B

C

D

593. 7. [DLXXI] Germanus Parisiorum episcopus Gregorii quosdam fratres in militiam mittamus. ›

VARIE LECTIONES.

NOTE.

Romanorum 62 Mauricius regnavit sibus 4, hoc est usque Kal. Maii, in passionem Domini.

annis 21, men- A positus, primo ordine clerus, secundo abbates cum anno 592 post monachis, tertio abbatissæ cum suis, quarto infantes, quinto omnes laici, sexto viduæ, septimo conjugatæ feminæ.

605. 1. [DLXXXII] (P. D. 11, 20.) Pelagius papa sine jusione Mauricii ordinatus est, eo quod Langobardi Romam per circuitum obsiderent, ita ut nullus foris progredi posset.

606. 2. [DLXXXIV] (BEDA.) Sauei 378 a Levigillo rege obtentis 379 Gothis subjeciuntur.

607. 3. [DLXXXV] (BEDA.) Hirminigilldus 380, Levigilli Gothorum regis filius ob fidei catholicæ confessionem inexpugnabilem a patre Arriano regno privatus, in vinculis et in carcerem projectus est; ad extremum nocte sancta Dominicæ resurrectionis, securi in capite percussus, regnum celeste pro terreno rex et martyr possidere promeruit. Cujus frater Richardus, mox ut regnum post patrem accepit, omnem Gothorum cui preerat gentem, instante Leandro Hispalitano episcopo, qui et Hirminigildum docuerat, catholicam convertit ad fidem.

[Cod. in marg., Ciclus solis incipit.]

610. 6. [DLXXXVI] (P. D. 11, 20.) Pelagius papa Heli Aquiliensi episcopo, nolenti tria capitula Calchidonensis synodi suscipere, epistolam satis utilem misit, quam sanctus Gregorius adhuc diaconus conscripsit.

[Cod. in marg., Ciclus quartus decenn. ind. 7. incipit.]

611. 7. [DLXXXIX] (cf. P. D. IV, 49.) (Vita S. Columb.) Sanctus 381 pater Columbanus ex Hibernia insula Scotorum cum sancto Gallo aliisque probatis discipulis venit in Burgundiam, ibique, permittente Theodrico rege, monasterium quod Luxovium dicitur edificavit. Exinde a Brundichilda fugatus, Almaniam ingreditur, ubi sanctum Gallum reliquit. Ipse vero in Italiam transiens, monasterium quod Bovium dicitur edificavit; ubi multorum pater monachorum exstitit.

616. 12. [DXCIV] (ISID.) Avares contra Romanos d'imicantes, auro magis quam armis peluntur. [Gregorius in dialogo sic (1v, 55); 1 Ante hoc triennium in meo monasterio monachus nomine Justus et medicus ante obitum suum germano nomine Copioso, sibi etiam servienti, tres aureos occulte habere innotuit, quos super eum in sterculinio sepelire fecimus, › et reliqua. Eodem anno monachus cum a nobis fuisset sepultus, vocavit Johannem monachum, qui nobis abscedentibus apud sepulchrum permansit, et pallens et tremens nobis indicavit, et post dies 10 Bobiit.]

C

614. 10. [DXCH] (P. D. 1, 23.) Hoc tempore 16 Kal. Novembris novum diluvium factum est, ut flumen Tiberis super muros urbis Romæ influeret; et alveum ejusdem flumenis, cum multa serpentium multitudine, draco miræ magnitudinis per urbem usque ad mare descendit. Quam inundationem pestilentia quæ D dicitur inguinaria statim secuta est, ut pauci de multitudine viverent, in qua primitus Pelagius papa obiit [8 Idus Februarii].

617. 13. DXCXV] (BEDA.) Gregorius papa anno Mauricii imperii 13, indictione 13, syno fum episcoporum 24 ad corpus beati Petri apostoli congregans de necessariis æclesiæ decernit 389. (GREG. D. 111, 30.) [Biennio ante dialogum æclesia Arrianorum juxta Romam in loco nomine Subura cum catholice consecraretur, introductis in eam sancti Sebastiani et sanctæ Agatha reliquiis, diabolus in figura porci per populum extra pertransivit. Post paucos autem dies nubes celitus descendens totam miro odore replevit æclesiam.]

