Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

poterat, auri, argenti et palliorum copiosa pondera A
percupientissime corradendo, per totam quadrages-
mam peragratis, nullam deinceps ab apostolico regni
jam interdicti, ut oporteret, licentiam petens, Vero-
næ diem palmarum animosus plurimum et pertur-
batus celebravit. Inde etiam intimus suorum Vercel-
lensis antiepiscopus digressus, in via, qua lætanter
pergebat, subitanea morte et ipsc præoccupatus,
equo, cui præsidebat, ilico lapsus, in momento
saris infeliciter exspiravit,

Postquam vero regui primates perfidiam regis
120, et pacti quod ad Oppinheim actum est infra-
ctionem, fugam illius et reconciliationem simulato-
riam, et cuncta per Longobardiam ejus molimina
artificiosa compererant, Ulma post natalem Domini
aliquid super tam grandi negotio consiliaturi conve- B
nerunt. Et quia pauci præ hiemis nivos et frigoris
nimietate asperrima impediti illic convenerunt, mis-
sis litteris et legatis suis principibus et epis: opis
Lotharingorum et Saxonum, nec nen Bjoariorum,
item eos per filem, quam inter se ad invicem pepi-
gerant, et imprimis per misericordiam Dei obsecra
tos sollerter admonuerant, et plurimum sollicitantes
rogitaverant, ut vel saltem in 3 Idus Martii apud
Forichheim convenirent, ibique habito colloquio et
prudenti consilio diffinite terminarent quicquid cis
optimum videretur de statu regni et æcclesiæ, et
vitæ illorum necessaria contuitione. Abhinc etiam,
utpote qui plurimum anxiati undecumque se præ-
muniri quæritant, domno apostolico, qui adhuc apud
Canusium moratus est, litteras supplices et sollicitu
dinum instantium plenas dirigebant, et colloquium
condictum et suæ voluntatis propositum ipsi inti-
mantes, ejus super hæc, ut in omnibus illorum causis
oportuerit, consilium, auctoritatem, auxilium, nec
non litteras hujusmodi indices 191 cum legatis ipsius,
ad se quantotius ab eo dirigi humillime rogita-
bant.

Dux etiam Roudolfus cum consilio cæterorum regui principum, postquam regem vere reconciliatum audierat, nuntium direxit ad eum, nimis obrixe et dignanter obsecrans, ne ipse omnino in Theutonicas partes veniret prius quatn aut papam sive imperatricem illuc præmitteret, qui ipsi dignam susceptionem et pacificam studiose præpararent. Ad hoc sane papa, ab eodem legato conventus et invitatus, sese paratissimum exhibuerat, set non nisi accepta ab ipso rege pacis et fidei securitate jurejurando sibi contestata. Rex vero legationem pervicaciter dedignatus, nec papæ securitatem, neque oportunæ præmissionis dignatus est peragere postulationem.

Denique in Idibus prædictis, ut deliberatum est, ex magna parte optimates regni convenerunt. Ibique habito colloquio, perquam multis 192 injustitiarum et injuriarum calamitosissimis 193 proclamationibus e querimoniis, quas sibi et totius regni primatibus et æcclesiis inlatas haberet, regem accusabant; et quia papa, ne ut regi obœdirent aut servirent, ipsis tam interdixerit, regni dignitate privabant, neque regis saltem nomine dignum ob inaudita ipsius millefaria flagitia adjudicabant; set alium sibi pro illo eligere et constituere unanimiter destinabant. Legati autem sedis apostolicæ audito illic tam sacilego homine, non parum quidem mirati sunt, quod tamdiu illum super se sustinuerunt. Verumitamen id quod injunctum erat eis, non reticebant, quin potius in audientia cunctorum propalabant suæ legationis commonitorium, ut si quolibet sux C cautionis artificio posset fieri, isto adhuc aliquamdiu qualitercumque sustentato, alium sibi regem nequaquam constituerent; alioquin ipsi, quia multo melius suæ necessitatis expertum non ignorarent periculum, quodcumque sibi optimum præ cæteris indicarent, apostolico non contradicente peragerent. Ad hæc etiam litteræ apostolicæ in præsentiarum recitatæ sunt (128), in quibus præter seriem et notitiam datx. regi christianæ communionis commemoratam et illud continebatur, quia non multum de pœnitentiæ illius spe et provectu 19 lætandum suis subditis foret, quoniam quidem Longobardos, quos inobedientes satis invenerat, inobedientissimos et ex malis pessimos reddiderit, et idcirco cunctis, qui sub'manus illius sceptro antea fuerint, apostolica vigilantia sollerter multum exhortatum et consultum est, quatinus ob hujusmodi necessitates feliciter superandas domino Deo se unice commendatos, in via et amore justitiae in dies semper attentiores et provectiores cucurrerint, et sic currendo in ca perseveranter, divinitus coronari commeruerint.

