Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

in perigrinitate mea, et scripsi hunc librum pro cari- A manu scriptam, Mariano tribuenuam esse, tantum

B

non omnes censeant, neque ego plane negarim, præsertim cum hæc Iricam præseferat speciem et optime monacho in hac terra nato convenire videatur. Attamen monendum est notas marginales paucas tantum hac scriptas esse manu, præterea hanc maxime partem erroribus illis mendisque fœdissimis commaculatam legi. Itaque parum abest quin etiam hæc ab alio quodam scripta esse statuam, a monacho fortasse Scotto, qui cum Mariano in Germaniam migraverit, eique inanum ad Chronicon scribendum præbuerit; quo mortuo vel remoto, alterum in ejus locum successisse probabile est. Nihilominus singula verba vel etiam longiores notas Mariani manu addita esse quis negaret, cum iis testibus qui codicem evolverunt litteræ et atramentum sæpius mutentur et difficillimum sit intellectu quæ, quo tempore, quave manu addita sint? Quæ cum ita sint, codicem authographum dicamus, eo tamen sensu ut neque totus neque maximam partem Mariani manu scriptus sit, sed librum exhibeat qualem auctor composuerit et temporis decursu continuaverit, correxerit, auxerit, sive ipse hæc calamo commendaverit, sive usus sit scribarum manu rudi atque imperita.

tale tibi et Scotis omnibus, id est Hibernens bus, qui sum ipse fibernensis; f. 67: Sobenn dún indiv ánélbrigte clusenaír diamairt (3) 2 Kal. Aug. Mamidern tais coloca (▲) manestrech Mavritii BlaAacc dāsa fleb erinn3 nige (?) colocena, ut cecidi cum tabulis in fondo stercoris, sed gratia ago, nec mersus sum in stercore Francorum, sed tamen oro discentes, ut dent maledictionem illis. Quæ partim lingua Irica scripta quin ab ipso Mariano addita sint, dubitari nequit; ideoque efficitur ut codicem nullo modo posterioris temporis apographum habere possimus. Sed cum etiam in Chronico Marianus de se ipso loquitur, pleraque quidem eodem calamo scripta sunt; nota vero a. 1050 postea et secunda addita est manu : Ego miser Marianus in peccato fui in hoc anno natus, ita ut ipse etiam hoc loco non modo auctor sed scriptor deprehendi videatur. Necnon f. 147 et 148 altera hæc manus in margine versus quatuor Irica lingua scripsit. Sunt igitur quæ utramque partem ut Mariano tribuamus suadeant; sed alia sunt quæ huic obstent sententiæ et quibus effici videatur ut vel altera vel utraque pars scribæ tribuenda sit, qui aut codicem autographum Mariano vivo et auctore descripserit, aut ipsi dictanti manum calamumque commodaverit. Nam quamvis scribendi rationem rudem et plane singularem, quam in codice legimus, eam esse quæ Mariano in usu fuerit nullus dubitem, neutiquam tamen ipsi errores mendaque imputaverim fœdissima quibus codex scalet el quæ scribam imperitum et negligentissimum ⚫ ostendere videntur. Quædam fortasse ex libris quos secutus est male scriptis vel male lectis explicari possunt (5); alia vero ejusmodi sunt, ut scribam auctoris verba prave excipientem et negligenter scribentem arguant (6). Hæc tam in iis quæ prima quam quæ secunda manu scripta sunt reperiuntur. Hæc vero, qua locum de Mariano nato scriptum esse supra dixi, Chronico finito etiam ejus mortem adnotavit; quod ab ipso factum fuisse nemo sibi persuadebit; sed scribam deprehendimus, qui dum Marianus viveret, ipsi ad manus fuit et quæcunque scribenda erant codici intulit; quique magistro mortuo etiam obitum viri venerandi breviter adnotandum duxit. Jam vero alteram partem, prima ↑ Luscum si comparas verba genuina Mariani (11),^

hæc an recte legerim dubito.

