Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub
[ocr errors][ocr errors]

Cap.40.

2

trio. Cyrenas cum refiduis civitatibus Libyę Pentapo-
leos, Ptolomei liberalitate fufcepimus. Et in alio
ejufdem libri capite fcribit: Tres Provincias fertur
Egyptus habuiffe temporibus priscis, Ægyptü ipfam,
& Thebaidem,& Libyam. Cui duas adjecit Pofteritas:
Ab Egypto Auguftamnicam, & Pentapolim à Libya
Sicciore feparatam. Antiqua Romani Imperii No-
titia addit Arcadiam, atque ità ponit sex Provin-
cias. Et hæc eft antiqua Ægyptiaca Diœcefis.

natoribus aut Equitibus Romanis illuftribus, fepofuit
Ægyptum; ne fame urgeret Italiam, quifquis cam
Provinciam, clauftraque terræ ac maris, quamvis
levi præfidio adverfum ingentes exercitus, infediffet.
Etiam Strabo hanc Provinciam affirmat ex Augu- Lib. 17.
fti inftituto adminiftrari per homines continen-
tes, dat rationes, atque adjungit de Auguftali
Præfecto: Qui mittitur, regis ordinem gerit, fub co
eft juftitiæ adminiftrator, qui maximam in judiciis
poteftatem habet. Demonftrat omnia iftic fpectare
ad Principem,& effe quafi fingulare ejus Regnum.
Et hinc defperatus Nero ipfum fibi retinere stu-
duit: Quod ita Imperii partem ac fpeciem fuiffet
retenturus. Hinc item inter aliarum iftic Provin-
ciarum Præfides nullus fuit Confularis: Quod
Confulares viros non conveniret militi fubeffe.Et
hunc Provinciarum numerum & formam laudat
in literis ad Atticum Conftantinopolitanum Epi-
fcopum fanctus Cyrillus Alexandria Patriarcha.
Laudat Ægyptum, Regionem Auguftamnicam,
Thebaidem, Libyam, ac Pentapolim. Quocir-
cà hic numerus videtur ufque tunc perfeveraffe.

Pofterioribus fæculis facta eft & alia divifio. Etenim extat antiqua cunctorum in Romano Imperio Epifcopatuum notitia, in qua funt hæ decem Provinciæ: Egyptus prima, & fecunda. Auguftamnica prima, & fecunda. Arcadia. Thebais prima, &fecunda. Libya Pentapolitana. Tripolis. Et Libya. Utiquè ficca. Hæc Notitia eft fcripta poft rapaces Imperatoris Leonis Ifauri in Patriarchalem Romanæ Ecclefiæ Diœcefim violentias. Etenim plures non tantùm Illirici, fed etiam Italiæ Provincias fubjicit Patriarchatui Conftantinopolitano, & ad palliandam rapinam adducit hunc fucum : Ifti Epifcopi Synodo & Ecclefiæ Conftantinopolitana, veteris Romæ Papa à gentilibus detento, funt adjuncti. Videtur fcripta ab Imperatore Leone Philofopho. Quid

Eam in tres Provincias Cæfar Auguftus divifit. Et Ægyptum appellavit Provinciam Augustam, ac regi juffit per Præfectum Augustalem. Et hæc forma defiiffe videtur ante Nicænum Concilium, adeòque per Adrianum Imperatorem, aut magnum Conftantinum fuiffe mutata.Etenim fextus laudati Concilii Canon laudat non Ægyptum, Thebaidem, ac Libyam, fed Ægyptum, Libyam, ac Pentapolim, hoc eft, duas Libyas, videlicet Superiorem feu Siccam, & Pentapolitapam, quam Ammianus Marcellinus dicit Pentapolim à Libya Sicciore feparatam. Conftantinus divifit Provincias varias: Hinc & hæc divifio creditur effe ipfius Inftitutum. Nam & in vicina Africa Byzacium à Numidia, & Mauritaniam divifit in duas. Hinc in libro de fui antecefforis fancti Dionyfii fententia fcribit Magnus Athanafius : In Pentapoli Superioris Libye. Affirmat Pentapolim effe fuperioris Libyæ partem. Quod tunc ambæ effent unica adhuc Provincia. Arcadia nominatur ab Imperatore Arcadio, novæ divifionis Auctore. Etenim uti Conftantinus Ægyptum ac Libyam, ita ille Thebaidem divifit in duas. Thebais olim dicebatur etiam Heptapolis, à feptem nobiliffimis civitatibus: Thebis, Panopoli, Antinoo, Lycopoli, Hermopoli, Heraclæa, Memphis, & Oxyrintho. Quatuor priores primæ, tres pofteriores civ itates Arcadius adfcripfit fecundæ Thebaidi, & ipfam appellavit Arcadiam. Secundam Ægyptum, feu ab Ægypto, Augufta Pro-quid fit, ifta Egyptiaca Dioecefeos divifio eft vincia diffectam Provinciam aliqui Auguftaniam, aliqui Auguftanæam, aliqui appellant Auguftamnicam. Et hæc poftrema appellatio eft omninò recta. Vocatur Provincia Augufta: Quòd fit Augufte Provinciæ avita pars, & hodierna foror. Vocatur Amnica: Quòd nobiliffimo amni Nilo fit vicina. Porrò Ægyptum Cæfar Auguftus non fine fundamentis infcripfit Provinciam Auguftam. Eam quippe voluit non ad Senatus, fed ad folius Principis curam fpectare; nec per Senatorem aut Confularem virum, fed per militarem, foli Principi fubjectum, & ap-fcripfit per Divales literas Imperator Theodofius: pellandum Auguftalem Præfectum, Equitem re- Igitur & tua fancitas, fumptis fecum decem Revegi, atque ita foli Augufto Principi per omnia fub-rendiffimis Metropolitis Epifcopis, qui fub tua deeffe. Ipfam fic voluit effe Provinciam, ut tamen timori, qui Julium Cæfarem hinc dimoverat, non effet locus. Ut violentiorem nacta Præfectum non poffet effe novarum rerum materia. Sanxit ipfum Principem effe ejus Præfectum, & Præfectum Auguftalem dumtaxat effe quafi illus Vicarium. Teftatur hoc in primo Hiftoriarum Libro Cornelius Tacitus: Ægyptum, copiafque, quibus coerceretur, jam inde à Divo Augufto Equites Romani obtinent, loco Regum. Addit in fecundo Annalium libro Tiberius Germanicum accerrimè increpuit, quod contra inftituta Augufti non fponte Principis, Alexandriam introiffet. Nam Auguftus inter alia dominationis Arcana, vetitis, nifi permissu, ingredi Se

