Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

Christianorum parricidalis sanguis effunderetur [leg., A effunderet]; et hac de causa ecclesiarum Dei res scinderetur, et sacerdotum ac servorum Dei faculLates diriperentur, et pauperes depopularentur. Verum et ipsum Hincmarum ad hoc perducere multum laborantes non potuimus, ut secundum rationem et auctoritatem ad objecta sibi redderet rationem. Sed obstrependo clamoribus, et inconditis vocibus, ea quæ verbis confitebatur, et in scriptis suis professus fuerat, iterum denegabat, et ea quæ negaverat, iterum fatebatur.

Propterea præmissis [prætermissis] aliis, quæ in gestorum serie invenietis, et quæ in plurimis sui metropolitani epistolis, et quæ in ipsius Hincmari scriptis habentur : intermissis etiam quamplurimis plurimorum querelis, qui datis petitionibus in synodo adversus eum querebantur, tam de clericis et laicis ecclesiæ suæ, quam et de parochianis presbyteris, et liberis hominibus, non solum suæ parochiæ, verum et aliarum parochiarum. Intermissa nihilominus ratione de auro, et gemmis quamplurimis et pretiosis; et multis ac variis ornamentis ex auro et gemmis compositis, quibus Pardulus episcopus decessor illius altare sanctæ Mariæ Laudunensis Ecclesiæ pulchre satis ornavit: quod iste defabricavit et sicut ministeriales ipsius ecclesiæ dicunt, înde umgas ad spalas, et balteos, et calcaria, atque ligaturas hosarum, quas hosobindas dicunt, fieri jussit; et suo fratri, et quibus sibi placuit dedit. Sed et de auro purissimo ex calice, quod præfatus decessor suus eidem ecclesiæ contulit. Necnon et de alio auro, verum et de argento ipsius ecclesiæ; sed et de casulis pretiosis, quas dedit quibus sibi visum fuit. Necnon et de sacrato panno optimo ex altare sanctæ Mariæ, quem ad sæculares usus dedit: et alia plurima, quæ ad rationem et judicationem mittere non concurrimus.

Sed et plura sunt alia, quæ nobis longum est scribere: tantum de his quæ in petitione domni regis contra eum in synodo data continentur, judicia ter+ minavimus: reservato per omnia juris privilegio apostolicæ sedis, ac vestro judicio: sicut sacri Sardicenses canones, et decreta sedis apostolicæ pontificum, Innocentii, Bonifacii, et Leonis, ex eisdem sacris canonibus promulgata decernunt. Ea vero quæ metropolitanus suus et jam in altera (Non exstat schedula oblata synodo apud Attiniacum), et nuper in ista synodo ad correctionem illius, quem per se non valebat corrigere, legenda obtulit, idcirco auctoritati vestræ dirigimus, ut expressius et certius, seu plenius, fastum et animi ejus duritiam, et irrevocabilem ipsius Hincmari pertinaciam cognoscatis; et B non præpropere, vel immutare, ac inconsulte, sed satis coacte nos in eum, ipso compellente, damnnationis sententiam protulisse.

Sicut nec de seditionibus aliis, præter eam de qua rex eum accusavit per scripturam, præsens præsentem in synodo in quarum una ipse fuit, et veniens cum pluribus armatis hominibus, et permista vulgi multitudine, cum gladiis et fustibus ad mansum ubi mulier comitis regis, nomine Nortmanni, de partu more femineo jacebat, ejecit eam inde, et omnia quæ ibi habuit, aurum, argentum, D vestimenta, pannos plurimos, annonam, vinum, et generis diversi ac sexus pecuniam, sine misso, vel litteris, aut verbo regis, in sua parochia, et missatico, illi per violentiam abstulit: sicut in petitione ipsius Nortmanni nobis porrecta in synodo contine→ tur. In altera vero seditione quæ ipsius jussione fuit concitata, sicut illi dicunt qui in ea fuerunt, unus homo fuit occisus. Nam quia domnus rex cuidam vassallo de Laudunensi episcopio, nomine Amalberto, cui beneficium reddere jussit, quod ab eo injuste tulerat, præcepit hominibus suis et familiæ episcopii Laudunensis illuc ire cum armis et fustibus, et inde illum rjicere sicut et factum est; et fugato eo, unus homo ibi fuit occisus.

