strensi (113) Ecclesiæ quidam Osketillus nomine, A cutiendo locum altaris construendi divinitus signi qui, audito nepotis sui Oswaldi adventu, benigne suscepit illum, et sincere dilexit, et sui secreti conscium fecit. Assumpto tandem ad archiepiscopatum Eboracensem Osketillo, sanctus Dunstanus Oswaldum regi Edgaro commendatum familiarem effecit, et jussu regis Wigorniensi (114) ecclesiæ præfecit. 5. Congregavit autem,Oswaldus duodecim monachos in villa, nomine Westsbyri (115), quos frequenter visitare, monita salutis æternæ ministrare et consolari, et jejuniis, vigiliis et orationibus solebat operam dare. B C 6. Accidit etiam ut Ailwinus comes diurno ac laborioso cruciatu podagræ pedum suorum multis laboraret annis: et cum piscatorum quidam, nomine Walgit, cum navicula sua aquam, Ramesmere nuncupatam, piscandi gratia ad usum domini sui comitis ingressus esset et diu frustra laborans, nimio tædio fatigatus, tandem obdormire cœpit; cui sanctus Benedictus apparens dixit: Aurora cum surrexerit, tuum ejice tragum, et multitudini copiosa voti compos obviabis piscium. Captorum quoque piscium majorem, Haket, id est Luciuma vocatum, Ailwino domino tuo mea ex parte offerens, dices ei ut, meam donationem benigne suscipiens, piæ matri misericordiæ Mariæ, mihi, omnibusque sacris virginibus monasterium in hac insula monachorum sine dilatione studeat fabricare; scrutcturque quomodo nocte in insula animalia sua incumbunt, et ubi taurum surgenteni dextro pede viderit, terram percutere, ibi aram erigere festinet: utque certius meis credat mandatis, hunc tuum tibi exteriorem incurvo digitum, quem et ipse, mox a nexu podagræ solutus, tibi erigat reparandum. Evigilans autem copiosam piscium multitudinem conclusit, majoremque domino suo ex parte sancti obtulit, quæ viderat et audierat replicans; ut digitum suum incurvatum erigat obnixe rogavit. Tunc Ailwinus digitum viri manui hærentem erexit, et ad insulam ut potuit properavit. Cumque in insulam ingressus a suo morbo perfecte curatus fuisset, taurus de medio animalium exsurgens, terram pede pertarde venit, nuntio ægri jam discumbentis (a) avunculi perculsus. Jam ergo Dofus appulsus, ut defunctum audivit, minimum abfuit quin statim Fioriacum D rediret. Sed admonitu sociorum necessitates parentu non negligendas, post justa sancto archiepiscopo soluta, ad archiepiscopum Eboracense:n Oskilellum, quem proximo consanguinitatis gradu atingebat venit ejus dulcedine captus, non paucis annis religione et contubernio ejus fruitus est. Odo archiepiscopus Cantuariensis mortuus est anno 961, quo proinde anno contigit Oswaldi reditus in Angliain, cum Archembaldus abbas Floriaco præesset, ut mox notabam. (113) Dorcestrensem etiam episcopum vocat infra chronographus Ramesiensis: Willelmus Eboracensem. Utrique sedi successive præfuisse ex eodem (a) Lege decumbents. Discumbere enim verbum tricliniare, de pluribus, diversos lectos cœnandi causa petentibus, dici solituin. Decumbere autem de aegrotantibus: Fatigatione itineris affectus. aliquammull's diebus decumbo APUL. Apol.); accedente febri, decubueram (GELL.). ED. PATROL. PATROL CXLVII. ficavit. Comes ergo Deum laudans, confestim truncatis lignis capellam ibi construxit. Non multo vero post, comite Ailwino (116) amplas possessiones concedente, S. Oswaldus infra quinquennium ædificavit insigne ibidem monasterium, et anno Domini nongentesimo septuagesimo quarto solemniter dedicavit, Ednothum monachum abbatem constituit. 7. Per idem tempus auctoritate Joannis papæ Dunstanus archiepiscopus coacto generali concilio (117) statuit el decreto firmavit ut omnes canonici, presbyteri, diaconi, subdiaconi aut caste viverent, aut ecclesias quas tenebant dimitterent. Habebat autem regem Edgaram in hoc negotio fidelem adjutorem et firmum defensorem. Hujus enim decreti exsecutio Oswaldo Wigorniensi episcopo et Ethelwoldo Wintoniensi episcopo commissa est. Beat:s ergo Oswaldus septem monasteria in sua diocesi, ejectis clericis insolenter viventibus, construxit, et monachos introduxit, et abbates eis præfecit. 