:

longè antiquior. Etenim in quinto decimo Edi-
cto Imperator Juftinianus laudat duas Ægyptos,
duas Thebaides, & duas Libyas. Duas Ægyp-
tos, & duas Thebaides, nec non & duas Augu-
ftamnicas Provincias laudat etiam in Edicto,
quod fubjunxit octavæ fuæ Legi Novellæ. Et in
Chalcedonenfi Synodo difputat Athanafius Buft- Actio-
ridis Epifcopus, Tripolis Ægypti Provincie. Id ne 1.
eft, Tripolis, quæ eft Provincia Ægypti. Et
fol. 96.
ad Diofcorum Alexandriæ Patriarcham, dum
invitavit ad fecundum Ephefinum Concilium,

gunt diœcefi, & aliis fimiliter decem fandtis Epifco-
pis, fermone & vita ornatis, Ephefum Afia Metro-
polim convenire feftinet. Proinde noviffima Ægy-
pti in decem Provincias divifio videtur effe ab ifto
ipfo Theodofio facta tempore medio inter pri-
mum & fecundum Ephefinum Concilium. Qua-
re quibufdam videtur labi Dominus Petrus de
Marcha in hifce verbis: Egypti Diœcefis, in no- Lib. 1.
vem Metropolitanos divifa Alexandria Patriar- Cap. 4.
cham colebat.

[ocr errors]

Opponi poffunt varia. Primò, quod Imperator Theodofius Patriarcham Diofcorum non cum novem, fed cum decem Metropolitis invitaverit ad fecundum Ephefinum Concilium. Hinc

.L

enim non decem, fed cogimur iftic undecim ftatuere Provincias. Et in fua ad Imperatorem Conftantium Apologia fcribit fanctus Athanafius: Ecce cum tua humanitas non ultrà, quàm extra civitatem & Provinciam fuam Epifcopos amandari jufferit, ifti præclari viri, utique Ariani, fupra mandatum tuum temerarii, longiùs quàm ultrà tres Provincias, in loca deferta, infolita, horribilia, homines fenes, & annofos Epifcopos ejecerunt. Alii enim ex Libya in magnam Oafin, alii ex Thebaide in Ammoniacam Libya deportati funt. Affirmat Oafin & Ammoniacam effe Ægypti Provincias. Eandem materiam tractat in Epiftola ad fuos Monachos & laudat fuperiorem Libyam, Ammoniacam, magnam Oafin, & Soinem. Etiam in laudata Apologia memorat partem Ægypti, quæ appellatur magna Oafis. Per Ægypti partem intelligit Provinciam. Affirmat fuiffe duas Oafes, duas Libyas, Hæref. Ammoniacam, & Soinem. Et in Panario fcri68.c.1. bit fanctus Epiphanius: Hic mos eft Alexandri

