Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub

docent verba Conftantii Augufti ad Liberium Pontificem in colloquio Mediolanenfi: Præclaram illam victoriam de Magnentio & Sylvano non tanti facerem, quanti Athanafii ab Ecclefiafticarum rerum adminiftratione abdicationem. Quocirca à Synodo Athanafius eft declaratus integer atque innoxius à fracto calice & dejecto altari, aliifque portentofis calumniis, ampliffimeque firmatus in reddita per Julium Epifcopali communione, adeò ut, inquit ipfe in fecunda Apologia, Urfacius quoque & Valens, cùm antea se pro calumniatoribus geffiffent, pœnitere fe facti fui proteftarentur. Non folùm enim fententiam pro nobis dictam approbaverunt, fed & fe cæterofque meos adverfarios calumniatores effe confeffi funt, qua pænitentia etiam fcriptis prodita Eufebium focium calumniæ & fingendi criminis coartificem liquidiffimè convincunt. Scriptis prodita eorum pœnitentia eft, quem ibidem Athanafius refert, in ipfa poftmodum Romana urbe exhibitus Julio Pontifici pœnitentiæ libellus, de quo Sulpitius Seve rus: Ad Athanafii abfolutionem etiam illud acceffit, quòd Urfacius & Valens, Principes Arianorum, cùm poft Synodum Sardicensem viderentur à communione fecreti, coram pofiti à Julio Romanæ urbis Epifcopo veniam popofcerunt, quòd innoxium condemnaffent, meritoque eum fententia Concilii Sardicenfis abfolutum profeffi funt. Fictam hanc poenitentiam extorfit metus Conftantis Augufti, ad quem Illyricum, in quo illi Epifcopi, pertinebat.

Secundus fuit Paulus Epifcopus Conftantinopolitanus, de quo cur litteræ fynodales nullam mentionem faciant,audiamus à Theodoreto: Pau

La. C.S. lum Epifcopum Conftantinopolitanum, qui pro fana doctrina fe periculis offerebat, Ariani tanquam feditionis auctorem ac ducem accufabant, aliaque nonnulla ei objectabant crimina que per calumniam pietatis cultoribus inferre folebant. Verùm populus veritus adverfariorum infidias, hunc Paulum Sardicam proficifci id temporis non finit. Calumniæ fundamentum erat, quòd Hermogenem Ducem, dum juffu Conftantii Paulum Sede & civitate ejecit, motus populus Conftantinopolitanus trucidaffet. Aliam calumniam addidit Conventiculum Philippopolitanum. Nudi ab ipfo ad forum trahebantur Presbyteri, &, quod cum lacrymis luctuque dicendum, confecratum Domini corpus ad Sacerdotum colla fufpenfum palam publiceque profanabant. Quòd namque olim non Epifcopi tantùm, fed & fideles laici, immò & Catechumeni, Euchariftiam geftarent ad peAtus, liquet ex illis, quæ in fratris fui Satyri catechumeni encomio funebri fcribit Sanctus Ambrofius. Porrò populi præfatum metum non fuiffe vacuum docuit fecutus eventus, de quo San&us Athanafius in Epiftola ad Solitarios: Paulus primùm quidem in Pontum relegatus eft, pofteà à Conftantio ferro vinctus in Singra Mefopotamiæ, rurfum indè Emefam, atque ex Emefa Cucufum Cappadociæ circa deferta Tauri abreptus, quo in loco laqueo per Eufebianos ftrangulatus vitam finiit. Quòd ejus per Julium Pontificem facta reftitutio fuerit confirmata Sardica, liquet ex facto Conftantis Augufti, qui acta fynodalia potenter exequens etiam Paulum reponi juffit in Sedem.

Tertius fuit Afclepas Gazenfis Epifcopus, de quo tertia fynodalis Epistola: Afclepas prolatis

[blocks in formation]

73.

