exorbitans, ab antiquorum Patrum auctoritate de- A eodem pane, quia alius non aderat, nec secundum scivit. Ipsi plane homines, pro aeris et coeli cui innati sunt puritate, cum sint levioris corpulenti, et idcirco alacrioris ingenii, multis et inutilibus commentis solent radio suæ perspicacitatis abuti [al., acrioris ingenii perspicacitate solent abuti]; et dum majorum sive coævorum suorum despiciunt obtemperare magis.erio, scrutati sunt iniquitates, defecerunt scrutantes scrutinio (Psal. LXIII, 71). › Inde hæreses et pestium variarum genera portentuosa quarum tanta pernicies et inextricabilis exstitit labyrinthus, ut veprium vel etiam urticarum ferocior uspiam fieri nequaquam incultissima possit humus. Omnium hæreseon catalogi perlegantur, libri antiquorum scripti adversus hæreticos recenseantur, mirabor si præter Orientem et Africam vix aliqui sub Latino orbe cernentur. Pelagius, Arius, Manis, Eunomius, Eutyches, Nestorius, hæresiarchæ. -, Pelagium, nisi fallor, Britonem hæreticum nescio quo legerim; sed illorum vel erroneos, vel errores colligere neminem unquam potuisse crediderim. Ipsi fuerunt terra in suorum maledicta magistrorum opere, spinas et tribulos germinans operantibus se. Ex Alexandria Arius, ex Perside Manis emersit. Alterius rabies sanctæ Ecclesiæ vestem, maculam aut rugam non habentem, tanta scidit atque cruentavit instantia ut ejus consideratione, brevior penitus tempore, locis contractior æstimetur persecutio Deciana, utpote eui post Græciam, plenissime succubuerunt Hispania, Illyricum ul., Illyres] et Africa. Alterius fabulæ, etsi ridendæ, argutissimorum etiam virorum longe lateque obtuderunt quasi præstigiis quibusdam acumina. Quid Eunomios, Eutychetes, Nestoriosque loquar? monstrorum millia texam? Quorum adversus nostros tam pertinax vecordia fuit, adeoque difficilis victoria provenit ut viderentur hæreses non gladiis sed fustibus decollari. Recolamus veteres de originibus regnorum historias, et garriamus super ridiculo statu regum et Asiaticani levitatem, super subita principum destitutione ac restitutione miremur. B legem quam implebat, induci tunc poterat, corporis sui sacramenta contradidit, azymorum illa io, quæ tunc affuit necessitati, non eis videtur ad institutionem pertinere mysterii; sicut buccella intinctio, non sacramenti peragendi, sed Judæ proditoris fuit ostensio; si, inquara, ista aut quælibet alia aut falso aut veraciter obtendi possunt, quid de Spiritu sancto dicturi sunt, qui adhuc eum secundum reliquias hæreseos Arianæ, minorem Patre et Filio profana mente contendunt? Cum ab institutis paternorum canonum, et ab Occidentalis Ecclesiæ pio ritu, sensu ac multimoda actione discordent, hunc damna. tionis suæ abjecerunt cumulum, ut claudicare perhibeant, inflicta ei propriæ naturæ inæqualitate, Deum. Si enim, ex Filii Dei præcepto, in Patris et Filii et Spiritus sancti nomine baptizandum est (Matth. xxvi, 19), et hoc idcirco quia hæc tria unus Deus est: quidquid in his tribus asseritur minus alterutro, Deus profecto non est. Ob ipsorum peccata gentibus tradite sunt diversæ provinciæ. Talium ergo congregatio taurorum inter vaccas populorum, excluserunt etiam nunc eos qui probati sunt argento (Psal. LXVII, 3!), dum quidam nostratium, hac Græcorum altercatione citati, clarissimos de sancti Spiritus processione ediderunt libros. At quoniam offendiculum ponit Deus coram his qui voluntarie peccant, terra eorum ipsos sui habitatores evomuit, dum primo fiunt a notitia veræ credulitatis 372 exsories ac merito C deinde ac jure, oninis suæ terrena possessionis extorres. Dum enim a Trinitatis fi e desciscunt, ut adhuc sordescant qui in sordibus sunt (Apoc. xxII, 11), paulatim usque ad extrema suscipiendæ gentilitatis detrimenta venerunt, et procedente pœna peccati, alienigenis irruentibus, etiam solum patriæ amiserunt; aut, si quempiam ibidem remanere contigit, externis indigenæ sese sub tributi redibitionibus