norum Archiepifcoporum, ut per totam Ægyptum, Thebaidem, Mareotidem Libyam, Ammoniacam, Mareotidem, & Pentapolim adminiftrent Ecclefiaftica negotia. Adductis per me Provinciis addit Ammoniacam, & duas Mareotides. Et in Prophetæ Ifaiæ commentariis fcribit Cap.11. fanctus Hieronymus: Gentem Ægyptiorum Dominus de infinita Regni potentia per fingulos Ro mani Imperii Judices diftribuit, ut alium judicem habeat Thebe alium Libya, alium Pentapolis, alium Ægyptus, , alium Alexandria, diverfæ Regiones, quas Nomos Ægypti vocant. Per Nomos intelligit Provincias. Et affirmat ipfas effe diverfas ac multas. Hinc infrà addit Heliopolitanum territorium effe Nomum, id eft, Pro vinciam, cujus Metropolis fit civitas Heliopolitana. De his Nomis, Præfecturis, feu Provinciis Lib. 17. habet Strabo: Regio priùs in Præfecturas divifa fuit, quas Nomos vocant. Thebaica quidem in decem; quæ verò Delta eft, in totidem. Intermedia autem in fedecim. Et ut quidam volunt, tot erant ejufmodi Præfecturæ, quot aulas Labyrinthus habebat Que circiter triginta erant. Rurfum he Prefecture habuerunt divifiones alias. Nam maxima earum pars in Toparchias divifa fuit. Toparchia rurfus in divifiones alias. Minime portiones erant arva. Opus enim fuit tam diligenti ac fubtili locorum divifione propter continuas finium confufiones, quas Nilus auctus efficiebat, nunc addendo, nunc adimendo, nunc immutando figuras, & figna quædam revelando, quibus proprium discernitur ab alieno. Lib. 5. Quod ipfum in naturali hiftoria fcribit Plinius. cap. 9. Et quidem cum additamento. Etenim in fola

cap. 23.

Thebaide ponit Præfecturas duodecim. Et fingulas enumerat. Neque hoc mireris. Etenim de Thebaide fcribit in facri belli Hiftoria Guiliel

Lib. 19. mus Tyriorum Archiepifcopus. Eft Regio non modica. Imò trecenta fexaginta fex tam Urbes quam Suburbana finibus fuis dicitur continere. Et de Lib. 4. Panephyfi Præfectura fcribit Ptolomæus in Geographia Inter Buftriticum & Bullafticum amnes intereft Nomus & Metropolis Panephyfis. Proindè quævis Prefectura habebat fuam Metropolim, adeoque erat vera Provincia. Et hinc de magna Lib.19. Alexandria pergit laudatus Guilielmus: Alexancap.26. dria fecundum inter Patriarchas locum obtinet Differt. Proxm. Tom. I.

Egypti, Libye, Pentapolis Pentapolis, & multarum Provinciarum veneranda Metropolis. Et quidem Plinius, Strabo, ceterique antiqui Scriptores ab utraque Libya difcernunt Ægyptum, & in hac fola ponunt tot Provincias. Huc etiam facit auctoritas Nili Doxopatrii: Alexandrinus Patriarcha habet Provincias varias, & Metropoles tredecim. Primam Provinciam primam Stamnice, in qua prima Metropolis eft Pelufium, varios fub fe habens Epifcopatus. Et fecundam Provinciam Stamnice, in qua eft fecunda Metropolis Leonto, habens diverfos Epifcopatus. Et primam Provinciam Ægypti, in qua Alexandria eft, cæterarum caput. Et fecundam Provinciam Ægypti, & Provinciam Arcadie in qua tertia eft Metropolis Oxyrinchus, habens fub fe varios Epifcopatus. Et fecundam Provinciam Thebaidos, in qua eft quinta Metropolis Ptolomais, habens fub fe Epifcopatus diverfos. Et Provinciam Libya, in qua eft Metropolis Darinco, habens nonnullos Epifcopatus. Adhuc habet & aliam Metropolim Alexandrinus, quæ fuerit feptima, Marico. Et octavam Tanefin, fitam in feptimo Nili oftio. Ha itaque funt octo Alexandrini Metropoles, que varios fub fe Epifcopatus habent. Quamvis fint

aliæ quinque, nullis Epifcopatibus confpicue. Nempè Damiata, Marts rubri, Pharas, Are., omnes fimul tredecim. Adhuc poffidet Provinciam Libye Pentapolitanam, & Provinciam Tripolitaram Barbarie. Ex quo lis, quæ inter Alexandrirum & Carthaginenfem vertitur, diffolvitur. Bine enim funt Tripoles. Una fub Oriente, altera fub Dioecefi Egyptiaca, que & Libyca eft, Alexandrino obnoxia. Non ipfa primariò, neque enim eft Metropolis, fed Epifcopatus uni Alexandriæ Metropoli fubjectus. Fruftra igitur eam fibi vindicat Carthaginenfis. His argumentis videtur oftendi, quod Ægyptiaca Dioecefis habeat plures, quam decem Provincias.

Refpondeo circà Ægypti Nomos feu Prefecturas attendenda effe Strabonis verba: Regio priùs in Præfecturas divifa erat. Hoc eft, ante Romanum Imperium. Ita nobis jam expofuit fanctus Hieronymus. Cæfar Auguftus ac ejus fucceffores devictam Regionem diviferunt longè aliter, adeoque iftæ Præfecturæ tunc defierunt effe Provinciæ. Infigniter hoc exponit in Panario fanctus Epiphanius Hærefiarcha Bafilides in Egyptum Hæref. profectus, ibidem commoratus eft Indè in Profo- 24. C. 1, piticam, & Athribiticam præfecturam feceffit. Atque etiam in Saitica, & Alexandria Verfatus eft, ac in Alexandrino agro, five Nomo. five Nomo. Sic enim Ægyptii cujufque civitatis agrum & circumjacentem regionem nominant. Atque bos, quifquis es doctrinæ cupidus, ad ufum tuum habebis, quod

