Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

Nonam non perpetue, sed desiderio sacrificandi missam celebrant, non sunt reprehendendi; legitur enim Leonem summum pontificem diluculo missam celebrasse. Missa pro defunctis absque Gloria et Alleluia, et pacis osculo celebretur. Sunt quædam ecclesiæ, in quibus exceptis depositionibus, solum per Kalendas mensium missæ festive celebrantur mortuorum. Nos vero quotidie, exceptis festis, et (85) diebus Pentecostes, pro eis Domino sacrificamus, anniversarios dics festive recolimus. Vesperas et Matutinas absque Deus in adjutorium, et Domine labia, et Gloria Patri, celebramus in depositionibus et festis cum novem lectionibus.

27 EXCEPTIO.

missæ in calicem ostenditur corpus Christi, quod A tum. Qui autem necessitate ante Tertiam vel post resurrexit a mortuis; per comestam a sacerdote vel populo, vivificantem eos in Deo, Christi cum discipulis suis post resurrectionem conversatio. Tertiam, quæ 24 remanet in altari, vocat sancia Ecclesia viaticum morientis; ut ostendatur non eos debere deputari morientes, sed dormientes qui in Christo moriuntur, dum tali tantoque ductore ad æternam vitam perducuntur (77). Si autem opus non fuerit, tertiam sacerdos, aut unus ministrorum accipiat. Non autem intincto pane, sed juxta definitio nem Toletani concilii seorsum corpore, seorsum sanguine, sacerdos communicet, excepto populo, quem intincto pane, non auctoritate, sed (78) summa necessitate timoris sanguinis Christi effusionis permittitur communicare. Dum ergo sacerdos mini- B stris communionem porrigit (79), unumquemque primitus osculetur, et post qui communicandus es', manu sacerdotis osculata, communionem ab eo accipiat. Postremo vero particulam, quæ in calice remansit, sacerdos sumat: et post diacono calicem ad mundandum, et sumendum quod remansit, porrigat, qui in sinistrum cornu altaris calicem cum patena deferat, ubi (80) partem sibi accipiat, et partem subdiacone tribuat Post mundato utroque utrique participent. Acolythus vero alterum calicem sacerdoti ad mundandos digitos deferat. Subdiaconus autem ad mundandum calicem et patenam 25 diacono serviat. Post mundationem patenæ et calicis acolythus utrumque mantili involutum teneat, usque ad completionem primæ post communionis, suaque cæteri ministri officia. Sacerdos, ut supra diximus, partito corpore Domini, Pax Domini, alta voce proferat (81), a quo unus canonicorum pacem accipiat, quam in utroque choro majoribus distribuat. Ipsi autem cæteris ita porrigant ut nullus de loco moveatur, sed a superiori accipiat et inferiori tribuat. Unus minorum utriusque chori a majoribus accipiat, et juxta præceptum ordinem cæteris distribuat. Hoc autem firmiter teneant, juxta apostolum, honore invicem prævenientes (Rom. x11, 10), ut dantes pacem el recipientes semper inclinent, per osculum pacis designatur nostræ utilitas fidei (82). Chorus vero psal lat, Agnus Dei, quod Sergius papa tempore confractionis corporis Domini cantare præcepit, cujus Agni immolatio mundum redemit. Quo incœpto candelabra illuminentur. Agni passione illuminatus est mundus (83). Diaconus autem si casula utitur, quam sibi, ut supra diximus, circumdederat, choro, Agnus, bis repetente, iterum induat. Sacerdos salutato populo orationem dicat. Cui iterum salutanti populum, diaconus, Ite, 26 missa, tempore suo aut, Benedicamus Domino, succinat (84). Clero respondente, Deo gratias, officium finiat.