Quartus fuit Lucius Epifcopus Adrianopolitanus, de quo dictum Conventiculum: Adrianopoli Lucius poft reditum fuum facrificium à sanctis & integris (ita Arianos vocat) Sacerdotibus confectum, fifas eft dicere, canibus projiciendum jubebat. Etiam Sancti Athanafii principale crimen ferebatur, quo Ifchyra Presbyteri Meletiani Altare, Calicem, Miffalem librum in Mareotæ Ecclefia deftruxiffet. Ita ad Evaifenos & mo nachos fuos de Euftathio Sebaftenfi Epifcopo fcribit Sanctus Bafilius: Bafilidis Paphlagonici al- Epift.72. taria, cùm Paphlagoniam tranfiret, fubvertit Eufathius, & propriis menfis Missæ munus perfecit. Arianos altaria noftra, facra vafa, & thronos Epifcopales profanis cantibus & faltibus profanaffe, Euchariftiamque projectaffe in terram, fcribit Gregorius Nazianzenus. Addit fe Con- Orat.20. ftantinopoli facrificantem lapidatum, & altare 23: 25. Epift. 81. cum facrificio everfum. Etiam à Donatiftis Euchariftiam noftram canibus projectam; altaria diruta, rafa, lavata, fractos & conflatos Calices Dominici Sanguinis portatores, abjectam per feneftras facri Chrifmatis ampullam, lotos & exorcizatos Ecclefiarum parietes, quin & manus, quibus hæc attigerant, expurgatas, refert Optatus Epifcopus Milevitanus. Quod ipfum L.2.c.7. de Wandalis Arianis Victor Epifcopus Uticenfis. De Timotheo Eluro, Ecclefia Alexandriæ macho, quòd Pontificales fedes, in quibus federat Sanctus Proterius ejufdem civitatis Epifcopus, fregiffet, exuffiffet, nec non ab ipfo facrata altaria diluiffet aqua marina, in litteris ad Anatolium Ecclefiæ Conftantinopolita næ Epifcopum, exftantibus poft Synodum Chalcedonenfem, queruntur Epifcopi Diœce- Epift.23. feos Ægyptiæ. Eadem Photius in Sanctum Ignatium Patriarcham, & Græci Schifmatici patrant in nos Latinos. Quin & graffante PfeudoAnacleti, feu Petri Leonis Schifmate adversùs Innocentium fecundum, fcribit Guilielmus Abbas de Sancto Bernardo: Priufquam Pictavienfium propalata fuiffet & obfirmata perfidia, obtulerat Abbas fanctus in eorum Ecclefia facrificium Deo. Poft cujus difceffum Decanus ejufdem Ecclefiæ altare, in quo Divina myfteria celebrarat, impiè quidem, fed non impunè confregit. Poft breve enim tempus per immiffos à Deo vindice Angelos malos percuffus defperantem animam evomuit in infernum. Etiam Donatiftas à canibus, quibus Eu- 13. chariftiam noftram projecerant, actis in rabiem fuiffe laniatos fcribit Optatus Milevitanus.

Eodem modo Gaufredus, Carnotenfis Epifcopus, Innocentii fecundi per Aquitaniam Legatus, altaria, quæ Girardus Engolifmenfis Epifco

L.2. c.6.

L.2. C. 10.

Epifcopus, Pfeudo-Anacleti Legatus, confecrarat, deftruxit, uti ait Chronicon monafterii L.3.C.4. Maurigniacenfis. Altare, in quo Reinoldus,

[ocr errors]

afferunt modò tanquam ex ore prolatum
modò tanquam in mente alicujus inclufum
quibufdam appellatum dicunt, ipfum autem Chri-

[ocr errors]

rem, & imaginem Dei non fuisse ante fæcula fta-
tuunt, fed ex tempore illum Chriftum & filium Dei
fuiffe, ex quo noftram ex Virgine carnem ante
quadringentos annos integros adfumpfit. Nam ab
illo tempore regnum Chrifti principium habuisse vo-
lunt, & poft mundi confummationem & judicium fi
nem habiturum: Quod tunc à filio tradendum fit
Patri. In quo errore Marcelliani verfantur. Et
Synodi Chalcedonenfis ad Marcianum Augu-

feu Reginaldus, Colonienfis Epifcopus, Octa-fum, & Dominum, & filium Det, & mediato viani adversùs Alexandrum tertium Schifmatis fautor, & Frederici primi Augufti ad Henricum fecundum Angliæ Regem Legatus, celebrarat in Anglia, à Catholicis everfum fuiffe, referunt A. 1165. Matthæus Paris, & Radulfus de Diceto. De Altaribus per ipfum Octavianum & ejus Epifcopos confecratis hæc Rogerus Hovedenfis: Altaria, L.2.f.568. quæ ab ipfis dedicata erant, demolita funt: Exftatuto Synodi Lateranenfis. Et Chriftianus Moguntinus Epifcopus pallium Archi-Epifcopale,ftum Relatio: Photinus atque Marcellus aliam quod à Guidone Cremenfi, Octaviani fucceffore acceperat, propriis manibus exuffit coram omnibus Cardinalibus & Alexandro tertio, atque ab ipfo aliud accepit.

