Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

crucis mysterium Spiritus omnia scrutatur, etiam A profunda Dei (I Cor. 11, 10): illis autem nondum spiritus erat datus, quia ex infirmitate crucifixus Christus non erat glorificatus. Glorificatus vero Jesus corruptionis vestimenta deserit, corruptibilia a se removit incorruptionem vestitus sepulcrum deserit gloriam suam se amantibus patefecit. Cur ergo ex incorruptibilis sudarii involutione quasi Christi protestamur infirmitatem, et in hujusmodi tenebris involutionem cum eum verissime protestamur Dei virtutem et mundi lucem? Lux de luce, qua illuminat omnem hominem (Joan. 1), nullatenus sub sudarii ponatur modio : sel sicut ipsemet sacerdos et hostia obtulit semetipsum; ita et nostrum ei offeratur sacrificium, positum sub divo, ut omnibus 3883 ad vitam in Christi luceat domo. Tunc maxime acceptabilis victima nostra erit, si Christi hostiæ fuerit consimilis. Involvimus tamen et nos vitalem hostiam; non, sicut vobis mos, a principio; sed in fine, cum Joseph et Nicodemo. Quod non solum offertur in specie sed in rei veritate, discrepare non oportet in sua immolatione. Qui offerendo discrepat, non sicut Christus ambulavit, et ipse ambulat. Si autem in hac parte sacrificandi sinceritatis causetur, f. cillimum est nobiscum sinceritatis cooperculo munditiem observare; et tamen ab ipso initio sacrificandi et vetustissimo Ecclesie ritu non exorbitare.

B

CAPUT V.

Monet de suo ad communionem Ecclesiæ reditu. Imperfectum meum videant oculi vestri, et sicut estis in omnem circumspectionis plenitudinem quasi virtutum manibus compactus, nostræ imperfectionis compatimini excessibus. Glorificat Deum in me catholica Ecclesia, quoniam in nostra mutatione divinæ bonitatis apparet gratia. Gratias Dei sum id quod sum; ex Saulo Paulus; ex adversario Romanæ Ecclesiæ, intimus Paschali papæ acceptissimus 139 cardinalium consecretarius; et in omnibus in hac parte prosperos spero successus. Joseph in domo Pharaonis, ego in palatio Henrici imperatoris. Neque iniquitas, neque peccatum meum (quod absit), aut quasi Nero incestus, aut apostata Julianus. Gratias Deo 388, quoniam sub vestræ sanctitatis regimine lupus et agnus simul pascuntur, leo et vitulus simul accubant, puerque parvulus minat eos et quia virga æquitatis, virga regni vestri; Dei laudamus virtutem Ecclesiastico terrore indomitas feras mansuescere, nullique in monte Domini nocere. Leo rugiet, quis non timebit? Sed quia justus, ut leo, confidit in hujusmodi, quasi ipsius David manu fortis; cor vestrum non trepidat, sed in Dei virtute in omnibus triumphat. Dominus qui vos inunxit oleo exsultationis præ participibus vestris (Hebr. 1, 9), ille vos coronet in misericordia et miseratione in regno beatitudinis.

ANSELMI AD WALERANNI QUERELAS RESPONSIO

Domino et amico WALERANNO 3886, gratia Dei Ne- C wemburgensi venerabili episcopo, ANSELMUS, servns Ecclesiæ Cantuariensis, salutem, servitium, orationes, dilectionis affectum.

CAPUT PRIMUM.

3883

Varietatem rituum cum unitate fidei cohærere. Queritur 3888 vestra reverentia de sacramentis Ecclesiæ, quoniam non uno modo fiunt ubique, sed diversis modis in diversis locis tractantur. Utique si per universam Ecclesiam uno modo et concorditer celebrarentur, bonum esset et laudabile. Quoniam tamen multæ sunt diversitates, quæ non in substantia 3889 sacramenti, neque in virtute 3890 ejus, aut fide discordant; neque omnes in unam consuetudinem colligi possunt: æstimo cas potius in pace concorditer tolerandas, quam discorditer cum scandalo damnandas. Habemus enim a sanctis Patribus, quia si unitas servatur charitatis in fide catholica, nihil officit consuetudo diversa. Si autem quæritur unde istæ natæ sunt consuetudinum varietates nihil aliud intelligo, quam humanorum sensuum diversitates. Qui quamvis in rei veritate et virtute 89 non dissentiant, in aptitudine tamen VARIÆ LECTIONES.