Unde obnixe precamur vestram auctoritatem, ut a tanto hujus incorrigibilis pestis tædio, nos etiam suo judicio, quem longius supportare nequivimus, liberet secundum decreta Bonifacii et Leonis, ea quæ juxta ecclesiasticum morem, prout intelleximus, non inimico animo, vel aliqua cupiditate, aut gratia depravati, juste et rationabiliter diffinivimus, vestra quoque sententia roborando. Et si forte, quod non putamus, visum vobis necessario fuerit, ut secundum Sardicences canones renovetis judicium, et detis judices, scribendo episcopis qui in finitimis et vicinis provinciis sunt, ut et ipsi diligenter omnino requirant, et juxta fidem veritatis diffiniant. Vel si decreveritis mittere a latere vestro habentes auctoritatem vestram, qui cum episcopis judicent, eo in gradu adhuc non restituto, sicut sacri Sardicenses canones præcipiunt, non abnuimus. Licet, quantum possumus, redire ad laborem, quo diu vexati sumus, refugere cupiamus et ea quæ propter verecundiam sacerdotalis reverentiæ tegi potius, quam publicari optamus, si valuerimus, ad plurimorum notitiam deferri modis omnibus resultemus. Verumtamen quanta possumus devotionis humilitate deposcimus, ut etiam in hac causa nobis canonicam diffinitionem servetis. Videlicet ut si, quod non credimus, ea que regulariter diffinivimus prout sacras regulas intelleximus, vobis præsentaliter non placuerit vestra sententia roborare, non antea communione sacerdotali, a qua separatus est restituatur, antequam, secundum regulas et leges, in provincia, in qua causæ gestæ, et judicatæ sunt, requirantur. Quia usque ad nostra tempora nulla Patrum diffinitione hoc Ecclesiis Gallicanis et Belgicis est derogatum præsertim quia decreta Nicæna, sive inferioris gradus clericos, sive episcopos ipsos, ut Africanum scribit concilium, suis metropolitanis aptissime commiserunt. Sicut et S. Bonifacius exponit, scribens ad Hilarium Narbonensem episcopum (epist. 3): Convenit nos, inquit, paternarum san-, ctionum diligentes esse custodes. Nulli etenim. videtur incognita synodi constitutio Nicænæ, quæ

ita præcipit, ut eadem proprie verba ponamus. Per A vel postulatione, apostolicæ sedi subreptum fuerit, unamquamque provinciam jus metropolitanos singulos habere debere; nec cuiquam duas esse [al., posse esse] subjectas. Quod illi, quia aliter credendum non est, sancto Spiritu suggerente sibimet, censuerunt. › Et paulo post : Quod idcirco dicimus, ut advertat charitas tua, adeo nos canonum præcepta servare, ut ita constitutio quoque nostra diffiniat, quatenus metropolitani sui unaquæque provincia in omnibus rebus ordinationem semper exspectet. Prudentissi me enim sancti Patres nostri justissimeque viderunt, › ut Africanum concilium ad Coelestinum papam scripsit [conc. Af. ep. ad Cœlest.] Quicunque negotia in suis locis ubi orta sunt, finienda: nee unicuique provincia gratiam sancti Spiritus defuturam, qua æquitas a Christi sacerdotibus et prudenter videatur, et constantissime teneatur. › Maxime autem cum diffinitione ac patrocinio sanctæ et apostolicæ sedis, secundum leges et Africæ provinciæ canones, illud ratum haberi posse ostendatur judicatum, ‹ ubi testjum necessariæ personæ absque sexus, vel senectutis, seu infirmitatis, vel multorum aliorum excusatione impedimentorum, possunt adduci. Quoniam nemo nisi aut scriptura, aut testibus, legaliter ac regulariter potest convinci: sicut Hincmarus suis scriptis, ac subscriptionibus, et idoneis testibus est in synodo coram nobis convictus.

