sum discutiens, non ante sententiam proferat capitalem, quam aut reus ipse confiteatur, aut per innocentes testes convincatur. Testes autem sine aliqua sint infamia, uxores et filios habentes, et omnino Christum prædicantes. Testimonium clerici adversus laicum nemo suscipiat. › Quæ quantum aliena sint a sacris canonibus, et quantum inimica sint ecclesiasticis judiciis, nemo est qui ignoret, et quam tibi tuisque nuperrimis factis, de quibus reprehenderis, sint in quibusdam adversa, ex quibusdam de plurimis hic ostensis patenter quilibet potest agnoscere. Placuit, inquiunt (cap. 22), ut nullus episcoporum quemquam clericorum judicare aut damnare præsumat, nisi accusatus legitimos accusatores

Nicænæ, Constantinopolitanæ, ac Ephesinæ, Chal- A tur, aut convicto caput amputetur. Judex criminocedonensis quoque synodi, et aliis conciliis a sanctis Patribus institutis, et orthodoxorum opusculis, atque decretalibus epistolis apostolicæ sedis pontificum, aliisque scripturis discrete commemoratis, de his apostolorum canonibus penitus tacuit, sed nec inter apocrypha cos misit. Quapropter in lectione illorum sequenda est cautela ab eodem sancto Gelasio præmonita: ‹ Cum hæc, inquit, ad catholicorum Lanus advenerint, beati Pauli apostoli præcedat sententia, qua dicit: Omnia probate, quod bonum est tenete. (I Thess. v). Sicut et in illis capitulis, quæ dicuntur ex legibus Romanis Latina et Græca lingua conscriptis, et ex præfatis epistolis diverse collecta, et satagente Osio ad synodum Nicænam delata, sed nonnisi ea quæ ibidem constituta tene- B præsentes habeat, locumque defendendi accipiat ad mus, ad servandum fuisse decreta. Unde identidem isdem Osius quædam in synodo Sardiceusi recitavit, quæ cum legatis apostolicæ sedis ab eadem synodo corroborata Ecclesia catholica recipit. In qua synodo, cui præsederunt legati apostolicæ sedis, idem Osius Cordubensis episcopus, et Vincentius Capuanus, atque Calepodius Neapolitanus, fuerunt de hesperiis partibus episcopi quasi trecenti, ex orientalibus sex et sexaginta, sub Constantio imperatore, Rufo et Eusebio consulibus et orientalibus Arianis a synodo fuga recedentibus, hesperii catholici remanentes quæ tunc agenda fuerant exsequi studuerunt. Recordare quando hæc et plura hinc tibi dixi ex traditione historiæ veteris, cum mihi eras dulcissimus filius, et ubi etiam ista de apostolorum ca- C nonibus, et de in præfatis synodis, Osio satagente, recitatis capitulis legere potuisti, si non neglexisti, et contra auctoritatem veterum, qui veraci attestatione confirmant non plura fuisse capitula sacri Nicæni concilii, quam illa quæ ex antiqua consuetudine catholica tenet et veneratur Ecclesia, his acquiescere nolens contende, si dicentem Apostolum nolueris obaudire: Si quis, inquit, vult contentiosus esse, nos talem consuetudinem non habemus, neque Ecclesia Dei (1 Cor. x). Ego autem ex hac causa cestus jam depositos non resumam, cum sufficiant mihi quæ sedes apostolica et catholica docet Ecclesia. Et quod addidisti tuis commentis, non esse primatem diœceseos præter apostoli primi vicarium, sufficienter supra legisti quæ sacri canones et decreta sedis Romanæ pontificum de provinciarum primatibus intellexerunt ac decreverunt.

De sententiis vero, quæ dicuntur ex Græcis et Latinis canonibus et synodis Romanis atque decretis præsulum ac ducum Romanorum collectæ ab Adriano papa, et Engelramno Metensium episcopo datæ, quando pro sui negotii causa agebatur, ex quibus quædam tuis commentis interposuisti, quam dissonæ inter se habeantur, qui legit satis intelligit, et quam diversæ a sacris canonibus, et quam discrepantes in quibusdam ab ecclesiasticis judiciis habeantur, ut hic quædam de plurimis ponam, evidenter manifestatur.