C

Codex ex monasterio S. Martini Moguntin. (fol. 1 legitur: Iste liber pertinet ad librariam S. Martini Moguntiæ, 1479). In Palatinam indeque in Vaticanam translatus est bibliothecam.

2) Codex Cottonianus Nero C. V., mbr., s. x ex., codex celeberrimus, ex quo integrum Marianum se edituros esse jam Usserius et J. Vossius promiserant (7), quem vero neutiquam genuinum ejus textum exhibere paucis probabo. Ubicunque enim Marianus res a se gestas exponit, apertis verbis loquitur Ego Marianus sæculum reliqui, oravi, ́ veni (8), etc.; hic codex vero aut tanquam de alieno dicit Marianus chronographus sæculum reliquit, Marianus venit, aut ubi ejus verba retinuit, adjiciendum duxit: Hæc ait Marianus Scottus inclusus (9), ipsumque auctorem his verbis laudavit: A 1028. Hoc anno natus est Marianus Hibernensis probabilis Scottus, cujus studio et labore have cronica præcellens est de diversis libris coadunata (10). Qui

VARIE LECTIONES.

NOTÆ.

(3) Id est die Martis sive feria tertia. Fortasse de Mariani itinere sermo est; v. Chron. a 1078 (1056). (4) Hæc v. cl. Leo ita vertit: coloņus monasterii Sancti Mauritii. › Reliqua dubia sunt.

(5) Exempli gratia facio pro facto, flumina pro fulmina, quia pro unice (a. 242), terræ pro Terracon (a. 278), a consulis pro agon solis (a. 287). Pausia pro Fausta (a. 373), judaicum pro inductum (a. 396), Paviam pro Suaviam (a. 1100).

(6) Exempli gratia: contentens pro contendens, ordinator pro ordinatur, Hiberius pro Hiber(i)os, ex pro et, et pro ex, sextus pro sexus, cœptus pro cœtus, statutis pro statuis, cohortatus pro coartatus, indie pro inde, militibus pro milibus, cæssaris pro cusis,

ab arbaris pro a barbaris, sirium facit pro triumfavil (a. 21), X (decem) pro ducem (a. 313), quadragesimo anno pro quadragesima. Anno (archiep. Colon.).

(7) V. Stenzel, Arch. IV, p. 106-111.

(8) A. 1074 (1052), 1078 (1056), 1080 (1058), 1081 (1059).

(9) A. 1080 (1058); cf. 1065 (1043) : Hæc nit Marianus.

(10) Cf. a. 1065 (1043) : Marianus hujus cronica auctor oravit, qui hæc etiam -- retulit.

(11) Marianus dicit: Ego miser Marianus in peccatis fui in hoc anno natus.

cho quodam S. Dysibodi (Disenberg prope Moguntiam) conflatum. Eodem jure quo hoc Mariano, Herimanni Chronicon Bedæ vel ipsi Hieronymo tribueres. Nam non modo textam tot tantisque interpolationibus auxit, ut nonnunquam vix Mariani vestigia invenias, verum etiam tam initio (18) quam in ipso textu plurima omisit, præsertim sæculi x et X historiam ita compilavit, ut cum Mariano (19), cujus quidem verba de se ipso scripta retinuit (20), non nisi paucis locis conveniat. Annales Ș. Dysibodi rectius dicentur.

alienam manum primo aspectu deprehenderis. Qui A nalibus Wirciburgensibus alusque fontibus a monahæc mutavit, ubique Mariani sermonem correxit, ita ut plerumque res quidem eædem, verba vero valde diversa hic legantur (12); præterea vero multa quæ Mariani esse dubitare nequimus, omisit, ea præsertim quæ vel in margine scripta erant (13), vel ad reges Scotticos (14), vel ad monasteria procul sita spectabant (15); sed etiam alia adjecit quæ plerumque de rebus in monasterio S. Albani Mogontino gestis agunt (16), ibique auctorem vixisse Įrɔbare videntur. Codex etiam brevissimam babet continuationem usque ad a. 1087, quam nescio an eidem tribuere possim. Nam

2*) Codex olim Gemblacensis (17), quem deperditum lugemus, eamdem quam Cottonianus exhibuit recensionem, continuationis vero qui ipsum viderunt nullam faciunt mentionem. Neque

2) Codex Leodiensis 242, chart., s. x7, quem ex Gemblacensi descriptum puto, ipsam continet; quamvis alibi proxime ad Cottonianum accedat.

