cap: 39: fed nullum edidit communionis feu Adiapho- crum Evangeliorum Librum, neque ipfum Apofto animi quandocumque eis vifum effet, peragant, gratitudini eorum, qui beneficio funt affecti, reliquiffe. Proindè quia homines maximè amant Ferias, à laboribus in eis conquiefcentes, tum ficuti cuique vifum erat, in Regionibus passim, confuetudine quadam per Traditionem accepta, adducti falutifere Paffionis memoriam colentes celebrarunt. Neque enim vel Servator ipfe, vel ejus Difcipuli, lege ulla id fervandum effe ftatuerunt: Sed neque in eum, qui hoc ita non perageret, condemnationem Hoc Adiaphoria decretum laudat & elucidat Nicephorus Calixtus. Adducit laudatum fragmentum ex fancti Irenæi ad fanctum VictoLib. 4. rem Litteris, atque profequitur; Quapropter egregius, ut aptissimo nomini suo refponderet, pacificator Irenæus fuit, qui fic interceffione fua pacem Ecclefie conciliarit, ut non modò cum Victore, fed etiam cum aliis permultis Ecclefiarum Antiftitibus, congruentia & convenientia eis quæ diximus, de propofita quæftione adferendo egerit. Quod verò fermo non perfuafit, id dies poflea perfecit. Nam hac in re Afia vix tandem ceffit, & ubique terrarum in orbe Decretum eft, ut non cum Judæis, fed ipfo Dominico die Myfterium Pafchæ peragatur. Quamvis adbuc in Afia reliquiæ quædam maneant, confuctu-ges ferrent; fed potiùs Deo gratam vitam, virtudinem cam in paucis prorsùs inviolatam retinentes. Unde etiam quarto-decimani cognominati funt, confuetudinem eam, & alia quædam ex illegitimis, ab Ecclefia rejectis Libris decerpta fervantes nominibus quorumdam magnorum Apoftolorum ea in re abutentes. Et in alio Libro fcribit : Lib. 12. Quarto-decimanos ferunt à Joanne Apoflolo decimacap,33, quarte diei Lunæ obfervationem accepife; Romanis autem & Occidentalibus partibus Petrum & Paulum, Apoftolorum maximos, eam quæ ibi fretradidiffe confuetudinem. Scriptum quiquentatur, dem de hac re Decretum edere nemo poteft. Sapienter verò Victor & Polycarpus extinxiffe de die FeAo contentionem videntur. Quandoquidem autem Occidentales Epifcopi traditionem Petri & Pauli minimè dehoneftandam duxerunt, & Afiani quoque Joannis Evangelifte Inftitutum fervandum effe contenderunt, de communi confilio placitum eft, ut quique, ficut affueverant, Feftum diem agerent, mutuam autem communionem nequaquam refcinderent. Stultum quippe quàm maximè esse opinati funt, ejufmodi variantium Confuetudinum gratia, à mutua Conjunctione difcedere, cum eis de rebus Religionis præcipuis per confentientem concordiam conveniret. Sanctum Polycarpum ponit pro S. Irenæo. Memoria lapfus. Notanda funt verba: Quod Sermo non perfuafit, id dies poflea perfecit. Etenim poftmodò omnis ferè Afiatica Diæcefis fua fponte receffit à Judaico die, & affumpfit Latinum morem. Ante Nicænum Concilium. Etenim Magnus Conftantinus in fuis ad omnes fub cœlo Ecclefias è Nicena Synodo Encyclicis Litteris inter Orientales Ecclefias, quæ ante Synodum obfervarant legitimum Festi diem, difertè numerat Diœcefim Afiaticam. Quo tempore, quo Authore, quas ob rationes contigerit ifte receffus, ignoro. Dico: Omnis ferè Afiatica Diœcefis: Quod ipfum notat Nicephorus Calixtus. Etenim Lydia permanfit pertinax. Etiam poft Nicænam Synodum aliqui obedire noluerunt, atque ita tandem facti funt