Gaudeo, et gratias ago Deo quia sicut scribitis, glorificat eum in vobis Ecclesia catholica; quoniam in vestra mutatione divinæ bonitatis apparet gratia, et Domini papæ Paschalis amicitiam habetis et familiaritatem, ut jam mihi liceat vestram amicabiliter salutare sanctitatem. Quod vestra sublimis humilitas me comparat Minervæ et vocal montem, non in mẹ accipio; quoniam nihil in me, cur hoc dici de me debeat, intelligo. Non tamen debeo esse ingratus vestræ 3887 benignitati; quoniam hoc facit abundantia vestræ erga me bonæ voluntatis. Solemus enim sæpe sentire meliora de his quos diligimus, D quam ipsi mereamur. De laude igitur, quæ ad me non pertinet, cor meum non gloriatur; sed de dilectione, quæ semper amanda est, gratias agendo lætatur.

:

3891

38 Dico ut omnibus mss. divo, omnibus 388 Gratia Deo mss. gratias Deo. 3885 Ms. Cister. Epistola de Sacramentis Ecclesir. 3886 Waleranno Editio Veneta Waleramo 3887 Vestræ erga me mss. vestræ benignitati, quoniam hoc facit abundantia vestræ erga me 3888 Quæritur ms. Vict. 13 Edit. Goth. et Col. quærit 3889 In summa ms. Vict. 13 in substantia 3890 Neque in virtute ms. Vict. 15 omit. in 3891 Quia si unitas Edu. Venet. quia ubi unitas In rei veritate et unitate ms. Vic:. 13 et Edit. Go.h. et Col. in rei veritate et virtute

3822

et decentia 3803 administrationis non concordant. A tum: non magis intelligo eos del ere reprehen li

[blocks in formation]

B

3899

propter nuditatem Christi, quæ non significant ab
illis in sacrificando, quam quia non demonstrant
in eodem sacrificio 3898, eum esse 3898 crucifixum
extra civitatem, extra domum, et sub nudo cœlo.
Quæ tamen magna non carent ratione. Nam Chri-
stus, qui passus est pro nobis, nobis relinquens exem-
plum, ut sequamur vestigia ejus (1 Petr. 11, 21); in
his quoque dedit nobis exemplum, propter justitiam
sustinendi 140 incomparabilem contemptum et
paupertatem. Adeo enim contemptui habitus est et
exsecrabilis judicatus ut nec mori dignus haberetur
intra aliquam hominum habitationem; neque inter
homines, nisi inter exsecrabiles, neque sub lecto
aliquo nisi sub cœlo de sub quo ejici non potuit,
ut secundum Prophetam : Opprobrium hominum, et
abjectio plebis æstimaretur. Pauper vero ita fuit, ut
veniens in mundum, non in sua sed in aliena domo
nasceretur: et natus, propter inopiam loci in præ-
sepio brutorum animalium 3899* poneretur: et vivens
in mundo 3900
non haberet ubi caput suum reclinaret
(Psal. xx1, 7; Luc. 1x, 58); nec moriens, unde nudi-
tatem suam tegeret; nec mortuus, unde involvere-
tur; nec sepulcrum, aut locum 8900, ubi corpus suuin
3901 collocaretur. Quæ omnia magis sunt vivendo
per effectum (cum ratio exigit) imitanda, quam per
nuditatem sacrificii nuditas Christi significanda. Ne-
que conjectare possum cur potius curandum sit
3901. ne panno operiatur sacrificium, quia Christus

