici filius adoptivus. PRIMUS. gatur.§. Ad probationē Utrum Deo conveniat filios adoptare. dicitur,quòd,licèt Deus, tum Deus ex fna bonitate admitt it homi- fecudum quod in fe eft, nes ad beatitudinis hæreditatem, dicitur men ipfe, fecundù quòd eos adoptare. Hoc autem plus habet ado- eft in nobis per fidem, decedit, ut incipiat in ptatio divina, quàm humana:quia Deus nobis, &c. ut in textu hominem, quem adoptat, idoneum facit refponfi fecundi inciper gratiæ munus ad hæreditatem cœle- pientis ibi. Quavis pofftem percipiendam. Homo autem non fer dici, quòd Deus defacit idoneum eum, quem adoptat, fed COROL. Ergo du cedit, &c. potiùs eu já idoneum eligit adoptando. plici jure falfa erat ADPRIMUM ergo dicendú,p homo illa argumenti minor i fua natura cófideratus nó eft extraneus eft bonum fpirituale,ut tum,quia hereditas Dei Deo,quátú ad bona naturalia, que reci- dixit prima refponfio, pit: eft tame extraneus quantu ad bona tu, quia Deus, ut fuccegratiæ, & gloriæ, & fm hoc adoptatur. damus in hæreditatem Ad fecundum dicendum, quòd ho- quod erat in nobis per fuă, decedit, fecundum minis eft operari ad fupplendam fuam fidem, ut dixit refponindigentiam: non autem Dei, cui con- fio fecunda. venit operari ad communicandam fuæ APPENDIX. Utilitan perfectionis abundantiam. Et ideò,ficut Ex articulo habes primè: quomodò Fru S. Eccl actum creationis communicatur bo- per rationem oftenper nitas divina omnibus creaturis fecundu das meritò effe à fcripturis infinuatum, quandam fimilitudinem, ita per actum quod convenit Deo adadoptionis cómunicatur fimilitudo na- optare in filios. Ut turalis filiationis hominibus, fecundum Eph. 1. prædestinavit illud Roman. 8. Quos præfcivit confor- in arg. contr. Item per &c. fecundum quòd eft mes fieri imaginis filii fui. hoc, quod dicitur Rom. Ad tertiu dicendu, bona fpiritualia 8. Deus, qui justificat, pofsút fimul à pluribus pollideri, nó aút & confequenter Deus bona corporalia, & ideò hæreditate cor- ideft, nulli gratiä ju nullum juftificaret porale nullus poteft percipere,nifi fucce- ftificantem daret, condés decedenti: hæreditaté autfpirituale tra illud pf.83. gratiam fimul oes ex itegro accipiút fine detrime- dabis dominus: nifi Deo conveniret adoptare in Refp. 2. to patris sép vivétis. Quavis poffet dici, filios. Nam, quòd tunc Deus decedit, im qp ett i nobisp fide,& tolleretur juftificatio qelti icipiet inobis effe p fpecie: ficut gloẞa di- patet per Conciliú Tri- *Glof, ord cit *Ro.8. fuper illud. Si filii, & haredes. dentinum,feffione fexta ibid, bis juificationis impii defcriptio infinuatur, ut fit translatio ab eo statu, in quo homo nafcitur filius primi Ade, in ftatum gratie, & adoptionis filiorum Dei per fecundum Adam Jefum Chriftum Salvatorem noftrum. Hæc ibi, In idem ergo redit dicere cum Apoftolo ly Deus justificat, & cum Davide ly gratiam dabit Dominus, quod eft dicere, Deus adoptar, & adoptabit in filios. Secundo vides, &c. III. DE MAJORÍ. Ut in hæreditate. R. Corporali, vel fpiritua- Commentaria Cardinalis Cajetani. Annet. Itulus clarus eft. Adoptare eni fignificat facere fibi filium adoptivů. 137 D.Alb.3.f.d.10.ar.15. Medina q. 23. art. 2. 3.4.10 4.2 SUPER QU, XXIII. a 1.9.2.03. ART. II. CONCL. Adoptare homines in filios Dei convenit toti Trini tati. DSECUNDUM fic proce- dicitur in divinis ad fi tendi fimilitudo utrobi illos filios fe habentis, nis de filio naturali, &¶ SED CONTRA. Ejus eft adoptare . 