F. 569.

adversùs filium blafphemiam innovarunt, eum pror-
fus exifiere audaci calumnia negantes, fed unum
eundemque ipfum Patrem & Filium & Spiritum fan-
&tum appellatum ipfi affirmantes, & ufque ad voca-
bulorum tantummodo fonum Trinitatis definivere
fubftantiam. Hunc ejus fuiffe fenfum fcripto
oftenderunt, & Conftantio Augufto persuase-
rúnt Eufebius Pamphyli, & ejus fucceffor Aca-
cius Lufcus, cujus verborum partem intexuit ope
ri fuo Sanctus Epiphanius, Epifcopi in Palæstina
Cæfarænfes.

Ita olim Hæreticorum & Schifmaticorum Al-
taria, facra vafa, Sacramenta tractabat Eccle-
fia, & vice versa ipfi noftra, quòd nos lepro-
fos, fefe integros præfumerent: Ea tractabat
tanquam Baal, aut certè excelforum altaria & fa-
crificia, quæ deftruxerunt pii Reges Ifrael. Et
quidem Ifchyras fefe Meletii in Mareotæ Eccle
fia Presbyterum adfeverabat, ideoque ab Eufe-
bianis crimini datum Athanafio, ejufque Pref-
bytero Macario, quòd Meletianos à Synodo
Nicæna admiffos ad Ecclefia pacem tractaffent
tanquam Schifmaticos, eorum facra fubver-
tentes. Verùm illi repofuere, quòd Ifchyras
nec Meletii Presbyter, fed merè laicus effet,
Presbyteratus mendax & perfonatus hiftrio;
quòd Meletiani relapfi cum Arianis confpiraf-
fent, quòd contra Decretum Nicænum Meletio
defuncto ordinaffent Joannem fuccefforem, quòdfolymitana Arii reftitutioni fuffragari, Eufebia,
in Mareotæ nullam habuiffent Ecclefiam, adeo-
que nullum iftic eorum altare, calix, liber po-
tuiffet everti aut exuri.

Quintus fuit Marcellus, Ancyræ Epifcopus,i Metropolita prima Galatiæ, de quo tertia fynodalis Epiftola. Recitata quoque funt fcripta noAri in Sacris College Marrelli, & deprehenfa eft Eufebii dolofa ars. Quæ enim Marcellus per modum quæftionis tracaverat, ea tanquam ita effe profiteretur, calumniati funt. Recitata quoque funt in bis quæftionibus, quæ antecederent & fubfequerentur, & inventa eft bona & recta fides iftius viri. Non enim ex fanda Maria, ut ipfi affeverabant, verbo Det initium attribuit, neque finem ejus regno conftituit, fed regnum ejus initio & fine carere fcriptis prodidit.

Afterium, gentilium litterarum in Cappadocia Profefforem, converfum ab idolis ad Arium potiùs quàm ad Chriftum, librofque pro Ariana perfidia fcribentem, Marcellus libro, cui titu lus De æterno Chrifti regno, impugnavit, & quibufdam vifus eft cum Paulo Samofatenfi, Montano & Sabellio Divini Verbi & Spiritus Sancti perfonales fubfiftentias in unam cum Patre confundere, & delirare Chriftum Dominum ante Mariam non fuiffe, de quo prolixior Eufebianæ fidei profeffio, per Eudoxium GerSocrat. manicenfem Epifcopum miffa ad Ecclefiam Ro1.2. c. 15. manam Præterea illos deteftamur, , qui Dei filium folum & fimplex verbum Dei, & fubftantia carere, & in altero effe, commentitia ratione Canones Conc. Sard. Tom.I.

Oderant Marcellum Eufebiani ex caufis variis. Primam adducit Julius Pontifex in litteris ad Factionem Eufebianam: Marcelli fides, confeffioque Nicea spectata eft, cùm Arianis contradiceret. Et infrà: Et noftri Presbyteri, qui tunc Nicæno Concilio aderant, de ipfius recta fide conteftabantur: Nam & eum tunc quoque in fententiis dicendis dimicaffe cum Ariana hærefi, teftes fuere: L.2.c.3 1. Alias caufas adducit Zozomenus: Quòd in Ty ria Synodo Athanafii damnationi, & in Hiero

nis communicare, & exftructam à Conftantino
magno Hierofolymis Bafilicam cum illis dedi-
care noluiffet. Factum id dixere in contem-
ptum Principis & Auguftæ Majeftatis, atque ita
iilum in Hierofolymitana primùm notaverunt,
deinde in quadam Conftantinopolitana Synodo
damnarunt ut auctorem doctrinæ novæ, ejus in
fedem ordinarunt Bafilium, omnia dicti libri
exemplaria jufferunt perquiri & exuri.