Ad querelas de una signi crucis formatione. Nempe quod alii in sacrificando corpore et sanguine Domini, singulas cruces singulis faciunt ab initio in canone; alii solummodo singulas singulis, ubi singulatim nominatur panis vel corpus 389, et singulatim calix vel sanguis: ubi vero oblatio vel hostia nominatur, unam crucem ambobus faciunt; quoniam sicut unus est Christus, qui scipsum obtulit pro nobis; ita una est oblatio, et una hostia in pane et vino quam offerimus: non video istos magis in hoc discordare a Christo, qui singulatim utraque benedixit, quam omues illi discordant, qui calicem post Coenam non sacrificant, sicut Christus fecit, neque semper ad vesperam, sicut Christus fecit, et qui utrumque simul, uno nomine vocant oblationem, vel hostiam, quod Christus non fecit. Unde possumus colligere quia a nobis invicem in hujusmodi actione servata rei 3895 veritate possumus esse dissimiles sine reprehensione, cum ab ipso auctore ipsius sacrificii sumus diversi sine offensione. Ubi autem dicimus: Hæc dona, hæc munera, hæc sancta sacrificia, sive singulatim pani et vino singulæ cruces assignentur, sive una cruce duo simul sanctificentur, non video in hac diver- cundus passus est, quam ne sub tecto, vel intra cisitate reprehensibilem discordiam, nisi forsitan quia convenientius ambo una cruce notantur, sicut uno verbo benedictionis 389 sanctificantur. Cum enim plures homines, aut diversas res simul benedicimus 3896 non singulis singulas cruces reddimus,

[merged small][ocr errors]

vitalem fiat, quoniam Christus sub nudo cœlo extra civitatem passus est. Si autem usus non ha ́bet ut extra lectum fiat propter perturbationes aeris, simili causa 3902 videtur ut calix in sacrificando no discooperiatur, propter quasdam, quæ contingere possunt,'incommoditates. Tutius itaque et diligentius puto ut calix, ne aut musca, aut aliquid indecens in illum cadal 3903 (quod sæpe contigisse cognovimus) operiatur : quia discoopertus contingentibus immunditiis exponatur 390. Hæc sapientia vestræ pro meo sensu, nullius meliorem rationem respuens respondeo. De his, qui sacrificant de fermentato, misi vobis olim quamdam epistolam 3905.

VARIÆ LECTIONES.

3893 Et decentia Edit. Venet. et differentia 3893' Quia enim unus ms. Vict. 13 Cister. et Edit. Goth. et Col. quod enim unus Edit. Ven. quod unus 3894 Panis et corpus mss. et Edit. Goth. Col. et Venet. panis vel corpus 8894 Neque semper ad vesperam, sicut Christus fecit, mss. Vict. 13 Edit. Goth. Col. Ven. omittunt ista. 3893 Servala rei ms. Vict. 13 servata Dei 3895 Benedictionis ms. Vict. 13 sanctificationis 3896 Benedicimus ms. Vict. 15 simul benedicimus 3896 Quidam corporali Edit. Venet. quidam corporali 3897 Munditiæ ms. Vict. 13 immunditiæ 3897 Ut significatis ms. Vict. 20 ut, sicut significatis, mss. Cister. Vict. 13. et Edit. Goth. ut sic significatis 3998 In sacrificando Edit. Venet. in sacrificio 3898. Eum non esse mss. et Edit. Goth. eum esse. 3899 De quo mss. et edit. Goth. et Col. de sub quo 3899 Brutorum animalium ms. Vict. 13 omil. 2900 Veniens in mundum mss. veniens in mundo 3900 Aut locum ms. Vict 13. omit. Corpus suum Edit. Goth. et Colon. corpus mortuum 3901 Curandum sit ut mss. Vict. 13 et Cister. curandum sit ne 3902 Quia Christus nudus passus est quam ne sub tecto vel intra civitatem fiat Edit. Ven. hæc omit. Edit. Goth. et Colon. quoniam Christus passus est nudus non sub tecto vel intra civitatem, sed sub nudo cœlo. Si etc. 3902 Simili causa Edit. Goth. et Col. similis causa 8903 In illum cadat Edit. Goth. et Co!. et Venet, in illum caderet 390 Quam discoopertus contingentibus immunditiis exponatur, Hæc ms. Virt. 15 quam discooperiatur. Hæc 3905 Ms. Cister. Explicit Epistola Anselmi Cant. archiep. de Sacramentis Ecclesiæ.