Delatori, inquiunt (capp. 57, 75), aut lingua capule

D

abluenda crimina. Et post aliquanta: Nec prius litigantibus sua velit, quin judex, sententia obviare, nisi quando ipsi, peractis omnibus, jam nihil amplius habuerint in quæstione quod proponant, et tandiu actio ventiletur, quousque ad rei veritatem perveniatur, et reliqua. Caveant judices Ecclesiæ (cap. 53), ne absente eo cujus causa ventilatur sententiam proferant, quia irrita erit, imo et causam in synodo pro facto dabunt. › Contra quas sententias fecisti, quando excommunicationes Deo et præceptis ejus contrarias, de quibus te scriptis redargui, exerere præsumpsisti. Et item in eisdem sententiis scriptum est (cap. 27): ‹ Sunt nonnulli, qui indiscussos pote-tate tyrannica non canonica auctoritate damnant, et sicut nonnullos gratia favoris sublimant, ita quosdam odio invidiaque permoti humiliant, et levi opinionis aura condemnant, quorum crimina non approbant. Ideoque communi decreto censemus, ut quandocunque aliquis episcoporum criminatur, congregatis omnibus ejusdem provinciæ episcopis causa ejus audiatur, ut non occulte judicetur vel damnetur; quia ab aliis prius judicari non potest, nisi ab his a quibus ordinari potuit : quod si aliter factum fuerit, nullas vires habebit. Bona hora, tantum laborasti ut nulli subditus esses nisi apostolicae sedis pontifici, et nullus te judicare posset nisi apostolica sedes; cum ex ipsis sententiis, quas ad defensionem tui muniminis protulisti, hoc contra te proferatur, quia ipsis es subditus, et ab his potes judicari, a quibus potuisti ordinari. Miranda, vel potius miseranda tua mirabilis imo miserabilis sapientia, quia hæc in ipsis sententiis videre non potuisti, vel videre non voluisti, cum legas episcopus sancta animalia Ezechieli ostensa plena esse oculis ante et retro, el arrogantem Pharisæum ibi oculum non habuisse, ubi jactando enumerans bona sua publicano se prætulit. Hinc etiam de te intelligi potest quod Salomon dicit: Doctrina sua noscitur vir; qui autem vanus et excors est, patebit contemptui (Prov. x). Et Seneca pene Christianus, et apostolo Paulo familiaris: Videndum, inquit, ne per quæ admiratio paratur, ridicula et odiosa sinl. Et item Salomon : Quomodo si argento sordido ornare velis

vas fictile, sic labia tumentia cum pessimo corde so- A vinitas crucifigi non potuit, homo est qui crucifixus ciata (Prov. xxvi). Et Cato :

Audit quod non vult, qui pergit dicere quod vult. Ulcus proserpit, quod stulta silentia celant. Tolle mali testes, levius mala nostra feremus. Unde item Salomon: Ejice derisorem, et exibit cum eo jurgium, cessabuntque causæ et contumelia (Prov. XXII). Si vero ideo talia quæ tibi visa sunt, de præfatis sententiis, ac sæpe memoratis epistolis, detruncando, et præposterando, atque disordinando collegisti, quia forte putasti neminem alium easdem sententias, vel ipsas epistolas, præter te habere, idcirco talia libere te existimasti posse colligere, res mira est, cum de ipsis sententiis plena sit ista terra, sicut et de libro collectarum epistolarum ab Isidoro, quem de Hispania allatum Riculfus Mogununus episcopus in hujusmodi, sicut et in capitulis regiis, studiosus obtinuit, et istas regiones ex illo repleri fecit. In cujus præfatione idem Isidorus dicit de apostolorum canonibus, quod a quibusdam dicantur apocryphi, et plures eos recipiant, et sancti Patres eorum sententias synodali auctoritate roboraverunt, et inter canonicas constitutiones posuerunt quod de quibusdam sententiis verum est, sicut alibi in hoc opusculo potes legere. Differentiam quoque inter epistolas quas collegit et sacros canones, ex verbis beati Gelasii, quibus et sua verba interposuit, fecit. De Nicæno autem concilio non est ita ut scripsit, sicuti multis auctoritatum testimoniis approbatur: et quod de pascha ex epistola Theophili protulit, qui ecclesiasticas historias legit, in eodem concilio de pascha cum capitulis ibidem constitutis epistolam conditam reperit. De cujus scilicet Isidori dictis, sed et de epistola Damasi, quam suæ præfationi supposuit, et collectioni præposuit, quædam possem prolixius ostendere. Sed cum ad ea quæ hinc sunt opus, apostolicæ sedis Leonis, et Gelasii, ac cæterorum pontificum Romanorum post Damasum, sufficientissime auctoritas et explanatio suppetat, superfluum duxi non necessaria in medium devocare, ne illud poeticum mihi objiceres,

