sime industrius satis nitebatur, et totius cleri et populi canonicam Sigifridi (59) fratris illorum`, regii quoque capellani, quem sibi episcopari expetiverant, electionem frustrari omnifariam 129 moliebatur.

catus, et pro heresis prædicta reatu hujus judicii A tra fas, nostræ cathedræ inthronizari percupientisargumento convictus, virgam et anulum episcopalem apostolico confusus reddidit, sicque dignitate, qua injuste est sublimatus, recessit juste privatus. Aliquamdiu tamen res ecclesiæ illius ope ducis Gotifridi invasit, sperans se quomodolibet in cathedram suam posse restitui. Demum vero cum hac spe frustraretur, renuncians omnibus quæ possidere videbatur, ad conversionem venit, et in monasterio Pomposa jam se monachum fecit (57). Nortmanni Romam invadere voluerunt hostiliter, set a duce Gotifrido eis interminante cessaverunt. MLXVIII.

Gotifridus dux (60) inter seculares præstantissimus et in recordatione peccatorum suorum ad compunclionem lacrimarum facillimus, in erogatione elemosinarum largissimus, tam ex toto rebus et thesauris suis in pauperes et æcclesias dispensatis ut ferme nudus nude crucis bajulus resideret, et tam perfecta et lacrimosissima pœnitentia alter 130 altero effectus, ut hinc ad supercœlestis municipatum curiæ feliciter illum emigrasse fas non sit 131

ex

Heinricus rex natalem Domini Coloniæ celebravit, Pascha autem... Hic adolescentia sue errore seductus, legitimæ conjugis adeo obliviscitur, et tam B dubitare, in illius manus spiritu suo commendato,

nefandis criminibus involutus esse diffamatur, ut etiam principes ejus eum regno privare molirentur. Totus ille annus pluvialis 125.

MLXIX.

Pax et reconciliatio in populo in natali Domini apud Goslare regali edicto sub sacramento sunt confirmatæ.

Heinricus rex gentem Leuticorum devastat.

Dedo marchio Saxonicus regi rebellat, set postmodum coactus ad deditionem venit.

Oudalricus abbas Augiensis obiit, pro quo quidam Meginwardus de Hiltinisheim abbas Symoniace, fratribus rebellantibus, a rege vix substituitur.

C

cujus gratiæ devotissimus suspiravit, cœlestibus ex toto suspensus gratulanter exspiravit. Hic demum apud Viridunum, ubi etiam defunctus est, 9 Kalend. Januar. idoneis omnino exequiis tumulatus, in pace requiescat.

MLXX.

Rex natalem Domini Frisingia egit, indeque partibus illis pertransitis in purificatione sanctæ Mariæ Augustam pervenit 132. Illuc ergo fratres Constantienses pro suo electo per regis suffragium acceptando cum venirent, prædicto Symmoniaco 133 illo vellent nollent urgente, regis comminatoria satis jussione pro eo illis superimposita tristes domum remeabant. Sic ille anathematicus episcopalem cathedram pervicax invasor sibi infeliciter usurpavit. Nee mora, mox ad quod venit opus studiosissime administravit, scilicet ut deterius venderet quod male comparavit, et ut furaretur, et mactaret oves alienas et perderet. Vasa sacra vestimenta missalia, tabulas altaris argento coopertas furtive dilaminavit; aurum, gemmas, et omnem æcclesiasticum thesaurum in suos suorumque usus utpote fur sacrilegus præsumptuose disperserat (BERN. a. 1071). Hoc a fratribus Alexandro papa per litteras ex toto querelose intimato, apos olica auctoritate interdixit eis, ne omnino communicarent ei; simulque archiepiscopo Mogontino litteris missis præcepit, nisi se heresi prædicta expurgaret canonice, quod nequaquam episcopum eum consecraret. Set ipse regis et commercialium suorum sese promissis et auctoritate qual tercumque defendendo, causam suam ad usque secundum aunum protelavit.