subdiderunt. Prædicatissimæ nobilitatis urbes Antiochia, Jerusalem ac Nicæa, etiam provinciæ, Syria, Palæstina et Græcia, et quibus novæ gratiæ seminaria pullularunt, abortivis florentibus Italis, Gallis, Britonibus ab interno virore radicitus defecerunt. Taceo quod in ipsis, ut ita dixerim, quisquiliis Ecclesiarum tantæ abusiones inoleverunt, ut in plerisque illorum regionibus, nemo ad presbyterium provehatur, nisi primo conjugium sortiatur, ut de unius uxoris viro, qui eligendus est, Apostoli sententia compleatur (1 Tim. 111, 2): cum idem dictum non de eo qui habeat et utatur, sed de eo qui habuerit habitamque dimiserit, constantissime Occidentalis Ecclesiæ auctoritate firmetur. Taceo quoque, contra consuetudinem Latinam, marium feminarumque, dignitatis etiam Christianæ personas indifferenter emi, ac si bruta animalia, distrahi, et longius a patria ad crudelitatis augmentum, ut gentilium fiant mancipia vendendas emitti. Nefanda Orientalium scelera. His denique omnibus præponderare videtur quod imperiali apud Græcorum erronea doctrina. Qui ergo doceri de eorum fœda mobilitate desiderat, rotabundos in regnis alternantesque Antiochos Demetriosque re- D censeal, et quem hodie florentissimum viderit in imperio, gentium facilitas subditarum eum non modo a fascibus, verum naturali cras exsulem disperget a solo. Unde hæc ipsorum, et in actu sæcuPari, et in Christiana professione nugacitas, ad hoc usque tempus in tantum viguit ut neque in Eucharistiæ confessione, neque in apostolicæ sedis subjectione pene quidquam illis commune nobiscum sit. Sed si illud quod de panibus fermentatis sacramenta conficiunt, convenienti aut vero simili ratiocinatione defenditur, quia, quod recta cum fide geritur, materialis fermenti admistione non læditur, et quod veteribus cæremoniis Dominus fidem ponens, postquam cum azymis agnum comedit, de eosdem constat generaliter lege sancitum quod, de A ex ejus confabulatione conjiciunt eum intelligeaomnium videlicet filiabus, concessa passim quasi pro justo licentia, assumi debeant subituræ prostibulum. Verbi gratia: Ecce quis habet tres aut quatuor filias, una earum ad lupanar exponitur, et de eo ipso tam putenti lucro, quod infelicium illarum est passione quæsitum, pars nescio quota miseri imperatoris defertur ad fiscum; pars in sumptus ejus quæ turpiter admeruit, retinetur. Ecce clamor in Domini Sabaoth aures nimis truculenter ascendens. Præterca sacerdotes quibus est sacramenta divina tractare commissum, Dominicum corpus post prandia in locis, ut audivi, plerisque conficiunt, et jejuno cuilibet absumendum porrigunt. Dum his et aliis similibus malitiarum modis exerrant; dum in suis adinventionibus eunt (Psal. LXXX, 13), novum constituit Deus super eos legislatorem: Ut sciant gentes quoniam homines sunt (Psal. ix, 21). El dum terminos patrum suorum scienter transgrediuntur (Prov. XXII, 28), ad hoc merito devoluti sunt ut, pecoribus facti petulantiores, opprobrio habeantur. Sed aliquantisper edisserendum est, cum Christianum cultum al quando descruisse noscantur Orientalium nationes ut in paganismum redierint, quo tandem auctore nitantur. CAPUT III. tiam catholicæ fidei non habere concordem. Quo cognito, confestim penitus ab hominis quam ceperant electione desciscunt, et in maximo morore pro sui reprobatione constituunt. Contemptus igitur cum molestia [al., mœstitia] dilaceraretur atroci, quoniam non potuit ad id quod ambiebat assurgere, ad Arii similitudinem meditari secum anxie cœpit, quo modo effuso quod conceperat perfidiæ veneno, ad sui ultionem catholica passim posset documenta pervertere. Tales namque homines, quorum tota in• tentio humanæ prona est laudi, lethaliter feriuntur,' intolerabile rugiunt, si æstimationem suam qualibet senserint occasione imminui. Ilac antiquus hostis apud eremitam suum opportunitate provisa his miB serandum dictis aggred tur: «Si, inquit, vis evidens repulsæ tuæ selatium, et multo