Missa vero, ut prædictum est, juxta sanctorum instituta Patrum hora tertia celebranda est : ipsa enim hora crucifixus Christus linguis Judæorum; secundum communem consuetudinem potius hora sexta, quia in ca passus est manibus persecutorum; tempore jejunii hora nona, quia in ea emisit spiri

C

D

In Adventu vero et Septuagesima usque ad dien Cœnæ, et quatuor temporum Sabbatis et agendis mortuorum festivis (86), diaconus et subdiaconus induantur casulis; si autem in eisdem temporibus festivitas evenerit, dalmaticis et tunicis; similiter in die Cœnæ, et Sablato Pascha. In omnibus festis induantur duo ceroferarii. Graduale, Alleluia, vel tractum bini et bini cantabunt clerici (87). Gloria in excelsis, in festis excepto Adventu, et Quadrages'mæ tempore, semper post Kyrie eleison, sacerdos ad orientem versus incipiat, quod Telesphorus papa, ea quæ angelicam prosequuntur adjiciendo, instituit; et Symmachus papa omni die Dominica, et natalitiis martyrum cantare præcepit (88); et sic altare incensando, secrete cum ministris dicendo finiat : post quæ in loco suo juxta altare resideat, et diacono Ecentiam sedendi tribuat. Hymnum vero præfatum chorus celebriter canendo expleat. Dicto hymno, sacerdos salutato populo orationem dicat. Ordo vero missæ supra scriptus per totum servetur. Sed in his diebus (99), Credo in unum Deum, a sacerdote incœptum cantabitur, scilicet omnibus diebus Dominicis, 28 et octo diebus Paschæ, et Pentecostes, et Nativitatis Domini, et in die Epiphaniæ et Ascensionis, et in cunctis sanctæ Mariæ festis, excepta Annuntiatione, et sancti Joannis Baptistæ nativitate, omniumque apostolorum, et S. Crucis, sanctique Michaelis, et in Omnium Sanctorum festivitate, et Dedicationis ecclesiæ. Sabbato Pascha

*

[ocr errors]

vel Pentecostes non cantetur, neque ullis aliis festivitatibus, sed semper Evangelium salutatio sacerdotis subsequatur. Diebus omnibus, excepto jejmii tempore, sexta missam sequatur; (90) nona sua hora dicatur. In vesperis, et matutinis plures campanæ sigillatim sonent; postremo ut in missa dur, et sic incipiantur vespera. Unusquisque psalms cum antiphona cantetur (91), quos capitulum, c'ehine hymnus sequatur, qui nunquam prætermittatur. Et (92) feriales hymni, nisi in festis et diebus Pentecostes, semper cantentur. Dicto versu, Magnifica!, cum antiphona cantelur, et cum (93) Kyrie eleison. et oratione Dominica, flexis genibus, precibus finiant et non solum vesperæ, sed omnes noctis et diei hora, exceptis Pentecostes et festivis diebus. Sacerdos cum cæteris se peccatorem cognoscens

genuflectat. Quia vero vicem Christi gerit, dum A costen, et a Nativitate usque ad octavam Epipha29 ad orationem venerit, surgat et orationem stando dicat. Stare vero pugnantis est: pugnat ergo sacerdos Christi orationibus contra hostem antiquum pro populo sibi commisso. Si autem alicujus sancti evenerit festivitas, oratio tantum sine precibus sufficiat. Et si festum trium lectionum fuerit, in matutinis invitatorium et (94) hymnus de sancto cantetur, nocturna tota dicatur, versus de sancto cum responsoriis, et matutina laudes cum hymno absque precibus celebrentur.; lectiones vero de historia legantur. Missa vero, si denotatum libris oflicialibus officium habuerit, de sancto erit; sin autem, Dominicalis cantabitur; oratio vero, et Alleluia, de sancto dicatur.

niæ et omnibus festis, ut a Kalendis Novembris usque ad caput jejunii vesperæ tantum dicantur post vesperas diei, post matutinas laudes vigilia mortuorum cum matutinis laudibus eorum; (99) a capite jejunii usque ad Kalendas Novembris, vesperæ et vigiliæ mortuorum post vesperas diei, post matutinum laudes pro defunctis: quod officium post matutinas laudes in quarta feria passionis Domini finiatur. Ibi vero (100) cum novem lectionibus festive celebretur, quia non amplius usque in octavam Pentecostes dicetur. Hoc idem fiat in vigilia Nativitatis Dominicæ : non enim amplius celebrabitur usque ad octavam Epiphanix.