8. Interea abbas Persorensis quem instituerat, nomine Fudbertus (118), morigeratus et fervens religionis monastica zelator, scilicet in subditos, quod valde in eo reprehendebatur, nimiæ et indiscretæ severitatis fuit. Is ad extrema perductus, et huic vitæ sublatus, et in feretro locatus, recepto spiritu, trepidantibus cunctis, erexit se dicens a beato Benedicto in visionem Dei se perductuu fuisse, et Deum sua peccata meritis dilectonis sui Oswaldi indulsisse, atque ad intimandam sanctitatem ejus se revixisse asseruit. Quo dicto conticuit, et accepto viatico Dominici corporis dimidium diem supervixit, et vitam obitu iterato finivit. 9. In aliis enim Angliæ partibus insignes ecclesi s ob præfixam causam clericis evacuavit, et eas viris monastica religionis sublimavit, quorum hæc nomina sunt: Ecclesia S. Albani, S. Etheldredæ virginis in Ilely, e; ea quæ apud Beam fledam constituta honorabilis habebatur. Instituit enim in ecclesia S. Albani Elfricum abbatem (119), qui ad archiepiscopatum Cantuariensem postea sublimatus fuit, in Ecclesia Elyensi Brithnotum abbatem, Beamfledensi chronographo probatur. (114) Infra ad annum 960 referant Simeon Dunelmensis et Rogerius Hovedenus, qui Oconis mortem anno 958 consignant, que triennio secius accidit, ut probatum est ad Vitam S. Odonis. Non ergo ante annum 961 promotus est Oswaldus in sedem Wigorniensem. (145) De Westburiensi monasterio agri Wigorniensis lege Monastici tomum 1 a pag. 125. (116) De Ailwino comite in alia Vita. Oswaldus duodecim monachos de Westbiri Ramesiam misisse dicitur in Monastico pag. 231. (117) De hoc concilio vide Acta S. Dunstani supra. (118) De eo apud Pitseum ad annum 980, ubi eum Fuldebertum vocat. De eo et de Pershorensi monasterio lege dicta superius pag. 641 Sæculi V. (119) Fuit et alius Alfricus seu Elfricus abbas Abandoniensis post S. Ethelwolfum, cujus Vitam Alfriens ipse scripsit, ut superius vidimus. Godmannus Thorneiensis abbas fuit, ex secundæ Vita et ex actis S. Ethelwoldi. 38 Ecclesiæ Godmannum constituit abbatem. Monasteria A quasi nihil oneris ferret, ad ripam prospero lapsu quæ ædificaverat circuire, verbo simul et opere, que salutis erant paterno quodam affectu ministrare curavit. 10. Posuit quoque n monasterio Rameseiæ Abbonem Floriacensem monachum, morum sanctitate præclarum, litterarum scientia excellenter instructum, qui monachos doceret, scholas regeret, et in disciplina regulari et scientia litterali prodesset. Dunstani insuper hortatu passionem B. Edmundi regis et martyris idem Abbo laudabiliter scripsit. Postea Floriacum regressus et abbas effectus a monachis (120) suis occiditur. B 11. Cum autem monasterium in Wigornia infra ipsam sedem episcopalem construere cœpisset, in quo cum monachis conversaretur, non longe ab opere ipso quidam lapis quadrus jacebat ad operis fabricam omnino necessarius: quem cum artifices levare vellent, quasi radicitus terræ inhæsit, et nullo conatu moveri potuit. Stupor ingens omnes occupat, mandatur de negotio Patri Oswaldo: qui veniens, et multitudinem magnam circa lapidem casso labore sudantem aspiciens, miratus est et attonitus stans, Deumque silentio deprecans, aspexit in lapide illo Æthiopem quemdam sedere, et obscenis motibus laborantes subsannando deridere. Et statim contra dæmonem signumn crucis intorsit, et territum illum fuga sibi consulere compulit. At lapis quem octoginta movere nequibant, a paucis hominibus facillime levatus in opere collocatur. Perfecta ita- C que ecclesia in honore B. Mariæ, et congregatis ibidem quibusdam monachis, clerici in sede episcopali nonnulli, spreto sæculo monasticum habitum susceperunt et ab ecclesia B. Petri ad ecclesiam B. Mariæ a clericis ad monachos episcopalis sedes translata est. 12. Mortuo Eboracensi archiepiscopo (121), cogentibus rege Edgaro et sancto Dunstano, omniumque clericorum assensu, ad archiepiscopatum assumplus est. Et ne monachi quos instituerat, aliqua, ultra quam ferre valerent, tentatione concuterentur, si pastorali cura destituti non haberent quo niterentur, auctoritate S. Dunstani episcopatus Wigorniensis curam una cum archiepiscopatu (122) sollicite rexit. 