Annot. 1:0 Inf.q. a.cor. & ad 2.67.39.00 4.ad 1.4. (un.c.75. Et 1.20.11.1 6. 12. fi. Et verò probatur dupliciter. Primò: tunc alicujus oratio exauditur, quan dò ejus voluntas impletur, quia oratio eft interpretativa voluntatis. Secundò, quia conformitas voluntatis ad divinam voluntatem eft ratio exauditionis aliorum orantium, ut probatur ex auctoritate Apoftoli ad Rom. 8. Adverte hic novitie, quòd oratio eft explicativa voluntatis, & illius procuratrix: non folùm autem voluntatis deliberatæ, fed velleitatis,& affectus, ut patet ex fupradictis, & ex oratione Chrifti. Tranfeat à me calix ifte. Verùm, ficut voluntas diftinguitur in fimpliciter, vel fecundum quid, ita oratio,prout eft petitio, diftinguitur in fimpliciter, vel fecundum quid. Et, ut petit, feu procurat pro voluntate deliberata, eft oratio fimpli- 10 citer, ut autem pro velleitate, & affectu humano, eft oratio fecundú quid. Et proptereà, fimpliciter de oratione loquendo, verum eft, quòd omnis Chrifti oratio fuit exaudita : oratio namque, quam pro velleitate, & affe Au fenfus obtulit, non fimpliciter petebat, fed fub conditione fubdidit enim: fiat voluntas tua. Et ita exaudita eft etiam hæc oratio quoad ulti mum petitum, quod deliberatè volebat, & defiderabat. In refponfione ad primum vide novitie, quòd Dionyfii Alex. expofitio habetur in Catena Aurea, Luc, 22. Et eft illa, quæ fecundo loco po nitur in litera, fcilicet, quòd timor mortis eum non perturbaret, aut quòd mors cum non detineret. Loquitur enim Dionyfius hic ad fimilitudinem alicujus nocivi applicati nobis per modum tranfeuntis,puta,ignis,vel aque, & hujufmodi. Tale enim, quia applicatur mihi, non eft intactum, fed aliqualiter contingens me, quia verò pertranfit, non permanet in me. Et fic volebat Chriftus vel mortis timore tangi, non comprimi, vel morte ipfa tangi,non detineri, fed refurgere. Modus igitur mali eft, qui fub petitione cadit, cùm dicitur. Tranfeat calix, transfer calicem, &c. fecundum iftam expofitionem. Reliqua clara funt. up.20. CONCL. Chrifto maximè convenit .... effe facerdotem. 10. Helr. מו 20 ARTICULUS ¶Tertiò. De effectu hujus facerdotii . ¶Quartò. Utrum effectus facerdotii ejus pertineat ad i pfum, vel folùm ad alios. ¶ Quintò. De æternitate facerdotii ejus. Sextò. Utrum debeat dici facerdos fecundum ordinem Melchifedech. PRIMUS. Utrum Christo conveniat effe facer dotem. D PRIMUM fic proceditur. gelo: unde dicitur Zach. 3. Ostendit mihi Deus facerdotem magnum ftantem plays.co. TPROB. Quia per coram angelo Domini: fed Chriftus eft 1. left.fi. Chriftum maximè no major angelis, fecundum illud Hebr. 1. bis divina funt collata,2. Tantò melior angelis effectus, quantò diffePetr. 1. Deoque fumus reconciliati, Colof.1. Et rentius præ illis nomen hæreditavit. ergo facerdotis eft effe me- Chrifto non convenit effe facerdotem. diatorem inter Deum, ¶ 2. Prætereà. Ea, quæ fuerunt in veteac populum, tum hi ri teftamnento, fuerunt figura Chrifti,fcipfi dando divina, Malach. 2. tùm pro feipfo facri- cundum illud Colof. 2. Qua funt umbra ficando, Heb.s. futurorum: fed Chriftus non traxit car1. DE MAJORI. nis originem ex facerdotibus veteris leSacerdos. R. Qui est purus homo. §. Tunc ni- gis: dicit enim Apoftol. ad Heb. 7. Mahil, &c. Nam Chriftus nifestum eft, quòd ex Juda ortus fit Dominon eft purus homo, fed nus nofter,in qua tribu nihil de facerdotibus Deus, & homo: ideò ipfe etiam fecüdum hu- Moyfes locutus eft.ergo Chrifto non conmanitatem, ratione cu- venit effe facerdotem. jus dicitur facerdos, eft 3. Prætereà. In veteri lege, quæ eft fimajor Angelis: cùm fua gura Chrifti, non fuit idem legislator, & humanitas ex maxima propinquitate ad Deum facerdos: unde dicit Dominus ad Moyplenitudinem gratiæ, & fem legislatorem, Exod.28. Applica Agloriæ majorem habeat, aron fratrem tuum, ut facerdotiofungatur quàm Angeli. mihi: Chriftus autem eft lator novæ le11. DE CONCLUS. Sacerdotem. R. Figura- gis, fecundum illud Hier. 3. Dabo legem lem.