Domnus autem apostolicus, ut est non minima compassionis et benignitatis, juxta quod ipsi tam desiderabant, toto sollertissimus conatu dignanter peregerat, et ad idem colloquium sanctæ Romanæ æcclesiæ diaconum cardinalem, nec non Massiliensem abbatem legatos (126) cum litteris suis commonitoriis transmiserat. Ipse autem in castello eodem, quamquam pro tot et tantis hereticorum et scisma- D ticorum scandalis et repugnantiis non parum mœstificatus, usque in Augustum mensem perstitit (127) et inde Romam suam, dum via sibi in partes Theutonicas ad tot discordias componendas non patuerit, cum maxima acceptus dignatione civium Romanorum sibi occurrentium et venerabiliter eum salutantium, satis gloriose revisitavit.

Proinde nimis in Dei gratia confisi et corroborati, VARIE LECTIONES.

190 regni 2. 191 indies 2. 192 multas 2. 193 calamitosissimas corr. calamitosissimis 2. 194 fectu ed.

NOTE.

(126) Utrumque Bernardum nomine Reg. IV, 25.24.

(127) Carpinete Gregorius plurimum co tempore

provectu 2. pro

commoratus est. Reg. iv, 23-23.
(123) Desunt in Registro Gregorii.

episcopi seorsum, et senatorius ordo, seorsum, pro A modo secum vix collegit episcopos, Herbipolitanum, constituendo rege diu multumque consiliati sunt. Tandem sane totum senatorum nec non populi novarum rerum cupidi collegium, episcoporum primum, utpote spiritalium virorum, divinum et spiritale nominandi et eligendi regis dum exspectaret attentissime suffragium, dux Alemanniæ Ruodolfus primum a Mogontino episcopo, deinde a cæteris in regem ab eis nominatus et electus est. Hos sequitur sine mora totus senatus et populus, solita jurisjurandi fidelitate sese illi omnes in id ipsum legittime subjicientes.

Hac electione vere non heretica, utpote communi totius populi suffragio et laudamento, in non desiderante, nolente et coacto homine legittime sic peracta, confestim inde per Babinberch et Wurciburch per- B agratis, in media quadragesima Mogontiacum perveniens, ab eisdem episcopis et totius populi conventu sibi illic in justum regem rectorem et defensorera totius regni Francorum laudatus unctus et ordinatus

est.

Eodem die mox cives Mogontini bellum ex industria movebant in eum, ex quibus plus quam centum ceciderunt, et duo tantum ex parte regis; cæteros fuga et noctis imminentia vix a morte defensitant. Sic regis milites victoria mirabiliter potiti sunt, et tantum civibus pavorem intulerant,,ut summo confestim mane episcopo et domno 195 suo sese rcos dedissent, el ejus adepta gratia, gratiam quoque regis, ipso cum quibus poterat omnibus interveniente, vix acquisissent, Cives etiam Wormatienses, assumptis undecumque C non modicis militaribus præsidiis, contra regem el episcopum suum rebellantes conjurabant. Unde præterita eadem civitate rex Triburia divertit, et sic per Laurisham et Ezzilinga proficisceus, diemque palmarum Ulmæ subsistens, ad usque Vindelicam Augustam ibidem pascha acturus pertenderat. In paschali enim ebdomada perplura quæ regno et æcclesiæ sanctæ necessaria fuerant, illic tractare et disponere cum principibus suis proposuerat; set ipsi statim se ab eo retrahere, quo nescio id infortunio actitante, viritim inceperunt. Non solum vero novitii milites, set etiam antiqui, qui ipsi jurejurando jam olim fidem suam confirmaverant, et ipsi perjurium parvipendentes apostataverant. Qui etiam ab Herbipolitana jam civitate litteris ad papam invitatoriis præmissis, quatinus in nostras partes pro regimine æcclesiastico venire dignaretur, ductores ipsi dirigere destinaverat set id tunc omnino peragere præ militari penuria non poterat. Tres solum