Rumaldus Constantiensis 126 episcopus, pius admodum et humanus, qui et domus episcopalis, quæ suo tempore corruit, recuperator solertissimus, et æcclesiastici thesauri ampliator et provisor attentissimus, hujus mundi umbraticas deserens vanitates, ultimum diem 2. Non. Novembris feliciter clauserat, et in eadem domo quam construere jam inceperat, officiose sepultus est. Ea tempestate Symoniaca heresis non ut olim clandestina, quin potius publica et inreverenti majestate undique nostratibus et absque personarum acceptione efferata principabatur, et columbinam sanctæ matris æcclesiæ pulchritudinem purulentiæ suæ contagiis quam miserabiliter confoedaverat, quæ denique quendam Karlomannum (58), Parthenopolitanum canonicum Harcispurgensem autem præpositum, non per ostium set aliunde, per naceriam scilicet, caulas Constantiensis cathedræ, ipsi regi ejusque 127 consiliariis data et promissa non modica sacrilega pecunia nec non beneficiis æcclesiasticis, intrare coegerat 128. Ita emptor ille miserrimus gehennalis miseriæ, con- Francia civili laborat discordia.

D

VARIE LECTIONES.

Olio dux

123

125 Wernherus secundus abbas S. Blasii obiit addun! ↑ 1*. 126 XXXVI. addit 1'. 127 ejusdem 2. CO129 omnifaria 2. 130 altera 2. gerat 2. 131 fit 2. 132 Dietmarus Curie episcopus obiit, cui Henricus monachus Augiensis successit addit 1°. 133. prædicta symoniana 2. NOTÆ.

(57) UgheNi Ital. sacr. tom. III, pag. 73. Uss. (58) Vulgo Carolus appellatur. Uss. (59) Sigefridus regis capellanus notatur inter legatos Heinrici regis ad rebelles Saxones, an. 1073, apud Brunonem. Uss.

(60) Lotharingiæ inferioris Barbatus dictus, Bea

tricis Tusciæ marchionissæ maritus, ad quem exstat beati Petri Damiani opusculum LVII (Opp. t. Ili), in quo ejusdem lenitatem in puniendis criminibus reprehendit, ac in subsequenti quoque dissertatione id ipsum urget, proponens ei Hugonis magni itidem Tuscia marchionis exemplum. Uss.

Bajoaria proditionis in regem reus a quibusdam A
accusabatur, et ut se duello expurgaret locus ei a
rege dabatur. Quod dum facere nollet, hinc occasio-
nem rebellandi suscepit, et cum eo simui Magnus
filius Ottonis ducis Saxoniæ aquilonialis. Set rex præ-
dictum Ottonem cum legitime ad satisfactionem voca-
tus noliet venire, ducatu et cæteris beneficiis privavit.
- Dietmarus Curiæ episcopus obiit, cui Heinricus
monachus Augiensis successit. Meginwardus regis
exacturam et præcepta et servitia pati nolens, sponte
Augiensem abbatiam dimisit. — Hiemps ventosa et
pluvialis.

MLXXI.

....

Rex natalem Domini . . . . 13 egit. - Welf dux Bajoariæ efficitur. Heinricus rex multas insidias a Saxonibus passus, viriliter omnes transivit. — Otto B jam dudum dux Bajoariæ, cum sociis suis in pentecoste regi ad deditionem venit. - Karlomannus, Constantiensis ille appositus, ex præcepto Alexandri papæ abito Mogontiaci concilio (61) a canonicis Constantiensibus constanter ob prædictam heresim et tot sacrilegio perpetrata, per accusatorias litteras objecta illi, synodaliter convictus, utpote qui contra æ¿ciesiastica regulæ disciplinam egisse negare non potuit, acclesiam scilicet per precium adeptus, de sede,quam symoniace invasit, confusus abjiciebatur; non tamen publica, ut oporteret, depositione. Rex quippe quantum maxime potera', ipsi favebat; cui etiam virgam episcopalem non in concilio synodali, set in camera sua, adhuc corde indurato rebeliis et invitus reddiderat. Et si hujusmodi sententia nondum consecratum exspectat et damnatum 135, quid erit de consecratis' et si hoc de episcopis, quid fiet de presbiteris? Ecce argumentum depositionis a majori ad minus. Et cum juxta præcepta sanctorum Patrum nulli clericorun. fas sit ignorare statuta canonum, de multis unum hoc breve ex decretis sancti Nicolai papæ cap tulum memoriæ non pigeat commendare: « Qu'cumque presbiter per precium æcclesiam fuerit adeptus, omnimodis deponatur, quoniam contra æcclesiasticæ regulæ disciplinam dinoscitur egisse. Qui antera alium presbiterum legitime ad æcclesiam ordinatum per pecuniam expulerit, eamque sibi taliter vendicaverit, quod vitium male diffusum summo studio emendandum est. › Otto Goslarensis canonicus Karlomanno a rege substituitur.