majus quam patriarcha valeres habere magisterium, inter cos qui ad te proxime venient, nota diligenter juvenem tali veste, tali vultus et corporis habitudine, 373 tali etiam nomine. Hunc animis acrem, tuisque competentem moribus, ea doctrina quæ cordi tuo adjacet imbue. Hunc institutionum tuarum fidissimum auditorem propagatoremque tuo magistratu prosequere. › Vidua ipsi ab eremita uxor adjungitur. In epilepsiam incidit. Ille sollicitus hoc oraculo redditus, prædicta sibi inter adventantium cuneos circumspexit insignia, juvenemque recognitum affectuose tenuit, peste qua tabescebat imbuit; et, quia pauper erat et pauperi minus auctoritatis suppetebat, hoc ei statim modo divitias procuravit. Ditissima quædam mulier viduitatem, obeunte marito, inciderat. Eam sibi nuntio sordidissimus eremita contraxit, et de conjugii iteratione submonuit. Illa cum diceret, juxta suæ statum honestatis, non se præsto habere quem duceret, ipse intulit, se sibi aptum invenisse prophetam, et eam, si sibi acquiesceret, per ejus nuptias felicem omnino victuram. Multa mulierem circuinlocutione præstringit; et ad præsens ei futurumque sæculum affaturas prophetae illius provisiones pollicens, in amorem ipsius quem non noverat hominis femineum jecur exporrigit. Spe igitur omnium quæ fierent et qua fienda essent præcognitionis illecta, suo vati conjungitur; et pridem miser [III.] Mahometi dogmata. Plebeia opinio est quemdam fuisse, qui, si bene eum exprimo, Mathomus nuncupetur, qui quondam eos a Filii et Spiritus sancti prorsus credulitate diduxerit (30), solius C Fatris persone, quasi Deo uni et creatori inuiti docuerit, Jesum purum hominem dixerit, et, ut breviter ejus dogma concludam, circumcisione quidem decreta, totius eis impudicitiæ laxavit habenas. Quem profanum hominem parvæ multum antiquita tis existimo non ob aliud scilicet, nisi quia ecclesiasticorum doctorum neminem contra ejus spurcitiam scripsisse reperio. Cujus mores vitamque, cum nusquam scripta didicerim, que a quibusdam disertioribus dici vulgo audiverim, nulli debet esse mirum si dicere velim. Frustra plane ab aliquo, si falsa an vera sint discutiatur, dum boc solummodo attendatur, quantus ille magister fuerit, de quo tam nobilium facinorum gloria propagati. Securus enim quis de co male cantat, cujus malignita qui D Mathomus, fortunis undecunque micantibus, ad quid pravi dicitur transcendit et superat. Alexan [IV.] Unde suum hausit venenum. drinum, quo nescio tempore, patriarcham obisse constiterat, et vacans, ut assolet, Ecclesia sese multa animorum varietate disciderat; et dum quisque in eam quam affectat personam liberiori voluntate protrahitur, erga eos qui diversa sentiunt, acriori severitate invehitur. In quem ergo plurimæ consideratio partis incesserat, haud procul inde eremita manebat. Quem, causa ejus essentiam comperiendi, scientiam facundiamque noscendi, cum crebro quidam eorum argutiores inviserent, inopinatos fasces, forsitan non sine sui ipsius incredibili stupore, provehitur. At cum sæpius utrorumque commercia lectinis urna susciperet, prophcta cœpit egregius morbo epilepsiæ, quem caducum vulgo dicimus, aliquoties acriter, prophetissa cernente, vexari, ct eversis obtutibus, facie tabiða, labiis spumantibus, dentium ejus stridoribus ipsa terreri. Insperato hoc eventu perterrita, recurrit ad solitarium, quodque sibi accidit causatur infortunium, et, animi prorsus ægritudine consternata, præoptare sibi fatetur interitum quam exsecrabile arreptitii subire conjugium. 