Comment. 825 * In Syno. 1. Ephefin. miu ad in Vasquez 7.20.art.1.& z. difp.s. Suarez9.20.4.2. in com. Medina q. 20. ar.2. SUPER QUÆ. XX. ART. II. loqua ARTICULUS batur, quia cuilibet habenti naturam conveniunt, quæ propria funt illi naturæ. Declaratur fecundò conclufio auctoritatibus, fingulas fubjectiones attributas effe Chrifto. In refponfione ad primum, & fecundum habes rationem hujus arti- Annot. culi: propter Arrii fcilicet errorem motus videtur. Et cum quanta cautela loquendú eft,& fi fermoni cautela deeft,non defit intellectui fanus fenfus. SECUNDUS. Utrum Christus fit fubjectus fibiipfi. * D SECUNDUM fic proceditur. Videtur quòd Chriftus non fit fubjectus fibiipfi. Dicit n. Cyrillus in Epiftola fynodica, med. illius. Cour de Chringa- quam fcilicet fynodus Ephefina recepit: tione perfonæ impium Neque ipfe Chriftus fibi fervus est, neque eft dicere, quòd Chri- dominus, fatuum enim eft, magis autem & *.:.f.or.c. Stus fit fibiipfi fubje- impium ita dicere, & fapere, & hoc etiam ¶ PROB.I.Quia hoc, afferit Damafcen. * in tertio libro,dicens. fcilicet, quòd alia fit Unum enim ens Christus non potest fer vus perfona verbi dominatis, aliaque perfona ho- effe fuiipfius, & dominus: fed intantum minis fervientis, perti- Chriftus dicitur fervus Patris, inquannet ad hærefim Nefto- tum eft ci fubjectus. ergo Chriftus non rii. Secundò. Quia hoc eft fubjectus fibiipfi. condemnaturà fynodo ¶ PROB. Primò.Quia ¶3. Prætereà. Sicut anima rationalis,& Chriftus fecundum di- caro unus eft homo, ita Deus, & homo unus infufym vinam naturam præcft, eft Chriftus, ut Athanaf. dicit: * fed hobolo fidei fecundum verò huma- mo non dicitur fubjectus fibiipfi, vel fer se med. 1.3. nam, qua convenit no ram propter regulam 1. DE CON CLUS. cundum aliam, & aTM liam naturam, ut pa tet in conclufio.2. III. DE MINORI. &c. Cum hoc enim stat, Utilitas fuiipfius, vel quòd verbum Dei eft domi- Sed homo.B. Secundum nus hominis Chrifti, hoc poteft intelligi eandem partem confidupliciter. Uno modo, ut intelligatur, hoc deratus. $. Tunc nihil, effe dictum ratione alterius hypoftafis, quod homo fecundum vel perfonæ, quafi alia fit perfona verbi diverfas partes confide1° Dei dominantis, & alia hominis fervien- ratus fit fubjectus fibitis, quod pertinet ad hærefim Nestorii. ipfi: & fic de Chrifto feUnde in condemnatione Neftorii dicitur cundum aliam, & alia *In conc.1. naturam, quamvis non Eph.cul in fynodo Ephefina. Si quis dicit, Deй, fint proprie partes,quæ, præf.Cyril. vel Dominum effe Christi ex Deo patre ver- 2.4.4. verificatur, quòd can.5. bu,& non magis eunde ipsu confitetur fimul e fibimetipfi fubjeétus. APPENDIX. Deum, & hominem, utpote verbum factum X artic. habes pricarnem,fecundum Scripturas, anathema fit. E mò : quomodò per pros. Eccl Et hoc modo negatur à Cyrillo, & Dama- rationem & oftendas,& lxis in a, fc. Et fub eodem fenfu negandum est, rectè intelligas, meritò citat. Christum effe minorem feipfo, vel effe fibi efle à fcripturis infinuafubjectum. Alio modo poteft intelligi fe- tum, quod Chriftus eft fubjectus fibi,ut à Joan. cundú diverfitatem naturarú in una per- 14. Pater major me eft. fona, vel hypoftafi. Et fic dicere pofsumus fecundum unam earu, in qua cu patre convenit, simul eu cu patre praefse, & dominari: fecundu verò altera natură, in qua nobifcum convenit, ipfum fubefse, & fervi re. Et per hunc modum dicit Aug. *Filium efle feipfo minorem. 20 30 Sicut enim pater propter divinitaté eft mas or filio fecundum humanitatem accepto: ita filius, ut Deus, eft major feipfo, ut homo eft. Item à Phil.z. Qui,cum in forma Dei effet, exinanivit femetipfum 10.3. Sciendum tamen, quòd, cùm hoc no- formam fervi accipies. men Chriftus fit nomen perfonæ, ficut & fecundum ergo Apohoc nomen Filius, illa per fe, & abfolutè folum Chriftus habet in fe duplicem forpoffunt dici de Chrifto, que conveniunt mam, fcilicet Dei, & ei ratione fuæ perfonæ,quæ eft æterna, & formam fervi. Sed Dei maximè hujufmodi relationes, quæ ma- eft efle Dominum, & gis propriè videntur ad perfonam, vel fuperiorem, ferit au hypoftafim pertinere, fed ea, quæ conve- & inferiorem.ergo (Aniunt fibi fecundum humanam naturam, poftolo teite) Chriftus funt ei potiùs attribuenda cú determina- juxta diverfas formas eft fibiipfi dominus, & tione, ut videlicet dicamus,Chriftum ef- fubditus, fuperior, & fe fimpliciter maximum, & dominum, & inferior. Secundò vides; præfidentem, quòd autem fit fubjectus, quomodò ex iis, &c. vel fervus, vel minor, eft ei attribuendum cum determinatio ne,fcilicet, fecundum humanam naturam. bifcum, fubeft: & ipfe- yus fuiipfius, aut major feipfo propter net habet utramque hoc, quòd corpus ejus fubjectum eft anaturam in una fua nima. ergo neque Chriftus dicitur fubpersona, q.2. ars. 2. Se- jectus fibiipfi propter hoc, quòd ejus hucundò Quia patet ex D. Auguftino. manitas fubjecta eft divinitati ipfius. 