PATROL. CLVIII.

3901

18

S. ANSELMUS

DE PRESBYTERIS CONCUBINARIIS

SEU

OFFENDICULUM SACERDOTUM.

auctoritate fulciatur Scripturarum, vult consensum attribuere; legat epistolam beati Calixti papa direclam episcopis Galliæ, et beati Gregorii papæ ad Secundinum inclusum ; ubi ipsi hanc sententiam sic firmis et pene eisdem rationibus et auctoritatibus confirmant, ut nullatenus aliorum probatione indigeat. Sed quod idem beatus Gregorius, et alii sancli Patres idipsum alibi videntur studiose prohibere, de apertis quidem prohibuisse, de occultis vero post dignam pœnitentiam concessisse intelligitur. Nam crimen quod a Deo non imputatur, nec ab hominibus esse putatur, non reprobat neque decolorat cum tamen in tali re cuique tutius sit coram Deo sibi plus timere, quam confidere. Prohiberi autem invitum debere, qui occultum crimen humili confessione sponte et occulte detegit, minime existimo; ne multis obstruatur via salubris confessionis, qui potius eligent 391 in mortem penitus occultari, quam hac occasione in certitudinem vel in suspicionem alicujus criminis adduci, Nec illi, cui confitetur statuitur ad peccatum; si confitentem absque ejus consensu cessare a sui ordinis officio non cogit, sed potius magni criminis reus esse videtur, si cogit: quia sic et confitentem 3919 pœnitere confessionis, et plures nondum confitentes borrere confessionem compellit. Hucusque codex S. Ebrulphi.

3906 De presbyteris qui aperta libidinis conversa- A huic sententiæ, quæ ad sacri ordinis officium post tione Deo reprobabiles se exhibent, omnino tenen- Japsum concedit, nequaquam aliqua ratione, nisi dum est, quæ 3907 apostolica providentia ecclesia-. stico justoque 3908 rigore constituit. Nempe nullatenus convenit ut ibi reverenter astetur 3909, ubi pertinaciter aperta et impudenti libidine fetentes Dei et sanctorum prohibitionem contemnendo sacris altaribus deserviunt, immo non deserviunt, sed quantum ad ipsos, commaculant: non quod quis ea quæ tractant contemnenda, sed tractantes exsecrandos existimet. Ut qui 3910 Dei et angelorum præsentiam non reverentur, vel hominum detestaLone repulsi sacra contaminare non audeant. De lapsis autem sacros ordines habentibus, et spontanea voluntate secrete quibus debent confitentibus, nequaquam est asserendum quod eisdem ordinibus B amplius uti nullatenus possint, si per sacrificium spiritus contribulati, cordisque 3911 contriti et humiliati Deum placantes, ad virtutum profectum studiose 3912 se converterint. Nam nec apud Deum reprobatur officium alicujus propter culpam, quam ipse ignoscit; nec apud homines decoloratur sacri ordinis dignitas, propter personam cujus ipsi peccalum non cognoscunt. Quibus duabus causis carnalis lapsus prohibet 3913 ad sacrum ordinem accessum et reditum. Sed quoniam ferme semper occultum est, quorum remissæ sunt iniquitates, et quorum tecta sunt peccata (Psalm. xxxı, 1), quorum vero minime; tutius est semper conscium sibi criminis ab iis quæ placitam Deo personam exposcunt, per laudabilem Deo humilitatem abstinere, quam per culpabilem securitatem præsumere. Illud namque semper potest, Deo non improbante: hoc vero non debet, nisi Deo approbante. Qui autem

C

Aug. Dominus declaravit in uno cœtu hominum eadem sacramenta sumentium, aliquorum immunditiam mundis obesse non posse: qui autem solo sacramento, sacerdos est, sicut fuit Caipha, persecutor unius et veri summi sacerdotis

VARIE LECTIONES.