[ocr errors][ocr errors]

ad eruditionem, & ad quorumcumque locorum berfpicuitatem faciat, qua nonnulla, quæ in facris Literis fcripta funt, & quibufdam propter infcitiam ingerunt dubitationem, religiosè confirmari explicari poffunt. Ubicumque enim apud Efaiam Prophetam de civitatis alicujus Nomis, puta Taneos Memphis vel Bubaftico fcriptum aliquid reperies, id ipfum ex Ægyptiorum more circumjacentem cujufcumque civitatis agrum fignificat. Quod eruditionis caufa fignificare volumus. Proinde poft inductum apud Ægyptios Romanum Imperium Nomus non fuit amplius Provincia, fed dumtaxat unica cum fuis Oppidis, Caftris, & A 2 agrario

Cap. 1.

4
agrario territorio Civitas. Nomi tamen omninò
permanferunt. Lucet ex adductis teftimoniis fan-
ai Epiphanii ac fancti Hieronymi. Etiam in fe-
cunda Apologia fanctus Athanafius adducit Li-
teras Pinnes Presbyteri in domicilio Ptemengafiris,
quæ eft in Antropolite Nomo. Nomorum memo-
ria antiquitatis Lectori frequenter occurrit. Por-
rò Ecclefiafticas Provincias, & ipfarum Hierar-
chiam Apoftoli non juxtà antiquam à particula-
ribus Regibus, fed juxtà novam à Romanis Im-
peratoribus factam civilium Provinciarum divi-
fionem diviferunt, atque inftituerunt.

Quomodò Imperator Theodofius Patriarcham
Diofcorum cum decem Metropolitis invitaverit
ad fecundum Ephefinum Concilium, eft fatis ob-
fcurum. Quidam exiftimant Alexandrinum fuif-
fe fimilem Conftantinopolitano, qui dumtaxat
Patriarcha fuit, non Metropolita: Qui folam ha-
buit fubjectam Diœcefim, nullam propriam Pro-
vinciam. Sicut in Europe Provincia cum plena
in cunctos ejus Epifcopos poteftate Metropolita
fuit Heraclienfis Epifcopus, ita in Augusta Æ-
gypti Provincia fimilem poteftatem habuiffe
poffit Antiftes Memphitanus, aut quis iftic alius.
Et hinc Theodofius videtur invitaffe Diofcorum
non tantummodò cum decem Metropolitis, fed
etiam cum decem Provincialibus Epifcopis:Quod
nempè ille nullam haberet Provinciam, nullum
comprovincialem Epifcopum. Alioquin debebat
invitari cum undecim Provincialibus Epifcopis.
Et hoc confirmat fanctus Hieronymus, dicens à
Romanis alium Thebis, alium in Lybia, alium in
Pentapoli, alium in Ægypto, alium judicem fuif-
fej conftitutum Alexandriæ. Omninò affirmat,
quod Auguftali Prefecto fola Alexandrina civitas
fine medio fubfuerit. Et bene affirmat. Etenim in
fuo de Alexandrinis Edicto habet Imperator Ju-
ftinianus: Statuimus fpectabilem Præfectum Augu-
ftalem ipfi Alexandriæ præeffe, & omnem ejus rerum
curam habere volumus, & infuper duabus Ægyptis,
ac iis folis, excepto oppido Menelaita dicto, quod
Egypto præjacet, & præterea Mareota. Volumus ip-
fum non uni Alexandriæ, verùm etiam duabus Ægy-
ptis ita preeffe, ut Magiftratus Provincialis dictarum
duarum Provinciarum, quomodo etiam hucufque obti-
nuit, ipfi foli fubfit. Etiam in Edicto, quod octavæ
Novella Legi inferuit, & primę & fecundę Egy-
pto adfignat fuum Præfidem, adeòque etiam illic
fupponit Auguftali Prefecto nullam Provinciam,
fed folam Alexandrinam civitatem fine medio
fubfuiffe. Et notanda funt verba : Quomodo buc-
ufque obtinuit. Affirmant Auguftæ, feu integræ,
feu in duas divifæ, Ægypti Provinciæ femper
fuiffe fuum Prefidem, & Auguftali Prefecto num-
quam fine medio fubfuiffe. Quod ipfum confir-
mat in Panario fanctus Epiphanius, ad Diocle-
tiani Imperium fcribens de Meletio fchifmatico:
Haref. Meletius comprehenfus eft ab Alexandria & Ægypti
Præfectis, quibus hoc ab Imperatoribus mandatum
fuerat. Præerat tunc Thebaidi Culcianus, Alexan-
driæ verò Hierocles. Affirmat alium Egypto, a-
lium Thebaidi, alium foli Alexandrię fuiffe Prę-
fectum. Etiam in Lege ultima ad titulum de pœ-
nis Juftinianæus Codex Præfectum Auguftalem
appellat Præfectum Alexandria. At verò quod in
civilibus Prefectus Auguftalis, hoc in Ecclefia-
fticis Ægypti negotiis fuit Patriarcha. Neque re-

68.c. 1.

fert, quod per Leonem Sapientem publicata Ro-
manarum Provinciarum ac Epifcopatuum Noti-
tia Alexandrino Patriarchæ affignet fuam Pro-
vinciam, & fuffraganeos Epifcopos. Etenim
quod ifta Notitia immutet plura antiqua, & ma-
nifeftas habeat novitates, fuo loco oftendetur.
Certè hæc doctrina non eft paradoxa.