Wormatiensem, et Pataviensem. Quartus ille Augustensis, toto quo poterat versutissimus ingenio, corde durissimus adamantino, sedis apostolicæ legatis et canonicis eorum sententiis tam pertinax toto biduo restiterat, quod nequaquam ad olœdiendum papæ sive regi constringi poterat. Ad extremum, quamvis simulatorie, vix convictus ab omnibus, in communicatione domini regis sui Heinrici confessus est se peccasse, et ob id sacerdotio suo a legatis apostolicis privatus et dignæ pœnitentiæ subactus est. Set tamen antequam abirent, rege id suppliciter ab eis vix omnifariam inplorante, ad tempus solummodo ipsi officium suum concessum est.

Ibi profecto in die sancto paschæ, cum rex et omnis clerus et populus in processione non modica ad æcclesiam sancti Johannis sollemniter astarent, a legatis apostolicis (129) præceptum non sine ratione et canonica datum et confirmatum est, ne ultra omnino usurpatio hæc in ææcclesia fieret, quæ a nonnullis simplicioribus fratribus temere et præsumptuose contra decreta Clementis papa actitatur. Solent namque in sabbatho sancto pascha ante infusum chrisma in aquam baptismi, omnes circumstantes ex ipsa aspergere, et ca in vasis suis accepta, sie per totam quinquagesimam (150) hujusmodi tantum abutuntur usurpativa el inordinata aspersione; non attendentes sancti papæ Alexan 'ri rationabile et inrefragabile statutum (151), qui præcipit ut in omni' us Dominicis diebus exorcismus salis et aquæ a sacerdotibus agatur, et inde populus, officinæ et loca corum aspergantur. Ubi cellæ sancti Galli a fratribus regulariter electus abbas præficitur Lutoldus, ejusdem cœnobii frater reverendus (132).

Rex ibidem pascha festive satis peracto, per Ulmam revertendo Augiam intravit, et inde Constantiam pervenit. Unde episcopus civitatis, apostolicæ sedis legatorum audientiam nec non regiæ majestatis præsentiam cautissime devitando, in quoddam castellum comitis Ottonis (155) secessit, et ibi per totum illum annum perstitit, officio sibi jam priori anno ab apostolico prorsus interdicto, et tamen ob id ab eo nequaquam devitato. Ipse namque Wormatia cum a conspiratione inobedientiæ conscriptæ resurgeret, extunc, quod nos pro miraculo debitæ ultionis divinæ notamus, claudicare cœpit, et sic deinceps debilitatus claudicavit 97, set tamen communionem, non officium, ab episcopo Pataviensi ante Oppineimense 198 colloquium jam recepit. Et qui toto biennio antea ad hoc cogi neVARLE LECTIONES.

196 prædict ed. 197 claudicat 1'.

D

196

198 oppinense 2. v. infra col. 599. NOTE.

195 dono 1,
(129) Nescio quid mali deprehenderint legati in
hoc usu, quem certe antiquissimum esse constat
ex Gregorio Turonensi, lib. 1, De gloria martyrum,
c. 24, et ex Ordine Romano, quique hodiedum
obtinet. Uss.

(130) Scilicet usque ad Pentecostem. Uss.
(151) Habetur can. Aqua Sale, de consecrat.,

dist. 3, ex decretali prima ejus epistola, cap. 5, quam spuriam esse norunt omnes. Uss.

(152) cf. Burchardi casus S. Galli, c. 7. Mon. SS. II, p. 156.

(155) de Brigantio et Bucchorn, v. Stalin Wirttemberg. Geschichte I, 559.