C

D

Theodericus comes pœnitentia ductus pro facinore quod in beatum Chounradum Trevirensibus præsulem deputatum commisit, licet multa pericula obstarent, ardenti tamen fide cum multis aliis Jerusalem cœpit ire. Qui cum Laodiciæ mare navigio cœpissent intrare, subita tempestate circumventi, statimque ob enebrata procella semper eodem motu navim conquassante, nocte cœlesti lumine ad se descendente sæpius exhilarantur. Deinde non jam mortem in periculis timentes, set vitam æternam præmeditantes, marinis fluctibus a peccatorum emundati sordibus, 13 Kal. Martii naufragantes 141 migraverunt ad Dominum, Theodericus comes, Wilderold, Marchward, et cum illis numero 113.

139 die quo irent incerti, post quatriduum 140

Herimannus marchio, filius ducis Bertholdi, adolescens adhuc ad evangelicam jam tendens perfectionem, cum (65) uxore et filio unico, omnibus quæ possederat relictis, Christi secutor verus, et nudus nude crucis bajulus, Cluniaci revera monachus efficitur. Ibi solo hoc uno parum plus anno regulariter omnino conversatus, 7 Kalend. Maii feliciter migravit ad Dominum; crebris revelationum oraculis 12 pro VARIE LECTIONES. 13 Goslariæ inserit Uss., quod tamen in X æque ac in 2. deest. 135 damnat 2. 136 Wormatia celebravit inserit Uss. ex conjectura, quum in 1'. et 2. desit. quæ 2. Babenberg celebravit addit Uss. deest in V. 2. opt. 2. *** quadriduum 2. 11 Necrol. Bernoldi, 143 miraculis 2.

Quidam Roupertus, abbas Babinbergensis, Augiensem abbatiam dato regi multo auro Symoniace intravit; qui postmodum anathematizatus expellitur (62).

139

137

C.

NOTE.

(61) xv. Kal. Sept. Mansi concil collect. t. XX, p. 10.

(62) Gregori VJ Regist. 1, 82, ad univers. christ. Mansi t. XX, p. 122.

(63) vm Kalend. Mart. Bernoldus, e vi Kal.

136

Mart. idem in Necrologio.

(64) Ughellus, Ital. Sacr. t. IV, p. 114, intrusum Gothofredumi, alterum Othonem nominat. Uss.

(65) Minime ita Bernoldus, quem scriptor Senblasianus haud intellexisse videtur

occultis et neglegentiis suis monitor adhuc fratrum A jurandum regis quo se expurgare voluit refutarent, exsistens.

Romæ Alexander papa decessit. Pro quo venerabilis Hillebrandus Romanæ æcclesiæ archidiaconus, vir prudens, sobrius et castus, communi omnium consilio expetitur papa constituendus. Quo audito, sese inparem tanto honori immo oneri reputans, inducias respondendi vix imploravit 143; et sic fuga elapsus aliquot dies ad Vincula sancti Petri occultatus latuit. Tandem vix inventus et ad apostolicam sedem vi perductus, papa 158us 1 ordinatur, et Gregorius VII appellatur. Cujus prudentia non solum in Italia, set etiam in Theutonicis partibus refrenata est sacerdotum incontinentia; scilicet quod prædecessores ejus in Italia prohibuerunt, hoc ipse in aliis Ecclesiæ catholicæ partibus prohibere studiosus attemptavit.