31.16.7. a ¶ NOT. In conclufio ¶SED CONTRACft, quod August. * 4o ne exprimitur ly fecun- dicit in 1. de Trinit. Veritas ostendit fecundum humanam natu- dum iftum modum, quo fcilicet, Pater univerfalem pofitam major eft Chrifto fecundum humanam ly fciendum tamen, naturam, & feipfo minorem Filium. quòd, &c. 2.Prætereà. Sicut ipfe argumentatur Ergo Chriftus, B. Secu- ibidem, fic accepta eft à Filio Dei forma dum perfonam cófide- fervi, ut non amitteretur forma Dei : fed ratus. §. Sic enim fequi- fecundú formam Dei, quæ eft communis tur ex præmiffis: quo Patri, & Filio, Pater eft filio major fecunniam Cyril. Damafc. negant, &c. ut in text. dum humana natura.ergo etiam Filius eft Tunc nihil, &c. ut pa- major feipfo fecundum humanam natura. tet ex conclufionibus. 3. Prætereà. Chriftus fecundum huImmò etiam pro carũ prima ftat argumentum manam naturam eft fervus Dei patris, tamquam probatio e- fecundum illud Joan. 20. Afcendo ad Patrem meum, & patrem vestrum, Deum pfum. B. Siloquamur que eft fervus patris, eft fervus Filii,alio- 60 non eft alicujus ad fei- meum,& Deum vestrum: fed, quicunfimpliciter. S. Quo mo- quin non omnia,que funt patris,effent fido loquitur & D. Hi- lii. ergo Chriftus eft fervus fuiipfius, & Jarius in hujus proba- fibi fubditus. nihil, &c. Cum hoc .n. RESPONDEO dicendum, quòd *Arpret. ftat, quòd relatio fit a(ficut dictum eft *) effe dominum licujus ad feipfum fe- fervum attribuitur perfonæ, vel hypoftafi cundum quid, ideft, fe- fecundum aliquam naturam. Cùm ergo & fic eft de Chrifto fe- dicitur Chriftus effe dominus, vel fervus tem eft effe fubditum, ¶Ad tertium dicendum, quòd propter diverfas partes Ad alia auté argumenta patet refponfio ex dictis. Nã Aug. Commentaria Cardinalis Cajetani. Itulus clarus eft in fe: fed fua caufa ex articulo colligitur, quòd eft diverfus loquendi modus Græcorum, & Latinorum .Cyrillus enim, & Damafc. cum Ephefina fynodo negant Chriftum fubjectum fibi: Auguft. 70 verò Chriftum fibi fubjectum fecundum humanitatem affirmat. Et, quia utraque fententia eft vera, & ad diverfos fenfus relata rationabiliter dicta ab utrifque, ideò nota eft quæftio hæc. Comment. In corpore duo fiunt. Primò refpondetur quæfito fecundum veritatem, fecundò docemur convenientem loquendi modum in hac materia. Quoad primum cum diftinctione duplicis fenfus hujufmodi locutionum refpondetur, quòd fcilicet poffunt fervitus, & dominium referri vel ad diverfitatem fuppofitorum, vel ad folam diverfitatem naturarum in una perfona. Probatur hæc diftinétio,quia effe dominum, vel fervum attribui tur perfonæ fecundum aliquam naturam, poteft igitur referri diverfitas re- Quoad fecundum modus loquendi congruus eft, ut de Chrifto ea, quæ 125 1.d 17 ar.3. Nota hic,quòd ea,quæ funt excellentiæ,dupliciter fignantur, vel fine determinatione, feu limitatione,ut effe dominum,præfidentem, maximum, &c.vel cum limitato termino fui ipfius,puta,quòd eft dominus fui,prefidet fibi, &c, Auctor in litera loquitur de relationibus excellentiæ fimpliciter, & abfolutè,cùm dicit, quòd de Chrifto funt abfolutè enuntianda. Et per oppofitum ea,quæ funt minorationis, non funt fimpliciter, & abfolutè enuntianda,puta,quòd eft creatura,quòd eft fervus, quòd fubjectus. Et non loquitur de relationibus excellentiæ refpectu fui, nam tàm relationes fubje QUESTIO tionis refpectu fui cum determinatione dicendæ funt : ficut enim dicédum eft, Chriftum fibi fubjectum fecundum humanam naturam; ita dicendum eft, Chriftum fecundum deitatem Dominum fui fecundum humanitatem. Et hæc manifeftè probantur ex refponfionibus ad primum, & fecundum in litera: ubi habetur, quòd ifta relativa non fimpliciter, & abfolutè dicuntur refpectu fui: quoniam exigunt diverfitatem fuppofitorum,fimpliciter loquendo, fed cum determinatione aliqua poffunt refpectu fui verificari, ut etiam ex Ari.auctoritate in refponfione ad tertium confirmatur. VIGESIMA PRIM A. De oratione Christi, in quatuor articulos divisa. EINDE confiderandum eft de oratione Chrifti. D.Alb.3.f.d.17.ar.g. qus.&.d. Pasquez qu.21.difp.81.c. 914.3.4.d. 15.2.4.ar 6. 1.02. q. ad Suarez qu. 21. difp.45. Fondet. sect.1. 6. * 18.3. 0.24. in prin. Princ. Medina quæft. 21.4rt.1. SUPER QU, XXI. ART, I. ARTICULUS Quartò. Utrum omnis ejus oratio fit exaudita. PRIMUS. Utrum Chrifto competat orare. D PRIMUM fic procedi- 20 2. Præt. Non oportet orando petere fit per feipfam efficax ergo non conveniebat ei aliquid orando 83.art.1.2. 