ut idem contemptor et conculcator sacrorum canonum in gradu restitutus, aut in nostras provincias ad audientiam remittatur, aut sine audientia in restitutione manere jubeatur, ut cum venia vestra dicamus, ulterius quod isdem ab ipsis ordinationis suæ primordiis semper quæsivit, ut in nostris provinciis, nullius coercitionis respectu qnidquid vellet, licen ter agere posset, sciens nos de singulis Romam mittere non posse: usquequo iidem sancti Patres nostri, qui adhuc nobiscum in suis constitutionibus vivunt, et secundum tramitem sanctarum Scriturarum, traditionemque apostolorum, præventi, ac inspirati gratia sancti Spiritus, de hujusmondi factis, quæ insolens, et transgressor sacrarum legum, ac reB gularum Laudunensis Hincmarus noscitur perpetrasse, certa præfixere judicia, cum domino inde judicaturi adveniant, de ipsius in episcopali cum ma..... ordine perpetratis, ac perpetrandis excessibus, sicut hactenus actibus ejus conhibendo non communicavimus; ita in postmodum nulla de eo judicia deccrnemus, vel quaincunque proclamationem apud quemcunque faciemus. Vivat sibi sicut vuit, conso!ante nobis ac consulente Apostolo, qui dicit: Nolite communicare operibus infructuosis tenebrarum, magis et redargui:e (Ephes. v.). Egimus enim de illo pro modulo nostro. Quia sicut B. Augustinis exponit,

:

duobus modis nos non maculat malus, scilicet, si non consentiamus cjus operibus malis; et si ea redarguamus. Non consensimus quidem imo et ejus opera redarguimus; et quem corrigere non potuimus, judicatum a nobis Dei mediante sententia, diffinitionis vestræ judicio reservavimus: et sub gestorum scrie, quæ acta sunt per venerabilem episcopum nostrum Actardum, qui synodalibus diffinitionibus nostris interfuit, paternitati vestræ dirigimus [Locus corruptus]. Quod et de Rothado faceremus, si legatis nostris facultas transcundi Alpes in illis temporibus concederetur. Credite ergo fidei nostræ, quia non inimico animo, vel aliqua cupiditate, aut gratia depravati eum judicavimus: sed ipso multis et maximis, atque diutinis excessibus nos compellente ac per hoc credite, juxta Sardicenses canones, posse sufficere, sicut regulariter negotio terminum imposuimus, nostrum judicium vestra roborante D sententia.

Quia ergo nos, quantum seimus et possumus, privilegiam sanctæ ac primæ sedis Romanæ, et conservare, et obaudire, et extollere cupimus, atque satagimus, pro suo scilicet principatu, quem B. C Petrus apostolus Domini voce perceptum, Ecclesia nihilominus subsequente et tenuit semper et retinet: servet vestra paternitas, et a Deo in prima sede constituta auctoritas, nobis, filiis et subjectis gibi episcopis ecclesiastica privilegia, a sacris canonibus, et vestris decessoribus, ac prædecessoribus conservata. Quatenus et apostolica sedes proprium vigorem retineat, et a se concessa aliis sua jura non minuat. Sicut B. Gregorius scribens ad Dominicum Carthaginensem episcopum [epist. 39.]: De ecclesiasticis, inquit, privilegiis quod vestra fraternitas scribit, hoc postposita dubitatione teneat, quia sicut nostra defendimus, ita singulis quibusque Ecclesiis sua jura servamus: nec cuilibet favente gratia, ultra quam meretur impertior; nec ulli hoc quod sui juris est, ambitu stimulante derogabo [al., derogo]; sed fratres meos bonorare per omnia cupio, sicque studco eos in honores subvehi [al., honore singulos subvehi], dummodo non sit, quod alteri jure ab altero possit opponi.› Et ad Natalem Salonitanum episcopum : [indict. 10, ep. 57.] Quod vero dicitis vestris temporibus [al., nostris temporibus.] debere servari, quæ a decessoribus quoque Lal., a meis quoque decess.] tradita et custodita sunt: absit a me ne statuta majorum consacerdotibus meis in qualibet ecclesia infringam : quia mibi injuriam Jacio, si fratrum meorum jura perturbo. ›