B

fuit. Tu me reprehendis quia dico, quoniam antequam tu fuisses natus, ego canones scivi, jactans te cur non tibi liceat scire, qui post me didicisti, quod ego scio qui ante te didici. Sed Paulus non est de tuo corde locutus, qui legens dictum a Moyse: Interroga patrem tuum et annuntiabit tibi, majores tuos et dicent tibi (Deut. xxx11), gloriatur se didicisse legem ad pedes Gamalielis (Act. xx11): et sciens quia quando superbus erat, de cœlo est prostratus a Domino, et qui prædicator futurus erat, non tamen mox ut prædicaret quod viderat audivit, sed ei jacenti dicitur: Ingredere in civitatem, et dicetur tibi quid te oporteat facere (Act. 1x). Et hoc Dominus eum ab Anania discere voluit, unde ipse eum statim et in momento per revelationem potuit docere. Deinde venit Hierosolymam videre Petrum (Galat. 1). Deinde post annos quatuordecim ascendit Hierosolymam (Galat. 11) secundum revelationem, et contulit cum antecessoribus suis apostolis Evangelium quod prædicabat in gentibus (ibid.): seorsum autem cum his qui videbantur præstantiores, ne forte in vacuum curreret aut cucurrisset. Et hæc dico non ignorans de quibusdam dictum fuisse: In antiquis est sapientia (Job. x11), et de quibusdam, Cani hominis, sapientia ejus. Similiter de quibusdam : Quanto juniores, tanto perspicaciores, et de quibusdam intelligendum, Quanto juniores, tanto pervicaciores, de qualibus Paulus dicit: Erit tempus cum sanam doctrinam non sustinebunt, sed ad sua desideCria coacervabunt sibi magistros (11 Tim. iv), et reliqua. Et quoniam scimus ubi, et quanto tempore, et a quibus, et quæ ac quanta didicisti, qui va es doctus in schola Danielis, de quo dicitur, Nunquid tu Daniele sapientior? (Ezech. XXVIII.) quandiu talia tibi ad intentionem tuam non profutura, quæ in commentis tuis continentur, vadis fodiendo, utilius, imo quia hæc inutilia sunt utile tibi foret illa quærere, quæ ad tuam et commissorum tibi salvationem debueras bajulare. Scilicet quomodo in regulis sacris debeas intelligere, quia quidam jubentur usque ad missam catechumenorum manere in ecclesia, quidam autem sola intra ecclesiam fidelium oratione jungi sacræ mysteriorum celebritati, a Dominica autem mensæ convivio segregari. Et Leo dicit (epist.

Tu ne forte feras in sylvam ligna, viator. Tu dicis, ut audivi, quia non ego solus sapio canones et verum dicis. Accepto prorsus hoc dictum, non quia tuum est, sed quia verum est. Et ego dico, quia non tu solus bene intelligis canones, et verum dico. Recipe igitur hoc dictum, non quia meum est, sed D 91, c. 4): His qui in tempore necessitatis, et

quia verum est. Et si tu te putas scire quæ non didicisti, ego illum hominem solum dico esse, qui scivit quæ non ab homine didicit, de quo admirantes dicebant Judæi : Quomodo hic litteras scit, cum non didicerit? (Joan. vi.) Et ideo potuit per idiotas et piscatores docere oratores, et subjugare sibi imperatores. Et quia ego dico illum solum hominem esse, qui scivit quæ ab homine non didicit, tu videbis de Paulo, qui dicit se non didicisse ab homine, sed per revelationem Jesu Christi, quem idem Paulus hominem esse non denegavit, quando dixit se nihil scire, nisi Jesum Christum, et hunc crucifixum (I Cor. 11): quia Jesus Deus et homo, quoniam di

