fibi fumit honorem, fed qui vocatur à Deo, tanquam Aaron; ita nemo fynodaliter ejectus eundem refumit, nifi per eandem aut majorem Synodum, quæ illa iniqua, contumeliofa & convitiofa vincula folvat, revocatus, uti in litteris ad Diœcefeos Conftantinopolitanæ Epifcopos, lectis & probatis in octava Synodo, docet ex hoc ipfo Apoftoli loco Nicolaus primus. Coacta igitur Antiochena Encæniorum Synodo, Athanafium denuò damnavit Eufebius, tanquam Apoftolici Canonis, & Ecclefiafticæ dignitatis prævaricatorem, qui à Tyria Synodo dejectus refugiffet ad laicum Principem Conftantinum fecundum, ejus facra juffione exufflaffet Ecclefiafticum judicium, ac femetipfum in Epifcopatum repofuiffet. Ejus in Sedem, quod Tyria Synodus non præfumpferat, intrufit GreEpifl.4. gorium Cappadocem, idque militari manu, de qua Julius Pontifex: Ecclefia incendium paffa eft, virgines denudate, monachi conculcati, Presbyteri & multi ex plebe indignè habiti & violati, Epifcopi in carcerem detrufi, multi item Spoliati. Sacra myfteria ab Ethnicis direpta, & in terram abje&a funt, ut vi cogerent nonnullos ad conftitutionem Gregorii approbandam, eique communicandum. Eadem barbarie factio fœdavit Ecclefias plurimas, plurimos Epifcopos ejecit, præfertim Marcellum Ancyranum, Lucium Adrianopolitanum, & Afclepam Gazenfem, De Acacio Lufco, Cæfarzenfium in Palæstina Epifcopo Hieronymus in catalogo virorum illuftrium: Acacius in tantùm fub Conftantio Imperatore claruit, ut in Liberii locum Roma Felicem, Arianum, id eft, Arianorum communione pollutum, Epifcopum conftitueret. Attamen hoc poft Synodum Sardicenfem, Et quidem Sanctus Euftathius gavifus eft folvi ab Epifcopali onere, & pro nomine Jefu pati infamem exauctorationis contumeliam, fecedens in otium Ecclefiafticum ex Apoftoli confilio, Redimens tempus, quoniam dies mali funt; at verò Sanctus Athanafius videns fluctuanti Ecclefiæ neceffarium ducem, noluit creditam fibi divinitùs ftationem deferere, provocavitque ad novam fecit Synodum, in appellantes & eorum communicatores edidit æquivocos & dolofos Canones, quibus vifi funt damnatorum Epifco porum ad laicos Principes recurfum fiftere, revera autem fubvertere Sancti Apoftoli Petri divina privilegia, appellationes Romanas. Adver sùm ea fcripferunt litteras impudentiffimas, de quibus erubuit omnis Synodus Romana. Videns ergò Julius audaciam proficere in no vam hærefim, Augufti brachii auxilium non tantùm Athanafio ac aliis appellantibus Epifcopis, fed & ipfi Apoftolo Petro expoftulavit à Conftante Augufto, de quo Theodoretus: Simul L.2.C.5, atque ita audivit Conftans, litteras fcripfit ad fra trem Conflantium, quibus cum bortabatur, ut hæ reditatem pietatis paternæ integram inviolatamqua fervaret. Quibus litteris perfuafus Conftantius mandatum dedit, ut Epifcopi tum Orientis, tum Occidentis, Sardicam Şardicam, quæ eft in Illyria urbs, gentis Dacie primaria, adventarent. Et Sanctus Athanafius in litteris ad Solitarios: Interim Con fans Imperator quid Alexandriæ, & per univerfum orbem contra Catholicos gereretur, refcivit Miffa igitur funt littera à Conftante ad fratrem fuum Conftantium, ibique de amborum fententia placuit, ut Synodus celebraretur, & de rebus actis cognitio fieret, ne ulteriùs injuriosè habiti injuriis afficerentur, vel injuriofi ulteriùs pergerent injuriam facere. Inftructum & rogatum Conftantem dicit à Romana quinquaginta fermè Epifcoporum