32 Prima Dominica Adventus Domini, Sabbato in vesperis responsorium: Ecce dies veniunt, dicetur (101) quod altero præcedente Sabbato in pronuntiatione Adventus Domini, a duobus cleris cappis indutis primitus celeberrime cantabitur. Quod in isto quidem Sabbato adventus hymnus Conditor alme, subsequitur. Capitulum vero, et versus, et antiphona de Adventu dicantur. Ab hac hora usque ad octavam Pascha (102) processio ad crucifixum nulla fiat. Matutinæ cum proprio invitatorio, hymnis, et responsoriis, et antiphonis festive celebrentur. Matutinum cum propheticis sex antiphonis, et tribus ultimis apostolicis per diversa nocturna dicatur. In primo nocturno liber Isaia incipiatur, qui per totum Adventum usque ad Nativitatem legatur; sed in secundis nocturnis de sermonibus Pa

similiter in quarta et sexta feriis, et Sabbato temporalis jejunii, et vigilia Nativitatis Domini. Si festivitas in Don inicis his evenerit, ut supra dixiEus, in crastino celebranda reservetur. In his Dominicis, et in his quæ sunt a Septuagesima usque in Pascha, Te Deum laudamus, non cantabitur; sed ejus loco nonum responsorium repetetur. Ordo ferialium dierum, út 33 ut supra notavimus, servetur. In Dominicis finita prima processio sic fiat, ut tantum a crucifixo divertat, in qua antiphone Adventus processionales, aut aliqua responsoria cantentur.

Ab Adventu usque ad Nativitatem in conventu B memoria tantum S. Mariæ virginis, omniumque sanctorum celebretur. A Nativitate usque ad octavam Epiphaniæ tantum sanctæ Mariæ. Ab octava Epiphaniæ usque ad caput jejunii (95) memoria sanctæ Mariæ, angelorum, Joannis Baptista, sancti Petri, Joannis evangelista, sanctorumque apostolorum et beati Stephani, omnium martyrum, S. Martini, omniumque confessorum, sanctarum virgiHum, omniumque sanctorum in vesperis 30 et matutinis semper recolatur. (96) In missa vero, exceptis festis, secunda oratio de omnibus sanctis; tertia pro episcopo; quarta pro cunctis sibi commissis; (97) quinta pro principe et omni populo. In missa pro defunctis, prima omnium defunctorum ; secunda episcoporum; tertia fratrum et sororam; Ctrum, in tertiis de expositionibus Evangeliorum : quarta pro commissis. Ab octavis Pentecostes usque ad Adventum Domini hæc eadem memoria cum sanctæ Crucis veneratione celebrabitur. In his ergo temporibus, (98) si in Dominicis festivitas novem lectionum alicujus sancti evenerit, vesperæ, et matutinæ, et missa de sancto celebrabuntur. Vesperae etiam ipsius sancti de sancto finientur; et si in die Dominica festivitas trium lectionum evenerit, unde officium, vel passio habeatur, invitatorium et hymnus de sancto dicetur; sex lectiones cum totidem responsoriis de historia legentur; post tertium nocturnum, versu de sancto dicto, Evangelium de eodem pronuntietur, et aliæ lectiones cum matutinis laudibus de sancto celebrabuntur; si autem proprium officium defuerit, Dominicalis missa cantabitur; oratio vero et Alleluia de sancto celebrabitur. Si novem lectionem evenerit, totum officium de sancto complebitur. Ab Adventu ergo usque ad Nativitatem, 31 et a Septuagesima usque ad Pentecosten, si festum novem lectionum in Dominicis evenerit, officium noctis et diei nunquam mutabitur; festivitas vero in crastinum celebranda reservabitur. Sancti vero de quo tres tantum lectiones celebrantur, si festum in ipsa die evenerit, memoria tantum de eo fiat. A Paschate usque ad octavam Pentecostes memoria tantum sancte Crucis, et S. Mariæ, et Omnium Sanctorum, in vesperis, et matutinis fiat. Agenda mortuorum sic per totum annum celebretur, excepto a Pascha usque ad Pente

D

DE DOMINI NATIVITATE.

