Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

bas dispositum ut nullam indigentiam de ministerio A introrsus pedes colligit, quia cuncta iniquitatis suæ sacerdotali haberent, donec ipse clericus ordinaretur. Et nihil contradixisti. Et per annum et dimidium ipso clerico eamdem ecclesiam tenente, Grimmo parochiæ tuæ presbyter ibi cantavit. Et per duos annos et dimidium ibidem Haimericus presbyter officium sacerdotale exhibuit usque pridie nonas proxime præcedentis Februarii.

vestigia abscondit. Caput subtrahit, quia miris defensionibus nec inchoasse se malum aliquod ostendit, et quasi sphæra in manu tenentis remanet; quia is qui corripit cuncta quæ jam cognoverat subito amittens, involutum intra conscientiam peccatorem tenet. Et qui totum jam deprehendendo viderat, tergiversatione pravæ defensionis inclusus totum pariter ignorat. Foveam ergo ericius habet in reprobis, quia malitiosæ mentis duplicitas sese inter se colligens abscondit in tenebris defensionis. Audiant impuri quod scriptum est: Qui ambulat simpliciter, ambulat confidenter (Rom. x et xx111): fiducia quippe magnæ securitatis est simplicitas actiois. Audiant quod sapientis ore dicitur: Spiritus sanctus disciplinæ effugiet fictum (Sap. 1). Audiant quod Scriptura rursum teste perhibetur : Cum simplicibus sermocinatio ejus (Prov. 1). Deo enim sermocinari est per illustrationem suæ præsentiæ humanis mentibus arcana revelare. Cum simplicibus igitur sermocinari dicitur, quia de supernis mysteriis illorum mentes radio suæ visitationis illuminat, quos nulla umbra duplicitatis obscurat.

Et quia quæris unde hoc scio, sic mihi quantum ex antiquitate per veraces homines didici, et per os Parduli audivi, et post eum per os tuum, sicut dixi, audivi, et oculis vidi, res mihi nota est; et per has veras formas nota mihi ostenditur. Si autem illa negas quæ per teipsum cum auditu multorum scio, minus tibi credere potero, si te excusaveris ex his qui de te per alios audio: tamen me et te latere non po- B test quod nec tibi, sicut nec mihi, reputari posse ex veritate cupio quod scriptum est : Os quod mentitur occidit animam (Sap. 1). Et: Quod de ore procedit, scilicet veritati contrarium, hoc coinquinat hominem (Matth. xv). Et Salomon dicit: Testis falsus non erit impunitus (Prov. XIX). Duobus inquiunt modis auctores fit falsus testis, scilicet aut falsa dicendo, aut vera reticendo. Nihil est, inquit beatus Gregorius, ad defendendum puritate tutius, nil ad dicendum veritate facilius nam dum fallaciam suam tueri quis cogitur, duro cor labore fatigatur. Hinc namque scriptum est: Labor labiorum ipsorum operiet eos: qui enim nunc implet, tunc operit, quia cujus animum per blandam inquietudinem exerit, tunc per asperam retributionem premit. Hinc per Jeremiam dici- C tur: Docuerunt linguam suam loqui mendacium, ut inique agerent laboraverunt (Jerem. Ix); ac si aperte diceretur: Qui amici esse veritatis sine labore poterant, ut peccent laborant: cumque vivere simpliciter renuunt, laboribus exigunt ut moriantur: nam plerumque in culpa deprehensi, dum quales sint cognosci refugiunt, sese sub fallaci velamine abscondunt et hoc quod peccant, quodque jam aperte cernitur excusare moliuntur; ita ut sæpe is qui eorum culpas corripere studet, aspersæ falsitatis nebulis seductus pene amisisse videat, quod de eis jam certum tenebat. Unde recte sub Judææ specie per prophetam contra peccantem animam, excusantemque se dicitur : Ibi habuit foveam ericius (Isa. XXXIV): ericii quippe nomine impuræ mentis sese- D que callide defendentis duplicitas designatur: quia videlicet ericius cum apprehenditur, ejus et caput cernitur, et pedes videntur, et corpus omne conspicitur: sed mox cum apprehensus fuerit semetipsum in sphæram colligit, pedes introrsus subtrahit, caput abscondit, et intra tenentis manus totum simul amittitur, quod totum simul antea videbatur. Sic nimirum sie impuræ mentes sunt cum in suis excessibus comprehenduntur: caput enim ericii cernitur, quia quo initio ad culpam peccator accesserit, videtur. Pedes ericii conspiciuntur, quia quibus vestigiis nequitia sit perpetrata cognoscitur; et tamen adductis repente excusationibus impura mens