618. 14. [DXCXV1] (P. D. iv, 18.) Cenobium sanct Benedicti abbatis a Langobardis noctu invaditur. Monachi Romam petierunt, codicem secum sanctæ regulæ et pondus panis ac mensuram vini defe

rentes.

619. 15. [DXCXvn] (cf. lib. pont.) Gregorius adjecit in missa Diesque nostros usque‹ grege numerari per.› [Sanctus Gregorius, quinquenn'o postquam alveum suum Tiberis flumen egressus est, et super muros urbis Romæ influeret, Dialogum compossuit, ipso teste in libro tertio, capite 19 (Dial. I, 19).] [Gregorius sic in dialogo (1, 16): Nuper quoque in parte Campaniæ vir valde venerabilis Martinus in monte Narsico solitariam vitam duxit. Hic catena sibi 383 ferrea pedem ligavit, camque saxo ex altera parte affixit, ne longius exiret. Quod vir viæ venerabilis Benedictus audiens, cujus memoriam superius feci, ei per discipulum suum mandare curavit : Si servus Dei es, non te teneat

catena ferri, sed catena Christi. Ad hanc vocem Martinus catenam solvit, et nunquam postmod m plus longitudine catena exibit. Redeptus Fere tinæ civitatis episcopus, qui ante hos fere 7 annos obiit, mihi adhuc in meo monasterio posito dixit quod tempore predecessoris mei Johannis papa Yuticius martyr, dum dormiret, juxta sepulchrum jus sili ait: Redempte vigilas? Cui respondeo: VARIE LECTIONES.

615. 11. [DxC] (P. D. 11, 24.) Gregorius 63 papa sedit annis 13, mensibus 6. Qui in hac tribulatione a cunclis electus; qui cum letaniam septiformem ordinavit, una hora, dum Deum deprecarentur, subito 80 obierunt. Septiformis autem letania ideo dicitur, quia in septem ordinibus populus erat

381

Vi

378 lege: Suevi. 379 lege: obtenti. 280 hæc a. 607-609 scripta sun!. a. 611-613 scripta. 389 deest 1? 2. hoc loco addit: Inter quæ etiam hæc In sancta Romana ecclesia, cui divina dispensatio, preesse me voluit, etc. quæ in codice i fol. 170, post addita sunt; v. supra p. 490. n. 42. 383 bis scriptum 1.

PATROL. CXLVII.

24

gilo. Et ait ter: Finis venit universæ carni. Mox Langobardi istam terram intrantes finem ei fecerunt.]

620. 16. [DXCXVII] (BEDA.) Idem, missis Britanniam Augustino, Mellito et Johanne aliisque pluribus cum eis monachis timentibus Deum, ad Christum Anglos convertit. (Columbanus obiit.]

621. 17. [DXCXIX] (BEDA.) Et quidem Edilbertus cum crededisset cum sua gente Cantuariorum cni preerat proximisque provinciis, etiam episcopum doctoremque suum Augustinum et ceteros antistites episcopali sede donabat. Porro gentes Anglorum ab Aquilone Humbri fluminis sub regibus Ælle et Edilfrido site necdum verbum vitæ audierant.

632. 7. [Dcx] (P. D. iv, 37.) Iste ol tinnit a Foca ut in veteri fano quod Pantheum vocabatur, e. a Domitiano imperatore constructum, ecclesiam omnium sanctorum consecrari, ubi omnium deorum cultus agebatur.