Julium Pontificem, cui ejus damnationem
retulerat Eufebius Nicomedienfis, appellavit,
Romamque acceffit Marcellus, expoftulans at-
que impetrans per miffos Romanos Presbyteros
evocari & adverfarios: Recta fe credere & doce-
re, damnatumque per invidiam oftendit, gra-
dui reftitutus eft à Julio, cujus factum unà cum
Marcelli libro retractavit hæc Synodus, & con-
firmavit. Egregia, quam Sanctus Epiphanius
refert, ad Julium Epiftola fe Marcellus expurga-
vit. Quod ipfum faciunt Ancyranæ Ecclefiæ
Clerici, de eadem lepra accufati, litteris ad
orthodoxos Epifcopos exulantes Dio-Cæfareæ.
Atque ita liquet & Romanam Ecclefiam & Syno-
dum Sardicenfem non temerè proceffiffe.

Innocentiæ & Sedi fuæ reftituti fuerunt & alii plures Epifcopi & Clerici: At ego Scolia fcribo, non gefta Epifcoporum. Hinc ergò itum ad difcutienda Arianorum crimina, flagitiofa, facinorofa, barbarica. Eorum præcipui auctores damnati, Theodorus Heracleenfis Epifcopus, Narciffus Neroniadis, Acacius Cæfaræenfis, Me

Sf

322

Menophantus feu Menophanes Ephefinus, Urfacius Singidunenfis, Valens Murfienfis, Stephanus Antiochenus, ac Georgius Laodicenfis, abfens, ob ream confcientiam comparere non aufus. Et ob hærefim & ob crimina Sacrofancta Synodus communi calculo exauctoratos omninò ab officio Epifcopatus fubmovit, decrevitque eos non modò Epifcopos non effe, fed ne dignos quidem fidelium communione; alienos & indignos nomine Chriftiano, feu communione laica. Urfacii & Valentis, quòd Pannones & Illyriciani ad fpecialem Romani Patriarchatus Dioecefim & curam fpectarent, caufam Julio Pontifici fpecialiter retulit Synodus, dicens effe adolefcentes impios & imperitos, & quòd Valens relicta propria civitate invadere tentaffet Cathedram Aquilejenfem, idque per vim & popularem turbam, in qua victor Epifcopus fuerit obrutus, calcatus, occifus. Caufam mortis præbuit Valens, qui perturbavit, qui follicitavit. Juvenes tunc fuiffe oftendunt tragediæ eorum, de quibus apud GraSpirit. S. tianum Auguftum questi funt dudum poft Synodus Aquilejenfis, Sanctus Ambrofius, & Presbyter Paulinus.

L,

3. de

Eodem rigore damnati funt Gregorius Ale xandrinus, Bafilius Ancyranus, & Quintianus Gazenfis, ordinati ab Eufebianis in locum Athanafii, Marcelli & Afclepæ. Declarati funt Ecclefiarum invafores lupi, quibus communicari non poffit, & quorum litteræ non poffint recipi, nec viciffim mitti. Addit fynodalis ad Ecclefiam Alexandrinam Epiftola Gregorium, quoniam ab Hæreticis ordinatus & intrufus, nunquam fuiffe Epifcopum. Et Sanctus Athanafius in litteris ad Solitarios: Patres Sardicenfes refciderunt omnes illius in dandis Ordinibus confitutiones, inter dicentes, ne quifquam ab illo ordinatus in Ecclefia vel nomen fui Ordinis obtineret, idque in odium inauditorum fcelerum ejus. Eum, quòd perfidiæ non potenti fatis zelo patrocinaretur, ipfi poftmodum Eufebiani abjecerunt. Et horum intruforum caufa, ftatuit quartus Canon nofter, ut Romanæ appellationi deinceps fervetur effectus fufpenfivus, adeoque ut ipfa pendente in appellantis Epifcopi fedem nullus intrudatur. Innovavit Apoftolicum Canonem: Gregorii enim ordinationem fuiffe appellatorii judicii præoccupationem & injuriam, novum in Ecclefia modum, ab Eccclefiaftico Canone & Apoftolica traditione alienum, difertè fcribit Julius Pontifex ad Synodum Antiochenam.