§. Sic enim fequitur meam in cordibus eorum. ergo Chrifto ex præmiffis, ut patet non convenit effe facerdotem. confideranti.Nam & A-· poftolus per ly de Sacer- SED CONTRACft, quod dicitur Hedotibus intelligit de figu- br.4. Habemus Pontificem, qui penetravit ralibus. Tunc, &c. Non cælos, Jefum filium Dei. cùm Chriftum dicit Sa 30 enim articuli conclufio, RESPONDE O dicendum, quòd pro- quòd illi facerdotio ve in de tribu Juda, fequitur, quantum preces populi Deo offert, & pro teri non affimiletur fa- eorum peccatis Deo aliqualiter fatisfacit. cerdotium Chrifti no- Unde Apoftol. dicit ad Hebr. 5. Omnis vum, tamquam umbræ Pontifex ex hominibus affumptus pro bocorpus, quoniam,ficut minibus conftituitur in his, quæ funt ad Damafcenus dicit in 3. lib. &c. ut in text. Ubi, Deum, ut offerat dona, & facrificia pro quod dixit Damafcenus peccatis. Hoc autem maximè convenit. cft illud vulgatum,fcili- Chrifto, nam per ipfum divina dona hocet, quòd fimilitudines, minibus funt collata, fecundum illud 2. & per confequens fimidia, non tenet in omni- Petr. 1. Per quem, fcilicet, Chriftum, mabus fimilia. ergo affimi- xima, & pretiofa nobis promiffa donavit, lantur adinvicem dif ferenter in quibufdam aliis. III. ILLAT. CONCL. Ergo Chrifto, &c. R. Negatur illatio.§. Procedit enim ex falfo intellectu fub veritate præmiffaru occultato: quafi, quòd idem judicium fieri debeat de aliis, & de Chrifto quoad collationes, & divifiones gratiarum, ideft, ut in propofito fiftamus, facerdotii, & 80 ut per hoc efficiamini divina confortes na ture. Ipfe etiam humanum genus Deo reconciliavit, fecundum illud Coloff. 1. In ipfo, fcilicet, Chrifto, complacuit o legislationis. Hoc aute falfum eft, quoniam, ficut fupradictum eft, quæftio.s.art.3. &c. alii homines particulatim habent, &c. ut in tex. APPENDIX. mnem plenitudinem inhabitare, & per quomodò per ratio- Urilis, pre Xarti, primò : nem oftendas, meritò S.Eccles. effe à fcripturis, & Concilio infinuatum, quòd Chriftus eft facerdos. A fcripturis quidem Hein argumen, contr. br. 4. habemus, &c, ut Ubi *cap.s.col. nota, quòd quantum ad bier.par.. nomen antiquitùs non è med, differebant epifcopus utentem feu Pontifex,& Sacerdos, & ideò Divus Thomas pro fuo intento adducit Apoftolum nomine Pontificis. Ac fi per hoc dicat. Hic accipitur ab Apoftolo ly Pontificem pro ly maximè convenit effe facerdotem. ¶AD PRIMUM ergo dicendum, quòd poteftas hierarchica convenit quidem angelis, inquantum & ipfi funt medii inter Deum, & hominem, ut patet per Dion.* in lib. cal. Hierarch. ita, quòd ipfe facerdos, inquantum eft medius inter Deum, & populum, angeli nomen habet fecundum illud Malach. 2. Angelus Domini exercituum eft. Chriftus autem major angelis fuit, non folùm fecundum divinitatem, fed etiam fecundum humanitatem, inquantum habuit plenitudinem gratiæ, & gloria. Unde etiam excellentiori modo hierarchicam, feu facerdota- facerdotem. Dixi quantú lem poteftatem præ angelis habuit, ita rei, quoniam quantum etiam, quòd ipfi angeli fuerunt miniftri ad rem differebant etiam facerdotii ejus, fecundum illud Matth.4. antiquitùs tempore AAccefferunt angeli, & ministrabant ei, fe- poftolorum. De quo sc- vide 2.2. quæftio. 184.ar. cundum tamen paffibilitatem carnis mo- 6. cum Elucid. contra dico ab angelis minoratus eft, ut Apoft. errores aliquorum, & dicit Hebr. 2. Et fecundum hoc confor- Addition, articulorum mis fuit hominibus viatoribus in facer- Veritates Aureas fuper dotio conftitutis. legem veterem, Levit.8. ¶ Ad fecundum dicendum, quòd, ficut concluf. 1. ConcludeDamafcen. dicit in 3.libro, quod in om- Doctor intentum fuumi..orth. * nibus eft fimile, idem utique erit, & non præfens per auctoritate 66, extraneum. Quia igitur facerdotium ve- illam, etiamfi ibi fumeretur Pontifex, prout diteris legis erat figura facerdotii Christi 'ftinguitur à facerdote . noluit Chriftus nafci de ftirpe figura- Non cnini diftinguitur lium facerdotum, d ut oftenderetur non ab illo, tanquam peni- D.1094 effe omninò idem facerdotium,fed differ- tùs difparatum,fed tam quam majus à minori re, ficut verum à figurali. contento in ipfo majori. Ad tertium dicendum, quòd, ficut Unde ex co, quòd Chrifuprà dictum eft,* alii homines particula- ftus eft Pontifex, fequi- . *9.8.4.4. tim habent quafdam gratias, fed Chri- tur neceffariò, quòd fit as ftus,tamquam omnium caput,habet per- facerdos præcisè no fit facerdos, quoniam, licèt fectionem omnium gratiarum: & idcò Pontifex, ideft, fummus quantum ad alios pertinet,alius eft legis facerdos,tamen fummus lator, & alius facerdos, & alius rex: fed facerdos neceffariò eft hæc omnia concurrunt in Chrifto, tam- autem Tridentino infiquam in fonte omnium gratiarum. Un- nuatur intentum prædide dicitur Ifa. 33. Dominus judex