30*) De lisdem, et Mahometi origine vide Cedrenum, et Damascenum De hæresibus, sub firem tuerat, crudelis vocatur acerbitas. At præceptum, quod vacca detulit, generale appellatur, et ipsa solum a Deo commendata libertas. Non Moysi antiquitas, non catholica novitas reputatur. Quidquid ante legem, sub lege, quidquid sub gratia, inexpiabili falsitate notatur, et, ut psalmo minus congrue utar, Deum non fecisse taliter omni nationi, et judicia sua nulli a sæculo alii manifestasse cantatur (Psal. CXLVII, 20). Profusior libidinis adimplende facultas, et bestialem 374 jam superans appetitum, non conjugiorum jam, sed scortorum numerositate voluptas, procreandorum liberorum superficie palliatur. Sed, dum in his quæ quasi usualia sunt, nequaquam fluxus naturæ restringitur, usque ad ea quæ non conveniunt, nec nominari in nobis debent, brutis etiam pecoribus inexperta, concurritur. Mahometum uxor repudiandum arcit, sed eremitæ A honestaus ac vigoris ex Evangeliorum tenore constisuasionibus deterretur. Innumeris itaque querimoniarum modis eremitæ improperat, requam sibi præbuisse consilium. At ille, com incomparabili præmunitus esset astutia: Desipis, inquit, fatua, dum id quod est claritatis et gloriæ, tu tuæ ascribis injuriæ. An nescis, improvida, quia quotiescunque prophetarum mentibus Deus illabitur, tota corporis humani massa concutitur, quia ferre non prævalet carnis infirmitas, com ei se applicat divina majestas? Resipisce tandem, ne iusolitis visionibus expavescas, beatasque sancti hominis tortiones gratanter attende, præsertim cum eam tunc virtus spiritualis instituat super his omnibus quæ sciri et fieri in futurum a vobis expediat. His feminea levitas relevata sermonibus, totum jam non modo tolerabile, sed ctiam sacrosanctum et spectabile arbitrabatur, quidquid prius foedum ac despicabile putabatur. Interea per hæreticum eremitam ad profana dogmata ille, diaboli fistula, imbuebatur, et ipsius quaqua versum præeunte præconio, propheta ab uni versis creditur. B C Hujus nefari institutionis obscuritas Christianum tunc nomen obtexit, et adhuc pertinentia [al., per Orientis] pene universi, Africæ, Ægypti, Æthiopiæ, Lybiæ, et juxta nos Hispaniæ remotissimos sinus oblitterat. Sed hunc tantum tamque mirificum legislatorem quis exitus de medio tulerit, dicendum est. Cum subitaneo ictu epilepseos sæpe corrueret, quo eum superius diximus laborare, accidit semel, dum solus obambulat, ut morbo elisus eodem caderet, et inventus, dum ipsa passione torquetur, a porcis in tantum discerpitur ut nullæ ejus præter talos reliquiæ invenirentur. Ecce legifer optimus, dum tores, occiderant, porcum resuscitare molitur, imo prorsus resuscitat, porcus ipse porcis devorandus exponitur, ut obscenitatis magisterium obscenissimo, uti convenit, fine concludat. Talos jure reliquit, quia perfidiæ ac turpitudinis vestigia, deceptis miserabiliter animabus infixit. Cujus talorum titulo exegimus tetrasticum, juxta poetam (HORAT. Od. xxx, 1, 2): Qua astutia fert legem.-Cumque jam longe lateque, in omnium opinionibus fama proficiente, claresceret, et suis documentis circumjacentium ac remotarum provinciarum acclines populos conspexisset, com. municato cum suo doctore consilio, legem scripsit, ui suis sequacibus totius turpitudinis, per quod magis traherentur, frena remisit. Quo facto, infinite multitudinis vulgus aggregat, et ut magis vaga corda præmissa religione deciperet, triduo eis jeju-Epicureum, quem veri Stoici, Christi scilicet culnare imperat, et ut Deum attente postulent pro legis acceptione sollicitat. Hoc etiam eis signum dat: Quia si Deo sibi legem dare placuerit, more eis insolito, et per manum, de qua non speratur, dabit. Interim vaccam habebat, quam ita manui suæ assuefecerat ut quotiescunque aut ejus vocem audiret, vel videret præsentiam, vix eam vis ulla teneret quin ad eum intolerabili quadam aviditate concurreret. Factum igitur libellum cornibus animalis circumligat et in tentorio quo versabatur illud occultat. Tertio denique die super omnem qui convenerat populum eminens, tribunal ascendit, et declamare productis vocibus ad populum cœpit. Quæ cum, ut ita dixerim, summa aure verborum sonum attigis- D set, e tentorio subterjacenti confestim egreditur, et per medias coadunatarum gentium turmas, volumine cornibus imposito, ad pedes loquentis quasi congratulatura vacca