Damnatus à Synodo fuit & Ifchyras, Athanafii calumniator. Verùm quo fuco Ifchyras mentitus eft fefe Presbyterum? Sanctus Hilarius Pictavienfis Epifcopus in Synodorum fragmentis credit fuiffe Diaconum; Ifchyras, inquit, Fol. 409 de Diacono adferitur Epifcopus ordinatus. Ita enim, non Syrus, eft omninò legendum. At certum eft merè laicum fuiffe. Ita teftantur, quibus homo longè notiffimus, Ecclefiæ Mareotica Clerici in litteris ad Synodum Tyriam : Ichyras nunquam in facris Ecclefiæ miniftris fuit, fed primùm jactavit fe Colluti Presbyterum. Ajunt fuiffe mendacium, de quo Hofius Cordubenfis Epifcopus, ac Sylveftri Pontificis Legatus in generali ante Nicænam Alexandrina Synodo judicaffet, mendacem damnans, ut laicum

in ordinem redigens, atque ita inanis illius Pref byterii famam exufflans. Alexandrina civitas, quomodo & hodie etiam Romana, divifa erat in varias Ecclefias feu titulos, variofque illis præfidentes ac in illis populum docentes Presbyteros Cardinales, quos inter erant vafa iniquitatis bellantia Arius & Collutus. Collutum jam dicti Mareotici Clerici, in litteris ad Philagrium Prafectum, Palladium Curiofum, & Antonium Centenarium, fuiffe ajunt non verum, fed imaginarium Epifcopum, in dicta Synodo damnatum ab Hofio, juffum fe gerere pro Presbytero, omnefque ab illo ordinatos retrufos in priorem Ordinem. Fruftrato, uti Theodoretus fcribit, L.1.c.4, Epifcopatus ambitu laffus Presbyteralem fuam Ecclefiam in Cathedralem vertit, illic fe oftentans Epifcopi fimulacrum, à nullo, nifi à feipfo ordinatus, ordinanfque varios. In Presbyterii gradu defunctum fcribit Synodus Alexandrina. Ab illo & Ifchyram ordinatum crediderunt primùm Clerici Mareotici, at poftmodum repererunt & iftud effe mendacium. Erat ergò ille merus laicus, modò à Colluto, modò à Meletio fe promotum mentiens, iftique mendacio Eufebiani fuperpofuere Epifcopatum. Et quidem fine Bafilica: Habuit enim folam domunculam rufticam in prædio cujufdam Ifionis, folofque fe ptem communicantes, uthin Synodo Tyria eft ipfe confeffus. Hæc erat Bafilica, in qua Mareotem vifitans Sanctus Athanafius fingebatur Altare, Calicem, Miffalem librum deftruxiffe. Hæ, inquam, funt fcenæ, quibus hærefi Ariana diabolus prælufit, & collufit. Quòd verò vanum hoc Epifcopi fimulacrum duxerint ad hanc Synodum Eufebiani, apud Socratem teftatur Sabinus L.2.c.16. Macedonianus.

ta,

[ocr errors]

ex

Etiam Photini, Syrmienfis Epifcopi, caufam & hærefim difcuffam & damnatam ab hac Synodo affirmat Sanctus Epiphanius. Et Sulpicius Severus: De Photino Epifcopo Syrmienfi non eft refciffa fententia, quia etiam noftrorum judicio bæreticus probabatur. At longè aliter & veriùs in Pifragmentis Synodorum Sanctus Hilarius ctavienfis Epifcopus, horum omnium teftis oculatus, agens de Synodo Syrmienfi: Ad tollendum ex Epifcopatu Photinum, qui ante biennium jam in Mediolanenfi Synodo erat bæreticus damnatus plurimis Provinciis congregantur Sacerdotes. Non ergò Sardicæ, fed Syrmii fuit in ipfum confirma feu non refciffa prior, utique Mediolanenfis, fententia, Sulpitiufque Severus acta Syrmienfia tranfcribit in Sardicenfem Synodum, decem annis priorem. Rectè tamen addit: Marcellum gravabat, quòd Photinus auditor ejus fuisse in adolefcentia videbatur. A Marcello imbutum fuiffe dicit Hilarius, ejufque Diaconum. Ejus blafphemia ftatim cœpit gravare magiftrum: At verò apud Sardicenfem Synodum integerrima fuit Marcelli exiftimatio, adeoque liquet Photinum tunc necdum erupiffe. Et Conventiculum Philippopolitanum, quod adversùs Marcellum fcrutatum eft omnes latebras, illius nullam facit mentionem. Graviùs labitur liber Pontificalis in vita Sancti Sylveftri, nec non brevis Epilogus de Romano ejufdem Pontificis Concilio, dicen tes Photinum damnatum in Synodo Nicæna.

CAPUT

CAPUT QUINTUM.

PH

Exponuntur Acta Conventiculi Philippopolitani.