13. Cum autem monachi Rameseiæ, episcopo Oswaldo in ripa stante, aquam navigio transire vellent, navis uimis onerata mergi cœpit. Turbati monachi, et mori metuentes opem sancti pontificis implorabant. Quod videns sanctus signum crucis edidit, et navis ab aquarum profunditate emergens, (120) Non a monachis, sed a servis monasterit regule tumultuantibus, infra in ejus Actis. (121) Osketello scilicet, superius laudato, cujus mortem anno 972 assignant Ingulfus, Simeon Dunelmensis, Rogerius Hovedenus, Florentius Wigorniensis, et alii. (122) Hujus facti causam suggerit Radulfus de D.ceto, quia Dani Northanimbriam vastaverant. evecta est. 14. Cum enim nuntiaretur ei quemdam monachum Eliensem ab opere ecclesiæ præcipitatum subita morte occubuisse, vehementi morore turbatur; noverat illum non usquequaque vitam duxisse felicem. Convocatis autem Ramesei monachis rei eventum retulit, et ut pro anima'defuncti Dominum studiosius orarent, admonuit. Vigiliis igitur vacant, psalmis et lacrymis, et ad januam misericordiæ Redemptoris pulsant et ecce nocte quadam episcopo orationibus insistenti idem defunctus visibiliter apparuit, et percontatus quis esset, illum se esse pro quo Deum rogaverat respondit. At ille respirans: Qualiter, inquit, frater, tibi fuit, vel qualiter nune est?- Hactenus, ait, valde male, nunc autem valde bene. Tuis quippe meritis et precibus a pœnis quibus cruciabar per angelum suum me die hesterna eripuit Dominus. Quod et tibi insinuando veni gratias agere, et, quoniam graciosus pro hoc et aliis jure debeas Deo existere merito, insinuare. Quo dicto non comparuit. 15. Diœcesim suam opportunis temporibus peragrans, quidquid elicere poterat in moribus suorum oculos summi Dei offendere, paterna castigatione corripere atque corrigere satagebat. Hæc agentem contigit vice quadam venisse Ripum, ubi Featus quondam Wilridus (125) nobili co..strucio monasterio merut sepeliri. Locus tamen ille a barbaris olim magna ex parte dirutus, latibulis tamen ferarum fuit accommodus. Illic enim pervigil in oratiomibus noctu persistens, divina revelatione didicit ipso loco sanctorum corpora condita esse : que investigans cum nominibus singulorum procul dubio inveniret. Facto autem mane cum terram folerent, sanctorum corpora cum tabula hæc continente reperta sunt: Hic requiescit sanctus Wilfridus antistes Eboracensis, et reverendi abbates Tilber us, Botwinus, Albertus, Sigredus atque Wildenus. R·liquias autem repertas interim loco apto collocavit. Postmodum vero corpus sancti Wilfridi (124) in feretro decenter aptato cum reverentia condidit, utpote quem magno Wilfrido illius loci fundatori consanguinitate junctum noverat. Corpus ramue D majoris Wilfridi a S. Odone Cantuariensi archiepiscopo dudum translatum fuerat. Locatis itaque in feretro reliquiis, Wigorniam cum magno honore transmisit. 