Solemnitas Nativitatis Domini ita celebretur. (103) A duobus cantoribus cappatis chorus regatur : (104) a quibus, dicto capitulo, responsorium, O Juda, celebriter decantetur. Hymno dicto; Veni redemptor, antiphona cum trina repetitione super Magnificat, cantetur duobus thuribulis altare incensetur. Ad matutinum (105) omnes campanæ prima noctis vigilia pulsentur; deinde binæ et binæ consonando consequentur. (106) Invitatorium a quatuor clericis cantetur; hymnus sequatur. Chorum ut in vesperis duo regant. Omnia responsoria cantent bini et bini, (107) tertium, sextum, nonum cappis induti ; (108) in secundo, quinte et octavo, et ad Te Deum laudamus, sed et ad Benedictus, altare incensetur. (109) Lectiones primi nocturai de prophetis erunt, secundi de sermonibus Patrum, tertii de exposi

B

authentico Missali demonstratur; et similiter in nativitate sancti Joannis Baptistæ uterque enim ab exordio lucis seipsos obtulerunt Deo sacrificium, virginitatis evangelista, abstinentiæ Baptista. Major missa in cappis, cujus officiales, qui sunt (122) sacerdotes, utantur casulis. Vesperis ut supra finitis, finitur sacerdotale officium.

(123) Incipiente officio infantum, in omnibus, ut a diaconis in suo, agendum, licet, ut in morte Domini, Te Deum, et Gloria in excelsis, et Alleluia, in aliquot ecclesiis ex more antiquo omittatur; quia ut Christus occideretur, tot parvuli occidi jubentur; et illis occisis fit mors Christi secundum æstimationem Herodis: tamen quia placuit modernis, placet et nobis ut cantentur. Subdiaconi et diaconi tunicis et 37 dalmaticis utantur, quamvis apud quasdam Ecclesias hac die [f. add. usus] casularum habeatur.

tione Evangeliorum. (110) Tria Evangelia in cappis, A agendum. Missa diluculo matutinalis celebretur, ut incenso, et candelabris præcedentibus, 34 pronuntientur. Finito nono responsorio, (111) major ecclesiæ sacerdos, si fuerit, dalmatica indutus et casula procedat, et Evangelium genealogia Christi secundum Matthæum festive legat; quo lecto, Te Deum laudamus, alta voce incipiat, et post (112) clerus et populus, brevi mora intercedente, lavatum exeat. Deinde clerici sacris vestibus induti (113) missam celebrent cum laudibus, et sequentia, quam (114) secretarius ecclesiæ celebret, secundam vero cantor, tertiam præsul aut decanus. Ideo in nocte angelis missam cantare Telesphorus papa, instituit, quia in ea natus est Salvator mundi, et quia seipsum erat oblaturus hostiam sanctam pro totius mundi salute, et in ea partum Virginis, in ejus laude Gloria in excelsis Deo, cantantes, nuntiaverunt pastoribus angeli. Qua peracta, matutinas laudes compleant. Quibus compietis (115) cantor antiphonam, Ecce completa sunt, incipiat; cui oratio congruens commemorationis sanctæ Mariæ succedat. (116) Incipiente diluculo altera missa eodem modo celebretur, ut prima. Lucis vero exordio altera canitur, quia, juxta Isaiæ vaticinium, ipsa die lux orta esi nova populis sedentibus in tenebris (Isa. ix, 2), seu propter visitationem pastorum ad præsepe Dmini, in quo invenerunt panem angelorum, 35 quo reficiuntur animæ sanctorum. Post tertiam vero semper in Natali Domini fiat processio, quæ ut faerit finita, major missa celebretur. (117) In vesperis hymnus: A solis ortus, ut in matutinis laudibus ca- C natur cui responsorium, Verbum caro, præpona tur. Finitis his vesperis, (118) diaconi diaconalibus vestibus induti procedant cum cereis, canentes aliquod responsorium de sancto Stephano, cujus natalis orditur celebratio. Subsequatur antiphona cum Gloria Patri, et oratione dicta compleatur vespertina synaxis. (119) In matutinis ut præcedenti nocle pulsentur campana. A quatuor diaconis cappatis cantetur invitatorium, conservato cætero præcedentis noctis ordine in lectionibus et responsoriis, el cantorum numero. Tria tamen responsoria non cantentur in cappis. Evangelium pronuntiet diaconus dalmaticatus, thymiamaterio et cereis præcedentibus. Duò diaconi in dalmaticis chorum regaut,