Hilippopolim intra Orientalis Imperii limites abiere Eufebiani, ubi extra Conftantis Augufti metum, & fub Conftantii alis latrare poffent, quidquid fuggerebat rabies. Ante omnia canonicas fui à Sardicenfi Synodo factas damnationes iniquis innocentium viciffim damnationibus exufflare tentarunt. Primò damnavere Marcellum, tanquam omnium hæreticorum peftem execrabiliorem, & impudentem Galatam, declinan. tem in aliud Evangelium, cum Paulo Samofatenfi, Sabellio, & Montano delirantem, & pervertentem multos. Ejus, quidquid fucare & fallere conaretur, pravum fenfum dixere jam dif cuffum fæpiùs, & de ipfo fefe certos.

Deinde denuò damnarunt Sanctum Athanafium, Paulum Conftantinopolitanum, Afclepam Gazenfem, ac Lucium Adrianopolitam, ob criminationes partim enumeratas, partim videndas in Epiftola fynodali. Et quia illos appelJantes in communionem fufceperat Julius Pontifex, reddideratque gradui Epifcopali, eum ut Synodi Orientalis, & quinti Nicæni Canonis prævaricatorem fubdiderunt eidem damnationi, ut fatis dictum fupra ad Canonem tertium. Addiderunt & Hofium, quem ob ætatis & vitæ eximia merita Senem Abrahamicum Athanafius vocat, Synodi Præfidem; Protogenem Sardicenfem Epifcopum, & Maximinum Treverenfem, utpotè Julii ad prævaricandum incentores, tradutos & aliorum criminum. Sefe dixere veram Sardicenfem Synodum, noftros verò Epifcopos multitudinem fceleratorum, quorum tamen principale fcelus erat eorum cum Sacramentis Altaria evertiffe.

Edidere tandem novum fidei Symbolum, quafi tamen Nicæni confirmatorium, in quo contra Marcellum expreffere Chrifti regnum esse incefSabile, permanens in æterna fæcula. Omifere vocem Confubftantiale, idque contra Divales Principum litteras & juffiones, de quibus Sanctus Hilarius Pictavienfis Epifcopus in Apologia ad Conftantium Auguftum : Damnans quoque & fubftantiæ nomen, quo te & in Sardicenfi Synodo,

in Syrmienfi, pium effe Occidentalibus mentiebaris. Divales namque littere fcriptæ fuerunt ex communi nomine Conftantii & Conftantis, quem fuiffe conflat conftantiffimum fidei Nicanæ cuftodem & defenforem. At Eufebiani poft factum Synodi fchifma de fuo Conftantio confifi ita præfumpferunt. Exftat profanum Symbolum ad calcem Epiftolæ fynodalis.

Ipfum effe perverfum & Arianum fcribit ad Solitarios Sanctus Athanafius,Sanctus tamen Hilarius in rectum fenfum interpretatur, hoc ipfum beneficium præftans eorumdem Symbolo Antiocheno, Seleucienfi, & Ancyrano. Ambos con ciliat Sanctus Gregorius Nazianzenus, de Synodo Seleucienfi, etiam fublatæ voci Confubftantiale fubftituente vocem fimile fecundùm Scripturas,

Canones Conc.Sard. Tom I.

[ocr errors]
[ocr errors]

dicens in funebri Sancti Athanafii encomio: Piam & veterem doctrinam ac Trinitatis patro nam, labefactata voce, CONSUBSTANTIALIS, fuftulit, per fcripti autem dogmatis ambi guitatem impietati feneftram aperuit. Hæc enim verba, Simile fecundùm Scripturas, funt fimpliciaribus hominibus illecebra impietatis hamo circumje&ta, ftatua ad omnes pertranfeuntes se obvertens, communis utriufque pedis cothurnus cribatio ad omnem ventum accommodata. Antiqua Hæreticorum fapientia eft fub orthodoxis vocibus hæreticum fenfum, quafi fub ovinis lanis lupum, & fub mellis fuco venenum occultare, atque ex illis, tanquam ex fidis latebris, fimplicioribus noftris dolofiffimè infidiari: Sic, inquit Sanctus Epift. 61. Hieronymus, librare & temperare fententiam, ut neque nobis difpliceant, neque fuos offendant; ad inftar funambuli effe cautos, & quafi fupra ariftas ambulare. Arte artem invadit Sanaus Hilarius, Eufebianis populis oftendens pef fimorum magiftrorum verfutiam & mentem verfatilem, feque paratum, non folummodo ad Nicænum, fed & varia ipforum Symbola, dummodo accipiantur, quomodo illi ipfi apud nos exponunt.