Tota Thoringia et Saxonia regi Heinrico rebellant propter prædictas munitiones et alia multa, quæ contra voluntatem ejusdem populi rex in eorum regione insolenter fecerat et inconsulte, et quæ ipsi diutius equanimiter pati et sustinere non poterant. Et facta conjuratione cum magna multitudine ex inopinato eum constringere, ad quos illis erat animus, deliberabant. Ipse autem comperto illorum consilio, assumpto festinanter thesauro suo, prout temporis articulus concesserat, vix ab eis cum paucis Wormatiam evasit, et eo locorum aliquamdiu tunc infirmabatur. Dehinc disposita rex expeditione in SaxoBiam, prævenientes eum Saxones, satisfactionem illi, si justitias majorum suorum illis concederet, unanimiter promittebant. Et facto pro hac pactione Herbipoli colloquio, nichil illic aliud post multas illorum et intolerabiles injustitiæ quam sustinuissent quærelas actum est, nisi quod dedignanter regi falsam denuo satisfactionem in natali Domini se facturos juxta quorundam episcoporum et ducum prædictorum consilium condixerant. His ita peractis, unus quidam de consiliariis regis discedens ab eo, publicavit et accusavit eum apud duces prædictos, quod cum eo scilicet et cum aliis suis intimis consilium jam factum haberet, quod omnes quomodocumque interficeret; et se ipsum destinatum et maximis præmiis coactum esse in id ipsum facinus, palam protestatus est. Unde maxima discordia inter regem et principes effecta est, in tantum ut ipse vix evaderet insidias eorum, Wormatiam civium ope ingressus. Ibi undecumque collectis auxiliantium copiis, exspectabat diem in quo se duello de incusaione prædicti facinoris expurgaret. Statuto demum die adveniente, in quo se coram regni principibus aut expurgaret aut regno pelleretur, ipse proditor illius, qui perduellis in eum exstiterat, subita morte obierat; et sic intentionis prædictæ causa, dum jus

13 al. impetravit Uss. glossa sac. XIV. 2.

dilata, ipse recollectis undique quoscumque potuit militum et fidelium suorum cuneis, cœpit in dies parvipendere inimicitias adversariorum suorum.

Ruotperto jam et a papa anathematizato, et a rege pariter propulsato, quippe ut juste sacrilego Symonis discipulo, tandem Eggehardus, unus ex Augiensibus fratribus et ab illis electus, abbus Augiensis efficitur, et juxta privilegiorum suorum statuta a prædicto papa post Pascha Roma consecratur (66). Ruotpertus autem apud Genginbach abbas effectus (67), ob beneficium quoddam quod æcclesiæ ministro cuidam auferre voluit ab eodem interfectus est (48).

MLXXIV. Binricus rex natalem Domini, quamvis in maximis periculis et angustiis, Wormatia celebravit. Dehinc collecto undique quorumcumque poterat auxilio, in purificatione sanctæ Mariæ Saxones adiit de repente. Qui vim belli metuentes, ad deditionem eo pacto venerunt, ut munitiones prædictæ destruerentur, propter quas seditio orta est; quod deinceps peractum est. Sic absentibus ducibus prædictis et cæteris regni primatibus, reconciliatus est rex Saxonibus simulatorie, et cum eis ad usque Goslariam pervenit, non multum tamen confidens in illis. Roudolfus dux et cæteri rebelles reconciliantur regi.

C

D

In hac quadragesima imperatrix 145 et duo episcopi sedis apostolicæ legati cum ea de Roma ad Phorzheim in Alemanniam ad regem venere pro ipsius regis moribus corrigendis. Rex Pascha apud Babinberg egit. Inde ad Nuorinberg ad matrem et ad cœteros apostolicæ sedis legatos perveniens, reum in eorum manus se, præsentibus episcopis Mogontino et Bremensi cum aliis multis, sub correctionis sponsione commisit, suumque auxilium domno apostolico ad deponendos Symoniacos firmissime promisit. Ipsi etiam regis consiliarii omnes res æcclesiarum injuste acquisitas se reddituros coram eisdem legatis sub sacramento promisere, quippe qui eas a Symoniacis emerunt, consilio suo indignos eosdem ad acclesias:icum honorem adjuvando. His ita dispositis, imperatrix et legati apostolicæ sedis redierunt.