Est autem speciale duplicium malum; quia dum perversa et duplici actione cæteros fallunt, quasi præstantius cæteris prudentes.se esse gloriantur. Et quia districtione retributionis non considerant de damnis suis miseri exsultant, et, cætera quæ in regula pastorali beati Gregorii ex ordine potes relegere, quam tibi una cum libro sacrorum canonum in manu ante altare sanctæ Mariæ in die ordinationis tuæ misi, obtestans quæ ignorare non potes et oblivisci non debes. Verumtamen hanc negationem tuam, quam sine ulla necessitate assumpsisti ad injuriam meam pertinere non ducam, nec pro crimine reputabo, neque pro hac sola negatione tua me a communione tua separabo, sequens capitulum Africani concilii, quod tu detruncatum, et a suo sensu expositum mihi scripsisti, ultimam ejus particulam ad tuum sensum inflectendo, scripto tuo mihi directo imponere, quia nec pro crimine ducendum puto, si clerico ordinando usque ad ordinationem consensisti in ecclesia in qua ordinandus erat laborare, donec ad ordinandum perveniret, et si dignus atque idoneus inventus foret ordinaretur, quia nec sanctus Innocentius, sicut tibi præscripsi, pro crimine reputavit episcopo qui presbyteris quibusdam consensit in sua parochia ecclesias diutius retinere, qui communionem illius eatenus non poterant promereri, sed statuit ut quibus easdem ecclesias retinere diu in parochia sua consenserat, suam eis communionem nullatenus denegaret. Integritas autem ipsius capituli Africani concilii, cujus partem ultimam tuo scripto inseruisti, ista est : Item placuit ut si quando episcopus dicit aliquem sibi soli proprium crimen fuisse confessum, atque ille neget, non putet ad injuriam suam episcopus pertinere quod illi soli non creditur. Et si scrupulo propriæ conscientia se dicit neganti nolle communicare

quandiu excommunicato non comunicaverit suus ▲ præjudicio servaret mandatum (1 Tim. v). Et scias, episcopus, eidem episcopo ab aliis non communicetur episcopis, ut magis caveat episcopus ne dicat in quemquam quod aliis documentis convincere non potest.

certissime quoniam si secus egeris, Deo annuente et vita comite, opportuno tempore hoc non sine regulari discussione dimittam, non mei, quod absit, causa, sed sacrarum regularum contemptu. De eo quod in eodem tuo insulso scripto apposuisti: Item canon dicit: Qui unum crimen probare non poterit ad alia admitti non debet, tibi rescribo, Nescis quid dicis; plenus indignatione et contumacia non potes oculis mentis videre quod verbis debeas promere, vel quod debeas reticere; si sequereris beatum David, Dominum deprecareris ut poneret custodiam ori tuo, et ostium circumstantiæ labiis tuis (Psal. XXXVIII). Canon dicit : Quotiescunque clericis multa crimina ab accusatoribus objiciuntur, et unum ex