30 quæ volebat, fecundum quòd Deus,non autem fecundum quòd homo, quia, fecundum quòd homo, non habuit omnipotentiam, ut fuprà habitum eft. * Nihilominùs tamen ipfe idem Deus exiftens, & homo, voluit ad Patrem orationem porrigere, non quafi ipfe effet impotes,fed propter noftra inftructionem. Primò quidem, ut oftenderet fe effe à Patre. Unde ipfe dicit Joann. 11. propter populum, qui circumftat, dixi, fcilicet, verba orationis, ut credant, quia tu me mififti.Unde Hilar.in ro.de Trin.* dicit. Non prece eguit, pro nobis oravit, ne filius ignoraretur. Secundò, ut nobis exemplum orandi daret. Unde Ambrof. dicit fuper Luc. Noli infidiatrices aperire au40 res, ut putes filium Dei quafi infirmum APPENDIX. rogare, ut impetret, quod implere non pof- X articulo habes Fu fit,poteftatis enim auctor, obedientia magi- primò: quomodò more, paulò fter, ad præcepta virtutis fuo nos informat per ratione & oftendas, Utilitas & rectè intelligas,meriexemplo. Unde & Auguft.* dicit fuper tò effe à fcripturis infi- "track.104. Joan. Poterat Dominus in forma fervi, fi huatum, quod Chrifto parum hoc opus eßet,orare filentio, fed ita fe patri competit orare. Ut Luc. med.10.g. exhibere voluit precatorem, vt meminißet factum, &c. fecundum nostrum fe effe Doctorem. vult, nifi per virtutem 3. Præt. Damafcen. * dicit in libro divinam) & orare eft tertio, quòd oratio eft afcenfus intellectus barth, explicare propriam vo- in Deum : fed intellectus Chrifti non fd.ca.24 in luntatem apud Deum, ut eam impleat, 2.2.q. indigebat afcenfione in Deum, quia femper intellectus ejus erat Deo con1. DE CONCLU- junctus, non folùm fecundum unionem SIONE. Ergo videtur, quid Christo..Secundú hypoftafis, fed etiam fecundum fruitionaturam divinam con- nem beatitudinis. Chrifto non con- so fiderato. §. Sic enim fe- veniebat orare. quitur ex præmiffis: SED CONTRA eft, quod dicitur quoniam Chriftus potcrat perficere omnia, Luc. 6. Factum est, in illis diebus exiit in quæ volebat, fecundum montem orare, & erat pernoctans in oraquòd Deus, non autem, tione Dei. fecundum quòd homo. RESPONDEO dicendum 2.3.qu.83. Tunc nihil, &c.ut patet tatem. m ergo , quòd ar... ex conclufionis prædi- (ficut dictum eft in fecunda parte) tæ particula ly fecun- oratio eft quædam explicatio propriæ 60 dum humanam volun- voluntatis apud Deum, ut cam impleat. II. DE MAJORI. Si igitur in Chrifto effet una tantùm Pro certo effe futurum. voluntas, fcilicet, divina, nullo modo B.Sine interventu fuæ competeret fibi orare, quia voluntas diorationis. S. Tunc,&c. vina per feipfam eft effectiva eorú, quæ Chriftus fcivit futura, vult, fecundum illud Pfal. 134. Omnia, feivis quædam, &c.ut in quacumque voluit Dominus, fecit: fed, text. Ex quo dic, quòd quia in Chrifto eft alia voluntas divina, mus in omnibus, quia & alia humana Sancti in patria tali a- ante fin, Ad tertium dicendum, quòd afcenfio nihil eft ahud, quàm motus in id, quod eft furfum motus autem, ut habetur in 3.de anima, dupliciter dicitur. Uno modo propriè, fecundum quòd importat exitum de potemia in actum,prout eft actus imperfecti, & fic afcendere competit ei, quod eft potentia furfum, & non actu; & hoc modo, ut Damafcen. etiam 2.2.ar.nu.706. In textu quoq; ex ly orare *li.3. (.74. dicit in 3. lib. intellectus humanus Chri- die, quod ex omnibus circa prin, fti non eget afcenfione in Deum,cùm fit fimilibus locis damnan-: femper Deo unitus & fecundum effe tur hærefes ponentes in perfonale, & fecundum contemplatio- tem divinam,cótra quas nem beatam. Alio modo dicitur motus, vide fup.articulorum n. qui eft actus perfecti, ideft, exiftentis in 114.120.appen. Et hæreactu: ficut intelligere, & fentire dicun- fes ponentes, quòd orationes funt inutiles, nultur quidam motus, & hoc modo intel- liufque virtutis, contra lectus Chrifti femper afcendit in Deum, quas vide etiam 2.2. ar quia femper contemplatur ipfum, ut fu- Heulorum nu.459.cй Epra fe exiftentem. Chrifto folam volunta lucid. Et Addition.articulorum nu. 31.61.300., cum Elucid.Et Veritates Aureas fuper totam legem veterem Genef.8.concl.6.& c.20.concl.4. Item Exod.32.concl.2.Item Num. 13.concl.1. Condemnavit ergo Chriftus omnes pofitiones prædictas, monftravitq; eas effe hærefes, contrariafque illis effe catholicas,& hoc factis propriis, quadò.f.oravit de nocte. Secüdo vides: &c. Commentaria Cardinalis Cajetani. In corpore unica conclufio. Chrifto, fecundum quòd eft homo,convenit orare. Probatur. oratio eft explicatio propriæ voluntatis apud Deum, ut cam impleat. ergo, fi in Chrifto effet tantùm voluntas divi na, non competeret ei orare, ergo Chrifto, fecundum quòd habet voluntatem humanam convenit orare. Antecedens pater ex antedictis. Confe quentia prima probatur, quia divina voluntas eft per feipfam ethicax juxta Pfalm. Secunda verò probatur, quia