3906 Collatum est Offendiculum cum mss. Beccensi E. 10. et S. Ebrulphi. 3967 al., quod 3908 al., ju

dicio et 3909 al., adstent 3910 al., quidem 3911 al. cordeque 9919 al. studio 3918 al., prohibetur

al.,

3915

eligerent al., confitendo

3915

S. ANSELMUS

DE NUPTIIS CONSANGUINEORUM.

An nuptiæ consanguineorum sint vetitæ, adeo ut remitti nequeant; et cur sint damnatæ.

141 ANSELMUS Cantuariensis fratri dilecto Spi- A que extra dividere. Talis quippe erat hæreditas illoritum sapientiæ, et intellectus.

CAPUT PRIMUM.

Quae sit ratio prohibitionis conjugiorum inter sanguine

junctos.

rum, talisque et omnis terrena hæreditas, ut divisa minuatur et tota ad eos non perveniat. Itaque sicut Dominus in Evangelio (Matth. xIx) dicit de dando libello repudii, secundum duritiam cordis corum responsum est eorum carnalitati.

CAPUT III.

Ratio contrarii edicti in lege gratiæ.

Porro Christiana pietas non sic. Cum enim hæreditas nostra sit, de quo dicitur: Deus charitas est (I Joan. iv, 8); sicut illi lege utuntur suæ hæreditati congrua, sic et nos nostræ hæreditati legem vindicare debemus. Charitas enim, quo latius divisa diffunditur, tanto uberior dividenti remanet et augetur.

Gratulor admodum, frater charissime, studiis tuis, quibus me exerces, dum desidiæ somno torpentem, nec tale quid somniantem, quæstione pulsas ut evigiler. Rogas enim me hominem, ut putas, multæ lectionis, ut tibi diligenter et dilucide rescribam sicubi in sanctorum Patrum decretis vel tractatibus meminerim me legisse prohibitionem conjugiorum in consanguinitate; qua ratione in Ecclesia Dei tantam vim obtinuerit, ut hujus excessus nulla omnino possit esse indulgentia, nisi præcedente ipsius conjugii divortio; vel cur saltem deputetur in peccatum tale B Statuit igitur Christiana religio, ut terminis consan conjugium. Et, ut video, non quæris auctoritatem solo (si ita dicam) imperio cognoscentem, sed potius rationem rationabiliter docentem. Dicerem simplicem et puram esse rationem, eorum obedire auctoritati, quibus dictum est : Non enim vos estis qui loquimini, sed spiritus Patris vestri loquitur in vobis (Matth. x, 20); et Ecclesia sequi consuetudinem, cujus consuetudines velle convellere, genus est hæresis. Sed ut scias in omnibus me velle obtemperare voluntati tuæ, etsi forte non possim, conabor tamen et in hoc ex aliqua tibi parte non deesse.

CAPUT II.

Judaica quædam connubia cur inter cognatos

permissa.

Præcepto hoc, scilicet in consanguinitate non miscenda connubia, vel si mista sunt dirimenda, canones pleni sunt, et multa sunt decreta Patrum; sed rationem præcepti quam exigis, fateor, me nunquam legisse memini. Sic tamen de hac re mecum ex consideratione sanctarum Scripturarum soleo cogitare. In veteri illo populo connubia misceri de tribu in triJum non licebat. Quærenti mihi cur non, occurrerunt illæ filiæ Salphaat super connubiis consulentibus Moysen, et per Moysen Dominum (Num, xxxvi), mandatum a Domino de tribu in tribum noa miscenda connubia propter vitandam suarum hæreditatum diminutionem. Populus enim ille carnalis cor suum habere nesciebat, sed ut reptile terrenum terræ toto pectore adhærens, hæreditatem solam terrenam cogitabat. Malebat singula tribus connubia inter se dando et accipiendo inter suas se angustias cohibere, quam extra dando connubia, hæreditatem quo