cætera jam non admittatur; dic quis est ille accusator; dic apud quem te accusator accusat; die in quo regulari judicio te accusat; dic de quibus criminibus te accusator accusat; dic de quo crimine accusator egit, quod probare non valuit, ut ad cætera jam non admittatur: quotiescunque enim te metropolitana auctoritate monuero, cui per sacros canones commissa est sollicitudo totius provinciæ de his pro quibus ad me de tua parochia qui negotia videntur habere concurrunt, semper accusator tuus existam. Et cum longius a te separatus corpore fuero, et verbis vei litteris te monuero, pro accusatore tuo de criminibus injudicio regulari tenebor. Regulæ namque dicunt apud quem et qualiter accusandus episcopus debeat accusari, et ubi, et qualiter, vel a quibus debeat judicari; et quoties tibi ostendero per sanctarum Scripturarum tramitem, et sacrarum regularum auctoritatem in quibus excedis, semper te a me irregulariter, scilicet absque regulari videlicet synodali judicio, judicatum causaberis : Dominus enim dicit in Evangelio: Audistis quia dictum est antiquis, Non occides; qui autem occiderit reus erit judicio : ego autem dico vobis quia omnis qui irascitur fratri suo sine causa, reus erit judicio (Matth. v), etc.

Hæc documenta quæ tibi et prius, et nunc scribo qualiter didici et præcedenti, et hac subsequenti lectione potes cognoscere, ad quæ confirmanda, et ad te convincendum nullos testes producam, quia non debeo, nec de hac re secretam confessionem tuam, quam non accepi, promere volo, cum Scriptura dicat ei: Qui revelat arcana, et ambulat fraudulenter, et dilatat labia sua, ne commiscearis (Prov. xx). Quod ita exponunt doctores catholici: Ne commiscearis ejus amicitiis qui prioris amici secreta denudat, sed hunc velut perfidum cave. Ostendere B ipsis de quo prius egerit probare non valuerit, ad autem et monere te debeo, ut secundum leges et regulas inde quod justum est exsequaris. De eo vero quod negas per multas ambages non verisimiles, quibus mihi et longum et inutile respondere videtur, te non consensisse, ut ipse clericus eamden teneret ecclesiam si in contumacia et negatione tua perseverare decreveris, habeas illum conscientiæ et negationis tuæ judicem, quem habebis et testem. Et quoniam mihi scripsisti quod inde causam quam nescis investigare et mihi remandare debeas, timeo pro te ne sicut jam fecisti ut victor in contentione videreris quando contra sacram auctoritatem cuidam decreto pernicioso, ut dicitur, subscripsisti, et clericos ac presbyteros parochiæ tuæ subscribere fecisti, te de causa hujus ecclesiæ in aliquo nau- C frages, et alios tecum irregulariter colligans ut evincas, in naufragium ducas. Unde obtestor et moneo te per sanctam et inseparabilem unius divinitatis Trinitatem, et per Christum Jesum Redemptorem nostrum, et per gratiam Spiritus sancti, qui maxime in ordinationibus operatur, quem per impositionem manuum mearum accepisti; et per gloriam sanctæ Dei genitricis et semper virginis Mariæ, ac per electos Dei angelos, et per beati Remigii merita, et metropolitanam auctoritatem eidem prædecessori meo, et in ejus successione divinitus mihi collatam, ut contra leges quas catholica et apostolica Ecclesia ex antiquo servandas suscepit, contraque sacros sanciorum conciliorum canones et decreta sedis Romane pontificum de sacris ordinibus, et canonum promulgata disciplinis de causa Ecclesiæ ipsius non facias, sed sine ullo præjudicio, quantum Deus tibi scire et posse dederit, quod juste et rationabiliter videris exsequaris, et non negligas vel parvipendas rogo hanc obtestationem justitia et ratione atque auctoritate plenam, quia si potui propter ministerium mihi collatum exorare Deum per humilitatem ut tu per impositionem manuum mearum fieres ordinatus episcopus, possum et debeo eodem ministerio te oltestari per auctoritatem ut facias quod facere debet episcopus, sicut et Paulus obtestatus est Timothæum a se ordinatum episcopum, ut non declinans in aliam partem, sine