B

Quibus præmissis, tam de Mariani vita quam de operis chronologici indole et ratione breviter disse

ramus.

Marianus anno 1028 in Hibernia, quam tunc temporis scriptores Scottiam dixerunt, natus (21) et patria lingua Moelbrig, ut videtur, dictus (22), ælatis anno 24 sæculum reliquit et tunc fortasse Mariani nomen accepit. Quatuor annis post (a. 1056), multorum comprovincialium vestigia secutus, ex Hibernia in Germaniam profectus, ibique Coloniæ in monasterium Scottorum S. Martino dicatum, quod sæculo xi sub abbatibus Helia et Majolo florebat, receptus est. Sed non diu post (a. 1058) Fuldam se contulit, abbatem Ecbertum comitatus, quocum primum Paderbornam ivit, ad tumulum Paterni Scotti, qui ibi se comburi passus est, oraturus. Anno seNOTÆ.

3) Codex olim S. Bartholomei, jam bibliothecæ publicæ Francofurtensis, n. 104, mbr., s. XIV, fol., Chronicon continet usque ad annum 1200 continua tu, quod Mariano Scotto et Dodechino abbati omnes primum editorem secuti tribuerunt. Sed Dodechinum Chronicon scripsisse probari nequit, neque genuinum Mariani opus hic legi primo patel aspectu. Est enim opus ex Mariano, Methodio, An

(12) Unum alterumve locui ex hac recensione C exhibendum duxi; e. gr. a. 1065 (1043) : Animchadus Scottus monachus et inclusus in Fulda obiit Kul. Febr., super cujus sepulchrum visa sunt lumina, et psalmodia audita est. Super cujus sepulchrum Marianus hujus cronica auctor decem annis ad pedes ejus stane inclusus missas cantavit, qui hæc etiam de supradicto Animchado retulit. Ipse inquit, cum Hibernia esset in insula quæ Keltra dicitur, quadam die fratribus quibusdam' advenientibus, cum licentia senioris sui nomine Corcram, caritatem eis fecit. Cumque quidam post cibum egressi essent, illi qui remanserant ad ignem se calefacientes consederunt aique bibere ab eo petierunt. Quo nolente sine licentia, coegerunt illum. Tandem consensit; prius tamen ex eo potu seniori suo quasi benedictionem misit. Crastino autem ab eo interrogatus, unde sibi illum polum misisset, omnia quæ gesta erant retulit, moxque propter hanc tantum culpam eum senior de Hibernia exire jussit. Quod ille humiliter adimplevit, sicque D Fuldam veniens, sancte vivendo inclusus, ut prædixit, obiit. Hoc autem mihi retulit Tigernach senior meus, cum quandam parvam culpam coram eo fecissem. Me quoque audiente in Fuldam incluso quidam religiosissimus ejusdem cœnobii monachus nomine Willehelmus supradictum Animchadum jam sepultum rogavit, ut se benediceret, atque, sicut postea mihi confirmavit, eadem nocte per visum vidit Animchadum in sepulchro suo staniem niveo fulgore nitentem et extensa manu se benedicentem, totamque ipsam noctem etiam ego mellifluo plenam_odore duxi. Hæc ait Marianus. a. 1093 (1071) Clericus quidam nomine Carolus comparavit episcopatum urbis Constantiæ a rege Heinrico. Quapropter Sigifrido episcopo Mogontino concilium faciente coram præfato rege, idem clericus et episcopatum perdidit et non lenge post etiam vitam.