quaquam poterat, extunc ordinare clericos, æccle- A pace dixerim, hereticæ et incorrigibiles personæ sias consecrare, et cætera episcopalia jura perduellis et contra fas pertinax frequentare nequaquam quieverat. Apostolici vero legati, convocato illic fratrum collegio, capitulum pro fuga et inobodientia episcopi illorum, nec non pro cæteris ipsius temeritatibus, neglegentiis et præsumptionibus cum eis fecerunt (134). Ibi datis induciis episcopum ad se vocaverunt, et ne quis officium illius reciperet, ex apostolica auctoritate firmissime præceperunt. Symoniacam heresim et Nicolaicam 199 (135), quæ in episcopatu illo, cui valde infinitus subest populus, ultra modum regnat, juxta sententiam in Romana synodo datam omnino damnaverant. Et speeiale præceptum præ cæteris ibi replicaverant, ne quis christianus clericorum ob incontinentiam damnatorum officia omnino reciperet. Ibi quoque dum quorumdam sacerdotum judicia et septem confratrum suorum super hæc testimonium pro recipiendis æcclesiis suis, quas Symoniace acquisisse testimonio multorum laicorum evidentissimo convinceretur, ab episcopo illo recipi solere comperissent, canonica ratione hæc judicia et testimonia prorsus recipi non licere inrefragabiliter comprobabant. Si autem exceptis heresibus pro crimine quolibet accusarentur, hujusmodi judicia et testimonia non reprobabant. Pro heresibus vero si quis accusaretur clericorum, super hunc omnium christianorum catholicam fidem habentium, clericorum, laicorum, virorum ac mulierum testimonium recipi debere rationabiliter affirmabant. Proinde hoc, quod cano- C nica scripturarum auctoritate fiendum contestati sunt, pro hujusmodi causis omnino observandum apostolica sanctione et coercione præceperunt.

antichristianorum episcoporum, nec non supparium illorum clericorum, canonicorum, monasterialium, villanorum sacerdotum, et hujusmodi chorus syna. gogarum, dogmatizare et undique disseminare, et mendaciis inauditis attestari non quiescebat. Turba autem plebeiorum ab hujusmodi personis seducta, nichil aliud credidit, nil aliud egit seu scivit, nisi quod illorum sermociniis et pseudotestimoniis semper audivit. Unde liquido non minima scisraatum diversiclinia per totum regnum exorta sunt. Nulla propinquitatum natura, non amicitiarum fiducia, non debitæ subjectionis obœdientia, nullus divini timoris sive amoris respectus, non fidei pactum, non justitiæ debitum, nullius honor vel В reverentia persona, nec fere quicquid fas et jus divinum semper in suis statutis continuit, sua lege et ordine dispensatoriæ saltem consuetudinis observantia vel imaginatum constiterat; set a minimo ad usque maximum cuncti avaritiæ sollertissime et indifferenter, non divina nec humana attendentes, studuerant. Disciplina nusquam, pudor revera pretiosus, veritas rarissima erat, mendaciorum myriades ubicumque regnabant. Sic fraudium inmanitas, scandalorum asperitas, nec non malorum omnifarius omnium numerus, sese ultra modum propalare nequaquam cessavere.

Rex vero Heinricus pascha in Aquileiensi episco. patu commoratus, postquam sibi Longobardos omnibus modis allectos, et in solitam subjectionis fidelitatem 200 adjuratos, suæ voluntati consentaneos auxiliarios et prorsus individuos satis artificiose conduxerat, et filium suum Symonianis 301 antiepiscopis, Mediolanensi, Placentino, et cæteris per Italiam excommunicatis procurandum commendaverat, ipse uxore assumta et, quam eo locorum qualitercumque corraserat, non parva peccunia, per Carantanie abruptas angustias Bajoariam cum paucis clandestina et inopinata surreptione vix intraverat. Mox Ratispone cum Pagoariorum Boemiorum quoque, nec non Carantanorum principibus et, quem secum inde huc adduxerat, non multum viro probabili patriarcha Aquileiensi, habito colloquio de his omnibus quæ acciderant, ipsis ut et nuper Longobardis non minimas suæ depositionis

Rex denique inde Turegum perveniens, illic aliquantisper morabatur. Ea tempestate maxima pars incontinentium clericorum et Symoniacorum, contempla apostolica sententia, pertinaciter jam reversa est ad vomitum suum, animata regis Heinrici necnon antiepiscoporum illius spe adjutoria et defensione. Et quia corrigi per Roudolfum regem non parum formidabant, ipsum damnando, anathematizando, et modis omnibus detestando, omnifariam ei adversari et calumniari non cessabant. Heinricum autem, quem ab olim jam ferme totum regnum, utpote flagitiis et facinoribus vulgatissimis infamem, D querimoniarum proclamationes lacrimosus propo

ab æcclesia longe profanandum calumniose proculcaverat, laudibus nunc e contrario inmanissimis super cœlos exaltatum et quasi injustissime damnatum satis ejulabiliter proclamaverat. Set istud summopere hujus adulatorium laudamentum, illius autein hostile vituperium, quod tamen salva illorum

suit, et ut se ope illorum astitrice de his ad votum suum ultum iri posset, quos ipse ex quibusdam pauperibus in tam magnos dominos sublimatos extulerat, dignitatibus et beneficiis ipsorum eos a se gratanter et munerandos, dignificandos, ut fidelis simis suis promiserat. Ad hæc magnificis muneriVARIE LECTIONES.