C

D

guinitatis secundum sanctorum Patrum et canonum decreta, usque ad sextum gradum ex omni parte pertingentibus ad charitatem conservandam suus natalis sufficiat affectus, quem violare etiam apud barbaros nefas ducitur. Ubi vero ille deficit, ibi demum ad charitatem religandam ne subducat se, adnectendum esse vinculum conjugale ad prolongandos terminos nostræ hæreditatis, quæ est ipsa charitas ; justissimumque videtur, ut sicut apud illos Sila multabatur pœna transgressor legis positæ pro terrena eorum hæreditate conservanda, sic apud 110s non impune abeat temerator legis posite pro cœlesti pane, et divina hæreditate nostia dilatanda.

CAPUT IV.

Alia ejusdem edicti ratio communis plerisque Judaicis
inter cognatos connubiis, item velitis.
Adhuc aliud. Qui extra tribum connubia dare
prohibebantur sicut nos, ad proximos sanguinis ac-
cedere eadem lege non permittebantur. Dicit enim
lex Quivis homo ad proximam sui sanguinis non
accedet (Levit. xvm, 6), additque auctoritatem juben-
tis: Ego Dominus (ibid.) : et quasi exigeret causam
præcepti, rationem addit: Turpitudinem patris, et
turpitudinem matris tuæ non revelabis : quia turpitudo
est patris, vel matris tuæ (ibid. v, 7). Deinde ex se-
quenti ordine proximos illos sanguinis, ad quos
non sit accedendum nec revelanda eorum turpi-
tudo, fratres scilicet et sorores, atque alios qui
ibi describuntur. Quæ causa communis potest esse
et nobis et illis, sicut præceptum commune est el
nobis et illis.

A 142 CAPUT V.

Exponitur quæ sit turpitudo detegi vetita, ad rationis proposita intelligentiam.

C

Quæramus igitur quæ sit hæc turpitudo, cujus revelatio dignum efficit morte legis transgressorem. Turpe est, ubi pars parti non convenit. In corpore autem humano ante primi hominis prævaricationem nihil erat turpe, nihil dissonum cum harmonia illa boni Creatoris manu bene ac decenter aptata adhuc permanente pars parti conveniret, Deoque anima, animæ vero corpus suum per omnia subditum esset. Postquam vero prævaricatione mandati anima Deo facta est inobediens, superioris Dei rebelli inferius corpus destitit esse obediens. Statim quippe oculi aperti sunt transgressoribus. Et aperti sunt, inquit, oculi eorum (Genes. III, 7) : videlicet ad se invicem B concupiscendum. Et cum prius nudi essent, nec erubescerent, mox corporis sui partes versas esse sentientes in pudenda, et tegere illa festinantes, perizomata sibi fecerunt. Quod etiam nunc in pueris, vel infantibus videre promptum est, qui quandiu concupiscentiam hanc non sentiunt, pudenda non habent, quia de aliqua corporis sui parte erubescere nesciunt. Ubi vero illius incipiunt esse expertes, jam partes illas intectas ferre non ferunt. Soluta igitur in primis illis hominibus pulcherrima illa harmonia, facta est turpitudo non minima, originalis poena cum originali peccato ab illis in posteros transitura. Ex hoc igitur in corpore nostro, corpore peccati, membra illa, quæ huic serviunt concupiscentiæ, pudenda, vel turpitudo, vel ignominia nominantur, exterioris turpitudinis, id est concupiscentiæ velamen semiper et latebras naturaliter exigentia. Hæc autem concupiscentiæ turpitudo tunc revelatur, cum ad indicium sui membrorum suorum sibi exhibet officium et gestit in effectum omni illo rationalis animæ vigore sic hebetato, confuso et dejecto, et turpissimæ libidini carnis substrato, ut merito illa hora possit audire: Adam ubi es (ibid. 9)? id est, qui Deo esse similis voluisti, non vides quo devenisti? Et quid turpius hac turpitudine? quid ignominiosius hac ignominia? quam Apostolus denotans : Fugite, inquit, fornicationem. Omne peccatum, quod peccavit homo, extra corpus est: qui vero fornicatur, * in corpus suum peccat (I Cor. vi, 18); id est, omnia peccata animain quidem lædunt, corpus tamen non deturpant. Qui vero fornicatur, non solum Deum offendit, et contaminat animam, sed et ipsam corporis pulchritudinem totam fœdat et dehonestat. Sic ut enim furi deprehenso, ferro vel igne nota inuritur æterní opprobrii, sic naturæ nostræ vitio prævaricationis in toto suo corruptæ, per eum in quo tota nunc erat, et extra quem non erat, indicium est hoc in pœnam peccati sui. Quæ turpitudo in omnibus perpetuo verecundiæ tegmine esset velanda, nisi ex pœna primi peccati generationi humanæ esset necessaria.