67.

Quidquid de ipfa fit, Theodofius poffit etiam ex alio fundamento effe locutus. Pentapolitana Libya, licet in civilibus unica, in Ecclefiafticis tamen rebus fuit duplex Provincia, habuitque duas Metropolitanas Sedes: Duos non folo nomine, fed etiam re ac poteftate Metropolitas. Cyrenenfem ac Ptolomenfem. De Cyrenenfi res eft clara. Etenim in Literis ad Troilum fanctus Synefius Ptolomaidis iftic Epifcopus Pentapolim Epit. · affirmat effe Romanam Provinciam, & appellat 73. Pentapolim Cyrenenfem. Et ita appellatur passim ab aliis etiam Scriptoribus. Idem Synefius in literis ad Theophilum Alexandrię Patriarcham tractat litem pendentem inter Erythry & Palebifce Ecclefias, & fcribit de Philone Cyrenenfi ac Siderio Palebifcæ Epifcopis: A fenioribus accepi folum beatæ memoria Philonem aufum effe collegam fu- Epist. um Epifcopum renuntiare. Cyrenenfis hic fuit, antiquior, junioris patruus, & ejufdem cum eo nominis, cæteris quidem in rebus ex præfcripto Chriftianę difciplinæ vivens, quod autem ad regendum parendum attinet, audacior quàm legum obfervantior. Arguit Philonem, quod Erythrenfem Epifcopatum diviferit, quod novam Epifcopalem fedem pofuerit apud Palebifcam, & Siderium iftic confecraverit in primum Epifcopum. Quæ palàm nemo attentare poffit, nifi Metropolita. Et Ammianus Marcellinus inter Pentapoleos civitates primo loco ponit Cyrenem, atque adjungit: Cyrenas cum refiduis civitatibus Libya Pentapoleos. Quod nem- Lib. 40. pè ipfa effet Metropolis. Et hinc in Apoftolicis cap. 43• Actis fcribit etiam fanctus Lucas: Et partes Libye, que eft circa Cyrenem. Hoc eft, quæ Cyrenem circumfpicit ut Metropolim. Pergit fanctus Synefius de Siderio Palebiscæ Epifcopo: Magnus Athanafius attentatam à Philone audaciam tempo ri dedit, ac non multò poft, cum exiguam adhuc orthodoxa fidei fcintillam, quæ in Ptolomaide erat, fovere ac magis & magis oporteret accendere, hominem illum, majoribus rebus gerendis idoneum, eò migrare juffit, ut Metropolitanam Ecclefiam gubernaret. Palam affirmat Ptolomaidem fuiffe Ecclefiafticam Metropolim. Et infrà fcribit: Sic evenerat, ut paucis exceptis Epifcopi omnes Ptolomaidem convenirent; ut de civili quodam negotio deliberarent. Et iterum: Eodem rurfus finitimis ex locis Epifcoporum turba concurrit, cum alius aliis de caufis eò veniffet. Cur Epifcoporum turba, & quidem alii ex aliis caufis, concurrunt Ptolomaidem ? Non alia de caufa, quàm ad confultandum Metropolitam. Et adverte circa folam Ptolomaidem fuiffe Epifcoporum turmam. Haud dubiè fuit etiam circa Cyrenem. Hinc in Sinefii Epiftolis plures funt ab utroque relationes ad Patriarcham Theophilum: Quod nempè uterque effet Metropolitanus. Nam Provincialis Epifcopus per facros Canones prohibetur proximè referre ad Patriarcham. Nec obeft, quod fancti Synefii germanus frater, ac in Ptolomaidis Epifcopatum Succeffor Evoptius in Ephefina Synodo locutus fit atque fubfcripferit

poft

Cap.51.

Cap.

137.

poft Hermogenem Rhinocoruræ, & alios plures
Provinciales Epifcopos: Etenim certum eft om-
nes iftic & Metropolitas & Provinciales juxta ac-
ceptæ confecrationis ætatem fediffe ac fubfcripfif-
fe. Nam poft dictum Hermogenem fedit ac sub-
fcripfit etiam Eufebius Pelufii Epifcopus, pro-
prius ejus Metropolita.