Et sacri canones sæpenumero dicunt : Si quis præter hæc fecerit, quasi contra magnum concilium se efferens, ipse de clericatus honore periclitabitur. Et decreta sanctæ sedis Romanæ pontificum hoc sensu dicunt: Si quis fratrum contra hæc constituta venire D tentaverit, et prohibita fuerit ausus admittere, a suo se noverit officio submovendum. Et ut tibi ostendatur in quibus contra hæc agis, sustinere non potes, sed semper te irregulariter judicatum quereris, et laboras quærendo nodum in scirpo, et unde tuam sapientiam jactitas, inde magis stultitiam monstras, cum dicat Apostolus: Siquis vult inter vos sapiens fieri, stultus fiat ut sit sapiens (I Cor. 111). Et Salomon dicit: Qui impatiens est excultat stultitiam suam, et qui increpationes odit morietur (Prov. xiv); et : Non amat pestilens eum qui se corripit, nec cum sapientibus graditur (Prov. xv); et: Filius sapiens doctrina patris; qui autem illusor est, non audit cum arguitur (Prov. x1); et : Auris quæ audit increpationes vitæ, in medio sapien

tum commorabitur. Qui abjecit disciplinam, despicit A Ephraim vitula docta diligere trituram (Ose. x). Et animam suam; qui autem acquiescit increpationibus, possessor est cordis (Prov. xv); et: Qui meditatur discordias, diligit rixas, et qui provocat iras, producit discordias (Prov. xxx); et Qui exaltat os suum, quærit ruinam (Prov. xvi); et

Non recipit stultus

item Ephraim panis subcinericius qui nunquam reversatur (Ose. VII). Deinde dicis: Ergo capitulum quod ex Augustorum nostrorum libro quasi contra me quod agit pro me detruncatum posuistis, integrum resumite, non est verum; detruncatum illud capitulum regium tibi non misi : non enim ille clericus meus, aut tuus, vel alicujus est liberi hominis servus; et ideo quod capitulum illud de servis quorumlibet dicit, non posui, quia ad istum cleri-' cum non pertinebat. Quia vero mihi et non tibi commissæ ecclesiæ servus est, quod de ecclesiasticis servis illud capitulum dicit, hoc tibi scripsi, quia et hoc ad causam istius clerici pertinere cognovi. Et post ista persequeris : « Hujus autem

verba prudentiæ, nisi ea dixeris quæ versantur in corde ejus (Prov. xvin); et Vidisti hominem sapientem sibi videri, magis illo spem habebit stultus (Prov. xxvi); et Expedit magis ursæ occurrere raptis fœtibus, quam fatuo sibi confidenti in stultitia sua (Prov. xvII); et: Stultus irridet disciplinam patris sui qui autem custodit increpationes astutior fiet (Prov. xv). Deinde post plurimum, non solum inutilia, sed et fatua adhuc pervenisti ut diceres; quia capitulum quod contra te scripsi de primo B capituli tenore perspecto, responsum de ordinatione libro capitulorum synodalium pro te faceret, ut sine auctoritate, vel consensu episcoporum presbyteri in quibuslibet ecclesiis non constituantur, nec expelantur. Et quod conjunctim in eodem habetur capitulo, et tibi scripsi, propter quod et præcedentia, ut integrum illud monstrarent capitulum memorari nolaisti; scilicet si laici clericos probabilis vitæ et doctrinæ episcopis consecrandos, suisque in ecclesiis constituendos obtulerint, nulla qualibet ratione eos rejiciant. Dic quis sine auctoritate, vel tuo consensu in Follanæbrayo constituit? Ego, ut prædixi, Sigeberto clericum nostrum concessi, ut tibi illum ad ordinandum offerret, et si illum ordinare velles, ego illi libertatem ecclesiasticam facerem. Quomodo ergo sine tua auctoritate Sigebertus ibi pre- C sbyterum constituit? et ubi est ille presbyter? Et Deo gratias quia sicut in subsequenti capitulo regio tuo scripto inserto dixisti, non adhuc habes illam potestatem de Sigeberto, ut bannum regium illum rewadiare cogas, ut per fidejussores ad palatium regium venire facias; quia nec tuus est parochianus, nec de tuo missatico divino, vel humano, nec in ipsa ecclesia presbyterum contra auctoritatem episcopalem constituit; sed forte impletur in te quod scriptum est: Abominatio Domini est omnis arrogans, etiamsi manu ad manum fuerit, non erit innocens (Prov. XVI), quia si cessat a perversitate quam explere non potest in operatione, non vacat a malitiosa voluntate quam desiderat si posset explere in opere.