qui, altare incensando, Te Deum incipiant. Ante nocturnum, et in laudibus cantentur hymni præsenti festo congrui; ad Benedictus, antiphona ter repetatur. Missa in cappis celebretur. Qui chorum regent, et graduale vel Alleluia cantabunt Epistolam vel Evangelium legent, utantur dalmaticis. 36 Finitis diaconalibus vesperis, recolatur (120) cum antiphona et Gloria Patri, memoria Nativitatis.

sed et

(121) Deinceps procedentibus sacerdotibus cum casulis et cereis, cantando responsorium In medio ecclesie, cum quadam antiphona et oratione, officium finiatur. Matutinale officium ut prioribus duabus noctibus per omnia a presbyteris tamen est PATROL. CXLVII.

(124) In festo sancti Silvestri sex primæ lectiones de sancto, tres ultimæ de nativitate; missa matutinalis de sancto; major, nativitatis. Cæteris vero diebus usque ad octavum a duobus clericis in cappis cantetur invitatorium. Novem psalmi cum totidem antiphonis; (125) lectiones tres cum tribus responsoriis a binis et binis concinendis. Te Deum laudamus cantetur; et missæ officium (126) cum laudibus et sequentia est agendum. Octava sancti Stephani, ut festum Dominicale; (127) sancti Joannis, ut festum apostoli; Innocentium. ut dies Dominicalis. (128) Dies Circumcisionis, qui est octavus nativitatis, celebretur ut festum sancti Joannis, exceptis casulis et missa matutinali. Ideo præcipuæ festivitates octo diebus coluntur, quia sex ætatibus vergitur mundus; septima ætas est usque ad universalem resurrectionem requies animarum sanctarum; octava, regnum Dei post resurrectionem sempiternam et ideo octava dies agitur celebrior, quia in ipso regno Christi gloria erit sempiterna, et ineffabilis exsultatio. Et iterum dum sanctorum festa celebramus, in die solemnitatis eorum animarum requiei 38 congaudemus, in octavo corum in gloria resurrectioni.

(129) Dies Epiphaniæ ut dies Nativitatis celepretur (130) absque invitatorio. Lectiones primi noDcturni de prophetis erunt; secundi, de sermonibus Patrum; tertii, de expositione Evangeliorum. Invitatorium quidem in die Epiphaniæ prædecessores nostros arbitror non dixisse, ideo quod per prætermissionem invitationis ab Herodianis operibus discrepare videntur; qui ea die ad hoc Scribarum et Pharisæorum fecit invitationem, ut Dominus noster Jesus Christus ab eisdem investigatus, perfide necaretur; sed (131) non omnino omittitur quin in ordine psalmorum recitetur. Sæpe enim Christus a pia Virgine matre, ac beato Joseph cæterisque suis ubique fidelibus, licet non palam propter persequentium rabiem, tamen occulte colebatur. Deus noster refugium, et sequentes psalmos cum antiphonis al

2

leluiaticis in tertia nocturna cum responsoriis ba- A As umptionis, celebretur, exceptis vigilia et octavis

