Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub
[merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small]

De cella Credonensi in concilio Romano sub Nicolao papa Vindocinensibus asserta.

(MANSI, Concil., t. XIX, col. 901.)

B. Turonensi archiepiscopo, E. Andegavensi epi- A Nivernensi, et Cenomanensi, atque Aretensi et Liscopo, et comiti GAUFRIDO HUGO Nivernensis episcopus unicuique perpetuæ felicitatis munus.

Præterito anno dum Romae in sancta synodo essemus, dubitabilis querela ad aures papæ N. venit de quadam ecclesia S. Clementis Credonensis, quam Sanctæ Trinitatis Vindocinensis Ecclesiæ fratres, et S. Albini monachi invicem proponentibus nobis ostenderant. Papa vero, pluribus intentus, hoc Metensi episcopo atque Tricassino, nec non et mihi

minensi seorsum euntibus indagari jussit, cui supradicta secundum jus concederetur ecclesia. Nos vero ut ab utrisque monachis audivimus, idipsum papa retulimus. Ipse vero in plenaria synodo supra dietam ecclesiam S. Trinitatis cœnobio vindicavit, quoniam hoc judicavimus quod nemo fevum quod tenet ab aliquo potest dimittere ecclesiæ, nec alicui nisi per commeatum illius a quo descendit. Valete.

ANNO DOMINI MLXXXV.

ALPHANUS

SALERNITANUS ARCHIEPISCOPUS.

NOTITIA HISTORICA.
(UGHELLI, Italia sacra, t. VII, p. 380.)

Alphanus, Salernitanæ Ecclesiæ et urbis egregium B ornamentum, parentibus nobilissimis natus, ab ipsis incunabulis pie educatus, et in Scripturis sanctis eruditus insignis, evasit doctus clericus, et ecclesiasticarum rerum peritus, carmine et soluta oratione illustris, monasticis institutum, deposito cingulo clericalis militiæ, adhortante Desiderio, qui postmo dum Victor Papa Ill fuit, circa annum Domini 4056 ultro complexus est in Casinensi cœnobio, nec multo post a Gisulfo principe expostulatus, primo apud Salernum monasterii S. Benedicti abbas effectus, deinde Salernitanus archiepiscopus creatus, a Stephano IX papa ordinatus, consecrationis munus accepit an. 1058. Ejus primordia, monastica discipline progressus, et ordinationis tempus notum reddit Chron. Casin. lib. III, c. 7, in hæc verba:

Desiderius ob nimiam abstinentiam, multasque vigilias, in languorem non modicum decidens me dendi gratia Salernum perrexit; ubi itaque illo aliquandiu remorante, Alphanus, qui postmodum ejusdem archiepiscopatum civitatis adeptus est, prudentissimus et nobilissimus clericus, maxima est illi familiaritate conjunctus. Cujus animum frequentibus monitis ad mundi contemptum exhortans, sic tandem ab illo exegit, ut monachus fieret, si prius, ut jam dudum mente conceperat, Hierosolomam ire permissus fuisset. Hac inter illos sponsione

C

firmata, Beneventum reversus Desiderius es!, aique post non multos dies mandat eidem Alphano ut ad se veniat. Cum vero cœpissent Alphanum nobiles quique viri ac clerici frequentare, cumque ob maximam ejus prudentiam decenter excolere, propositum Hicrosolymitan viæ paulatim cœpisset in ejus mente tepescere, seque a Desiderii latere nullo unquam modo, nullo unquam tempore assereret velle dividere, tempus ab eis aliquantum apud monasterium S. Sophiæ exactum est. Cum ecce fama percrebuit Victorem papam ab ultramontanis partibus Romam venisse, cumque ad partes istas in proximo venturum fore. Territus Alphanus hujusmodi nuntio, quod fratres suos super Guaimarii principis occisione insimulandos procul dubio nossel, præoccupare statuit apostolicum, secumque ire orat suppliciter Desiderium. Et quoniam miram cantandi peritiam, et medicinæ artis scientiam non parvam habebat, ejusdem artis codices nonnullos secum a domo detulerat, magni aliquid se habendum in summi pontificis curia omnimodis confidebat. Confectis igitur atque aptatis quotquot potuit medicaminibus, una cum civitatis ips.us archiepiscopo ad Romanum pontificem in Tusciam proficiscitur, eumque apud Florentiam remorantem reperiunt. Ia brevi itaque maximam apud illum familiaritatem adepti, et satis honorifice labiti sunt. Sed cum jam ibi per temporis

sa tabulario hisce verbis conscriptum :
Alexander, etc.