nofter, &tum dicente feffione Dominus legifer nofter, Dominus rex no- priori teftamento, tefte fter: ipfe veniet, & faluabit nos. *1.10, C. S. Comment, Itulus clarus. In corpore articuli eft unica conclufio refponfiva quæfito. Chrifto maxime convenit effe facerdotem. Probatur. Propriè officium facerdotis eft effe mediatorem inter Deum, & populum utrimque: fed hoc ma ximè convenit Chrifto, ergo. Major declaratur quoad utramque partem SUPER QU. XXII. ART. II. inquantum homo, officii. Minor fimiliter, & omnia clara funt. In refponfione ad primum confidera novitie, quòd tota vita Chrifti in Annotar, ARTICULUS SECUNDUS. DSECUNDUмfic procedi- CONCL. Chriftus, fed Chriftus non feipfum occidit. ergo cruce oblati peccata no fumus, Hebr. 10. Et o P ordinabatur, ut patet 3. Præt. Omnis hoftia ex hoc, & Deo hoftiam, occifioni ab 20 30 turillatio. §. Nam fanétitas humanitatis,&c. ut in tex. APPENDIX. falute,ut habetur Levit. 3. Tertio ad hoc, de & in veteri lege offerebatur holocau- to effe à fcripturis, & & denotavit ide Apoft. quandò dixit Hebr.9. Chriftus oblatus eft ad multorum exhaurienda peccata: Et iterùm ibid. quantò magis fanguis Chrifti, qui per Spiritu Janctum femetipfum obemundabit confcientiam tulit immaculatu Deo, Ad fecundum dicendum, quòd ho- dere: fi verò fit fimul RESPONDEO dicédú, q, ficut Aug. oblatione consumavit in peccato: Secunda verò ftiam pacificam. Tertia vit in fempiternum aute per ly confummaefle holocauftum. I tem idipfum infinuavit ibic. 9. femel in consi matione fæculorum per hoftiam fuam apparuit. Hoc eft. Per hoftiam, quæ eft ipfemet. Ita, quod ly fuam facis non fenfum transitivă, ficut quandò antiqui fa cerdotes dicebantur offerre hoftias fuas, ideft, alias à fe: fed facit fenfum intranfitivum, ficut Jo. z. Ille dicebat de templo corporis fui, ideft, de templo, quod eft corpus fuum. A Conc, item Trid. idipfum infinuatur feff. 22. cap.1. Deus, & Dominus nofter, erfi femel feipfum in ara Crucis, morte intercedente, Deo patri oblaturus erat, ut æternam illic redemptionem 70 operaretur,quia tamen per mortem facerdotium ejus extinguendum non erat: in cana noviffima, ut dilecte fponfæ fuæ ecclefiæ vifibile (ficut homi num natura exigit) relinqueret facrificium, quo cruentum illud femel in cruce peragendum repræfentaretur, ejufque memoria in finem ufque feculi permaneret, atque illius falutaris virtus in remiffionem, que à nobis quotidie committuntur, peccatorum applicaretur, facerdotem fecundum ordinem Melchifedech fe in æternum conftitutum declarans, corpus, fanguinem fuum fub fpeciebus panis, & vini obtulit. Et cap. 2. Hujus quipoblatione placatus Dominus gratiam, & donum pænitentiæ concedens crimina, & peccata, etiam ingentia, dimittit. Una enim, eademque eft hoftia, idem nunc offerens facerdotum minifterio, qui feipfum tunc in Cruce obtulit: fola offerendi ratione diverfa. Hæc ibi. Vide ar. 1. appen. Secundò vides: qnomodò ex iis benè penfatis, & applicatis doctrina præfens Angelica, &c. folùm facerdos: non autem fic. ergo ipfe non fuit fimul facerdos, & cedente articulo, quoad fecundam verò, quòd fuerit fimul hoftia probatur. Omne, quod Deo exhibetur ad hoc, ut fpiritus hominis feratur in Deum, eft hoftia, feu facrificium: fed humanitas Chrifti eft Deo exhibita ad hoc, ut fpiritus hominum ferantur in Deum. ergo. Major propofitio probatur. Sacrificium vifibile eft facramentum invifibilis, invifibile autem cft oblatio fpiritus. ergo. Adverte, quòd vis probationis confiftit in hoc: Omne facrificium aut eft vifibile, aut invifibile: fed vifibile ordinatur ad invifibile, ut facrum ejus fignum ad fanctum fignatum, ac per hoc, finem: fignatum enim finis eft figni. omne igitur facrificium exterius eft facrificium ex ordine ad interius, hoc eft, oblationem fpiritus, & è contra, omne, quod ad obla tionem fpiritus Deo offertur, facrificium denominativè dicitur. Tertia verò pars conclufionis, hoc eft, perfecta pro peccato,pacifica, & holocauftu, probatur ex litera. Homo indiget facrificio propter tria, f.remiffionem peccati,gratia confervationem, & confummationem : fed hæc tria per humanitatem Chrifti habuimus, ergo. Major in litera & infertur ex priori fyllogifmo, quo probata eft altera pars conclufionis, nam, fi facrificium exterius dicitur ex relatione ad oblationem fpiritus,& ad oblatione fpiritus noftri concurrunt ista tria,s, remissio peccati, confervatio vitæ gra Suarez q.2.4. 