Synodo, quæ appellantium Epifcoporum communionem fufceperat, Eufebianas adversùm illos criminatrices litteras, tanquam calumniofas, averfata, Quocirca primus hujus Synodi auctor & convocator fuit Julius Pontifex, de quo idem Sanctus: Epifcopus Romanus Julius Synodum juffit fieri, ubicumque vellemus . CAPUT SECUNDUM, Synodi locus, febifma, tempus. Anti Athanafii translator Petrus Nannius Romanam Ecclefiam, Julius autem Pontifex Satic Synodum paffim vocat Sardinienfem, ejus damnatricem factionem ad reddendas judicii rationes Romam evocavit, fecutus Ecclefie Ca nonem. Extimuit, nec tamen parere voluit Eufebius, fciens Romæ judicandum fine Conftantio Augufto, fine milite, fine Commentarienfi : Aulicis technis, eonfutis blanditiarum dolis, quorum, utpotè forex Palatinus, erat longè peritiffimus, circumduxit Pontificem quoufque à Pontifice, qui corda intuetur, Jefu Chrifto ad cœlefte tribunal evocatus fenfit fibi artes non prodeffe. Rediit tum in Epifcopatum Paulus, denuoque per Conftantium ejectus Romam profugit, unàque cum Marcello, Lucio, Afclepa, aliifque plurimis adjunxit fe Athanafio appellanti. Eorum damnatores per octodecim menfes exfpectavit Julius, videnfque nihil nifi tergiverfationes ac injurias advenire, dictos appellantes gradui & communioni reddidit, voluitque recipi & in Sedes. Quare Antiochiam rediit factio, Canones Conc.Sard. Tom.I. alii Sardenfem. Peffimè. Aliud quippè eft Sardinia, aliud Sardis, in Afiatica Diœcefi Lydorum Metropolis, aliud Sardica, Metropolis Dacia mediterranea. Ele&ta hæc eft de utriufque Augufti confenfu tanquam Synodo opportuni fima, utpotè limes utriufque imperii, continua Hamimonto, Thracum Provinciæ, primæ versùs nos ex imperio Orientis . Ab utroque Augufto invitatus fuit Julius Pontifex, at ille, Sylveftrum Antecefforem imitatus, boneftam, inquit prima fynodalis Epiftola, & neceffariam dedit abfentia excufationem, loco fuo mittens Hofium, Cordubenfem Epifcopum, Archidamum & Philoxenum, Romanæ Ecclefiæ Presbyteros, ejufdemque Diaconum Leonem. Hofii Præfidentiam & tertia fynodalis Epiftola, & finguli ferè Canones, & Synodi fubfcriptio demonftrant, nec non Synodi Chal cedonenfis Relatio ad Marcianum Auguftum; Illis, qui apud Sardicam contra reliquias Arii conve Rr 2 ne merunt, Hofius ad proferendam fententiam præerat. Eum Athanafius in litteris ad Solitarios appellat Synodi Patronum, Hincmarus Remenfis in litte ris contra Hincmarum Laudunenfem Epifcopum Epift.33 perperam adjungit Vincentium Capuanum & Calepodium Epifcopum Neapolitanum: Gratianus etiam Januarium Beneventanum. Vincentium Athanafius fcribit Synodi jam peractæ fuiffe Legatum ad Conftantium Auguftum. C. 24. Seff. 7. Ad Synodum itaque venerunt & Occidenta les & Orientales Epifcopi. Orientales fuiffe numero feptuaginta dixit in Florentina Synodo An dreas Metropolita Rhodiorum ; Septuaginta fex, idque ex Sancti Athanafii & Sabini Macedoniani teftimonio, Socrates & Zozomenus. Philippopolitani Conventiculi Epiftola synodalis fuiffe dicit octoginta: Ei fubfcribunt foli feptuaginta tres, at defunt Urfacius Singidunenfis, Maris Chalcedonenfis, & vacuum Epifcopi nomen Ifchyras, quos certum eft adfuiffe. Afterius Arabs & Arius Palæftinus ab illis ad nos defecere. Quare corrigenda jam dicta Hinc1.3. c.11. mari Epiftola, dicens fuiffe folos fexaginta sex, Obftare videtur Sanctus Athanafius in fecun Epift. I Epift.3. S. Athan