Ex consideratione pastoralis curæ, etc. Vide in ALEXANDRO II, privileg. sub num. 55, Patrologiæ tom. CXLVI.

Sequenti vero anno 1068 ad res Campaniæ visendas more instituto profectus Salernum accessit, ac conventum episcoporum abbatumque egit, cui Gisulfus princeps Salernitanus, et Robertus dux, et Rogerius comes frater ejus interfuerunt; ibi Guillelmus, Tancredi filius, quæ possidebat Ecclesiæ bona, cidem reddidit, caque Alexander Alphano archiepiscopo adjudicavit hoc modo:

aliquantum remorati pro certo Desiderius compe- A cujus exemplar exhibemus ex archiepiscopalis menrisset papam minime ad partes istas venturum, insuper etiam ultra montes proxime profecturum, simulque valde inutilem esse proposito suo considerans in ejusdem pontificis curia conversationem, cœpit omnimodis instare Alphano, ut jam jamque peteret ab eo licentiain revertendi. Petrus ante non multos dies huic monasterio electus fuerat a fratribus in abbatem, qui pro sua ordinatione insinuanda, duos hujus loci ad papam tunc fratres transmiserat. Igitur Desiderius optata jam dudum opportunitate reperta, accedit pariter cum Alphano ad Romanum pontificem, simulque pedibus illius se prosternenies, orant recedendi licentiam. Adduntque petentes ut gratia religiosius vivendi, per monachos, qui ad eum a Casinensi monasterio venerant, illuc eos transmittere, suisque litteris illos abbati dignaretur ac fratribus commendare. Annuit apostolicus, atque ita sicut proposuerant cum fratribus illis ad coenobium ransmissi sunt; receptique decenter ab abbate et B fratribus sociati honeste bimis atque humiliter inter illos aliquandiu conversati sunt, et ab universis in dilectione plurima habiti, necnon et monasticam ab codem abbate consecrationem adepti, Friderico super corum adventu plusquam satis est gratuJante. >

Et cap. 8: Viderat per hos dies Desiderius visionem non contemnendam, quam satis proxime rei commendavit effectus. Ceruebat siquidem se una cum Alphano in quadam ecclesia, ac valde pulcherrima turri, quæ juxta capitulum fratrum sita esset, consistere, in qua nimirum Pater Benedictus videbatur sede decentissima residere. Cumque ad illius visionem stupefacti paverent, et accedere propius nequaquam præsumerent, B. Benedictus Desiderio hilarius innuebat, cumque juxta se sedere manu porrecta jubebat. Alphanus vero, quoniam vocatus ab co non fuerat, quasi indigne ferens, de domo illa exibat; que nimirum visio manifestissime C portendere visa est, et Alphanum in loco hoc non diu remoraturum, et Desiderium Benedicti Patris vicem in hoc monasterio suscepturum. Non multo_post igitur a Gisulfo principe Alphanus expostulatus, primo apud Salernam in monasterio Sancti Benedicti abbas effectus, dehinc ejusdem civitatis archiepiscopatum adeptus est. ›