16. Vir quidam potens valida febre correptus, per nuntium viro Dei se infirmari insinuavit. At ille benedicens panem, eique transmittens, ut cun fide sanitatis consequendæ comederet jussit. Quod (123) Wilfridi senioris acta retulimus tum in prima parte Sæculi tertii, tum in Appendice Sæculi quarti, ubi de Ripensi monasterio actum est. (124) De Wilfrido juniori lege carmen de episcopis Eboracensibus in Appendice Sæculi terii, de hac vero translatione Gervasium monachum, et Chronicon Joannis Bromtonis. cum fecisset, perfecte saluti se restitutum sensit. A retur corpus ejus, nivea columba de colo descenSedens autem ad mensam episcopus et panem benedicens, et considentibus distribuens, forte micas decidentes sorex superveniens avido morsu colligere cœpit, et statim suffocatus periit, et quod in ore voraverat, nullatenus evomere quibat. Et ne suæ laudi quivis hoc ascriberet, exanimem bestiam a conspectu intuentium abjici vir sanctus jussit. 17. Monachus quidam post balneum, in loco ubi episcopus frequentius sedere consueverat, somBum capere cœpit. Et ecce astant illic plures spiritus teterrimi, et ab eo districta examinatione -perquirunt, cur in loco tanti pontificis quiescere non timeret; ipsum invadunt, torquent, laniant, hac et illac trahunt; ab imo sursum rapientes, desursum ad ima dejicientes, horrido tandem clamore vociferans, quid sibi contigerat, omnibus palam enarravit. 18. Singulis diebus, præter alios, quos quotidie innumeros alebat, duodecim pauperum pedes abluere, deosculando crine et linteo tergere, manibus aquam fundere, denarios præbere, cibum et potum apposita mensa ministrare, in Pascha vestibus novis indutos, per aliquot dies in curia sua secum habere consuevit. Nulla eum infirmitas corporis ab istis retardabat ; sed quo se corpore sentiebat debiliorem, eo sibi ad serviendum eis vim validiorem ingessit. 19. Die quadam cum suis oratorium egressus, et sub aere stans, acies oculorum coelo intentissime fixit, Christum ad quem anhelabat pio corde et ore intentius orans. Nec erecta lumina, ut fit, cito deflexit; sed quasi aliquid novi ac delectabile contemplaretur, ubi ea fixerat, diutissime fixa tenebat. Sciscitatus autem quid vidisset, ait : « Considero quo tendo, et cras, vobis et me tacente, res ipsa notabit. Salus etenim æterna, pro qua huc usque laboravi in terra, instat, nec ante transibit crastina dies, quam me in eam Dominus meus, sicut pollicitus est, introducat. Et regressus in oratorium, convocatis fratribus, hortatur eos impendere sibi ministerium sacræ unctionis (125) cum viatico Dominici corporis. 20. Nocte sequenti, languoris sui oblitus, ecclesiam intrans officium explevit, et residuum noctis spatium divinis laudibus expendit. Mane autem solito more, linteo præcinctus pedes pauperum lavit, et osculans eos et lergens, quindecim psalmis, quos inter ipsum ministerium psallere solebat, decantatis, subjunxit: Gloria Patri et Filio et Spiritui sancto. Et cum pauperes solitas gratias assurgentes exsolvissent, ipse dicendo et Spiritui sancto, ante pauperum pedes in manus Christi spiritum (126) emisit Cumque ad ecclesiam quam erexerat defer (125) Unctio infirmorum ubique per id tempus viatico præmittitur, ut alias diximus. (126) Dominica tertia Quadragesimæ ejus obituin accidisse tradit infra Chronographus Ramesiensis; sed feria secunda alii, et reclins, ut dictum est ia observationibus prævi s. B C D dens, expansis alis lento volatu protégere corpus antistitis visa est. Igneam quoque sphæram instar scuti de cœlo lapsam super feretrum intuebantur. Deposito autem coram altari corpore sancto, visio quæ apparuit quasi locum designans sepulturæ, in australem ecclesiæ plagam prope altare divertit, et ab oculis intuentium evanuit. Ailwinus (127) vero comes post obitum sancti viri nimia cordis angustia et dolore pressus, universæ carnis viam ingrediens Rameseiæ cœnobio sepultus est. 21. Cum autem S. Oswaldus in juventute sua in coenobio Floriacensi vitam monasticam in omui duceret sanctitate, juxta locum in quo orare solebat, erat crypta quædam, præ foribus cujus duodecim pauperes conversantes, quotidianum victum a ministerio percipiebant, de quibus viro Dei sacras iostias offerenti unus ministrare solebat. Quadam enim die dum sanctus post