Deinde ad me redis rodendum, dicens: Perquiro cur a tanto tempore de sua, quin mei clerici irregulari ordinatione non requisistis. Huc, respondeo tibi, certe quia antea illum a te ordinatum non audivi, nisi postquam ipsi homines de præfata villa se ad me reclamaverunt: nec in voluntate unquam habui ut de illicita ordinatione a te facta te unquam vel usquam impeterem. Denique dicis Prius erat modus ordinationis cognoscendus; et sic aut ordinator aut ordinatus jure judicandus, aut utrique canonico percellendi cauterio. Dic, frater: Quis te judicavit? et in quo regulari judicio inde es judicatus, vel compellatus : sed non mirum est quod agis, facis enim ut soles quod diligis. Dicit Scriptura:

D

clerici vestri meum, si a me facta est tempore et
loco cum congruo tunc canonico exspectate, et
interea de mea irregulari ordinatione judicare de-
sistite, quoniam accusator simul et judex non eritis.
Et post capitulum canonum de scientia hujus clerici
conditionis, et de transgressione per ordinationem
inhibitam patet quid decerneretur, quæ prius si
placet opponenda est, et aut confesso, aut convicto
inculcandum erit judicium. Quod jam licet de me
non convicto, nec confesso absque ulla synodo, sine
ulla hujusmodi interrogatione, aut requisitione, aut
præsenti interpellatione officium accusatoris simul
et judicis, tam de absente, quam absenti scripto
vobis judicantes exercueritis, ita pronuntiando.
Quia vero ipsum clericum contra regulas ordinasti,
sacræ regulæ demonstrant dicentes. Et tunc
ponis capitulum beati Leonis quod tibi scripsi; in
cujus fine solito more tuam ostentas scientiam, de qua
ostentata scientia tua, quia non est utilis vel neces-
saria loqui nil curo; quia sicut de chamæleonte le-
gimus, qui quemcunque colorem viderit, in eum
convertitur, ita tu saliendo semper tuis ipsis di-
ctis contraria vadis. Quandoquidem vero quia
accusator simul et judex esse non possum, quan-
doquidem quia te absentem judico, interdum ut
personam accusatoris induam, et tunc
sem. Aliquando quod sine synodo te judico, et
aliquando quod sine synodo te judicare non pos-
sum; et quia nec intelligis nec intellexisti admit-
tendos ad ordines sacros servituti obnoxios. Et
multis modis hac illac vadis fluctuando sicut arundo
a vento agitata, videlicet animo fluctuante, quia
nullius gravitatis pondere es stabilitus.

te accu

Dicis etiam me exponere capitulum Leonis sicut volo, sed non sicut tu, hoc promis, sed sicut se res habet verum dicis: sic enim illum expono ut volo, quia sic illum expono ut debeo, quia sic illum intelligo sicut illi eum intellexerunt qui in capitulis synodalibus de ecclesiarum servis, ut tibi scripsi, et mihi rescripsisti, decreverunt; et sicut in ipsa manumissione servi ecclesiastici demonstratur; non enim sacri canones manumissionem fieri in ecclesia de natura liberis ab imperatoribus petierunt,

nee quilibet natura liberi per manumissionem fiunt A consensu atque judicio invenerimus salva paci, et cives Romani, sed servi vel ecclesiastici, vel regii,