Alphanus post suam consecrationem ab eodem Stephano papa, quibus diebus uti pallio deberet ad missarum solemnia celebranda, privilegium obtinuit, facultatemque nominandi, eligendi et consecrandi undecim episcopos suos suffraganeos, videlicet Pestanum, Compsanum, Acheruntinum, Nolanum, Cusentinum, Bisinianensem, Melfitanum, Policastrensem, Marsicanum et Cassanum iisdem litteris conceditur, quas non vidimus, sed citantur a Musca. Quod vero dicitur in iisdem, Cusentinam, Compsanam Acheruntinamque Ecclesias fuisse tunc temporis suffraganeas Salernitani archiepiscopi, puto eas subjectas fuisse primitiali jure, cum ecclesia illæ tunc archiepiscopali honore fuissent insignitæ, ut suis in locis dicemus. Anno 1059 Alphanus celebri illo concilio Romano a Nicola Il coacto interfuit, quo Berengarius, hæresi sua tertium abjurata, fidem catholicam coram 113 episcopis professus est; quo etiam concilio constitutio illa de electione Romani pontificis edita est, redactaque est ad solos Romana Ecclesiæ cardinales et episcopos, corumdemque potestati attributa atque decreta electio. Eodem anno alise syno lo apud Beneventum ab eodem Nicolao celebrate interfuit Alphanus, ac primus post Humbertum Silva Candida episcopum cardinase subscripsit. Ano

primum episcopum Sarnensem ordinavit, ac privilegio munivit, cujus exemplar in episcopis Sarnensibus refertur. Anno vero 1067 Alexander II papa Alphano archiepiscopo ac Salernitan Ecclesiæ vetera privilegia confirmavit hoc cuso diplomate,

D

Alexander, etc.

Notum sit omnibus S. Ecclesiæ filiis, etc. Vide in ALEXANDRO II.

Paucis inde post annis, hoc est 1071, Alphanus diploma scripsit Leoni abbati Cavensi de exemptione ecclesiæ S. Nicolai de Palma cum omnibus juribus et bonis suis, capitulo et clero consentientibus, in quo eam ab omni jurisdictione sua successorumque suorum exemit. Actum anno 29 principatus Gisulphi, indict. 1x. Ejus exemplar infra

damus.

Alphano archipræsule, ut tradunt, Robertus dux Apuliæ, rebus in Sicilia prospere gestis elatus, exercitum Salernum adduxit, idque, Richardo fratre Capur principe auxilio advocato, acriter oppugnare cupit. Qua re cognita, Gregorius VII Desiderium abbatem Cassinensem ad rem inter Gisulfum Salerni principem et Robertum componendam misit. Quæ intempestiva Gisulphi pertinacia convenire non potuit. Rober:us autem cum maxima militum manu ad muros accessit, parteque eorum vi machinarum disjecta, aditum sibi in urbem aperuit, atque Idibus Decembris forte repugnante principe, in ditionem adduxit, camque arben deinde mirifice variis ædi ficiis nobilitavit, suo ære ædificandum curavit miræ pulchritudinis ac magnitudinis templum beatissimo apostolo et evangeliste Matthæo anno 1075, primo anno postquam cepit Salernum. Post adventum vero Michaelis, Constantini imperatoris filii, anno 1080, in civitatem Salerni ad Robertum Guiscardum invisendum, Gregorius pontifex Robertum ipsum absolvit, et Alphano gratulatus est quod ossa Matthei apostoli, quæ ignorabantur, invenisset et in novum templum recondidisset, monuitque ut hortaretur Robertum ducem et conjugem ad ca summa reverentia amplectenda. Porro translationis historiam scripsit ex veteri monumento M. Antonius Marsilius Columna archiepiscopus in Vita et rebus gestis Matthæi, c. 8.

Robertus dux, templi conditor, post multos triumphos et partas victorias mortuus est in Coropoli insula Græciæ, ætatis anno 72, Christi vero 1079, Alphani præsulatus 23. Corpus ejus, Veausiam relatum, in majori ecclesia tumulo honorificentissimo conditum, cui in principatu successit Rogerius filius. Anno sequenti 1080 Robertus dux Alphano archiepiscopo plura reddidit bona, quæ ab Ecclesia Salernitana occupata fuerunt, ut in documento sequenti.

In nomine sanctæ et individuæ Trinitatis, RoBERTUS divina favente clementia dux.

