Pagina-afbeeldingen
PDF
ePub
[merged small][ocr errors]

manifefta faciendi recta dogmata pietatis, præcipuè | cùm fanctiffimus & Apoftolicus Papa Romanus concordaverit, & in ea inventus fit per Apocrifarios fuos. Et in octava Synodo Bahanes, magnificentiffimus Patricius ad Theodorum Crithi'num, Iconoclaftam: Pofuit Deus Ecclefiam fuam in quinque Patriarchiis, & definivit in Evangeliis fuis, ut nunquam aliquando penitùs decidant, cò quòd capita Ecclefiæ fint: Et portæ inferi non prævalebunt adversùs eam. Hoc denunciat, quando duo ceciderint, currunt ad tria; quando tria cecide

[ocr errors][ocr errors]

communicatis ftudiis in difputando effet | fibi fubfidio. Addit Socrates adfuiffe etiam eruditif- L.I. c.8. fimos laicos. Erat, uti in libro de jejunis loqui- C. 13. tur Tertullianus, repræfentatio totius nominis Chriftiani.

CAPUT QUARTUM.

rint, currunt ad duo; tùm verò quatuor fort è cecide-Nicæna Synodi tempus, locus, nomen .

rint, unum, quod permanet in capite omnium Chrifto

Deo noftro, revocat iterum reliquum corpus Ecclefice. DE Synodi tempore fumma eft difficultas.

Hocce unum, quod cadere non poteft, quodque debet revocare reliqua, eft thronus Romanus, cui dictum à Domino, Non deficiet fides tua, confirma fratres tuos Romanus Patriarcha ex divino Jure eft Synodi caput, fine quo fit acephalus

Conventus.

Nicææ ergò adfuerunt & alii Patriarchæ duo, & tres Autocephali Primates, ideoque fuit pleniffimè Ecumenica feu univerfalis. Alexander Alexandrinus, cujus non Præfidentiam, fed diligentiam & labores prædicant in litteris ad Ecclefiam ejus ipfa hæc Synodus & Princeps Conftantinus; Philogonius Antiochenus, cui apud Synodum defuncto fuffectus eft Euftatius, Ber11. c.1. thea translatus, omnium Patrum teftimonio laudatiffimus, quem primum, utique labore & doctrina, fuiffe in hac Synodo verè dicit Facundus Hermianenfis. Adfuit & Leontius Cæfaræenfis Cappadocum & Ponticorum, Menophantus Ephefinus Afiaticorum, & Phædrius aut Theodorus Heracleenfis Thracum Primas; quifque cum numerofa fuorum Epifcoporum corona, quos, quidquid de ducentis & quinquaginta dicat Eufebius, certum eft fuiffe trecentos decem & 13. c.9. octo. Rationem dat Sanctus Ambrofius in libris de fide: Ut in numero eorum per fignum fuæ paffionis & nominis Dominus Jefus fuo fe probaret adesse Concilio: Crux in trecentis, Jefu nomen in decem

L. I. c.9.

L.1.c.11.

octo eft Sacerdotibus. Alii Patres paffim illos comparant trecentis decem & octo vernaculis, per quos Abraham victoriam fecit. Eos inter fuere viri, quidquid Sabinus Macedonianus garriat, doctiffimi, fanctiffimi, in nupera Diocletiani ac Maximiani perfecutione variè membris mutilati quorum cicatrices eft Conftantinus exofculatus, pro certo perfuafus, inquit Theodoretus, fe benedictionem indè haufturum.

Presbyteros, Diaconos, aliofque Clericos, Epifcopis fuis miniftrantes, Eufebius fuiffe dicit innumerabiles. Quos inter eminuit Athanafius, L.1.c.16. de quo Hermias Zozomenus: Maximam partem Concilii fuftinere vifus eft. Socrates ftrenuè dif putaffe dicit contra Eufebium Nicomedienfem, Theognidem Nicænum, Marim Epifcopum Chalcedonenfem, profeffos Arianos. Hinc totius factionis capitalia in ipfum odia. Difputavit privatim extra Synodi confeffum. Etenim Diofcori Epifcopi Alexandrini Clericis in Synodo Chalcedonenfi loquentibus, interceffere Epifcopit Clerici quare clamant? Synodus Epifcoporum eft, non Clericorum. Longè minùs illi in EpifcoSocrat. C.1. Pos poterant difputare. Alexander ergo Alexandrinus Epifcopus Athanafium duxit fecum, ut

Act. 1.