periculi urgentis instantia, præsidium pœnitentiæ et mox reconciliationis implorant, nec satisfactio interdicenda est, nec reconciliatio deneganda. Et Innocentius dicit (epist. 1, c. 19): Ut quæ Christo spiritualiter nubunt et a sacerdote velantur, si postea vel publice nupserint, vel se clanculo corruperint, non eas admittendas esse ad agendam pœnitentiam, nisi is cui se junxerant de mundo recesserit. Et Coelestinus dicit (epist. 1, c. 2): Ut nulli sit ultima pœnitentia deneganda. Cum enim nullus dicitur, nemo excipitur. Et Leo sicut præmisimus (epist. 91, c. 4) Implorantibus nec satisfactio, inquit, interdicenda est, nec reconciliatio deneganda. Et hæ

reticos ac schismaticos legimus ad ecclesiasticæ A Rust. Narb., cap. 8): Horum causa Dei judició

reservanda est, in cujus manu fuit, ut talium obitus usque ad communionis remedium differretur. Nos autem quibus viventibus non communicavimus, mortuis communicare non possumus. Sed et quomodo distinctos gradus pœnitentium, de quibus in canonibus legimus, poeniteant pœnitentes secundum præfixos gradus, intelligere quot sint, et qui sint, et observare erga pœnitentes in ecclesia debeamus, ne contra sacras regulas faciamus, nosse ex canonibus sacris debemus de quibus quædam, si in opusculo isto diligenter attenderis, et ea reducere ad memoriam volueris, quæ jam tibi dixisse me recolo, quando videbaris dignationem discendi habere, et velle docenda discere, poteris intelligere. Sunt et alia plurima, quæ hinc tibi poteram computare, sed mihi, præsertim inter spinas seminanti, esse longum et tibi infructuosum fore existimo, quia voluntatem tuam ac desiderium ad ea tendere inhianter audio et video, quæ tanquam fenum velociter arescent, et sicut olera herbarum cito decident (Psal. xxxix). De quibus iterum scriptum est: Dormierunt somnum suum, et nihil invenerunt omnes viri divitiarum in manibus suis. Ab increpatione tua, Deus Jacob, dormitaverunt qui ascenderunt equos (Psal. LXXV). In morte anime, inquit Gregorius, mentis oculos a veritatis luce clauserunt, qui in præsentis vitæ honore confisi sunt: qui temporalis amor et honor, tum sicut fumus deficient, nisi ad tempus fueris inde conversus, quando transibit actus, manebit tibi reatus. › Ideo C oportuerat te illa, quæ hic tibi prodesse inciperent, et in semper existenti sæculo amplius prodessent, quando, sicut dicit Apostolus, veniet quod perfectum est, et evacuabitur quod ex parte est (I Cor. x), tota mentis devotione amplecti, de quibus si hodie aut cras interrogatus fueris, vera et salubria respondere valeres. Sed quia usus pessimo preceptore teipso, dedignaris scire quod nescis, cum inde interrogatus fueris, aut hæsitando dissimulabis respondere, aut incerta studebis perverse docere. Tandem ab eo quod in fine pitacioli tui misisti: Decretalia, inquiens, quæ a sanctis pontificibus primæ sedis Romanæ Ecclesiæ sunt instituta, cujus auctoritate atque sanctione omnes synodi et sancta concilia roborantur, et stabilitatem sumunt, cur vos non habere vel observari dicitis, nisi quia vestræ ordinationi contradicunt? Miror quare non vidisti te manifeste redargui et increpari, cum illa, quæ tibi in parva schedula apud Gundulfi villam dedi, et in hoc opusculo supra posui, quæ certum est te habere, penitus prætermiseris, nisi, ut tu ipse ex alterius verbis in tuo pitaciolo scripsisti, quia tuæ ordinationi, id est tuæ voluntati, et tuæ intentioni contradicunt. Unde inferri tibi recte potest quod scriptum est: Ex verbis tuis te judico (Luc. XIX), sicut ipse scripsisti dicens : Ecce hic evidentissime ostenditur, si quis contra Romanorum pontificum decreta obloqui præsumpserit, jure temeritatis arguetur. Igitur lege illam præfatam schedulam, et supra scripta pontificum Romano