in Chrifto præter divinam eft huma na voluntas, quæ non per feipfam eft efficax, fed ope divinæ virtutis In refponfione ad primum vide novitie, quòd Auctor primò loqui- In refponfione ad fecundum vide curiose, quòd refponfio ftat in hoc, quòd Chriftus nefcivit Lazarum refufcitandum abfolutè: fed fcivit Lazarum refufcitandum medio fuo clamore, &c. & fimile eft de aliis. Et ideò vana eft quæftio, ad quid oportet tot media apponere: eadem enim eft prævifio termini, & mediorum, & cadem eft questio, & folutio o mnium. ¶ In refponfione ad tertium vide novitie, quòd afcenfus eft nomen motus propriè dicti. Translatum autem ad mentem poteft dupliciter convenire menti fecundum proprium mentis actum, qui verè, & propriè eft actus perfecti, puta, intelligere. Nam poteft menti convenire afcenfus vel per modum motus, qui actus eft imperfecti, & fic convenit nobis, qui non fumus mente conjuncti fupernis, fed tendimus mentis actibus ad illa, ficut vapores afcendunt furfum, qui de terra elevantur, & tendunt furfum, & fic Christi menti non convenit afcenfus, quia femper eft cum Deo, vel per modum motus, qui eft actus perfecti, & fic convenit Chrifto, & beatis afcenfus mentis in Deum, quia jun&ti Deo contemplantur ipfum, ut fuper fe perfecti contemplatione illius, ficut nos, cùm contemplamur aliquid, dicimur moveri fecundum intellectum in illud. 127 Inf. ar. 4. corp & ad 4.63.d. 17. ar. 1. q. 3.& opu.2. opuj. 7. S. Bonav. 3.f.d. 17. ar. 2. quả.3 Ricard.3.f.d.17.p.3.9.3. Medina quæft. 21, ar, 2. SUPER QU. XXI. ART. II. ONCL. 1.Chriftus ARTICULUS SECUNDU S. 6249.fecundum fenfuali- in Pf.83.ex perfona Chrifti.Cor meum,& fuerit actus séfualitatis. quafi quòd oratio fua fed fenfualitas dicitur appetitus carnis. PROB. Quia fenfua- ergo fenfualitas Chrifti potuit afcendelitas Chrifti neque pot- re in Deum vivum, exultando, & pari eft afcendere in Deum, modo orando. neque ordinare aliquid quafi à Deo implendu, Imebat fuæ fenfualitatis 2. Prætereà. Ejus videtur effe orare ut patet in nobis, quæ cujus eft defiderare illud, quod petitur: tamen duo requiruntur fed Chriftus petivit aliquid, quod defiad orationem. deravit ejus fenfualitas, cùm dixit:Tranf CONC. 2. Chriftus oravit fecundum fuam eat à me calix ifte: ficut dicitur Matth. fenfualitatem: inquan- 26. ergo fenfualitas Chrifti oravit. tum f. ratio ejus expri-3. Prætereà. Magis eft uniri Deo in affectum, tamqua fen- perfona, quàm afcendere in Deum per orationem: fed fenfualitas fuit affumpta PROB.Quia prefup- à Deo in unitatem perfonæ, ficut & queponitur clara ex oratio- libet humanæ naturæ.ergo multò pars ne in horto, Matth. 26. Mar. 14. Luc. 22. Joan, magis potuit afcendere in Deum o12.per hoc, quòd, cũ de rando. morte fua fub fimilitu fualitatis advocata. SED CONTRA eft, quod dicitur dine grani frumeti pre- Phil. 2. quòd filius Dei fecundum natumififfet, mox fubdit ly nunc anima mea turba- ram,quam affumpfit, in fimilitudinem hota eft, & quid dicam? minum factus est: fed alii homines non Paser falvifica me ex orant fecundum fenfualitatem. ergo hac hora. Hoc eft. Träfnec Chriftus oravit fecundum fenfuaeat à me calix ifte. I.mDE CONCLUS. litatem. Afcendere, R. Per redu- ¶ RESPONDEO dicendum, quòd dantiam à corde in car- orare fecundum fenfualitatem potelt innem. §. Tunc nihil,&c. Orare .n. propriè eft a- telligi dupliciter. Uno modo fic, quòd ipfa fcendere per actum pro- oratio fit actus fenfualitatis, & hoc modo prium in Deum : unde Chriftus fecundum fenfualitatem non oraex afcenfu illo per redu- vit, quia ejus fenfualitas ejufdem natudantiam non habetur, quòd fenfualitas Chrifti ræ, & fpeciei fuit in Chrifto, & in nobis. propriè .i. per feipfam, In nobis autem non poteft fenfualitas oorare potuerit; fed tan- rare duplici ratione. Primò quidem, quia tùm,quòd per rationem motus fenfualitatis non poteft fenfibilia tanquam per defiderii ipfius fenfualitatis pro- tranfcendere, & ideò non poteft in Deu latricem oraverit. Et afcendere, quod requiritur ad orationé. hoc eft, rationem, ve Secundò, quia oratio importat quandam catam,expreffiffe affectu ordinationem, prout fcilicet aliquis deejus coram Deo, ut fe fiderat aliquid, quafi à Deo implendum, lut fenfualitatis advo cunda conclufio dixit. 11.DE MAJORI. Ejus videtur effe orare. B. Si tamen poffit orare. S. Alioquin poterit quidem & defiderare: & illud, quod defiderat, petere, fed non poterit illud idem petere fic, f. orando. Tunc, &c. ut patet. Voluit ergo Christi fenfualitas id, quod ratio orando petebat, fed ipfa orando id non petiit, quia orare non potuit. Vide corp. & 2. 2. quæst. 