Certum eft fuiffe inchoatam Paulino & Juliano Confulibus, qui fuit annus Chrifti trecentefimus vigefimus quintus, Conftantini Principis vigefimus, Sylveftri Pontificis duodecimus, die decima nona menfis Junii. Difertè id tradidit Dionyfius Exiguus in Epigraphe Canonum Nicænorum: Canones trecentorum decem & odo fandorum Patrum, qui Nicaa convenerunt, Confulatu Paulini & Juliani Virorum Clarissimorum, anno ab Alexandro fexcentefimo fexto, decimo tertio Calendas Julii,qui eft apud Græcos decimus nonus dies Defii, id eft, Junii. Et Chalcedonenfis Synodi Actio fecunda Nicæno Symbolo hæc præmittit: Confulatu Paulini & Juliani Virorum Clariffimorum Confulum, anno poft Alexandrum fexcentefimo trigeftmo fexto, menfis fecundùm Græcos Defii die nono decimo, quod eft tertio decimo Calendarum Juliarum, in Nicea Metropoli Bithyniæ, credimus in unum Deun: Patrem omnipotentem. Quæ temporis nota non ipfi Symbolo, fed cunctis generaliter Synodalibus actis fuit omninò appofita: fidei namque, quoniam fempiternæ & immobilis, Symbolo non poffe apponi diem & Confulem, eamque effe folam Eufebianorum profanam temeritatem, docet Sanctus Athanafius in Epiftola de Synodis Ariminenfi & Seleucienfi; apponi autem oportere actis Synodalibus, docet Ecclefiarum praxis perpetua, Canón varius, & nupera lex Conftantini. Factam Synodum ad Conftantini vigefimum imperii annum afferit exprefsè Eufe- L.4.C.47. bius. Et Socrates: Imperator fefto, quod ob victoriam contra Licinium partam celebrabat, peracto, L.1.c.5. Niceam conceffit. Licinii autem cædes omninò contigit anno vigefimo. Hinc intellige alium Eufebii locum: Nicænæ Synodi actis ad exitum L.3.C.14. perductis, fecundam iftam victoriam Imperator fe contra hoftem Ecclefiæ confecutum affirmavit, & proptereà feftum triumphale ad Dei honorem illuftrandum egit. Eodem tempore vigefimus ejus regni annas completus eft. Prima contra Licinium, fecunda victoria, idque eodem anno vigefimo, L.1.c.24. fuit contra Arium. Et Zozomenus: His rebus à Concilio ad hunc modum decretis, accidit, ut dies feftus jam anno vigefimo imperii Conftantini vertente ageretur. Erat autem Romanis in more poff tum, ut decimo quoque anno Imperiicujufque Imperatoris diem feftum celeberrimo hominum conventu L.I.c.g. agitarent Errat, aut mendofus eft Socrates dicens factam Synodum undecimo Calendas Junii, nec non apud Symeonem Metaphraftem ac Aloyfium Lipomannum Auctor incognitus Tom.6. dicens cœpiffe quinta decima die Aprilis.

4

Longè aliter Gelafius Cyzicenus: Agebatur all- L.2.C.5.

tem

1.88.

L.8.c.26.

A. 325.

tem annus regni Conftantini fextus decimus, & fextus |
prætereà menfis, cùm hæc ab illo pro Ecclefiæ pace,
fumma cura, agebantur. Addit ex ipfo Photius in
Bibliotheca, durasse actiones Synodi ad ufque annum
Principis primum eft vigefimum cum femeftri, ut ni-
mirum fex ipfos annos Patres confederint.

[ocr errors]

|& Juliani, fed Januarii & Jufti Confulatui co-
gitur adfcribere. Eodem modo lapfum exiftimo
Gelafium Cyzicenum adfcribentem Paulini
& Juliani Confulatui annum Conftantini deci-
mum fextum & medium. Non fine caufa ho-
dierni ejus Codices nihil habent de fex annis,
quos habuit Codex Photianus. Ex omnibus
erafum autumo ut paradoxum.

Jam adductus Auctor incognitus tribus cum
medio annis vult Patres confediffe: Cœpit quinto
decimo Aprilis, finita eft autem Synodus cùm trien-
nium rursùs perveniffet ad Aprilem, & excurriffet
ufque ad Septembrem: Sic enim fapiens adnotavit
Alexander, qui fcripfit acta Synodi . Et fapiens
ille Alexander eft ignotus. Adftipulatur Nice-fed Vitus & Vincentius, ejufdem Ecclefiæ Presby
phorus Calixtus, & Caffiodorus in chronico,
dicens Paulini & Juliani Confulatum, quo in-
choata Synodus, fuiffe Constantino annum im-
perii decimum feptimum, atque ita illam, quam
non nifi vicennalibus finitam conftat, duraffe
tribus annis.