Justitiam facimus, et rem publicam tum augemus, cum ecclesiarum jura illibata servantes ea ipsis divinæ misericordiæ intuitu confirmamus. Ea propter notum esse volumus in perpetuum universis, quod nos scientes, et per legitima documenta nobis ostensa agnoscentes, castrum Olibani, casale Liciniani, ecclesiam S. Angeli de Monte Auro, casale Cusent:norum, ccclesiam S. Georgii, prope ipsum casale existentem, casale Salsanici, casale S. Victorii, casale de Scalcinatii cum omnibus hominibus, et præsertim eorumdem tenimenta Doleave, et Pressani, Portum, et Lintum cum passagio suo, et can

nittas in fluvio Silarii, tenimenta de Pecta, de Fasa- A ipsam Dominici corporis fractionem repertæ tres nara, lacum majorem, cryptas maris de Tusciano, Castellutium de Battipalla, nec non et sylvas de Laurito, Maleuritunde, Calezani, et de Lama, atque terras alias laboratas, et incultas in Tusciano, et in Foria civitatis nostræ Salerni existentes ad ecclesiam S Matthæi apostoli, et evangelista de prædicta civitate nostra Salerni, in qua domnus Alphanus vener. archiepiscopus præest justo titulo, et vero dominio pertinent, et sunt omnia et alia plura stabilia ipsam ecclesiam, ac prædictum D. archiepiscopum juste tenere, et pacifice possidere divino intuitu, et jubente D. Sicalgaita conjuge nostra, prædicta omnia, et singula et alia contra quæ ipsa Ecclesia rationabiliter tenet et quiete possidet, atque decimas de omnibus redditibus nostris civitatis nostræ Salerni, et terræ Ebuli d. Ecclesie S. Matthæi, et præfato D. archiepiscopo et successoribus suis concedimus, et in perpetuum confirmamus. Quod si quis temerario ausu hujus nostræ concessionis, et con- B firmationis in parte aliqua violator exstiterit, sciat se compositurum auri purissimi lib. 50, medietatem Cameræ nostræ, et medietatem parti ipsius ecclesiæ S. Matthæi. Textum hujus nostre concessionis, et confirmationis per manus Joannis notarii nostri scribere præcepimus, et typario nostro plumbeo roborari anno Dominica incar. 1080, mens. Octob., ind. IV, ducatus autem nostri anno 20. Cum autem ipsum privilegium ostensum ac lectum fuit, quia intererat eidem D. archiepiscopo et prædictæ suæ ecclesiæ ipsum publicatum seu insinuatum habere, idcirco idem D. archiepiscopus meum officium inplorando me deprecatus est quatenus ipsum privile gium publicandum seu insinuandum ́admitterem; Cujus ego precibus annuens, quia eas vidi consent. rationi, ipsum privilegium publicandum, seu insinuandum admisi totum per ordinem de verbo ad verbum, nullo in eo addito vel mutato, per manus prædicti Philippi publici Salerni not. in hanc scri- C pturam publicam transumendo, quod ego prædictus Philippus publicus Salerni notarius rogatus interfui in hanc scripturam publicam redigendo scripsi, et meo solito signo signavi, quod autem superius desturpatum est legitur dilectæ conjugis. Locus sigui. Ego qui supra Matthæus judex.

sum.

Ego prædictus Matthæus de Silicibus testis

Ego prædictus notarius Jacobus testis sum.
Ego prædictus notarius Joannes Scant. testis