139 nicolaica 2. 200 fidelitate 2. 201 symonianis et infra pag. 302. legitur; symoniacis ed.

NOTÆ.

(934) Cf. Bernolli opusc. x, 4. p. 579, ubi de Cone Const. episc. eodem fere ordine agitur. (135) cf. Bernoldi altercationem cum Alboino, ut

videtur, Constantiensi canonico, n. II!. Uss. Cf. Gre gorii epp. ad Ottonem episc. et ad Coustantienses. Mansi XX, p. 626, 627.

bus mox ipsi indifferenter corrupti sunt, et A que colligere in tantillo temporis articulo potuerit, qualicumque ingenio excogitare potuit, sibi in conventum exspectasse. auxilium undecunque satis obnixe contracti sunt 293, non modicam auxiliariorum militiam, scilicet ad duodecim ferme milia, in brevi coliegit; quibus regi novo congredi attemptans, sese in occursum illius manu bellatoria promovebat. Præter hos tota fere Burgundionum virtus, Basiliensis et Argentinus (136) antiepiscopi, qui nuper ab apostolico reconciliati et in parte justitiæ se deinceps permansuros professi sunt, non modica quoque pars Francorum, Herimannus comes Palatinus (137), qui gener regis Roudolfi futurus erat, et maxima pars militum regis, quos jam diu adjuratos sibi fidelissimos fore non dubitaverat, nec non omnes fere consanguinei et proximi illius, quibus ipse semper fidel'ssimus exstitit, in omnibus Heinrico regi una adhæserant; ab isto autem viritim, fidem et jusjurandum parvipendendo, se subtraxerant 20%. Et hoc, quas maxime præ cæteris notavimus, tribus actum est ex causis. Quia per illum ad justitiæ regulam corrigi, ut et prædictum est, non minimum formidaverunt. Et quia propemodum naturale est, semper cives vitiosos virtuosis civibus invidere. Et quod proprie idolis servire est. Omnes quippe quæritabant et exigebant ab eo insatiabilem suæ cupiditatis voraginem prodigiosa effusionis inaudita ingurgitari abusione; scilicet ut regnum, quod ut colligeret miserabiliter 20 dissipatum coactus suscepit, miserabilius 20 inter cos dispertiendum omnino dissiparet. Et quia prudens eis in hoc non consenserat, ad antiquum dissipatorem suum præter sanac mentis pauculas nimis personas, omnes mirabiliter velut in sentinam coinquinandi confluxerant.

Unde Heinricus rex, tanta auxiliatorum copia roboratus, Alemanniam prædis rapinis et incendiis devastaturus invaserat. Nulla vero inter sa cum et profanum differentia erat. Boemii quippe mulieres in æcclesiis palam constupraverant, captivas more suo abduxerant, æcclesiam et stabulum ejusdem reverentia computaverant; et sic fas nefasque simul omnes confundentes, ethnicorum insania partem non modicam illius patriæ hostiliter nimis perlustrabant; scilicet a patribus Austri-Franciæ et Moinonis fluvii per Nechoram fluvium et Ezzilinga oppidum ad usque Ulman et Danubium, quamquam non sine maximo metu, qualitercumque pertingebant. Sciebant quippe, regem Roudolfum in obsidione cujusdam castelli juxta Danubium non cum parva militia conscdisse, et illic militum suorum, quos undecum

[blocks in formation]