vel quorumlibet liberorum hominum. Et ideo san. ctus Leo in capitulo sui decreti ex canonibus promulgato constituit, ut alicui conditioni obligatus non ordinetur, nisi forte eorum petitio aut voluntas accesserit, qui aliquid sibi in eos vindicant potestatis. Quandiu enim fuero Rhemorum episcopus, in servis hujus ecclesiæ mihi potestatem debitam vindicabo, et sine libertate ecclesiastica per me sibi data quisquam eorum ordinari non debet. Unde breviter tibi dico quod Dominus ad Judæos dixit: Non ego accusovos, sed Moyses, in quem speratis, ipse vos accusat (Joan. v), scilicet lex contra quam agitis. Et item Dominus dicit: Ego non judico quemquam, est qui quærat et judicet (Joan. VIII). Videlicet quia si ordinasti contra decreta Leonis ipsum clericum, non ego'peccator in terra, sed ille sanctus de cœlo te inde per suum decretum judicat ; et si confiteri vis a te illum irregulariter ordinatum, sicut nec de aliis, ita nec de isto tuam quæro, vel desidero damnationem, vel quemcunque ante oculos humanos ruborem. Si autem negas illum te ordinasse sicut jam præmisi, habeas illum conscientiæ ac negationis tux judicem, quem habebis et testem. Cæterum sacri canones dicunt ut episcopus sine concilio clericorum suorum clericos non ordinet, ita ut civium conhibentiam, et testimonium quærat: et secundum sacros canones et decreta sedis Romanæ pontificum mea interest, ut si ratio postulaverit me compellente ad delectorum de ordinatione ipsius clerici quam denegas, accedas judicium, et quidquid veritate cognita, mediantibus sacrosanctis Evangeliis per eos tam clericos quam cives, quorum consensu et in quorum præsentia ordinationes juberis facere, inventum fuerit, hoc statuatur. Sed si æquissimum judicem Deum, cui de omnibus factis et judiciis nostris sumus reddituri rationem timueris hoc agere, nulla erit necessitas. Neque ego hanc, vel aliam quamcunque causam volo exaggerare, quia de quibuscunque scandalum sine peccato propria conscientiæ vitare potero, nemini scandalum inferre volo. Si autem ipse clericus, quod non opto nec quæro, se in comprovinciali synodo reclamaverit, aut de ordinatione a te in cum exhibita, aut de quocunque præjudicio, quia sacri canones dicunt, præmissa sententia de presbyteris et diaconibus, ut reliquorum clericorum causas etiam solus episcopus loci agnoscat et finiat. Et si presbyteri, diaconi, vel cæteri inferioris gradus clerici in causis quas habuerint, de judiciis episcoporum suorum questi fuerint, vicini episcopi eos, cum consensu sui episcopi audiant, et inter eos diffiniant adhibiti ab eis episcopi. Quod etsi ab eis provocandum putaverint ad primates suarum provinciarum, sicut et de episcopis sæpe constitutum est provocent et omnes qui se læsos existimant adsint conciliis, et synodi experiantur examen; et plura quæ hinc canones dieunt, et mihi longum est scribere. Quidquid confratrum et coepiscoporum nostrorum

[merged small][merged small][ocr errors]