hæretici quarto-decimani. Eos durè perfecutus eft Hærefiarcha Neftorius. Eorumdem eft ampla memoria in Nicæno Concilio. Notanda Cap 32. funt & hæc Nicephori Calixti verba: Scriptum bac de re Decretum edere nemo poteft. Utique fcriptum per Apoftolos. Exponit fe in præcedenti ejufdem Libri capite: Satis liquet, neque Sa aut execrationem aut pœnam › vel Evangelica vel Apoftolica Scripta induxerunt, aut comminati funt. Ipfis profectò fanctis Apofto lis confilium illud propofitum non fuit, ut fibi de diebus Feftis Judicium fumerent aut de eis le tem, & veram erga Deum Pietatem traderent, atque inducerent.. Mihi quidem videtur, quemadmodum alia plurima plerifque in locis fuam obtinuere confuetudinem, ita id quoque de Pafche Fe fto accidiffe; quod ex more quodam apud Gentes, quæque fuam habuit obfervationem: ut fatis manifeftum fit neminem Apoftolorum quidquam de Fefto hoc die legis Sandlione conftituiffe. Nullum ediderunt fcriptum Canonem, fed fuis Eccletiis tradiderunt, aut potiùs permiferunt hanc vel iftam confuetudinem. 1ib cap, 23, Undecima quæftio eft, unde hunc Judaicum morem Novatianenfes hauferint, ac intruferint in Latinam Ecclefiam? An ipfum habeant à Novato? Refpondeo hanc audaciam effe Novato pofteriorem. Etenim fanctus Cyprianus, qui fingulos ejus errores notat in Epiftola ad Antonianum Epifcopum, iftius audaciæ non meminit. Nec item fanctus Cornelius Pontifex Lib. 6. in Literis ad Fabium Antiochiæ Patriarcham, cap. 35. exftantibus apud Cæfaræenfem Eufebium. Et Socrates fcribit: Novatus ipfe, etfi de fevero vi- b 4. vendi modo ab Ecclefia Romana diffentiebat, tempus tamen Fefti Pafchatis celebrandi omninò non mutavit. Perpetuò enim illud Feftum de more illorum, qui in Partibus ad Occidentem Spectantibus habitabant, obfervavit, eodemque celebravit modo. Qui autem ibi vitam degunt, à primo tempore, quo fidem Chriftianam cæpere profiteri, femper post æquinoclium, Feftum illud celebrarunt. Et quamquam ipfe Novatus, poft regnante Valeriano, qui Chriftianos perfequebatur, Martyrio occubuit: Illis tamen qui in Phrygia nomen ab eo ducebant, licet à fide Ecclefiæ averfis, ejus communione uti permiffum eft. Quo quidem tempore diem Fefli Pafchatis celebrandi commutarunt. Nam in Pazo vico, ubi fontes funt Sangarii Fluminis, Concilio coacto, pauci quidam Epifcopi Novatianorum in Phrygia, iique obfcuri, decidunt morem Judeorum, qui Azyma faciunt, obfervandum: Feftumque eodem tempore, quo ab illis agitur, effe celebrandum. Ifta fuerunt nobis à viro quodam ætate admodum ingravefcente nunciata; qui quidem fe Filium Presbyteri effe dixit, & fimul cum Patre illi Concilio interfuiffe. Adjungit, nec Agelium Conftantinopolitanum, nec Maximum Nicænum, nec ullum alium Novatianenfis Factionis Primatem Epifcopum ifti Synodo adfuiffe. Porre Lib. 6. cap.24 Hæref, Porrò Agelius per quadraginta annos fuit Novatianenfium apud Conftantinopolim Epifcopus. Hoc eft, inquit idem Scriptor, à Conftantini temperibus ufque ad fextum annum Imperii Theodofit. Addit Paxenfem Synodum effe factam fub Valentis Imperio. Quod ipfum fcribit Hermias Zo zomenus. Notanda funt Socratis verba: Illis › qui in Phrygia nomen ab eo ducebant, licet à fide Ecclefia averfis ejus Communione uti permiffum eft. Hermias Zozomenus eft lucidior: Non aliter