Hæc Ecclefiafticarum Provinciarum intrà uni-
cam civilem multiplicitas viguit etiam in aliis
Ægypti Provinciis. Etenim de Thebaide fcribit
Ammianus Marcellinus: Thebais multas inter ur-
bes clariores aliis Hermopolim habet, & Copton,
Antinoum, quam Adrianus in honorem Antinoi Ephę-
bi fui condidit. Videtur afferere, quod Hermopo-
lis fuerit iftius Provincia Metropolis. Quidquid
fit, de Antinoo fcribit in Laufiaca Hiftoria Pal-
ladius Epifcopus Helenopolitanus: Vidimus in fo-
litudine Antinoi, quæ eft Metropolis Thebaidis. Eam
primæ Thebaidos Metropolim ftatuit Ecclefia-
rum Notitia publicata per Leonem Sapientem.
Fuit civitas adeò illuftris, ut Palladius addat: In
civitate Antinoi funt fœminarum Monafteria duode-
cim. Et quidem adeò numerofa, ut unius Prefecta
Amma Talida fub fe haberet fexaginta adolefcen
tulas. Id eft Novitias. Et quis nefciat Thebaidèm
dici à Thebana civitate, ideòque hanc effe anti-
quiffimam ejus Metropolim? Et quod etiam in
ipfa Romani judicem, feu Præfidem pofuerint,
adeoque ipfam fanxerint permanere Metropolim,
nobis fupra dixit fanctus Hieronymus. Sic de
ipfa ad Augufti Cæfaris de Antonio & Cleopatra
victoriam fcribit in Chronico Cæfarzenfis Eufe-
bii: Theba Egypti ufque ad folum dirute. At Stra-
bo addit: Poft Apollinis urbem funt Theba, quæ
nunc Diofpolis vocatur. Ræedificata igitur fuit, &
appellata magna Diofpolis. Et hinc ad Conftan-
tii Imperium etiam Ammianus Marcellinus The-
bas ornat multis encomiis & adjungit: Cujus vo-
Lib. 17.
Cap. 6. cabulo Provincia nunc ufque Thebais appellatur. Et-
iam Lycopolim fuiffe in Thebaide Metropolim
Ecclefiafticam lucidè affirmat in Panario fanctus
Epiphanius, fcribens de ejus Epifcopo Meletio :
Hæref. Atqui ille quidem cæteris Ægypti Epifcopis antecel-
68. c. 1. lens, fecundum à Petro Alexandria Patriarcha di-

gnitatis locum obtinebat, utpote illius adjutor, fed eidem tamen fubjectus, & ad ipfum de caufis Ecclefiaficis referens. Hæc clariffimè & altiffimè clamant Meletium fuiffe Metropolitam. Quod ipfum æquali voce clamat, ac infra demonftrabit ab illo adversùs Patriarchalem Sedem attentata audacia. Proinde fola Thebais dudum ante fecundi Theodofii Imperium habuit tres Ecclefiafticas Metropoles: Thebas, Antinoum, ac Lycopolim. Et poffit habuiffe plures. Etenim edita per Leonem Sapientem Ecclefiaftica Notitia fecundę Thebaidi pro Metropoli affignat Ptolomaidem. Etiam hanc fuiffe potentem civitatem demonftrat ejus in Romanum Imperium attentata rebellio, quam memorat Comes Zozimus. Nec ifta mireris. Etcap. 2. enim Thebaidi fuiffe trecentas fexaginta fex civitates audivimus fupra à Guilielmo Archiepifcopo Tyriorum. Etiam Hermopolim, quam Antinoo præponit, fuiffe Metropolim fortiter fuadet auctoritas Ammiani Marcellini. Quæ Ecclefiafticarum Provinciarum præ civilibus pluralitas fuit etiam in Auguftamnicis. Nam prima Pelufium, fecunda Auguftamnica pro Metropoli

Lib. 1c.

[ocr errors]

habuit Leontopolim, & tamen de fita iftic Taphni fcribit laudatus Guilielmus: Taphnis eximia olim Metropolis, nunc autem parviffimi adinftar redacta oppidi. Studiofus antiquitatis indagator forfan oftendat eandem formam viguiffe in ipfis Auguftis Provinciis.

Et hęc omnia fupra confirmavit magnus Athanafius. Etenim Arianos arguit, quod Orthodoxos Ægypti Epifcopos contrà Imperatoris Conftantii Edicta relegaverint ultra tres à fua civitate Provincias, ideoque in quartam ab illa. Et pro exemplo adduxit Epifcopos relegatos è Libya in magnam Oafim, & è Thebaide in Ammoniacam. Magna Oafis eft Thebaidis civitas, & Ammoniaca regio eft pars Pentapoleos. Et Thebais ac Pentapolis funt regiones conterminæ. Et Athanafii tempore omnis Thebais erat unica civilis Provincia. Proinde è Pentapoli in Thebaidem,aut è Thebaide in Pentapolim relegati Epifcopi non poterant effe relegati ultra tres à fua civitate Provincias, nifi in iftis unicis civilibus fuerint plures Provinciæ Ecclefiafticæ. Et poffit hic latuiffe Arianorum dolus.Principis Conftantii Edictum,quod loquebatur de Ecclefiafticis, poffint ifti intellexiffe de Provinciis civilibus. Etiam Syena eft civitas ac Nomus Thebaidis. Porrò an Ammoniaca, ab Ammonii Jovis iftic fito templo & oraculo fortita nomen, fuerit Ecclefiaftica Provincia, ignoro uf que huc, & ex adductis Athanafii ac Epiphani teftimoniis non poteft evinci. Nam Oasis & Syena, itemque utraque Mareotis, quas eodem tenore memorant, non fuerunt Provinciæ.