Rex autem Heinricus habito Ulmæ, cum quibus poterat, colloquio, regem Roudo!fam cum ducibus suis Berhtoldo et Welfo et cæteris Alemannorum ipsi consentaneorum majoribus, secundum legem Alemannicam, quasi dignos jugulari, fecit sententialiter adjudicatos damnari, et pariter dignitatibus et beneficiis suis privari; quibus confestim nonnullos suorum beneficiatos ditavit; et sic in auxilium sibi hos, et omnes quos potuit, more suo adjuratos obnixe conduxit. Ibi patriarcha prædictus cum litteris pseudographis, quasi a domno apostolico in has partes per illum transmissis, coram populo recitatis, regem suum omnimodis 207 defensitando, et quasi Bauthentica hac majestate eum cunctis commendando, ipsum in regni fasces dignissimum assentatorie satis idoneavit. Qui tandem post hujusmodi mendacen assentationem se domum festinanter proripiens, et sumptuoso multum apparatu se in regis qualecumque suffragium studiosissime militaturum rependens, maniaco furore derepente factus est arrepticius. Et hac amentia metuenda cunctis passione 209 aliquantisper ad exemplum mendacibus et apostatis dæmoniace satis discruciatus, damnabili consummatione insanissimus exspiravit. Et sic cum nonnullis suorum subitanea itidem morte direptorum ad sedem suam tumulandus reportatus est (158). O quam timendus Deus ultionum dominus! et quam terribilis in consiliis super filios hominum! 1ste homo jam pridem zeio Dei succensus, et cum honestissimis Dei viris, archiepiscopo Juvavensi et episcopo Pataviensi et cum cæteris Christi militibus, ad Oppineimense colloquium præterito anno perveniens, non parum quidem præ cæteris regni primatikus æcelesiastica correctioni et christian religionis disciplinæ et meliorationi necessaria sollertissimus studuit, et quasi angelus Domini exercituum, et secundum suum nomen (159) princeps patrum, regi Heinrico nec non cunctis Deo et sancto Petro inobodientibus et repugnantibus gladio spiritus anci piti minax multum et horrendus viriliter undique obstiterat. Nunc autem non modicis mammonæ corruptus illecebris, a zelo 10 et justitia Dei levissimus apostata et princeps erroris infeliciter declinavit. Unde Deo judice, æquitatis servantissimo, et hic in exemplo cunctis intueri volentibus partem calicis sui parumper prægustavit, et prægustatum in æternum et ultra non exhauriendum epotare siticulosus semper minime cessabit.

C

D

209

Quem Augustensis episcopus non minus infeliciter LECTIONES.

205 mirabiliter codd. et Uss., qui tamen emendationem 207 omnimod 2. 208 passionē 2. 209 opincimense 2. 210 cœlo 2

[blocks in formation]

211

et sententiam cadere non debere. Non enim atten-
derant, Constantinum imperatorem, Pauli Con-
stantinopolitani episcopi et heretici sectatorem, in
Romana synodo a sancto Martino papa 630 domi-
n'cæ incarnationis anno excommunicatum fuisse
(140). Notandus 213 etiam eis Constantius est, a Fe-
lice papa ob Arrianam heresim excommunicatus (141).
Haribertum regem Francorum a sancto Gemano
Parisiorum episcopo ob libidinis flagitium non igno-
rent excommunicatum, et ita ad inferos descendisse
damnatum (142). Noverint quoque Iltericum re-
gem Francorum auctoritate Stephani papæ regno
depositum, tonsuratum et in monasterium missum,
et ita Pippinum in regem electum Francorum (145),
et a sancto Bonefacio episcopo Mogoatino ad re-
gnum consecratum. Nicolaus papa Lotharium regem
Francorum excommunicavit, eo quod, repudiata le-
gittima uxore sua, Waldradam 14 concubinam ha-
bere præsumpserit (134), qui cum Romæ se de illa-
tis criminibus excusare vellet, sibique hoc judicium
injungeretur, ut si innocens esset, fiducialiter al
communionem accederet, accessit temerarius, et de
manu domni apostolici judicium sibi sumpsit. Nam
non multo post ipse et omnes fautores ejus subita
morte perierunt (145). Theodosius imperator a san-
cto Ambrosio ab introitu 215 æcclesiæ propellitur, et
ob scelera sua ad agendam pœnitentiam octo men-
sibus in custodiam mittitur (146). Ludowicus impe-
rator, armis depositis, ad agendam pœnitentiam epi-
scoporum judicio includitur.