Et si forte, quod absit, cujuscunque suggestione

(Flodoard., ., c. 21.) Venerabilem denique fratrem, et coepiscopum nostrum Actardum, quem clerus et plebs metropolis Ecclesiæ Turonensis, in eadem ecclesia baptizatum, tonsum, et nutritum, ac per singulos gradus ad ordinem episcopatus provectum, sibi incardinari deposcit : quemque vestra paternitas nobis incardinandum, etiam si locus eveniret in nostris regionibus in metropoli recommendavit, auctoritati vestræ remittimus. Quatenus illum in præfata metropoli, eo, si vobis placet, tenore archiepiscopum incardinetis, ut post decessum illius præfatæ metropoli ecclesiæ cleri ac plebis electione, sicut regulæ sacræ præcipiunt, et vetus consuetudo

incardinetis, ut post decessum illius, præfatæ metropoli ecclesiæ, cleri et plebis electione, sicut regulæ sacræ præcipiunt, et vetus consuetudo exigit, a suffragancis et provincialibus episcopis, ibidem metropolitanus ordinetur episcopus. Quem licet juxta Antiochenos canones perfecto concilio, atque sccundum apostolicas vestras litteras vacanti ecclesiæ incardinare possemus: tamen quia Turonensis Ecclesia ex antiquo metropolis, et beati Martini meritis famosissima, et honorabilis semper exstitit; et præfatus frater noster Actardus venerabilis episcopus, genio pallii, a benignitate vestra est honoratus : rationabilius vidimus, ut petitione cleri ac plebis ipsius ecclesiæ, et consensu nostræ unanimitatis, ac favore domni nostri Caroli regis gloriosi, a vestra auctoritate eidem incardinetur ecclesiæ.

exigit, a suffraganeis et provincialibus episcopis ibi- A tropoli, co, si vobis placet, tenore archiepiscopum dem metropolitanis ordinetur episcopus (Adrian., ep. 2 ad episc. synod. Suession.) Quem licet, juxta Antiochenos canones perfecto concilio, atque secundum apostolicas vestras litteras vacanti Ecclesiæ incardinare possemus: quia tamen Turonensis Ecclesia ex antiquo metropolis, et beati Martini meritis famosissima et honorabilis semper exstitit, et præfatus frater noster Actardus venerabilis episcopus genio palliia a benignitate vestra est honoratus: rationabilius vidimus, ut petitione cleri ac plebis ipsius ecclesiæ, et consensu nostræ unanimitatis, ac favore domni nostri Caroli regis gloriosi (Adrian., epist. 28, ad Carol.), ac vestra auctoritate eidem incardinetur Ecclesiæ. Deus noster sanctitatem vestram ævo longiore orantem pro nobis custodiat, B domine reverentissime Pater in Domino. Data Vi Idus Septembr. præsentis quartæ indictionis.

EPISTOLA IIINGMARI RIEMENSIS

AD ADRIANUM PAPAM.

(Apud Labbeum ubi supra.)

Domino sanctissimo et reverentissimo Patrum Patri Adriano, primæ sedis apostolicæ et universalis Ecclesiæ papæ, Hincmaris, nomine non merito Rhemorum episcopus, ac plebis Dei famulus.