Opponi poffit auctoritas Hermia Zozomeni,
affirmantis Synodum non fub Sylveftro, fed fub L.1.c.16.
Julio celebratam. Julius, inquit, Epifcopus
Romanus, ætate ingravefcente præpeditus, abfuit,

teri, pro illo adfuere. Quod ipfum affirmat Ni-
cephorus Calixtus. Photius ac Auctoris incerti
libellus Synodicus, in locis fuprà adductis, du-
raffe ajunt & fub Sylveftro, & fub Julio, quorum
amborum dicti Presbyteri fuerint Legati.Nec fine
fundamento. Etenim in Epiftola ad Eufebianæ
factionis Synodum Antiochenam ita Julius Pon-
tifex Noftri Presbyteri, qui tunc in Nicæno Con-
cilio aderant, de Marcelli recla fide conteftabantur.

Non omninò malè Auctor ille incognitus du-
raffe dicit ufque ad Septembrem. Lucidiùs edicit
antiqua Crefconiana collectio, laudata per D.
Cardinalem Baronium: Factum eft Concilium apud
Niceam Bithinie metropolim à die decima tertia
Calendas Julias, quod tenuit ufque ad octavam
Calendas Septembris, Paulino & Juliano Confuli-fcriptis exorta, quòd Nicænum Concilium tempore
bus, qui eft apud Græcos decimo nono menfis co-
rum Defii, Alexandri anno fexcentefimo trigefimo
fexto. Ita omnino juvandus textus mendofus.
Et alia manu: Atticus Ecclefiæ Conftantinopolita-
ne Epifcopus dixit, Edidi Canones Sanctorum
Patrum olagrapha manu mea fubfcriptos, Amen.
Dominus Cardinalis hæc à Crefconio defumpta
exiftimat ex refcripro Attici ad Aurelium Car-
thaginenfem & ejus Synodum, cum Romana
Ecclefia de appellationibus contendentem
mittentis poftulatos Canones Nicænos..

Refpondet eleganter Hincmarus Remenfis in Epift.33. litteris ad Hincmarum Epifcopum Laudunen- C.20. fem. Refutanda eft falfa opinio, de quorumdam

,

Julii fuerit celebratum, cùm conftet eandem Sacram
Synodum fuisse habitam anno poft Alexandrum sex-
centefimo trigefimo fexto, fub Conftantino Imperato-
re, die menfis fecundùm Græcos Defii decimo octavo,
quod eft decimo Calendarum Juliarum, Confulatu
Paulini & Juliani, tempore Sylveftri Papæ, ficut
veridice Chronice & Ecclefiafticæ hiftoriæ produnt.
Diei numerus eft vitiatus: Legendum, decimo
nono Defii, decimo tertio Calendarum Julia-
rum. Alioquin nec ipfe fibi cohæret. Porrò
Julius Pontifex nequaquam vult Vitum & Vin-
centium fuiffe fuos Legatos ad Nicænam Syno-
dum; eos dicit adhuc vivere, fuiffe in Synodo,
& de recta Marcelli Ancyrani Epifcopi fide per-
hibere teftimonium. Ex non recto verborum
intellectu lapfi funt Photius, Nicephorus, Zo
zomenus, invicem non concordes.

Synodi locus fuit Nicæa, Bithyniæ Metro

L.3.C. 6.

An ita per omnia fit, non defunt rationes dubitandi. Quidquid fit, affentior Domino Cardimali, credoque Synodum non duraffe nifi à decima nona Junii ufque ad vigefimam quintam Augufti. Quod ipfum & in brevibus fuis faftis, & in faftorum Romanorum commentariis afferit Onuphrius Panvinus, facræ & profane antiquitatis longè peritiffimus. Etenim Eufebius, So-polis. Caufam dat Eufebius in vita Conftan- 1.4.C.47crates, Zozomenus adfirmant Conftantinum femper adfuiffe Synodo: Socrates addit inchoatam poft victum & cæfum Licinium, quod omninò factum anno vicennali; Zozomenus eodem abfolutam; Eufebius factam anno vigefimo, quomodo trigefimo Hierofolymitana, quam certum eo anno cœptam & finitam. Quifquis authenticus fcriptor Nicænæ Synodi Confules exprimit, exprimit folos Paulinum & Julianum, quòd nempe illa alios non viderit. Quis credat Conftantinum, tanti imperii Rectorem, integro triennio cum Epifcopis hæfiffe? Sardicenfe, Conftantinopolitanum, Ephefinum, Chalcedonenfe Concilia paucis menfibus fuere peracta, adeoque & Nicænum.