10 20 dixiffet, quòd non codem modo convenit Trinitati, fed patri, ut auctori, filio, ut exépla rituale regenerationem,quæ eft gratuita, ri,Spirituifancto, ut im- cilio infinuatum, quòd pro S.Eccl autem generare in divinis fit proprium APPENDIX. Ad fecundum dicédum,quòd nos per generationem ad filium nominare, unde dicitur Ro.8. Accepiftis naturalem refertur, per Spiritu adoptionis filioru,in quo clamamus, alium autem modú ad Abba,pater:fed,cú Deo dicimus:Pater nofilium adoptivum. Túc, &c. Nos.n. efficimur fra- fter,hoc pertinet ad totã Trinitatem:ficut tres Christi,quafi.i. verè, & cætera nomina, quæ dicuntur de Deo eundem patrem, &c.ut relativè ad creaturam, ut in 1.p.habitum 40 in tex.Ubi ly quafi tene», p.4.39.4, tur expreffive(ut in mul- eft.ergo adoptare covenit toti Trinitati. tis aliis locis) hoc cft, po- RESPONDEO dicendú, quòd hæc eft difuitur tanquam expreffi- ferentia inter filium Dei adoptiuú,& navum meræ veritatis. No turalem, quòd filius Dei naturalis eft geergo ly quafi dicit fem- aút per diminutionem circa nitus, non factus:filius aut adoptivus eft veritatem ipfam. factus, fi illud Jo. primo: Dedit eis poteIII. DE CONCLUS. ftate filios Dei fieri. Dicitur tamen quanPRIMA.Ergo ejus eft. R. doq; filius adoptivus effe genitus pp fpiAppropriate, tamquam auctoris.§.Tunc,&c.Nam conclufio articuli loquitur de convenire propriè, fecundum quam confiderationem adoptare convenit fimiliter,i.code modo toti Trinitati: non autem loquitur de convenire appropriatè, alioquin adoptare convenit toti Trinitati. A fcripturis quidem, ut Rom.8. Accepiftis fpiritum, &c.ut cum difcurfu, & applicatione ponitur in arg. cont. A Concilio autem Toletano 6. per hoc operibus Dei ad extrà quòd univerfaliter de loquens dicit Can. 1. Infeparabilia funt opera Trinitatis.Et, quare fint infeparabilia, oftenditur ex Concilio Tolet.11.dicente Canon.1. Cùm relativè tres perfonæ di cantur: una tamen fub- go fanéta Trinitas, que & ideò unam folam vir Tolet.11.rationem dicti à fexto exprimeret dicédo. Ideò infeparabilia funt opera trinitatis ad extrà: quia trinitatis una folùm eft natura numero,una virtus,& operatio: nec numerus ibi,nifi in mutua relatione perfonarum, cernitur. Secundo vides: quomodò, &c. Cardinalis Cajetani. In corpore unica eft conclufio. Adoptare homines in filios Dei con- SUPER QU. XXIII. ART. III. 3.d.109.2. CON 4.2.9.1.5 21.fin. 60 naturaliter. Et notanter apponitur ly naturaliter: quia generatio eft duplex naturalis, & gratuita,illa propria eft filio,& hæc convenit adoptivis, & ad facere fpectat; eft enim faciendi quædam fpecies. ARTICULUS ¶ In refponfione argumentorum memento differentiæ inter proprium, Utrum adoptari fit proprium rationalis creaturæ. ritatem. nis filiori, Ro.8.quoniã 2.Præt. Per adoptioné dicuntur aliqui nit omni rationali naturæ. ergo adoptari angelu vocat aial ratio 3.Et ar. TEXAM. ly primò. Hoc bis in hoc textu, fed non in eodem fenfu, ponitur. Priùs enim quandò dicitur ly non quia ipfis primò conveniat, fumitur ly primò, prout philofophus fumendu docet in lib.i.poster.c.s. unde habetur,quòd tanti valet ly primò, quanti valet ly fecundu quòd ipfum.Po fterius aut, quandò dici- ciem forma, non autem fecundum intur ly ipfi primò ad- tellectualitatem: quia forma domus in •ptione filiori recepe materia non eft intellectualis, ficut erat rut,accipitur ly primò, prout idem phil. docet in mente artificis. Et hoc modo verbo in 1. poftprædic. c. 2. ex terno affimilatur quælibet creatura,cùm quo in principio habe- fit facta per verbum. Secundo modo affitur, quòd tanti valet ly milatur creatura verbo,non folùm quanprimò, quanti valet ly prius tempore. Propter- tum ad rationem forma, fed etiam quacà dictum eft in refpó- tum ad intellectualitatem ipfius, ficut fo: quòd angeli vocatur etiam fcientia, quæ fit in mente difcipufilii Dei per adoptionë primò in ordine a- li, affimilatur verbo, quod cft in mente Etualiter recipiendi ad- magiftri. Et hoc modo creatura rationaoptione filioru, quia. f. lis, etiam fecundum fuam naturam affigratiam, qua filioru adoptio cóftituitur, priùs milatur verbo Dei. Tertio modo affimilatempore præ hominib, tur creatura verbo Dei æterno fecunreceperunt, utpote qui dum unitatem, quam habet ad Patrem, & fuerint creati,atequa quod quidem fit per gratiam, & charitaar.1.ad 1. cũ q. 91.4r. 