Evangelium oculis in cœlum erectis orationem præmitteret, vidit minister ejus reverendi vultus personam candidissimum panem, sed quantitate modicum, inter manus, quas usque ad caput suum porrectas habebat, digno cum honore tenentem et licet nimio terrore perterritus obstupuisset, sustinuit tamen, nec subitam arripere fugam voluit. Verum cum cumdem panem secundum sacerdotis in missa processum paulatim crescere ac insolitæ magnitudinis crescendo fieri conspexit; ultra residere non ausus, extra ostium fuga lapsus est. Remansit itaque presbyter solus, et qui videbatur in dextra stans angelus ejus. Minister vero per vices ostio caput ingerebat, et quid circa altare gereretur, trepidus explorabat. Cumque Dei servus, Per omnia sæcula sæculorum, et alia diceret, nec ullatenus respondere auderet, audivit angelum ad singula respondentem et obsequium ei deferentem. Peracta autem missa minister introspiciens, et angelum non videns, trepidus ad virum Dei accessit, et causam fugæ suæ ei exposuit, sciscitans ab eo utrum et ipse angelum vidisset. At ille: Bene, inquit, vidi et quæ dicis audivi; sed benedictum sit nomen Dei omnipotentis; quia, licet a te sim relictus, in sacro tamen Dei mysterio non sum ab co desertus. Interdixit enim ei modis quibus potuit, ne, dum viveret, cuiquam rem illam innotesceret. Olii! autem S. Oswaldus anno gratiæ nongentesimo nonagesimo secundo, et episcopatus sui trigesimo (128), pridie Kalendas Martii. 22. Post obitum vero ejus anno duodecimo, Aldulfus (129) Eboracensis archiepiscopus revelatione divina admonitus Wigorniam, ubi S. Oswaldus sepulturam elegerat, properans, ossa sancti antistitis de terra levavit, et in scrinio cum maximo honore (127) De Alwini obitu atque rebus gestis fusius in libro sequenti. (128) Ergo anno 962 aut sequenti ordinatus est episcopus Wigorniensis, ut superius præstriximus. (129) Istius translationis sed elevationis mentio facta est supra in observationibus præviis. dum suæ curationis circumstantes edocuit. collocavit. Aqua vero cum qua ossa lavata sunt, A extra ecclesiam ubertim sanguinem emisit, et mocæcis visum, surdis auditum, claudis gressum, et quibuscunque debilibus sanitatem restituit. Vestimenta enim omnia integra et illibata in sepulcro odore suavissimo fragrantia reperta sunt. 23. Monachus quidam Rameseiæ cancri ulcere in maxilla ita percussus erat, ut consumpta cute et carne nuda mandibula, nudi dentes cum gingivis apparerent. Hic in festo S. Oswaldi de scypho, in quo idem sanctus bibere solebat, cum magna devotione et fide bibens, et sumpto potu vas vacuum tabescenti maxillæ statim apposuit, et strictius junxit; et amoto post modicum a maxilla vasculo ita totius morbi sanies atque putredo vasi adhæsit, ut redintegrata a languore maxilla nullum præteriti mali indicium deprehendi posset in illa. In testimonium autem tanti miraculi et virtutis Dei, maxilla illa paulo semper rubicundior erat altera. 25. Voraci flamma urbem Wigorniæ vice quadam conflagrante, mox ut ad feretrum sancti flamma accessit, ignis elanguit, nec ulterius aliquid assumpturus in se defecit. Stabat enim pauperis cujusdam domus arundine tecta, a sui medio integra et sana altera ejus medietate, quasi ad perpendiculum a summo usque in terram conflagrata. 20. Alio in tempore memorata ardente urbe, cum monachi feretrum sancti ad villam deferrent, occurrit quidam qui nuper domum pulchram ædificaverat, et exclamans dixit: O sancte Pater et pastor Oswalde, ecce domum meam voracibus flammis obnoxiam tibi dono, et jure perpetuo possidendam sub B tuo dominio pono; tu eam, si placet, a præsenti periculo liberare digneris. › Introducto itaque in domum illam feretro ex domo vicina igne penitus consumpta, aula Patri Oswaldo commendata nec ab igne contingi potuit, nec ullum vestigium ignis in ea resedit. 