Rectè addit Dominus Cardinalis Caffiodorum in re manifefta hallucinari. Conftantini regnum, quod certum eft fub Confulatu Conftantii & Maximini fexto, quo Pater ejus Conftantius obiit, cœpiffe, inchoat tribus annis poft, à Confulatu Diocletiani decimo & feptimo Maximiani, atque ita ejus Vicennalia non Paulini Canones Conc.Nic. Tom I.

tini Augufti Civitas Bithyniæ, quæ Nicæa,
ATÓ TAS VIX's, id eft, à victoria nomen traxit,
από της
Concilio celebrando admodum idonea, defignata fuit.
Expugnandus illic erat Arius, Mars inferni.
Ejufdem nominis urbem habent Gallia, Thra-
cia, & India, ideoque hæc noftra Bithyniæ di-
citur, olim dicta Antigonia à conditore Anti-
gono, Philippi filio, poftmodum à Lyfimacho
ad uxoris nomen Nicæa. Actiones Synodales
non in Ecclefia, fed in ampliffima Palatii aula L.3.c.10.
factas teftantur Eufebius Theodoretus, & L.1.C 7.
Zozomenus. Quibus & quantis miraculis Deus L.1.c.18.
Synodum ornarit, refert Gregorius Presbyter
in oratione de Patribus Nicænis apud Symeonem
Metaphraften.

[ocr errors]

Quæftio eft, quomodo Nicæa dicatur Bithyniæ Metropolis. Etenim Eunomio Nicomedienfi Epifcopo, & Anaftafio Nicæno de jure metropolitico per Bithyniam litigantibus, Chal- Act.13. cedonenfis Synodus omnem poteftatem adfcripfit Nicomedienfi, Nicæno vacuum Matropolitæ nomen, id eft, eam ferè dignitatem, quam M m apud

[merged small][merged small][merged small][ocr errors]

apud nos Latinos Provincialibus Epifcopis dat
gratia Pallii. Et Nicomediam effe Bithyniæ me-
tropolim difertè in vita Constantini Eufebius,
effe verò Nicæam afferit Ammianus Marcel-
linus.

[ocr errors]

riiffe aut latere, ideoque cum Gelafio Cyziceno
cogimur ea ex Ruffino, Eufebio, aliifque an
tiquis & probatis Scriptoribus minutatim venari.

In primo igitur congreffu & Eufebiani, & Or. L.1.c.5. thodoxi exarfere in priores difcordias, datis in invicem libellis Principem onerantes, quos ille, Refpondeo hæc facilè conciliari. Nicæa enim fuit vera & unica Bithyniæ metropolis, inquit ex Eufebio Socrates, comburi jussit, privatas offenfiones deponi fuadens ex mandato quoufque, quod in Gallienis Trebellius Pollio, & dictus Ammianus fcribunt, Nicomedes Bi- Evangelico, agique turbati dogmatis negotium, Zozom. thyniæ Rex ex Aftaco fecit de nomine fuo Nico- cujus caufa erant adunati. Ifte, inquit, crimi- 1.1. c.16. nationes tempus fibi præftitutum babent, diem mamediam, regiamque civitatem, etiam à Diocletiano, Maximino Conftantino,gni judicii, judicemque Deum; mihi faş non eft Licinio, Conftantino, Romanis Auguftis, inhabitatam & ornatam de Sacerdotibus judicare. Duriora refpondit apaffeveExinde Nicæa veritatem Metropoleos amifit, pellantibus ad fe Epifcopis Donatiftis, retinuitque folùm antiquæ dignitatis nomen. rans ab Ecclefia provocari ad Principem esse refuQuæ omnia liquent ex Refcripto Valentis Augu- gium à cœleftibus ad terrena, confeffionem omnium criminum, rabiem diabolicam. Adulatio, Epift. 13, fti, probato per laudatam Actionem Synodi Chalcedonenfis que ad Marciani Augufti fcribit ad Valentinianum fecundum Sanctus Ambrofius ita nos incurvare non debet, ut Sacerpreces addidit Chalcedonem; atque ita Bithynia habere cœpit tres Metropoles, unam potefta- dotalis juris immemores demus alteri, quod nobis donavit Deus: Dei lex & perpetua confuetute, duas folo nomine. do babet, ut in religionis caufa, non Imperatores de Epifcopis, fed Epifcopi judicent de Imperatoribus Chriftianis. Indignus eft Epifcopus, qui jus fuum laicis fubfternit, æternaque laude dignum Valentiniani fenioris verbum: Non eft meum inter Epifcopos judicare.

[ocr errors]

nomen

Proprium, inquit de octava Synodo in ejus
præfatione Anaftafius Bibliothecarius,
bujus ritè quærimus Synodi. Nam fi hydræ, & hip-
pocentaurorum, qui non funt, utique nomina di-
cuntur, quantò congruentiùs bujus Synodi nomen
fciri debet, que utique eft, ne videlicet nomine
carens comparetur rebus in maris profundo pofitis,
que quidem funt, fed quia ad notitiam hominum
non pervenerunt, hactenus nomine carent. Hanc
ergò Sacrofanctam Synodum paffim dicimus
magnam Nicænam .

CAPUT QUINTUM.
Exponuntur acta Synodi circa Arium,

E

Zozom.