contendit. Mirantur omnes, raptim volumea evolvitur, anhelanti turbæ exponitur, petulanti turpi lege permissa, gaudenter excipitur. Qui" plura ol lati libri miraculum centuplicatis favoribus cele:ratur. Propagatur ulique gentium quosi cœlitus veniens indifferenter coenneli nova licentia. Et quan'o magis pollutionum coneessarum exuberat copia, tanto magis tacito fœlitatis nomine, Dei remissiora tempora indulgentis prædicatur gratia. Tota Christianitatis censura convitiis mill» damnatur, et quidquid olim Ære perennius, Regalique situ piramidum altius, ut vir egregius omni jam porco felicior cum poeta Non omnis moriar, multaque pars mei Quod est : Digno qui celebrat cultor honore ferat. Quod si Manichæorum sunt vera repurgia sectæ, ut in omni quod comeditur pars quæ fam maneat commaculata Dei; et dentium comminutione et stomachi concoctione pars ipsa Dei purgetur; et purgata jam in angelos convertatur, qui ructibus et ventositate extra nos prodire dicantur, sues de hujus carnibus pastas, quod credimus angelos effecisse et magis hinc inde flatibus emisisse? Sed omissis jocularibus quæ pro sequacium derisione dicuntur, hoc est insinuandum quod non eum deum, ut aliqui A ria et scenæ fierent. Porro de Catholicorum necibus æstimant, opinantar, sed hominem justum, eumdemque patronum, per quem leges divinæ tračantur. Hunc cœlitus assumptum astruunt, et solos talos relictos ad suorum fidelium; monumentum, quos etiam infinita veneratione revisunt; porcorum vero esam, justa prorsus ratione contemnunt, qui morsibus eorum dominum consumpserunt. CAPUT V. [V.] Hæ igitur quas supra diximus gentes, postquam per longa tempora, post multas posteritates, error copiæ gentilitatis invaluit, cum Pakestinam, tum Jerosolymam ac sepulcrum Domini pervaserunt, Armeniamque, Syriam, pariemque Grecia, pene usque ad illud mare quod Brachium Sancti Georgii dicitur, obtinuerunt. Inter omnia Orientis B regna Babylonicum imperium, ab antiquo præpotentissimum fuit, et regnis quampluribus imperavit. Attamen Parthorum regnum, quos Turcos corrupto nomine vocitamus, ip re militari et equestri elegantia, animi etiam virtute præpollet; sed terrarum amplitudine minus patet. Imperator itaque Babylonicus eas quas præmisimus provincias magno exercitu occuparat; sed temporis processu, Turcorum emergente copia, Assyriis evictis amiserat. Petit imperator Græcorum a Roberto Flandriæ comite auxilia. Hii igi ur armis vivaciores, el consuetius utentes audacia, dum Constantinopolitanum urgerent imperium, et ei lem urbi pene obsidendæ viderentur irrumpere, imperator Grecorum minis eorum frequentibus, et assiduis incursionibus tremefactus, misit in Franciam, scribens Rothberto seniori Flandrensium comiti epistolam, multiplices ei objectans causas, quibus excitari ejus animus posset ad defendendam periclitantem Græciam. Non autem ideo sollicitabat eumdem virum, quod tanto negotio, solius ipsius æstimaret sullicere posse concursum, licet ditissimus esset, et magnam valuisset conflare manum, sed quia non ignorabat quod, si vir adeo potens idipsum aggrederetur iter, nostræ secum gentis auxi ia plurima pro sola novitate rei contraheret. Fuit vero comes isdem, quantum sagax in rebus bellicis, tantum perspicax et facetus in litteris. Is Jerosolymam orationis gratia aliquando profectus, forsitan Constantinopolim perviam babens, cum ipso est imperatore locutus, unde et apud eum sumpta majore fiducia, de adjutoriis est expetendis appulsus. Ipsam autem epistolam, quam inserere opusculo isti omnino piguit, quædam ibidem dictorum, verbis tamen vestita meis, proferre libuit. Imperatoris epistola. De Ecclesiis querimonia est, quas siquidem gentilitas eversa Christianitate tenebat, in quibus equorum, ac mulorum cæterorumque animalium catabula construebat. Quod in tantum verum fuit ut etiam fana sua, quæ Mathomarias vocant, inibi instituerent [al., constituerent], et infinitæ quoque turpicu linis commercia exercerent, ut 