83. ar. 1. III. DE MAJORI. Magis eft. B. Et cuilibet parti humanitatis.com 60 40 so municabile. §. Tunc, &c. Non n. afcendere per actum proprium in & hoc eft folius rationis. Unde oratio eft Deu poteft comunicari fenfualitati, cui tamen actus rationis, ut in fecunda parte habi- comunicari poteft,& de tum eft. * Alio modo poteft dici aliquis facto comunicatü eft uorare fecundum fenfualitatem,quia fcili- niri Deo in perfona. A 23.9.83. cet ejus ratio orando Deo proponit, hoc, quòd poffit orare, cft in appetitu fenfualitatis ipfius, &fe non quia orare non fit cundum hoc Chriftus oravit fecundum fen- minus, quàm uniri Deo perfonaliter, fed quia ofualitatem, inquantum fcilicet oratio rare no poteft comunijus exprimebat fenfualitatis affectum tá- cari séfualitati. Videtur quam fenfualitatis advocata, & hoc, ut ergo argumentum pecnos de tribus inftrueret. Primò quidem, non caufam, ut caufam: care in fallacia fecundú ut oftenderet, fe veram naturam huma- ut fapiens per fe confinam fufcepiffe cú omnibus naturalibus derabit, affectibus. Secundò, ut oftenderet, quòd homini licet fecundum naturalem affe&tum aliquid velle,quod Deus non vult. Tertiò, ut oftendat, quòd proprium affectum debet homo divinæ voluntati fub. jicere. Unde Aug. *in Enchir. dicit. Sic Chriftus homine gerens oftédit privata quadam hominis voluntatem,cùm dicit.Tranfeat à me calix ifte. Hæc enim erat humana voluntas, propriй aliquid,& tãquam privatum volens: fed, quia recto corde vult X articulo habes effe per ratione & oftendas, Verumtamen non ficut ego volo, fed ficut & rectè intelligas merital, cum, tu, ac fi dicat. Vide te in me : quia potes ali- tò effe à fcripturis infiquid proprium velle, etfi Deus aliud velit. nuatum: quod Chriftus ADPRIMU Mergo dicendum, quòd & oravit, & non oravit. fecundum fenfualitate caro exultat in Deum vivum non per a- Quòd quidem non ora&um carnis afcendentem in Deum: fed verit fecundum illam per redundantiam à corde in carnem,in- infinuatur per hoc,quod dicitur Philipp.2. forma quantum appetitus fenfitivus fequitur fervi accipiens in fimimotum appetitus rationalis. litudinem hominum fa Ad fecundum dicendum, quòd, licèt ctus. Sed alii homines fenfualitas hoc voluerit, quod ratio pe- fualitatem, ut patet du tebat,hoc tamen orando petere non erat plici ratione in tex.corp. fenfualitatis, fed rationis,ut dictum est. Ergo fecundu Apostolū Ad tertium dicendum, quòd unio filius Dei humanatus *I corp.a. in perfona eft fecundum effe perfonale, fualitatem. Quòd autem quod pertinet ad quamlibet partem hu- fecundum illam oravemanæ naturæ, fed afcenfio orationis eft rit, infinuatur per hoc, per actum: qui non convenit, nifi ratio- quod dicitur Matth. 26. ni, ut dictum est.* Unde non eft fimilis Pater fi poffibile eft,träf quòd no moreretur per Crucem, eft vox imbecillitatis humanæ, ideft, fenfualitatis: ut habetur ex Divo Athanafio in fermo, de passion. Abfit enim, ut, qui ad hoc venerat, ut pro nobis crucifigeretur, refugerit aliquandò fecundum voluntatem rationis illam mortem. Pro præmifforum fufiori declaratione, & captu vide quæft. 18. art. 2. 3. 5. 6. Secundò 7° vides: quomodò ex his benè penfatis, & applicatis Doctrina præfens Angelica viciffim declaretur, atque confirmetur. Commentaria Cardinalis Cajetani. TIcu Itulus, ut fonat, fumatur, quoniam in articulo diftinguitur. In corpore unica eft distinctio bimembris cum duabus conclufioComment, nibus refponfi vis fingulis ad fingula membra. Diftinctio. Orare fecundum fenfualitatem dupliciter contingit, primò elicitivè: fecundò materialiter. Juxta primum membrum conclufio eft. Chriftus non oravit fe- so cundum fenfualitatem, Juxta fecundum conclufio eft. Chriftus oravit fe- * jusqu ante ART. III. ONCL. Chriftus CO liter. pro fe dupliciter o ARTICULUS TERTIUS. Utrum fuerit conveniens Chriftum pro fe crare. DTERTIUM fic procedi tur. Videtur, quòd Chri- ante ravit, & hoc rationabi- Cùm fibi non proficeret deprecationis fer- * fualitatis, fimplicifque 2. Præt. Nullus orat, nifi pro co,quod ¶ art, 1.bu voluntatis ut patet ar. vult,quia, ficut dictum eft, *oratio eft 2.) vel exprimendo affeAtum voluntatis delibe- quædam explicatio voluntatis per Deum rata; vide qu.18.art.3. implenda : fed Chriftus volebat pati Secunda autem pars,fci- ea,quæ patiebatur: dicit enim Aug. 26. H. 16.c.8. licet, & hoc, &c.pro- contra Fauftu. Homo plerumq; etfi nolit, in fi.a.6. batur. Quia ipfe orairafcitur, etfi nolit, contriftatur, etfi nolit, 20 dormit, etfi nolit, efurit, aut fitit. Ille autem, f. Chriftus, omnia ifta* habuit, quia voluit. ergo ei non competebat pro feipfo orare. vit & exprimendo af fectum fenfualitatis. al. fecit fimplicifque voluntatis propter rationem hanc, fcilicet, ut nos de tribus inftrueret (ut patet arr. 2.corp.) & exprimendo aliqutu affectum voluntatis deincip. Eu