sum. >

favillæ ignis ex ipso cœlesti sacramento prodeuntes emicuerunt, et in pectus sacrificantis terribiliter impegerunt, quod nimirum quid esse potuerit, subtiliter inquirentis prudentia judicabit. Iloc tempore celebris erat ecclesia S. Michaelis Archangeli apud Salernum, cujus mentio in quodam instrumento monialium Sancti Georgii. Anno, inquit, 1079, temporibus dom. Roberti gloriosi ducis ego Lando quondam Joannis... habet casus humanæ fragilitatis ægrotavi, et in lectulo jaceo, etc., et pro anima mea judico de rebus meis in ccclesia Sancti Michaelis Archangeli, quæ constructa est in jurisdictione loci ubi padulecta dicitur, et est ipsa rebus, etc., ad faciendam pars prædictæ ecclesiæ, et ejus rectores quidquid voluerint sine omni contradictione, etc. Cæterum Alphanus tres partes absidis templi Sancti Matthæi opere elegantissimo, musivo dicto, ornavit, in eoque Gregorium VII pont. max., quem exsulem hospitio susceperat, ac defunctum solemni pompa tumulo elegantissimo (opus splendidis. Roberti ducis) clausit anno 1085. Hunc sanctissimum pontificem elegisse sibi, dum Salerni degeret, ad altaris ministerium viginti quatuor canonicos, quos et presbyteros cardinales nuncupasse, quatuorque diaconos, quos similiter diaconos cardinales Vocasse tradunt Salernitani scriptores. Quibus per successores pontifices fuit in posterum concessa facultas gestandi mitras sericas, quas vocant de damasco. Talibus porro nominibus et mitris usque in hodiernum diem utuntur. Alphanus vero innumeris mirabilis in Deum obsequiis, animarum salute, religionis augmento, Ecclesiæque suæ decoramento, vicesimo nono sacerdotii sui anno, salutis vero 1085, vit ld. Octobr., plenus dierum atque virtutum migravit ad Dominum, ac prope tumulum Gregorii VII sanctissimi pontificis, paulo ante ad cœlum evocati, terræ mandatus est, et inter sanctos fertur relatus. Plura edidisse Alphanum sui ingenii monumenta testatum reliquit Petrus Diaconus Casinas lib. De viris illust. ejusdem coenobii, quem nuper publici juris fecit eruditus amicus noster Jo. Baptista Mari, canonicus Sancti Angeli in foro Piscario, ac notis illustravit. Alphanus, ait Petrus, Salernitanus archiepiscopus, et Casinensis cœnobii monachus, vir in Scripturis sanctis eruditus, et notitia ecclesiasticorum dogmatum ad plenum instructus, composuit nudo et lucidissimo sermone passioner S. Christina, hymnos præterea de eadem virgine duos, de S. Benedicto versus ad Pandulphum Marsorum episcopum; Cantus S. Sabine; Versus S. Christine; S. Petri apostoli; in laudem monachorum Casinensium; De situ, et constructione ac renovatione ejusdem cœnobii; Metrum Sapphicum hendecasyllabum de S. Mauro; item ejusdem hymnos; de S. Matthæo hymnos tres; de S. Fortunato duos; de S. Nicolao ad Actonem episcopum Theatinum; ad Gisulphum principem Salernitanum,

Præsule Alphano insigne miraculum in monasterio Sancti Benedicti apud Salernum anno 1078 contigisse narrat Chron. Casin. lib. 1: Tunc temporis, inquit, in monasterio B. Patris nostri Benedicti, quod intra Salernitanæ urbis moenia constructum est, et huic Casinensi cœnobio ab ipso constructionis suæ exordio subditum, satis insigne miraculum contigit. Ex ipsius namque monasterii familia, vorax hominum lupus parvulum puerulum clandestinus Dad Guillelmum ejusdem loci grammaticum; ad impetiit, rapuit et abiit, post quem transfixa dolore mater, inclamans ait: Adjuro te, bestia, per beatum Benedictum, cujus servus est, ne filium meum ulterius feras, sed eum sub omni celeritate dimittas. › Quo lupus audito bunc quidem, quem ferebat, aperto protinus ore deposuit: alium vero puerum repentinus insiluit, eumque subito dissecans, truncum cadaveris sprevit, præcisumque caput mordicus confixum, in suas latebras concitus asportavit. › His fere temporibus aliud miraculum memorat Petrus Damianus lib. IV epist. ad episcopos, quod apud Salernum fortasse contigit, quod cuidam suo presbytero venerabilis Alphanus Salernitanus archiepiscopus nuper evenisse perhibuit: qui nimirum presbyter ad cumulandos pecuniæ quæestus non mediocriter a viduis et fenorum captabat usuras, et de cætero carnali conversatione vivebat. Hic aliundo dum missarum celebraret officium, inter