Epift. ad Solit, da Apologia, dicens adfuiffe Epifcopos Ægyptios nonaginta quinque, Cyprios duodecim, quindecim Palatinos. Refpondeo per Epifcopos Orientales non quofvis hìc ex Oriente, fed intelligi folos factionis Eufebianæ, Addit Athae nafius de iftis laudatis; Eorum, qui in Synodo cæterorumque aliorum, qui post Synodum in fuis Sedibus fubfcripferunt, ifta funt nomina. Ex quibus verbis nonnulli volunt eos omnes Synodo non adfuiffe. Res latet in obfcuro. Ut ut fit, ipfa Synodus ad Julium Pontificem fcribit Eufebianorum dumtaxat quofdam fuiffe mentis facrilege Ariane hærefis peftifero veneno tindos; multos verò recæ fidei cultores. Eorum poft Eufebium jam defunctum Duces fuere Theodo rus Heracleenfis in Europa Epifcopus Metropolita, Narciffus Neroniadis, Stephanus Antiochenus, Georgius Laodicenfis, Acacius Palæftinorum Cæfaræenfis, Menofantus Ephefinus, Urfacius Singidunenfis, & Valens Murfienfis. Habuere fecum Pædagogos & advocatos Mufanianum Comitem & Hefychium Caftrenfem, quorum opera fe, quibus volebant, terribiles oftendebant infidias quibus libitum erat, innectebant, rati per eos agere omnia in Sy. nodo, nos metu conterritos minimè Sardicam occurfuros. In itinere, inquit tertia fynodalis Epiftola, certis in locis conciliabula in morem Synodi per fe babuerunt, & fœdera cum interminationibus conflaverunt. Rem ita actam effe, per Macarium, alio nomine Arium, Palæflinum, in Petra Palæftinæ, & Afterium Arabem, in Petra Arabiæ Epifcopum, qui unà cum eis in itinere fuerunt, & ab corum infidelitate recefferunt, refcifcere licuit, qui cùm ad facram Synodum veniffent, fimul & de vi, quam paffi effent, conquefti funt, & quanta pravi tate in rebus agendis uft effent, indicaverunt. Id quoque ab illis additum, esse illic multos recta fidei cultores › quos ifti prohibuerunt, ne buc venivent, pericula minafque, fi quis ab ipfis recederet denunciantes, ac propterea curaffe, ut emnes in itinere eodem domicilio uterentur ne vel tantillum quifquam ab illis feorfim agere poffet. Epifcopos Occidentales Socrates, Zozomenus, atque Hincmarus adfirmant fuiffe trecentos, idque ex Sancto Athanafio. At longè aliter in operibus hodie exftantibus Sanctus Athanafius, in fpeciem fibi ipfi adversus. In Epiftola ad Solitarios fcribit ex Occidente & Oriente in urbem Sardiçam conveniffe Epifcopos plùs minùs ter centum, comprehenfis & Eufebia nis. Poft horum è Synodo fugam folos orthodoxos fuiffe ait è Provinciis plufquam triginta quinque, enumeratis in fecundæ Apologia exordio, Ægypto, Lybia, Pentapoli, Palæftina, Arabia, Ifauria, Cypro, Pamphylia, Licia, Galatia, Dacia, Myfia, Thracia, Dardania, Macedonia, Epiro, Theffalia, Achaja, Creta, Dalmatia, Scifcia, Pannonia, Norico, Italia, Piceno, Thufcia, Campania, Calabria, Apulia, Brutiis, Sicilia, Africa, Sardinia, Hif pania, Gallia, Britannia. Sunt numero triginta fex, & quædam non Provinciæ, fed vaftiffimæ Diœcefes. Ex eis plufquam tre centos Epifcopos adferit adfuiffe Synodo atque ab omnibus comprobatam fuam innocentiam, At verò fub ejufdem Apologiæ finem ait fibi atteftatos Epifcopos trecentos quadraginta qua tuor. Ex Afia, Phygia ac Ifauria fexaginta ante Synodum, reliquos ducentos octuaginta quatuor in ipfa aut poft ipfam. Sacrum quippè Sardicenfe Concilium ad eos, qui intereffe non po terant, decreta fua mifit, qui ipfi quoque fuffragits fuis ea approbarunt, Plures invitatos Epifcopos