4. tem: unde dominus orat Joan. 17. Sint in fi. & fuerint creati in unum in nobis, ficut & nos unum fumus. gratia, 1.9.62.4.3.In ap. Et talis affimilatio perficit rationem plicatione verò refponfi dictü eft; quòd adoptio adoptionis, quia fic affimilatis debetur angelis non convenit hæreditas æterna. Unde manifeftum eft, primò, i. fecundù quòd homo crearetur, 1.9.61. ipfum, ideft, ftando in propofito, fecundum quòd angeli funt. ¶ COR. Ex refponfo igitur benè declarato relinquitur manifeftum, quòd angeli comprehenduntur in articuli conclufione fub ly creatura rasionali. Alioquin, cùm adoptio etiam angelis conveniat; tunc non effet proprium creaturæ rationalis adoptari, fi per creaturam rationalem intelligeretur tantùm homo. Quòd ergo angelis conveniat adoptari,non infert, quòd adoptari no fit proprium rõalis creaturæ, ut putabat,& inferebat arg. III. DE MAJORI. Quod eft proprium alicui naturæ. R.Tanquam confequens ipfam naturam. §. Tunc nihil,&c. Nam fecundum articuli cōclufionem adoptari effe proprium rationalis creaturæ fumitur in alio fenfu, f.non ut confequitur naturam rationalem, fed ut natura rationalis fola eft capax adoptionis. Non igitur adoptio confequitur immediatè talem naturam fecundum fe præcisè confideratam, ut putabat argumentum: fed confequitur gratiam, cujus, &c. ut in text. Ex quo dic; quòd ly adoptari fumitur hic, & in art,concl. pro adoptari actualiter, vide app. feq. Annot. Itulus clarus, ut sonar. Comment. 130 10 20 30 40 EX APPENDIX; Xart. habes primò: quomodò per rationem oftendas, meritò efe Ul. pros; infinuatum à fcripturis, & Auguft, quòd adoptari eft proprium crea- Ecch turę rationalis. A fcriquòd adoptari convenit foli creaturæ ra- pturis quidem, ut per tionali, non tamen omni, fed folùm haben- hoc, quod de filiis adoSi filii, & hæredes ti charitatem, quæ eft diffufa in cordibus pratis dicitur Rom. 8. noftris per Spiritufanctum, ut dicitur Ro. fcilicet 5. Et ideò Rom. 8. Spirituffanctus dici- Dei: ut ibi mox habetur fpiritus adoptionis filiorum. ¶AD PRIMUM ergo dicendum quòd Deus dicitur pater creatura irrationalis, non propriè per adoptionem, fed creationem fecundum primam participationem fimilitudinis . per hæreditatis tur. Sed talis hæreditas convenit foli, &c. ut in argum, contr. Quòd verò talis hæreditas, ut quæ confiftat in vifione rationali creaturæ, ut divina, conveniat foli dicitur ibid. præfupponitur clarum ex dictis, 19.12.ar.1.3.4.5.& 1. 2.q.3.ar.3.8. Vide tu įbi, AD. Auguft.autem idipfum infinuatur per hoc, quòd in lib. de prædeftinatione fanét, dicit: Poffe habere fi dem, ficut poffe habere charitatem, naturæ eft hominum, habere autem, gratia eft fide. ¶ Ad fecundú dicendú, quòd angeli dicuntur filii Dei filiatione adoptionis: nó quia ipfis primò conveniat, fed quia ipfi primò adoptioné filioru receperunt. Ad tertium dicendum, quòd ado ptio non eft proprium confequens naturam, fed confequens gratiam, cujus natura rationalis eft capax. Et ideò non oportet, quòd omni rationali creaturæ conveniat, fed quòd omnis rationalis creatura fit capax adoptionis. lium. Ad differentiam enim aliarum naturarum, Angelica dempta, loquitur fic, ut patet videnti illum, & adoptari in potentia, ideft, adoptabilem effe, eft poffe habere fidem cum charitate, adoptari autem in actu j. adoptatum effe, eft habere fidem cum charitate, ut patet in textu cor, & ex hoc, quòd charitas viæ non poteft reperiri fine fide. 2.2.q.z3.ar. 7. Ergo dicere, quòd poffe habere fidem, & charitatem eft naturæ hominum, habere autem utramque gratiæ eft fidelium, idem eft, ac fi diceretur; poffe in filium Dei adoptari eft proprium hominibus,ut homines funt, actualiter autem adoptari eft proprium hominibus per gratiam Dei juftificatis,ideft, fidem fimul cum charitate habentibus Pone modò, quòd D. Auguftinus fub ly hominum intelligat & Angelorum; quoniam utrique in hoc funt fimiles, utpote