Exuftis itaque libellis diem Conftantinus præ-
ftituit, ad quem de rebus fidei decideretur. Hinc 1.1.c.6.
nata regula, ex qua Theodofius Auguftus,tam-
quam executor Canonum, fcribit Synodo Ephe
finæ, ut ante omnia pleniffimè de fide definiat,
nullamque omninò aut Ecclefiafticam, aut aliam
quamcumque controverfiam, undecumque natam vel
motam, quæ ad propofitam fancli dogmatis confide-
rationem non pertineat, antè moveri, quàm fidei
negotium exactiffimè finiatur. Quin nec in pu-
blico Ephefiorum judicio anteà tractari voluit ul-
lam quæftionem, feu pecuniariam, feu crimina-
lem. Quem ordinem fervari voluit & ab Ephe-
fina Synodo fecunda, exequens Apoftolicum
mandatum S. Leonis Pontificis, jubentis priùs
damnari errorem, deindè agitari perfonam, cri-
mina, damnationem, reftitutionem Eutyche-
tis. Scio in Synodo Chalcedonenfi Legatos Apo-
ftolicos cœpiffe ab accufatione & damnatione
Diofcori: verùm de partium confenfu, & ad
Diofcori poftulationem, Hinc poftmodum pro- A&t. 1.
vocantem ad Canonem, Supplico in primis, quæ
de fide funt, examinari, repulerunt gloriofsimi

Tiamnum fuo tempore fuperfuiffe Epifco-
pos Nicænæ Synodi, & acta integra, te-
ftatur Sanctus Hieronymus in dialogo contra Lu-
ciferianos. Gelafius Cyzicenus hæc in præfatio-
ne: Omnia, quæ in præclara illa & fancta Synodo
facta, dicta, & conftituta fuerant, jam pridem,
cùm in paterna domo adhuc vitam degerem, legi,
cùm illa inveniffem in antiquissimo libro, in membra
nis planè integris defcripta, qui fuit divini &
celebris Dalmatii, in illuftri Cyzicenorum Metropoli
Sanctæ & Catholicæ Ecclefiæ Archi-Epifcopi, qui-Judices Interim adversùs accufationem convenit
que tandem ad familiæ noftræ Dominum devenit,
Patrem dico meum fecundùm carnem, dignum har
bitum, qui in ordinem Presbyterorum ejufdem Ec-
clefiæ coaptaretur. Ex hoc libro, quòd omnia
non poffet, ait fe plura defumpfiffe. Et Ifido-
rus Mercator in fua præfatione: Nobis quidam è
confortio fratrum noftrorum Orientales teftati funt
fe vidiffe Concilium Nicænum, habens potiorem,
quàm quatuor Evangeliorum, magnitudinem, con-
tinens in fe feffiones Epifcoporum, & introductio
nes, judiciaque querimoniarum, atque definitiones

[ocr errors]

conftitutiones, nec non & subscriptiones eorum, ad cujus fimilitudinem magnum Chalcedonenfe Concilium. confcriptum effe confirmarunt. Francifcus Turrianus acta integra exftare dicit in Ecclefia Alexandrina, alii apud Arabes. Verius eft pe

te refpondere, ergò fuftine actorum fieri lectionem,
quod ipfe poftulafti. Seleucienfis Synodus, quòd
binæ facræ Conftantii Principis juffiones invicem
pugnarent, divifa eft in factiones duas, unaque
à fide, altera ab Epifcoporum caufis criminali-
bus inchoari voluit, & addit Zozomenus: Eo. L.4.C.2r.
rum vicit fententia, qui voluerunt primùm de fide
quæri, idque fecundùm Canones, à quibus facra
juffio, utpotè mera executrix, non poterat dif

cordare .

Epifcopi, inquit idem Zozomenus, in unum L.1.c.18. convenientes accerfunt Arium, & opinionibus ejus in medio pofitis inter fe differere cœperunt. Et infrà: A Sacerdotibus de fide difceptari cœptum eft, idque Ario in medium adducto. Factas collationes & difputationes varias, Ariumque fæpiùs audi

tum

C. 19.

L.2.c.11. tum & difcuffum adfirmat Gelafius Cyzicenus. L.3.C.7. Lecta eft, uti in libris de fide adferit S. Ambrofius, & Eufebii Nicomedienfis Epiftola, nec non & Arii Thaleja, ad quarum blafphemias quarum blafphemias Epifcopi multi aures occlufere...

L.I.C.16.