atque Romana Ecclefia poft Equinoctium vernum, iftum diem Feftum tum ipfe Novatus, tum ejus fuccef-byteros, Theodliftum & fores ufque eò celebrarunt, quo-ad quidam in Phrygia Novatiani Epifcopi in Vicum Gazum profecti, quoniam ob hanc rem etiam cùm illis, qui doctrinà ab ipfis diffentirent, communicare renuebant, legem tulerunt ut diem Feftum Pafchatis, eodem tempore, quo Judæi agerent. In Panario fanctus Epiphanius Montaniftas diftinguit in Cata-Phryges & Pepuzianos, hos etiam Quintillianos à Quintilla, & à Priscilla Prifcillianos appellat, atque profequitur: Ex iis duabus inter fe commiftis Sectis nova quædam conflata eft, in Orbem introducta, quarta-decimanorum Hærefis. Plerofque orthodoxi Dogmatis articulos affirmat ab ipfis admitti, & fubjungit: Sed in50.C.1. ter hæc tamen non mediocri calamitate conflictantur, cò quod id quod in Lege fcriptum eft, perperam accipiunt: Maledictus qui non fecerit Pafcha quartà-decimà die menfis: Hic articulus non eft à Montani Paracleto. Etenim ejus Tertullianus non meminit, nec alii veteres iftius Pfeudo-charifmatis Sectatores aut Impugnatores. Montanus fub fancti Aniceti Pontificatu laceravit Ecclefiam: Dum Romana Ecclefia Afiaticam ad Pafcha die Dominico celebrandum cæpit urgere. Succeffit fancti Victoris in eandem hanc Ecclefiam duritia: Ac tandem jam laudatum Adiaphoria Decretum. Et Montaniftæ præfertim graffabantur in Phrygia, Provincia Afiaticæ Diæcefeos. Hinc paffim dicuntur Cata-Phryges. Hos animarunt ifta difcordia, iftudque Decretum: Ex inde cæperunt anfam calumniandi omnem Ecclefiam. Dixerunt Decretum Divinæ ac Apoftolicæ legis effe prævaricatorium, adeoque & Afiaticam & Romanam Ecclefiam omninò Apoftataffe. Et fic Montani Erroribus novam addiderunt hærefim, & facti funt hæretici quarto-decimani. Porrò Montaniftæ ac Novatianenfes fuerunt vulpes colligatæ per caudas. Hi Idololatricum Lapfum, ifti Machiam docuerunt effe peccatum irremiffibile per Claves Ecclefiæ. Atque ita conjunctis cornibus Ecclefiam arietarunt. Verùm folis caudis, nequaquam capitibus jungebantur: Sefe mutuò oderant. Et odii radix tandem fuit fola Pafchalis Feftivitatis diverfitas. Etenim licet Novatus in exordio tradiderit folam Idololatriam effe irremiffibilem, poftmodò tamen, aut ipfe aut ejus Sectatores rigorem extenderunt ad omne crimen, atque ita inter ipfos & Montaniftas fuit modica diftantia. Hinc tandem quidam Novatianenfium in Phrygia Epifcopi fecerunt Pazenfem Synodum; refumpferunt avitam Afiaticæ Ecclefiæ confuetudinem, facti funt Quarto-Decimani, atque ita cum Montanistis de coaluerunt in unam, non communionem, fed cap. 17. runt Pafcha vel Chriftiano vel Judaico more ad libitum celebrare, & tamen effe amicæ communionis. Sabbatius tamen fprevit hanc Synodum. Sectari perrexit Pazenfe Decretum. Seduxit Phryges & Galathas. Tandem fe perjurus intrufit in Conftantinopolitanum fuæ factionis Epifcopatum. Ac eft fædè à Populo extrufus. Quæ omnia fcribit etiam Hermias Zozomenus. Et ex ipfis difcimus laudatum Audiaphoria Decretum à fancto Victore fuisse admissum atque fancitum, Quæftio duodecima eft, An Montanistæ fuerint quarto-decimani, juxtà tunc confuetum morem Afiatica Ecclefiæ. Refpondeo non fuiffe. Lib.7. Habuerunt fingularem Ritum. Eum exponit cap. 18. Hermias Zozomenus: Montanifta, quos PepuZytas Phryges appellant, peregrinam quamdam rationem commenti funt, fecundùm quam Pafcha celebrant. Siquidem eos, qui in hoc negotio Lune curfum curiosè obfervant, reprehendunt, & folos folares circulos dicunt effe fequendos iis, qui ifta volunt rectè ordinare: Et menfes fingulos effe triginta dierum ftatuunt, incipere autem diem primam ab Equinoctio Verno, que Romanorum more dicatur nono Calendas Aprilis. Eorum commenta exponit largiùs Sanctus Epiphanius addit omnes inter fe non conveniffe: Sunt inter eos, qui unam eandemque diem obfervant, Hæref. 10.0.4 una eademque jejunant, ac Myfteriis operantur. Nam ex Adis Pilati accuratam fe bujus Inftituti rationem didiciffe gloriantur; in quibus fcriptum eft octavo Calendas Aprilis Salvatorem effe pafJum. Quamobrem illa ipfa die Pafcha celebrare volunt, in quamcumque demùm Lunæ quarta-decima dies incurrerit. At qui in Cappadocia degunt, eandem diem, quæ eft octava Calendas Aprilis, celebrant: Tametfi non mediocris eft inter illos dif fenfio. Nonnulli enim Lunam quartam-decimam ftatuunt, quæ in octavam Calendas Aprilis incidit. Alii ad decimam Calendas Aprilis rejiciunt, fed fi à Propofito exciderunt. Quæ omnia ad plenum exponere non eft hujus loci. Fuerunt alii quarumdam Ecclefiarum circà hujus Fefti legitiLibs mum diem errores & diverfi ritus. Vide Socap. cratem, Nicephorum Calixtum, ac Dionyfii Petavii Notas in fanctum Epiphanium. Porrò Hæref. cur Catholica Ecclefia circà hoc Feftum ac ejus appendices non Solis, fed Lunæ curfum attendat, infigniter exponit fanctus Auguftinus in Epift. Literis ad Januarium. Hæ circà Pafchalem diem quæftiones funt graffatæ ante Nicænum Concilium. Et ad ipfas extinguendas fuit Legatus Hofius. De Crefcentio, qui tunc turbavit Egypti Ecclefiam rectè fcribit in laudatis Notis Dionyfius Petavius: Quænam fub Alexandro Alexandriæ Epifcopo Pafchales ille turbæ fuerint, nufquam à me lectum vel auditum. Sed neque quis Crefcentius ille fuerit. Quærant amplius eruditi. 50. 119. Sancti Alexandri Patriarcha Alexandrini Relatio ad S. Alexandrum Epifcopum Conftantinopolitanum. Q Uod Arius & ejus Affecla venerabilem Hofium noluerunt attendere, fecerunt des fperata ipforum malitia, ac etiam memoratæ Conftantini Literæ, quæ mali originem referebant in fanctum Alexandrum potiùs, quàm in Arium. Conftantinus videtur tunc Nicomedia tranfiiffe Conftantinopolim, intenturus ejus perficiendis ædificiis. Hinc ejus Epifcopum Alexanfandrum, virum fanctiffimum ac doctiffimum, ctus Patriarcha Alexander cenfuit implorandum, & optimum Principem inftruendum per ipfum, ac à Nicomedienfis Eufebii impofturis fe liberandum. Ad ipfum ergò fcripfit eruditas Literas, quas nobis in Ecclefiaftica Hiftoria cuftodivit Theodoretus. Eas mifit per Apionem fuum Diaconum. Eft ejus extrema adverfus Arium Epiftola. Lucet ex his verbis: Suffragamini nobis adversùs furiofam illorum temeritatem, non aliter atque College noftri, qui ægrè tulerunt, & ad me contra iftos fcripferunt, libelloque contra eos edito fubfcripferunt, quæ & per filium meum Apionem ad vos mifi,partim Egypti totius & Thebaidis, partim Libye Pentapolis, & Syriæ, atque etiam Lycie & Pamphiliæ, Afiæ, Cappadociæ & finitimarum circumquaque, quorum exemplo à vobis etiam me accepturum confido. Tunc