633. 8. [Dcx1] (1bid.) Persæ contra rem publicam gravissima bella gerentes, multas Romanorum provincias, et ipsam Hierosolim: m auferunt, et

622. 18. [DC] (BEDA.) Gregorius 18° a no Mauricii, in actione 4, scribens Augustino, co em B destruentes ecclesias, sancta quoque profanantes, modo Lundon æ quoque et Eboraci episcopis, acceplo a sede apostolica pallio metropolitanos esse debere decernit. In vita Gregorii sic (vi, 63) : Apostolos ad missam cautandam nihil aliud legimus nisi tantum orationem Dominicam. ›

625. 21. [DC] (P. D. iv, 27.) Mauricius imperator cum filiis suis, Theo osio, Tiberio et Constantino, a Foca, qui fuit strator Prisci patricii, occiditur. Si sanctus pater abbas Benedictus, sicut sui scribunt (144), 12 Kal. Aprilis sabbato sancto pascha obiit, in hoc anno videtur obisse. Nisi enim in anno 96 aute istum annum, obitus ejus ita non habetur; qui tunc, si natus, valde parvus fuit; in hoc autem anno ætatis suæ plus minusve 90 obisse posset.

Romanorum 63 Focas regnavit annis 8, usque Kal. Maii, in anno 600 post passionem Domini.

626. 1. [DCIV] Imago Foca 7 Kalend. Maii, indictione 7, Romam delata est, sicut in vita sancti Gregorii legitur (iv, 20); et postquam a dero et senatu acclamatum est eis in basilica Juli, jusu sancti Gregorii in basilica sancti Cesarii Lateranensi palatio constituto ponitur.

627. 2. [Dcv] (cf. I. pont.) Sanctus Gregorius papa obiit 4 Idus Martii, ind ctione 8.

628. 3. [DCVI] Sabinianus 64 papa anno 1, mensibus 10.

[Cod. in marg., Ciclus decenn. 4 explicit indictione 11.]

629. 4. [Dcvn] (l. pont.) [Sabinianus papa obiit 6 Kal. Martii.] (ISID.) [Preterini et Benedicti per Orientem vel Egiptam civile bellum faciunt, ac sese mutua cede prosternunt.}

630. 5. [DCVш] (cf. I. pont.) Bonifatius 65 395 papa mensibus 10. Hic impetravit a Foca cæsare, ut sedes apostolica Romana caput esset æclesiæ, cum antea Constantinopolis primam se omnium ser bo bat (1. pont.). [Hic constituit in ecclesia beati Petri, cum episcopis 72, presbiteris 33, diaconibus et omni

C

inter ornamenta sanctorum vel communium locorum etiam vexillum Dominicæ crucis abducunt. Heraclins, qui Africam regebat, Focam vita privavit.

Romanorum 64 Heraclius regnavit annis 27, hoc est usque Kal. Mai in anno 627 post passionem Domini.

634. 1. [DCX] (BEDA) Anastasius 387 Persa monachus, postea nobiliter pro Christo passus. Qui natus in Perside, magicas a patre artes puer discebat. Sed ubi a captivis christianis nomen Christi salvatoris acceperat, in euin mox toto animo conversus. [Bonifatius papa obiit 8 Kal. Junii.] {lib. pont.)

657. 4. [DCXV] Deusdedit, qui et Theodatus, 67 papa annis 4.

638. 5. [Dcxvi] (BEDA) Anastasins 388 vero, relicta Perside, Caicedoniam Hierapolimque, Christum querens, ac deinde Hierosolimam petit; ubi baptizafus & ab eadem urbe miliario, monasterium abbatis Anastasi intravit, in quo 7 ammis regulariter vixit. Qui cum Cesariam Palæstinæ orationis gratia venisset, captus a Persis et multa dìu verbera inter carceres et vincula a Marzabana duce perpessus, fandem mittitur Persidem ad regem eorum Chosronem, a quo tertio per intervalla temporis verberatus, ad extremum una suspensus manu per tres horas diei, sic quidem decollatus, cum aliis 70 martyrium complevit. Mox tunica ejus indutus D quidam demoniacus curatus est. Interea superveniens cum exercitu Heraclius princeps, superatis Persis, christianos qui erant captivati reduxit gaudentes. Reliquiæ beati martiris Anastasii primo monasterium suum, deinde Romam advectæ, venerantur in monasterio beati Pauli apostoli, quod dicitur ad Aquas Salvias.