Guidonem fratrem principis Salernitani; ad Goffridum Aversanum episcopum; ad Hildebrandum archidiaconum Romanum; ad Romualdum causidicum Salernitanum; ad Rofridum monachum Casinensem; metrum beroicum in honorem SS. duodecim Fratrum: Confessionem metricam ejus; Versus de ecclesia S. Joannis Baptiste in Casino; Epitaphia quamplurima virorum insignium, et alia quæ ad nostram notitiam non venerunt. Fuit autem temporibus supradictorum imperatorum. Sepultus vero est apud Salernum. Hæc Petrus. Porro hæc quæ notavit Petrus, demptis versibus quos cecinit in laudem Romualdi causidici, et Sigismundi Casinensis, edita sunt ad calcem nostræ Italia sacræ. Præter hæc, alia scripsisse Alphanum opuscula narrat idem Marus in adnotationibus ad eumdem De unione Verbi Dei et hominis librum unum; De unione corporis et animæ, lib. unum;

De quatuor humoribus corporis et animæ lib. unun: A
exstabant prædicta opuscula in Casin. bibliotheca
mis. pluteo 8, ad sinistram. Passio sanctorum
martyrum duodecim fratrum Beneventanorum, ad
fratrem Rofridum Casin. monachum, habetur apud
Lippomanum t. IV et Surium t. VII, sub die prima
Septembris. Plura alia opuscula et versus Alphani
ad fidem ms. codicis, correcta, omnibusque nume-
ris absoluta dabit idem Joan. Baptista Mari. Quæ
autem in fine de Alphano hoc laudatissimo archi-
episcopo poematum auctore libuit adnotare, ne quis
fallatur ex adnotatione Antonii Caraccioli in indice
ad Alphanum secundum, qui immediate primo suc-
cessit, falso ab ipso ascribi poemata quæ exstant in
bibliotheca Casin. quorum meminit Baron. t. XII,
cum ex ea, quæ Petrus, Alphani synchronus, ac
Chron. Casin. scripsere facile colligi potest Alpha-
num primum pocinata dictasse. Libet etiam hic
exscribere oblationem Joannis cujusdam fabriferrarii
Salernitani, quam fecit ecclesiæ sanctæ Sophiæ B
coram Sicone comite ac judice eodem anno, ac
mense Octobri, quibus Alphanus defunctus est, ubi
et Alphanus ejus successor, tunc presbyter custos
S. Maximi, adfuit cum aliis pluribus Salernitanis
presbyteris, ecclesiarumque custodibus; sic enim se
habet ab exemplari.

In nomine Dei æterni, et Salvatoris nostri Jesu Christi. Anno ab incarnatione ejusdem 4085, temporibus domini nostri Rogerii gloriosissimi ducis, mens. Octobris, Ix indict.

Ante me Siconem comitem et judicem venit Joannes presbyter custos ecclesiæ S. Sophiæ, quæ condita est intra hanc Salernitanam civitatem, et cum eo venerunt testes. Hi sunt Alphanus presbytercustos ecclesiæ S. Maximi, et Petrus presbyter custos ecclesiæ S. Marci prope portam Rotensem constructam, et Manso clericus, et primicerius ejusdem ecclesiæ S. Marci, et Petrus presbyter custos ecclesiæ S. Gramati, et Maurus presbyter ipsius ecclesiæ S. Sophiæ, et ipsi testes testificati sunt, et coram itlis sex pluribus aliis Joannes faber ferrarius aliusque Radecisii, et Isa uxorejus filiaque Maraldi, bona illorum voluntate pro salute animarum suarum obtulissent in ipsa ecclesia S. Sophiæ, cui D. Muscanus vener. abbas præest, omnes res illorum, quas eis quomodocunque pertinuit, et pertin. foris liane civitatem in locis Saraniano, et Pelliciano, et per fin. et vocabula, et pertin. ipsorum locorum cum omnibus, quæ intra ea sunt, cunctisque suis pertin, et cum vice de viis suis, et cum mumiminibus