(13) A. 789, 790, 812.

(14) a. 1026 (1014), 1056 (1054), 1062 (1040), 1079 (1057), 1087 (1065), 1088 (1066).

(15) præsertim Augiensia a. 880, 881, 886. (16) a. 808 (786), 816 (794), 827 (805), 847 (825), 977 (955). Alia tamen ex iisdem fontibus quibus usus est Marianus hausit, a. 832, 833, 834, 855. Cf. a. 1083 (1061). 1085 (1063), quæ optime Mariano convenirent. Ipsum hoc modo opus suum secundis curis recensuisse, est fortasse qui sibi persuadeat. Sed neque verba illa de se ita mutare potuisset neque cam sermonis puritatem quam hic reperiinus ipsum unquam assecutum esse concesserim.

(17) Quem præter Schottum (v. infra) etiam Miræus vidit (ad Sigebertum a. 854, p. 107).

(18) Libri 1, c. 1-8, integrum librum 11.

(19) Textum genuinum, non illum qualem codices 2. 2 etc. præbent, ad manum habuit. Singulis locis tamen quædam huic similia de S. Albani mo nasterio addidit; cf. a. 816 (794), 990 (968). Sed etiam in posteriore parte interdum hoc monasterium tangit a. 1085, 1095, 1096, 1116, 1119, 1130.

(20) A. 252 (274) vero ita Marianum laudat : Marianus Scottus 22 annos plus aliis cronographis posuit ab incarnatione Domini, quos sub deficientibus regibus collegit mensibus et diebus integris annis supervenientibus.

(21) Quæcunque affero, Marianus ipse his annis

narrat.

(22) Versus quibus auctor primo opus suum finivit (a. 1098) dicere videntur, primam singulorum verborum litteram ipsius nomen continere. Quas si colligis, hæc habes: Moelbrigte clausenair romlin (1)ol; Moelbrigte nomen proprium Iricum esse videtur, clausenair fortasse inclusus; eadem verba supra col. 601-603 bis occurrunt (amélbrigte closenair); cætera equidem non intelligo.

Sub isto, inquit (29), imperatore regnante fiorui! Marinianus Scotus, qui primo Fuldensis monachus, post apud Magon!iacum inclusus, contemptu præsentis vitæ gratiam futuræ demerebatur. Is, longɔ vitæ otio chronographos scrutatus, dissonantiam cyclorum Dionysii Exigui ab evangelica veritate deprehendit. Itaque ab initio seculi annos ingulos recensens, viginti auo annos, qui circulis prædictis deerant, superaddidit, sed paucos aut nullos sententiæ suæ sectatores habuit (30).

quenti a Sigefrido abbate Fuldensi, qui Ecberto suc- A
cesserat, apud Wirceburg presbyter consecratus et
statim Fulda inclusus est, exemplum Animchadi
Scotti secutus, super cujus pedes stans, ut ipsius
verbis utar, per decem annos quotidie missas can-
tavit (23). Vix a. 1069 jussu archiepiscopi Moguntini
abbatisque solutus, Moguntiam se confert, ibique
pro peccatis suis secundo includitur. Quo non-
dam solutus, a. 1082 vel 1083, ut videtur, obiit
(24), et apud S. Martini monasterium sepultus
est (25).

Hominem agnoscas a rebus sæcularibus prorsus alienum, qui in rerum divinarum contemplatione assidua, in artissima cellula inclusus, ment's tranquillitatem et animæ salutem assequi conatus est; ideoque facile eum credideris nonnisi exercitationi- B bus piis et rebus asceticis intentum fuisse. Attamen altius mentem elevavit; nam in solitudine qua vixit studiis se dedit (26), iisque non vulgarem lau lem tam apud coœvos quam apud posteros sibi comparavit.