>

Mareotes eft ager.Duplex. Alius propè Alexandriam, alius in arida Libya. Priorem, cujus notitia erit nobis neceffaria in fequentibus, defcribit in fecunda Apologia Sanctus Athanafius: Mareotes eft ager Alexandrie, quo in loco numquam Epifcopus fuit, imò nè Chorepifcopus quidem, fed univerfæ ejus loci Ecclefiæ Epifcopo Alexandrino fubjacent, ita tamen, ut finguli Pagi fuos Presbyteros habeant. Sunt autem Pagi ifti maximi decem numero, aut aliquantò plures. Pagus autem, ubi habitat Ifchyras, minimus eft,& pauciffimorum hominum. Adeo ut non ibi, fed in proximo Pago fit conftituta Ecclefia. Nihilo tamen minùs hominem, qui nè Presbyter quidem erat bujus Pagi, præter Majorum traditionem, Eufebiani Epifcopum fcilicet appellaverunt. Eadem in apologia extat epiftola, ad Flavium Philagrium Auguftalem Præfectum fcripta à Presbyteris d Diaconis Marcoticis ex regione & Nomo, cujus Epifcopatum gerit Reverendiffimus Athanafius. Ex quibus dicimus plura. Primò, quod hæc Mareotis nè quid ita fuerit civitas aut Epifcopalis Parochia, fed mera quorumdam Pagorum communio, quæ nè quidem Chorepifcopum habuit, id eft, ruralem Decanum Chriftianitatis. Secundò, quod Ægyptus habuerit Chorepifcopos. Tertiò, quod tunc non finguli, fed foli majores Pagi haberent Ecclefiam, ac Presbyterum aut Diaconum. Quod ipfum tunc viguit in aliis regionibus. Hinc enim Pagorum Domicellos, ut in quovis Pago extruant Ecclefiam, hortatur Sanctus Joannes Chryfoftomus. Quartò difcimus horrendam Eufebianæ factionis audaciam, quæ ut Sancti Athanafii calumniatorem Ifchyram remuneraretur, in Pago, qui numquam Ecclefiam, Presbyterum, aut Diaconum habuerat, erexit Episcopa

tum.

tum. Quintò, quod Alexandriæ Epifcopatus ha-J buerit non folam Civitatem, fed infuper Pagenfes Rufticorum Ecclefias. Et hæc eft aliqua inter ipfum & Romanum Epifcopatum differentia. Romanus enim Epifcopatus folam cum fuburbanis Cœmeteriis ac Monafteriis urbem, nullam Hæref. rufticanam habet Parochiam. Sanctus Epiphanius 29.C.5. Mareotem appellat Marianam paludem, affirmat

Cap.40.

que effe locum illum, in quo Philo Judæus &
Eufebius Cæfaræenfis Epifcopus fcribunt primæ
vos fub Sancto Marco Evangelifta, primo Alexan-
driæ Patriarcha, Chriftianos habuiffe varia Mo-
nafteria, & vixiffe, uti fub Apoftolis vixit Hiero-
folymæ Ecclefia, vitam communem. Arida Li-
bya Mareotem defcribit in quinto fuę historię li
bro Plinius, ac ejus ficus in quinto Monafticarum
Inftiturionum libro laudat Joannes Caffianus.

Etiam Oäfis eft duplex: Major & minor. Hęc
propè lacum Mareotidem versùs Marinaricam,
ifta in deferta Thebaide. Lucet ex antiqua Ro-
mani Imperii Notitia ad titulum de Comite Li
mitis, & ad titulum de duce Thebaidos. Majo-
rem defcribit Comes Zozimus: Oafis eft locus in-
figniter fterilis, è quo nemo possit evadere, qui eò de-
portaretur. Nam terra in medio arenosa, vaft a pror-
fus, & inhabitata, notitiam tendentibus hac omnem
adimit. Partim quod venti arena veftigia compleant