640. 7. [Dcxvm] (lib. pont.) Papa Deusdedit constituit secundam missam in clero. Eodem tempore factus est terre motus major, mense Augusto, inVARIÆ LECTIONES.'

384 hæc a. 622-624 scripta sunt. 385 LXIV. 1? 386 hæc a. 638 648 scripta sunt.

NOTÆ

386 LXV. 1? 387 hæc a. 634

(144) Vit m S. Mauri indicare videtur; cf. Mabillon, Acta I, p. CXII.

dictione 6. Post hec secuta est clades in populo, A E quibus Pirrus his temporibus sub Theodoro papa

id est percussio scabiarum, ita ut nullus poterat nortuum suum cognoscere; et obiit 6 Id. Nov. papa Deusdedit.]

641. 8. [DCXIX] Bonifatius 68 papa sedit annis 5.

645. 12. [DCXXm] (lib. pont.) [Bonifatius obiit 8 Kal. Novembris. Hic constituit ut nullus trachatur de æclesia.]

646. 13. [DCXXIV] Honorius 69 papa annis 12. [cod. in marg. Ciclus decenn. 6 incipit indict. 15.]

649. 16. [DCXXVI] (BEDA.) Anno 389 Heracli 16. indictione 15, Eduinus rex Anglorum in Brittania Transhumbranæ gentis ad aquilonem, predicante Paulino episcopo, quem misit de Cantia archiepiscopus Justus, verbum salutis cum gente sua susce- B pit. Anno autem 11 regni sui, adventus vero Anglorum in Brittaniam plus minus anno 230, hoc gessit. Ipse autem dedit Paulino sedem episcop.tus Eburaci. Cui regi in auspicium venturæ fidei et regni cœlestis potestas terrena crevit; totam enim Brittaniam primus omnium Anglorum sub se subjecit.

390

654. 21. [DCXXX] (Beda.) Eo tempore errorem 14 annorum in observatione paschæ apud Scottos exortum, Honorius papa per epistolam re darguit; sedet Johannes, qui successori ejus Severino successit, idem arguebat. Cum enim adhuc esset electus in pontificatum, pro eodem pascha eis scribit. Johannes quoque et pro Pelagiana heresi, quæ apud eos reviviscebat, scripsit.

657. 24. [DCXXXv] (lib. pont.) [Honorius papa biit 4 Id. Octobris; et cessavit episcopatus anno 1, niensibus 7, diebus 17.]

Severinus 70 papa anno uno. [Severinus papa obiit 4 Nonas Augusti.] (lib. pont.)

658. 25. [DCXXXVI] Joannes 71 papa anno 1, mensibus 10.

659. 26. [DCXXXVI] (ISID.) Judei in Hispania christiani efficiuntur. Sisibutus enim, Gothorum gloriosissimus rex, plurimas in Hispania Romanas provincias et Romanæ militiæ urbes sibi bellando subjecit, et Judeos sui regni subditos ad fidem Christi convertit.

C

Romam veniens ex Africa, ficta, ut post apparul, penitentia obtulit eidem papæ, presente cuncto clero et populo, libellum cum sua subscriptione, in quo condemnarentur omnia quæ a se vel a decessoribus suis scripta vel acta sunt contra catholicam fidem. Unde et benigne susceptus est ab eo quasi regi pontifex civitatis. Sed quia reversus domum repetijt errorem domesticam, memoratus papa Theodorus, advocatis cunctis sacerdotibus et clero in æclesiam beati Petri apostoli, condemnavit eum sub vinculo anathematis.

662. 2. [DCXL] His temporibus Hisidorus lispaniensis episcopus clarus habetur.

Romanorum 66 Constantinus, filius Heracli, regnavit mensibus 6, quasi usque Kalend. Novembris cnno 629 post passionem.

(BEDA.) Pirri successor Paulus non tantum vesara doctrina, sicut decessores ejus, sed et aperta persecutione catholicos cruciat; apocrisiarios sanctæ ecclesiæ Romanæ, qui ad ejus correctionem missi fuerant, partim carceribus, partim exiliis, partim verberibus afficiens. Sed et altare eorum in domo Placidiae sacratum in venerabili oraculo subvertens diripuit, prohibens eos ibidem missas celebrare. Unde et ipse, sicut precessores illius, ab apostolica sede justa depositionis ultione damnatus est.