C

Venerabilem fratrem, et coepiscopum nostrum Actardum, sicut vestra dignatio exiguitati meæ littcris suis præcepit (Adrian. epist. 4, ad Hincm.), in gremio dilectionis suscepi, et a paganis Nortmannis, necnon et a pseudochristianis Brittonibus de sua sede expulsum, consensu coepiscoporum Rhemensis provinciæ, ac favore domni nostri Caroli regis gloriosi, in vacante ecclesia [Morinensi diœceseos nostræ locum sacrificandi, et episcopale ministerium peragendi concessi: et secundum Sardicenses canones (can. 3, 13, 24) immorandi licentiam dedi : et de rebus ac facultatibus ejusdem ecclesiæ, larga benevolentia humanitatem exhiberi præcepi : usque dum aptus et conveniens sibi locus eveniret, ubi secundum præceptionem vestram posset incardinari. In qua vacante ecclesia diœcescos nostræ secundum D apostolicas litteras vestras, incardinari non potuit; quia res Ecclesiæ Namnetensis a paganis residuæ, longe ab Ecclesia Morinensi Rhemorum provinciæ distant, et in duabus provinciis regulariter conscribi non poterat. Nunc autem quia clerus et plebs metropolis Ecclesiæ Turonensis, in eadem ecclesia baptizatum, tonsum, et nutritum, ac per singulos gradus ad ordinem episcopatus provectum, sibi cum incardinari deposcit, quem vestra paternitas nobis incardinandum, etiam si locus eveniret in nostris regionibus in metropoli, commendavit, auctoritati vestræ remittimus: quatenus illum in præfata me

De causa vero fratris memari, suflicienter vobis gestorum series, quam per hunc venerabilem fratrem et coepiscopum nostrum Actardum, synodus in parochia Rhemensi nuper habita, vestræ auctoritati transmittit, plenam notitiam intimabit. Cui post omnia gesta, quæ de illo gerenda fuere, cum aliis episcopis et confratribus nostris, apud domnum regem obtinuit leg. videtur obtinui], ut quicunque de clero, vel de familia Laudunensis Ecclesiæ cum illo pergere vellet, licentiam haberet. Quem utipam non vidissem, minime autem illum me ordinare in episcopum contigisset, per quem tantum scandalum in nostrarum provinciarum ecclesiis, et in regno in quo degimus, sine ulla necessitate commotum, et diutino tempore hactenus est perduratum. Adeo ut non inconvenienter de co dicere possem: Bonum crat ei, si natus non fuisset homo ille: qui pro eo ut ad episcopalem gradum provectus in religione proficeret, sub qua nutritus fuerat, pompas et illecebras sæculi cœpit sequi, et familiaritates, ac contubernia sæcularium delectari; de negotiis sæcularibus sermocinationes frequentare; cupiditatem et avaritiam, non solum pecuniæ, sed et altitudinis, ac turpis lucri emolumenta sectari; meas, et quorumcunque correptiones aspernanter et indignanter accipere, et in sensu ac sapientia sua confidere ; sicut multi, proh dolor! in nostris regionibus sciunt. Et ut alia plurima specialiter computare omittam, quæ per plures annos in timore, et cordis dolore, de illius moribus et improbabilibus actibus, et etiam humana verecundia de insolentiis ejus sustinui : sæpissime illum et verbis, et scriptis, familiariter et per me, et per communes familiares nostros corripiens, et ad recognitionem, vel correctionem adducere non valens; de his pauca commemorabo, quæ ante quadriennium in pejus proficiens, et excrescens, cum virtute laborare cœpit, ut caderet.

Capit enim clericos et laicos, qui cum elegerant, per varias occasiones allligere; et ab eis, quæ habebant, vel acquirere poterant, per diversa ingenia

a Genium pallii vocavit Gregorius (lib. vn, epist. 131) dotes ejus et significationes.

B

istum per improvidentiam ordinavi, et divini judicii non injusti minister exstiti: quia, sicut timeo, aliis peccatis meis hoc esse promerui. Quanquam et san. eti apostoli cum B. Stephano, et aliis diaconibus, Nicolaum ordinaverint, nec tamen dictis ct factis illius improbabilibus postea manifestis, per manuum suarum impositionem communicaverunt (Act. vi). Sicut nec Samuel culpam contraxit in ordinatione Saul: quem divina jussione a se ordinatum, et a Domino postea abjectum diutissime flevit, veluti sacra narrat historia (I Reg. xv). Quia autem dicebant quod nepotem meum episcopum ordinaverim, non attendebant quia et alii per me sunt episcopi ordinati, qui non sunt mihi carne propinqui : et quia non impedit ad quemquam ordinandum carnis propinquitas, si ordinandus fuerit electus, et petitus secundum ecclesiasticas regulas. Nam et Dominum a quo, et per quem cœpit episcopatus, carne sibi propinquos legimus ordinasse episcopos.