ex varia caufa non adveniffe, etiam teftatur Socrates. Quod, inquam, dicti ducenti octoginta quatuor Epifcopi non omnes Synodo adfuerint, difertè videtur affirmare Athanafius: Eorum autem, qui Synodo fubfcripferunt, cæterorumque aliorum, ifta funt nomina: Hofius ab Hifpania, &c. Quomodo hæc cohæreant, quæftio eft non facilis. Aliud ego refpondere nefcio, quàm numeros effe vitiatos, uti afferit & D. Cardinalis Baro❤ nius; Epiftolæ enim ad Solitarios, ubi hodie correctè legimus, Plùs minùs trecentum, antiqua editio Bafileenfis, quam & hodie vir do &tus fuftinere molitur, habet, Plùs minùs centum. Sub Apologiæ finem de Epifcopis trecentis quadraginta quatuor credo non ambigendum, quorum foli centum fexaginta duo fuere Occidentales, feu Dioecefeos Romanæ. Nam & Theodoretus univerfim fuiffe dicit folos ducentos & quinquaginta, atque id conftare ex teftimonio veterum. Zacharias Chalcedonenfium Metropolita Schifmaticus ad octavam Synodum afferuit trecentos fuiffe. De quibus nolim latiùs quærere, & non invenire. Utraque ergò pars profecta eft Sardicam: Et quidem Eufebiani Comitum deducentium armato fatellitio terribiles, arbitrati nos metu conterritos minimè occurfuros, unàque rea criminum confcientia pavidi, hærentes, num fynodale judicium fubituri intrarent civitatem. Hinc tertia Epiftola fynodalis: Venerunt illi quidem in Sardorum civitatem, ut adventu fuo exiftimationem, quafi non peccaffent, excitarent & pro , per Epift.3. perfunctoria purgationis Specie adventum fuum Hæc, inquit ad Solitarios Athanafius, illi Sulpicius Severus Synodum coactam dicit fub annus. Etiam huic Synodo Epifcopi fubfcripfere non fecundùm acceptæ ordinationis ætatem, fed divifi in Patriarchatus feu Dioceses. Primùm Legati Apoftolici cum Epifcopis Italiæ, Illyrici, Hifpaniæ, Galliæ, & Africæ, quæ funt Patriarchica Dioecefis Romani Pontificis. Sequitur Diœcefis Ægyptiaca, deinde Cyprii & Palaeftini Epifcopi, qui funt Diœcefis Antiochena. Huic fubfcriptionis ordini atteftatur in fecunda Apologia Sanctus Athanafius, ideoque de illo non licet dubitare. Ex quo liquet Nicenæ Synodi fubfcriptiones, quæ Romanæ Diœcefeos Epifcopos à Romanis Legatis fejungunt, effe vitiatas. At inter hujus Synodi fubfcriptores cur non funt Sanctus Athanafius, Paulus Conftantino Juftus Athanafius confidebat ut Leo, cum f tur non inter Epifcopos & Judices, fed in- Altera caufa fuit infigne mendacium, de quo magis magifque percellerentur, abfurdiore, fine pudore banc cavillationem pro excufatione nopolitanus? Utique propriæ caufæ & abfolu- dæ Canonum editioni latinæ fubnexus, eos Cur inter Africanos Epifcopos Neffus præpo- CAPUT TERTIUM, Exponitur Synodi de fide Decretum, per Bukathium Presbyterum Sardicenfis Ecclefiæ re- DE hujus Synodi actis hæc generatim pauca L.1.c.5. nunciarunt. Fugerunt Philippopolim, Hami- inauditum. Theodoretus; Multis morbis vexabatur Ecclefia, ad quos curandos Concilium neceffariò requirebatur. Eos edifferit fynodalis Epiftola ad Julium Papam ; Tria fuerunt, quæ tra&anda erant. Nam & ipfi Religiofiffimi Imperatores per Zozom. miferunt, ut de integró univerfa difcuffa difputa-|copus Methonenfis : Hoftibus Synodorum œcume nicarum illud unum inditur nomen, ut bæretici Hinc oritur dubium, quomodo hæc noftra decreta de fide, permiferint de integro difputari. rentur. Et ante omnia de fanéta fide,& de inte- Generalis Synodi dogmatieam de fundamentali præfertim fidei capite definitionem retractare, res eft fummi moliminis. De Nicæna Synodo id Refpondeo effe duas fidei definitæ retractationes, de quibus Sanctus Leo Pontifex, retra &tanda Chalcedonenfis fidei caufa ad Orientem per Divalem juffionem invitatus, fcribit ad Leo- Epift. 