rationes, ut patet hic, ima prin. liberatæ propter tres gelica pre- partimque art.2.ad pri * κερία. mum. 1. DE CONCLUSIOtione vocali. §.Sic enim ex præmiffis fequitur: NE. Oraverit, R. Ora quoniam D.Hilarius lo quitur quantum ad, &c. humana natura pro effe à fcripturis infinua tum: quòd Chriftus oravit pro feipfo. Ut Hebr.s. Qui in diebus carnis fue preces, fupplicationefque ad Deum,qui poffet illum faluum facere à morte, cum cla humana natura quædam bona habebat à patre jam percepta, ita etiam expe&tabat ab eo quædam bona nondùm habita, fed percipienda : & ideò, ficut more valido, & lachrymis offerens exaudibonis jam perceptis in humana natus est pro fua revetura gratias agebat patri, recognofcen- 'rentia. Precibus enim do cum auctorem, ut patet Matth. 26. his, atque fupplicatio& Joann. 11. ita etiam, ut patrem au- nibus poftulabat refurrectionem, fecundum &torem recognofceret, ab co orando,pe- Apoftolum tebat ea, quæ fibi decrant fecundum hoc defignandum adhumanam naturam, puta gloriam cor- dentem ly exauditus eft poris, & alia hujufmodi. Et in hoc profua reverentia.Nam facere aliquem falvum ctiam nobis dedit exemplum, ut de per- à morte contingit duceptis à nobis muneribus gratias aga- pliciter: primo modo, mus, & etiam nondùm habita orando ut mors non veniat; alio modo ut mors poftulemus. adveniens non duret, propter AD PRIMUM ergo dicendum,quòd ideft, ut à morte quis Hilarius loquitur quantum ad oratio- excitetur, quod quinem vocalem, quæ non erat ei neceffaria dem Chriftus expreffit Joan.11, infirmitas hec propter ipfum, fed folùm propter nos, non eft ad mortem, fed, unde fignanter dicit, quòd fibi non pro- ut, &c. Hoc eft infirficiebat deprecationis fermo. Si cnim mitati huic mors fuccedefiderium pauperum exaudit Dominus, dens non durabit in Lazaro: fed falvus fict ut in Pfalm.9.dicitur, multò magis fola cirò à morte per refur30 voluntas Chrifti habet vim orationis rectionem, quo facto apud patrem. Unde ipfe dicebat Joann. glorificabitur filius Dei per eum. Quod verò de 11.Ego fciebam, quoniam femper me au- duobus illis modis citdis, fed propter populum, qui circumftat, ca falvari à morte didixi, ut credant, quia tu me mififti. tum eft, fuit à fimiAd fecundum dicendum li fubminiftratum per quòd fanctum Doctorem in Chriftus volebat quidem pati illa, quæ patiebatur, pro tempore illo: fed nihilominùs volebat, ut poft paffionem gloriam corporis confequeretur, quam Chriftus à morte, quia nondùm habebat : quam quidem glo- fecundum voluntatem riam expectabat à patre, ficut ab Au- divinam, & voluntaetore, & ideò convenienter ab ipfo eam falvari nolebat, licèt petebat. ut in tex. Vide etiam au&toritatem B. Auguft. fuper Joann. quæ recita- RESPONDEO dicendumn quòd tur art. 1. ad primum. Christus pro Je oravit dupliciter. Uno 40 Ex utroque autem loco, modo exprimendo affectum fenfualitatis, d D.1220. cùm videas Chriftum art.pyc vocaliter orare, damna- ut fuprà dictum est, vel etiam vo nem vocalem debere *art. 1. bu- rum num. 432.449.cum bis pro hærefi pofitio- luntatis fimplicis, quæ confideratur, ut nem negantem oratio- natura, ficut cùm oravit, à fe calicem fieri, vel abfolutè, vel paffionis transferri. Alio modo exprià viris perfectiffimis. mendo affectum voluntatis deliberata, quæ Contra quas pofitiones confideratur, ut ratio, ficut cùm petiit vide etiam 2.2. articulo- gloriam refurrectionis, & hoc rationajus q. ad. Elucid. Et veritates Au- biliter. Sicut enim dictum eft, * Chrireas fuper legem vete- ftus ad hoc uti voluit oratione ad parem, Genef.19. concluf. trem, ut nobis daret exemplum orandi, s. Item Levit. 13. con& ut oftenderet , patrem fuum effe aucluf.1. Item Numer.15. &torem, à quo & æternaliter proceffit concluf. 10. & cap. 20. concluf.4.Chriftus nam- fecundum divinam naturam, & fecunque præter hoc, quòd dum naturam humanam ab eo habet, vocaliter orat fuit omnium perfectiffimus, quicquid honi habet. Sicut autem in II MINOR. Chriftus volebat pati ea, quæ patiebatur. R. Pro tem- III. CONCLUSIO, Chriftus nunquam pro fe folo oravit. R. Tamen A P P E N D I X. Ex articulo habes primò : quomodo per rationem oftendas, meritò Titulus clarus. so 60 miniofa morte ab inimicis ejus defiderata ipfi, non falvafti Chriftum tuum, ne videlicet cam pateretur. Secundo nihilominus modo loquens ipfe Chriftus ad eundem Patrem dixit Pfalm. 29. Nec delectasti inimicos meos fuper me, fcilicet, tu pater refufcitafti me contra voluntatem,& opinionem inimicorum meorum. Primo igitur modo non eft locutus Apo ftolus fupra ad Hebr.fed fecundo modo. Cæterùm, quia in titulo quæfiti dicebatur ly conveniens, & confequenter in conclufione articuli fubintelligebatur, vide de convenientia fcripturarum totali in fecunda fecunda quæftione 122.articulo fecundo append. & quæftio. 