Marianus Scottus, inquit Sigebertus (27), peregrinans pro Christo in Gallias et factus monachus apud Moguntiam, multis annis inclusus, scripsit chronicam, a nativitate Christi usque ad annum nati Christi 1082, mira subtilitate ostendens errorem priorum chronographorum, ita ponentium nativitatem Christi, ut annus passionis ejus, quantum ad rationem compuli, non concordet veritati evangelicæ. Unde ipse apponens 22 (28) annos illi anno ubi priores scribunt fuisse natum Christum, ponit in margine paginæ alternatim hinc annos evangelicæ veritatis, illinc annos false priorum computationis, ut non solum intellectu, sed etiam visu possit discerni veritas et falsitas.

Simile testimonium præbet Willelmus Malmesburi.nsis, rerum Anglicarum scriptor celeberrimus :

(23) a. 1065 (1043)

C

Tertio loco audiamus etiam Gallum, Ordericum Vitalem ita dicentem (51):

Marianus enim in cœnobio Sancti Albani martyris (32) apud Maguntiam monachus fuit, ibique Casariensem Eusebium et Hieronymum aliosque historiographos pro modulo suo secutus, sese benigniter exercuit, et dulcem fructum longi studii magnorumque laborum, quos in longinqua peregrinatione pertulit, filiis eclesiæ tan'a rimari per se non valentibus caritative obtulit. Solerter itaque perscrutatis veteribus et modernis codicibus, chronographiam edidit, in qua ab initio mundi ex quo Dens Adam de limo terræ plasmavit, per omnes libros Veteris et Novi Testamenti et Romanorum Græcorumque historias discur-, rens, optima quæque collegit, et enumeratis annis per regum et consulum tempora usque in diem mortis suæ, annalem historiam laudabiliter distinxit.

Ex quibus apparet, jam apud coævos et proxime sequentis temporis scriptores Marianum non tam ob res a se narratas, quam ordine chronologico certo stabilito et annis qui ab incarnatione Domini evoluti essent aliter quain Ecclesia cum Dionysio statueret definitis, summa laude elatum fuisse. Easdem questiones ante et post eum multi tractabant, et quamvis usum communem mutare non possent, sibi tamen et coævis magni quid effecisse videban

NOTE.

(24) Nam anni 1052, historia finita in colice autographo eadem manu scriptum est: Obiit Marianus inclusus; quæ verba, postea lineis ductis et brevi continuatione addita, nunc inter a. 1086 et 1087 guntur, sed ad neutrum annum pertine e possunt. Annales S. Dysibodi (cod. 3), qui priori anno mortem ascribunt, ex hoc codice descripti sunt; et ita etiam Trithemius Chron. Hirs. 1, p. 281, istum annum invenit.

(25) Quæ Aventinus, qui Marianum inter libri v fontes recenset, de ipso tradit (ed. Ingolstad., p. 494, 553), ad alterum ejus lem temporis Marianum Scottum pertinent, abbatem Ratisbonensem, de quo v. Raderum Bavar. saneta II, p. 217-222. Acta SS. Febr. II, p. 361, sqq. (Ibidem p. 565 hujus Mariani Vita edita est).

(26) Trithemius præter chronicam (v. infra, not. 110) etiam epistolas Mariano tribuit (Chron. Ilirs. I, p. 207), quas sibi consueto more finxisse putarem, nisi p. 208, diserte diceret ad quem (Arnoldum Trevirensem) Marianus Scotus monachus inclusus elegantem destinavit epistolam. Vossius (de Hist. Lat. II, 47, p. 385) cum Aventino commentarios in psaltem Mariano tribuit, qui ab altero ejusdem nominis Scotto (cf. n. 22) scripti sunt. Ab eodem codicem exaratum puto, cujus Lambecius mentionem

D

facit (comm. II, p. 749); continet Pauli epistolas Mariani manu a. 1079 descriptas et commentariis interlinearibus et marginalibus illustratas. Quod Vossius addit: Imo et Mariano huic Scoto Notitiam imperii Romani, opus præclarum, adscriptum it doctissimus Cujacius, jam neminem tenebit.