3. in expofitione litera. Medina question. 22. artic. 3. SUPER QUÆ. XXII. 10 1 tie, & confummatio illius, confequens eft, ut ad hæc tria homo indigeat facrificio,& declaratur quoad fingula fingulis auctoritatibus fcripturæ. Mi nor verò probatur auctoritatibus facræ fcripturæ etiã fingulis ad fingula ¶Recolito hic ex prima fecundæ q. 102. art. 3. ad octavum, triplex fuiffe facrificii genus in veteri teftamento, holocauftum, hoftiam pro peccato, & hostiam pacificam, & holocauftum quidem perfectionis ftatui confonare, quia totum comburebatur in honorem Dei, hoftiam verò pacificam ad profectus ftatum pertinere, qui ex Deo per miniftros nobis cooperantibus eft. In tres enim partes dividebatur, unam Deo incenfam aliam in ufum facerdotum, tertiam in ufum offerentium, five pro be neficiis receptis, five recipiendis effet. Hoftia verò pro peccato ftatum pœnitentium monftrat, & in duas fecabatur partes, unam Deo in cenfam, alteram in ufum facerdotum, quia remiffio peccatorum non à poteftate noftra, fed à Deo per miniftros eft, nifi pro propriis facerdotis, vel populi peccatis offerretur, quia tunc nulla erat pars facerdotum. Unde quia humanitas Chrifti pro omnibus iftis oblata fuit ab ipfomet, ideò dicitur in litera, quòd fuit hoftia perfecta, utpote exiftens fimul, & hoftia pro peccato, & hoftia pacifica, & holocauftum. ARTICULUS 20 Utrum effectus facerdotii Chrifti DTERTIUM fic proceditur. Videtur, quòd effectus faccrdotii Chrifti nó fit expiatio peccatorum. Solius enim Cfacerdotium haONCL. Chrifti Dei eft peccata delere, fecundú illud Ifa. bet plenam vim expia- 43. Ego fum,qui deleo iniquitates tuas propter me: fed Chriftus non eft facerdos, ART. III. di peccata. tollitur reatus pœnæ : PROB. Quia virtu- fecundum quòd Deus, fed fecundum te facerdotii Chrifti quòd homo. ergo facerdotium Chrifti datur nobis gratia, per quam aufertur macula non eft expiativum peccatorum. peccati, Rom. 3. atque 2. Prætereà. Apoft. dicit Hebr. 10. fatisfactio fit, per qua hoftia veteris teftamenti non poterant & ad plenam peccato- perfectos facere: alioquin cessassent offerri rü expiatione remotio eo, quòd nullam haberent confcientiam peciftorum duoru,f.macu- cati cultores fufficienter femel mundati, fed læ, ac reatus, exigitur. in ipfis commemoratio peccatorum per finftus non eft facerdos, gulos annos fit: fed fimiliter fub fafecundum quod Deus, cerdotio Chrifti fit, commemoratio fed fecundum quòd hocùm dicitur. Dimitte peccatorum, mo. R. Unus tamen • nobis debita noftra. Matth. 6. offer& idem eft, qui eft facerdos, & Deus. §. Tuc tur etiam continuè facrificium in ecnihil, &c. Nam ejus clefia: unde & ibidem dicitur. Panem humanitas operabatur nostrum quotidianum da nobis hodie. crperfonaliter conjuncta go per facerdotium Christi non expian 1. MINOR. Chri erat: & inquantum fic tur peccata. operabatur, illud facri- 3. Prætereà. In veteri lege maximè ficium Chrifti homi- immolabatur hircus pro peccato princi nis erat efficaciffimum agno 30 ad delenda peccata, pis, vel capra pro peccato alicujus de potùm quoad maculam pulo, vel vitulus pro peccato facerdotis, culpæ, tùm quoad rea- ut patet Levit. 4. fed Chriftus nulli hotum pœnæ. Licèt enim rum comparatur, fed folius Dei, ut Deus eft, fecundum fit per auctoritatem illud Hier.11.Ego quafi agnus manfuetus, primariam delere pec- qui portatur ad vittimam. ergo vidctur, cata, ut intelligit Ifa- quòd ejus facerdotium non fit expiatihoc ipfum per auctori- vum peccatorum. ias adductus tamen > 4° so TERTIU S. fit expiatio peccatorum. virtute ipfius gratia nobis datur,qua corda noftra convertuntur ad Deum, fecundum illud Rom. 3. juftificati gratis per gratiam ipfius per redemptionem, que eft in Chrifto Jefu, quem propofuit Deus propitiatorem per fidem in fanguine ipfius. Ipfe etiam nobis plenarie fatisfecit, inquantum ipfe languores noftros tulit, dolores nostros ipfe portavit. Unde patet, quòd Chrifti facerdotium habet plenam vim expiandi peccata. pro tinuæ oblationis facrificii in Ecclefia effet hæc, ADPRIMUM ergo dicenduur, quòd, f.quòd per facerdotium licèt Chriftus non fuerit facerdos,fecun- Chrifti, quatum eft de dum quòd Deus, fed fecundum quòd fe, non effent perfectè expiata peccata, &tahomo, unus tamen, & idem fuit facer- men hæc non eft hujus dos, & Deus. Unde in Synod. * Ephefi. vera