140.articul.1.append. & in 1.2. quæftio.68. articulo quarto append. Secundò vides: quomodò ex iis, &c. Commentaria Cardinalis Cajetani. In corp.due funt conclufiones. Prima eft. Chriftus oravit pro fe, Comment. fenfualitatis, & fimplicis voluntatis affectum explicando. Secunda eft. Chriftus oravit pro fe,explicando, petendoque affectum voluntatis deliberate. Prima conclufio relinquitur ex dictis clara, & auctoritate Euangelii. Franfeat à me calix ifte. Secunda autem probatur ratione fimul, & fimilitudine Chriftus oravit pro exemplo, & pro fide, quòd ipfe eft à patre fecundum deitatem, & humanitatem: fed ipfe erat à patre fecundum aliqua 70 bona percepta in natura humana, & fecundum aliqua percipienda, ergo, ficut confonum fuit gratias agere pro perceptis, ita petere percipienda. Et tenet fequela, quia fic utrorumque auctor recognofcitur pater. Et hæc quoad fidem. Quoad exemplum verò infertur. ergo confonum fuit exemplum dare & gratias agendi, & petendi. ARTICULUS Memento novitic, quod orationis multæ funt partes:quarum duæ sut Annotat. gratiarum actio, & petitio, & de quibus hic eft fermo. Et ideò petitionem probat litera Chrifto convenire à fimili, ficut & gratiarum actionem. QUARTUS. Utrum oratio Chrifti femper fuerit exaudira. D QUARTUM fic proceditur. 80 Videtur, quòd oratio Chrifti non femper fuerit exaudita. Petiit cnim,à fe removeri cali4 & Heb.5. CONCA v. OmniChcem foluta volūtas Chri- cem paffionis, ut patet Matth.26. Qui fti, etiam humana, fuit femper impleta, & per confequens omnis ejus Et op.7.& Pf. 21. & J0.12. left. ART. IV. ab oratio, ut talis voluntatis oratio, fuit femper exaudita. PROB. 1.Quia vo mis (cùm voluntate ra tamen ab eo non fuit translatus. ergos Chrifti abfoluta videtur,quòd non omnis oratio ejus fue- fuit femper Deo conforrit exaudita. 2. Præt. Ipfe oravit, ut peccatum tionis nihil unquam vocrucifixoribus fuis ignofceretur, ut patet Deum velle & voluntas luerit, nifi, quod fcivit, Dei femper adimpletur, 1.9.19.ar.9, Secunda autem pars, fcilicet, & per con caufa addente ly abfo luta voluntas. Hæc.n. idem eft, quod volun tas deliberata, NOT. Vide hic ex gantes, orationem fieri eos ex abundanti con- exaudiretur. Secun- ctus Doctor confirmat 4. Prætereà. In Pfak2 1. dicitur in per- 20 fona Chrifti. Clamabo per diem, & non exaudies. 'ergo non omnis oratio Chrifti fuit exaudita. من ¶ SED CONTRA cft, quod Apoftol.. dicit ad Hebr.5. Cum clamore valido, & lachrymis offerens exauditus eft pro fua re verentia. . veterem, Genef.8.concl. 6. Et cap.20.concl.4. Exod.32.concluf.2. Numer. 13.concl.i. 11.DE MAJORI. Crucifixoribus. R. Prædeftinatis ad talis orationis fructum pro vita æterna percipiendum. §. Tunc nihil, &c. Nam omnibus crucifixoribus prædesti i : cum Chrifto, tamen o illa petitio de translatione calicis diverfi- natis ad hoc,quod diximodè à fanctis exponitur. Hilarius enim mus, peccatum illud fuit dimiffum licèt *Cap. 3. in fuper Matth.dicit. Quod aute,ut à fe tra- non omnibus crucifi- Mat, paufeat, rogat, non, ut ipfe prætereatur, orat: xoribus univerfaliter iò à med. fed, ut in alterum id, quod à fe tranfit, ac- abfolutè fumptis. cedat, atque ideò pro his orat, qui paẞuri pro his.R. Prædeftinatis III, DE MAJOR 1. poft fe erant, ut fit fenfus, quomodò à me ad vitam æternam effebibitur calix ifte paffionis, ita ab his biba- ctualiter confequenda. tur fine fpei diffidentia, fine fenfu doloris, S.Tunc nihil, &c. Licèt enim non omnes per fine metu mortis. Vel fecundum Hieron. verbum Apoftolorum *Super ill *Signanter dicit. Calix ifte,hoc eft, populi credituri in Chriftum locu Mat. Judæorum, qui excufationem ignorantia perveniant ad hoc, ut 9.19 6 habere non poffunt, fi me occiderint, babe- fint in vita æterna unu tes leges,& prophetas, qui me *vaticina mnes prædeftinati ad tur. Vel fecundum Dionyfium Alexan- hoc ipfum, qui per verdrinum, quod dicit: Transfer calicem bum illorum credituri erant, funt, & erunt, in Stum à me, non hoc eft,non adveniat mihi, Chriftum pervenerunt, nifi enim advenerit,transferri non poterit: perveniunt, & pervefed, ficut, quod præterit, nec intactum eft, nient ad illud. Potucnec permanens, fic Salvator leviter inva- runt fiquidem effe, & *Ambr.li. de facto fuerunt, aliqui 10 Luc. dentem tentationem flagitat pelli. Am electi à Deo tantùm ad 58. brof. autem dicit, & Origen. & Chryfoft. fidem per verbum A- Marin 6 quòd hoc petiit, quafi d'homo naturali poftolorum fufcipien- fo, à prines voluntate mortem recufans. Sic ergo, fi dam, qui tamen non e- tins to.. rant prædeftinati ad Chryf. ho intelligatur, quòd petierit per hoc, alios perfeverandum ufque martyres fuæ paffionis