(27) De SS. eccles., c. 159; cf. Chron. a. 1061, 1082.

(28) Ita legendum, non 23, ut editio habet; cf. Sigebertuin I. 1., c. 171, quem locum v. infra edi

[merged small][merged small][ocr errors][merged small]

tur (55). His totum se dedit Marianus; in his maxi Arantibus quoque Constantino el Constante aug. mam libri sui partem versari, en videamus.

Quæ in codice Romano leguntur hæc sunt (54) : f. 1. Tractatio (55) sequentis cicli. In pagina sequente per abecedarium litterali regula de duobus alfabetis ante Kalendas festivitatum positis variata, ac riginti octo litteris secundum solaris cicli longitudinem longa, juxta autem decennovennalis cicli longitudinem, quia decem ac novem literis constat, latitudine lata, qualemcunque litteram vis primum ride Sicque semper servandum cst.

f. 2. Cicli (55) solaris decem et novem sunt isti qui in ciclo mugno paschali continen ur e! in unoquoque cicli 28 anni, qui in primis litteris et quatuor concurrentibus incipiunt.

Tabulæ sequuntur quæ hos cyclos exhibent.

f. 4-10. Marianus ponit catalogum consulum Romanorum sic incipiens :

1. Lentulus et Marcellus. His consulibus perniciosæ in curia Romæ de Pompeio et Cesare conflantur discordia Sed Gaius Julius Caesar, Romam de Gallis veniens, [Pompeium (56) fugavit Italiam, aurum et argentum Romæ de ærario sustulit, ac primus Romanorum solus tenuit imperium annis quatuor, menses sex, Idibus Martii occisus. Sub quo hi consules fucrunt, teste Cassiodoro].

[ocr errors]

ann. quarto, sub die octavo Kalendarum Ociobrium, indictione 6 et reliqua.

Annus 3 est tertius Constantii et Constan:is, et ita semper imperatorum anni indicantur. Sequitur f. 11:

Tertia emendatio annorum incarnationis tertio resti-
gio secundum martirologium et passiones paparam
et decretales epistolas eorum, quas ipsi papæ pre-
dicti in certis Kalendis miserunt et sub consulibus
certis nominatis conscripserunt; in quibus habetur
Decius per annos decem regnasse auctoritate æcle-
siastica in unoquoque anno confirmante, a Faviano
papa, qui passus est sub Decio, usque ad sanctum
Laurentium, qui passus est sub Decio.

B ( 12.) 54. 18. 1. Tiberius Cæsar 5 conss. Cassio-
dorus sic: 12. Tiberius imperavit ann. 23. lis
conss. dominus noster Jesus Christus passus est 8.
Ka!. April., etc., etc....
[267. 9. Valerianus Decius.

II. Julius Cæsar el Servilius, etc., etc.
554. [6. Justinianus aug. 3. cons.] Beda presbiter et
computator de hoc anno 552, inter cetera ita dicit:
Dionisius paschales circulos scribens ab anno Domi-
nicæ incarnationis quingentesimo trigesimo secundo C
juxta ipsum Dionisium, qui est annus ducentesimus
quadragesimus octarus Diocletiani tyranni post
consulatum Lampadii et Orestis, quo anno codex
Justianus orbi pervulgatus est. Hæc Beda ait.

In sinistro margine præter imperatorum annos etiam annos a Chr. n. collocat, quos ab a. 42 Augusti Lentulo et Messala conss. incipit; in dextero margine Dionysii anni ponuntur, quorum primus in annum 7 Tiberii, Valerio et Aurelio conss. cadit. Sequitur fol. 10:

Alia secundo vestigio emendatio annorum incarnationis juxta Hieronimum, qui dicit Paulum post decem et septem annos conversionis suæ locutum fuisse in Hierusalem cum Petro, et Cassiodorum ponentem quatuor annos inter Neronem et Vespa- D sianum, el Orosium dicentem Decium tribus annis regnasse.