fidei et pacis unitatem redeuntes per manus episco-
palis impositionem in ordinibus suis debere recipere,
et presbyteros vel diaconos in aliqua graviori culpa
Convictos, qua eos a ministerio necesse sit removeri,
non eis manus tanquam pœnitentibus debere im-
poni. Sciendum ergo nobis est, cur hæreticis et
schismaticis redeuntibus manus imponitur, et lapsis
diaconibus vel presbyteris ad reconciliationem ne-
quaquam manus imponitur, de quibus Leo dicit:
Hejumodi lapsis ad promerendam misericordiam
Dei privatam esse expetendam secessionem, ubi
illis satisfactio, si fuerit digna, sit etiam fructuosa. ›
Et idem Leo dicit: Ut si quis in regulas sacras
commiserit, veniam sibi deinceps noverit denegari. ›
Et S. Gregorius, ac cæteri Romani pontifices, B
sed et sacri canones dicunt lapsos in ordine
non debere restitui, sicut nec publice pœniten-
tes ad ecclesiasticum ordinem promoveri. Quo-
modo ergo pœnitentia, si fuerit digna, esse po-
terit fructuosa, si in gradibus suis hujusmodi
pœnitentes non valebunt restitui? Quid enim pro-
dest triticum seminare, et fructum illius non colli-
gere? aut domum construere, et non illic habitare?
Nunquid qui cadit non adjiciet ut resurgat? (Amos v.)
Et quorumdam hæreticorum, quorum baptisma pro-
batur, clericos in ordinibus suis recipi, quosdam
autem legimus recipi non debere, et a quibusdam
quosdam hæreticos vel schismaticos cum chrismatis
unctione, a quibusdam quosdam per manus imposi-
tionem sine chrismatis unctione, a quibusdam quos-
dam sine manus impositione, cum professione simul
et subscriptione, a quibusdam quosdam tantum pro-
fessione recipi debere legimus. Et item in sacris ca-
nonibus legimus (conc. Arelat. 1, can. 25): Ut
hi qui post sanctam religionis professionem aposta-
tant, et ad sæculum redeunt, et postmodum pœniten-
tiæ remedia non requirunt, sine pœnitentia commu-
nionem penitus non accipiant, Et Pœnitentes
qui in infirmitate viaticum eucharistica acceperint,
non se credant absolutos sine manus impositione, si
supervixerint. Et legimus, quia sicut unum est
baptisma, ita et una debet esse pœnitentia, quæ
tamen publice agitur. Et sunt in nostris parochiis
plurimi, qui post pœnitentiam et reconciliationem
per manus impositionem, et post communionem,
iterum labuntur, non solum semel, sed et secundo ac
tertio quomodo nobis de his faciendum sit, cum,
sicut præmisimus, sine pœnitentia communionem
non accipient, vel quomodo qui accipiunt eucharis -
tiam, et sic moriuntur, absoluti erunt, qui non essent
absoluti sine manus impositione, si superviverent.
Et in sacris canonibus legimus (conc. Vasen., can. 2):
Eorum, qui pœnitentia accepta in bono vitæ cursu
satisfactoria compunctione viventes, sine commu-
nione inopinato nonnunquam transitu in agris aut
in itineribus præveniuntur, oblationem recipiendam,
el eorum funera ac deinceps memoriam ecclesiastico
affectu prosequendam. Et Leo dicit (epist. 92, að

D

rum decreta ex sacris canonibus promulgata, et in- A
venies te obloqui pontificum Romanorum decretis :
et quando altera vice sic accurate dictabis, studio-
sius polire linguam tuam curabis, ne vitiose contra
tuam grammaticam dictes, sicut hic fecisti di-
cens: Si quis contra Romanorum pontificum decreta
obloqui præsumpserit. Nos enim simplices ac
idiotæ, si hinc loqui contingeret, diceremus, aut
contra Romanorum pontificum decreta loqui, aut
Romanorum pontificum decretis obloqui. Idem
enim est, aut contra Romanorum pontificum de-
creta loqui, aut Romanorum pontificum decretis
obloqui, ut non contemnendæ auctoritatis falsator
dicit:

Obloquitur numeris septem discrimina vocum.