caufa, fed alia, fc. In f.. legitur. Si quis Pontificem dicit,& Apo- quòd oportet applicari Ephefi ftolum nostrum fieri, non ipfum ex Deo quotidie nobis effectus prafuit prædicti facrificii per Cyr,can 10. Verbum, quandò factum eft caro, & fecun- quotidianam cjus comdum nos homo, fed tamquam alterum pre- memorativam oblatioter eum feorsum hominem ex muliere, ananem. Tali fiquidem comemoratione mediāte, thema fit: & ideò,inquantum ejus huma- excitantur mentes fidenitas operabatur in virtute divinitatis, lium & ad fuorum pecillud facrificium erat efficaciffimum ad catorum, quæ paffionis Chrifti caufa fuerüt, delenda peccata. Propter quod Augufti- deteftativam confideranus dicit in quarto de Trinitat.*Ut quo- tione, & ad Chrifti erga niam quatuor confiderantur in omni facri- nos in tanto facrificio tatis ipfius participa- ¶SED CONTRA eft, quod Apoftol. tis, & facerdotibus ¶ RESPONDEO dicendum, quòd eminentiam Chrifti ad ly efficaciffimum. ris convertitur in Deum: reatus autem II. EX APOSTOL. poenæ totaliter tollitur per hoc, quòd hoAlioquin ceffaffent of mo Deo fatisfacit. Utrumque autem hoferri. R. Attenta fufficientia effectus perfe- rum efficit facerdotium Chrifti. Nam &ti ab illis hoftiis. $. Tunc nihil, &c. Peccata enim non commemorantur in nova lege propter inefficaciam, &c. ut in tex. Ex quo formaliter dic, applicando ad argumentum, quòd, attenta fufficientia effectus perfecti ab hoftia Chrifti, ideft, fi attenderetur in facrificii Millæ reiteratione, quòd hoftia illa fufficienter, quantum eft de fe, perfectos fecit in cruce omnes homines, tunc jam ceffaffet hoftia ipfa in Mifla offerri, immò nec femel reiterata effet. Sed, quoniam in reiteratione illa attenditur aliud, ut declaratur in textu ideò non debet ceffare in Miffa offerti. Quinimò, quoniam illud, quod 80 li oblativa comemora *11.4.6.14. circa fi Ad fecundú dicendú,quòd peccata no difpofitione: & hæc tacommemorantur in nova lege propter tione maximè compainefficaciam facerdotii Chrifti, quafi per ratur.Adhuc, quòd illa, ipfum non fufficienter expientur pecca- quam putabat argumeta, fed commemorantur quantum ad il- tum, non fit vera caufa, patet: quia in ifta comlos,qui vel ejus facrificii nolunt efse par- memorativa oblatione ticipes (ficut funt infideles) pro quo- non offertur Deo alirum peccatis oramus, ut convertantur, quod novum facrificiu vel etiam quantum ad illos, qui poft catorum, quàm illud magis expiativum pecparticipationem hujus facrificii ab eo de- primum olim in ara viant, qualitercumque peccando. Sacri- Crucis oblatum: fed ficium autem, quod quotidie in ecclefia idem penitùs, eandem offertur, non eft aliud à facrificio, quod majorem, quàm tunc prorsùs, fed numquam ipfe Chriftus obtulit: fed ejus comme- primò, virtutem expiamoratio: úde Auguftinus dicit in decimo tivam peccatorum hade Civitat. Dei. * Sacerdos ipfe Chri- infinuare voluit textus bens. Et hoc eft, quod ftus offerens, ipfe & oblatio: cujus rei perly facrificium autě, Sacramentum quotidianum esse voluit ec- quod quotidie in eccle- 10. 5. clefiæ facrificium. fia offertur, non eft aliud à facrificio, quod ipfe Chriftus obtulit. NOT. 1. Argumentum deficit etiä in hoc, quòd malè intelligit Apoftolum, ideft, trahit ipfum extra fenfum fuum proprium, reclamante prorsùs contextu fuo in codem Hebr. cap. 10. Planus enim Apoftoli fenfus, ut patet legenti, eft ibi conferre adinvicem effectum hoftiarum antiquarum, & effectum hoftiæ Chrifti in Cruce, pro quanto fcilicet uterque effectus dicit expiationem peccatorum. Ad hanc igitur inten tionem fuam explicandam inquit, quòd effectus illarum hoftiarum erat infirmus, quod probat, & quia lex ipfa umbratica numquam potuit acce *lib. 10, de Civ. Dri.c is mes ahomo in us fcripture. ulis ad lingua tavum, per boftiam prope onis ftatu.com iam vero paci -os nobis coope Deo incalan, , five probe peccato fa wham Do peccatorum ea proprs pars face tis oblara recta, a fica, & hol dentes perfectos facere, & quia impossibile eft fanguine taurorum, & thema fit. Hæc ibi. Quibus dùm facrificium Miffe nudam effe commemo rationem negant, concordat textus (ficut & aliis, fi rectè intellecta confe rantur) quandò, poftquam ipfum effe commemorationem dixit in ar gumento, fubdit in refponfo, quòd valet ad conyertendos peccatores, et iam infideles. Vide etiam art. 2, append. NOTAT. 