34. Christus passus est, etc....

355.

- 3. Sanctus Julius papa in decretali sua epistola de liec anno ita dicit: In nomine domini Dei el salvatoris nostri Jesu Christi, impe

245.

Alia decretalis epistola Sixti papæ : Dilectissimis fratribus per Hispaniæ provintias constitutis Sixtus episcopus salutem. Data 17. Kal. Angust. Valeriano et Decio consulibus. In martirologio de conflictione Sixti, Felicissimi, Agapiti, Ipoliti et sancti Laurentii aliorumque contra Decium, et s'cul passi sun! sub ipso mense Augusto, multum et satis habetur per cunctam ecclesiam, quod nunquam delebitur et cui credendum est multo magis quam cronicis.

Gallus, Volusinus. Cassiodorus expositor psalterii sic dicit: Пis consulibus Decius lavacra puplica ædificavit quæ suo nomine appellari jussit.] Decius cum filio suo in Abritio Tracie loco a Gothis occiditur. Cui successit Gallus cum Volusiano filio, qui regnaverunt annis 2, mensibus 4, quantum ad consulatum autem annis tantum duobus et reliqua. In sinistro margine sunt anni a Chr. n. secundum Marianum et imperatorum. Tertius qui ini io legitur numerus, I-XIII et I-XXV, post omittitur; quid significet nescio. In dextero margine more consuelo annos a Chr. n. Dionysii ratione collocat. Additur fol. 14b:

Recapitulatio (37) imperii. Confirmatio est enim repetitio commendationis cujusque rei.

Anni decimi præcedentium tabularum emendati el aucti iterum leguntur.

F. 15' : Hi sunt flathi Iliberniæ qui ex dimedia parte ei id est doleth chuinn regerunt, etc. (37°). Sequitur fol. 16' catalogus pontificum Romanorum, nulla incriptione præmissa sic incipiens:

NOTE.

(53) Cf. quæ de hac quæstione, in qua solvenda etiam Sigebertum occupatum sed Mariani vestigia presse sequentem videmus, ea qua excellit doctrine copia collegit S. Hirsch De Vita Sigeberti, p. 319-329. (54) Pleraque etiam in Cottoniano. (2) reperiuntur, cujus varietatem adjiciendam esse duxi.

(3) Hæc in 2 desiderantur, qui a consulum catalogo incipit.

(55) Quæ uncis inclusi ex 2 addidi, leguntur in 1, sed nondum ex hoc descripta sunt. (37) Hæc desunt in codice 2.

(37*) Infra, not. 149, edentur una cum Chronico.

[tendens. Scial hoe mei cod. in interlin. I nominis] inquisitor, quoniam predicor precellens precellens ciclus Mariani.

1 Petrus apostolus princeps apostolorum Antio- A Multa atque jam mira mindans sicut archiscriba prechenus, filius Joannis, provinciæ Galilee rico Bethsaida, frater Andreæ, primum sedit cathedram episcopatus Antiochiæ annos septem, postea Romanæ æclesiæ cathedram annos 25, mens. 10.

Linus, natione Italus, de regione Tuscia patre

Herculiano, sedit ann. 15, m. 3, dies 12.
Catalogus usque ad Johannem XII deductus est ;
cnjus finem hoc loco addere juvat:
120. Benedictus papa sedit ann. 3, m. 5.

Leo presbiler forensis sed. d. 57.
Christophorus presbiter cardinalis titulus Da-
masi sedit m. 4. Electus est el monachus
factus est.

Sergius Romanus patre Benedicto sedit ann.

7, m. 3, d. 16.

Anastasius sed. ann. 2. m. 2.

Lando sed. m. 5.

Johannes sed. ann. 14, m. 2, d. 3.
Leo sed. m. 7.

Stephanus sed, ann. 2, m. 1, d. 12,
Johannes sed. ann. 4.