24. Quidam mutus ab infantia in quadam S. Oswaldi festivitate vidit quemdam sibi ignotum reveendi vultus hominem, decora canitie fulgidum, sacerdotali veste amictum, baculum manu gestantem, quasi a loco sepulcri sancti episcopi ad se properantem cui coram se transeunti dum caput humiliter inclinaret, ipse levato baculo eum in collo percussit et disparuit. Ad quem ictum ille territus, illico magna coagulati sanguinis massa ex ore illius in terram cadente, clamare cœpit Succurrite, quæso, succurrite, et ne sanguine meo ecclesia Domini violetur, hinc me festinanter ejicite. › Eductus C 27. Sæva pestilentia Wigorniensem provinciam vice quadam depopulans, viros ac mulieres, juvenes et parvulos interitu repentino involvit. Ambulantes quandoque aut stantes subito cadebant, et impœnitentes inconfessi exspirabant. Monachi vero cum feretro sancti antistitis per circuitum urbis litanias cantantes pro salute populi devote supplicabant : et ecce confestim pestilentia tota non solum Wigorniana penitus reliquit, sed et villas circumjacentes, de quebus incolæ opem sancti implorantes advenerant. ANNO DOMINI MLXXXI. EUSEBIUS BRUNO ANDEGAVENSIS EPISCOPUS. NOTITIA HISTORICA IN BRUNONEM. Eusebius Bruno suffectus est Andegavensis Ecclesiæ pontifex anno 1047, vi Decemb. ex Chronic. Vindocin., quo anno ædem B. Martini de Bello Prato consecrat, ut aiunt tabulæ S. Laudi. Concilio Remensi interfuit 1149, tuncque donationi ecclesiæ Omnium Sanctorum a Goffrido Martello monachis Vindocinensibus facte subscripsit circiter vero an. 1033 transegit cum abbate Frederico Salmusiensi, pro ecclesiis territorii S. Florentii veteris ; paulo post astitit inaugurationi basilica S. Joannis Angeriacensis in Santonibus 1058, nominaturque in charta Goffridi comitis qua cessit Majori monasterio montem Hidulphi 1059. Anno 1062 Nonas Aprilis dicavit monasterium novum Andegavi, et in notitia Vindocinensis abbatiæ S. Trinitatis de ecclesia Vetuli Campi data apud Credonum castrum 1067, pontificatus sui designat annum decimum nonum: chirographo postea firmavit 1074, meuse Augusto, membranam Vindocinensis abbatiæ, et 1077 instrumentum Goffridi comitis scriptum apud Calmontem pro ecclesia collegiata Faye: hoc eodem anno pactum iniit cum monachis S. Albini de pensionibus ecclesiarum quæ ab ipsis pendebant. Idem Eusebius ædem B. Mauritii per B. Castriguntherii dominum manu laica possessam redemit, ac tulit sententiam inter Gofridum cantorem et Marbodum scholasticum ecclesiæ Andegavensis, postea Redonensem præsulem, 1081, quo anno diem ultimum clausit 27 Aug., ut notat Chronicon Vindocinense et charta S. Martini Turonensis fidelem Dei virum.clericalis ordinis amicum appellat. Iste Eusebius fuit notatus pravæ opinionis de sacramento altaris, qua etiam infamatus hoc tempore hæresiarcha Berengarius, archidiaconus Andegavensis et archiclavis, qui ado Ad reditum propriæ suspirans conditionis, lescens Fulberti præsulis doctissimi auditor in A En tua, magne senex, jucet hoe sub fornice gleba academia Carnotensi, in errorem lapsus. negabat veritatem corporis Christi in Eucharistia, affirmare ausus umbram et figuram esse tantum corporis Dominici, quod liberius ut promulgaret, aiunt Brunonem Andegavensem antistitem in suum errorem perduxisse. Damnalus ergo in synodis Romana, Vercellensi, et Turonensi ubi hæresim juravit, rursus eam propugnare arroganter molitus est, ac toties relapsus, pœnitens tandem cam abjuravit. Anno 1060 de eo sic chronicon Turonense; ‹ Clarebat Berengarius grammaticus Andegavensis archidiaconus et thesaurarius, necnon magister scholarum et camerarius S. Martini, in grammatica et philosophia clarissimus et in neomantia peritissiinus, a Roma discedens Turonis venit, ibique in insula quæ S. Cosma dicitur, sæculi pompis abrenuntians, fide per viginti octo annos assidue Domino_militavit, aliique plures