3. Textus in argumento: ille fcilicet, offertur continuè facrificium in Ecclefia; unde & ibidem dicitur, panem noftram fuper fubftantialem da nobis hodie, fubindicat, quòd Chriftus per talem orationis particulam denotavir, quotidianam fore Euchariftia, quæ eft panis ille fuperfubftantialis, manducationem in Ecclefia munere Dei in dies perfeveraturam pro nobis fidelibus facramentaliter in utroque homine reficiendis, & ufque ad finem vitæ noftræ feliciter fuftentandis. Ut quid .n. panem illum vocavit fuperfubftantialem? Quò vel hinc certò fciremus, eum fuiffe hic de Euchariftia locutum. Quandoquidem panis materialis non eft fuperfubftantialis (ut patet) quamvis fit fubftantialis: fed folùm Euchariftia eft panis fuperfubftantialis. Quia verò panis ifte cœleftis, ut nobis hodie, ideft, quotidie (nam hoc quotidiana oratione femper dicimus ly hodie) detur, oportet, quòd per facerdotes conficiatur, confici autem licitè non poteft, nifi fecundum ordinationem Ecclefiæ, hoc eft, in Miffa (quod & Chriftus, quandò fic nos orare docuit, fciebat) ideò concludedum ex illa oratio 20 tur Num.28. Unde fignificabatur, quòd rigine mundi. Nunc qu¶ Ad tertium dicendum, quòd,ficut O- gnus Dei, qui tollit peccata mundi. nis particula eft, Miffam quotidie celebrandam in Ecclefia pro Euchariftia conficienda ád utilitatem fidelium effe juxta beneplacitum Domini à feipfo hic nobis præmōftratum. Nec mirum certè. Primò, quoniam ipfe effe debuerat facerdos in æternum fecundum ordinem Melchifedech. Licèt autem fecundum oblationem cruentam fuiipfius in cruce fuerit facerdos, non tamen ex illa dictus fuit fecundum ordinem Melchifedech. Ratio eft, quia Melchifedech obtulit panem, & vinum in facrificium Deo, Genef.14. Et confequenter Chriftus tunc fe effe fecundum ordinem Melchifedech declaravit, non quandò corpus fuum, & fanguinem fub fpeciebus propriis obtulit in Cruce, fed quando cundem fanguinem, & corpus fub fpeciebus panis, & vini obtulit in menfa. Et, licèt etiam tunc in menfa fe probaverit efle ordinis Melchifedech, tamen reftabat, ut fe probaret effe talem in æternum, Non enim utrumque prophetatum fuerat, quòd futurus erat facerdos fecundum ordinem Melchifedech, fed etiam quòd talis foret in æternum, Tu, inquit pfal, 109. es fa cerdos in æternum fecundum ordinem Melchifedech. Probatur verò fe effe talem in æternum: quandò inftituit, ut per minifterium Apoftolorum, aliorumque facerdotum, donec ad judicium veniat (inquit Apoftolus 1. Corin. 11.)ideft ufque ad confummationem fæculi offeratur ipfemet Deo patri fub fpeciebus panis, & vini. Chriftus ergo, ut prophetiam adimple ret, fuit facerdos in Cruce : fecundum autem ordinem Melchifedech in ultima cœna, in æternum verò in quotidiana Miffa,Secundò, quòd ex illa Dominicæ orationis particula concludendum effet, ut fuprà, non eft mirum, quoniam ab eo, qui prophetias non venerat folvere, adimpleri debuerat prophetia Malachie 1. Ab ortu folis ufque ad occafum magnum eft nomen meum in gentibus, & in omni loco facrificatur, & offertur nomini meo oblatio munda. Neque enim de facrificio facto vel in cruce, vel in menfa verificari poteft hoc, quandoquidem nec oblatio in Cruce, nec facta in menfa fuit in omni loco, ut patet, cùm illa fuerit tantùm in monte Calyario, & ifta folùm in coenaculo. Oportet ergo, quòd ad verificandam prophetiam inftituerit Chriftus oblationem aliquam faciendam in omni loco à Solis ortu ufque ad occafum in gentibus, apud quas magnum eft nomen Domini, ideft, in gentibus Chrifti fidelibus. Et hæc eft oblatio, quæ fit in Miffa ubique, quam ipfe facrificandam in omni loco per facerdotes præce pit, ut fuprà ex Concilio Trid, not.2. De tali reiteratione vide in Decretis de confecr, distinctio.2. cap. reiteratur quotidie. Hæc veriffima dicta fint pro fana expofitione tex. III. DE MINORI. Sed agno. R. Tamquam facrificio confummativo,omnium aliorum facrificiorum. §. Tunc nihil, &c. Non enim ex hoc fequitur, quòd facrificium Chrifti non fit expiativum peccatorum ut inferebatur) fed fequitur totum contrarium, fcilicet, quòd facrificium Chrifti fit expiativum omnium peccatorum totius mundi, ut habetur Joan. 1. Sequeretur autem id, quod in argumento in ferebatur, fi Chriftus compararetur agno, tamquam virtutem aliorum facrificiorum excludenti. Ex refponfali igitur textu dic, quòd ideò Chriftus comparatur magis agno,quàm hirco, aut