subripere, et, ut dicam apertius, rapere: indeque A potuit: sed ut homo nesciens quod futurum erat, illos de loco, in quo nutriti fuerant, exterminare, et alios pravæ opinionis ex diversis provinciis recipere. Unde afflicti tam clerici, quam laici de sibi commissa ecclesia, cœperunt se reclamare ad domnum regem, et ad meam exiguitatem : pro quibus satis superque laboravi; sed aut parum, aut nihil profeci. Isdem autem pro reclamatione suorum hominum contra domnum regem commotus, de rebus a Nortmanno invasis, quas ipse regi sine meo ac coepiscoporum meorum consensu concesserat, ut eas Nortmanno beneficiaret, sicut et ipse in suis scriptis fatetur: misit illum apud vestram auctoritatem, me inscio, sine ulla necessitate accusare, per missum suum Celsanum. Et mandavit mihi, quod dominus rex eum, et omne episcopium Laudunensis Ecclesiæ, exceptis principali ecclesia, et episcopii domo, et claustro fratrum, proscripserit et confiscaverit, quia ipse sæculare judicium adire noluerit. Ego autem illi ut episcopo credens, scripsi inde domno regi plura, et minus caute, reprehendens illum de injusto judicio. Et quia non ita se res habebat, sicut idem Hincmarus mihi mandaverat, et postea ipse dixerat: assumpto eo mecum, veni ad domnum regem, et una cum coepiscopis nostris, sicut antea, et postea sæpius egi, domnum regem ei placabilem feci. Postea vero sine mca conscientia, vel consensu, misit iterum ad vestram auctoritatem, non solum regem, sed et me accusare, sicut in sanctitatis vestræ litteris inveni. In quibus inter cætera continetur : Quare ministerio juris episcopalis in regionibus istis abutar, et Hincmarus nepos, et æquivocus meus, venerabilis dun. taxat episcopus, sicut audistis, non minima in ecclesia sua sustinet detrimenta si me tepescente nullam potuit consolationem invenire. › Unde jure vestræ auctoritati rescripsi (non exstat hæc epist.), quod non est modo necesse repetere.

C

ante

Sed licet in isto nepote meo egerim unde gemo, quia nescio qualiter de hoc, et de aliis meis factis terribilis in consiliis super filios hominum (Psal. LXV) in occulto suo judicio, qui posuit tenebras latibulum suum (Psal. xvi) disponet: scio tamen omnipotentem advocatum, et misericordem judicem, quem est omne desiderium meum, et gemitus meus non est absconditus (Psal. XXXVII). Consolatur enim me, quia recepi pro illo et per illum duplicia, Quoniam sicut sanctus dicit Gregorius : « Quos plus cæteris diligimus, cum ab eis adversa pațimur, majorem dolorem mala nobis ingerunt, quam quæ ab externis inferuntur et plus in nobis ea tormenta sæviunt quæ ab illis patimur, de quorum mentibus præsumebamus; quia cum da muo corporis mala nos cruciant amissæ charitatis. Hinc est enim quod de Juda traditore suo per psalmistam Dominus dicit: Et quidem si inimicus meus maledixisset mihi, sustinuissem utique; et si is qui oderat me, super me magna locutus fuisset, abscondissem me forsitan ab eo. Tu vero homo unanimis, dux meus, qui et notus meus, simul mecum dulces capiebas cibos: in domo Domini ambulavimus cum consensu (Psal. Liv). Et rursum : Homo pacis meæ in quo sperabam, et qui edebat panes meos, magnificavit adversum me supplantationem

Sed ipse Hincmarus unde cautior et humilior esse debuerat, scilicet de mea intercessione, et domni regis benignitate, inde elatus in superbiam, et amarus animo effectus, non solum se non correxit, sed malis pejora semper adjecit. Et quia suis pravis actibus et improbabilibus moribus consentire non volui, et incaute suis mendaciis fidem accommodare vitavi; imo et illum redarguere cœpi: etiam contra D (Psal. xL). › Ac si de traditore suo apertis vocibus

me irremediabiliter se commovit; et plura et majora scandala et regi, et regno, et mihi, ac corpi scopis nostris, et ecclesiæ suæ tam clericis quam laicis semper accumulavit.