78. nem Auguftum: Præceptioni veftræ in eo adnitar obedire, ut aliquos de fratribus meis dirigam, que apud vos præfentia mea inftar exhibeant, & qua. cientes in omnibus & probantes, non effe omninò 12.8. poftulanti Conftantio Augusto repofuit Alexan-fpondeo dirigendos, non ad confligendum cum bo-, Socrat. der Conftantinopolitanus Epifcopus nefas iftud won pati Ecclefiæ inflituta. Addidit Synodus Ariminenfis effe fanctorum Patrum, à quibus facta definitio, contemptum: Immò & Spiritus fancti in ipfis locuti. Ephefinam Synodum obteftatur 1.4.0.29. Capreolus Carthaginenfis Epifcopus, ne Neftorianis fecunda difputationis prætextu vocem jam dudum ablatam renovari pattatur: Si quis enim ea, que jam olim dijudicata funt, denuò in difputationem vocari finat, is fanè nibil aliud facere cenfebitur, quàm de fide, quæ hactenus valuit, ipfe dubitare. Pelagianis novum examen flagitantibus conftanter reponit Auguftinus folam jam pœnitentiam, nequaquam audientiam fupereffe. In Ephefino latrocinio rectè, licèt non recta mente, Diofcorus Epifcopus Alexandrinus: Si quis præter ea, que placuerunt Patribus, qui in Nicea convenerunt aut inquirit, aut difcutit, aut retractat, anathema fit. Si fanctus Spiritus confedit cum Patribus, ficut manifeftè confedit, & ordinavit que ordinata funt, qui rotractat ea, Spiritus caffat gratiam. Exclamavitque Synodus: Omnes hæc dicimus, Anathema fit, qui retractat. Sanctus Leo magnus nec ipfi Chalcedonenfi Synodo permifit in Ephefina contra Neftorium acta effe ullam poteftatem. Eutychianiftis per Orientem adversùs eandem Chalcedonenfem Synodum barbaricè graffantibus, ejufque retractationem Epift 73. per Leonem Auguftum poftulantibus refpondit 75.78. C. 3. fibus fidei, nec ad certandum contra illos à Sede Eufebiani Nicænam Synodum, vocem præ hoc effe ad vetitum fcientiæ boni & mali lignumque aliam Synodum, quam morte præventus Conftantio filio jufferit exequendam. Et de Va- De hac in feptima_feffione Synodi Florentina L3. C.II. Andreas Metropolita Rhodiorum: Synodus Sardicenfis fancivit reclam & fanam effe à trecentis decem & octo Patribus Nicents editam fidem, atque ab omni Chriftiano suscipiendam. Et Synodi Chalcedonenfis ad Principem Martianum Relatio: Apud Sardicam contra reliquias Arit conveneL.2. c.8. runt. Et Theodoretus: Beati illi Patres non folùm nos ea docuerunt, quæ ad divinam Trinitatis maturam pertinent, verùm etiam quid de Myfterio Dominica Incarnationis fentiendum eft, enucleate docuerunt. Refert decretum integrum tertiæ fy, nodali Epiftola adnexum: Addit Hermias Zozomenus: Eodem tempore aliam quoque fidei formulam ediderunt, pluribus quidem verbis scriptam, quàm quæ in Nicæno Concilio edita fuiffet, fed tamen eandem complectentem fententiam, & verbis non multùm ab illa difcrepantem . Ad extremum Hofius & Protogenes, Sardicenfis Epifcopus, qui principem locum inter Epifcopos Occidentis obtinebant, veriti, ne quibufdam viderentur decreta Nicæni Concilii innovare, fcripfere ad Julium Pontificem, & teftati funt fe illa quidem rata babere, fed quò faciliùs intelligerentur, ea pluribus verbis explicaffe eo