capra, aut vitulo, ut ex hoc apertè oftendatur, quod facrificium Chrifti non eft expiativum peccatorum aliquorum hominum tantùm,puta principis, vel alicujus de populo, vel facerdotis; fed quòd eft expiativu omnium peccatorum quorumcumque hominum. NOT. 2. Doctrina refponfi hujus textualis latè declaratur, fimulque APPENDIX EX art. habes primò: quomodò per rationem oftendas, meritò infinuatum effe à Scripturis, & ecclefia, quòd effectus facerdotii Chrifti eft expiatio peccatorum. A fcripturis quidem, ut Hebr. 9. fanguis, &c. fecundum quòd eft in argum, cont. Ab ecclefia verò per hoc, quod dicit in Hymn. Pafch. O vera cali victima: Subjecta cui funt tartara, Recepta vite præmia. Patet enim, quòd hæc omnia fingillatim includunt,directè, vel indirectè fupponunt, expiationem factam per illam hoftiam. Neque enim tartara fregiffet, neque plebem captivatam redemiffet, neque præmia vitæ illa hoper facerdotem Chriftum crucifixum immolata reddidiffet, nifi peccata, quibus & tartarea portæ firmabantur, & plebs captiva tenebatur, & præmia vitæ impediebantur, efficaciter delevisset. Secundò vides: quoinodò ex iis, &c. ftia Commentaria Cardinalis Cajetani. Ntitulo attende primò, quòd non quæritur, an fola expiatio peccati fit effectus facerdotii Chrifti. Nec quæritur, an expiatio peccatorum fit à olo facerdotio Chrifti, fed an facerdotium Chrifti habeat hunc effectum, qui eft expiare peccata. Not and Attende fecundo, quòd non eft hic quæftio de modo habendi hunc 99 Utilitas pro S.Eccl. effectum, an fcilicet effective, an meritoriè, an alio modo, fed in confufo, Tertio, quòd expiatio fecundum nominis proprietatem emunda- Notand, 3. Comment," anot. 733 4.8.4.9.1. 4.3.4.5. tionem, feu purgationem culparum fignificare videtur, & fic fumitur in propofito. In corpore unica eft conclufio. Chrifti facerdotium habet plenam vim expiandi peccata. Probatur. Ad perfectam emundationem peccati duo requiruntur, dare gratiam, & fatisfacere: fed Chrifti facerdotium habet utrumque, ergo. Major probatur ex duobus inventis in peccato, macula, & reatu, quorum primum gratia, fecundum fatisfactione tollitur. Minor verò auctoritate Joannis, & Ifaiæ. In refponfione ad primum, cùm dicitur, quòd, inquantum Chrifti humanitas operabatur virtute divinitatis, facrificium Chrifti erat efficaciffimum ad delenda peccata per gratiam, non intelligas humanitatem Chri- 10 fti concurrere inftrumentaliter ad creandam gratiam in anima:fed intelligito, quantum ad creationem fpectat, concurrere inftrumentaliter difpofitivè, & meritoriè nata eft enim gratia fecundum illam viam creari in patiente difpofito, ficut anima rationalis. Et proptereà, licèt creatio abfolutè refutet inftrumentum, creatio tamen rei in patiente difpofito non refutat inftrumentum, & facrificiumChrifti invenitur efficaciffimum ad : caufandum gratiam juftificantem: ficut femen humanum benè difpofitum In refponfione ad tertium vide novitie, quòd Chriftus ex hoc ipfo, QUARTUS. Utrum effectus facerdotii Chrifti non folùm ad alios perti- D QUARTUM fic procedi- communicare. PROB. Primò, quia Chriftus no indiget me dio ad Deum, cum per feipfum accedat, Hebr. 7.& facerdotii effectum participat folu iis, qui etiam pro feipfo, fecundum quòd fuprà 30 indigent medio ad Deu, dictum est, * ficut exprefsè dicitur Heb. cùm facerdos fit medius preces,fup"f.11. ar.3. inter Deum, ac populus 5. quòd in diebus carnis fuæ preces, fupSecundò, quia Chriftus plicationefque ad Deum, qui poffit illum eft fös totius facerdotii, falvum facere à morte, cum clamore valiut patet per refpectum do, & lachrymis obtulit. crgo facerdoad facerdotem legalem, tium Chrifti effectum habuit non folùm ac novum. Et primum in unoquoq; genere ita in aliis, fed etiam in feipfo. influit,quòd non recipit 2. Prætereà. Chriftus facrificium obin genere illo, ut patet tulit feipfum in fua paffione:fed per palde fole, de igne. fionem fuam non folùm aliis meruit, fed 1.DE CONCLUS. Sed etiam in feipfo. B. etiam fibi, ut fuprà habitum eft. * ergo 4.19.4.3. Secundum quid, ideft, facerdotium Chrifti non folùm habuit fecundum paffibilitatem effectum in aliis, fed etiam in feipfo. carnis confiderato. §.Sic profuit Cyvil...Coc. .n.fequitur ex præmif- 3. Prætereà. Sacerdotium veteris lc- tur ly qui poffit eum fal ar. buj.q. fed nec habere potuit, 40 so fuit effectus facerdotii facerdotii ex vi facrificii tem eft fons totius facerdotii, nam fa- delicet ipfe sipliciter ef- filioru Ifrael.ergo et facerdotiu Chrifti no fectum facerdotii fui no folú in aliis, fed in feipfo effectú habuit . participavit: immò nec SED CONTRA eft, quod in Ephefific participare potuit. Is * na Synodo legitur. Siquis dicit,ChriCan, 19. .n.fimpliciter participat, Concil. 