Et horum scandalorum, licet non apertis vocibus, scandalizati ab eo, ut audivi, me auctorem esse dicebant quoniam eum scilicet nepotem meum episcopum ordinaveram. Non attendentes, quia non ut Judam electum præsenti justitia apostolum, et Saul regem postea reprobatum, de quo scriptum est: Erat vir electus et bonus, et non erat vir de filiis Israel melior illo (1 Reg. 1x). Deus omnia sciens ordinavit, et nihil culpæ contraxit, quia peccare non

dicat transgressionem ejus tanto gravius pertuli, quanto hanc ab eo qui meus esse videbatur, sensi.

Cui multa et multipliciter ut se corrigeret, scripsi: quæ si in unum corpus fuerint congregata, non puto minoris fore voluminis, quam quinque sunt libri Moysi. Et ideo ad scribendum illi me contuli, quia sufferre non poterat, quæ illi a me dicebantur. Sed nec de ullo homine patienter aliquid potest audire, ut semper non ipse loquatur; nisi ea illi quis dixerit, quæ in suo corde versantur. Contra quæ etiam scripta ipse multa multipliciter, et irrationabiliter mihi rescripsit: nolens ea quæ illi scribebam sic intelligere, sicut scripta erant: sed me, et ipsa scripta

reprehendere, et calumniari, atque refellere labo- A pinquis et extraneis; non tamen pro eadem charirabat.

Per quæ intelligens illum esse incorrigibilem, statui in corde meo, ulterius me apud illum non inaniter laboraturum videns in eo impleri, quod de Domino psalmista dicit: Immissiones per angelos malos, viam fecit semita iræ suæ (Psal. LXXVII).

Cor, inquit Gregorius, Dominus prioribus meritis aggravatum, juste permittit etiam subsequentibus malignorum spirituum persuasionibus falli: quod dum digne in culpa trahitur, reatus jam in pœna cumulatur. Unde et iræ suæ Domino viam facere, est in eos qui punire in se causas recte noluerunt, districte judicando dilatare: ut qui illuminati agere recta noluerunt, juste cæcati adhuc faciant unde amplius puniri mereantur. De quibus dicit Apostolus Ut impleant peccata sua semper (1 Thess. 11). Et hinc voce angeli ad Joannem dicitur”: Qui nocet, noceat adhuc ; et qui in sordibus est, sordescat adhuc (Apoc. xxii). Et hinc David ait: Appone iniquitatem super iniquitatem eorum, et non intrent in justitia tua (Psal. LXVII). Et hinc per Moysen dicitur: Nondum completa sunt peccata Amorrhæorum (Gen. xv). Hinc per eumdem Moysen Dominus dicit: Ex vinea enim Sodomorum, vitis eorum; et propago eorum ex Gomorrha. Uva eorum uva fellis, et botrus amaritudinis ipsis. Furor draconum vinum eorum, et venenum aspidum insanabile. Nonne hæc condita sunt apud me, et signala in thesauris meis? In die ultionis reddam eis (Deut. xxxп). Et quia multa eorum mala narravit, tamen illicò adjunxit. In tempore quo lapsus fuerit pes eorum (ibid.). Et atrocissima peccata illorum describuntur: et tamen ad ultionis diem adhuc subsequens lapsus adipiscitur, quo eorum culpa cumulentur. Habent jam quidem, unde feriri mereantur: sed sustinetur tamen adhuc peccatum crescens, ut peccantes possit acrior culpa cumulare. Jam meretur supplicium peccatum, et eausa peccati: sed exspectatur adhuc, ut augmentum supplicii sub-, rogel peccatum et poena peccati. Quæ in illo compleri videns, pro modulo meo sequi decrevi quod Dominus dicit: Non audivit populus meus vocem meam, et Israel non intendit mihi : et dimisi eos secundum desideria cordis eorum: ibunt in adinventionibus suis (Psal. Lxxx). Et: Vocavi et renuistis, et despexistis omne consilium meum, el increpationes meas neglexistis. Comedent igitur hujusmodi, fructus viæ suæ, suisque consiliis saturabuntur (Prov. 1). ? Et quia ipse Dominus dicit: Si oculus tuus dexter, vel manus tua dextera scandalizat te, projice ea abs te (Matth. v): et odire nos proximos nostros præcipit, adhuc autem et animam nostram (Luc. xiv). Unde beatus dicit Gregorius (homil. 37 in Evang.) quia amandus quilibet in hoc mundo nobis est adversarius sed in via Dei contrarius non amandus est nobis, etiam proximus. Quia licet amandi sint proximi, et impendenda charitas omnibus, et pro