ptisterii ideo dicimus, quia in tertio tempore, scilicet gratiæ, venit Christus. Finito nono responsorio, (132) sacerdos dalmaticatus et casulatus procedat, et Evangelium genealogiæ Christi secundum Lucam solemniter legat. In Nativitate Domini ejus generatio ab Abraham 39 patre fidei et obedientiæ, usque ad Joseph virum Mariæ, quæ Christum fide concepit et peperit, descendendo contexta legitur. Christus enim fideles quærens de sede majestatis ad ima descendit, Patrique usque ad mortem obediendo, qui perierant redemit. In baptismo vero ejus, ipsius generatio ab Heli filio adoptivo usque ad Adam, qui gloriam primum sibi concessam peccando amisit, septuaginta septem generationibus ascendendo contexta legitur. Septuaginta enim septem undenario numero septies dicto colliguntur. Per undecim vero, quod est Decalogi transgressio, peccata, et per septenarium septem dona sancti Spiritus exprimuntur: per quæ, originali peccato, quod ab Adam contraximus, cæterisque omnibus in baptismate deletis, filii Dei adoptivi efficimur, sicque bona operando, fide et obedientia ad eamdem gloriam, quam Adam plasmatus accepit, pervenimus. Deinde (133) stellæ officium incipiat. Processio auten ut in die Nativitatis semper eadem die fiat. Reliquis diebus usque ad octavum, officium diurnum et nocturnum (134) absque Te Deum laudamus et Gloria in excelsis, compleatur. Octavus dies in cappis, ut festum apostoli celebretur. In crastino festum 40 sancti Remigii, Hilarii et Felicis celebretur.

Transactis festis, in Dominicis usque ad Septuagesimam processio ita fiat ut ad crucifixum divertat. Antiphonæ procession les, vel responsoria ejus temporis cantentur, quæ ante chorum finiantur. (135) Introeuntibus chorum, cantor antiphonam aut responsorium incipiat de sancto, cujus est ecclesia. Dominicalibus et ferialibus noctibus Epistolæ Pauli legantur; responsoria de psalmis cantentur; exceptis autem Dominicis et festivis, preces et agenda mortuorum agantur. Quia vero dies inter Circumcisionem et Epiphaniam exponere prætermisimus, hoc in loco interserere commodum arbitramur. In

crastino Circumcisionis Domini celebramus octavum sancti Stephani more Dominicali; in tertia die, sancti Joannis, ut festum apostoli; in quarta, sanctorum Innocentium, ut sancti Stephani. (136) Vigilia vero Epiphaniæ, quam plebes diverse colunt, (alii enim jejunant, et alii prandent) nobis jejunandum congruum videtur: nullam enim celsitudinem reverentiæ hujus diei reperimus, quam in omnibus diebus Purificationis sanctæ Mariæ (137) in quibus per aliquot dies jejunamus. Et quia tanta solemnitas 41 nobis imminet, in qua se tota Trinitas mundo manifestavit, oportet nos purificari. Simplex vere jejunium cum bonorum operum fructu vera est purificatio mentis.

Dies vero Purificationis sanctæ Mariæ festive, ut

processio ita fiat, ut cercis et candelabris posit's in altera, si fuerit, ecclesia, (158) ad eam clerus et populus antiphonam: Ave gratia, cantando religiose pergant, ibique candelas ab episcopo vel sacerdote sacratas id est, benedictas] accipiant. Quibus accensis, cantor antiphonam, Lumen ad revelationem, incipiat; qua finita, Adorna thalamum, cantantes, ad matrem ecclesiam per claustrum, aut in circuitu ecclesiæ redeant. Deinde responsorium, Accepit, cantantes, ante chorum finiant; (139) versus sequatur a duobus clericis cantatus: post repetendo antiphonam chorum intrent, et sic missam cum laudibus et sequentia festive celebrent. Si autem festivitas ipsa evenerit infra Septuagesimam, pro AlleB luia, tractus dicatur : sequentia vero sine Alleluia, subsequatur. In Hypapanti, quæ dicitur præsentatio Domini, lumen Domino præsentamus, quia in eadem die Christus lumen sempiternum a beato 42 Simeone in templo præsentatur, per lumen in manibus bona opera designantur.