C

ex eis contin. ea ratione, ut semper sint in potestate custodum ipsius ecclesiæ S. Sophiæ, et licentiam habeant pars, et rectores ejusdem ecclesiæ de eis facere quod voluerint, et ipsius, et uxoris, et illorum hæredum semper integras dictas res, qualiter prædictum est parti ipsius ecclesiæ defendere ab omnibus hominibus, et quando pars ejusdem Ecclesiæ voluisset, potestatem haberet illud per se defendere, qualiter voluisset cum omnibus muniminibus, et rationibus, quas de eo ostendisset tantum duni ipse vir et uxor vixissent, jam dictam rem suæ potest. tenerent usufruendi nomine, et de usufructu ejus, quod vellent facerent, et si ipse Joannes viveme ipsa uxore sua obiisset a præsente mediet. ex ipso usufructu perveniret in potestate partium, et custodum præd. Ecclesiæ S. Sophieæ facien. ex ea, quod vellent, altera vero medietas ex ipso usufructu esset in potestate dicta Isæ dum vixisset, et si ipsa ante virum suum obiisset, tunc quarta pars ex ipso usufructu perveniret in potestate partium, et rectorum ipsius ecclesiae S. Sophiæ ad facien". ex eo quod vellent, reliquas vero tres partes ex ipso usufructu sit in potestate d. Joannis, post vero amborum ipsorum, et Isæ obitum, totum ipsum usufructum redeat ad suam proprietatem, et per conv. ipse vir, et uxor guadiam ipsi Joanni custodi pro parte ipsius Eccl. S. Sophiæ dedissent, et fidejussiones ei pro eisdem Eccl. par. potuissent semetipsos, et per ipsamı guadiam ipse vir, et uxor obtulerunt se, et suos hæredes, si sicut dictum est, non adimplevissent componere par. et custodi ipsius ecclesiæ S. Sophia: 50 aur. solidos constanti. Et si sicut dictum est adimplere, et ipsa Isa dixerunt dicta fecisse cum voluntate dicti viri sui, cum autem ipsos testes, ut dictum est certificantes audivi, interregavi eos si illorum testimonium legaliter firmare possent: illi autem hoc audito dixerunt, et spoponderunt, se hoc quod testificati sunt secundum legem firmare, cum necesse fuerit, atque testificari, quod superius inter virgulas scriptum est, legitur vir, et uxor, eo taliter tibi Joanni notario, qui interfuisti, et eo quod dicti vir, et uxor peregerunt teste te esse promisisti scribere præcepi..

Ego qui supra judex. ›

Sub idem tempus Gauferius Salernitanus, monachus Casinas, vir sapientissimus ac facundissimus maxima cum pietate vixit, pluraque sui ingenii monumenta reliquit, quæ referuntur à Petro Diacono in lib. De vir illustr. Casin., de quo etiam Chron. Casin. lib. II.

ALPHANI

PRIMI SALERNITANI ARCHIEPISCOPI GREGORII VII PONF. MAX. COETANEI

CARMINA,

ALIAQUE PAUCA IN QUIBUS MULTA AD SACRAM HISTORIAM PERTINENTIA ADNOTANTUR. Quorum exemplar ex vetusto manuscripto codice litteris Longobardicis exarato, bibliothece Casinensis haud unius opera petitum, nunc primum publico donatur commodo.

[blocks in formation]

Non secus ac potui, fuerant quæ jussa perezi,
Dulcius ut referunt carmina, prosa metrum.
Vox tua me monuit, pariterque monendo rogavit
Laudes Sabina martyris ut canerem.
Forte quidem volui carmen vitare laboris
Obice, sed timui displicuisse tibi.
Velle tuum novi, quod nondum posset amoris
Exiguo solvi crimine jam didici.