Hanc fynodalem Epiftolam fparfere per omnes Ecclefiæ & Imperii diœcefes, infcriptam Gregorio fuo Alexandriæ Epifcopo, Amphioni Nico, medienfi, Donato Carthaginenfi, aliifque id genus. Ei fubnectitur hæc fubnotatio: Explicit decretum Synodi Orientalium apud Sardicam Epifcoporum à parte Arianorum, quod miferunt in Africam. Amphion eft ille, quem Nicæna Synodus in Eufebii Nicomedienfis dejecti locum promovit, eidemque poenitenti rurfum cedere coegit, & qui poftmodum defecit ad Eufebia nos, atque ita Eufebio Conftantinopolim translato, rediit in fedem Nicomedienfem.

Do

C. 2.

Porrò Donatus ille eft omninò Donatus magnus, quo dicti Donatifte, & de quo Sanctus Auguftinus ad Comitem Bonifacium, rogantem, inter Arianorum & Donatiftarum errorem quid intereffet: Ariani Patris & Filii & Spiri- Epifiso. tus fancti diverfas fubftantias effe dicunt, natifiæ autem non boc dicunt, fed unam Trinitatis fubftantiam confitentur. Et fi aliqui ipforum minerem Filium effe dixerunt quàm Pater eft, ejufdem tamen fubftantiæ non negarunt: Plurimi verò in eis dicunt fe omninò credere de Patre & Filio & Spiritu fan&io, quod Catholica credit Ecclefia. Aliquando autem, ficut audivimus, nonnulli ex ipfis volentes fibi Gothos conciliare quando cos vident aliquid posse, dicunt hoc fe credere, quod & illi credunt: fed Majorum fuorum auctoritate convincuntur. quia pec Donatus ipfe fic credidiffe afferitur, de cujus parte fe esse glo

riantur.

[ocr errors]
[ocr errors]
[merged small][merged small][merged small][ocr errors]
[ocr errors]

fe, ut alicui Donato alterius hærefis Epifcopo fcri-
pferint, cùm maximè in illis nominibus nec Afri-
ce mentio facta fuerit. Variè urget Donatum
illum non fuifle Carthaginenfem, & addit:
Sanè quoniam nefcio quando audiveramus Arianos,
cùm à Catholica communione difcrepaffent, Dona
tiftas fibi in Africa fociare tentaffe, ad aurem
mihi hoc ipfum frater Alipius fuggeffit. Tunc ac-
cepto ipfo volumine, ejufdem Concilii ftatuta con-
fiderans, legi Athanafium Epifcopum Alexandri-
num catholicum, & Julium Romanæ Ecclefiæ Epi-
fcopum, nihilominus catholicum, illo Concilio Sar-
dicenfi fuiffe improbatos, Undè apud nos conftitit
Arianorum fuiffe Concilium, quibus ifti Epifcopi
quibus ifti Epifcopi||
catholici vebementiffimè refiftebant. Itaque ad dili
gentiorem difcuffionem voluimus ipfum volumen ac-
cipere, atque auferre nobifcum: Qui noluit dare,
dicens, ibi nos babere illud, quando aliquid in ipfo
confiderare vellemus.

Et in libris adversùs Crefconium Donatiftam, de antiqua, licèt jam amiffa, Orientalium communione gloriantem, adducentemque principium Epiftolæ Concilii Sardicenfis, ubi Donati Carthaginis Epifcopi nomen erat adfcriptum : L.3.C.34. Difce, quod nefcis: Sardicenfe Concilium Arianorum fuit, quod notum jam diu eft, ut babemus in manibus, contractum maximè contra Athanafum Epifcopum Alexandrinum catholicum, qui eorum errorem in ipfa civitate exortum præ cæteris acriter arguebat & refellebat. Non igitur mirum, fi illi hæretici Donatum fibi adfciffere tentaverunt, quos per totum orbem catholica damnabat Ecclefia: Quamquam nos fine civitatum nominibus Epifcopos, ad quos be litteræ datæ funt, babeamus. Aut ergò aliquis Donatus fuit non in Africa Epifcopus, cui nomen Carthago à veftris eft additum, aut, ut dixi, Africanam bærefim Orientalis hærefis fibi tentavit adjungere. Quod hinc maximè credibile eft, quòd ad Carthaginis Epifcopum, Romano prætermiffo, nunquam Orientalis Ecclefia fcriberet: ubi faltem vefter fcribi debuit, quem Romam foletis veftris paucis mittere ex Africa. Sed Deo gratias, quòd nec valuit, fi tamen capta eft, illa confpiratio hæreticorum Orientalium cum Afris hæreticis prævalere. Tu Arianos jam inter bæreticos, & vobis & nobis deteftandos, pofuifti.