charitate inde secundum sacram auctoritatem exsequi procurabimus. De eo quod dicis, cum per singula de cæteris omnibus; tunc de receptione Gallicanorum canonum pleniter respondebis, tibi rescribo, quia Dominus qui in se credentibus promisit: Aperi os tuum, et ego adimplebo illud; el: Ego dabo vobis sapientiam, cui non poterunt resistere et contradicere omnes adversarii vestri, et etiam brutos asinæ ruditus in humanas formavit loquelas, et siccam rupem fundere jussit aquas: et mihi dare poterit quæ tibi respondeam. Plurimis vero a te præmissis, et a me ut inutilibus prætermissis, in quibus quandoquidem est negatio, quandoquidem quod negaveras demonstratio continetur, ad hoc pervenisti ut diceres me obligare volens de sententiis apostolicæ sedis tibi a me litteris præcedentibus scriptis. Ecce in mala suasione delictum, et in mala consensione peccatum depromitur ; et sicut vos sententiis quod mihi male suasum est, et a me male est sensum pariter vos consentire dignemini, dicentes quæ jam præmisi, ut scribam vobis si eum ordinare volo secundum morem, et vos illi libertatem ecclesiasticam dabatis, quem taliter ad gradus ecclesiasticos pervenisse divulgatis. Unde tibi quod Salomon dicit scribo : Qui erudit derisorem, ipse sibi facit injuriam (Prov. 1x). Non bene intelligis, quia non bene vis quod tibi bene et recte scripsi, scilicet ut si cujuscunque suasione, vel quacunque subreptione in hoc excessisti, et alias ipsum clericum utilem in ecclesiastico ministerio comprobaveris, quod defuit et tibi, et illi in ordinatione sua, et ad me pertinebat, ego supplerem. Lege decreta sedis Romanæ pontificum a beato Siricio, et deinceps, et invenies quomodo plures irregulariter ordinati per medicinam ecclesiastica fuere sanati, supplente auctoritate in precessu quod defuerat in ordinationis initio. Cogunt, inquit beatus Augustinus, multas invenire medicinas multorum experimenta morborum. Deinde, volens ostendere quod tui odio, et Sigeberti gratia, hæve de præfato clerico scripserim, nugas tibi noxias, et nænias bene volenti et scienti non ridendas, sed dolendas componis. Cum Sigeberto, quantum ex ipso et pro ipso est, cura non est ut nunquam in illa ecclesia sit presbyter ordinatus; quia nullam inde necessitatem habet: et si fuerit ibi presbyter ordinatus, nullum lucrum inde terrenum habebit. Et si in ipsa ecclesia presbyter non fuerit ordinatus, nullum detrimentum vel incommodum spirituale aut temporale inde habebit. Sed et mihi nulla alia inde est cura, nisi ut leges ecclesiasticae pro tua insolentia inde suum vigorem non perdant; et homines exinde commoditatem, quam ipsi et sui antecessores a longo tempore habuerunt, amittant, et tu in hoc Deum offendas. Deinde minas præfato intentas clerico, cui si præjudicium intuleris, est justus judex qui inter te et illum judicabit: et si ad synodum venerit, quod nostrum erit, ut prædixi, exsequi procurabimus. Quod autem de missis meis ad synodum tuam mittendis subjungis, non missorum meorum ad synodum

B

conveniens erat. Post hæc autem omnia et me, et te in mente continue habere moneo quod Dominus dicit: Super quem requiescit Spiritus meus, nisi super humilem, et quietum, et trementem sermones meos? (Isa. LXVI.) Quia sicut scriptum est: Spiritus sanctus disciplina effugiet fictum, et auferet se a cogitationibus sine intellect", et non habitabit in corpore subdito peccatis (Sap. 1); et : Juxta est Dominus his qui tribulato sunt corde, et humiles spiritu salvabit; vultus autem Domini super facientes perseveranter mala, ut perdat de terra memoriam eorum. Data v Idus Maii præsentis I indictionis.

SCHEDULA
sive

LIBELLUS EXPOSTULATIONIS

HINCMAR

METROPOLITANI RHEMENSIS

Adversus HINCMARUM Laudunensem episco

pum

In synodo Duziacensi recitatus.

(Ex conciliorum Labbei tomo VIII.)
PRÆFATIO.