130. Leo sed. ann. 3, m. 6, d. 10.
Stephanus sed. ann. 3, m. 3, d 15.
Marinus sed. ann. 3, m. 6, d. 14.
Agapitus sed. ann. 10, m. 7, d. 10.
Johannes de regione Violata, cujus pater
erat Albericus princeps Romanorum,
cessit indict. 14 (38).

suc

Fol. 17'. vacuum fere exstat, his tantum eadem manu scriptis (39) :

B

Folio 18 igitur magnus cyclus paschalis legitur, et primæ tabulæ hæc præmittuntur :

Primus annus magni hūjus pascalis cicli, et in cujus secundo anno juxta Dionisium natum est Dominus, indictione erat tertia, sed in capite 3. [14] prioris cicli indictio erat ["]. Primus aulem annus secundi magní pascalis cicli, qui est ciclus Dionisii, indictione erat decima et incarnationis 532 secundum Dionisium. Prímus_item [ tertii *] magni cicli, in quo sumus modo, indictione erat secunda et incarnationis millesimus • quartus annus juxta Dionisium. In sinistro margine res primi cicli ( annorum 1532), in dextero secundi (40) ( a. 533 - 1064 ) et initio etiam tertii breviter adnotantur. Cum nihil contineant quod non in chronico repetatur, ultimos annos enctasse sufficiat.

934 (912). (41) Cuonradus imperavit ann. 7.
936 (914). Anastasius ann. 2, m. 2.
937 (915). Lando papa mens. 5.

938 (916). Johannes pada ann. 14, m. 2,
tribus.

diebus

940 (918). Cuonradus obiit 10. Kal. Jan.
941 (919). Henricus imperavit ann. 18.
951 (929). Leo 127. papa mens. 7.
952 (930). Stefanus papa ann. 2, m. 1, diebus 12,
953 (931). Joannes papa ann. 4.

956 (954). Leo ann. 3, mens. 6, d. 10.

Precellens ciclus Mariani omnibus quoscunque audivi. 957 (955). Heinricus obiit 6. Non. Julii. Propterea ipsum amavi atque optavi priusquam vidi, 958 (936), Oulo filius ejus imperavit an. 36, m. 10, Dum præ ceteris ciclis candens illud legat lector inten 960 (938). Stefanus papa ann. 3, m. 3, d. 15, [dens. 963 (941). Marinus ann. 3, mens. 6, d. 14. Hinc putavit meus editor quod bene predicor precel- 967 (945). Agapitus 133. papa an. 10, m. 6, d. 10, [lens, 972 (950). Johannes 134. papa de regione Violata, VARIE LECTIONES.

9

*hic numerus jam legi nequit. Hæc supra lineam addita sunt. • deest 1? sexagesimus deest 1.

NOTE.

[blocks in formation]

Gregorius ann. 2, m. 6.

Clemens m. 9, d. 7.
Damasus d. 23.

Leo ann. 5. m. 2, d. 7.

Victor ann. 2. m. 3, d. 7.

160. Stephanus m. 7, d. 24.
Benedictus m. 9, d. 20.

Nicolaus ann. 2, m. 6, d. 25.
Alexander ann. 11, m. 6, d. 21.

Gregorius ann. 12, m. 1, d. 5.

Victor m. 4, d. 7.

Urbanus ann. 11, m. 4, d. 16.
Pascalis sed. ann.

(39) Desunt in codice 2.

(40) In fine tabularum f. 24' legitur: Require in principio cicli hujus in margano sub manu dextra gesla sequentis magni cicli.

(41) Annos Dionysii uncis inelusos adjeci. In hac tabula a Mariano non ponuntur, qui et am suos annos nonnisi semel singulis foliis, quæ semper duos cyclos solares (a. 38) continent, indicavit, Ideo fortasse in annis enotandis erratum est; certe inde ab a. 991, error manifestus est.

« VorigeDoorgaan »