canonici B. Martini sancto Spiritu, nec non salutari ejus admonitione B mutatis vestibus, sese ad illam insulam contulerunt. › Tandem mortuus est die Epiphaniæ nonagenarius 1088, ac Turonis in claustro S. Martini parte læva sepultus cui epitaphium scripsit Hildebertus postea episcopus Cenomanensis, magnæ eruditionis et sanctitatis inter praesules Gallicanos, laudatus etiam hocce enconomio a Baldrico Burguliensi abbate in carminibus historicis. Tota Latinorum facundia marcida floret, C Eusebius igitur insimulatus affatu nimio Berengarii, ejus hæresi si non adhæsisse omnino, saltem indormiisse negligenter creditus est, donec pestilentissimam hæresim, quam exstinguere nascentem potuerat, epistola tandem ad hæresiarcham scripta tentavit abolere, et famam suam purgare; quam primus e membranis ms. eruit, et in publicum evulgavit dom. cl. Menardus Andegavensis. Lege notas eruditionis plenas Joannis Picardi ad librum sancti Anselmi Cantuariensis de sacramento altaris. Unde facile colliges deceptos fuisse cos qui epistolam coutra Brunonem episcopum Andegavensem, et Berengarium tribuunt Durando episcopo Leodiensi; quæ auctori suo legitimo restituenda est, Deoduino item episcopo Leodiensi, errore nato ex littera D singu lari, utriusque nominis initiali, quod non advertit Valerius Andreas in Bibliotheca Belgica, et Historiæ ecclesiasticæ parentem illustrissimum fugit, eam epistolam nomine Durandi ad annum Christi 1035 referentem, quæ etiam habetur tom. II Bibliothecæ Patrum, in qua auctores editi tom. VI, qui contra Berengarium scripserunt, Lanfrancus Cantuariensis, Adelmannus Brixiensis, Algerus Corbiensis et Guitmundus Aversanus; qua de re quoque consulendum est Sigeberti Chronicon ad ann. 1051. Legendus etiam Vincentius, lib. xxv, cap. 30, et ex eo sanctus Antoninus, tit. 16, cap. 1; Bellarminus, tom. II, lib. ■ De Eucharistia, cap. 1, et lib, 1, cap. 8; Baron., anno 1088, ubi de morte Berengarii agitur, et de epitaphio seu epicedio quod Hildebertus amico Berengario apposuil EUSEBII BRUNONIS EPISTOLA AD BERENGARIUM MAGISTRUM De sacramento Eucharistiæ. (Edidit Franciscus DE ROYE, antecessor Andegavensis, in libro cui titulus: Vita, Hæresis et Pœnitentia Berengarii. Andegavi, 1656.) Fratri et sinceræ dilectionis cultu ampiectendo D consilio tale responsion's elegi temperamentum consacerdoti B. E. salutem. Scripsistis ad vos pervenisse relatu credibilium testium Gaufridum Martini summa ope et præconio publico ineptiæ atque insaniæ Lanfranci suffragari, et quibusdam interpositis obtestati estis, ut vos cl ipsum sub judice audiri faciam, in libro B. Ambrosii De sacramentis. Super quod quid responsi, quidve consilii mihi vobis, quæ (si dignaremini) habeam, patienter æquanimiterque advertite. Veritatis asserendæ an fame quærendæ gratia, nescio, Deus scit, hæc orta motaque quæstio, postquam Romani orbis maximam pene partem peragravit, ad ultimum nos cum infami longinquorum'et vicinorum redargutione acerrime pulsavit. Contra quod, quamvis humili bebetique meo sed et doctorum et me meliorum quod a veritatis tramite nullo erroris diverticulo deviaret, et universalis Ecclesiæ sublimioribus et dignitate et eruditione personis, super hac re commotis offensionis scandalum jure incutere minime deberet, quod et simpliciores fide attingere inevitabiliter oporteret, et eruditiores quosque fastu aliquo transcendere non liceret. Quod quidem relictis turbulentis disputationum rivulis de ipso veritatis fonte sincerissima abundantia perfluenti, et singulari singularitate salubri, et nobis ipsis necessarium ducimus haurire, et omnibus quibus placeret nobiscum proponere, quod est Dominus Jesus pridie quam pateretur, accipiens panem in sanctas ac venerabiles manus suas, elevatis oculis in coelum, benedixit, fregit, dedit discipulis. dicens : Accipite et m andu |