tuam describis officium. Ego enim per me, vel per A inordinata, atque responsio nulla convenientia sibi vicarios meos debeo retractare secundum sacros canenes acta tuæ synodi, si secus inde ad me quoddam pervenerit, et non ideo ad tuam synodum meos missos dirigere ut servum ecclesiæ nostræ in nulla rebellione stantem servituti obnoxium comprobent. Licet enim satis insipiens, scio qualiter, et ubi servus ecclesiasticus rebellans debet conquiri, et alibi oportet me de professione suæ servitutis requirere quam in tua provincialis episcopi synodo. Tandem quod scripsisti, ut, o utinam tibi servarem episcopo, carcerali sicut scio custodia tradito, ne inferrem tibi et parochiæ tuæ, contra apostolicorum omnium decreta, etiam ab apostolica sede vocato, et eam appellanti, præjudicium, et non exigerem a te responsum usque ad synodalem saltim conventum; et de sententiis apostolicæ sedis pontificum in eodem tuo scripto congestis, alterius temporis, et prolixiorem quam hæc sustineat epistola poscit responsionem. In clausula vero istius epistolæ verba beati Gregorii ad quemdam subjectum episcopum directa ponere dignum duxi; quia in tuis scriptis ad me directis contraria his suis monitionibus sæpe inveni, ut de cætero monitus per meam exiguitatem a beato Gregorio talia in tuis scriptis ad me, vel ad alios scientiam et auctoritatem habentes dirigendis ponere caveas. Primum, inquit, hoc me contristat, quia mihi fraternitas tua duplici corde scribit, et alia blandimenta in epistolis suis exhibet, alia in lingua sna sæculariter ostentat. Deinde grave mihi est, quod irrisiones illas, quas habere notarii adhuc pueri solent, usque hodie frater meus in lingua sua retinet, mordenter loquitur, et quasi de tali studio lætatur, amicis præsentibus blanditur, de absentibus obloquitur. Et vitium describens superbiæ dicit: Quisquis, inquiens, ejus in se tyrannidem captiva mente susceperit, hoc primum damnum patitur, quod clauso cordis oculo judicii æquitatem perdit. Nam cuncta quæ ab aliis vel bene geruntur displicent, et sola ei quæ ipse vel prave egerit, placent, semper aliena opera despicit, semper miratur quod facit, quia et quidquid egerit, egisse se singulariter credit, atque in eo quod exhibet per gloriae cupiditatem, sibimet ipsi per cogitationem favet'; nec considerat quod alter boni amplius quam ipse, sed quod boni ipse amplius quam alter habeat: neque enim pensat quæ bona spiritus alter acceperit, ut ipsi desint, sed quæ bona ipsi, et quæ mala sint alteri. Et cum se in cunctis transcendere cæteros æstimat, per lata cogitationum spatia secum deambulans, laudes suas tacitus clamat; nonnunquam vero ad tantam elationem mens ducitur, ut in co quod tumet, etiam per ostentationem locutionis effrenetur et tanto facilius ruina sequitur, quanto apud se quisque impudentius exaltatur; hinc enim scriptum est : Ante ruinam exaltabitur cor (Prov. xvin). Et sanctus Gregorius Nazianzenus Juliani morem, quem in tuis litteris invenio, describens dicit: Consensus et negatio simul, ratio nulla ratione subsistens; interrogatio

Sanctus Coelestinus synodo apud Ephesum scripsit Spiritus sancti præsentiam testificat congregatio sacerdotum. Certum est enim quod legimus, quia non potest Veritas nostra mentiri, cujus in C Evangelio sententia ista est: Ubi duo vel tres congregati fuerint in nomine meo, ibi et ego sum in medio eorum (Matth. xvi). › Quod certissimum retinens, vestræ sanctæ congregationi consilium, et auxilium, sicut et jam feci apud eos qui conventibus interfnerunt, scilicet in Vermeria, deinde in Gundulfi villa, et postea in Attiniaco, porrecta in synodo schedula de fratre et coepiscopo nostro Hincmaro expostulo : quem multis epistolis, quarum habeo exemplaria, ut a pertinaci contumacia sua erga metropolis suæ privilegium resipisceret, corripui; sed corrigere non prævalui. Nam post multas commonitiones, quibus ad eum nihil profeci, nuper iv Idus Junias præsentis Iv indictionis, de his quæ in hac schedula breviter collecta sequuntur: sed et de petitione Bertharii diaconi Laudunensis, mihi adversus eum directa, cujus exemplar hic habeo pro loci mei officio, illum ad proxime futuram synodum invitans, scripto commonui, volens illum statuere contra faciem suam ut illa quæ coram Deo tecta, et coram hominibus oblita penitus cupiebam, alligata litteris, et ad memoriam ejus reducta legeret, ac se intelligeret, ne quando eum regulare judicium raperet, quod effugere non valeret. Et in indiculo quo ad hanc synodum eum vocavi, sicut et cæteros provinciæ Rhemorum episcopos, illi superaddidi : ‹ Sciat etiam tua fraternitas, eos qui adversum te anno præterito apud me querelas suas deposuerunt, et de quibus in synodo fuisti apud Attiniacum impetitus,

D

« VorigeDoorgaan »