1. vel participare pot effe- ftum pro je obtuliße oblationem, & non Ephef. cui tum talis facerdotii,qui magis pro nobis folùm (non .n. indiguit fa- 60 pri eft peccator, vel faltem crificio,qui peccatum nefcit) anathema fit: poteft peccare. Chriftus fed in facrificio offerédo potiffimè facerautem fimpliciter, ideft, abfolutè quovis modo dotis confiftit officiu. ergo facerdotium de perfona,& natura fua Chrifti no habuit effectu in ipfo Chrifto. etiam humana loquen- RESPONDEO dicendum, quòd, do peccatü non habuit, ficut dictum eft, *facerdos conftituitur 9.15. ar. 1. Additio. medius inter Deum, & populum. Ille 1. 16. art. 2. ad 2. cum autem indiget medio ad Deum, qui per, militudinem peccati in feipfum accedere ad Deum non poteft, carne, i. paffibilitatem & talis facerdotio fubjicitur, effectum primo homini in pœna facerdotii participans. Hoc autem Chripeccati fui à Deo infli- fto non competit: dicit enim Apoftol.ad Ată, q. 14, 4. 1. 2. Et ideò non fimpliciter dicendi Hcb.7. Accedens per femetipfum ad Deu, eft: quod ipfe, &c. ut in femper vivens, ad interpellandum pro nobis: & ideò Christo non convenit effectum II. DE MINORI. facerdotii in fe fufcipere, fed potiùs ipfum Sed per paffionem fuam. B.Utex charitate humi- aliis communicare. Primum enim agens so liter acceptatam. S. Tuc in quolibet genere ita eft influens, quòd nihil, &c. Nam articuli non eft recipiens in genere illo, ficut fol maliter de effectu facer- illuminat, fed non illuminatur, & ignis dotii, non aliter, ideft, calefacit, fed non calefit; Chriftus auloquitur de co, quod ad Elucid, habuit tamen fi textu. conclufio loquitur for facrificium ex vi facrificii fequitur, non autem de eo, quod ad facrificium 70 quomodò per ra- pros. Eccl. dinem peccati in carne, ut dicitur RO-EXart,habes primò : man. 8. Et ideò non fimpliciter dicen- tionem oftendas, meridum eft, quòd ipfe effectum facerdotii tò effe à fcripturis, Concilio infinuatum ? participaverit, fed fecundum quid, .f. quòd effectus facerdotii Im paffibilitate carnis. Unde fignanter Chrifti nō ad ipfum, fed dicit. Qui poffit illü falvu facere à morte. ad nos pervenit. Afcripturis quidem per hoc, Ad fecundum dicendum, quòd in quod dicitur Hebr. 7. oblatione facrificii cujufcumque facer- Hic autem eo, quòd madotis duo poffunt confiderari, fcilicet, i- neat in æternum, fempfum facrificium oblatum, & devotio piternum habet facerdotium. Unde &falvare offerentis. Proprius autem effectus facer- in perpetuum poteft, acdotii eft id, quod fequitur ex ipfo facri- cedes per femetipfum ad ficio, Chriftus autem confecutus eft per rum fententiarú impor fuam paffionem gloriam refurrectionis, tata per ly unde demonnon quafi ex vi facrificii, quod offertur ftrat intentu. Ex co náper modum fatisfactionis,fed ex ipfa de- que, quòd Chriftus havotione, qua fecundum charitatem hu- bet facerdotium, infer tur ibi,quòd ipfe falvare militer paffionem fuftinuit. poteft. Non dicit, falva¶ Ad tertium dicendum, quòd figura ri: ne crederes, quòd ipfe non poteft adæquare veritatem. Unde per facerdotium illud, i.( hoc demùm in idem facerdos figuralis veteris legis non pot- redit) quòd per hoftia à erat ad hanc perfectionem pertingere,ut femetipfo facerdote obfacrificio fatisfactorio non indigeret,fed latam, falvaretur; fed Chriftus non indiguit: unde non eft fi- dicit ly falvare, ut hinc agnofceres, quòd effemilis ratio de utroque. Et hoc eft, quod aus talis facerdotii perApoftolus dicit. Lex homines constituit veniret ad alios. Adeò, facerdotes, infirmitatem habentes, fermo quòd non tantùm affir mativam hanc, fed etautem jurisjurandi, qui poft legem est, fi- iam negativam illam lium in æternum perfectum. inibi inclufit Apoftolus, quam quoque negativam magis explicare voluit, ut confideranti patet per ly accedens per femetipfum ad Deum. Á Concilio autem Ephefino primo infinuatur idem capitul. 10. Qui dicit: Pontificem noftrum Chriftum per fe etiam obtuliffe femetipfum oblationem, & non pro nobis felis, non n. guis |