D

CAPUT VI.

Concluditur ratio proposita et declarantur vetita inter quosdam sanguine junctos connubia ob reverentiam quam sibi invicem debent.

Cujus tamen generationis nullus amor revelari eam permittit in illis de quibus lex dicit : quo proximi sint sanguinis, et ipsius jure et instinctu naturæ eam sibi debent invicem charitatis reverentiam, ut inter se his contumeliis afficiendi corpora sua nulla possit esse justa causa, nec possit superduci aliquid honestum, quod tegere possit hoc inhonestum. Non quod negem nuptias sanctas et cubile immaculatum, quæ legitime et cum timore Dei celebratæ pio amore matrimonium, quo nubentes efficiuntur unus spiritus, ex quo facti sunt una caro, et amore sancto, et desiderio generandæ prolis, sic contegunt honestate sui, et absorbent quodammodo illam humanæ generationis pœnalem turpitudinem : ut secundum Apostolum (1 Cor. VI), qui nubunt, sint quasi non nubentes. Unde et in catalogo turpitudinum non revelandarum etiam conjugis tu:

pitudinem lex ponit non revelandam. Turpitudinem, inquit, uxoris tuæ non revelabis (Levit. xvi, 17).

CAPUT VII.

Cur ea prohibitio apud Christianos ad ulteriores gradus protendatur, quam apud Judæos.

Sicut igitur jam dictum est, qui extra tribum nubere prohibebantur, eadem lege ad proximos sanguinis accedere non permittebantur, sed apud illos vix tertium gradum consanguinitatis transibat lex illa naturalis affectus apud nos vero, in quos tempus correctionis devenit, quibus correxit orbem Dominus, id est perfectionem, qui non commovebitur (Psal. xcv, 10), crevit pietas, superabundavit honestas, et ad designandam Evangelii perfectionem ternarius ille numerus duplicatus porrexit se in senarium, qui perfectus est numerus et suis partibus constat : sicut Evangelii veritas per se stat, nec eget aliquo, quo fulciatur. Licet apud antiquos etiam viri laude digni honestis aliquibus causis intervenientibus de primo et secundo gradu temerare præsumpserint, ut ante legem, Abraham, Isaac, et Jacob nuper a cæteris gentibus segregati propter fu giendam cum gentibus commistionem, proximas sanguinis sui duxerunt; sub lege vero (Josue. xv) Caleph Othoniel fratri suo ininori victa civitate D.birarum in præmium victoriæ filiam suam dedit uxorem. Sed et Thamar, eum opprimeretur a fratre : Noli, inquit, frater, sed pete me à reye, non negabit me tibi (II Reg. xш, 12, 13). Et certe rex, qui fratri sororem dicebatur daturus uxorem, pater utriusque quod cum, sicut dixi, quibusdam causis intervenientibus illi præsumerent, Christiana pietas nihil vult honestum judicare, quod faciat contra ho nestatem naturæ. Ecce, quid mihi videatur super quæstione tua, si placet, bene si displicet, facile veniam obtinebo apud te.

« VorigeDoorgaan »