Ea æstate rex expeditionem in Ungariam movit pro adjuvando rege Salomone, qui etiam ob flagiLorum suorum insolentiam et turpitudinem a patruo so et cæteris regni melioribus depulsus est dignitate sua, parvipendens et ipse consilia illorum. Sed rex ibi nichil ad votum suum efficax, scilicet ad restituendum Salomonem, efficere prævalens, recepta demum sorore sua regina Juditha, uxore Salomonis, non bono omine 16, quo egressus est, domum Wormatiam revertitur. Regi filius (69) VARIE LECTIONES.

*** 159. Ann. Engelberg. et corrector Bernoldi. 145 mater hujus H, imperatoris 146 homine 2.

(66) Gregorii VII Regist. 1, 82

(67) Nonnisi post Acelini obitum anno 1071.

NOTE.

(68) Anno 1075, 1 Idus Decembris.
(69) Conradas d. 12 Febr. natus.,

nascitur. Autumnali tempore denuo repetens Ba- A nec decimis uti, nisi canonicæ constitutionis norma, joariam, et in illis partibus aliquamdiu moratus, inde per Augustam et Augiam Argentinam devenit civitatem.

MLXXV.

Rex natalem Domini apud Argenturcum non parvis optimatum suorum gloriosus copiis officiose celebravit, et ibidem sub nomine propalato Pannonicæ quasi post Pascha mox reiterandæ expeditionis Saxoniam cum exercitu ex improviso adeundi artificiosa jamjamque industrius intentione cum suis fidelibus moliebatur; sic undecumque prudenter conducto non modico militaris apparatus collegio, tanto suas facilius ultum ire posse sperans injurias, quanto adversariis suis inopinatius jam totus ex toto animum intenderat.

aliquis præsumat. Nec illi qui in crimine fornicationis jacent, missas celebrare, aut secundum inferiores ordines ministrare altari debeant. Statuit etiam, ut si prænotati contemptores fuerint ipsius immo sanciorum Patrum constitutionum, populus nullo modo eorum officium, utpote a membris æcclesix abalienatorum, recipiat; ut qui pro timore Dei et officii dignitate corrigi noluerint, verecundia sæculi et objurgatione populi resipiscant. Obodientibus autem et pro errore suo revera pœnitentibus apostolica mansuetudine et auctoritate a peccato suo solutis misericorditer indulserat; sic induratorum justus judex et ligator, ut vere pœnitentium remissor pius et solutor catholica fide indubitanter creB dendus. Ibi etiam regis consiliarios ob heresim Symoniacam, parvipendentes quod legatis ipsius per sacramentum promiserant, iterum anathematizavit (71). Quos ob id rex indignatus minime devitavit. In cadem synodo justa canonum statuta sententia depositionis simul et excommunicationis 148 in Heinricum Nemetensem episcopum data est (72). Qui pro Symoniaca heresi jam diu apud Romanam sedem canonice delatus, et ab causam suam examinandam illud vocatus, venire contumax dedignatus est. Nunc autem mirum in modum eadem die et hora qua Romæ judicialiter depositus gradu et episcopatu et excommunis factus est, tunc ipse Spiræ more suo deliciose procuratus dum a mensa resurgit, mox tam acutissimo doloris spiculo guttur ejus letaliter præfocatur, ne dehinc nisi perraro verbum saltem, ct hoc ad usque mane diei sequentis vix proferre sufficeret,post meridiem morte amarissima ab episcopatu simul et vita periculose satis deponendus (73); ut in hoc miraculo ea virtus verborum Dei ut et veritas comprobaretur : Quæcumque alligaveritis super terram, ligata erunt et in cœlo. Ecce jam evaginatus Petri gladius judex fraudium scientissimus et in adversarios zelotes efficacissimus, quo ipse Ananiam et Saphiram de precio agri fraudantes et Spiritui sancto mentientes mortaliter attigerat, quo Symonem quoque heresiarcham de illo suo cælesti ascensu ad usque terras in quatuor frustra " discerpendum, et dehinc ad usque inferos perpetuo damnandum dejecerat, nunc et semper ab omnibus Symoniacis tanto sollicitius timeatur, quanto non est defensionis clypeus præter poenitentiam perfectam, quo tam longus penetrabilis et inevitabilis vindex usquam præcaveatur.