De difputantibus Epifcopis denuò Zozomenus: Alit nibil novi contra fidem, ab initio temporis Apoftolorum traditam, moliendum cenfuerunt; alii affirmarunt opiniones veterum, nullo judicio L.1.c.4. exploratas, neutiquam fequendas. Etiam Alexander Alexandrinus, apud Theodoretum in litteris ad Alexandrum Epifcopum Conftantinopolitanum, arguit Arianos, quòd ex antiquis Patribus neminem fibi comparari paterentur, nullum Ecclefiæ Epifcopum vel ad mediocrem fapientiam perveniffe cenferent; fed fe folos fapientes, fibique folis patefacta myfteria. Ita Neftorius, tefte Socrate, linguæ volubilitate & elegantia fe efferens infolenter veteres neglexit, & feipfum omnibus antecellere exiftimavit. EutyConcil. ches in Conftantinopolitana Sancti Flaviani Synodo folas fe Scripturas fcrutari afferuit, tamquam firmiores Sanctorum Patrum expofitionibus. Etiam Iconoclastæ fpreverunt magifteria fanctorum Patrum, perhibentes, quòd nifi de veteri

L.7.C.32.

Chalc.
Act. 1.

L.2.c.12.

1.1.c.17.

Orat. 2.

novo teftamento evidenter fuerimus edocti, non fequemur doctrinas fan&torum Patrum, ideoque illis anathema inlifit feptima Synodus. Inquietum enim & impudentem hæreticæ fuperbiæ fpiritum fore parentibus inobedientem prædixit per Apoftolum ipfe Spiritus fanctus.

[ocr errors]

cilium non folùm Ario, & omnibus ejus opinionis fau-
toribus anathema denunciavit, verùm etiam vetuit,
ne Alexandriam ipfe Arius omninò adventaret.
Eadem fententia percuffi Theonas Marmaricen-
fis Epifcopus & Secundus Ptolomenfis, fpecia-
liter ab Ario feducti, ideoque Symbolo nolentes
fubfcribere. Additi Eufebius Nicomedienfis &
Theognis Nicænus, quidem Symbolum, aft
Arii damnationem neutiquam admittentes, di-
centefque Synodum falli in perfona, quæ errores
ab Alexandro Patriarcha affictos nunquam do-
cuiffet. Eorum in fedes mox Amphion & Chre-
ftus fuere ordinati. Petrus, Sancti Athanafii in
fedem Alexandrinam fucceffor, apud Theodo-
retum in litteris ad omnes Epifcopos orthodo
xos, addit & Euzojum, Diaconum Alexandri- L.4.c.201
num, pofteà Epifcopum Antiochenum. Certè
Arii partes femper fecutus fuit, damnatufque
cum illo à Patriarcha Alexandro. Ipfum Arium,
& Achillam Lectorem fuiffe mali auctores fcribit
Sanctus Hieronymus in dialogo contra Lucife-
rianos.

[ocr errors]

Verùm Eufebius & Theognis, recuperandi Epifcopatus cupidine, poenituerunt, Synodo dederunt pœnitentiæ libellos, atque ita in gradum & fedem redierunt, Amphione & Chrefto amotis. Quod ipfum de Euzojo Diacono, Achil la Lectore, & Ario Presbytero, capite & caufa omnium malorum teftatur Sanctus Hieronymus in dicto dialogo: liquere adfeverat ex integris ac publicis actis Synodalibus. Liquet item ex jam dictis Eufebii & Theognidis libellis, quorum hic tenor: Quoniam Reverentiæ veftræ vifum eft, illum, qui rerum iftarum reus agitur, huma& ad vos accerfere, eft planè à ratione alienum, ut cùm is, qui crimine tenetur implicatus, accerfitus fit, illifque, quæ objiciuntur, refponderit, nos reticendo nofmetipfos culpæ convincere videamur. Ex quibus verbis accerfitum Arium jam damnatum, ac invitatum ad pœnitentiam adfirmat Socrates; egiffe pœnitentiam, recepiffe Symbolum ac ita rediiffe in gradum Sanctus Hieronymus, ejus poft Synodum cum Athanafio & Alexandro Conftantinopolitano de communione lites referens in illius relapfum. Et quidem Athanafius ejus potiùs reditum ad urbem Alexandrinam, quàm communionem videtur averfatus. Nempè Synodus illi communionem & gradum reddiderat ea lege, ut nunquam rediret Alexandriam novorum forfan illic motuum caufa feu occafio futurus. Eodem modo Euzojus tractatus, ut docent ejus poft Synodum communia cum Ario acta.