Referre hæc verba omnia volui, quòd ex illis varia doceamur. Primò, quòd acta Synodalia, quæ Auguftinus à Fortunio Donatiftarum Tuburficenfi Epifcopo audivit, vidit, popofcit, ac poftmodum nefcio à quo impetravit, fuerint ea ipsa, quam modò habemus, & cujus frag. menta recitat Sanctus Hilarius Pictavienfis, Conventiculi Philippopolitani Epiftola fynodalis , damnans Julium Pontificem, Sanctum Athanafium aliofque Epifcopos orthodoxos. Non ad Catholicos, fed ad Donatiftas miffa fue rat, ideoque illam ignorabat Auguftinus, & ex eorum archivis tandem accepit. Quòd ab Afris ad nos venerit, docet fuperiùs laudata fubno

tatio.

?

Secundò, quòd, quidquid Sanctus Auguftinus hæreat, eadem Epiftola fuerit omninò fcripta ad Donatum Carthaginenfem, quòdque Eufebiani, quomodo Meletianos traxerant, ita conjurationi fuæ conati fint addere & Donati

ftas, quorum capitalia audierant odia in invifam
fibi Ecclefiam Romanam. Inimiciffimarum hæ
refeon & fchifmatum non communionem, fed
confufionem conciliare eft adversùs Deum &
Chriftum ejus vafticies diaboli antiqua.

Tertiò, quòd irritus fuerit conatus ifte.
Conjurare enim, & ab avita Divinæ Trinitatis
fide difcedere noluit Donatus: Ejus fuperbia,
quam Chrifto Domino fefe æquaffe fcribit Opta-
tus Milevitanus, ad paucorum Schifmaticorum
à pari focietatem non poterat inclinari. Quo-
rumdam Donatiftarum circa Trinitatis Majefta-
tem titubatio nata eft ex converfatione cum
Arianis Gothis. Quocirca conatum pro effectu
malè acceperunt Fortunius & Crefconius, ad-
firmantes Eufebianis, qui de Sardicenfi Concilio L-3. c.34
hæc fcripta miferunt, facinus difplicuisse tradito-
rum, & ab eorum communione fe retraxiffe, & pro-
pterea communicaffe Donato. Eorum fcopus fuit
longè alius.

Quartò, quòd dicta fynodalis Epiftola variè olim fuerit defcripta. Quædam exemplaria Epifcopis, ad quos miffa, adjunxe, quædam non adjunxere fuarum civitatum nomina, & hæc pofteriora credidit meliora Sanctus Auguftinus. Dat caufam in eifdem libris contra Crefconium: Concilium Sardicense non additis civitatum L.4. C.44. nominibus legi folet, quia nec ipfe mos eft Ecclefiafticus, quando Epifcopis Epifcopi fcribunt Epiftolam. Undè nefcio, quis ifte Donatus: Miror, fi non in veftris litteris Carthaginenfis factus eft. Quamquam potuerint illi, tam longinquis terris ab Africa separati, requirere, quis Carthaginis effet Epifcopus. Et hoc eft omninò verum. Nos hodie habemus Epiftolam iftam cum nominibus civitatum.

Quintò, quòd Orientalis Ecclefia ad Carthaginenfem, adeoque & alium quemvis Romani Patriarchatus Epifcopum, etiam Metropolitam, fcribere non confueverit de caufis Ecclefiafticis. nifi per Romanum Epifcopum, eorum Patriar cham. Cum alienis fubditis, infcio Principe, tractare negotia, res eft fufpecta. Qua lege versùs alios Patriarchas nunquam ligatus fuit Romanus Antiftes, utpotè, quod in libro de pudicitia Tertullianus dicit, Pontifex maximus atque Epifcopus Epifcoporum. Eam, quòd dejicere illum, & in ordinem cogere tentarent, omifere Eufebiani. Donatiftam, latitantem Roma in nefcio qua rupe feu monte, ideoque dictum Montenfem feu Rupitanum, ignoravere.

[ocr errors]

Sextò quòd dictus Eufebianorum conatus factus fuerit, cùm à communione Catholica difcrepaffent. Etenim priùs poft Sardicensem Synodum inter Orthodoxos & Eufebianos factam effe Chriftianæ communionis & contefferationis apertam diffociationem, fcribit Hermias Zozomenus, de qua largiùs ex occafione.

Reftabat executio veræ Sardicenfis Synodi, Sanctique Athanafii & aliorum in communionem & gradum reftitutorum Epifcoporum etiam in fedes reftitutio: Res difficilis, tandem adimpleta per Conftantem Auguftum. Etenim fratri Conftantio, nifi & ipfe in fuo imperio adimpleret, bellum & everfionem minatus eft, atque ita tandem Synodus & iftic recepta. Honorificentiffimis litteris Athanafium Conftantius revocavit. At Conftantis mors denuò turbavit

1.3. C.12.

« VorigeDoorgaan »