Non ego sic adeo sum mente munitus, ut ultro
Expers pertulerim muneris esse tui.
Res in amicitia nimis hæc laudabilis exstat
Apta quidem fieri quælibet unanimi.
Barbarus est misere, qui viverit hoc sine more
In medio Getici cui placet esse soli
Lætus spe veniæ tantum mihi, postulo, præbe
Jussis quod fuerim tardior ante tuis.
Maxima res erat, atque meis non viribus apta,
Ardua dactylicis pangere gesta metris.
Rite tamen feci tibi quod veneranter adhæsi,

Sustulit opprobrium vox tua nempe meum. Ordine pro vario numerosis legibus hymnos, Respice compositos non sine mole duos. Versibus antiphonæ binis sunt pene notatæ

Membra quod octo tenent jure duæ pariles. Et sunt ter septem sicut mos exigit esse

Priscus, et est natis consona quæque suis : Inde tibi restant ter responsoria terna

Sicut ter in his novies ter sine labe pedes Conscripsi tandem pede liber martyris artes Obsequio fuit hic res aliena mihi. Profuerat studium Cypriani sæpe relectum Optime quo fertur scribere martyribus Ardet in antiquis, ut stella retrograda libris, Lumen in Ecclesiæ dat speciale fide,

Fas ibi rhetoricis fuit ejus floribus uti,
Atque coloratis ludere sæpe jocis,

Nunc licet, ut licite scribentibus, atque Ecebit,
Usus et hic morem legis habere solet.
Solvi non poterit res hæc rationibus ullis,

Si non solvuntur cætera jura simul.

Arbiter hæc sapiens tantum discernere debes,

Lætitiæ poterunt si tibi ferre locum.

[blocks in formation]

A

B

C

D

Sed Transmundus agit hoc quod uterque facit. Cognosco reliquos, sed ut his artibus aptos

Ore canunt solis vocibus atque notis. Prosit et hæc istis bonitas, quæ profuit illis, Ut studeant pariter prospice sollicite. Sed tamen, ut possum, quos dixi prædico prorsus Semper dum fuero, quos amo, quos timeo, Accipe quæ potui tibi præmia ferre roganti Levia sunt, placidis sed tamen apta locis. Ut merces tanti non sis mihi cassa laboris, Tu fac implores martyris hujus opes. Et super hæc rogito Pandulphi vota memento More pii Fatris digna juvare tui. Integra sit pueri bonitas tibi grata Leonis, Nec tibi displiceat, hunc, ut ameris, ama. Ut tibi quo semper te diligat, atque libenter Obsequium possit solvere sæpe tibi. Mente satis miti devotus in ordine vivit,

In quo perficitur Cunctipotentis opus.

Nunc tibi sint satis hæc, valeas, vestrumque meum

[merged small][ocr errors][merged small]

Hymnus ejusdem in laudem S. Sabine.
Præbe, Christe, canentibus

Munus lætitia martyris, ut hæ
Sabinæ sacra præmia

Promantur pariter vocibus, et lyra.

Claris orta parentibus,

Pollens eximii conjugio viri

Præstanti facie nimis,

Morum plena satis, dives opum fuit.

Hanc virgo monitis suis

Seraphim probe fecerat idola
Toto corde relinquere,
Factorique suo credere concite.

Sprevit jura potentium,

Durum non timuit supplicii genus,
Sed præbens gladio caput

Centenæ merito frugis adit gradum.

Sic in morte semel suos

Abscondens oculos semper ovars videt, Solis perpetui jubar

Nunquam deficiens hujus erit dies.

Felix orbe potentior,

Quæ cœlum recipit sanguine pro suo,

Cui merces paradisus est,

Vite deliciis moribus affluens.

Illic purpureus rosæ

Flos, et nardus inest, vernat amaranthus, Floret cum violis crocus,

Spirant thura, thymus. lilia, balsamu n.
Hymnos angelici chori,

Condignum resonant carmen apostoli,
Psallunt quam bene martyres,
Et plectro feriunt tympana virgines,
Salva sancta perenniter

Horum quæ medio psallis in agmine,
De quo iam specialiter

« VorigeDoorgaan »