C

D

Dominica Septuagesimæ ita celebretur, ut in (140) præcedente Sabbato ad vesperas vice hymni cantetur sequentia: Cantemus cuncti melodum. In matutinis (144) invitatorium alleluiaticum; psalmi cum suis antiphonis et responsoriis suis cantentur. (142) In primo nocturno heptaticum incipiatur quod usque ad primam Dominicam Dominicæ passionis legatur : ita tamen ut in Dominicis tres primæ lectiones de eo legantur, in secundo nocturno tres de sermonibus Patrum, in tertio de expositione Evangeliorum. In Septuagesima, Te Deum laudamus, celebrato, (143) matutinæ laudes cum alleluiaticis antiphonis et hymno finiantur. A Septuagesima usque in Pascha (144) in matutinis per Dominicas noctes duo psalmi mutantur: Miserere mei, Deus, et Confitemini Domino. Peccata enim nostra plangere oportet, Miserere mei, Deus, dicendo. Quibus vero cordis planclu deletis, charitatis fiducia accensi debemus laudare Dominum, et invicem hortari Domino confiteri quoniam bonus est. In prima vero in loco Confilemini, Dominus regnavit. Post matutinum commemoratio sanctæ Mariæ, omniumque sanctorum item cum alleluiaticis 43 antiphonis tantum fiat. (145) Post Benedicamus cum Alleluia pronuntietur, nec ultra ad Sabbatum Pasche audiatur, sed in ejus loco Laus tibi, Domine, et in missa tractus cantetur. Quod ab ipsa die, Te Deum et Gloria in excelsis, et Alleluia, usque ad Pascha intermittitur, et in loco Alleluia, quod Hebraicum cæteris linguis celsius, Laus tibi, Domine, quod humilius est, dicimus, (Græca enim et Latina, cæteræque linguæ ad comparationem Hebraice pauperes vocantur) aflictio, quam in his septuaginta diebus contritione et humilitate cordis pro peccatis nostris exercere debemus, qua vera libertate adepta ad hæreditatem cœlestis patriæ redire mereamur, designatur. Tot enim annorum tempore plebs Israelitica delictorum pœnitentia in captivitate peracta, ad propria rediisse

describitur. (146) Septuaginta enim dies a Dominica A nostri quatuor elementis subsistentis cogitatione et

quæ Septuagesima dicitur, usque ad diem Sabbati
post Pascha computantur. Licet enim in Pascha
jugum servitutis nostræ Christi morte deletum sit,
Lamen non perfectam libertatem usque ad verum
Sabbatismum, per quod sempiterna requies desi-
gnatur, consequemur. Dum enim in hoc corpore
subsistimus, multis carnis voluptatibus et sæculi
curis aggravamur. Quod per 44 sex dies Paschæ,
in quibus graduale et Alleluia cantamus, figuratur.
Per graduale enim, ut prætulimus, actualis bonorum
operum vita; per Alleluia, æterna animarum gloria
bono opere acquisita. Post quam vero ad præfatum
Sabbatismum, quod per hoc, in quo absque re-
ponsorio duo Alleluia cantantur, designatur, per-
veniemus regnum Dei, in quo duplicem. scilicet B
corporis et animæ gloriam possidebimus, et per-
fecla libertate acquisita, in cœlesti Jerusalem, omni
servitute et operis onere deposito, cum Christo rege
nostro, in ejus laudibus semper vacantes. perpe-
tualiter regnabimus. (147) Ipsa die in processione,
Ecce charissimi, vel alix [f. add. antiphona] cən-
gruentes huic tempori cantentur, et in aliis Domi-
nicis usque ad diem Quadragesimæ. Hi ergo dies
usque ad caput jejunii, ut præcedentes, excepto
Alleluia, celebrentur. Ad vesperas responsorium,
Spes mea cantetur. Sexagesima in tertia feria
paschalis hebdomadæ finitur. Habet vero ipsa quarta
feria quamdam convenientiam cum quarta ælate
mundi in qua David et Salomon nobilissimi reges
regnaverunt, per quos Christus rex pacificus desi- C
gnatur. Ipsa ætas gloriosa sanctissimi templi ædia-
catione designatur. In hac Christus resurgens ex
45 mortuis, ex duobus populis unum nobilissimum
Deo Patri templum ædificavit. Per Sexagesimam
afflictio et pœnitentia exprimitur. Sexaginta enim
[f. add. dies] ad viduas, quarum vita in tribulatione
consistit, referuntur. In tribulatione et afflictione
carnis nostræ peccata nostra pœnitere debemus, ut
omni sorde peccatorum expiati, et mentis puritate
sanctisque operibus ornati, unum in Christo tem-
plum efficiamur. Quinquagesima in die Paschæ fini-
tur et ipse est quinquagesimus, quem mystice
quondam figurabat quinquagesimus, scilicet jubi-
læus, remissionis et libertatis annus. In hac enim
die, hoste Christi morte triumphato, ab ejus servitute
populus Christi est ereptus et veræ libertati reddi-
tus. Quicunque ergo post haptismum obsequendo
vitiis, se diabolicæ iterum subdidit potestati, cordis
contritione et carnis maceratione commissa deleat,
et Decalogum quinque sensibus servare studeat, ut
in die sanctæ resurrectionis hostili servituti ere-
plus perfectam libertatem consequi mereatur. De
Quadragesima a die Dominica post Quinquagesimam
Coenæ finitur. Hæc vero diversos in se continet sen-
sus. Primum quia juxta Moysi et Eliæ [f., add.
exemplum], id est, legis, prophetarum (Exod. XXIV,
34; 111 Reg. x1x), et Jesu Christi redemptoris no.
stri instructionem 46 sectantes, quidquid corporis