imitatores fieri finem in ea per cha- Do. fecundum Hilarium, *vel fi petiit, quòd ritatem formata, & co-Hil.cap.x. fequenter non crat prætimor bibendi calicis cum non perturba- deftinati ad æternam ret, vel quòd mors eum non detineret: vitam actualiter perciomninò impletum eft, quod petivit. Si piendam. De differen verò intelligitur petiifle, quod non bi- prædeftinatorum, & berct calicem mortis, & paffionis, vel quòd non biberet ipfum à Judæis, non quidem eft factum, quod petiit, quia ratio, quæ petitionem propofuit, nolebat, ut hoc impleretur: fed ad inftructionem noftram volebat demonftrare nobis fua voluntatem naturalem, & motum fenfualitatis, quem ficit homo habebat. Ad fecundum dicendum, quòd Dominus non oravit pro omnibus crucifixoribus, neque etiam pro omnibus, qui erant credituri in eum:fed pro his folùm, qui erant prædeftinati, ut per ipfum vitam confequerentur æternam. RESPONDEO dicendum, quòd Ar.prec, quòd Chriftus orat, fe- ficut dictum est* oratio cft quodammodò arga, cundum expofitionem interpretativa voluntatis humanæ. tunc 1.bujus 1. Ambrofii, Origenis > Chryfoftomi, ut non ergo alicujus orantis exauditur oratio, 30 fic moriatur, & tamen quandò ejus voluntas adimpletur. Vofciebat ipfe pro certo, luntas autem fimpliciter hominis cft raimmò deliberatè vole- tionis voluntas: hoc enim abfolutè vobat, quòd fua talis oratio ad literam non lumus, quod fecundum deliberatam rationem volumus. Illud autem, quod volumus fecundum motum fenfualitatis, vel etiam fecundum motum voluntatis oravit de eo, quod cer- fimplicis, quæ confideratur, ut natura, 40 tiffimè futurum effe non fimpliciter volumus, fed fecundum noverat; id, quod fan- quid, fcilicet, fi aliud non obfiftat, quod 9.83.ar.4.ad feptimum, per deliberationem rationis invenitur his verbis. Nec tamen unde talis voluntas magis eft dicend eft inconveniens, quòd velleitas, quàm abfoluta voluntas, quia, à Deo petamus id, quod f. homo hoc vellet, fi aliud non obfiftecertiffimè ipsis facturu fcimus: ficut Chriftus ret. Secundum autem voluntatem ratioJoan. 17. Petiit fuam nis Chriftus nihil aliud voluit, nifi, quod clarificationem. Hæc fcivit Deum velle, & ideò omnis abfoluta ibi. Ex his, vel fingil- voluntas Chrifti, etiam humana fuit imlatim, vel fimul confi deratis, videas alta con- pleta, quiafuit Deo conformis, & per contemplatione ruminan- fequens omnis ejus oratio fuit exaudita. do, quantum Deo præ Nam & fecundum hoc aliorum oratiomaxima bonitate fua placeat, ut nos collo- nes implentur, quòd funt corum volunquamur fecum Oratio tates Deo conformes, fecundum illud namque eft colloquiù Rom. 8. Qui autem fcrutatur corda, fcit .i. Quod declarans Beatus approbat, quid defideret fpiritus, ideft, Chryfoft.(ut habes, 2. quid faciat fanctos defiderare, quoniã fe2.9.83. ar.2.) inquit cundum Deum, ideft,fecundum conformi- 60 Confidera, quanta eft tatem divinæ voluntatis, poftulat pro fansibi concella felicitas, Etis. quanta gloria attributa: orationibus fabula- TAD PRIMUM ergo dicendum, q Comment. habitum cum Deo : ri cum Deo,cum Chrifto so mifcere colloquia, optare, quod velis, quod defideras, poftulare. Hæc Itulus clarus. FX art, habes primo quomodò per rationem & oftendas, & recte intelligas, meritò effe à fcripturis infinuatum, quòd oratio Chrifti se pro S, Eccl. per fuit exaudita. Ut Hebr.quinto. Cum clamore, &c. fecundum quòd eft in argumen, contr. Ubi adverte, quòd Apoftolus per illam indefinitam propofitionem, fcilicet, exauditus eft pro fua reverentia, intellexit fimul univerfalem, fcilicet, quòd non tantùm in hac particulari oratione clamorofa, fed etiam in omnibus aliis fimilibus, ideft, fecundum voluntatem rationis procedentibus, fuit exauditus pro fua reverentia. Hoc eft. Chriftus homo, quandocumque, quotiefcumque, quomodocumque voluit fimpliciter exaudiri, fuit exauditus ad plenum pro reverentia fua. Alioquin, fi Apoftolus fub illa indefinita propofitione non cointelligeret etiam univerfalem, tunc Divus Thomas, adducendo illam auctoritatem, non concluderet intentum fuum, fcilicet, quòd in omni oratione fua Chriftus eft exauditus. Sic ergo univerfaliter intellexit eam San&tus Doctor, ut per ipfam efficaciter affequeretur id, quod intendebat. Caterùm, quomodo tota illa auctoritas, pro quanto præfentis articuli intentionem non deftruit, fed juvat, intelligi debeat, vide in articul. 3. append. Secundò vides: quomodò ex iis benè penfatis, & applicatis doctrina præfens Angelica, &c. Commentaria Cardinalis Cajetani. Incorpore articuli una eft conclufio refponfiva quæfito. Omnis oratio Chrifti fuit exaudita. Probatur. Omnis voluntas fimpliciter Chrifti fuit adimpleta. ergo omnis oratio cjus fuit exaudita. Antecedens & decla |