[ocr errors]

Ad Synodum venerant etiam gentiles Philofophi, Religioni Chriftianæ, ob Deorum cultum à Conftantino profcriptum, infenfiffimi: Pretio in nos difputaturos ab Ario conductos ad Sy-nitùs excipere, & ad vos accerfere nodum, teftatur Gelafius Cyzicenus. Nempè hæreticorum non tantùm Patriarchæ, fed & fubZozom. fidiarii milites femper Philofophi. Eorum fapientiam noftri Idiote evacuarunt. Hinc ergò tandem, inquit Sanctus Athanafius, Arii error pro bærefi exftindus & damnatus eft, & quidem ut plus mali habens, quàm reliquæ hærefes. A variis Epifcopis conceptæ funt variæ fidei formula. Per Eufebium Nicomedienfem Eufebium Cæfaræenfem, Theodorum Heracleenfem, Marim Chalcedonenfem, Theodotum Laodicenfem, Paulinum Tyrium, Athanafium Anazarbi, Gregorium Berytenfem, Etium Liddenfem, Menophantum Ephefinum, Patrophylum Schytopolitanum, Theognidem Nicænum, Narciffum Neroniadis feu Irenopolitanum, Theonam Marmaricenfem, & Secundum Ptolomaidis, Arianis peffimis, proTheodor. lata, tamquam adulterina & commentitia ab omnibus proclamata eft, & illicò difcerpta; tandemque omnium fuffragio probatum noftrum Symbolum, fuprà à nobis expofitum, cujus auctor incertus: Alii Hofium exiftimant, alii Alexandrum Alexandrinum. Ei omnes, etiam dicti Ariani, excepti Theona Marmaricenfi & Secundo Ptolomenfi, at ex metu Principis, fubfcripferunt. Ad ignes damnata eft & Arii Thaleja, & omnis fcripta lues talium blafphemiarum.

1.1. C.7.

Orat.z.

Hinc itum ad perfonas. Arium, inquit Atha. nafius, ifta loquentem Synodus ejecit ab Ecclefia, LI.C.S. anathemate execrata eft. Addit Socrates: ConTpm.I.

Canones Conc.Nic. Tom.I.

[ocr errors]

CAPUT SEXTUM.

Acta Synodi de fefto Pafchatis.

A Lias quafvis Ecclefiarum lites voluit item

Synodus exftinguere. Præfertim de Pafchali fefto, quod alteram Synodi caufam fuiffe teftantur Eufebius, Socrates, Zozomenus, ac Sanctus Athanafius in Epiftola de Synodo Ariminenfi & Seleucienfi. Nuana, inquit, Synodus non Mm temerè

2

L.I.C.5.

[ocr errors][ocr errors][ocr errors]

temerè habita eft, ut quæ habeat gravissimos ufus,

legitimam rationem. Syri enim, Cilices, Mefopotamiani in fefti caufa claudicabant, atque unà cum Judais Pafcha celebrabant, quarta decima luna menfis Martii in quemvis diem incidiffet. Etiam Afiatica omnis & Pontica Diœcefis, nec non Hierofolymitana Ecclefia olim claudicavere, uti ad Sanctum Cyprianum fçribit Sanctus Firmilianus, Ponticorum Primas. Dico, olim. Quod enim victor Pontifex rationibus atque Ecclefiafticis minis non potuit, dies tandem extorfit, tefte L4.c.39. Nicephoro Calixto, idque ante Nicænam Syno

dum, uti apud Eufebium ad omnes Ecclefias L.3.C.18 fcribit Conftantinus Auguftus. Hinc Sanctus Athanafius Synodi tempore claudicaffe dicit folos Syros, Mefopotamos, & Cilices, quos tamen, quòd utique divifi effent, Conflantinus adfirmat non claudicaffe,

L.8.0.21.

Rectè verò Firmilianus varietatem hanc non ad dogma, fed ad disciplinam spectare ait, peffimè verò addit Romanam, cui omnis & propria & Ægyptiaca dioecefis femper adhæfit, Ecclefiam hac in re discrepare à traditione ApoftoJorum, Etenim quomodo Afiatici & Pontici Joannis Apoftoli, ita Romani fequi fe credebant Petri & Pauli inftitutum. Turbato oculo loquitur Firmilianus, ob quæftiones de Hæreticorum baptifmate per Romanam Ecclefiam privatus communione. Pejùs Socrates: Neque ApoAoli, neque Evangelia ipfa jugum fervitutis omninò imponunt, fed feftum Pafchatis, aliaque feAta libero æquoque judicio eorum, qui illis diebus beneficia acceperant, recolenda reliquerunt. Apofolis potiffimum propofitum fuit, non ut leges de feftis diebus fancirent, fed ut recæ vivendi ra·tionis & pietatis nobis auctores essent. Pafchale feftum dicit inftitutum ab Epifcopis; hinc natam diverfitatem. Fratribus fuis, noftris Lutheranis & Calviniftis, animos addit ad fefta, tamquam Mofaicæ fervitutis jugum & humana commenta, exfufflanda. Imperitiffimè, Neque enim tantummodò Firmilianus & Polycrates Ephefius cum fuis Synodis, fed & Conftantinus Auguftus in litteris, quibus Nicænum de Pafchate decretum executus eft, quafque haud dubiè ipfa Synodus compofuit, difertè dicit Pafchale feftum effe mandatum Apoftolicum, Ea eft fides Romanæ & omnis orthodoxæ Ecclefiæ, ne que caret firmiffimis teftibus. Æquè exorbitat Zozomenus fefti hujus celebrandi varietatem effe 1.7.c.19. quid frivolum. Eam certè fuiffe alteram Synodi caufam jam audivimus à Sancto Athanafio. Licèt namque ejus caufa altaris communionem & Chriftianitatis contefferationem non ruperint Ecclefiæ › grandi tamen animorum difcordia agebant feftum, unamque eodem tempore jejunare & flere, aliam prandere & exultare, & potiùs impiis Judæis, quàm fuis in Chrifto fratribus adfociari, erat morbus gravissimus, & conEufeb 1.3. fufio indecora, 6.5. 17.