CAPUT XXV.

De auctoritate et differentia conciliorum et epistolarum sedis apostolicæ pontificum.

De cætero quod Daniel dicit: Pertransibunt plurimi, et multiplex erit scientia (Dan. xu), Dominus demonstrat ad Moysem dicens: Ego sum Deus Abraham, et Deus Isaac, et Deus Jacob, et nomen meum Adonai non indicavi eis (Exod. v1); et longe post Moysem David dicit: Super seniores meɔs intellexi et, super omnes docentes me intellexi (Psal. cxvn); et apostoli viderunt et audierunt quod multi antiqui justi desiderantes non viderunt vel audierunt. Quod beatus Gelasius, sapientiæ et scientiæ spiritu repletus, in catalogo, qui libri ab Ecclesia catholica recipiantur, post descriptionem authenticarum Scripturarum, et B Nicæna, Constantinopolitana, ac Ephesina, Chalcedonensi quoque synodis commemoratis, subjunxit :

Unde tuus Servius, obloquitur numeris, dicendo oblo-
quitur, chordarum expressit laudem, quas dicit
verbis locutas: obloqui enim non est nisi contra lo-
quentem loqui. Qua de re, si talionem mihi reddere
volueris, et in dictis meis reprehensiones quærens
inveneris, ego jam spretis jactantibus puerorum
plausibus, qui manente integro sensu, in verbis me
magis intelligi quæro, quam admirari, cum Paulo
dicam Et si imperitus sermone, non tamen scientia
(11 Cor. x1, 6). Tibi autem novo grammatico, qui,
ut frondosa et condensa arbor, foliis ornatus verbo-
rum phaleris debes incedere, et tua figmenta gran-
disonis pompare modis, et in omnem ventum inflatis
buccis grammaticas spumas exspuere, hoc dicere non
licebit. In clausula vero tui pitacioli posuisti: C
Hæc, inquiens, succincte quidem excerpsi, ac pas-
sim pro qualitate negotii contexendo promiscueque
conserendo, ordine cum præpostero, tum composito,
sed et sensin connexo, ascivi. Unde parcat
mihi tua prudentia, et cujuscunque alterius lectoris
patientia, si tumultuario et sæpius repetito, non
autem recti tramitis vel ordinato sermone, neces-
sitate compulsus hoc opusculum designare potius
quam perficere studui: quoniam tuis compilatio-
nibus confuso, et sicut ipse dixisti, præpostero ordine
positis, et nunquam in eodem statu manentibus,
aliter respondere non potui, nisi, ut venatores
feræ lustra sequentes agere auditu et lectione puer
scholarius in libro qui inscribitur Cynege:icon
Carthaginensis Aurelii didici, hac illacque discur-
rendo, retrograda etiam vestigia repetendo, anfra-
ctus tuos vestigando, explicare studerem: quod ad-
huc mihi erit necessarium facere, et in explicanda
de inceptis ratione, et in ostendenda causali actione
de his quæ admisisti, et pro quibus tibi et Ecclesiæ
tibi commissæ scripsi, contra quæ irregulariter sub-
scripsisti, ac subscribi fecisti, et etiam cum tuam
novam subscripsionem, quin potius tuam novam præ-
sumptionem adiens,

.... mille vias, tristesque labores
Discursusque citos, securi prælia ruris,

et sincero corde lites domesticas subire compellar.