confilio, ne Arianis, qui brevitate formulæ fidei in eo Concilio edite abutebantur, facultas ex verbis daretur imperitos in abfurdam aliquam opinionem rapiends. Et San&us Vigilius Tridentinus Epifcopus, Eutychianos, adferentes Nicene Synodo nihil addi potuiffe à Chalcedonenfi, confundere conatur auctoritate Sardicenfis, quæ feptem definitionum capitula addiderit, adversa illis, contra quos fuit congregata. Verùm figmenta hæc funt, de quibus ad Ecclefiam Antiochenam Sanctus Athanafius, præfcribens leges, quibus & Euftatianum fchifma & Ariana hærefis in communionem & pacem reciperetur Tabellas, › quas nonnuli jactant, quafi in Sardicenfi Synodo de fide conscriptas, ne legi quidem femel aut proferri finatis. Nihil enim tale Concilium definivit. Quamvis enim certi homines nonnulla, quafi quæ deeffent Nicæno Concilio, adfcribere vellent, idque acriter contenderent, fanda tamen Synodus, qua Sardica convenit, indignè id tulit, decretoque fancivit, ne quid ulteriùs de fde fcriberetur, & fefe contentos effe Nicæna fide declaraverunt, ut cui nihil deeffet, & in qua integra folida pietas contineretur, neque edendam effe aliam profeffionem fidei, ne illa, que Nicea fcripta eft, fuos numeros non babere videretur, meve illis, quibus libido eft femper nova ftatuere, occafio bujufmodi fuppeditaretur, ut iterum atque iterum de fide definiant. Quapropter fi quis hæc aut aliud quidpiam cavillabitur, compefcite illos, & ad ftudium pacis inducite: Nihil enim in iftis agnofcere poffimus, nifi folam contentiofitatem. Et infrà addit Eufebius Vercellenfis Epifcopus, degens tunc Alexandriæ: Quia fama apud exteros increbuit de tabella Sardicenfis Concilii, ne ca ultra Nicænam fidem decreta esse putetur meo fuffragio denuncio, quò nibil luxamenti aut noxa Nicænæ fidei indè oboriatur, neque eam ea de caufa proferendam cenfeo. A fui auctoribus fuerat fparfa per Ecclefias. Admiror Theodoretum, Ecclefiæ Antiochenæ fubditum, & frequentiffimum hofpitem hæc ignoraffe. Quin immò hæc ejus tabella feu appendix vi detur non effe illa, quam quidam Epifcopi voluere adfcriptam, fed nefcio quæ alia fuppofita, aut certè vitiata. Etenim Urfacium & Valen tem, Epifcopos nimiùm Arianos, effe dicit Sabellianos ac Patripaffianos, quo dici nihil poffit abfurdius. Et conjuratam Eufebianorum turbam arguit, quòd Patris & Filii & Spiritus fancti dicat effe diftinctas fubfiftentias feu hypostases; ipfa verò profitetur unicam, addens: Quam vocem Hæretici pro fubftantia ufurpant. Quæ nimiùm aliena funt à phrafi & fenfu Eccle fiæ Occidentalis, cujus Epifcopos certum eft fuiffe majorem Synodi hujus partem . Quòd namque latina Ecclefia dudum in Deo noluerit admittere tres Hypoftafes, quòdque non Eufebiani, fed ipfa, ob non plenam Græci idioma tis notitiam, putarit idem effe Hypoftafim & ufiam, liquet ex Sancti Athanafii Synodo Alexandrina, Gregorii Nazianzeni encomio in funere ejufdem Sancti, Sanétique Hieronymi litteris ad Damafum Papam. Pofterior eft ifta quæftio, fuo loco elucidanda. Porrò decretum, quo fancivit bec Synodus, ne quid de fide ulteriùs fcriberetur, declaravitque fe contentam Nicæna fide, nova indies Eufebianorum Symbola com pefcit. Amiffum eft injuria temporum, & ejus nullam mentionem faciunt litteræ fynodales. CAPUT QUARTUM. Exponuntur Synodi alta de perfonis. Lera Synodi quæftio & feffio fuit deper- Prima dejecta perfona, ex cujus odio omnem docent |