ambo naturam intellectualem habentes; tunc illum dixiffe pofuifti, quòd adoptari poffe eft proprium naturæ intellectuali, ut natura talis eft,actualiter verò adoptari eft proprium naturæ intellectuali, ut fidelis eft, ideft, ut fidem charitate formatam habet. Secundò vides: quomodò ex iis benè, &c. Commentaria Cardinalis Cajetani. In corpore unica eft conclufio. Adoptari convenit creaturæ rationali foli, non omni. Probatur. Filius Dei naturaliter procedit à Patre, ut verbum intellectuale unum cum ipfo patre exiftens, & filiatio adoptionis eft fimilitudo filiationis naturalis, non tantùm fecundum formam, aut gradum intelligibilitatis, fed fecundum unitatem. ergo adoptari convenit creaturæ rationali foli, non omni. Antecedens quoad primam propofitionem includit tres conditiones ad propofitum filii Dei, prima eft quòd verbum; fecunda, quòd intellectuale: tertia, quòd unum cum Patre. Et ideò ex ipfa propofitione deducitur triplex modus, ac gradus assimilationis ad filium Dei, feu ad verbum. Primus per imitationem formæ, quæ habet in verbo, quod eft omnium eminentiffima fimilitudo, & D.Albert.3.fent.dift.10. art 12. Medina q.23.4.4. 4.4.3 SUPER QU. XXIII. go.+.ar. I. cor. Et 3.d. 10 4.2.47.2. ART. IV. E. CONCL.Chriftus,ut trac. 4. Et homo, potens re so ARTICULUS hic communis omnibus eft, quæ per Verbum facta funt. Secundus per imitatione etiam gradus immaterialitatis, & hic proprius rationalibus eft; quæ fola funt immaterialia. Tertius per imitationem etiam unitatis ad Deum : & hic eft proprius gratiam charitatis habentibus. Secunda autem propofitio antecedentis ex præmiffis clarificata quoad terminos eft. Et quoad ultimam partem dupliciter probatur. Primò, quia affimilatio fecundum hujufmodi unitatem fit per gratiam charitatis, ut patet ex au&toritate domini fo 17. Secundò, quia talis affimilatio perficit rationem adoptionis, ficut rationale perficit rationem hominis. Probatur; quia fic fimilibus filio Dei debetur hæreditas æterna. Confequentia verò quoad ly foli evidens ex fe eft:quia talis fimilitudo in fola rationali natura inveniri poteft. Quoad ly verò fed non omni probatur: quia non omnium rationalium eft charitas per Spiritum fanctum. QUARTUS. Utrum Christus,fecundum quòd homo, fit filius Dei adoptivus . lium adoptivum, quàm fervum. ergo 29.4. cipere filiationem, cùm fit naturalis filius Dei. quens:*Poteftatis dignitas non amittitur, *ba.de Tr. 9.2, art. 2. nullo modo dum carnis humanitas adoptatur. ergo poteft dici filius adopti- Chriftus,fecundum quòd homo,eft filius vus. TPROB. Quia effe fi- adoptivus. lium Dei naturalem, di- ¶ 2. Prætereà. Auguft. * dicit in lib. de it ante citur per fe, effe autem prædeftin. Sanct. quòd eadem gratia ille med. 10.7 filium ejus adoptivum, dicitur participative (ut homo est Christus, qua gratia ab initio fi- 60 70 SED CONTRA eft, quod Ambr. ta inconvenientia fequi. dicit in li. de Incarnat. Adoptivum filium Adoptatur. B.Ideft, unon dicimus filium efse natura, fed eum di- nitur ad perfonam filii. cimus natura efse filium, qui verus eft fi- culi conclufio loquitur S. Tunc, &c. Nam artilius: Chriftus auté eft verus,& naturalis de adoptari in alio fenDei filius, fecundum illud 1. Joan. ult. fu,fcilicet, propriè. Vide Ut fimus in vero filio ejus Jefu Chrifto. cr- 11 EX B. AUGUST. 4.1.corp. go Chriftus, fecundum quòd homo, non Eadem B. Quantum ad eft filius adoptivus. principium.§.Tunc,&c. RESPONDEO dicendum, quòd fi- Nam ad conclufionem liatio propriè covenit hypoftafi, vel per- ficit, quòd gratia non fona non autem naturæ : unde & in pri- fit utrobique eadem, ma parte dictum eft, quòd filiatio eft quantum ad terminum. pp.9.23. proprietas perfonalis. In Chrifto autem Et hoc eft formaliter, nó eft alia perfona, vel hypoftafis, q in- ly fimilitudo illa Aug. quod vult dicere textus creata,cui covenit effe filium per natura. &c. ut ibid. |