Et si qua sunt concilia a sanctis Patribus instituta, post horum quatuor auctoritatem et custodienda et recipienda decrevimus. Commemoratis etiam opusculis orthodoxorum ex nomine designatorum, adjunxit dicens: Item opuscula atque tractatus omnium Patrum orthodoxorum, qui in nullo a sanctæ Ecclesiæ Romanæ consortio deviarunt, nec ab ejus fide vel prædicatione sejuncti sunt, sed ipsius communioni per gratiam Dei usque ad ultimum diem vitæ suæ fuere participes, legenda decernimus. Deinde dicit: Item decretales epistolas, quas beatissimi papæ diversis temporibus ab urbe Roma pro diversorum Patrum consolatione dederunt, venerabiliter suscipiendas. › Et sic de martyrum passionibus conjunctim loquens, et de vitis sanctorum, et de actibus beati Silvestri, et ex Scriptura de inventione Dominicæ Crucis, et de inventione capitis beati Joannis Baptistæ, solertissime ac discretissime addidit dicens: Sed cum hæc ad catholicorum manus advenerint, beati Pauli apostoli præcedat sententia: Omnia probate, quod bonum est lenele (1 Thess. v). Sed et in ipsis apocryphis discretionem teneri debere subinnuit: De quibus quædam in totum sun! rejicienda, quædam autem propter hæreticorum calumnias inter apocrypha sunt computenda, sed non penitus abominanda, de quibus viros catholicos in suis opusculis testimonia legimus assumpsisse, sicut et beatus Judas apostolus in D epistola sua egit. › Animadvertenda igitur est discretio ex verbis beati Gelasii inter synodalia concilia et apostolicorum virorum epistolas, quas ante concilia celebrata diversis temporibus, pro diversorum Patrum consolatione dederunt, quasque venerabiEter suscipiendas dicit: si qua sunt autem concilia a sanctis Patribus instituta post quatuor conciliorum auctoritatem, custodienda et observanda decrevit. Unde item idem in decretis suis dicit (Gelas. epist. 3, ad Dardanos): Patres, inquit, nostri catholici doctique pontifices, in unaquaque hæresi quolibet tempore suscitata, quidquid pro fide, pro veritate, pro communione catholica atque apostolica, secundum Scripturarum tramitem, prædicationem

que majorum, facta semel congregatione sanxerunt, A tibus temporibus, ita ut in eis continentur, omnia inconvulsum voluerunt deinceps firmumque constare, nec in eadem causa denuo quæ præfixa fuerant retractari qualibet recenti præsumptione permiserunt. Quantum enim distet inter illa scilicet concilia, quæ custodienda et recipienda decrevit, et inconvulsa firmaque deinceps Patres catholici manere voluerunt, et illas epistolas, quæ diversis temporibus pro diversorum consolatione datæ fuerunt, quas venerabiliter suscipiendas dicit, nemo in dogmatibus ecclesiasticis exercitatus ignorat. Si enim quædam ex his, quæ in quibusdam illis epistolis continentur, tenere et custodire velle inceperimus, contra alia plurima illarum epistolarum facere incipiemus. Et rursus, si alia contra quæ feceramus, tenere et custodire inceperimus, adversus ea quæ B antea servare voluimus faciemus, et a conciliis sacris, quæ perpetuo nobis recipienda, tenenda, ac custodienda, atque sequenda sunt deviabimus: sed et a consuetudine quam catholica Ecclesia habuit, ex quo in sacrum Nicænum concilium Patres nostri convenerunt, qui adhuc, sicut Leo dicit (epist. 51', vel 53, ad Anato!.), nobiscum in suis constitutionibus vivunt, perniciosissime discedemus, et nihil certi tenentes in sectam Genethliacianorum, id est Mathematicorum offendemus, qui diffinierunt omnia in incertum. Nam et beatus Gelasius easdem epistolas, non solum sacris canonibus in quibusdam adversas, sed etiam sibi ipsis diversas ostendit, cum dicit, illas diversis temporibus pro diversorum consolatione datas. Et hinc forte adversum me dices Ergo calumniaris apostolicam seden in sanctis ejus pontificibus, eo quod male senserint, et non tenenda decreverint. Unde tibi respondeo, quod de lege non Judaice servanda, contradicentibus sibi et dicentibus: Lex ergo adversus promissa Dei? (Gal. m, 21.) Respondit Apostolus: Absit. Lex quidem sancta, et mandatum sanctum, et justum, et bonum (Rom. vi, 12). sed personis et temporibus suis congrua Quæ propter transgressiones posita est, donec veniret semen cui repromiserat Deus, ordinata per angelos in manu mediatoris (Galat. m, 19). Et illas epistolas sanctorum et apostolicorum virorum, diversis temporibus pro diversorum consolatione, sicut et beatus Gelasius dicit, a sede apostolica datas, et per eosdem Domini sacerdotes qui et angeli secundum Scripturam appellantur ordinatas, cum beato Gelasio apostolico viro venerabiliter suscipiendas dico. Quæ suis temporibus congruentes fuerunt, donec per sacra concilia Patres nostri in unum convenientes, sicut ejusdem apostolicæ sedis pontifices protestantur, suggerente sibimet sancto Spiritu, quoniam aliter credendum non est, mansuras usque in finem sæculi leges co:diderunt. Et sicut de lege dicit Apostolus: Si enim esset lex quæ posset vivificare, vere ex lege esset justitia (Galat. 1, 21), ita salva reverentia sedis apostolicæ dico, quia si illa, que in eisdem epistolis eontinentur, et sui temporibus congrua fuerunt, subsequen