Romanorum 67 Constantinus, filius Constantini, regnavit annis 28, usque in annum 657 post passio

nem.

663. 1. [DCXLI] (BEDA.) Ific 91 deceptus a Paulo, sicut Heraclius avus ejus a Sergio predicto episcopo; exposuit enim iste typum contra catholicam fidem; nec unam nec duas voluntates aut operationes in Christo diffiniens esse credendas, quasi nihil velle vel operari credendus sit Christus.

666. 4. [DCXLIV] (cf. I. pont.) Theodorus papa obiit 2 Idus Maii.

[Cod. in marg., Ciclus solis incipit.] 667, 5. [DCXLV] Martinus 73 papa annis 6, men sibús 2.

668. 6. [DCXLVI] [cod. in marg., Ciclus 7 decenn. incipit indict. 4.]

669 7. [DCXLVII] (BEDA.) Martinus 392 vero papa

660. 27. [DCXXXVIII] (lib. pont.) [Joannes papa D propter predictam heresim congregavit Romæ sinoobiit 4 Idus Octobris.] (P. D. IV, 51.) Heraclius Constantiopolim obiit.

Romanorum 65 Heraclonas, filius Heracli, cum Martina regnavit annis 2, usque in annum 629 post passionem.

661. 1. [DCXXXIX] (BEDA.) Theodorus 72 papa annis 6, mensibus 6. Cyrus Alexandriæ, Sergius et Pirrus regiæ urbis episcopi, acefalorum heresim instaurantes, unam operationem in Christo divinitatis et humanitatis, unam voluntatem dogmatizant.

dum 105 episcoporum; in qua sinodo damnavit sub anathemate Circum, Sergium, Pirrum et Paulum, hereticos præfatos episcopos. Facta est autem synodus præfata anno imperii Constantini 9°. mense Octobrio, indictione 7. (cf. l. pont.) Et post hæc missus ab imperatore Theodorus exarchus, tulit Martinum papam de eclesia Constantiniana, perduxitque eum Constantinopolim, et inde religatus Cersonam Liciæ provinciæ, ibidemque 4 Idus Novembris obiit; et multis virtutum signis refulget.

673. 11. [DCL] Eugenius 74 papa annis 2, men- A sibus 10.

674. 12. [DCLII] (cf. 1. pont.) Eugenius papa obiit Nonis Januari.

675 13. [DCLI] Vitalianus 75 papa annis 14, piisimorum, misit in regiam urbem legatos suos, mensibus 6.

· 676. 14. [DCLIV] (BEDA.) Constantinus princeps, Vitaliano papa nuper ordinato, misit beato Petro apostolo evangelia aurea, gemmis albis miræ magnitudinis in circuitu ornata.

682. 20. [DCLX] (BEDA.) Ipse 293 vero post aliquot 391 annos venit Romam, [5 die mensis Juli, feria 4, indict. 6].

683. 21. [DCLX1] Tunc ** obtulit [dominico die] super altare sancti Petri pallium auro textile.

681. 22. [DCLXII] Et 993 toto exercitu cum cæreis

685. 23. [DCLXIII] Hoe 9 vero factum est per indictionem 6, anno 23 imperii Constantini principis.

686. 24. [DCLXIV] Sequente *** anno facta est eclipsis solis, quam ætas nostra meminit, quasi hora 10 diei 5 Non. Mai. [Beda.]

[Cod. in marg., Ciclus decenn. octavus incipit in

et omnes hereticos. "Sexta hæc.

[Agatho papa obiit 4 Idus Januarii.] (l. pont.) [Tempore Agathonis papæ, indictione 8, luna

DCLXX] hic Constantinus princeps eclipsin pertulit die 18 mensis Jun.] sexfam synodum instituit.

VARIE LECTIONES.

- 686) diversis annis scripta conjungenda esse patet.