tate in Dei est amore flectendum. Quia pro affectu carnali, sicut nec vaccæ quondam portantes arcam Bethsames, non declinant a recto itinere (I Reg. vi), qui arcam Dei portant in mente: cognoscentes quia compassio proximis, et rectitudo debetur vitiis. Quæ idcirco vestræ sanctissima auctoritati scribens, dolore cordis constrictus, de illo per vocem luctus emitto: ut sciatis, quanta non solum ego, sed et ecclesiæ Cisalpinarum regionum, et rex, ac regnum nostrarum partium per illum hactenus sustinuerunt. Suggero enim paternitati vestræ, quia quandiu in liae mortali carne vixero, sicut metropolitanus cum episcopo rationem habere debet, quantum ex nie est, nec de parochia, nec de quacunque causa, metroB politana sollicitudine, cum illo ullam rationem habebo: quem diutius insolentem sufferre non valeo. Et tolerabilius mihi est, etiam corporaliter, oculum, aut manum, aut pedem abscisione amittere, quam cum illo, quem spe gaudens dilexi, et ea gemens diligo propter Deum, de suis insolentiis contentiones sine ulla utilitate conserere. Jam enim in multis, et per plures ab eo vexato, nécesse est mihi, ut non rixas, sed quietem exquiram. Quatenus qui jam terminum meum exspecto, vel in eodem termino, per Dei misericordiam dicere possim : Nunc dimittis servum tuum, Domine, secundum verbum tuum in pace (Luc. 1).

C

D

Cæterum vestræ paternitatis auctoritas nuper mihi litteras misit de presbytero parochia nostra, no. mine Trisingo, præcipiens ut plenariis scriptis remitterem vobis notitiam de causa ipsius. De quo sicut se rei veritas habet, vestræ auctoritati rescribo.

Quædam libera femina, soror hominis nomine Livulfi, de ipsa villa in qua præfatus Trisingus presbyter fuerat ordinatus, accepit maritum fratrem ipsius Trisingi presbyteri et hac familiaritate idem Trisingus cœpit frequentare domum fratris sui. Et, sicut idem Livulfus, qui in ipsa villa manebat, et parochiani atque vicini ejusdem presbyteri dicebant, cum filia uxoris fratris sui, quam de altero marito susceperat, cœpit concumbere. Et quadam die ipse presbyter, atque præfatus Livulfus perrexerunt ad castellum, quod Mosomus dicitur, et inebriaverunt se in quadam taberna contra nostrum episcopale interdictum : qui presbyteris nostris in omnibas synodis interdicimus, ut sicut canones Africani diffiniunt (conc. Afric., c. 40): Clerici edendi, vel bibendi causa tabernas non ingrediantur, nisi peregrinationis necessitate compulsi. Et iste presbyter, gulæ non peregrinationis necessitate, ad inebriandum se tabernam intravit : quia idem castellum non amplius quam quatuor milliaria a mansione ipsius presbyteri distat. Revertentes autem idem presbyter et Livulfus, ebrii, de præfato CEstello, cœperunt verbosare inter se, sicut ebrii

• Se prendre de paroles. Dixit Augustinus Juliano : Inaniter verbosaris, hoc est, multis nugaris, lib. 111 contra Jul., n. 46.

« VorigeDoorgaan »