et insimul custodiri valerent, et servari ac teneri congruerent, Patres nostri, catholici videlicet doctique pontifices, in conciliis sacris leges mansuras usque in sæculi finem non conderent. Suscipiendas ergo illas epistolas venerabiliter cum beato Gelasio dico, et cum leguntur, sicut ipse præcipit Gelasius, apostolica illa præcedat sententia, qua dicit: Omnia probate, quod bonum est tenete (1 Thess. v). Et hæc dico, non quo quædam in eis dicam esse non bona, sed non per omnia sacris canonibus, Patrumque concilis consona, sicut et Apostolus dicit: Lex quidem bona et sancta, et mandatum sanctum, et justum, et bonum (Rom. vi, 12), sed in temporibus suis. Et Dominus de Judæis, quibus ipsa lex data fuerat, dicit: Dedis eis præcepta non bona (Ezech. xx), id est, quædam tempore revelatæ gratiæ immutanda, quia lex dicitur in allegoria, u Apostolus de duobus Abrahæ filiis interpretatur. Et patres, inquit, nostri omnes sub nube fuerunt, et omnes mare transierunt, et omnes in Moyse baptizati sunt in nube et in mari, el omnes eamdem spiritalem escam manducaverunt, el omnes eumdem potum spiritalem biberunt: bibebant autem de spiritali consequente eos petra, petra autem erat Christus (Gal. 1v, 24; 1 Cor. x, 4). Et lex in Decalogo quod non est immutatum accipitur, et lex in cæremoniis et legalibus sacrificiis dicitur, quæ futurorum umbras appellat Apostolus (Col. 11), et ut longe superius prælibavi, immutata nunc spíritaliter in Ecclesia conservantur. Quid enim agebatur in Cillo populo Judæi nescierunt, sed nec modo sciunt. De illis quippe dictum est: Quandiu legitur Moyses, velamen super cor eorum positum est (11 Cor. 11); ibi velamen figura est, sed ablata est figura, et apparet veritas. Audi Apostolum quando ablatum est velamen. Cum transieris, inquit, ad Dominum, auferetur velamen (ibid.). Propitiatus ergo peccatis nostris et impietatibus per illud sacrificium vespertinum, quando Christus extendit manus in cruce ut diceretur Dirigatur oratio mea sicut incensum in conspectu tuo, elevatio manuum mearum sacrificium vespertinum (Psal. CXL), sicut novimus quia Dominus circa vesperam pependit in cruce, ipse sacerdos, ipse victima, ipse oblator, ipse oblatio. Ipse sacerdos est, qui nunc ingressus est in interiora veli, D solus ibi ex his qui carnem gestaverunt interpellat pro nobis. In cujus rei figura, in illo primo populo, et in illo primo templo, unus sacerdos intrabat in Sancta sanctorum. Populus omnis foris stabat, et ille, qui solus ingrediebatur in interiora veli, offerebat sacrificium pro populo foris stante. Propitiatis ergo peccatis nostris et impietatibus per illud sacrificium vespertinum, transimus ad Dominum, et aufertur velamen. Fropterea et Domino crucifixo velum templi scissum est Itaque nec carnem præputii circumcidimus juxta ritum Mosaicæ legis, nec abstinemus carnibus quas eadem lex dicit immundas, nec sabbata, et neomenias, et dies festos corum carnaliter observamus, nec victimas peco