Iftud exilium in fcripta ad Anthemium Prætorio-Præfectum lege Imperatores Honorius ac Theodofius appellant Oafenam Deportationem, atque adjungunt: Ita ut numquam fupplicandi eis, vel recipiendi civitatem, vel dignitatem, vel substantiam, licentia tribuatur. Extat Lex in nono Theodcfiani Codicis libro ad titulum de non corrumpendis Nili aggeribus. Affirmat effe non Relegationem, fed Deportationem, quæ dignitate, civitate, & fubftantia fpoliet in perpetuum, adeò ut reo nec reliqua fit fupplicandi licentia. Deportatio ac Relegatio funt fumma ac media capitis Diminutio, & ipfarum differentiam eleganti compendio edicit in Romanarum legum Synopfi Michael Attaliates: Tria funt quæ habemus, Libertas, civitas, familia. Igitur magna Diminutio, id eft, Deportatio hæc tria perimit. Nam deportatus nec libertatem retinebat olim, fed opus in metallo faciebat, aut fulphur aut ferrum fodiens. Nec civitatem. Nam in hunc ufque diem bona ejus publicantur. Nec civitatis eft particeps. Quippe Deportationem bonorum quoque publicatio fequitur. At neque teftari poteft Neque à cognatis ei ab inteftato fucceditur. Neque illorum hæres exiftit ipfe, neque liberos fuos habet in poteftate. Media, civitatem dumtaxat perimit, quod eft exilium, feu relegatio. Nam relegatus extra civitatem conflituitur. Oafenum igitur exilium erat adeò pœnofum ac terribile, ut folis infligeretur deportatis, ac femper effet Deportatio. Et hinc humillima ac frequentes Hærefiarchæ Neftorii, licet jam ætate ac ærumnis fra&ti, preces numquam ab Imperatore Theodofio fuerunt exauditæ. Suo loco id oftendetur. Hinc item Timotheum Elurum Alexandriæ Patriarcham, quod ex ifta Deportatione lapfum Petrum Fullonem reddidiffet Antiochenæ civitati ac Epifcopatui, graviffimè damnant laudata Acta de nomine Acacii. Laudatam Honorii ac Theodofii legem fuo ad eundem titulum Codici inferuit Imperator Juftinianus, aft omifit vocem, Oafena. Rationem habes in lege ultima ad titulum de pœnis, quæ ita ftatuit: Magiftratus Alexandria & Thebaidos folus jubet in Gypsum, & in Oafin mittere, vel in fex menfes, vel ad fummum in annum. Quod fi perpetuum fit exilium, neque in Gypfum mittere, neque in Oafin, neque in cuftodiam alterius provincie, fed in Provinciam integram ca conditione, ut fi quid deliquerint, vel fi excefferint juffa Præfidum, qui inferviunt, ultimo fupplicio afficiantur. Deportationis poenam infigniter mitigat. Sancit deinceps deportandos neque ad Gypfum, neque ad Oafim, neque ad carcerem damnari poffe, fed dumtaxat circumfcribi intrà limites unius Provincię. Addit in Oafin à folo Auguftali Præfecto aut Thebaidis Prefide, & quidem non nifi ad annum, poffe relegari. Quæ tamen Conftitutio non ligavit ipfum Principem. Adeo terribile erat iftud exilium. Et hinc Olimpiodorum, qui Cafim fcripfit effe Regionem amænissimam

aboleant, partim quod nec arbor ulla nec domicilium fit, que indicium aliquod iter facientibus ad conjecturam relinquere poffint. Addit illuftrem virum Timafium, quod affectati Imperii effet fufpectus, eò fuiffe deportatum. Omnem mundi gloriam effe inanem fumum demonftrat in SanAi Nepotiani Epitaphio Sanctus Hieronymus pluribus exemplis, quorum unum eft exemplum dicti Exconfulis: Timafius, præcipitatus repentè de altiffimo Dignitatis gradu, evafife fe putat, quod Afiæ vivit inglorius. Etiam Zozimi textus olim habuit, Afiæ. Et variis Sancti Hieronymi Codicibus effe varias iftius vocabuli Locutiones oftendit in laudati Epitaphii Scholiis Marianus Victorius. At omninò legendum eft, Oäfi. Quod humanos è Miraculis & Sancta vita fumos fugiturus etiam Sanctus Hilarion Oäfin petiverit, fcribit in ejus vita laudatus Hieronymus. Etiam Sanctus Athanafius affirmat ab Arianis fuiffe eò deportatos Catholicos Epifcopos. Erat ordinarius Deportationis locus. Hinc ad Maximum Cynicum, eò à Lucio Ariano Alexandriæ Epifcopo deporOrat.23 tatum, declamat Sanctus Gregorius Nazianzenus Epatriæ finibus exterminaris, atque Oäfis, inhumana illa Solitudo, fed jam propter te Sancta Sedes, ad exulandum tibi decernitur. Et Romana de Acacii Conftantinopolitani Epifcopi nomine Gefta habent: Neftorius Hærefiarcha Oafitano exilio meruit relegari. Quod ipfum habent Acta Ephefini Concilii. Romans ifta Acta habent etiam de Petro Fullone, invafore Antiochenæ Ecclefiæ: Petrus damnatus à Leone Principe ad Oafitanum exilium eft direclus. Et de hærefiarcha Euthyche-atque fertiliffimam, de incredibilium narratu rete, quem hærefeos accufabat, ad Conftantinopolitanam Sancti Flaviani Synodum dixit Eufebius Act. 7. Dorylai Epifcopus: Metuo ipfius concuffionem. Ego pauper fum, nihil poffidens. Minatur mihi exilium. Divitias habet. Defignat mihi Oafim. Eutyches enim erat potens apud Principem. Hęc ergò Oafis erat civitas Thebaidos, non Provincia.

Tit.32.

cap. 2.

tè notat in Bibliotheca Photius. Plures ajunt Lib. 80.
ipfam horrendè infeftari à culicibus. Quod etiam
Barbarorum frequenti incurfui fit obnoxia, de-
monftrant affiduæ fenis Neftorii ad Principem
lamentationes, & ea quæ de Leone iftic Abbate
ac ejus Monachis fcribit in Prato Spirituali San-
&tus Sophronius Patriarcha Hierofolyma.

Reftat

Cap.112.

« VorigeDoorgaan »