Synodus Romæ quadragesimæ diebus a papa Gregorio summo conatu colligitur, ob sedandas quomodolibet tot sine numero sanctæ matris æcclesiæ scandalorum præsumptuosas inmanitates, et aliquantulum, quas modernitas nostra omnino ferme dedicerat et annulaverat, rememorandas observabiles canonicasque sanctorum Patrum constitutiones. Quippe qui contra spem in summe fortis agricolæ auxiliatoris spem non parum confisus, agrum Dominicum, quamvis multo jam ex tempore incuriosa prædecessorum suorum pigritia dumosis nimium usurpationum abusionibus asperrime satis fruticantem, nec non veternosa fructus æcclesiastici ejulabili obsolentia luxurianter prorsus silvescentem 147, ipse tamen authenticis catholicæ et aposto- C lice animadversionis securibus rite attemptavit expurgare; cujus spinas tribulos et zizania prædecessoribus illius facillimum jam tum suo tempore fuerat cum false disciplinali sensim demetere, lum sarculo doctrinali radicitus exsarire. Ergo regulas sanctorum Patrum authenticas per singula nunc usque concilia rite constitutas proprium robur obtinere, toto sancto concilio judicante et concordante, apostolica auctoritate firmissime decrevit; et si quis his contumax refragari præsumpserit, a membris æcclesiæ omnino alienus sit. Dehinc præter cætera juxta (70) auctoritatem sanctorum Patrum in eadem ynodo sententiam dedit, ut hi qui per Symoniacam eresim, hoc est interventu precii, ad aliquem sacrorum ordinum gradum vel officium promoti sunt, nullum in sancta æcclesia ulterius ministrandi locum habeant; illi quoque, qui æcclesias datione peccuniæ obtinent vel obtinuerint, omnino cas amittant. Nec deinceps alicui vendere eas aut emere liceat

D

Prædictis autem et omnibus ferme apostolicæ

VARIE LECTIONES.

147 invenerat inserit Uss. silvescente 2. 148 excommunicatio 2. Uss. 149 frustra 2.

sedis statutis in diversas æcclesias aut per litteras A verat. Saxones autem viso de repente hostium in

aut per mandata promulgatis, pene omnibus resistitur; et inde maximum odium in domnum apostolicur et in perpaucos eos qui consentiunt ei, et maxima scismata circumquaque, set maxime a clericis, excitata sunt. Et quia causæ communes sunt, præcepit domnus papa ob eas canonice diffiniendas Mogonciaci universale fieri concilium (74) Quod jam archiepiscopus suis suffraganeis 16 Kal. Sept. observandum innotuit. Qui 150 jam tune inobedientiam præmeditantes, contempto apostolico præcepto, infectum dimiserant 151.

cursu bellacium, quamvis stupidis et non injuste perterritis, se ex consilio armare et acies suas in pugnam juxta solitum fordinare; neque locus neque tempus restaret, tamen inordinate, et prout articulus temporis momentaneus dederat, tumultuose omnifariam arreptis armis pugnaces eos præstolabantur. Et sic bellum a nostratibus audenter inceptum, durissime ab utrisque in alterutrum permixtis aliquamdiu duraverat. Tondem vero Saxones vim et impetum bellantium, utpote ad pugnam omnimode instructorum, diutius ferre non sufficientes, fugam adierunt. Et ferme ad duo miliaria crudeliter eos fugientes insecuti sunt, dehinc auxiliantibus eis ab utroque latere duce Gotifrido et duce

fleinrico miserabiliter decedenti Outzmannus, Spirensis æcclesiae canonicus, successit. Heinricus rex pascha apud Wormatiam celebravit. Et post pentecosten exercitum numero non modicum in Pan- B Boemiorum (75). Et ceciderunt ex eis ad octo ferme