D

actu contra Decalogum contraximus, quotidiana afflictione emendemus. Tot enim diebus secundum physiologos humanum corpus intra matris uterum adita nativitatis die compaginatur. Tot enim [f., dierum circulo, carnem nostram macerando et bona operando, oportet nos unum corpus compaginari cum Christo. Quod autem juxta Gregorium (komil. 16 de temp.) triginta sex dies jejunii in se continent sex hebdomadæ, demonstrat {f., add. nos] decimas dierum anni debere cordis contritione et carnis maceratione Deo immolare. Post tempus vero beati Gregorii ad complendum numerum Dominici jejunii (148) quatuor dies sanctis Patribus sunt additi. Quod vero a capite jejunii usque ad Pascha inter Dominicales et feriales quadraginta et sex dies abstinentiæ computantur, significat nos debere tot diebus templum Christi vitiorum impetu in nobis destructum, bonis operibus nos excolendo, restaurare, quot diebus templum Domini a Babyloniis destructum, a populo Dei restauratum esse perhibetur: quadraginta enim et sex annis reædificatum est templum. Per Babylonios vitia exprimuntur. In capite jejunii (149) legantur 47 sermones Patrum, a capite jejunii usque ad diem Cœnæ, ita, exceptis Dominicis, servetur. Post matutinas laudes (150), laudes mortuorum tantum celebrentur. Quibus finitis (151) septem psalmi, cum litania et orationibus, prostratis fratribus, decantentur. Post tertiam vero missa pro defunctis, post nonam missa celebretur diei. (152) Prima vero post solis ortum cantetur. Capitulum post tertiam reservetur, quod missa ma; tutinalis sequatur : et mox (153) sexta dicta parvum intervallum fiat. Nona hora sua dicatur, quam missa diei sequatur, (154) qua finita vesperæ mortuorum dicantur; quas sine intervallo subsequatur vespertinale diei officium. Ante completorium, significante campana fratres in ecclesia congregentur ; (155) vigilia mortuorum agatur; deinde (156) lectio collationis recitetur. Iterum pulsante signo completorium dicatur. Unamquamque horam diei sequatur pro fratribus unus de istis psalmis : Ad Dominum cum tribularer; Levavi; Lætatus sum; Ad te levavi; Nisi quia Dominus; Qui confidunt; In convertendo; po defunctis semper De profundis. (157) In omnibus horarum precibus semper Miserere mei, Deus, cui si placet (158) unum psalterium psalmorum subjungatur. In vesperis 48 et matutinis nulla sanctorum commemoratio fiat; sed in ejus loco (159) dicatur pro peccatis, scilicet in matutinis: Vivo ego, die t Dominus, et oratio: Exaudi, Domine, supplicum preces; in vesperis antiphona: Quis scit si convertatur, quam oratio: Preces nostras, subsequatur, nisi tantum (160) in vesperis Sabbati et matutinis, vel missa Dominicæ diei, in quibus est sanctorum agenda memoria, quorum festa in præterita evenerint hebdomada, secundum Laodicensis concilii decreta (can. 49) quæ cum aliis quampluribus statuunt aliter in Quadragesima nullius sancti recolere festa. Sancte

« VorigeDoorgaan »