375 non jam basilicæ, sed merito frustra agerem, cum mortuis in fide, vitæ æternalis videretur instare concambium, superstites sub mis seri jugo famulatus vitam gererent, ipsis, ut arbitror, mortibus acriorem. Virgines enim fidelium deprehensa, publicum fieri præcipiebantur scortum, cum nusquam pudori deferretur ac honestati conjugum. Matres corruptæ in conspectu filiarum, mul. tipliciter repetitis diversorum coitibus, vexabantur, cum filiæ assistentes, carmina præcinere saltando nefaria inter hujusmodi cogerentur. Eadem statim passie, quod dici quidem et dolor et pudor est, revolvebatur ad filias, quæ etiam fœditas obscenis infelicium matrum cantionibus ornabatur. Totius denique nominis reverentia Christiani, prostibulo tradebatur. Cumque sexui feminino, quod tamen excusari poterit, pro competenti natura non parcituc, in masculinum pecualitate transgressa, solutis humanitatum legibus, itur. › Unde, ut unius exsecranda et penitus intolerabili auribus majestate flagitii, illa, quæ in mediocres et infimos, defurebat petulantia, panderetur, dicit quemdam eos abusione Sodomitica intervenisse [al., interemisse] episcopum. Et quomodo præceps et omnibus omnino vesaniis præferenda libido, quæ semper consilii frontisque fugax perpetuo impetu agitur, et quo crebrius exstinguitur, eo vivacior flamma iterato succenditur, erga humana se temperet, quæ brutorum animalium inauditis, et ori Christiano vetitis commistionibus sordet? Et cum sit C miseris permissa suo ipsorum arbitrio multiplicitas feminarum, parum est apud eos nisi et dignitas tantæ spurcitiæ volutabio commaculetur marium. Nec mirum si Deus exoletam eorum nequitiam, et in clamorem versam impatienter tulerit, tantaque funestorum habitatorum exsecramenta, more antiquo, terra vomuerit. › D Cum ergo de Constantinopolitana quam potissimum verebatur, et que transito Saneti Georgii Brachio imminebat obsidione, multa querela tractaret, inter cætera intulit: Quod videlicet si non alia subveniendi sibi videretur nobis occasio, saltem propter senos, quorum corpora ibidem tumulata habentur, apostolos, ne ab impiis, aut incendio conflagrentur, aut in voragines demergantur, celeberrimam perhibet civitatem omnimoda opitulatione dignissimam. › Et certe nihil verius. Urbs enim illa, non modo sanctorum illorum monumentis excellens, sed et auctoris merito et nomine præcluens, præsertim cum ex revelatione superna, ex vetustissimo oppidulo cam toti mundo spectabilem, Romamque secundam fecerit, universi, si fieri posset, orbis. concursu et suffragio digna fuit. Caput B. Joannis Baptiste Constantinopoli. Non probat auctor sacrarum reliquiarum ostentationes. Quare. Sequitur demum post apostolorum illationem. et dicit apud se beati Joannis Baptistæ caput haberi. Quod, quamvis falso dicat: Hodieque, ac si viventis capillis, et cute videatur insi tiæ jam non habeantur utilia, imo ad detrimenti cumulum, abscidatur in ipsis propago futura, cujus incrementis sperari valerent contra hostes auxilia. Qui ergo damnaverit ultro sua, jam quærere merito cogitur aliena. gniri. Quod si verum est, quærendum apud Age- A enervia ac effeminata reddiderit, quæ usibus miliriacenses est monachos, de cujus Baptistæ Joannis capite giorientur, cum pro certo habeamus: neque duos Joannes fuisse Baptistas, neque unum ipsum, quod dici nefas est, fieri potuisse bicipitem. Et considerandus etiam sub hac occasione, plurimus quidem, sed non perniciosus error, qui Gallicanas præcipue, de sanctorum corporibus obsedit Ecclesias (31); istis illum, illis eumdem, seu martyrem, seu confessorem se habere jactantibus, cum duo loca non valeat occupare integer unus. Quod totum contentionis malum inde sumit originem quod sancti non permittuntur habere debitæ et immutabilis sepulturæ quietem. Et plane ex pietate descendisse non ambigo quod eorum corpora argento operiuntur et auro; sed jam evidenti et nimium turpi avaritiæ militant, et ossium