est consecutus. Hic regi Rouaolfo in proximo pascha A nec ipsius papæ nec alicujus magistratuum judicium quamquam vix hominatione et fidei non ficte pactione firmissime confederatus, ilico dum reversus est rez Heinricus, ipsi gratulanter occurrens, omnifariam * quoque adulatus est, et in comitatu prædicto usque ad Ulmam ipsi studiose obsequialis et favoralis non deerat. Illic etiam missarum sollemniis usque ad locum communionis ab eo peractis, ad regem et cæteros auditores se convertit, et parum quid sermone assentatorio de instantibus causis præcontionatus, coram omnibus sua sponte prof. ssus est se sanctam eucharistiam in probationem et hujusmodi judicium accepturum fore, quod causa domini sui Heinrici regis justa fuerit, Roudolfi autem prorsus injusta. Et sie, ut in judiciis solitum est, hac sacramentali conditione præmissa, scilicet B ut id Dominici corporis et sanguinis sacramentum ita sibi ad salutem corporis et animæ profecerit, uti causa obtinendi regni Heinrico regi domino suo justa et rata fuerit, ipse præsumptuosus justitiæ quasi populis commendande examinator, in hæc verba communicavit. Extunc profecto passione arreptus letali, in dies semper se dolentior contabuit, donec miserabiliter justo Dei judicio discruciatus, et præsumptionis prædictæ in se vindictam cecidisse confessus, non post multos dies et ipse morte præventus amarissima, diem clanserat extremum. Quod itaque judicium domno papa dux Welf mox fecit deligenter intimari. Cui ipse mox, non mendax propheta, indubitanter remand vt, quod ipse revera de hoc præscius esset quia idem episcopus de novis C illius anni frugibus numquam gustaturus fuisset; quod paulo post, ut divinavit vir apostolicus, rei comprobavit eventus. Quamquam non idcirco populis his et hujusmodi signorum ostensionibus satis superque commonitis, necessitatis æcclesiasticæ et correctionis sue causa, hoc regis Roudolti justissimum omnino et desiderabile suffragium fuisse peractum nemo ferme sufficeret persuadere, set potius regi Heinrico, omnium bonorum suorum incensori et devastatori, et tot heresium et scismatum auctori et defensori, toto nisu percuperent individui semper adhærere.

Quil namque hoc et quæ perplura hujusnioti sunt, necesse fuerit sanum sapientibus commemorasse, nisi ob responsiones inportunissimæ et mendosæ quorundam morionum garrulitatis? Plurima quippe, regibus inaudita hactenus, in synagogis suis fabulosis ineptiarum et nugarum ludibriosa proferebant privilegia jus publicum ignorantes, sei̟ neque scita sua plebeia, quamvis a sciendo vocentur, plenarie satis scientes. Namque pro motu sui libitus 116 quælibet in utramque partem indifferenter et laudabant et vituperabant. Et ut jam priflem res sua vocabula ammiserant, ita apud eos adhuc usque non res set nomina tantum laudi et honori sunt, quæ absque proprietate 217 et officiis suis prorsus

Tunc vero, quæ heresis et seminarium erat clericorum, pertinaces nonnulli passim concionati sunt, in reges quamquam hereticos et cunctis flagitiorum D inaniter sonant. Sicut enim lex a legendo, sacerdos facinorumque reatibus exoletos, sanguinarios nefandissimos, nec non omnifariam profanos et sacrilegos,

211 omnifaria 2. omnifaric U'ss. 15 intro 2. corr. sec. XIV. introitu.

a sacro, dux a ducatu, consul a consulendo, graviones a morum gravitate, sive quod tanto plus

VARIÆ LECTIONES.

2 paulo 2. sec. XIV. cor. pauli. 213 Notandü 2. 21 waldrada 2. 216 fibitis 2. 217 propietate 2.

NOTE.

(140) Non ipsum Constantinum sen Constantem, sed ejus duntaxat typum damnavit Mariiaus. Vid. Pagi Brev. Rom. Pontif., t. I, p. 425. Uss.

(141) Vid. Bernoldus in Hermanno ad ann. 38. (142) Hermann. Aug. alann. 565. Idem legitur

ap. Bern. Opuse. VI, 9, p. 560.

(145) Eadem iisdem verbis extant in Bern. Opusc.

XII, 4, p. 395.

(144) Idem exemplum similibus verbis bis pro'ulit Bernoldus locis supra lan latis.

(145) Hermannus 24 ann. 869.

(146) Pœnitentis Theodosii certa est, sea custodia fabulosa. Uss. Idem fere Bernold. Opusc. \I, 9, p. 360.

« VorigeDoorgaan »