[ocr errors]

Et hanc igitur Synodus exftinxit, ftatuens Pafcha ubique fieri in die dominica, prima poft quartam decimam lunam menfis primi, de quo videndus Sanctus Ambrofius in Epiftola ad Emiliæ Epifcopos, & quædam Epiftolæ Sancti Leonis. Falliflima funt hæc Socratis verba: Neque illud verum eft, quod nonnullis frequens in

ore eft, Concilium Conftantini temporibus habitum morem hujus fefti celebrandi penitus pervertisse. Nam Conftantinus ipfe eos, qui de bocfefto ab aliis diffentiebant, per Epiftolam hortabatur, ut cùng pauciores effent, eorum confuetudinem imitarentur, qui erant numero plures. Homo Novatianenfis pro errore fuo fallitur & fallit. Inverecundè imponit Conftantino, difertè adfirmanti decretum hoc tamquam Dei donum, & mandatum reverà cœlitùs demissum, amplexandum ab omnibus; effe fententiam decretam, quam omnes approbare & fecundùm ipfam Ecclefias fuas difponere debeant: Nam quidquid in fanctis Epifcoporum Conciliis decernitur, id univerfum Divinæ voluntati debet attribui,

Temporum injuria, amiffum eft Synodi decretum, reftat tamen Synodalis ad Ecclefiam Alexandrinam Epiftola, adfeverans controverfiam de fefto facratiffimo fufceptam effe prudenter & commodè fedatam, ita ut omnes fratres, qui Orientem incolunt, & Judæorum confuetudinem antè imitabantur, jam Romanos & Ægyptios, qui rectam viam à primis temporibus tenuere, confentientibus animis jam fedulò fint fecuturi. Etiam Novatianenfium Primas Acefius probavit & admifit Decretum, Conftantino Augufto, ejus de illo mentem expostulanti, respondens apud Socra tem: Nibil novi Concilium decrevit, nam antiquitùs à primis Ecclefia jadis fundamentis, & ab Apoftolorum temporibus idem tempus fefti celebrandi obfervatum accepi. Novatianus enim Romanæ Ecclefiæ, à qua exivit, morem femper retinuit, & ad fuos propagavit. Soli Montaniste manserunt pertinaces, quos infanus Paracletus docuit, non ad Lunæ, fed ad Solis curfum dirigere Pafcha, commento peregrino, videndo apud Zozomenum. Duravit pax ufque ad Novatia nenfium Gazenfem in Phrygia Synodum, à qua reftitutus mos Judaicus, natumque poftea aliud foedius fchifma Sabbathianum: Tunc enim non de die tantùm, fed & de menfe litigare cœpe runt; aliis solo die Dominico, aliis folo Sabbatho, aliis Pafcha facientibus Luna quarta decima menfis primi, qui propriè dicti funt Quartodecimani, Quin & Scoti dudum erravere à Romana Ecclesia, cujus mali veram & primam originem ignoro,

Addit Sanctus Ambrofius in Epiftola ad Æmiliæ Epifcopos, exftante poft libellum de myfterio Pafcha: Majores noftri, convenientes ad Sgnodum Nicænam, etiam super celebritate Paschali, congregatis calculandi peritissimis, decem & novem annorum collegere rationem, & quafi quemdam conAituere circulum, ex quo exemplum in annos reliquos gigneretur. Eft hoc Sancti Hyppoliti, nefcio cujus civitatis Epifcopi, fedecim annorum circulum ordinantis faluberrimum inventum, quem poftmodùm Eufebius Cæfaræenfis, Theophylus Alexandrinus, Profper, Victorius Aquitanus, Dionyfius Exiguus funt imitati, con flantes circulos annorum longè plurium, quorum quidam vitiofi, Etiam Divinæ Majeftati fingularem fuiffe curam hujus fefti, oftendunt varia Baptifmalium fontium miracula, relata à Sancto Gregorio Turonenfi, & Sancto Pafcha fino, Lilybeti Epifcopo, in Epistola ad San&tum Pontificem Leonem,

L.1.C.7.

L.7.C.18.

L.S.C.17. 1.6.c.43. 1,10. C.23+

« VorigeDoorgaan »