ergò ad omnes iftarum Regionum Epifcopos fcripferat, ac fuæ fidei Libellum miferat, atque ab ipfis receperat responsum, ac iftius libelli fubfcriptionem. Per has poftremas literas expoftulabat fancti etiam Alexandri fuffragium, utique apud præfatum, ac ab Eufebii fufurris jam liberum Principem. Ifta Epiftola lucidè laudat Apoftolicum Symbolum plerofque ejus adducit articulos,ac ex ipfo refutat Arianos. Incipit: Credimus uti Apoftolica Ecclefie placet. In folum Ingenitum Patrem. Alexandrina Ecclefia videtur habuiffe: Credo in unum Deum Patrem. Audi etiam fecundum articulum: Et in unum Dominum J ESUM CHRI STUM, Filium Dei unigenitum. Ifta Ecclefia hic manifeftè adjecit vocem, unum. En articulum de Spiritu fancto: Unum, ficut Divine Litere nos docent Spiritum Sanctum confitemur. An & hic ifta Ecclefia adjunxerit vocem, Unum, non poffum definire. Interim voces, quas Conftantinopolitana Synodus appofuit aut firmavit, & vivificantem Sanctus Alexander egregiè exponit: Qui innovavit tum fanctos homines veteris Teftamenti, tum ejus, quod novum appellatur, Divinos Doctores. Et pergit: Unam & folam, Catholicam, Apoftolicam Ecclefiam. Ex quo vides quod iftius Ecclefiæ Symbolum habuerit voces, Catholicam, Apoftolicam Ecclefiam. Adeò antiquum eft iftud additamentum. Alexander pergit: Poft bec agnofcimus Refurrectionem mortuorum. Hic fiftit, & de vita æterna nullam facit memoriam. Ex quo videtur hic articulus illi defuiffe, & ejus extremus fuiffe Carnis refurrectio. Iterum Alexander: Refurrexit à mortuis, Adfcendit ad Cælos, Sedet in dextera Hæref. 69. C.9. Majeftatis. Clarum eft quod laudet Apoftolicum Sanctus Alexander Conftantinopolitanus Epi- Romanum Concilium fancti Sylveftri Preces fceleratum Ariam exftinxerunt in fætidis DE hac Synodo habemus in Actis fancti Syl veftri: Temporibus fancti Sylveftri Papæ,& Conftantini piiffimi Augufti, factum eft magnum Concilium in Nicea Bithynia, & congregati funt regu lariter ejufdem Sylveftri Papæ vocatione in id ipfum trecenti decem & octo Epifcopi Catholici, qui expofuerunt fidem integram, Catholicam, immaculatam, damnaverunt Arium, Photinum, Sabelliumque atque fequaces eorum. Eodem quoque tempore, & decimo-tertio Calendarum Juliarum die, quando memoratum Concilium magnum in Nicea congrega tum eft, Canonica jam faćła Papæ vocatione in Urbem Romam congregavit &ipfe cum confilio præfati Conftantini Augufti ducentos fexaginta feptem Epi Arium & Photinum, atque Sabellium, & conftituit facrofancto Chrismate per Episcopalis manus im- Catholica fides explicata eft, Ario ejufque fectatoribus condemnatis. Quam etiam Synodum confirmavit, Petentibus Concilii Patribus univerfis : Et Romanum in quo interfuere ducenti Octogintaquatuor Epifcopi, ubi iterum Arius condemnatus eft. locis, effuderunt omnia ejus vifcera, & Eccle- Quædam in iftis Actis deviant. Primò, quod Beatus Sylvefter in fine allocutionis, quam fecit in Cap.197 Synodo non affediffe, fed adftitiffe. Deinde Epi-gativa fui fuffragii. Mittebat per diverfos Lega- tos: Alii Apoftolicæ Perfonæ, alii erant Legati Interim hæc teftimonia, licet non pleni, funt lius. Quare quin & S. Sylvefter ante Nicænam Canones & alia Acta, licet penitùs inutilia non generalem Synodum ; & ipfum ift-hic erat præro-fint, defino interpretari. |