ostensiones, et feretrorum, ad pecunias corrogandas circumlationes. Quæ omnia desivissent, si eorum, ut ipsius Domini Jesu, forti apposito obice immobili clauderentur membra sepulcro. Sed his omissis sequentia attingamus. Quam perversa imperatoris mens. Præterea adjicit ut, si non tanti cohibitio mali, si non præfatorum sanctorum ad hoc ipsum eos animaret amor, saltem auri argentique, quorum innumerabiles illic habentur copiæ, cupiditas illiceret. Infert denique et quiddam bonorum virorum frugalitati incompetens, ut videlicet, præter hæc universa pulcherrima rum feminarum voluptate trahantur, quasi Græcarum mulierum species tanta esset, ut Gallicis modo quolibet præferrentur, solaque earum causa Francorum exercitus in Thraciam ageretur. Dum hæc sordidissimus ille tyrannus ediceret, meminisse debuerat quod ob hoc ipsum, hæc sibi suisque adversitas potissimum ingeneret [al., ingrueret], quia edicto celebri, de pluribus universorum filiabus, unam per omne imperium suum prostitui juberet, et fisco proprio lucrum fœdissimæ passionis inferret. Nec minus illud, quod de pluribas filiis, unum eunuchizari, data præcepti auctoritate, mandaverit, et corpora marium ademptis viribus CAPUT PRIMUM. B C Sed attendendum etiam quod is ipse imperator non ex legitima purpuram successione susceperit; sed cum de officialibus palatii sub principe, qui, nisi fallor, Michael vocabatur, 376 esset, et cuidam portioni plurimæ occidentalium militum præesset, quos excellentiores apud Græcum imperatorem, et ad ejus custodiam magis contiguos ingenita eorum probitas fecit, collecta ex subjectis militibus audacia, novas res contra ipsum principem moliri coo pit. Qui Constantinopolitana contra imperatorem civitate pervasa, captum eumdem luminibus illico feraliter privat, et in quodam municipio arctæ custodiæ mancipat, et jura imperii totius expers juris usurpat. Qui Francos quidem, ea quam diximus necessitate compulsus, expetiit; sed postquam tantæ dignitatis proceres convenisse adeo instruclos modestia et armis, equites vidit, multitudini multum, sed multo amplius prudentiæ eorum invidit. Ast ubi ad effectum eorum pervenit intentio, crevit hujus contra nostrorum efficaciam invidentiæ magnitudo, dum post Jerosolymitanam victoriam veretur, ne victricia in se arma retorqueant, præsertim cum eo potiorem sibi æmulum, inter nationes nequaquam esse didicerant. Auditum tamen nobis constat, ante hujus viæ compertum primordia, matrem hunc habuisse sortilegam; quæ sibi sæpe prædiceret, quia ex Francis originem duceret, qui ei imperium vitamque adimeret. Cujus oraculum ipsis effectibus explere forsitan Boemundus affectat. Qui tantopere illi insistit, ut sæpenumero cum eodem confligens vertere terga compulerit, et plurimam provinciarum ejus partem suæ ditioni addixerit. Qui cum genus ex Northimannia ducat quam Franciæ partem esse constat, ob hoc vel maxime Francus habebitur, quia regis Francorum filiæ conjugio jam potitur. LIBER SECUNDUS. [1.] Urbani papæ præconia. Post mortem clarus miraculis. Urbanus papa, ante papatum Odo vocabatur, ex Francis claro germine oriundus, ex territorio et clero Remensi, et existens, ut ferunt, nisi falluntur, papa primus ex Francis. Is Cluniaci factus ex clerico monachus, post abbatem gloriosæ memoriæ qui adjuvit Hugonem non multo post rexit officium prioratus. Inde proficiente merito, civitati D Ostia, Gregorii septimi papæ jussu, destinatur episcopus; ad extremum apostolicæ sedi præficitur pontifex summus. Cujus quanta magnanimitas exstitit, hujus profectionis incentivo innotuit, quod dum primus ipse præbuit, quonam pacto id fieret, tolus mnundus obstupuit. Attestatur statui mentis finis ejus splendens miraculis. Defuncto etenim ac sepulto eo, sicut succedens ei Ostiensis scripsit episcopus, cum plurima signa jam fierent, astitit quidam sepulcro illius juvenis, et membrorum damnum sibi (51) Prolixius de his in tractatu De pignoribus sanctorum, lib. 1, |