nonias palam antea præparatum, tunc in Saxoniam de repente promovit. Saxones autem et Thoringi comperto jam dudum hoc invasionis tam dolose consilio, et ipsi quantum pro temporis articulo poterant, facta conspiratione occurrere regi deliberabant; ea tamen intenti pactione, ut si quolibet molimine cum corporali sua salute et integritate concessa, et paternarum legum et justitiarum jure retento, regi possent satisfacere, ad deditionem ipsi se humiliarent; sin autem, potius pro vita, pro patria, proque suis omnibus inordinata hac regis coactione pugnando innocenter occumberent, quam se ipsos absque culpa intolerabiliter discruciandos, cumque suis omuibus, ut antea solebant, regi suisque militibus diripiendos et mancipandos inpiudenter contraderent.

Rex autem alia animosus intentione venerat, ea scilicet, nisi absque omni conditione hujusmodi sese reos in illius manus dedissent, qui honor suus esset, omnino satisfactionem illorum recipere nollet; sin autem, bello cum eis potius decertaret, quo usque ad libitum suum reos in se perduellionis victos subigeret. Quod ipsi, jugum subactionis grave nimis, immo potius omnino durissimum fore pensantes, illud jam utpote inpar et inportabile cervicibus suis, non posse prorsus libero suo collo longius trahere, querula satis proclamatione detrectabant.

milia. Plures autem vulnerati, vix fuga dilapsi sunt. Nostrates tandem victoria quamvis cruenta potiti, quippe ex eis plus quam mille quingenti 15 interfecti sunt, pervasa illa patria et incendiis prædisque ex magna parte devastata, infecta causa et rege aliquantulum offenso, repatriabant. Otto antem quondam dux (75), et Magnus dax, et cæteri majores Saxonum adhuc in perduellione eadem et ratione qua prius demum post fugam rebelles et pugnaces pertinaciter duraverunt.

Dehinc igitur autumnali tempore rex item passin recollecto et undecumque præmiis conducto militia non parvæ apparatu, Saxonum reliquias perdomandas sibique ab libitum suum mancipandas, commiCnatorio simul et promissorio sermocinio artificiosus satis et importunus aggreditur. Pium et pro certo mitem, reconciliatorium, munificum, et in paternas eorum leges et justitias cunctis sibi obtemperantibus judicem rectoremque justissimum sese extunc in posterum fore profitebatur, et sub jurejurando, ut aiunt, blanditiosus multum illud protestabatur; si autem e contrario perduclles hujusmodi sermonibus non acquiescerent, se illis, quoad viveret, duruin, calumniosum, omnifariam inquietum, et ad ipsam usque perniciem illorum inimicum, et direptorem infestissimum experiendum et sustinendum fore, minax satis et terrificus pertinaciter intentabat. His et hujusmodi in utramque pariem per suaviloquos, illices, et corruptores internuntios minis et promissis astutissime viritim disseminatis, tandem regi etiam ob tot injurias illis illatas quasi dolo:em simulanti pœnitentialem, nimium creduli et confiden tes effecti sunt, præsertim cum præter hæc, ut aiunt, ipsis ex parte illius sanctissime clam jurata sunt, inprimis exoptata vitæ securitas, pacis fideique non fictæ fœdus inviolabile, justitiarum legumVARIE LECTIONES.

Rex denique hoc cum suis et regni optimatibus consilio minus salubriter communicato, acies castrorum armis officiose instructas, prior in eos ex D inproviso appetendos artificiosus ordinaverat. Et ducibus Alamannorum 152 et Bajoariorum cum cohortibus suis bellicosis ad primam coitionem, ut et se lex habet Alemannica 183, ante se caute nimirum præmissis, ipse se retro cum suis electissimis illis fore præsidio et adjutorio prudenter satis destina

130

Quo 2. Uss. 151 hic non distinguitur in 2. 182 ita 2. 153 Nota legem a.amannicam id est sucuo rum quod in prima acie semper debeant pugnare. glossa sec. XVI. in 2..

15 mille D. 2.

Meguntinum archi. p.

PATHOL. CXLVII

(7) Bajoariæ, et Magnus Saxoniæ.

12